Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự.

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu tác dụng của yếu tố miêu tả trong
văn bản tự sự ? Tìm ví dụ có yếu tố
miêu tả và phân tích tác dụng
của nó trong một tác phẩm đã học?
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội
tâm trong văn bản tự sự
1.Đọc lại
1.Đọc lại
đ
đ
oạn trích
oạn trích
“
“
Kiều ở lầu Ng
Kiều ở lầu Ng
ư
ư
ng Bích.”
ng Bích.”
* Những câu thơ tả cảnh
•
Những câu thơ miêu tả nội tâm
(Tâm trạng):
Kiều ở lầu Ngưng Bích
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,

Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những rày trông mai chờ
Bên trời góc bể bơ vơ
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai
Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ
Sân Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
Vì sao em biết đó là những câu thơ tả cảnh?Tìm những câu thơ tả tâm trạng Kiều?
Vì sao em biết đó là những câu thơ tả tâm
trạng Kiều?
Miêu tả những suy nghĩ của Kiều về
nỗi nhớ cha mẹ, về Kim Trọng, về
thân phận buồn tủi của chính mình
=> Không quan sát được trực tiếp.
Tả cảnh sắc thiên nhiên ở lầu
Ngưng Bích : núi trăng, con thuyền
cánh hoa, đồng cỏ…

=>Những cảnh ấy có thể quan sát được
trực tiếp qua các giác quan.
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội
tâm trong văn bản tự sự
1.Đọc lại
1.Đọc lại
đ
đ
oạn trích
oạn trích
“
“
Kiều ở lầu Ng
Kiều ở lầu Ng
ư
ư
ng Bích.”
ng Bích.”
* Những câu thơ tả cảnh
•
Những câu thơ miêu tả nội tâm
(Tâm trạng):
Kiều ở lầu Ngưng Bích
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
Miêu tả những suy nghĩ của Kiều về
nỗi nhớ cha mẹ, về Kim Trọng, về
thân phận buồn tủi của chính mình
=> Không quan sát được trực tiếp.
Tả cảnh sắc thiên nhiên ở lầu
Ngưng Bích : núi trăng, con thuyền
cánh hoa, đồng cỏ…Những cảnh ấy có
thể quan sát được trực tiếp qua các giác
quan.
Những câu thơ tả cảnh trên có phải chỉ để
tả nguyên cảnh không ? Hay qua đó ta có
thể hiểu được tâm trạng của Kiều ?

Từ những câu thơ tả cảnh=> thấy được tâm
trạng bên trong của Kiều.
Vậy miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự là gì?
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc và
diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó
là biện pháp quan trọng để xây
dựngnhân vật, làm cho nhân vật sinh
động.
`

I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
1. Đoạn trích: “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
2. Đoạn văn: (Trích Lão Hạc – Nam Cao)
Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết
nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt
chảy ra. Cái đầu lão nghẹo về một bên và
cái miệng móm mém của lão mếu như
con nít.
Đoạn văn:
(Trích: Lão Hạc – Nam Cao)
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc và
diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó
là biện pháp quan trọng để xây
dựngnhân vật, làm cho nhân vật sinh
động.
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Qua các từ ngữ miêu tả đó, em nhận thấy
tâm trạng của Lão Hạc như thế nào ?
Dằn vặt, đau khổ, ân hận, day dứt
khi bán con Vàng
Từ những ví dụ trên em thấy người
ta có những cách nào để miêu tả
nội tâm nhân vật ?
Có hai cách miêu tả nội tâm nhân vật
-
Trực tiếp bằng cách diễn tả ý nghĩa cảm

xúc, tình cảm của nhân vật.
-
Gián tiếp bằng cách miêu tả cảnh vật,
nét mặt cử chỉ, trang phục của nhân vật.
`
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
1. Đoạn trích: “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
2. Đoạn văn: (Trích Lão Hạc – Nam Cao)
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc và
diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó
là biện pháp quan trọng để xây
dựngnhân vật, làm cho nhân vật sinh
động.
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Có hai cách miêu tả nội tâm nhân vật
-
Trực tiếp bằng cách diễn tả ý nghĩa cảm
xúc, tình cảm của nhân vật.
-
gián tiếp băng cách miêu tả cảnh vật, nét
mặt cử chỉ, trang phục của nhân vật.
II. Ghi nhớ : (SGK)
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự
sự là tái hiện những ý nghĩ, cảm
xúc và diễn biến tâm trạng của
nhân vật. Đó là biện pháp quan

