tổng quan cài đặt ổ đĩa

“
Chuyên

trang

dành

cho

kỹ thuật

viên

tin

học
”
CHIA

SẺ

-

KINH

NGHIỆ
M

-

HỌC

TẬP

-

THỦ

THUẬT
Part

7

-

Disk

Management
Trong bài

này tôi

sẽ giới

thiệu đến

các bạn

các thuộc tính

của đĩa cứng và công cụ

quản

lý đĩa cứng
Disk
Management
vô cùng mạnh

mẽ và hữu

dụng
1/

Basic

Disk
Trong bài

này chúng ta sẽ làm quen

với

Disk

Management
. Đầu

tiên chúng ta cầ
n mắm một số khái

niệm cơ bản

về
các định dạng ổ đĩa của Windows Trong môi

trường Windows ổ cứng được định ng
hĩa gồm 2 dạng:
Basic

Disk
: ổ đĩa cơ bản, đây là dạng ở đĩa mặc định

khi ta cài

Windows
Dynamic

Disk
: ổ đĩa động, đây là dạng ỗ đĩa sau

khi ta nâng cấp ổ Basic lên

thàn
h

Dynamic, lợi

ích

của việc nâng cấp
lên

ổ động này chính

là khai

thác các tính

năng như RAID-0, RAID-1, RAID-5 mà
phần sau sẽ đề cập đến
Các tính năng này chỉ

có ổ đĩa Dynamic mới

làm được, tuy nhiên

khi nâng cấp từ B
asic lên

Dynamic dữ liệu trên các
phân

vùng
được

bảo

toàn
, trong khi

đó nếu

hạ từ Dynamic xuống Basic thì

dữ liệ
u

hoàn

toàn

bị

xoá

sạch
Do đó tuỳ theo nhu cầu sử dụng mà bạn

chọn

cho mình

cách

Convert

đĩa thích

hợ
p.
Để chạy

Disk

Management
bạn nhấp phải vào
My

Computer
chọn

Manage
Trong cửa sổ
Computer

Manager
click chọn

Disk

Management
Trong ví

dụ

này máy tôi có gắn sẵn 3

ổ cứng độc lập với

nhau
Ổ

thứ

1

(Disk

0)

19.5Gb:
tôi chia làm 2

phần

phân

vùng thứ nhất là 14.6Gb lấy l
àm phân vùng chứa hệ thống
(Windows Server 2003),
phân

vùng

thứ

2

chưa

định

dạng

gì

cả
.
Ổ

thứ

2

(Disk

1)

