Bac Ho voi DBP_

Baỏc Hửỡ vỳỏi iùồn Biùn Phuó 1

BAC Hệè VI IẽN BIẽN PHU
SU TấèM, TUYẽN CHON VA GII THIẽU:
ệẻ GIA NAM
NGUYẽẻN NG VINH

ửợ Gia Nam - Nguyùợn ựng Vinh (sỷu tờỡm) 2

MUC LUC

Lỳõi giỳỏi thiùồu 3
Phờỡn thỷỏ nhờởt Baỏc Hửỡ vỳỏi iùồn Biùn Phuó qua mửồt sửở baõi noỏi vaõ viùởt cuóa Ngỷỳõi 5
Mờớu chuyùồn vùỡ iùồn Biùn Phuó 14
Phờỡn thỷỏ 2: Baỏc Hửỡ vỳỏi iùồn Biùn Phuó qua mửồt sửở cửng trũnh nghiùn cỷỏu vaõ hửỡi
ỷỏc cuóa caỏn bửồ, chiùởn sụ ta 25


Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 3

LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU

Ch tõch Hưì Chđ Minh lâ lậnh t vơ àẩi ca cẫ dên tưåc, àưìng
thúâi lâ ngûúâi chó huy tưëi cao ca chiïën dõch Àiïån Biïn Ph. Trong
sët thúâi gian chó huy chiïën dõch, Bấc àậ tham dûå vâ ch toẩ nhiïìu
cåc hổp ca Bưå Chđnh trõ àïí nhêån àõnh, àấnh giấ tònh hònh diïỵn
ra trïn Mùåt trêån, chó àẩo sất sao khưng chó trïn chiïën trûúâng Àiïån
Biïn Ph mâ trïn cẫ cấc chiïën trûúâng phưëi húåp trong cẫ nûúác
nhùçm phc v cho thùỉng lúåi Àiïån Biïn Ph.
Àưìng thúâi, Bấc cng ln thïí hiïån sûå quan têm, àưång viïn,
dẩy bẫo ên cêìn àưëi vúái cấn bưå, chiïën sơ ta tûâ nhûäng vêën àïì rưång lúá

n
ca chiïën tranh vâ xêy dûång v trang nhên dên, àïën tûâng viïåc
lâm, cấch ûáng xûã c thïí trong chiïën àêëu vâ trong cåc sưëng sinh
hoẩt hâng ngây. Côn cấn bưå, chiïën sơ ta — nhûäng ngûúâi àậ trûåc tiïëp
tham gia chiïën dõch Àiïån Biïn Ph vâ cng lâ nhûäng ngûúâi àậ
tûâng àûúåc gùåp gúä vâ tiïëp xc cng Bấc cng ln thïí hiïån nhûäng
tònh cẫm chên thânh, lông biïët ún sêu sùỉc ca mònh àưëi vúái Bấc Hưì
mn vân kđnh u.
Nhên dõp k niïåm 50 chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph, chng tưi
sûu têì
m, tuín chổn vâ giúái thiïåu tâi liïåu “Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn
Ph” nhùçm khùỉc hoẩ hònh ẫnh ca Ch tõch Hưì Chđ Minh trong
chiïën dõch cng nhûäng mưëi quan hïå tònh cẫm giûäa Bấc vúái cấc
chiïën sơ Àiïån Biïn — mưåt mưëi quan hïå tònh cẫm giûäa con ngûúâi vúái
nhau, rêët bònh dõ, mâ cng rêët chên tònh, khưng hïì cố sûå cấch biïåt
giûäa lậnh t tưëi cao vúái nhûäng ngûúâi lđnh.
Tâi liïåu gưìm 2 phêìn:
Phêìn thûá nhêët: Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph qua mưåt sưë bâi nối
vâ viïët ca Ngûúâi.
Phêìn thûá hai: Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph qua mưå
t sưë cưng
trònh nghiïn cûáu vâ hưìi ûác ca cấn bưå, chiïën sơ ta.
Tuy chng tưi àậ cố nhiïìu cưë gùỉng trong sûu têìm, tuín chổn
tâi liïåu, nhûng do cưng tấc lûu trûä côn nhiïìu khố khùn, hẩn chïë
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 4

nïn tâi liïåu “Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph” khưng trấnh khỗi nhûäng
thiïëu sốt nhêët àõnh. Mong bẩn àổc àống gốp kiïën.
Thû viïån qn àưåi

Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 5

PHÊÌN THÛÁ NHÊËT

BẤC HƯÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PH
QUA MƯÅT SƯË BÂI NỐI VÂ VIÏËT CA NGÛÚÂI

THÛ GÛÃI QN VÂ DÊN TÊY BÙỈC
Thên gûãi toân thïí àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå,
Nhên dõp phấi àoân Chđnh ph lïn Têy Bùỉc, tưi thên ấi gûãi lúâi
thùm toân thïí àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå.
Trûúác kia, àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå àậ anh dng tham gia
àấnh àíi giùåc Têy. Ngây nay àậ àûúåc giẫi phống, chng ta cêìn
phẫi ra sûác cng cưë vâ phất triïín thùỉng lúåi êëy.
Vêåy:
- Àưìng bâo ta phẫi àoân kïët chùåt chệ, gip àúä lêỵn nhau, tùng
gia sẫn xët àïí mổi ngûúâi àûúåc no cúm, êëm ấo, vâ phẫi ra sûác
tham gia khấng chiïën.
- Bưå
àưåi phẫi thi àua hổc têåp gip àúä àưìng bâo, liïn hïå chùåt chệ
vúái nhên dên àïí quết sẩch thưí phó vâ mêåt thấm; vâ phẫi ln sùén
sâng xung phong diïåt giùåc lêåp cưng, khi àûúåc lïånh thò ài chiïën àêëu.
- Cấn bưå phẫi hïët lông hïët sûác chùm lo àïën àúâi sưëng ca nhên
dên, phẫi ài àng àûúâng lưëi qìn chng, lâm àng chđnh sấch ca
Chđnh ph; vâ phẫi thûåc hiïån cêìn, kiïåm, liïm, chđnh.
Khấng chiïën ca ta nhêët àõnh thùỉng lúåi, nhûng phẫi trûúâng k
gian khưí, tûå lûåc cấnh sinh. Àưìng bâo, bưå àưåi vâ cấn bưå ta úã Têy Bùỉc
phẫi hùng hấi tham gia cưng cåc khấng chiïën àïí

cng àưìng bâo,
bưå àưåi vâ cấn bưå toân qëc àấnh àíi giùåc Têy, giùåc M vâ tranh
lẩi àưåc lêåp cho Tưí qëc, hẩnh phc cho nhên dên.
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 6

Tưi riïng gûãi lúâi thùm cấc c ph lậo, cấc chấu thanh niïn vâ
nhi àưìng.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Hưì Chđ Minh
Hưì Chđ Minh Toân têåp. T.7 H.: Chđnh trõ qëc gia, 1996 166

