BÀI GIẢNG SINH HỌC 11 ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH

Kiểm tra bài cũ:
Thế nào là điện thế nghỉ? Cách đo
điện thế nghỉ?
Bài 29
ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ
SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
NỘI DUNG
BÀI HỌC
I. Điện thế hoạt động
II. Lan truyền xung thần kinh
trên sợi thần kinh
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
I. Điện thế hoạt động
Các em hãy quan sát hiện tượng trong thí
nghiệm, nêu nhận xét.
Khi bị kích thích thì tế bào thần kinh hưng
phấn và xuất hiện điện thế hoạt động.
++ + +
++
+
++ +

-
-
-
- -
- - -
Điện cực 1
Điện cực 2

Điện kế
màng
Sợi thần
kinh

-
+ + + ++
+ +++ +
Đuôi gai
Nhân
Sợi trục
Bao miêlin
Eo Ranviê
Thân nơron
-
Điện thế trong sợi
trục bị thay đổi như thế
nào?
1.Đồ thị điện thế hoạt động:
Điện thế đỉnh
Điện thế động có mấy
giai đoạn? Kể tên.

Điện thế hoạt động gồm 3 giai đoạn:
+ Mất phân cực (khử cực).
+ Đảo cực.
+ Tái phân cực.

Các em hãy quan sát đồ thị
B.

A.
C.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
Điện thế hoạt động gồm 3 giai đoạn:
+ Mất phân cực (khử cực).
+ Đảo cực.
+ Tái phân cực.
1.Đồ thị điện thế hoạt động:
I. Điện thế hoạt động
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
1.Đồ thị điện thế hoạt động:
I. Điện thế hoạt động
Có phải với mọi kích thích đều có thể là tác nhân
làm biến đổi từ điện thế nghỉ sang điên thệ hoạt
động?
Điện thế nghỉ
Kích thích
Giai đoạn
mất phân
cực

Giai đoạn
đảo cực
Giai đoạn
tái phân cực
- 70mV
Hình 29.1: Đồ thị điện thế hoạt động của TBTK mực ống
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
I. Điện thế hoạt động
2. Khái niệm
Điện thế hoạt động là gì?
ĐTHĐ là sự thay đổi điện thế giữa trong và
ngoài màng khi tế bào thần kinh Nơron tiếp
nhận 1 kích thích đạt ngưỡng. Quá trình này
trải qua 3 giai đoạn: Mất phân cưc, đảo cực
và tái phân cực.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh

II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
- Điện thế hoạt động khi xuất hiện được gọi là
xung thần kinh hay xung điện.
- Lan truyền xung thần kinh là quá trình xung
thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh, từ vị
trí tiếp nhận kích thích.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
Tế bào thần
kinh có
những dạng
nào?
Có 2 dạng tế
bào thần
kinh
Tế bào thần kinh

không có bao miêlin
Tế bào thần kinh có
bao miêlin
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
không có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
+ + + + + + + + + + +
+ + +
_ _ _
A
B
_ _ _

+ + +
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
không có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
_ _ _ _ _ _ _ _
+ + + + + + + +
+ + +
_ _ _
A
B
_ _ _
+ + +
C

+ + +
_ _ _
Chiều xung thần kinh lan truyền
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
không có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
+ + + + + + + + + + +
+ + +
_ _ _
Nếu ta kích thích vào vùng giữa
của sợi trục thì điều gì xảy ra?
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH

I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
không có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
- Trên sợi thần kinh không có bao
miêlin, xung thần kinh lan truyền liên
tục từ vùng này sang vùng khác kề bên.
- Xung thần kinh lan truyền là do mất
phân cực, đảo cực và tái phân cực liên
tiếp từ vùng này sang vùng khác trên
sợi thần kinh.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)

1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
Cấu trúc tế bào thần kinh có bao miêlin
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi

thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh

2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh
có bao miêlin.
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần

kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
- Xung thần kinh lan truyền theo kiểu nhảy
cóc là do mất phân cực, đảo cực và tái
phân cực liên tiếp từ eo Ranvie này sang
eo Ranvie khác.
- Tốc độ lan truyền trên sợi thần kinh có
bao miêlin nhanh hơn rất nhiều so với trên
sợi thần kinh không có bao miêlin.
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
1. Đồ thị điện
thế hoạt động
2. Khái niệm
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần

kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
Dựa vào kiến thức đã học, hoàn
thiện phiếu học tập sau:
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
Sợi thần kinh không có bao miêlin Sợi thần kinh có bao miêlin
Đặc điểm cấu tạo


Cách lan truyền



Tốc độ lan truyền



Mức tiêu tốn năng lượng
Phân biệt cách lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có
bao miêlin và có bao miêlin
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
Sợi thần kinh không có bao miêlin Sợi thần kinh có bao miêlin
Đặc điểm cấu
tạo
- Dạng sợi trần

- Không có bao miê lin bao bọc xung
quanh

- Có bao mieelin bao bọc xung quanh.
- Bao miê lin bao bọc một cách ngắt
quãng tạo thành các eo Ranvie.
Cách lan truyền Xung thần kinh lan truyền liên tục từ
vùng này sang vùng khác theo một
chiều nhất định
Xung thần kinh lan truyền theo kiểu nhảy
cóc từ eo Ranvie này sang eo Ranvie
khác
Tốc độ lan
truyền
Tốc độ lan truyền trên sợi thần kinh
không có bao miêlin chậm hơn rất
nhiều so với trên sợi thần kinh có bao
miê lin.
Tốc độ lan truyền trên sợi thần kinh có
bao miê lin nhanh hơn rất nhiều so với
trên sợi thần kinh không có bao miê lin.
Mức tiêu tốn
năng lượng
Nhiều

Ít
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)

II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
3. Ứng dụng
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
3. Ứng dụng
Trong y học
Trong giáo dục
Trong đời sống
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần

kinh
3. Ứng dụng
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.
2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
Trong y học
3. Ứng dụng
Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH
I. Điện thế
hoạt động
(ĐTHĐ)
II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh
II. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh
3. Ứng dụng
1. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần
kinh không có
bào miêlin.

2. Lan truyền
xung thần kinh
trên sợi thần kinh
không có bào
miêlin.
Trong giáo dục
3. Ứng dụng