Bài 15 - Cacbon

Năm học 2011-2012
Năm học 2011-2012
Nhóm 6: Trịnh Minh Long
Nhóm 6: Trịnh Minh Long
Đoàn Văn Cường
Đoàn Văn Cường
Hoàng Văn Quang
Hoàng Văn Quang
Trương Thị Luyến
Trương Thị Luyến
Nguyễn Văn Chiến
Nguyễn Văn Chiến

Líp 11
M«n Ho¸ häc


I-VỊ TRÍ V
I-VỊ TRÍ V
À CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
À CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
N
N
h
h
ó
ó

m
m


→
→
I
I
V
V
A
A
↓
↓
C
C
h
h
u
u


kỳ
kỳ


1
1
1
1

H
H
2
2
He
He
2
2
3
3
Li
Li
4
4
Be
Be
5
5
B
B
6
6
C
C
7
7
N
N
8
8

O
O
9
9
F
F
10
10
Ne
Ne
3
3
11
11
Na
Na
12
12
Mg
Mg
13
13
Al
Al
14
14
Si
Si
15
15

P
P
16
16
S
S
17
17
Cl
Cl
18
18
Ar
Ar
4
4
19
19
K
K
20
20
Ca
Ca
21
21
Sc
Sc
22
22

Ti
Ti
23
23
V
V
24
24
Cr
Cr
25
25
Mn
Mn
26
26
Fe
Fe
27
27
Co
Co
28
28
Ni
Ni
29
29
Cu
Cu

30
30
Zn
Zn
31
31
Ga
Ga
32
32
Ge
Ge
33
33
As
As
34
34
Se
Se
35
35
Br
Br
36
36
Kr
Kr
5
5

37
37
Rb
Rb
38
38
Sr
Sr
39
39
Y
Y
40
40
Zr
Zr
41
41
Nb
Nb
42
42
Mo
Mo
43
43
Tc
Tc
44
44

Ru
Ru
45
45
Rh
Rh
46
46
Pd
Pd
47
47
Ag
Ag
48
48
Cd
Cd
49
49
In
In
50
50
Sn
Sn
51
51
Sb
Sb

52
52
Te
Te
53
53
I
I
54
54
Xe
Xe
6
6
55
55
Cs
Cs
56
56
Ba
Ba
57
57
La
La
*
*
72
72

Hf
Hf
73
73
Ta
Ta
74
74
W
W
75
75
Re
Re
76
76
Os
Os
77
77
Ir
Ir
78
78
Pt
Pt
79
79
Au
Au

80
80
Hg
Hg
81
81
Tl
Tl
82
82
Pb
Pb
83
83
Bi
Bi
84
84
Po
Po
85
85
At
At
86
86
Rn
Rn
7
7

87
87
Fr
Fr
88
88
Ra
Ra
89
89
Ac
Ac
**
**
104
104
Rf
Rf
105
105
Db
Db
106
106
Sg
Sg
107
107
Bh
Bh

108
108
Hs
Hs
109
109
Mt
Mt
110
110
Ds
Ds
111
111
Rg
Rg
112
112
Uu
Uu
b
b
113
113
Uut
Uut
114
114
Uu
Uu

q
q
115
115
Uu
Uu
p
p
116
116
Uu
Uu
h
h
117
117
Uus
Uus
118
118
Uu
Uu
o
o
*
*
Nhóm
Nhóm



Lantan
Lantan
58
58
Ce
Ce
59
59
Pr
Pr
60
60
Nd
Nd
61
61
Pm
Pm
62
62
Sm
Sm
63
63
Eu
Eu
64
64
Gd
Gd

65
65
Tb
Tb
66
66
Dy
Dy
67
67
Ho
Ho
68
68
Er
Er
69
69
Tm
Tm
70
70
Yb
Yb
71
71
Lu
Lu
**
**

Nhóm
Nhóm


Actini
Actini
90
90
Th
Th
91
91
Pa
Pa
92
92
U
U
93
93
Np
Np
94
94
Pu
Pu
95
95
Am
Am

96
96
Cm
Cm
97
97
Bk
Bk
98
98
Cf
Cf
99
99
Es
Es
100
100
Fm
Fm
101
101
Md
Md
102
102
No
No
103
103

Lr
Lr
Em hãy nêu vị trí của C trong BTH
Em hãy nêu vị trí của C trong BTH
và các số oxi hóa có thể có?
và các số oxi hóa có thể có?