TRẪ LÚÂI MƯÅT NHÂ BẤO THY ÀIÏÍN
- Hỗi: Cåc thẫo lån úã Qëc hưåi Phấp àậ chûáng tỗ rùçng mưåt sưë
lúán ngûúâi chđnh trõ Phấp mën dân xïëp mưåt cấch hoâ bònh vêën àïì
xung àưåt úã Viïåt Nam bùçng cấch thûúng lûúång trûåc tiïëp vúái Chđnh
ph Viïåt Nam. nguån êëy câng rưång khùỉp trong nhên dên Phấp.
Thïë thò C vâ qu Chđnh ph hoan nghïnh nguån êëy hay
khưng?
- Trẫ lúâi: Cåc chiïën tranh úã Viïåt Nam lâ do Chđnh ph Phấp
gêy ra. Nhên dên Viïåt Nam phẫi cêìm v khđ anh dng chiïën àêëu
bẫy, tấm nùm nay chưëng kễ xêm lûúåc chđnh àïí bẫo vïì nïìn àưåc lêåp
vâ quìn tûå do àûúåc sưë
ng hoâ bònh. Hiïån nay nïëu thûåc dên Phấp
tiïëp tc cåc chiïën tranh xêm lûúåc thò nhên dên Viïåt Nam quët
têm tiïëp tc cåc chiïën tranh ấi qëc àïën thùỉng lúåi cëi cng.
Nhûng nïëu Chđnh ph Phấp àậ rt àûúåc bâi hổc trong cåc chiïën
tranh mêëy nùm nay, mën ài àïën àònh chiïën úã Viïåt Nam bùçng
cấch thûúng lûúång vâ giẫi quët vêën àïì Viïåt Nam theo lưëi hoâ bònh
thò nhên dên vâ Chđnh ph Viïåt Nam Dên ch Cưång hoâ sùén sâng
tiïëp mën àố.

- Hỗi: Mưåt sûå ngûâng bùỉn hóåc mưåt cåc àònh chiïën cố thïë cố
àûúåc khưng? Vâ trïn cùn bẫn nâo?
- Trẫ lúâi: Miïỵn lâ
Chđnh ph Phấp àònh chó cåc chiïën tranh
xêm lûúåc thò cåc àònh chiïën úã Viïåt Nam thûåc hiïån. Cú súã ca viïåc
àònh chiïën úã Viïåt Nam lâ Chđnh ph Phấp thêåt thâ tưn trổng nïìn
àưåc lêåp thêåt sûå ca nûúác Viïåt Nam.
- Hỗi: Nïëu mưåt nûúác trung lêåp àûáng ra dân xïëp àïí nhûäng àẩi
biïíu ca tû lïånh àưëi phûúng àûúåc gùåp C thò C cố nhêån khưng?
Nûúác Thu Àiïín cố thïí àûáng ra lâm viïåc êëy hay khưng?
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 7

- Trẫ lúâi: Nïëu cố nhûäng nûúác trung lêåp nâo mën cưë gùỉng àïí
xc tiïën viïåc chêëm dûát cåc chiïën tranh úã Viïåt Nam bùçng cấch
thûúng lûúång, thò sệ àûúåc hoan nghïnh, nhûng viïåc thûúng lûúång
àònh chiïën ch ëu lâ mưåt viïåc giûäa Chđnh ph Viïåt Nam Dên ch
Cưång hoâ vúái Chđnh ph Phấp.
- Hỗi: Theo C, cố phûúng phấp nâo khấc àïí chêëm dûát cåc
chiïën tranh khưng?
- Trẫ lúâi: Cåc chiïën tranh úã Viïåt Nam àậ àem lẩi tai hoẩ cho
nhên dên Viïåt Nam àưìng thúâi cng lâm cho nhên dên Phấp àau
khưí nhiïìu, cho nïn nhên dên Phấp àêëu tranh chưëng lẩi cåc chiïën
tranh ú
ã Viïåt Nam.
Àưëi vúái nhên dên Phấp vâ cấc chiïën sơ hoâ bònh Phấp, tưi xûa
nay vêỵn àưìng tònh vâ tỗ lông qu mïën. Hiïån nay, chùèng nhûäng nïìn
àưåc lêåp ca dên tưåc Viïåt Nam bõ xêm phẩm nghiïm trổng, mâ
chđnh nïìn àưåc lêåp ca nûúác Phấp cng bõ uy hiïëp nùång. Àïë qëc
M mưåt mùåt thc àêíy thûåc dên Phấp tiïëp tc vâ múã rưång cåc
chiïën tranh xêm lûúåc Viïåt Nam, lâm cho Phấp câng àấnh câng ëu

ài, hông thay thïë àõa võ Phấp úã Àưng Dûúng, mưåt mùåt khấc lẩi bùỉt
båc Phấp phï chín bẫn àiïìu ûúác vïì viïåc phông th úã chêu Êu,
nghơa lâ àïí
cho ch nghơa qn phiïåt Àûác sưëng lẩi.
Vò thïë cåc àêëu tranh ca nhên dên Phấp àôi àưåc lêåp, dên ch,
hoâ bònh cho nûúác Phấp vâ àôi chêëm dûát cåc chiïën tranh úã Viïåt
Nam lâ mưåt trong nhûäng nhên tưë quan trổng àïí giẫi quët vêën àïì
Viïåt Nam bùçng cấch hoâ bònh.
Sàd, tr 168 - 169

THÛ GÛÃI CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH
Thên ấi gûãi cấn bưå vâ chiïën sơ Mùåt trêån Àiïån Biïn Ph

Thu - Àưng nùm nay, cấc ch lẩi cố nhiïåm v tiïën qn vâo
Àiïån Biïn Ph àïí tiïu diïåt thïm sinh lûåc àõch, múã rưång thïm cùn
cûá khấng chiïën, giẫi phống thïm àưìng bâo bõ giùåc àê nến.
Nùm ngoấi, cấc ch àậ anh dng chiïën àêëu, tiïu diïåt nhiïìu
àõch, àậ thùỉng lúåi to. Bấc rêët vui lông.
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 8

Nùm nay, sau nhûäng cåc chónh hën chđnh trõ vâ qn sûå, cấc
ch àậ tiïën bưå hún. Cấc ch phẫi chiïën àêëu anh dng hún, chõu
àûång gian khưí hún, phẫi giûä vûäng quët têm trong mổi hoân cẫnh:
Quët têm tiïu diïåt àõch,
Quët têm giûä vûäng chđnh sấch,
Quët têm tranh nhiïìu thùỉng lúåi.
Bấc vâ Chđnh ph chúâ tin thùỉng lúåi àïí khen thûúãng cấc ch.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Thấng 12 nùm 1953
Sàd, tr: 198

THÛ GÛÃI CẤN BƯÅ CUNG CÊËP VÂ ÀƯÌNG BÂO DÊN CƯNG
Thu - Àưng nùm nay, cấc cư cấc ch lẩi ra tiïìn tuën àïí cng
bưå àưåi diïåt giùåc, àïí giẫi phống àưìng bâo ta.
Bấc gúãi lúâi thùm cấc cư cấc ch, vâ mong cấc cư cấc ch ra sûác
thi àua:
Chõu àûång gian khưí,
Vûúåt mổi khố khùn,
Gip sûác bưå àưåi, tranh nhiïìu thùỉng lúåi,
Hoân thânh nhiïåm v vûúåt mûác.
Àưìng thúâi cấc cư cấc ch phẫi giûä vûäng chđnh sấch ca Àẫng vâ
ca Chđnh ph.
Bấc chúâ thânh tđch ca cấc cư cấc ch àïí khen thûúãng.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Hưì Chđ Minh
Sàd, tr.:199
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 9

