BÀI 9. SÓNG DỪNG

H×
Tiết 16- Bài 9

I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


Thí nghiệm: Một sợi dây mềm dài chừng vài mét,
đầu Q gắn vào tường.
P Q
1.Phản xạ của sóng trên vật cản cố định.
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.

Quan sát hiện tượng rút ra nhận xét.


I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


Thí nghiệm: Một sợi dây mềm dài chừng vài mét,
đầu Q gắn vào tường.
1.Phản xạ của sóng trên vật cản cố định.
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.
Khi cho P dao động điều hòa thì sẽ có sóng hình sin lan
truyền từ P đến Q.
Sóng truyền từ P đến Q gọi là sóng tới. Sóng truyền
ngược lại từ Q về P gọi là sóng phản xạ:
Kết luận gì về phản

xạ của sóng tới trên
vật cản cố định?
Vậy: Khi phản xạ trên vật cản cố định, sóng phản xạ
luôn luôn ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ.

Q
PA
B
2.Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
Kết luận gì về phản
xạ của sóng trên
vật cản tự do?

1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố
định :
+ Sóng phản xạ luôn luôn ngược pha với sóng
tới ở điểm phản xạ.
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do:
+ Sóng phản xạ luôn luôn cùng pha với sóng tới
ở điểm phản xạ.
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.


Sóng phản xạ

Sóng tới

P
Q
 Xét một sóng truyền trên một dây đàn hồi
căng thẳng từ đầu P đến Q. Đầu Q gắn vào một
điểm cố định
 Sóng tới: truyền từ P đến Q
 Sóng phản xạ : truyền từ Q đến P
II. SÓNG DỪNG
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.


I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


Khảo sát sự
tạo thành sóng
dừng trên dây.



Đầu P của dây dao động liên tục sóng tới và
sóng phản xạ liên tục gặp nhau giao thoa với
nhau vì chúng là các sóng kết hợp.
P
Q
II. SÓNG DỪNG
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.

I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG



Q
P
Sóng tớiSóng phản xạ
Quan sát hiện tượng sóng dừng
Q
P

Q
P
Sóng tớiSóng phản xạ
Quan sát hiện tượng sóng dừng
Q
P

Q
P
Sóng tớiSóng phản xạ
Quan sát hiện tượng sóng dừng
Q
P

II. SÓNG DỪNG
 Trong sóng dừng có :
+ Những nút :là điểm luôn luôn đứng yên
+ Những bụng: là điểm luôn luôn dao động với

biên độ cực đại

Q
P
2
λ
2
λ
Nút
Bụng
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.


I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG



II. SÓNG DỪNG
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.


I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


Sóng dừng là gì?
Khái niệm: Sóng truyền trên sợi dây trong trường
hợp xuất hiện các nút và các bụng gọi là sóng dừng.

Q
P
Bụng sóng
Nút sóng
2
λ
2
λ
II. SÓNG DỪNG
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.


I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


1. Sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định.
Nhận xét gì về vị trí các nút và vị trí các bụng ?

+ Điều kiện có sóng dừng:

2
l k
λ
=
II. SÓNG DỪNG
TIẾT 16 - BÀI 9. SÓNG DỪNG.


I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG

I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG


1. Sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định.
Từ biểu thức rút ra điều kiện để có sóng dừng
trên sợi dây có hai đầu cố định?

PP
Q
(2 1)
4
l k
λ
= +
4
λ
2
λ
l
Q
2. Sóng dừng trên một sợi dây có một
đầu cố định, một đầu tự do.
Nhận xét gì về vị trí các nút và
vị trí các bụng ?
+ Điều kiện có sóng dừng:

Từ biểu thức rút ra điều
kiện để có sóng dừng
trên sợi dây có một đầu
cố định, một đầu tự do?

CỦNG CỐ - BÀI TẬP
1.Chọn câu đúng.
Tại điểm phản xạ thì sóng phản xạ :
A. Luôn ngược pha với sóng tới
B. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định
C. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do
D.Cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định

2. Chọn câu đúng
Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách
giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng :
A. Một bước sóng
B. Hai bước sóng
C. Một nửa bước sóng
D. Một phần tư bước sóng

Bài giải
3.Một dây đàn dài 0,6m hai đầu cố định dao động với
một bụng độc nhất (ở giữa dây)
a. Tính bước sóng trên dây
b. Nếu dây dao động với 3 bụng thì bước sóng là bao
nhiêu

λ
a. Hai đầu cố định chiều dài dây
l = 0,6m
k = 1
a. Tính
b. k

/
= 3 Tính
λ
λ
′
2
2.0,6 1,2
2
l
l k m
k
λ
λ
= → = = =
b.
2
0,4
2
l
l k m
k
λ
λ
′
′ ′
= → = =
′

4. Trên một sợi dây dài 1,2 m có một hệ sóng dừng .Kể cả hai
đầu dây , thì trên dây có tất cả bốn nút .Biết tốc độ truyền sóng

trên dây là v = 80 m/s. tính tần số và chu kỳ dao động của sóng
Bài giải
l = 1,2 m
K = 3
V = 80 m/s
f = ?
T = ?
Vì dây có hai đầu cố định nên :
2
0,8
2
l
l k m
k
λ
λ
= → = =
v v
f
f
λ
λ
= → =
1
T
f
=

Q
P

l
2
λ
2
λ