Bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào

inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
1
10/23/14
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trình bày mục đích và hệ thống sản xuất
Câu 1: Trình bày mục đích và hệ thống sản xuất
giống cây trồng?
giống cây trồng?
Câu 2: So sánh qui trình sản xuất giống cây trồng tự
Câu 2: So sánh qui trình sản xuất giống cây trồng tự
thụ phấn và cây trồng thụ phấn chéo?
thụ phấn và cây trồng thụ phấn chéo?
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
2
10/23/14
BÀI 6:
BÀI 6:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI
CẤY MÔ TẾ BÀO
CẤY MÔ TẾ BÀO
trong nhân giống cây trồng nông, lâm
trong nhân giống cây trồng nông, lâm
nghiệp
nghiệp
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
3
10/23/14

inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
4
10/23/14
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TB
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp tách rời tế bào, mô
nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng
để chúng tiếp tục phân bào, biệt hóa thành mô, cơ quan
để phát triển thành cây mới.
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
5
10/23/14
Tế bào (rễ, thân, lá)
Tế bào (rễ, thân, lá)
Nuôi cấy
Nuôi cấy
Cây hoàn chỉnh
Cây hoàn chỉnh
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
6
10/23/14
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP
NUÔI CẤY MÔ TB
NUÔI CẤY MÔ TB


1. Tính toàn năng của tế bào

1. Tính toàn năng của tế bào
•
TB chứa hệ gen qui định loài đó, mang toàn bộ lượng
TB chứa hệ gen qui định loài đó, mang toàn bộ lượng
thông tin của loài.
thông tin của loài.
•
TB có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi
TB có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi
trường thích hợp để tạo thành cây hoàn chỉnh
trường thích hợp để tạo thành cây hoàn chỉnh
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
7
10/23/14
Quá trình phân hóa
Quá trình phân hóa
Tế bào phôi sinh
Tế bào phôi sinh
Tế bào chuyên hóa
Tế bào chuyên hóa
Quá trình phản phân hóa
Quá trình phản phân hóa
(Rễ, Thân, Lá)
(Rễ, Thân, Lá)
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
8

10/23/14

Phân hóa TB: là quá trình từ tế bào phôi sinh biến đổi
thành TB chuyên hóa đảm bảo các chức năng khác nhau

Phản phân hóa TB: Là quá trình chuyển tế bào chuyên
hóa về TB phôi sinh trong điều kiện thích hợp và tiếp tục
phân chia mạnh mẽ.
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
9
10/23/14
B1
B1
B
B
2
2
B6
B6
B4
B4
B3
B3
B5
B5
Qui trình công nghệ nuôi cấy mô TB
Qui trình công nghệ nuôi cấy mô TB
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ

10
10/23/14
Chọn vật liệu nuôi cấy
Tạo chồi
Khử trùng
Tạo rễ
Cấy cây vào môi trường thích hợp
Trồng cây trong vườn ươm
Bước 1
Bước 1
III. QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CẤY
III. QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CẤY
MÔ TB
MÔ TB
1. Qui trình
1. Qui trình
Bước 2
Bước 2
Bước 3
Bước 3
Bước 4
Bước 4
Bước 5
Bước 5
Bước 6
Bước 6
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
11
10/23/14


Chọn mẫu tốt, không bị nhiễm bệnh
Chọn mẫu tốt, không bị nhiễm bệnh

Cách làm:
Cách làm:
o
Chọn cây mẹ khoẻ, sạch bệnh
o
Chọn mô phân sinh đỉnh chồi ,
đỉnh rễ, bộ phận non
Tại sao vật liệu nuôi cấy thường là đỉnh chồi,
Tại sao vật liệu nuôi cấy thường là đỉnh chồi,
đỉnh rễ?
đỉnh rễ?
Bước1: Chọn vật liệu nuôi cấy
Bước1: Chọn vật liệu nuôi cấy
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
12
10/23/14
Tạo mô sẹo từ thân cây
Tạo mô sẹo từ thân cây
Tạo mô sẹo từ lá
Tạo mô sẹo từ lá
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
13
10/23/14

Bước 2: Khử trùng
Bước 2: Khử trùng
Buồng khử trùng
Buồng khử trùng
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
14
10/23/14



Mẫu và dụng cụ được tẩy rửa, khử trùng.
Mẫu và dụng cụ được tẩy rửa, khử trùng.



Cắt đỉnh sinh trưởng thành phần tử nhỏ, tẩy rửa, khử
Cắt đỉnh sinh trưởng thành phần tử nhỏ, tẩy rửa, khử
trùng ở buồng vô trùng.
trùng ở buồng vô trùng.
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
15
10/23/14
Bước 3: Tạo chồi
Bước 3: Tạo chồi
Nuôi vật liệu nuôi cấy trong MT MS
Nuôi vật liệu nuôi cấy trong MT MS
Cây con mới hình thành

Cây con mới hình thành
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
16
10/23/14
Môi trường thạch
Môi trường dinh dưỡng:
Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, P
Nguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu
Đường: Glucozơ, Saccarozơ
Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin,
Cytokinin

Để phát triển thân cành cho chồi
Để phát triển thân cành cho chồi
trong môi trường dinh
trong môi trường dinh
dưỡng có bổ sung Cytokinin hoạt hoá tạo chồi
dưỡng có bổ sung Cytokinin hoạt hoá tạo chồi
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
17
10/23/14
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
18
10/23/14
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
19

10/23/14
Bước 4: Tạo rễ
Khi chồi đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển
Khi chồi đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển
sang MT tạo rễ, bổ sung chất kích thích auxin, IBA…
sang MT tạo rễ, bổ sung chất kích thích auxin, IBA…
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
20
10/23/14
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
21
10/23/14
Bước 5: Cấy cây vào môi trường thích ứng
Bước 5: Cấy cây vào môi trường thích ứng

Chuyển cây sang MT
Chuyển cây sang MT
thích ứng gần giống với
thích ứng gần giống với
MT tự nhiên về: nhiệt
MT tự nhiên về: nhiệt
độ, độ ẩm, ánh sáng…
độ, độ ẩm, ánh sáng…
Theo em có thể bỏ qua bước này được không?
Theo em có thể bỏ qua bước này được không?
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
22

10/23/14
Bước 6:Trồng cây trong vườn ươm
Bước 6:Trồng cây trong vườn ươm

Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm.
Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm.
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
23
10/23/14

Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN
Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN

Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền
Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền

Hệ số nhân giống cao
Hệ số nhân giống cao
2. Ý nghĩa
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
24
10/23/14
inh Th Tâm, Đ ị
Sinh – Kỹ
25
10/23/14