,3

(Disk

2):
cùng là 16Gb đây là 2

ổ đĩa mới

toanh

(vừa mua về
)
chưa

định

dạng

gì

cả
=> Cho nên trong My Computer chúng ta hiện

giờ chỉ

thấy 1

ổ đĩa
System

(C)
m
à thôi
1 of 25
Với

ổ đĩa Basic chúng ta có các định

dạng sau:
Primary

partition:
Với

mỗi ổ cứng chung ta chỉ

được phép chia
tối

đa

là

4

Prima
ry
mà thôi phần

còn

trống sẽ không
được sử dụng. Nên

trên thực tế các bạn không nên chia quá 4 Primary, hoặc 3 Pri
mary đầu

dung lượng tuỳ chọn

với
Primary thứ 4

phải

chọn

hết
Extended

partition
: Với

Extended chúng ta có thể chia nhiều

phân vùng hơn, đâ
y chính là phần

mở rộng cho Primary
Unallocated:
Phân

vùng chưa được định

dạng
Để tạo một phân

vùng mới

bạn nhấp phải

vào phần

Unallocated

chọn

New

Parti
tion
Trong ví

dụ

này tôi

sẽ tạo một
Primary

Partition
trước
2 of 25
Với

dung lượng là
2000Mb
tương đương với

2Gb
Tôi

đặt tên

cho nó là

Data1
3 of 25
Tiếp tục tạo một phân

vùng mới

nhưng lần

này là
Extended

Partition
Chọn
Extended

partition
sau đó chọn

Next
4 of 25
Với

dung lượng là
2000Mb
tương đương với

2Gb
Khi

tạo

Extended

partition
bạn

nhận

thấy rằng phần

này sẽ có màu

xanh lá và p
hần

này chưa được định dạng thành
một

phân

vùng nào cả bởi

vì

như tôi

đã nói

ở trên

Extended này có thể chia ra làm

nhiều

phân vùng khác nữa.
5 of 25
Để tạo phân vùng mới bạn

nhấp phải

vào phần
Extended

partition
chọn

New

Lo
gical

Drive
Với

dung lượng là
500Mb
Tôi

đặt tên

cho nó là
Data2

6 of 25
Kết quả cho thấy phần

phân

vùng vừa tạo là
500Mb
và phần

trống còn

lại là
1.46
Gb
và bạn có thể tiếp tục tạo phân
vùng cho vùng trống này.
2/

Dynamic

Disk
Trong phần

trên

tôi

vừa giới thiệu

cho bạn

cách phân

vùng trên

ổ đĩa
Basic
với dạ
ng ổ đĩa này dữ liệu

mà chúng ta
lưu

trên ổ cứng thực sự không an

toàn.
Bạn

hãy thử tưởng tượng xem một ngày đẹp trời

nào đó ổ cứng bạn không may bị

hỏng hoặc các dữ liệu
cực

kỳ

quan
trọng
trên

phân

vùng
Data2
bị

nhiễm virus trầm trọng dẫn

đến

các file này khôn
g thể đọc được, thật

là một

chuyện
kinh

khủng phải

không.
Chính vì

thể để đảm bảo dữ liệu

được an toàn

hơn

người khuyến

cáo bạn nên

sử d
ụng các công nghệ
RAID
, các công
nghệ này đang được sử dụng rộng rãi

hiện

nay nói nôm na rằng chúng giúp ta dự
phòng các dữ liệu

an

toàn

hơn bằng
cách

tạo một bản

sao

thứ

2
trên

đĩa cứng mà chi

tiết thế nào trong phần này ta s
ẽ đề cập đến, RAID bao gồm 2 dạng:
RAID

Hardware:
người ta dùng phần

cứng để chỉ định

việc sao lưu

dữ liệu

trên

ổ
cứng, phần này trong bài

tôi

sẽ
không đề cập đến, nếu

muốn

tìm hiểu

thêm bạn có thể tham khảo các tài liệu

của
kỹ thuật viên

liên

quan đến
Mainboard, Card Raid sẽ rõ
RAID

Software:
ngoài

việc dùng phần cứng để làm công việc trên Windows đã tíc
h

hợp cho ta công cụ
Disk
Management
để làm việc này tuy nhiên

để làm được việc này trước tiên bạn

phải

nâng cấp các ổ đĩa
Basic
lên

thành
Dynamic
Để cho thoáng màn

hình tôi

tạm tắt nút
Show/Hide

Soncole

Tree
đi
Bạn

chú ý rằng ổ đĩa 1

của bạng đang là
Basic
còn ổ thứ 2

& 3

đang là
Unknown

