Tin hoc 9:Cac phat minh cua nhan loai

C
C
ông
ông
nghi
nghi
ệp
ệp
Y học
Y học
Thiên văn học
Thiên văn học
Vật lý
Vật lý
Hóa học
Hóa học
T
T
oán
oán
h
h
ọc
ọc

























!
!
"
"












#$%!&
#$%!&
!'() *(+
!'() *(+
$,!-./(
$,!-./(
01!02340567!+
01!02340567!+
$89/:9!!;<:
$89/:9!!;<:
=>'(?
=>'(?
$
$
!
!
-
-


.
.


@
@





4
4




A'!
A'!
BC
BC
'/
'/


A'!/
A'!/


A'
A'
A'!DE
A'!DE





#

#
4
4




$FFG
$FFG
<(G024H!/I
<(G024H!/I
<(G766<:/$
<(G766<:/$
J3024K-E.
J3024K-E.
F$$,$I!!+L.G(
F$$,$I!!+L.G(
!
!


<M/9M
<M/9M
NO(9P!+
NO(9P!+
A!(:EE
A!(:EE




Động cơ hơi nướ
Động cơ hơi nướ
c
c
hay
hay
máy hơi nước là một loại
máy hơi nước là một loại
động cơ nhiệt đốt ngoài
động cơ nhiệt đốt ngoài
sử dụng nhiệt năng của
sử dụng nhiệt năng của
hơi nước, chuyển năng
hơi nước, chuyển năng
lượng này thành công
lượng này thành công
năng.
năng.

Động
Động
c
c
ơ
ơ
h
h
ơi
ơi
n

n
ướ
ướ
c
c
được
được


ph
ph
át
át
minh b
minh b
ởi
ởi


James
James
Watt (1736-1819)
Watt (1736-1819)
- Nhà
- Nhà
phát minh người Scotland
phát minh người Scotland




Động
Động
c
c
ơ
ơ
Diesel:
Diesel:
đầu thế kỉ 19 khí đốt và gas
đầu thế kỉ 19 khí đốt và gas
đã được người Anh và Pháp đưa vào phục
đã được người Anh và Pháp đưa vào phục
vụ cuộc sống. 1897 một kĩ sư người Đức là
vụ cuộc sống. 1897 một kĩ sư người Đức là
Rudolf Diesel
Rudolf Diesel
(1858-1913)
(1858-1913)
đã chế ra một
đã chế ra một
loại động cơ đốt trong không cần bugi, sử
loại động cơ đốt trong không cần bugi, sử
dụng dầu cặn nhẹ. Động cơ Diesel được
dụng dầu cặn nhẹ. Động cơ Diesel được
mang tên ông.
mang tên ông.


 
 


Q$%!&#!+(4!$%4J
Q$%!&#!+(4!$%4J
 @<
 @<
('
('


R!S(
R!S(
B01T0U0TVTD
B01T0U0TVTD
:4!Q!,
:4!Q!,
4!'(%44W!+XE9!'
4!'(%44W!+XE9!'
4/.Y%44W:R!S($K
4/.Y%44W:R!S($K
!Z[!/(+4
!Z[!/(+4
"
"
\4A!!
\4A!!
E
E
 
 


#!+(4!$%!%<H($,56!]!'&
#!+(4!$%!%<H($,56!]!'&
[K$QT^YI4ER!S(#!+(!#S
[K$QT^YI4ER!S(#!+(!#S
#J_:IV!]'`/JF
#J_:IV!]'`/JF
$Q<a0:V24H!E#!bF!&
$Q<a0:V24H!E#!bF!&
c(<!/$,(+/(340T76E'(
c(<!/$,(+/(340T76E'(
_%! $%:#c(<!@
_%! $%:#c(<!@
$,7d</+/!O$76
$,7d</+/!O$76
YI44!QE
YI44!QE


!"
!"

340T6d:e!(!'@/f(9P/
340T6d:e!(!'@/f(9P/
<#!b''K/f<&$(:!%
<#!b''K/f<&$(:!%
%4/!%!"Ee!(>!!/(
%4/!%!"Ee!(>!!/(
/./g/W!EL(34(!%
/./g/W!EL(34(!%
4$,>S$Y(A!!#!+(E

4$,>S$Y(A!!#!+(E
(!!'M']!J]Ja:$,$I!
(!!'M']!J]Ja:$,$I!
!&'4(!!(!&4f'
!&'4(!!(!&4f'
$]!"h/!(!+Y(E%
$]!"h/!(!+Y(E%
'4(!!-'4!Si
'4(!!-'4!Si
$:!#!j./ffY:4
$:!#!j./ffY:4
!%$,$I!Sa!'/4k
!%$,$I!Sa!'/4k
$J8<M
$J8<M
S"84_8Y0^l!E
S"84_8Y0^l!E


mn
mn


G
G
S
S
o
o
pRq

pRq
!'
!'
f
f
p*4qr
p*4qr




!4m<(
!4m<(


O
O
<
<




Rhq
Rhq

Sinh l
Sinh l
ý
ý

:
:
William Harvey
William Harvey
(1578-1657)
(1578-1657)


một nhà sinh lí người Anh đã nghiên cứu
một nhà sinh lí người Anh đã nghiên cứu
rất nhiều về hệ tuần hoàn của chim, cá,
rất nhiều về hệ tuần hoàn của chim, cá,
ếch. Ông đã mô tả về hệ tuần hoàn máu
ếch. Ông đã mô tả về hệ tuần hoàn máu
trong cơ thể người qua quyển sách Tiến
trong cơ thể người qua quyển sách Tiến
hành giải phẫu đối với sự chuyển động
hành giải phẫu đối với sự chuyển động
của tim và máu trong cơ thể loài vật.
của tim và máu trong cơ thể loài vật.
GSo
GSo