THÛ GÛÃI CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH
Thên ấi gûãi toân thïí cấn bưå vâ chiïën sơ úã mùåt trêån,
Cấc ch sùỉp ra mùåt trêån. Nhiïåm v ca cấc ch lêìn nây rêët to
lúán, khố khùn, nhûng rêët vinh quang.
Cấc ch vûâa àûúåc chónh qn chđnh trõ vâ chónh hën qn sûå
vâ àậ thu àûúåc nhiïìu thùỉng lúåi vïì tû tûúãng vâ chiïën thåt, k
thåt. Nhiïìu àún võ àậ àấnh thùỉng trïn cấc mùåt trêån. Bấc tin
rùçng cấc ch sệ phất huy thùỉng lúåi vûâa qua, quët têm vûúåt mổi
khố khùn gian khưí àïí lâm trôn nhiïåm v vễ vang sùỉp túái.
Bấc chúâ cấc ch bấ
o cấo thânh tđch àïí thûúãng nhûäng àún võ vâ
cấ nhên xët sùỉc nhêët.

Chc cấc ch thùỉng to.
Bấc hưn cấc ch.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Thấng 3 nùm 1954
Hưì Chđ Minh
Sàd, tr: 265
ÀIÏÅN CA TRUNG ÛÚNG ÀẪNG VÂ CA CH TÕCH HƯÌ CHĐ MINH
GÛÃI CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH
Thên ấi gûãi toân thïí cấc cấn bưå vâ chiïën sơ úã mùåt trêån Àiïån
Biïn Ph,
Bấc vâ Trung ûúng Àẫng àûúåc bấo cấo vïì hai trêån thùỉng àêìu
tiïn ca qn àưåi ta úã Àiïån Biïn Ph. Bấc vâ Trung ûúng Àẫng cố
lúâi khen cấc àưìng chđ. Chiïën dõch nây lâ mưåt chiïën dõch lõch sûã ca
qn àưåi ta, ta àấnh thùỉng chiïën dõch nây cố nghơa qn sûå vâ
chđnh trõ quan trổng.
Àõch sệ ra sûác àưëi phố, ta phẫi cưë gùỉng, chiïën àêëu dễo dai, bïìn
bó, chúá ch quan khinh àõch, giânh toân thùỉng cho chiïën dõch nây.
Ngây 15 thấng 3 nùm 1954
Ban chêëp hânh Trung ûúng Àẫng lao àưång Viïåt Nam
Sàd, tr: 276
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 10

THÛ KHEN NGÚÅI BƯÅ ÀƯÅI, DÊN CƯNG,THANH NIÏN XUNG PHONG VÂ
ÀƯÌNG BÂO TÊY BÙỈC ÀẬ CHIÏËN THÙỈNG VỄ VANG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PH
Qn ta àậ giẫi phống Àiïån Biïn Ph. Bấc vâ Chđnh ph
thên ấi gûãi lúâi khen ngúåi cấn bưå, chiïën sơ, dên cưng, thanh niïn
xung phong vâ àưìng bâo àõa phûúng àậ lâm trôn nghơa v mưåt
cấch vễ vang.
Thùỉng lúåi tuy lúán nhûng múái lâ bùỉt àêìu. Chng ta khưng nïn vò
thùỉng mâ kiïu, khưng nïn ch quan khinh àõch. Chng ta kiïn

quët khấng chiïën àïí tranh lẩi àưåc lêåp, thưëng nhêët, dên ch, hoâ
bònh. Bêët k àêëu tranh vïì qn sûå hay ngoẩi giao cng àïìu phẫi
àêëu tranh trûúâng k gian khưí múái ài àïën thùỉng lúåi hoân toân.
Bấc vâ Chđnh ph sệ khen thûúãng nhûäng cấn bưå, chiïën sơ, dên
cưng, thanh niïn xung phong vâ àưìng bâo àõa phûúng cố cưng
trẩng àùåc biïåt.
Châo thên ấi vâ quët thùỉng
Ngây 8 thấng 5 nùm 1954
Hưì chđ minh
Bấo Nhên dên, sưë 187, ngây 22 àïën 24-5-1954

THÛ GÛÃI TOÂN THÏÍ CẤN BƯÅ VÂ CHIÏËN SƠ
ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PH
Trûúác hïët Bấc gûãi lúâi thên ấi thùm cấc ch thûúng binh.
Toân thïí cấc ch cng nhû cấn bưå vâ chiïën sơ úã toân qëc àậ
quët têm tranh àûúåc thùỉng lúåi lúán àïí chc thổ Bấc.
Bấc quët àõnh khao cấc ch. Khao thïë nâo tu theo àiïìu
kiïån, nhûng nhêët àõnh khao.
Thïë lâ Bấc chấu ta cng vui. Vui àïí cưë gùỉng múái, àïí khùỉc
phc khố khùn múái vâ àïí tranh thùỉng lúåi múái.
Bấc vâ Chđnh ph àõnh thûúãng cho têët cẫ cấc ch huy hiïåu “
Chiïën sơ Àiïån Biïn Ph”. Cấc ch tấn thânh khưng?
Bấc dùån cấc ch mưåt lêìn nûä
a:
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 11

Chúá vò thùỉng mâ kiïu, chúá ch quan khinh àõch, phẫi ln
ln sùén sâng lâm trôn nhiïåm v Àẫng vâ Chđnh ph giao cho cấc
ch.
Bấc hưn cấc ch

Bấc
Hưì Chđ Minh
Sàd, tr.: 276


QN TA TOÂN THÙỈNG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PH
20 thấng 11 nùm c
Giùåc Phấp nhẫy d Àiïån Biïn Ph.
Hùm mưët tiïíu àoân tinh nhụå nhêët,
Xe tùng, sng lúán àêìy chưìng chêët.
Chng khoe rùçng: “kïë hoẩch Nava
Thêåt lâ mẩnh dẩn vâ tâi hoa.
Phen nây Viïåt Minh phẫi biïët tay,
Quan thêìy M thò vui lông thay!”
Cấc bấo phẫn àưång khùỉp thïë giúái
Inh ỗi têng bưëc Nava túái.
*
* *
Bïn ta thò:
Bưå àưåi, dên cưng quët mưåt lông,
Xễ non, àùỉp sëi, vûúåt qua sưng,
Khùỉc phc khố khùn vâ hiïím trúã;
Àấnh cho giùåc tan múái hẫ dẩ;
Lùång lệ chín bõ sët thấng ngây,
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 12

Khưng quẫn gian khưí vâ àùỉng cay;
Quët têm lâm cho trôn nhiïåm v,
Àậ hûáa vúái Bấc, Àẫng vâ Chđnh ph.
*