I-VỊ TRÍ V
I-VỊ TRÍ V
À CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
À CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
N
N
h
h
ó
ó
m
m


→
→
I
I
V
V
A
A
↓

↓
C
C
h
h
u
u


kỳ
kỳ


1
1
1
1
H
H
2
2
He
He
2
2
3
3
Li
Li
4

4
Be
Be
5
5
B
B
6
6
C
C
7
7
N
N
8
8
O
O
9
9
F
F
10
10
Ne
Ne
3
3
11

11
Na
Na
12
12
Mg
Mg
13
13
Al
Al
14
14
Si
Si
15
15
P
P
16
16
S
S
17
17
Cl
Cl
18
18
Ar

Ar
4
4
19
19
K
K
20
20
Ca
Ca
21
21
Sc
Sc
22
22
Ti
Ti
23
23
V
V
24
24
Cr
Cr
25
25
Mn

Mn
26
26
Fe
Fe
27
27
Co
Co
28
28
Ni
Ni
29
29
Cu
Cu
30
30
Zn
Zn
31
31
Ga
Ga
32
32
Ge
Ge
33

33
As
As
34
34
Se
Se
35
35
Br
Br
36
36
Kr
Kr
5
5
37
37
Rb
Rb
38
38
Sr
Sr
39
39
Y
Y
40

40
Zr
Zr
41
41
Nb
Nb
42
42
Mo
Mo
43
43
Tc
Tc
44
44
Ru
Ru
45
45
Rh
Rh
46
46
Pd
Pd
47
47
Ag

Ag
48
48
Cd
Cd
49
49
In
In
50
50
Sn
Sn
51
51
Sb
Sb
52
52
Te
Te
53
53
I
I
54
54
Xe
Xe
6

6
55
55
Cs
Cs
56
56
Ba
Ba
57
57
La
La
*
*
72
72
Hf
Hf
73
73
Ta
Ta
74
74
W
W
75
75
Re

Re
76
76
Os
Os
77
77
Ir
Ir
78
78
Pt
Pt
79
79
Au
Au
80
80
Hg
Hg
81
81
Tl
Tl
82
82
Pb
Pb
83

83
Bi
Bi
84
84
Po
Po
85
85
At
At
86
86
Rn
Rn
7
7
87
87
Fr
Fr
88
88
Ra
Ra
89
89
Ac
Ac
**

**
104
104
Rf
Rf
105
105
Db
Db
106
106
Sg
Sg
107
107
Bh
Bh
108
108
Hs
Hs
109
109
Mt
Mt
110
110
Ds
Ds
111

111
Rg
Rg
112
112
Uu
Uu
b
b
113
113
Uut
Uut
114
114
Uu
Uu
q
q
115
115
Uu
Uu
p
p
116
116
Uu
Uu
h

h
117
117
Uus
Uus
118
118
Uu
Uu
o
o
*
*
Nhóm
Nhóm


Lantan
Lantan
58
58
Ce
Ce
59
59
Pr
Pr
60
60
Nd

Nd
61
61
Pm
Pm
62
62
Sm
Sm
63
63
Eu
Eu
64
64
Gd
Gd
65
65
Tb
Tb
66
66
Dy
Dy
67
67
Ho
Ho
68

68
Er
Er
69
69
Tm
Tm
70
70
Yb
Yb
71
71
Lu
Lu
**
**
Nhóm
Nhóm


Actini
Actini
90
90
Th
Th
91
91
Pa

Pa
92
92
U
U
93
93
Np
Np
94
94
Pu
Pu
95
95
Am
Am
96
96
Cm
Cm
97
97
Bk
Bk
98
98
Cf
Cf
99

99
Es
Es
100
100
Fm
Fm
101
101
Md
Md
102
102
No
No
103
103
Lr
Lr
C (z= 6) 1s
C (z= 6) 1s
2
2
2s
2s
2
2
2p
2p
2

2


Các số oxi hóa của C là: - 4, 0, +2, +4.
Các số oxi hóa của C là: - 4, 0, +2, +4.

