KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Tần số là gì? Đơn vị của tần số? Âm cao thấp
phụ thuộc vào yếu tố nào?
Câu 2: Một học sinh cho rằng: “Các vật dao động ở
tần số từ 20Hz đến 20000Hz mới phát ra âm
thanh, nếu vật dao động với tần số nhỏ hơn 20Hz
hoặc lớn hơn 20000Hz thì không phát ra âm
thanh”. Theo em ý kiến trên có đúng hay không?
Tại sao?
-Tiết 13 - Bài 12
ĐỘ TO CỦA ÂM
Đầu thước lệch ít
Đầu thước lệch nhiều
I. ÂM TO, ÂM NHỎ - BIÊN ĐỘ DAO ĐỘNG :
1.Thí nghiệm 1: (SGK/Trang 34)
Cố định một đầu thước thép đàn hồi
Nâng đầu tự do của thước lạch khỏi
vị trí cân bằng trong 2 trường hợp:
- Đầu thước lệch nhiều
- Đầu thước lệch ít
Quan sát dao động, lắng
nghe âm phát ra điền vào
bảng 1
a/ Đầu thước lệch nhiều. b/ Đầu thước lệch ít
CÁC NHÓM LÀM THÍ NGHIỆM
NHƯ HÌNH, THẢO LUẬN VÀ ĐIỀN
CÂU TRẢ LỜI VÀO BẢNG1 TRANG
34 SGK
Cách làm thước
dao động.
Đầu thước dao động
mạnh hay yếu?
Âm phát ra to hay
nhỏ?
a/ Nâng đầu thước
lệch nhiều.
b/ Nâng đầu thước
lệch ít.
C1:
mạnh to
nhỏyếu
•
Biên độ dao động là gì ?
Độ lệch lớn nhất của vật dao động
so với vị trí cân bằng của nó được
gọi là biên độ dao động.
C5: Hãy so sánh biên độ dao động của
điểm giữa sợi dây đàn (điểm M) trong
hai trường hợp vẽ ở hình 12.3.
M
Vị trí cân bằng
Trường hợp 1
Trường hợp 2
Trường hợp 1 biên độ dao động lớn
CÁCH LÀM
THƯỚC
DAO ĐỘNG
ĐẦU
THƯỚC
DAO
ĐỘNG
MẠNH
HAY
YẾU ?
BIÊN ĐỘ
DAO ĐỘNG
ÂM PHÁT
RA
TO HAY
NHỎ ?
a ) Nâng đầu
thước lệch
nhiều .
b) Nâng đầu
thước lệch ít.
Mạnh
Yếu
To
Nhỏ
Lớn
Nhỏ
Tìm mối liên hệ giữa biên độ dao động và âm
to âm nhỏ
C2: Từ những dữ liệu thu thập trên,
hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ
trống:
Đầu thước lệch khỏi vị trí cân
bằng càng ………………………., biên
độ dao động càng … ……………….,
âm phát ra càng……………
Nhiều(ít)
Lớn(nhỏ)
To(nhỏ)
Đáp án
Đáp án
Thí nghiệm 2:
Treo một quả cầu bấc sao cho khi dây treo
thẳng đứng thì quả cầu vừa chạm sát mặt trống.
Lắng nghe tiếng trống và quan sát dao động
của quả cầu trong hai trường hợp:
a/ Gõ nhẹ.
b/ Gõ mạnh.
CÁC NHÓM TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM VÀ
TRẢ LỜI CÂU HỎI SAU.
Đáp án
Đáp án
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Quả cầu bấc lệch càng
………………………………, chứng tỏ
biên độ dao động của mặt trống càng
……………………………………, tiếng
trống phát ra càng
……………………………
Ngược lại.
nhiều
lớn
to
Đáp án
Đáp án
Kết luận:
Âm phát ra càng …… khi
………………………… dao động của nguồn âm
càng
to
biên độ
lớn.
Tần số
dao động
lớn
Vật dao
động
Vật dao
động ra
sao?
Âm phát ra
thế nào?
Âm phát
ra
cao
Vật dao
động
nhanh
Biên độ
dao động
lớn
Vật dao
động
mạnh
Âm phát
ra
to
Bài 12:
ĐỘ TO CỦA ÂM
I/ Biên độ dao động:
Biên độ dao động của vật là độ lệch lớn nhất của vật so
với vị trí cân bằng của nó.
Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của nguồn âm
càng lớn và ngược lại.