* *
13 thấng 3 ta têën cưng,
Giùåc côn úã trong giêëc mú nưìng:
“Mònh cố thêìy M lo cung cêëp;
Mấy bay cao cao, xe tùng thêëp,
Lẩi cố Nava cng Cưnhi,
Nhûäng tay tûúáng giỗi nùỉm chó huy,
Chng mònh chuën nây nhêët àõnh thùỉng,
Viïåt Minh ùỉt thua chẩy qunh cùèng”.
*
* *
Hún 50 ngây, ta àấnh àưìn,
Ta chiïëm mưåt àưìn lẩi mưåt àưìn,
Qn giùåc chưëng cûå tuy rêët hùng,
Qn ta anh dng đt ai bùçng.
Nava, Cưnhi àïìu mếo mùåt,
Qn giùåc tan hoang ta vêy chùåt.
Giùåc kếo tûâng loẩt ra hâng ta.
Qn ta vui ha
át “khẫi hoân ca”.
Mûúâi ba quan nùm àïìu hâng nưët,
Tïn tûúáng chó huy cng bõ nhưët.
Mưåt vẩn sấu ngân tïn giùåc Têy,
Àïìu lâ t binh hóåc bỗ thêy.
Thïë lâ qn ta àậ toân thùỉng
Toân thùỉng lâ vò rêët cưë gùỉng.
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 13

Chiïën sơ viïët thû dêng C Hưì:
“Xin Bấc vui lông mâ nhêån cho

Mốn quâ chc thổ sinh nhêåt Bấc,
Chng chấu cưë gùỉng àậ sùỉm àûúåc”.
c.b
Sàd, tr: 277 - 279

Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 14

MÊÍU CHUÅN VÏÌ ÀIÏÅN BIÏN PH
I
“NỐI LẤO TRÏN TRÚÂI DÛÚÁI ÀÊËT NGHE”
Nhûäng mêíu chuån anh dng ca qn vâ dên ta cấc bấo àậ
kïí nhiïìu. Àêy tưi chó kïí vâi mêíu chuån khưng anh dng ca àõch.
Trûúác hïët lâ bổn Chđnh ph phẫn àưång Phấp rêët thẩo nghïì nối lấo.
Vâi thđ d:
- Thấng 5 nùm 1947, Bưå trûúãng Qëc phông lâ Cưët Phưrï nối:
“Qn àưåi Phấp chiïëm àống têët cẫ cấc thânh thõ vâ àûúâng giao
thưng. Vêåy úã Àưng Dûúng khưng cố vêën àïì qn sûå nûäa”.
- Thấng 3 nùm 1949, Cưët Phưrï lẩi nối: “Tưi sệ lâm trôn phêån
sûå, tưi sệ khưng àïí chiïën tranh tï liïåt”.
- Thấng 10 nùm 1950 — Sau khi Phấp thêët bẩi úã biïn giúái. Bưå
trûúãng Qëc phông múái lâ Plïven nối: “Tûâ nay, Phấ
p sệ bùỉt ếp
qn àưåi Viïåt Minh rúâi xa cùn cûá ca hổ, Phấp sệ chổn nhûäng mùåt
trêån cố lúåi cho mònh àïí trẫ th cho nhûäng binh sơ Phấp àậ hy sinh
úã Cao Bùçng vâ Lẩng Sún”.
- Thấng 11 nùm 1950, Bưå trûúãng “Khưëi liïn minh Phấp”, lâ
Lútëcnư nối: “Phấp rt lui khỗi biïn giúái àïí têåp trung thïm qn
dûå bõ. Àưìng thúâi àïí bùỉt ếp Viïåt Minh phẫi kếo dâi àûúâng giao
thưng ca hổ, do àố mâ lâm cho àõch ëu thïm”.
- Thấng 12 nùm 1951, Plïven lẩi nối: “Kïë hoẩch ca Phấp hiïån

nay sệ àûa àïën thùỉng lúåi trong 15 hóåc 18 thấng”.
- Thấng 10 nùm 1953, Th tûúáng Lanien nối: “Kïë hoẩch Nava
sệ tùng cûúâng bưå àưåi cú àưång Phấp, sệ
bònh àõnh xong àưìng bùçng
Bùỉc Bưå vâ sệ ch àưång trong nhûäng cåc tiïën cưng lúán Lûåc lûúång
Phấp ngây câng tùng, vïì bưå àưåi cng nhû vïì v trang”.
- Thấng 2 nùm 1954, khi sang Àưng Dûúng, Plïven nối: “Tưi
sang àêy àïí gip Nava chín bõ kïë hoẩch tiïën cưng”. Khi trúã vïì
Phấp, Plïven nối: “Tûúáng Nava àoấn chùỉc rùçng chiïën dõch Àiïån
Biïn Ph sệ khưng àûa lẩi kïët quẫ gò cho Viïåt Minh”.
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 15

Thùỉng lúåi ca ta úã Àiïån Biïn Ph àậ chûáng tỗ rùçng: Bổn chng
ch quan vâ nối lấo mêët ma.
II
NƯÅI BƯÅ PHẤP LNG CNG
Khi thêët bẩi, thò bổn chđnh trõ Phấp àưí lưỵi cho bổn qn sûå.
Bổn qn sûå cậi lẩi.
Ngây 29 thấng 4, túâ bấo tû sẫn Phấp Ngûúâi xem xết àùng
nhûäng kiïën ca mưåt sưë lậnh t qn sûå Phấp, tốm tùỉt nhû sau:
- Khi àậ rt khỗi Lai Chêu vâ Nâ Sẫn, mâ Phấp lẩi àûa gêìn 2
vẩn qn Phấp vâo thung lng Àiïån Biïn, àố lâ mưåt tưåi ấc chđnh
trõ Àïën ma mûa, thò qn àưåi Phấp hóåc chïët àëi hïët hóåc lâ
àêìu hâng.
- Hêìu hïët nhûäng tiïíu àoân tinh nhụå Phấp àậ àûa àïën Àiïån
Biïn Ph. Nhûäng cåc àấnh nhau úã àưìng bùçng, nhêët lâ
trïn àûúâng
sưë 5, ngây thïm dûä dưåi. Àiïìu àố lâm cho Phấp rêët lo ngẩi Cấc
lậnh t qn sûå Phấp àïìu cho rùçng Bùỉc Bưå nhû àậ mêët rưìi. úã Sâi
Gôn ngûúâi ta bùỉt àêìu lo súå.

- Qn àưåi Bẫo Àẩi khưng àûúåc 5 vẩn ngûúâi cố sûác chiïën àêëu.
Phêìn àưng chó chúâ dõp àïí chìn. Qn àưåi khấng chiïën, d lâ bưå
àưåi àiẩ phûúng, cng khưng kếm qn àưåi Phấp.
- Mùåc dêìu nhûäng thêët bẩi úã Hoâ Bònh vâ Àiïån Biïn Ph, tinh
thêìn sơ quan Phấp vêỵn khấ vûäng. Nhûng khi hổ hiïíu rùçng hổ phẫi
hy sinh cho lúåi đch ca M vâ ca Bẫo Àẩi (tïn vua cỗ mâ cẫ
qn
àưåi Phấp àïìu khinh rễ) — thò hổ rêët tûác tưëi.
- Mấy bay M dưåi àẩn lûãa khùỉp xung quanh Àiïån Biïn Ph
khưng lâm nng qn àưåi khấng chiïën, mâ chó tân phấ nhûäng lâng
mẩc àưng dên. Sûå can thiïåp ca M àưëi vúái ẫnh hûúãng chđnh trõ thò
rêët tai hẩi, àưëi vúái kïët quẫ qn sûå thò khưng ùn thua.
- Nối tốm lẩi: Cấc lậnh t qn sûå àïìu nhêët trđ rùçng Phấp
khưng thïí giûä nưíi Bùỉc Bưå nûäa. Vâ nïëu thêët bẩi úã Àiïån Biïn Ph thò
tònh hònh Phấp sệ câng khố khùn.
Trïn àêy lâ kiïën ca mưåt nhốm lậnh t qn sûå Phấp.
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 16