nghĩa là chúng chưa được định

dạng
gì

cả
7 of 25
Đầu tiên tôi

tiến hành

khai

báo 2

ổ đĩa 2

& 3

cho hệ thống nhận

bằng cách

nhấp p
hải

vào 1

ổ bất kỳ chọn

Initialize
Disk
Chọn
Disk

1
&

Disk

2
8 of 25
Sau

đó chúng ta nâng cấp lần

lượt

từng ổ đĩa lên
Dynamic
bằng cách

nhấp phải

v
ào ổ địa chọn

Convert

to

Dynamic
Disk
Chọn cả 3

ổ đĩa
Disk

1
&
Disk

2
&

Disk

3
Sau

đó nhấp chọn

Convert
để tiến

hành nâng cấp
9 of 25
Chọn
Yes
Sau

đó Windows sẽ thông báo
Restart
lại

máy bạn chọn
OK
Sau

khi

khởi

động chúng ta thấy rằng các ổ đĩa đã chuyển thành
Dynamic

Disk
10 of 25
Bây giờ mỗi

khi

tạo phân

vùng mới

Windows không còn

báo là
New

Partition
nữa
mà thay vào đó là

New

Volume
Với

ổ Basic chúng ta có 2 tuỳ chọn

Primary & Extended như đã nói

ở trên

trong kh
i

đó với

ổ Dynamic chúng ta có 5

tuỳ
chọn:
Simple:
đây là dạng độc lập mọi

dữ liệu

nằm trên định

dạng này nếu xảy ra rủi

ro

sẽ không phục hồi

được, định

dạng
này tương đương với

định

dạng Primary ở ổ Basic
Spanned:
định

dạng này sẽ nối

2

hay nhiều

phân

vùng của 2

hay nhiều

ổ cứng lại
với

nhau thành một

phân

vùng duy
nhất với

dung lượng từng ổ đóng góp
khác

nhau
, và có tổng dung lượng bằng
các

phân

vùng

cộng

lại

được ứng
dụng nhằm tạo thành một

ổ đĩa khổng lồ lưu

trữ rất

nhiều. Tuy nhiên

nếu xảy ra r

ủi ro dữ liệu

sẽ không phục hồi

được
Striped:
định

dạng này sẽ nối

2 hay nhiều

phân

vùng của 2

hay nhiều

ổ cứng lại

v
ới

nhau

thành

một phân

vùng duy

nhất với

dung lượng từng ổ đóng góp
bằng

nhau
, và có tổng dung lượng bằng
các

phân

vùng

cộng

lại

được ứng
dụng nhằm tạo thành một

ổ đĩa khổng lồ lưu

trữ rất

nhiều

và tốc độ truy xuất cực
nhanh

được ứng dụng nhiều

trong
phòng Internet. Tuy nhiên nếu

xảy ra rủi

ro dữ liệu

sẽ không phục hồi

được
Mirrored:
định

dạng này sẽ nối

2

phân

vùng của 2

ổ cứng lại với

nhau

thành một

phân vùng duy nhất với

dung lượng
từng ổ đóng góp
bằng

nhau
, và có dung lượng bằng phân nửa dung lượng các ph
ân

vùng cộng lại

mà thôi. Tuy nhiên
dữ liệu được an

toàn cao vì

thực chất dữ liệu

luôn

được tạo thành 2

bản

giống hệt

nhau

lưu trên

2

ổ cứng, nhưng bù
lại

ta phải

mất khá nhiều chi

phí

cho vấn đề này.
RAID-5:
định

dạng này sẽ nối

3

phân vùng của 3 ổ cứng lại

với nhau

thành

một

p
hân vùng duy nhất

với dung lượng

11 of 25
từng ổ đóng góp
bằng

nhau
, và có dung lượng bằng 2/3

dung lượng các phân

vùn
g cộng lại. Tuy nhiên

dữ liệu

được
an

toàn khá tốt

vì

thực chất

dữ liệu

luôn được tạo thành

1 bản

dự phòng để phục

hồi khi

có sự cố xảy ra
Bây giờ chúng ta sẽ đi

vào nghiên

cứu cụ thể:
Đầu tiên tôi

tạo
Simple

Volume
với

tên là
D1
và có dung lượng là
100Mb
Tiếp đó tôi

tạo một
Spanned

Volume
với

tên

là
D2
, trong đó ổ cứng 1

góp
100Mb

và ổ cứng 2

góp
200Mb
12 of 25
Trong hình

chúng ta thấy phần
D1
là phần độc lập không liên kết

với

bất kỳ ổ cứn
g nào khác
Trong khi

đó phần
D2
được phân tán

tại

2

nơi

đó là ổ cứng
1

chiếm

100Mb
& ổ cứ
ng
2

chiếm

200Mb
, tuy nhiên
trong
My

computer
chỉ hiển

thị

cho ta thấy một ổ
D2

(F:)