Kết luận:
II/ Độ to của một số âm
BẢNG ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ
ÂM
-Tiếng nói chuyện thì thầm: 20dB
-Tiếng nói chuyện to bình thường 40dB
-Tiếng nhạc to 60dB
-Tiếng ồn rất to ở ngoài phố 80dB
-Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng
100dB
-Tiếng sét 120dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m) 130dB
Bài 12:
ĐỘ TO CỦA ÂM
I/ Biên độ dao động:
Biên độ dao động của vật là độ lệch lớn
nhất của vật so với vị trí cân bằng của nó.
Âm phát ra càng to khi biên độ dao động
của nguồn âm càng lớn.
Kết luận:
-Đơn vị: đêxiben (ký hiệu dB)
II Độ to của một số âm:
-Dụng cụ đo: đêxiben kế.
-Ngưỡng đau của tai: 130dB.
VẬN DỤNG:
Ô CH Ữ
1
Câu 1: Vật phát ra âm được gọi là? ( 7 từ)
1
N G U Ồ N Â M
C âu 2: Khi máy thu thanh phát ra âm to, thì biên độ
dao động của màng loa……….….?(7 t ừ)
2 2
C À N G L Ớ N
3
Câu 3: Khi gẩy một dây đàn, tiếng đàn sẽ……… vì
biên độ dao động của dây đàn nhỏ ( 3 từ)
3
N H Ỏ
4
Câu 4: Ta nghe được âm thanh nhờ bộ phận nào dao động?
bộ phận này mà dao động với biên độ càng lớn, ta nghe thấy
âm càng to?( 7 từ)
4
M À N G N H Ĩ
5
Câu 5: Đơn vị dùng để đo độ to của âm?(7 từ)
5
Đ Ê X I B E N
6
Câu 6: Độ to của nguôn âm là 60 dB là của tiếng…………? Nó
gần bằng với tiếng ồn sân trường vào giờ ra chơi.(6 từ)
6
N H Ạ C T O
7
Câu 7: Âm phát ra càng nhỏ khi …………… Dao động
của nguồn âm càng nhỏ?(6 ô)
7
B I Ê N Đ Ộ
Qua nội dung bài học em hãy x
ây dựng cho mình cách ghi lại
nội dung bài bằng bản đồ tư duy,
với từ khoá là
độ to của âm
12.1 Vật phát ra âm to hơn khi
nào?
A. Khi vật dao động nhanh hơn.
B. Khi vật dao động mạnh hơn
C. Khi tần số dao động lớn hơn.
D. Cả 3 trường hợp trên.
12.11: Độ to của âm phụ thuộc
vào yếu tố nào sau đây?
A. Tần số dao động
B. Thời gian dao động.
C. Biên độ dao động.
D. Tốc độ dao động.
CỦNG CỐ
Bài1: Điền từ thích hợp vào chỗ trống của câu sau cho hợp lí:
Biên độ dao động càng lớn, âm phát ra ……………
Độ to của âm được đo bằng đơn vị…………………
càng to
Đêxiben (dB)
Bài2: Dân gian có câu “Thùng rỗng kêu to” Em hiểu điều này thế nào?
Về mặt kiến thức vật lý: Khi gõ vào thùng bên trong rỗng, phần
thùng bị gõ có khả năng dao động mạnh nên phát ra âm to.
Trong khi thùng “đặc” chẳng hạn bên trong có đựng gạo, khi gõ
vào thùng, thùng không thể dao động mạnh nên phát ra âm nhỏ.
Về ý nghĩa trong cuộc sống: Câu “thùng rỗng kêu to” dùng để
châm biếm người làm việc không đạt kết quả nhưng nói thành tích thì
giỏi, huênh hoang tự cho mình hay. Nhắc nhở chúng ta luôn chăm chỉ
lao động , học tập nói ít nhưng làm nhiều.
B
B
C
C
Kết luận: Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của
nguồn âm càng lớn.
Bài 1
Bài 2
Khi gảy đàn, gảy như thế nào thì âm phát ra to, nhỏ?
Gảy như thế nào thì âm phát ra cao, thấp? vì sao?
Gảy mạnh hoặc yếu thì âm phát ra to (hoặc nhỏ). Vì biên
độ dao động lớn (hoặc nhỏ)
Gảy nhanh (hoặc chậm) thì âm phát ra cao (hoặc thấp).Vì
tần số dao động sẽ lớn(hoặc nhỏ)
Hướng dẫn về nhà
-Học bài “Độ to của âm”.
-Làm bài tập c7,12.1 đến 12.5 trang 13 SBT.
-Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
-Xem trước bài: “Môi trường truyền âm”