CACBON
BTH

BÀI 15
II/ TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ:

KỂMỘTSỐDẠNG
THÙHÌNHCỦA
CACBONVÀCHO
BIẾTTÍNHCHẤT
VẬTLÍCỦACÁC
DẠNGTHÙHÌNH
NÀY?

•
Một số dạng thù hình: kim cương, than chì, fuleren
Một số dạng thù hình: kim cương, than chì, fuleren
•
Chúng khác nhau về tính chất vật lí.
Chúng khác nhau về tính chất vật lí.
•
Cấu trúc một số tinh thể:
Cấu trúc một số tinh thể:
II/ TÍNH CHẤT VẬT LÍ:

KIM CƯƠNG
KIM CƯƠNG
THAN CHÌ
THAN CHÌ
Tinh thể trong suốt không
Tinh thể trong suốt không
màu , không dẫn điện , dẫn
màu , không dẫn điện , dẫn
nhiệt kém .
nhiệt kém .
Kim cương tán xạ tốt các loại ánh sáng nhìn thấy được
Kim cương tán xạ tốt các loại ánh sáng nhìn thấy được
Tinh thể màu xám đen .
Tinh thể màu xám đen .
Than chì hay graphit (được đặt tên bởi Abraham
Gottlob Werner năm 1789, từ tiếng Hy Lạp
γραφειν: "để vẽ/viết", vì các sử dụng của nó
trong các loại bút chì) là một dạng thù hình của
cacbon. (Xem thêm Thù hình cacbon). Không
giống như kim cương, graphit là một chất dẫn
điện và có thể sử dụng, ví dụ như là vật liệu để
làm các điện cực của đèn hồ quang.

III-TÍNHCHẤTHÓAHỌC:
III-TÍNHCHẤTHÓAHỌC:
1.Tínhkhử:
1.Tínhkhử:

a.Tác dụng với oxi:
a.Tác dụng với oxi:
Cacbon cháy trong không khí tỏa nhiều nhiệt
Cacbon cháy trong không khí tỏa nhiều nhiệt
C + O
C + O
2
2
CO
CO
2
2
CO
CO
2
2
sinh ra bị khử bởi cacbon tạo cacbon monooxit
sinh ra bị khử bởi cacbon tạo cacbon monooxit
CO
CO
2
2
+ C CO
+ C CO
t
o
C
t
o
C

0 + 4
0 +2
2

b.Tác dụng với hợp chất:
b.Tác dụng với hợp chất:


-Khử oxit kim loại:
-Khử oxit kim loại:


C + oxit kimloại Kim loại + CO
C + oxit kimloại Kim loại + CO
Ví dụ:
Ví dụ:


CuO + C Cu + CO
CuO + C Cu + CO


-Với các chất oxi hóa khác: HNO
-Với các chất oxi hóa khác: HNO
3
3
, H
, H
2
2

SO
SO
4
4
đđ,
đđ,
KClO
KClO
3
3
…
…
Ví dụ:
Ví dụ:


C + HNO
C + HNO
3
3
CO
CO
2
2
+ NO
+ NO
2
2
+ H
+ H

2
2
O
O
t
o
C
t
o
C
t
o
C
0
+2
+4
0
4
4
2

2.Tínhoxihóa:
2.Tínhoxihóa:
a.Tác dụng với H
a.Tác dụng với H
2
2
:
:
tạo khí Metan

tạo khí Metan


C + H
C + H
2
2
CH
CH
4
4


Metan
Metan
t
o
C,Ni
0 - 4
2
b.Tác dụng với kim loại: phản ứng ở nhiệt độ
cao tạo Cacbua kim loại
Al + C Al
4
C
3
Nhôm cacbua
t
o
C,Ni