Nhûng chng ta chúá vò nhûäng kiïën êëy mâ ch quan khinh
àõch.
III
PHẤP VÚÄ ÀÊÌU, M CÂNG MẾO MÙÅT
Àiïån Biïn Ph lâ mưåt thêët bẩi àau àúán cho thûåc dên Phấp,
câng lâ mưåt thêët bẩi nhc nhậ cho bổn can thiïåp M. Vò M àậ
àõnh ra kïë hoẩch Nava, àậ gip tiïìn bẩc vâ v khđ àïí thûåc hiïån kïë
hoẩch êëy.
Hưìi thấng 10/1953, cấc bấo tû sẫn Phấp àậ viïët: Chđnh ph
Phấp vêng lïånh M mâ kếo dâi chiïën tranh. M xët tiïìn, Phấp
thò xët xûúng mấu. Binh sơ Phấp àậ thânh mưåt qn àưåi àấnh
giùåc thụ. (Bấo Thïë giúái).

M súå Phấp àâm phấn vâ bùỉt ếp Phấp búi theo cåc chiïën
tranh thêët vổng. (Bấo Chiïën àêëu)
Trong trêå
n Àiïån Biïn Ph, Bưå trûúãng Ngoẩi giao M àậ nối:
M sệ hïët sûác gip cho Phấp giânh lêëy thùỉng lúåi.
Tưíng thưëng M àậ viïët thû khuën khđch bưå àưåi Phấp úã Àiïån
Biïn Ph. Àïën khi Phấp thêët bẩi. Tưíng thưëng M lẩi gûãi àiïån vët
ài: “Tưi tỗ lông kđnh trổng qn àưåi Phấp anh dng Thêët bẩi
tẩm thúâi cng khưng thïí lâm giẫm búát lõch sûã vễ vang ca qn
àưåi Phấp”.
Thấng 2/1954, àoân àẩi biïíu Qëc hưåi M sang xem xết Àưng
Dûúng. Khi trúã vïì M, hổ bấo cấo rùçng:
“Vïì qn sûå, 8 nùm nay Viïåt Minh àậ giâ
nh àûúåc nhiïìu thùỉng
lúåi. 18 thấng nay, Phấp dng chiïën thåt tiïën cưng, nhûng khưng
cố kïët quẫ, d qn Phấp cố 50 vẩn ngûúâi chưëng lẩi 30 vẩn ngûúâi
ca qn Viïåt Minh. D sao, M cng cêìn tiïëp tc gip Phấp, nïëu
khưng thò Phấp khưng thïí chiïën tranh nûäa”.
Thïë lâ M dêìn dêìn trúã nïn kễ àõch chđnh ca qn àưåi vâ nhên
dên ta.

Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 17

IV
TRÚÂI ÀÊËT VIÏÅT KHƯNG DUNG GIÙÅC PHẤP
Àõch cêåy rùçng chng àậ àûa phêìn lúán qn àưåi tinh nhụå
àïën Àiïån Biïn Ph, cho nïn chng rêët chùỉc ùn.
Hưm 21/1, bổn chó huy Phấp thấch: “Vộ Ngun Giấp cố giỗi
thò àïën àấnh Àiïån Biïn Ph!”
9/3, Nava nối: “Viïåt Minh sệ bõ àấnh tan úã Àiïån Biïn Ph”.

13/3, ta têën cưng àúåt 1, Phấp thêët bẩi. Nhûng hưm 15/3, Nava
vâ Cưnhi vêỵn ma mếp: “Chùỉc rùçng Phấp sệ thùỉng”.
Bổn chó huy Phấp hụnh hoang nhû vêåy, nhûng tinh thêìn binh
sơ Phấp thò thïë nâo?
Ngay sau hưm ta têën cưng àúåt 1, tïn quan nùm chó huy phấo
binh àõch tûå tûã; tïn quan nùm tham mûu trûúãng bõ àíi vïì Hâ
Nưåi.
Bấo Thïë giúái (22/4) viïët: “Qn nhẫy d Phấp chùèng côn tinh
thêìn gò mâ nối Mùåt ngûúâi nâo c
ng tấi mết. Hổ viïët “Di chc” àïí
lẩi. Dưëc hïët cưëc rûúåu cëi cng, hổ bùỉt tay nhau, im lùång khưng nối
mưåt lúâi, bûúác lïn mấy bay. Rưìi hổ phố mùåc trúâi. Hổ biïët rùçng nïëu
nhẫy sai mưåt cht, thò may phc lùỉm lâ trổn àúâi lâm t binh ca
Viïåt Minh”.
Bấo êëy viïët tiïëp: “1 quan nùm chó huy àưåi mấy bay mùåt mây
hưëc hấc, nối mưåt cấch móa mai: “Chng ta cố nhiïìu mấy bay;
chûáng cúá lâ ngây nâo Viïåt Minh cng bùỉn rúi mêëy chiïëc. Phi cưng
thò ngûúâi nâo cng mïåt nhûâ. Chđnh tưi àêy, hưm nay tưi àậ bay
sët 17 tiïëng àưìng hưì. Nïëu tưi phẫi bay mưåt lêìn nûäa, thò tưi khưng
àẫ
m bẫo mấy bay ca tưi sệ ra sao!”.
Bấo êëy viïët thïm: “Tđnh àïën 22/4, Bưå tû lïånh Phấp nhêån àậ
mêët 23 chiïëc mấy bay. K thêåt àậ mêët 55 chiïëc úã Àiïån Biïn Ph”.
Àõch thẫ d viïån binh vâ tiïëp tïë xëng Àiïån Biïn Ph, phêìn
lúán d àậ lổt vâo tay ta. Nhû: ngây 4/5, chng thẫ 234 d, thò 222
chiïëc bõ ta tốm àûúåc.
Tưëi 4/5, chng thẫ 280 d, thò 200 chiïëc bõ ta tốm àûúåc.
Hưm 5/5, chng thẫ 759 d thò 337 chiïëc bõ ta tốm àûúåc.
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 18