duy nhất

với

dung lượn
g là
300Mb
mà thôi
=> Chúng ta khai

thác được
300Mb
nhưng một

trong hai

ổ cứng bị

hỏng thì dữ liệ
u

hoàn toàn mất

trắng
Tiếp theo tôi

tạo một
Striped

Volume

với

tên

là
D3
, trong đó các ổ cứng đều

đón
g góp là
100Mb
13 of 25
Trong phần

D3
được phân

tán

tại

3 nơi

đó là ổ cứng
1

chiếm

100Mb
&

ổ cứng
2

c
hiếm

100Mb
& ổ cứng
3

chiếm
100Mb
, tuy nhiên

trong
My

computer
chỉ

hiển thị

cho ta thấy một

ổ
D3

(G:)
duy

nhất với

dung lượng là
300Mb
mà
thôi
=> Chúng ta khai

thác được
300Mb
, với

tuỳ chọn này khi ghi

chép dữ liệu lên

đĩa
cứng chúng sẽ trải

đều

lên cả 3 ổ
nên

tốc độ ghi

chép là
cực

nhanh

vì

mỗi

ổ cứng chỉ làm 1/3

công việc mà thôi, nh
ưng một trong ba ổ cứng bị

hỏng thì
dữ liệu hoàn

toàn mất

trắng
Tiếp theo tôi

tạo một
Mirrored

Volume
với

tên

là
D4
, trong đó ổ cứng 1

góp

100
Mb
và ổ cứng 2

góp
100Mb
14 of 25
Trong phần

D4
được phân

tán

tại

2 nơi

đó là ổ cứng
1

chiếm

100Mb
&

ổ cứng
2

c

hiếm

100Mb
, tuy nhiên

trong
My
computer
chỉ

hiển

thị

cho ta thấy một

ổ
D4

(H:)
duy nhất

với

dung lượng là
100
Mb
mà thôi
=> Chúng ta chỉ

khai

thác được
100Mb
mà thôi, với

tuỳ chọn

này khi ghi

chép dữ
liệu lên

đĩa cứng chúng sẽ ghi

chép
cẩn thận với

cùng

một

thông

tin

lên

cả

2

ổ

cứng

nên

có tốc độ
chậm

hơn
nhưng
một

trong 2

ổ cứng bị hỏng thì

dữ
liệu

ổ

kia

vẫn

còn
Bây giờ bạn

để ý ở 2 cột:
Fault

Tolerance:
khả năng chịu

lỗi
Overhead:
Dung lượng bị

mất đi
Trong các dạng ta làm trước đó thì

chỉ

có mỗi dạng
Mirrored
là có khả năng chịu l
ỗi

mà thôi, tuy nhiên

nó sẽ mất

đi
50%
dung lượng
15 of 25
Dạng

Morrored
dùng để dự phòng các dữ liệu

quan trọng, với

dạng này ta còn có
thể tạo dự phòng cho một ổ đĩa có
trước nào đó mà không cần

phải khởi

tạo từ 2 phân

vùng trắng như các dạng khác
. Để thực hiện ta nhấp phải

vào một
phân

vùng nào đó muốn

tạo bản

dự phòng chọn
Add

Mirror
, trong ví

dụ

này là
ổ
System

(C:)
Cửa sổ
Add

Mirror
sẽ yêu

cầu

bạn

chỉ

định

ổ tạo dự phòng trong ví

dụ

này tôi

chọ
n ổ số 3

là

Disk

2
Windows sẽ tự động tạo một

phân vùng mới trong ổ đĩa thứ 3

và tự động
Copy
to
àn bộ dữ liệu trong phân vùng của ổ
thứ 1

sang. Công đoạn

này phải

mất chút

ít thời gian

và bạn phải

chờ cho nó hoàn

tất.
16 of 25
Tiếp theo tôi

tạo một

RAID-5

Volume
với

tên

là
D5
, trong đó các ổ cứng đều

đón
g góp là
100Mb
Trong phần

D5
được phân

tán

tại

3 nơi

đó là ổ cứng
1

chiếm

100Mb
&

ổ cứng
2

c
hiếm

100Mb
& ổ cứng
3

chiếm
100Mb
, tuy nhiên

trong
My

computer
chỉ

hiển thị

cho ta thấy một

ổ
D5

(I:)
duy
nhất

với

dung lượng là
200Mb
mà
thôi
=> Chúng ta chỉ

khai

thác được
200Mb
mà thôi, với

tuỳ chọn

này khi ghi

chép dữ
liệu lên

đĩa cứng chúng sẽ ghi

chép
lên

2

ổ cứng cùng một lúc & một

ổ dùng làm file ảnh

để phục hồi

nếu một

trong 2

ổ trên

bị lỗi

nên

có tốc độ
