bai 10: bien tro -dien tro dung trong ki thuat

CHÀO MỪNGTẬP THỂ LỚP 9/
Giáo viên thực hiện: N-Q
Lớp trưởng:
PHÒNG GD & ĐT NÔNG SƠN
TRƯỜNG THCS QUẾ TRUNG
BIẾN TRỞ-ĐIỆN TRỞ DÙNG
TRONG KĨ THUẬT
TRƯỜNG THCS QUẾ TRUNG
Ti
Ti
ết 10
ết 10
Bài 10
Bài 10
1. Điện trở của dây dẫn phụ
thuộc vào những yếu tố
nào? Phụ thuộc như thế
nào?
1. Điện trở của dây dẫn phụ
thuộc vào những yếu tố
nào? Phụ thuộc như thế
nào?
2. Viết công thức biểu diễn
sự phụ thuộc đó. Ghi rõ
các đại lượng trong công
thức kèm đơn vị
2. Viết công thức biểu diễn
sự phụ thuộc đó. Ghi rõ
các đại lượng trong công
thức kèm đơn vị
Điện trở dây dẫn tỉ lệ thuận

với chiều dài, tỉ lệ nghịch với
tiết diện và phụ thuộc vào vật
liệu làm dây dẫn.
3. Một dây đồng dài 200m có tiết diện 2mm
2
. Tính điện trở của
dây đồng này, biết điện trở suất của đồng 1,7.10
-8
Ωm
3. Một dây đồng dài 200m có tiết diện 2mm
2
. Tính điện trở của
dây đồng này, biết điện trở suất của đồng 1,7.10
-8
Ωm
Đáp án
Đáp án
R
S
ρ
=
l
ρ: điện trở suất (Ωm)
l: chiều dài dây dẫn (m)
S: tiết diện dây dẫn (m
2
)
R: điện trở dây dẫn (Ω)
Tóm tắt
l = 200m

S=2mm
2
=2.10
-6
m
2
ρ=1,7.10
-8
Ωm
R=?
Giải:
Điện trở dây dẫn:
8
6
200
. 1,7.10 . 1,7
2.10
R
S
ρ
−
−
= = = Ω
l
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:
C1: Nhận dạng các loại biến trở.
Bài 10:
680kΩ
C

B
A
N
C
N
M
A
B
_
I. Biến trở:
+ Cấu tạo : - Bộ phận chính một dây dẫn bằng hợp kim có điện
trở suất lớn quấn quanh trụ cách điện hai đầu dây được bắt vào
hai chốt A và B .
- Một con chạy C (hoặc tay quay) có thể duy chuyển được và tiếp
xúc điện với các vòng dây
1. Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở:
+ Kí hiệu biến trở:
+ Hoạt đông: Mắc nối tiếp biến trở vào mạch nhờ chốt A và C
hoặc B và C khi dịch chuyển con chạy C, điện trở mạch điện thay
đổi.
A
N
C
B
C
A N B
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:
C2: Nếu mắc hai đầu A,
B của cuộn dây của biến

trở nối tiếp vào mạch
điện thì khi dịch chuyển
con chạy C, biến trở có
tác dụng thay đổi điện
trở không? Vì sao?
Biến trở không có tác dụng thay đổi điện trở. Vì khi đó, nếu dịch chuyển
con chạy C thì dòng điện vẫn chạy qua toàn bộ cuộn dây của biến trở và
con chạy không có tác dụng làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây
có dòng điện chạy qua.
Bài 10:
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:
C3: Hai điểm A và N của
biến trở hình 10.1a và
10.1b được mắc nối tiếp
vào mạch điện. Khi đó
nếu dịch chuyển con chạy
hoặc tay quay C thì điện
trở có mạch điện có thay
đổi không? Vì sao?
Điện trở của mạch điện có thay đổi. Vì khi dịch chuyển con chạy hoặc
tay quay C sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện
chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở và của mạch điện.
Bài 10:
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:
C4: Hãy mô tả hoạt động của biến trở có kí hiệu sơ đồ a, b, c.
C
Bài 10:
a)

b)
c) d)
Hình 10.2
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:
2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện:
C5: Vẽ sơ đồ mạch điện hình 10.3.
X
C6: Tìm hiểu trị số điện trở lớn nhất của biến trở được sử dụng và
cường độ lớn nhất của dòng điện cho phép chạy qua nó.
Bài 10:
M
N
C
A
B
K
(Tiến hành thí nghiệm - Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi)
I. Biến trở:
+Cấu tạo:
Một lớp than hay lớp kim loại mỏng phủ ngoài một lõi cách điện.
II. Điện trở dùng trong kĩ thuật:
+Nhận dạng:
•
Loại 1: Trị số được ghi trên điện trở.
•
Loại 2: Trị số thể hiện bằng các vòng màu
680kΩ
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:

2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện:
3. Kết luận:
Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể được sử dụng để
điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch.
II. CÁC ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT:
C7: Hãy giải thích vì sao lớp than hay lớp
kim loại mỏng đó lại có điện trở lớn?
Theo công thức tính điện trở:
mà lớp kim loại mỏng có tiết diện nhỏ
nên điện trở lớn.
R
S
= ρ
l
Bài 10:
C8: Hãy nhận dạng cách ghi trị số các điện trở kỹ thuật nêu .
680kΩ
a
b
C10: Một biến trở con chạy có điện trở lớn nhất là 20Ω. Dây điện trở của
biến trở là dây hợp kim nicrom có tiết diện 0,5mm
2
và được quấn đều xung
quanh một lõi sứ tròn đường kính 2cm. Tính số vòng dây của biến trở này.
III. VẬN DỤNG:
Bài 10:
I. BIẾN TRỞ
1. Tìm hiểu cấu tạo của biến trở:
2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện:
3. Kết luận:

II. CÁC ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KÝ THUẬT:
Tóm tắt:
R = 20Ω
S = 0,5mm
2
=0,5.10
-6
m
2
ρ
= 1,1.10
-6
Ωm
d = 2cm = 2.10
-2
m
số vòng dây N=?
Chiều dài dây biến trở.
Ta có:
9,09(m)
1,1.10
20.0,5.10
ρ
R.S
l
S
l
ρR
6
6

===⇒=
−
−
Số vòng dây của biến trở.
(vòng)
145
3,14.2.10
9,09
π.d
l
C
l
N
2
V
====
−
Ω

1.Học bài:
-Nêu được biến trở là gì? Nguyên tắc hoạt động của biến trở.
-Cách mắc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng
điện (kí hiệu trên sơ đồ mạch điện).
-Đọc được trị số được ghi trên biến trở theo hai cách.
2.Hướng dẫn làm bài tâp:
- Đọc có thể em chưa biết
-Làm các BT 10.1, 10.2, 10.3,10.5, 10.6, 10.13 … SBT.
-Xem trước bài 11. Lưu ý học ôn lại các công thức có liên quan đến
bài học, như định luật Ôm, công thức tính điện trở, biến trở…
Hướng dẫn về nhà

Bài học kết thúc,
xin chào
các em học sinh,
quý thầy cô giáo!