V
QUAN BINH PHẤP KHƯNG THÛÚNG THÛÚNG BINH PHẤP
Hưm 3/5, Tưíng chó huy qn àõch úã Àiïån Biïn Ph lâ Àúâ Cất
dộng dẩc tun bưë: “Chng tưi quët giûä Àiïån Biïn Ph cho àïën
ngûúâi cëi cng! Chng tưi quët khưng chõu hâng!”
Nhûng 4 hưm sau, àïën trêån cëi cng, cúâ àỗ sao vâng ca ta
tung bay àïën àêu thò cúâ trùỉng xin hâng ca àõch lư như àïën àố. Cẫ
quan lêỵn lđnh àõch kếo nhau tûâng àân ra hâng. Nùm chiïën sơ ta lâ
cấc àưìng chđ Låt, Lam, Hiïn vâ hai àưìng chđ nûäa àấnh thưëc vâo
bưå tû lïånh àõch. Tûúáng Àúâ Cất vúái 4 tïn quan nùm, 6 tïn quan tû
vâ 10 tïn sơ quan nûäa giú tay xin hâng.
Thïë lâ ta àậ toân thùỉng trong chiïën dõch Àiïån Biïn Ph.
Ta tiïu diïåt vâ bùỉt sưëng hún 16.000 binh sơ Phấp, trong àố cố
àưå 1.000 thûúng binh. Khùỉp thïë giúá
i àïìu biïët chđnh sấch nhên àẩo
ca ta àưëi vúái thûúng binh vâ t binh àõch. Nhûng chđnh bổn chó
huy àõch àậ àưëi vúái thûúng binh Phấp thïë nâo? Hậng thưng têën
U.P M (7/5) viïët: “Hún 1.000 thûúng binh qúçn quẩi dûúái hêìm tưëi
àen vâ ngẩt thúã, bïn cẩnh súã chó huy Phấp Àïën pht cëi cng,
tûúáng Àúâ Cất àậ ra lïånh cho sng lúán bùỉn vâo súã chó huy ”
VI
TÛÂ BIÏN GIÚÁI ÀÏËN ÀIÏÅN BIÏN PH
Thấng 10/1950, trong trêån giẫi phống biïn giúái, ta tiïu diïåt vâ
bùỉt sưëng 4.500 àõch, trong àố cố 3 tïn quan nùm. Trêån êëy àậ lâm
cho cẫ nûúác Phấp xưn xao. Cấc bấo Phấp àậ nối: “Àố lâ thêët bẩi to
nhêët trong lõch sûã thûåc dên Phấp”.
Tiïëp àïën nhûäng trêån Hoâ Bònh, ph Nho Quan Phấp cng
thêët bẩi.
Àïën Àiïån Biïn Ph thò lâm cho cẫ thïë giúái xưn xao. Bẩn ta vâ
nhên dên cẫ chêu ấ thò vui mûâng. Phe àïë qëc, nhêët lâ Phấp — M

thò ngú ngấc. Mưåt mùåt vò tûâ trûúác chng tun truìn quấ hụnh
hoang. (Cëi thấng 4, Tưíng thưëng M côn ma mưìm nối: Phấp
chùỉc thùỉng lú
åi úã Àiïån Biïn Ph — Eisenhower predicts Àiïn Biïn
Phu victory) — Mùåt khấc, chng thêët bẩi cng nùång thêåt: mêët 25
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 19

tiïíu àoân tinh nhụå nhêët, gêìn 20 tïn quan nùm vâ 1 tïn thiïëu
tûúáng
Bấo chđ phẫn àưång Phấp — M àậ phẫi nhêån rùçng: “Àiïån Biïn
Ph lâ cåc thêët bẩi to nhêët tûâ ngây Phấp àêìu hâng Àûác (1940).
Qn viïỵn chinh Phấp àậ bõ chùåt mêët àêìu”.
Tin Àiïån Biïn Ph thêët bẩi vïì àïën Phấp àng ngây cẫ nûúác
Phấp àang tûng bûâng sùỉm sûãa ùn mûâng “thùỉng” Àûác (1945).
Thânh thûã cåc ùn mûâng ct hûáng mâ hoấ ra cåc truy àiïåu.
ẫnh hûúãng ca Àiïån Biïn Ph: Hiïån nay, kiïìu dên Phấp úã Hâ
Nưåi, Hẫi Phông, àïìu chín bõ cën gối chìn. Cấc nha
â tû bẫn
Phấp úã vng tẩm bõ chiïëm thò rt lui vưën liïëng cố trêåt tûå, mưåt àưìng
bẩc M trûúác kia àưíi 34 àưìng Àưng Dûúng, nay àưíi 100 àưìng. Tinh
thêìn binh sơ Phấp rêët chấn nẫn. Ngu binh rêët hoang mang, àậ cố
nhûäng nhốm vấc sng chẩy theo ta. Thûåc dên Phấp thò trấch M
khưng hïët sûác, khưng kõp thúâi cûáu vận. Àïë qëc M thò trấch Phấp
hên hẩ, bêët tâi. Nưåi bưå Chđnh ph Phấp lc àc, tïn nây àưí lưỵi cho
tïn kia. Bẩi tûúáng Nava bõ cấch chûác. Tïn tûúáng Ely sang thay
Câng thêët bẩi thò àõch câng hung dûä, câng gêìn thùỉng lúåi thò ta
câng gùåp nhiïìu khố khùn. Thêåt vêåy, hiïån nay úã
Hưåi nghõ Giúnevú,
ngoâi mưìm thò àõch nối mën thûúng lûúng, nhûng thêåt sûå thò
chng àang gêëp rt àiïìu binh khiïín tûúáng àïí tiïëp tc chiïën tranh.

Àïí tranh lêëy thùỉng lúåi múái, chng ta phẫi ra sûác vûúåt khố khùn
múái; qn, dên vâ cấn bưå ta, mưỵi ngûúâi phẫi ra sûác thi àua lâm
trôn nhiïåm v, tuåt àưëi chúá khinh àõch, chúá ch quan. Nhiïìu Àiïån
Biïn Ph khấc àang chúâ àúåi chng ta.
À.X
Hưì Chđ Minh. Toân têåp. T.7 .
- H.: Chđnh trõ Qëc gia, 1996 tr: 285 - 291

NỐI MÂ NGHE: ÀIÏÅN BIÏN PH
Cåc àẩi thùỉng ca qn vâ dên ta úã Àiïån Biïn Ph àïën nay
àậ 1 nùm. Nhûng tiïëng dưåi ca Àiïån Biïn Ph vêỵn côn vang to úã
Phấp. Vò:
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 20

- Hiïån nay úã Phấp àang múã cåc àiïìu tra vò ai mâ qn àưåi
Phấp àậ thêët bẩi úã Àiïån Biïn Ph.
- Mưåt khoấ hën luån sơ quan úã trûúâng àẩi hổc qn sûå Phấp
lêëy tïn lâ khoấ “Àiïån Biïn Ph”.
- úã cûãa “khẫi hoân” tẩi Pari, trûúác àêy chó cố ngưi mưå “ngûúâi
lđnh vư danh” àậ hy sinh trong cåc chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá I;
nay lẩi thïm mưåt têëm bia k niïåm “ngûúâi lđnh vư danh” trong cåc
chiïën tranh úã Viïåt Nam. Mâ têëm bia nây cng vò Àiïån Biïn Ph
mâ cố.
- Mưåt nhâ bấo nưíi tiïëng lâ ưng Stïphan (àậ tûâng hùng hấi
chưëng chiïën tranh úã Viïåt Nam, vâ viïët nhiïìu bâi vïì kïë hoẩch
Nava) vû
âa bõ bùỉt giam. Chđnh ph Phấp vu cho nhûäng bâi ca ưng
ta viïët àậ lâm lưå bđ mêåt cho nïn qn àưåi Phấp àậ thua to úã Àiïån
Biïn Ph. V nây lâm cho dû lån Phấp sưi nưíi phẫn àưëi. Trong
mưåt bâi bïnh vûåc ưng Stïphan, ưng Mưriùỉc (mưåt võ hân lêm ngoan