khá
nhanh
nhưng một

trong 2 ổ cứng bị

hỏng thì
dữ

liệu

vẫn

còn
Bây giờ bạn

để ý ở 2 cột:
Fault

Tolerance:
khả năng chịu

lỗi
Overhead:
Dung lượng bị

mất đi
17 of 25
Dạng
RAID-5
có khả năng chịu

lỗi

tốt, tuy nhiên nó sẽ mất đi

33%
dung lượng
Để chứng minh khả năng chịu

lỗi

của các định

dạng trên bây giờ ta lần

lượt tạo cá
c dữ liệu trên

các ổ cứng như trong
hình
18 of 25
Sau

đó tôi

tiến

hành gỡ bỏ ổ cứng thứ 3 (Disk 2) ra khỏi máy mà thay vào đó là m
ột

ổ cứng thứ 4

mới

hoàn

toàn và
chưa có định

dạng gì. Khởi

động Windows vào lại

Disk

Management
ta thấy:
Ổ

đĩa

thứ

4
đã được Windows nhận dạng là
Disk

2
trong khi

đó
ổ

thứ

3
của ta đã l
à ổ
Missing
(ví dụ

này tương
đương với việc ổ thứ 3 bị

hư hoàn

toàn)
Nhận



xét:
Phân

vùng
D1
ta định

dạng theo
Simple
dữ liệu

không bị

ảnh

hưởng gì

do ổ thứ 1

không hỏng, nhưng nếu ổ thứ 1
hỏng đồng nghĩa phần này mất trắng.
Phân

vùng
D2
ta định

dạng theo
Spanned
nên

khi 1

trong các ổ bị

hỏng dữ liệu

tr
ên vùng này cũng không còn, trong
ví

dụ

này do ta chỉ

bị hỏng ổ thứ 3 nên

phân vùng
D2

ta định dạng theo
Spanned

vẫn

không bị

ảnh hưởng gì, nhưng
nếu

ổ thứ 2 hỏng thì

dữ liệu trên

vùng này cũng hoàn toàn

mất

trắng.
Phân

vùng
D3
ta định

dạng theo
Striped
nên khi

1

trong các ổ bị hỏng dữ liệu

trê
n

vùng này cũng không còn, trong
này ổ thứ 3 đã hỏng nên dữ liệu trên vùng này đương nhiên

bị

mất sạch.
Phân

vùng
D4,

System

(C:)
ta định

dạng theo
Mirror
nên khi

1

trong các ổ bị

hỏ
ng dữ liệu trên

vùng còn lại

vẫn

an
toàn. Nhưng ta không chủ

quan mà phải tiến

hành

ngay việc
Add

Mirror
cho phâ
n

vùng này.
Phân

vùng
D5
ta định

dạng theo
RAID-5

nên

khi 1

trong các ổ bị

hỏng dữ liệu

trê
n vùng còn

lại

vẫn an

toàn. Nhưng
ta không chủ

quan mà phải

tiến

hành ngay việc
Repair

Volume
cho phân

vùng n
ày.

19 of 25
Sau

khi

gắn

ổ thứ 4 hoàn

toàn

mới

này vào ta phải

tiến

hành

ngay các thao tác ph
ục hồi dữ liệu

(thay thế cho ổ thứ 3
đã hỏng) ta làm như sau:
Phần

D1,

D2,

D3
trên

cơ bản

là không cứu

được hoặc không có cơ sở để cứu

nên

t
a không đề cập đến.
Đầu tiên ta phải

Initialize

Disk
ổ cứng thứ 4

(Disk 2) và nâng cấp nó lên thành
D
ynamic
Trước tiên

ta phải

xoá phần
Mirror
bị

hỏng của ổ
System

C
đi

bằng cách

nhấp phả
i

vào vùng
System

C
của ổ đĩa thứ
3

(Missing) chọn

Remove

Mirror
20 of 25
Cử sổ R
emove

Mirror
sẽ hỏi

bạn bỏ phần nào trong ổ
thứ

1
(Disk 0) &
ổ

thứ

3
(Mi
ssing) nếu

ở đây bạn

chọn

là
Disk
0
thì

chẳng những không cứu

được dữ liệu từ
System

C
mà trái

lại

làm mất hoàn

t
oàn vùng này, nên

ta chọn
Missing
Lúc này Windows sẽ xoá mất phần

System

C
ở ổ
Missing
và biến

vùng
System

C

ở ổ
thứ

1

(Disk

0)
về thành
Simple
, công việc này của Windows đồng nghĩa với

việc cho bạn làm lại

công đoạ
n
Add

Mirror
cho
System

C
như đã
hướng dẫn

ở trên
21 of 25