trọng để xây dựng nhân vật, làm
cho nhân vật sinh động.
Người ta có thể miêu tả nội tâm
trực tiếp bằng cách diễn tả những
ý nghĩ, cảm xúc, tình cảm của nhân
vật; cũng có thể miêu tả nội tâm gián
tiếp bằng cách miêu tả cảnh vật, nét
mặt, cử chỉ, trang phục,…của nhân
vật.
`
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
1. Đoạn trích: “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
2. Đoạn văn: (Trích Lão Hạc – Nam Cao)
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc và
diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó
là biện pháp quan trọng để xây
dựngnhân vật, làm cho nhân vật sinh
động.
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Có hai cách miêu tả nội tâm nhân vật
-
Trực tiếp bằng cách diễn tả ý nghĩa cảm
xúc, tình cảm của nhân vật.
-
gián tiếp băng cách miêu tả cảnh vật, nét
mặt cử chỉ, trang phục của nhân vật.

II. Ghi nhớ : (SGK)
III. Luyện tập
1. Bài 1 : Tìm đoạn văn miêu tả nội
tâm nhân vật ?
2.Bài 2 : Tìm trong đoạn trích “ Mã
Giám Sinh mua Kiều” những câu thơ
miêu tả nội tâm của Thuý Kiều.
* Những câu thơ miêu tả nội tâm của Kiều :
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng!
Ngại ngùng dợn gió e sương,
Ngừng hoa bóng thẹn trông gương mặt dày.
Mối càng vén tóc bắt tay
Nét buồn như cúc điệu gầy như mai.
=> Tâm trạng đau đớn, tủi nhục, xót xa.
Tôi giật sững người. Chẳng hiểu
sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt
tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện,
sau đó là xấu hổ.Trước mắt em tôi , tôi
hoàn hảo đến thế kia ư ? Tôi nhìn như
thôi miên vào vào dòng chữ đề trên bức
tranh “Anh trai tôi” .
(Bức tranh của em gái tôi – Tạ Duy Anh)
Tâm trạng người anh : ngạc nhiên, sững
sờ,bất ngờ, xấu hổ, ân hận và cảm phục
trước tài năng và tình cảm của em gái
dành cho mình.
Dựa vào đoạn thơ trên, em hãy
chuyển thành đoạn văn có yếu tố
miêu tả nội tâm của Kiều ?

`
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
1. Đoạn trích: “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm
trong văn bản tự sự
2. Đoạn văn: (Trích Lão Hạc – Nam Cao)
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc và
diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó
là biện pháp quan trọng để xây
dựngnhân vật, làm cho nhân vật sinh
động.
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Có hai cách miêu tả nội tâm nhân vật
-
Trực tiếp bằng cách diễn tả ý nghĩa cảm
xúc, tình cảm của nhân vật.
-
gián tiếp băng cách miêu tả cảnh vật, nét
mặt cử chỉ, trang phục của nhân vật.
II. Ghi nhớ : (SGK)
III. Luyện tập
Sau khi kiều quyết định bán mình chuộc
cha , mai mối dẫn Mã Giám sinh đến mua
Kiều, Gã ngoài 40 mươi, ăn mặc chải
chuốt, bảnh bao.Nhìn gã người ta thật khó
có thiện cảm với một kẻ trai lơ trau chuốt
đến thế . Vào nhà Kiều hắn ngồi tót lên
ghế trên một cách sỗ sàng, ngạo mạn .Khi

nói chuyện hắn đã lộ rõ là một kẻ vô học
với những câu nói cộc lốc, trống không
Hắn và mai mối ra sức cân sức cân tài để
định giá mua Kiều. Trong khi đó Kiều
chết lặng đi trong nỗi đớn đau, xót xa, tủi
nhục. Kiều thương cho cha, cho em và cho
thân phân mình. Cuối cùng cuộc mua bán
cũng đến hồi kết thúc. Một người con gái
tài sắc như Kiều cũng trở thành món hàng
cho người đời mua bán kiếm lời mà thôi.
Dựa vào đoạn thơ trên, em hãy
chuyển thành đoạn văn có yếu tố
miêu tả nội tâm của Kiều ?
III. Hướng dẫn bài tập về nhà
- Học thuộc ghi nhớ
- Hoàn thành bài tập 3
- Chuẩn bị bài : Lục Vân Tiên gặp nạn
+ Nêu vị trí đoạn trích
+ Tóm tắt ngắn gọn
+ Trả lời câu hỏi : Đọc - hiểu văn bản (
sgk – 121)
Bài 8 – Tiết 40 - Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự