Một số kỹ năng dạy học tích cực

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
CHƯƠNG TRÌNH ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
TRƯỜNG HỌC(SEQAP)
MỘT SỐ KỸ THUẬT
DẠY VÀ HỌC TÍCH CỰC
Tháng 8 năm 2011

A-MỘT SỐ KỸ THUẬT DẠY HỌC
I. HỌC TẬP HỢP TÁC
II. KỸ THUẬT KHĂN TRẢI BÀN
III. KỸ THUẬT MẢNH GHÉP
IV. SƠ ĐỒ TƯ DUY
V. KỸ THUẬT “KWL”
VI. KỸ THUẬT LẮNG NGHE VÀ
PHẢN HỒI TÍCH CỰC

I. HỌC TẬP HỢP TÁC


1. Học hợp tác là gì?
1. Học hợp tác là gì?

2.Các yếu tố học hợp tác

Quan hệ phụ thuộc tích cực: Có sự
hợp tác làm việc, chia sẻ của tất cả
các thành viên trong nhóm.

Trách nhiệm cá nhân: Mỗi cá nhân
đều được phân công trách nhiệm thực

hiện một phần của công việc và tích
cực làm việc để đóng góp vào kết quả
chung. Tránh tình trạng chỉ nhóm
trưởng và thư kí làm việc.


Khuyến khích sự tương tác:
Cần có sự trao đổi, chia sẻ giữa các thành viên
trong nhóm để tạo thành ý kiến chung của
nhóm.

Rèn luyện các kỹ năng xã hội:

Để thành viên đều có cơ hội để rèn kĩ năng
như: lắng nghe tích cực, đặt câu hỏi, đưa thông
tin phản hồi tích cực, thuyết phục, ra quyết
định…

Kĩ năng đánh giá: Cả nhóm HS thường
xuyên rà soát công việc đang làm và kết quả ra
sao. HS có thể đưa ra ý kiến nhận định đúng
hoặc sai, tốt hoặc chưa tốt góp phần hoàn
thiện các hoạt động và kết quả của nhóm.

3.Quy trình thực hiện
3.Quy trình thực hiện
Là
gì?

Mục

tiêu

Tác dụng
đối với
HS

4.Một số lưu ý
4.Một số lưu ý
1. Nội dung phức hợp, nhiệm vụ học tập
đủ khó để HS thực hiện học tập hợp
tác.
2. Lựa chọn phương pháp dạy học cụ thể
và kỹ thuật dạy học phù hợp :

3. Tổ chức và quản lí :

3.1. Quy mô nhóm học sinh để học
tập hợp tác có thể là:

Nhóm 2 người (cặp)

Nhóm 3 người (bộ ba)

Nhóm 4- 6 người (nhóm nhỏ)

Trên 6 người (nhóm lớn - thường ít
được sử dụng)

Tuỳ từng nhiệm vụ học tập, thời gian, đồ dùng
học tập, yêu cầu kỹ năng, mà giáo viên quyết

định số thành viên trong nhóm cho phù hợp.
3.2. Phân công cụ thể vai trò của các thành viên
trong nhóm cả về chuyên môn (để hình thành
các kiến thức, kỹ năng môn học) và phương
diện hợp tác (để hình thành các kỹ năng xã hội).
3.3. Coi trọng việc đánh giá quá trình và kết
quả làm việc nhóm


4. Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học
Đảm bảo các phương tiện, tài liệu đủ để HS
hoạt động hiệu quả. Lớp học có thể bố trí cho
HS ngồi theo các nhóm mặt đối mặt tạo điều
kiện cho sự tương tác có hiệu quả,…
5. Thời gian hợp lí
Thời gian để HS được làm việc cá nhân, thảo
luận chia sẻ theo cặp/nhóm và tạo sản phẩm
chung cũng rất cần thiết để bảo đảm thành
công của dạy học hợp tác.

Ưu điểm và hạn chế
Ưu điểm và hạn chế
Ưu điểm Hạn chế
-
Tăng cường sự tham gia
tích cực của HS
-
Nâng cao kết quả học tập
-
Phát triển năng lực lãnh

đạo, tổ chức, năng lực hợp
tác của HS
-
Tăng cường đánh giá
đồng đẳng và tự đánh giá
trong nhóm
-
Không gian lớp học chưa
đủ rộng
-
Quỹ thời gian
-
Một số HS chưa tự giác,
còn ỷ lại
-
Cách tổ chức hình thức

Điều kiện thực hiện có hiệu quả
Điều kiện thực hiện có hiệu quả
Phòng học đủ không gian
Bàn ghế dễ di chuyển
Nhiệm vụ học tập đủ khó để thực
hiện dạy học hợp tác
GV phải hiểu rõ bản chất của PP
Hình thành cho HS thói quen học
hợp tác

II. K thu tĩ ậ “Khăn trải bàn”
1
2

3
4

K thu tĩ ậ “Khăn trải bàn”
Ý kiến chung
của cả nhóm
về chủ đề
1
2
3
4
Viết ý kiến cá nhân
Viết ý kiến cá nhân
V
i
ế
t

ý

k
i
ế
n

c
á

n
h

â
n
Viết ý kiến cá nhân

Hoạt động 1: Động não

Kĩ thuật “khăn trải bàn” là gì?

- Mỗi người nêu 1 ý
- GV chọn ý kiến chung nhất
Là gì?

Kĩ thuật “Khăn trải bàn”
Là
gì?

Mục
tiêu
Tác dụng
đối với
HS

Cách tiến hành

Chia HS thành các nhóm, giao nhiệm
vụ thảo luận và phát cho mỗi nhóm
một tờ giấy A0(nếu có ĐK)

Chia giấy A0 thành các phần, gồm
phần chính giữa và các phần xung

quanh. Phần xung quanh được chia
theo số thành viên của nhóm. Mỗi
thành viên ngồi vào vị trí tương ứng
với từng phần xung quanh “khăn trải
bàn”

Cách tiến hành (tiếp)

Thảo luận nhóm, thống nhất
ý kiến và viết vào phần chính
giữa “khăn trải bàn”

Một số lưu ý khi sử dụng KT
“khăn trải bàn”

III. Kĩ thuật “Các mảnh ghép”
1 1 1 2 2 2
3 3 3
231
2
1 2 3
3 1

2.Kĩ thuật “Các mảnh ghép”
Là
gì?
Mục
tiêu
Tác
dụng đối

với HS

2.1.Cách tiến hành kĩ thuật
“Các mảnh ghép”
VÒNG 1: Nhóm chuyên sâu

Hoạt động theo nhóm từ 3 đến 4 người;…

Mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ (Ví dụ :
nhóm 1 : nhiệm vụ A; nhóm 2: nhiệm vụ B,
nhóm 3: nhiệm vụ C;…) nghiên cứu sâu 1
nội dung học tập

Đảm bảo mỗi thành viên trong nhóm đều trả
lời được tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ
được giao

Mỗi thành viên trở thành “ chuyên sâu” của
lĩnh vực đã tìm hiểu(đều trình bày được kết
quả câu trả lời của nhóm)

VÒNG 2: Nhóm mảnh ghép

Hình thành nhóm 3 người mới;…(1người
từ nhóm 1, 1 người từ nhóm 2 và 1 người từ
nhóm 3;…) gọi là “nhóm mảnh ghép”.

Các câu trả lời và thông tin của vòng 1
“chuyên sâu” được các thành viên nhóm mới
chia sẻ đầy đủ với nhau “ lắp ghép các mảng

kiến thức thành bức tranh tổng thể”

Nhiệm vụ mới sẽ được giao cho nhóm
“mảnh ghép” mang tính khái quát, tổng hợp
toàn bộ nội dung

2.2.Thiết kế nhiệm vụ “Mảnh
ghép” như thế nào?

Lựa chọn một chủ đề thực tiễn

Xác định một nhiệm vụ phức hợp –
bao gồm các phần khác nhau (để
thực hiện ở vòng 2)

Xác định những yếu tố cần thiết để
giải quyết nhiệm vụ phức hợp

Xác định các nhiệm vụ mang tính
chuẩn bị (cho vòng 1). Xác định các
yếu tố hỗ trợ cần thiết để hoàn thành
thành công vòng 1