0
- 4
4
3
Kết luận:
Kết luận: C vừa thể hiện tính khử, vừa thể
hiện tính oxi hóa.Tính khử là chủ yếu


IV-ỨNGDỤNG
IV-ỨNGDỤNG
Đồ trang sức
Giàn khoan
Sản phẩm cao su
Luyện kim
Bút chì
Mặt nạ
Nano Cacbon

Nệm bằng than họat tính
Than có khả năng hấp phụ mạnh (than họat tính)
Mặt nạ chống độc

V-TRẠNGTHÁITỰNHIÊN
V-TRẠNGTHÁITỰNHIÊN
1-Cacbontựdo
Kim
cương
Canxit
Than

chì
Dolomit
CaCO
3
MgCO
3
2-Khoángvật
3-Cơsởcủatếbào
Magiezit
MgCO
3

V. TRAẽNG THAI THIEN NHIEN:
Magiezit
Graphit
ẹaự hoa cửụng
ẹaự voõi

V. TRẠNG THÁI THIÊN NHIÊN:
Kim cương Dầu mỏ
Tế bào nấm
Tế bào bạch cầu

VI. Điều chế
Tên thù hình
Tên thù hình
Điều chế
Điều chế
- Kim
- Kim

c
c
ươ
ươ
ng nhân tạo
ng nhân tạo


2000
2000
0
0
C, 50.000-100.000 atm
C, 50.000-100.000 atm


Fe, Cr ( Ni )
Fe, Cr ( Ni )
- Than chì nhân tạo
- Than chì nhân tạo


2500-3000
2500-3000
0
0
C
C

không có O
không có O
2
2
-
-
Than cốc
Than cốc


1000
1000
0
0
C
C


không có O
không có O
2
2
-
-
Than mỡ
Than mỡ

Đ
Đ
ược
ược
khai thác tại các mỏ than tự nhiên
khai thác tại các mỏ than tự nhiên
-
-
Than gỗ
Than gỗ


t
t
0
0
, thiếu không khí
, thiếu không khí
-
-
Than muội
Than muội


t
t
0
0
, xt
, xt

Than chì
Kim cương nhân tạo
Than cốc Than chì nhân tạo
Than mỡ Than cốc
Gỗ Than gỗ
CH
4
C + 2H
2
Trongthựctếemđãbiếtđược
phươngphápđiềuchếdạngthù
hìnhnàocủacacbon?

Khai thác gỗ
Xếp gỗ vào lò
Lấy than

Sử dụng than tổ ong có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như thế nào?

CỦNGCỐKIẾNTHỨC:
? Tính chất vật lý nào sau đây của than chì được
dùng để ứng dụng vào làm điện cực
A. Màu xám đen
B. Không dẫn điện
C. Dẫn nhiệt kém
D. Dẫn điện tốt

Câu hỏi suy
nghĩ
C phản ứng được với tất cả các chất trong dãy

nào sau đây? Viết phương trình?
A. Fe
2
O
3
, CO
2
, H
2
, HNO
3
đặc, H
2
SO
4
đặc
C. Fe
2
O
3
, Al
2
O
3
, CO
2
, HNO
3
đặc
B. CO, Al

2
O
3
, HNO
3
đặc, H
2
SO
4
đặc
D. CO, Al
2
O
3
, K
2
O, Ca

BÀI TẬP VỀ
NHÀ
- Bài 1 → 5 SGK trang
70
- Nghiên cứu trước tính chất của các hợp chất
của C để học bài sau


KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ MẠNH KHOẺ
VÀ HẠNH PHÚC.
CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC GIỎI