àẩo) viïët àẩi nhû sau: “Cåc chiïën tranh xêm lûúåc kếo dâi sët 8
nùm, kïët quẫ nhêët àõnh ài àïën Àiïån Biïn Ph. Nhûäng ngûúâi cêìm
quìn Phấp vò m quấng mâ thêët bẩi, hổ lẩi àưí lưỵi cho nhûäng
ngûúâi viïët bấo. Cấch vu cấo êëy rộ lâ dẩi dưåt àï hên ”
Xûa kia vua Phấp lâ Napưlïưng àậ gùåp mưåt Àiïån Biïn Ph úã

Mẩc Tû Khoa (nùm 1812), vâ mưåt Àiïån Biïn Ph khấc úã Oatếclư
(nùm 1815), hưìi àố ưng Stïphan àậ ra àúâi àêu?
C.B
Bấo Nhên dên, ngây 7-5-1955, tr.: 9

NGHƠA CA CHIÏËN THÙỈNG ÀIÏÅN BIÏN PH*
* Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph ngay trûúác hưm Hưåi nghõ
Giúnevú khai mẩc àậ cố ẫnh hûúãng lúán àïën cấc cưng viïåc ca hưåi
nghõ vâ gốp phêìn vâo viïåc k kïët cấc hiïåp nghõ Giúnevú àẫm bẫo
lêåp lẩi hoâ bònh úã Àưng Dûúng trïn cú súã thûâa nhêån cấc quìn dên
tưåc ca nhên dên Viïåt Nam, Campuchia vâ Lâo.
Àưìng thúâi, nhûäng êm mûu chđnh trõ ca bổn thûåc dên vâ àïë
qëc nhû “lêëy chiïën tranh ni chiïën tranh, dng ngûúâi Viïåt àấnh
Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 21

ngûúâi Viïåt”, trô hïì “àưåc lêåp” vâ “dên ch” nhùçm àấnh lẩc hûúáng
nhên dên chng tưi, trô hïì “cẫi cấch àiïìn àõa” theo kiïíu àïë qëc
àïìu bõ phấ sẫn.
Hưì Chđ Minh. Qëc khấnh lêìn thûá 10
ca nûúác Viïåt Nam dên ch cưång hoâ.
Tuín têåp H.:Sûå thêåt,1960 tr:554-555

* Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph vâ Hưåi nghõ Giúnevú thùỉng lúåi
àậ kïët thc vễ vang cåc khấng chiïën vư cng anh dng ca nhên

dên ta, miïìn Bùỉc nûúác ta àûúåc hoân toân giẫi phống.
Lêìn àêìu tiïn trong lõch sûã, mưåt dên tưåc bõ ấp bûác àậ àấnh
bẩi cåc xêm lûúåc ca mưåt àïë qëc hng mẩnh, àậ giânh lẩi àưåc
lêåp cho dên tưåc, àem lẩi rång àêët cho dên cây, àûa lẩi quìn dên
ch thûåc sûå cho nhên dên. Thùỉng lúåi àố lâ do lông u nûúác nưìng
nân vâ tinh thêìn àêëu tranh anh dng ca qn vâ dên ta, do toân
dên ta àoân kïët chùåt chệ trong Mùåt trêån dên tưå
c thưëng nhêët vâ
chđnh quìn nhên dên ta dûåa trïn nïìn tẫng cưng nưng liïn minh
dûúái sûå lậnh àẩo ca giai cêëp cưng nhên vâ ca Àẫng, do sûå ng hưå
ca cấc nûúác anh em trong phe xậ hưåi ch nghơa vâ cấc lûåc lûúång
hoâ bònh dên ch trïn thïë giúái.
Thùỉng lúåi ca cấch mẩng thấng Tấm vâ cåc khấng chiïën vơ
àẩi chûáng tỗ rùçng mưåt nûúác d nhỗ ëu, nhûng àoân kïët chùåt chệ
dûúái sûå lậnh àẩo ca giai cêëp cưng nhên vâ Àẫng ca nố, ài àng
àûúâng lưëi ca ch nghơa Mấc — Lïnin, thò nhêët àõnh àấnh thùỉng
àûúåc àïë qëc xêm lûúåc.
Hưì Chđ Minh. Bấo cấo vïì dûå thẫo Hiïën phấp sûãa àưíi (1959).
Tuín têåp H.: Sûå thêåt, 1960 tr: 749
* Àêìu àïì do chng tưi tûå àùåt
* Àẩi thùỉng oanh liïåt Àiïån Biïn Ph àậ chêëm dûát cåc chiïën
tranh xêm lûúåc do thûåc dên Phấp gêy ra vâ àûúåc àïë qëc M gip
sûác. Hiïåp nghõ Giúnevú àậ àûúåc k kïët, hoâ bònh àûúåc lêåp lẩi úã
Àưng Dûúng trïn cú súã cấc nûúác cưng nhêån ch quìn àưåc lêåp,
thưëng nhêët vâ lậnh thưí toân vển ca nûúác ta. Miïìn Bùỉc Viïåt Nam
àûúåc hoân toân giẫi phống.
Hưì Chđ Minh. Diïỵn vùn khai mẩc Àẩi hưåi Àẩi biïíu toân qëc lêìn thûá III ca
Àẫng Lao àưång Viïåt Nam (1960). Tuín têåp H.: Sûå thêåt, 1960 tr: 802
Àưỵ Gia Nam - Nguỵn Àùng Vinh (sûu têìm) 22

* Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph àậ kïët thc vễ vang cåc khấng
chiïën lêu dâi gian khưí vâ anh dng ca nhên dên cẫ nûúác ta,
chưëng thûåc dên Phấp xêm lûúåc vâ sûå can thiïåp ca àïë qëc M. Àố
lâ thùỉng lúåi vơ àẩi ca nhên dên ta, mâ cng lâ thùỉng lúåi chung
ca têët cẫ cấc dên tưåc bõ ấp bûác trïn thïë giúái. Chiïën thùỉng Àiïån
Biïn Ph câng lâm sấng ngúâi chên l ca ch nghơa Mấc — Lïnin
trong thúâi àẩi ngây nay: chiïën tranh xêm lûúåc ca bổn àïë qëc
nhêët àõnh thêët bẩi, cấch mẩng giẫi phống ca cấc dên tưåc nhêë
t
àõnh thânh cưng.
Chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph àậ àûa àïën thùỉng lúåi ca Hưåi nghõ
Giúnevú nùm 1954 vïì Àưng Dûúng. Hiïåp àõnh Giúnevú àậ trõnh
trổng cưng nhêån ch quìn, àưåc lêåp, thưëng nhêët vâ toân vển lậnh
thưí ca nhên dên Viïåt Nam cng nhû ca nhên dên anh em Lâo
vâ Campuchia. Cấc nûúác phûúng Têy, M, Anh, Phấp tham gia
Hưåi nghõ êëy àïìu cam kïët tưn trổng nhûäng quìn dên tưåc bêët khẫ
xêm phẩm àố.
Hưì Chđ Minh. Toân têåp. T.11 H.: Chđnh trõ Qëc gia, 1966, tr: 220

* Múái giânh àûúåc chđnh quìn côn non trễ chûa àêìy mưåt thấng,
chûa cố thúâi gian àïí tưí chûác vâ cng cưë lûåc lûúång ca mònh, nhên
dên Viïåt Nam chó cố gêåy têìm vưng lâm v khđ, àậ phẫi tiïën hânh
mưåt cåc khấng chiïën lêu dâi vâ anh dng chưëng bổn thûåc dên
xêm lûúåc cố àïë qëc gip sûác vâ cëi cng àậ giânh àûúåc thùỉng lúåi
vơ àẩi úã Àiïån Biïn Ph, giẫi phống hoân toân miïìn Bùỉc. Hiïåp àõnh
Giúnevú nùm 1954 àûúåc k kïët, chđnh thûác thûâa nhêån nhûäng ch
quìn dên tưåc thiïng liïng ca nhên dên Viïåt Nam lâ àưåc lêåp, ch

quìn, thưëng nhêët vâ toân vển lậnh thưí.
Hưì Chđ Minh. Cấch mẩng thấng 10 vơ àẩi

múã ra con àûúâng giẫi phống cho cấc dên tưåc H.: Sûå thêåt, 1967 tr: 13

* Àiïån Biïn Ph nhû lâ mưåt cấi mưëc chối lổi bùçng vâng ca lõch
sûã. Nố ghi rộ núi ch nghơa thûåc dên lùn xëng dưëc vâ tan rậ, àưìng
thúâi phong trâo giẫi phống dên tưåc khùỉp thïë giúái àang lïn cao àïën
thùỉng lúåi hoân toân.
Chiïën Sơ. Nhên ngây k niïåm chiïën thùỉng Àiïån Biïn Ph:
Trong “Nối chuån M” H.: Qn àưåi nhên dên, 1960 tr: 292

Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 23

* Nhúâ sûå àoân kïët chùåt chệ vâ anh dng hy sinh ca toân qn
vâ toân dên ta, chng ta àậ àẩi thùỉng úã Àiïån Biïn Ph vâo ma hê
nùm 1954. Lûåc lûúång thûåc dên Phấp bõ tan vúä. Chng phẫi nhêån
àònh chiïën. Hiïåp nghõ Giúnevú àûúåc k kïët; hoâ bònh úã Àưng
Dûúng àûúåc lêåp lẩi trïn nïìn tẫng cưng nhêån àưåc lêåp ch quìn vâ
toân vển lậnh thưí ca cấc dên tưåc Àưng Dûúng.
Lêìn àêìu tiïn trong lõch sûã, mưåt nûúác thåc àõa nhỗ ëu àậ
àấnh thùỉng mưåt nûúác thûåc dên hng mẩnh. Àố lâ mưåt thùỉng lúåi vễ
vang ca nhên dên Viïåt Nam, àưìng thúâ
i cng lâ mưåt thùỉng lúåi ca
cấc lûåc lûúång hoâ bònh, dên ch vâ xậ hưåi ch nghơa trïn thïë giúái.
Hưì Chđ Minh. Vïì xêy dûång Àẫng H.: Sûå thêåt,
1960 tr: 131

NAVA “CHINH PH NGÊM”

Thã trúâi àêët nưíi cún giố bi
Khiïën Nava nhiïìu nưỵi trn chun
Thua to úã trêån Àiïån Biïn

Vò ai kïë hoẩch mâ nïn nưỵi nây
Ct vïì Têy têëm lông xêëu hưí,
Xêëu hưí nây biïët àưí ai àêy?
Bûúác chên lïn chiïëc tâu bay,
Bûúác ài mưåt bûúác giêy giêy lẩi dûâng
Qn khấng chiïën, tûúãng chûâng dïỵ xûåc,
Nâo ngúâ Na hïët sûác ch quan
Hún hai mûúi mưët tiïíu àoân
Chó trong mưåt trêån tan hoang túi búâi!
Thưi, Na hùéng ct vïì nûúác mể
Quìn chó huy lẩi àïí Salùng
Na ài Sa lẩi lùng nhùng,
ửợ Gia Nam - Nguyùợn ựng Vinh (sỷu tờỡm) 24

Thựỗng i, thựỗng ỳó, chựống thựỗng naõo hỳn

Giang sỳn naõy giang sỳn dờn Viùồt,
Toaõn quửởc dờn kiùn quyùởt ờởu tranh
Quyùởt tờm thũ chựổc cửng thaõnh
Tỷồ do ửồc lờồp quang vinh ỳõi ỳõi.
X
Baỏo Nhờn dờn, ngaõy 7-5-1983

Bấc Hưì vúái Àiïån Biïn Ph 25

PHÊÌN THÛÁ 2:
BẤC HƯÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PH
QUA MƯÅT SƯË CƯNG TRỊNH NGHIÏN CÛÁU
VÂ HƯÌI ÛÁC CA CẤN BƯÅ, CHIÏËN SƠ TA

ÀIÏÅN VÙN CA TOÂN THÏÍ CẤN BƯÅ
CẤC ÀÚN VÕ CHIÏËN THÙỈNG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PH
CHC THỔ HƯÌ CH TÕCH
Kđnh thûa Bấc
Chng chấu, cấn bưå Àẩi biïíu têët cẫ cấc àún võ hổp hưåi nghõ
chiïën thùỉng chiïën dõch Àiïån Biïn Ph, xin bấo cấo vúái Bấc chng
chấu àậ hoân thânh nhiïåm v Bấc giao cho. Tuy nhiïn trong sët
chiïën dõch chng chấu cng àậ thêëy bưåc lưå nhiïìu khuët àiïím
nghiïm trổng nhû tû tûúãng hûäu khuynh tiïu cûåc, chng chấu àậ
hổc têåp, sûãa chûäa. Trong hưåi nghõ, chng chấu àậ nhêån àûúåc thû
khen ca Bấc, àậ àûúåc nghe vâ thẫo lån lúâi dẩy ca Bấc. Sët

trong chiïën dõch ln ln chng chấu nhêån àûúåc nhûäng lúâi dẩy
bẫo vâ
sûå sùn sốc ên cêìn ca Bấc. Chng chấu xin hûáa vúái Bấc sệ
hïët sûác theo lúâi Bấc dẩy, mau chống chêën chónh lûåc lûúång, tưíng kïët
vâ hổc têåp kinh nghiïåm, nhêån rộ êm mûu ca àõch vâ sùén sâng
nhêån nhiïåm v múái mâ Bấc, Àẫng vâ Chđnh ph sệ giao cho.
Chng chấu cng nhû toân thïí cấn bưå vâ chiïën sơ sët trong chiïën
dõch àïìu nghơ túái Bấc, mong Bấc ln àûúåc vui lông vâ khoễ mẩnh.
Nay àậ hoân thânh àûúåc nhiïåm v, chng chấu lẩi rêët mong àûúåc
gùåp Bấc àïí àûúåc biïët sûác khoễ ca Bấc vâ àûúåc Bấc dẩy bẫo.
Nhên nga
ây sinh nhêåt Bấc, chng chấu xin chc Bấc khoễ
mẩnh sưëng lêu, lậnh àẩo toân dên toân Àẫng vâ qn àưåi khấng
chiïën àïën thùỉng lúåi hoân toân.
Kđnh thû
Mùåt trêån Àiïån Biïn Ph ngây 12 thấng 5 nùm 1954