Gi
Gi
ả
ả
i ph
i ph
ẫu

ẫu
:
:
Adreas
Adreas
Vesalius
Vesalius
(1514-1564)
(1514-1564)


một
một
nhà khoa học người Bỉ đã
nhà khoa học người Bỉ đã
cho in cuốn sách về cấu
cho in cuốn sách về cấu
trúc cơ thể người. Để viết
trúc cơ thể người. Để viết
được cuốn sách này, ông
được cuốn sách này, ông
đã phải nghiên cứu rất
đã phải nghiên cứu rất
nhiều tử thi. Ông phê phán
nhiều tử thi. Ông phê phán
những người chỉ biết vùi
những người chỉ biết vùi
đầu vào những cuốn sách
đầu vào những cuốn sách
của các nhà y học thời cổ

của các nhà y học thời cổ
đại.
đại.
*4qr
*4qr

T
T
âm lí học, cuối thế kỉ 19 có hai phát
âm lí học, cuối thế kỉ 19 có hai phát
minh quan trọng là của
minh quan trọng là của
Ivan
Ivan
Pavlov
Pavlov
(1849-1936)-
(1849-1936)-
Sigmund
Sigmund
Freud
Freud
(1856-1939)
(1856-1939)



Thử nghiệm của Pavlov đã giải thích
Thử nghiệm của Pavlov đã giải thích
nhiều hành vi của con người không giải

nhiều hành vi của con người không giải
thích được bằng lí trí,
thích được bằng lí trí,

C
C
òn học thuyết của Freud thì giải thích
òn học thuyết của Freud thì giải thích
nhiều hành động của con người xuất phát
nhiều hành động của con người xuất phát
từ những nhu cầu, ước muốn tiềm ẩn.
từ những nhu cầu, ước muốn tiềm ẩn.

Ivan Pavlov
Ivan Pavlov


(1849-1936)
(1849-1936)
Sigmund Freud
Sigmund Freud
(1856-1939)
(1856-1939)
!'f
!'f

D
D
i truyền học
i truyền học

:
:
Gregor
Gregor
Mendel
Mendel
(1822-1884-
(1822-1884-
Áo)
Áo)
đã đưa ra học
đã đưa ra học
thuyết chứng minh sự
thuyết chứng minh sự
di truyền những phẩm
di truyền những phẩm
chất của thế hệ trước
chất của thế hệ trước
cho thế hệ sau qua
cho thế hệ sau qua
những phân tử cực
những phân tử cực
nhỏ, mà sau này được
nhỏ, mà sau này được
gọi là gen.
gọi là gen.
!4<(
!4<(

Năm 1895, một nhà khoa học

Năm 1895, một nhà khoa học
người Đức khác là
người Đức khác là
Wilhelm
Wilhelm
Röntgen
Röntgen
(1845-1923)
(1845-1923)
đã tạo ra
đã tạo ra
một loại tia có thể đâm xuyên qua
một loại tia có thể đâm xuyên qua
các vật thể rắn, ánh sáng không
các vật thể rắn, ánh sáng không
thể xuyên qua được. Ông gọi đó là
thể xuyên qua được. Ông gọi đó là
tia X
tia X
(tia Rontgen)
(tia Rontgen)
.
.
!4<(
!4<(

Phát minh quan trọng của thế kỉ 19 phải kể
Phát minh quan trọng của thế kỉ 19 phải kể
tới
tới

Louis Pasteur
Louis Pasteur
(1822-1895)
(1822-1895)
ông đã đế
ông đã đế
ra cách ngừa bệnh mới là sử dụng vaccin.
ra cách ngừa bệnh mới là sử dụng vaccin.

Vac
Vac
cin
cin
ngừa bệnh dại đầu tiên trên cơ sở
ngừa bệnh dại đầu tiên trên cơ sở
virus giảm độc lực đã được Pasteur, sau
virus giảm độc lực đã được Pasteur, sau
nhiều đắn đo suy tính, sử dụng vào ngày 6
nhiều đắn đo suy tính, sử dụng vào ngày 6
tháng 7 năm 1885 ở một bé trai tên là
tháng 7 năm 1885 ở một bé trai tên là
Joseph Meister, người bị chó dại cắn trước
Joseph Meister, người bị chó dại cắn trước
đó. Đây là một thành công vang dội của
đó. Đây là một thành công vang dội của
Pasteur cũng như của nền y khoa thế giới.
Pasteur cũng như của nền y khoa thế giới.
O<
O<


(
(
XJY'
XJY'
e4
e4
B0TT0
B0TT0
U
U
05^^
05^^
D$KS!.
D$KS!.
'4
'4
!
!




(+
(+


]
]
4S
4S





F
F
!
!


Y
Y
s
s


Y
Y
.!
.!
/<
/<
t
t
/
/
MO/(34
MO/(34
0525:$8!QMuF
0525:$8!QMuF

'v/(w$FM!k
'v/(w$FM!k
#!!$,S!Z]4
#!!$,S!Z]4
E'(0634$F:
E'(0634$F:
M*4!%44M/.
M*4!%44M/.
<!'(</o!x4#!
<!'(</o!x4#!
!S:y(("
!S:y(("
M/fSY%'/([&
M/fSY%'/([&
K<rw$F(
K<rw$F(
'v]4j$4+.
'v]4j$4+.
!z!:b<M!k_.
!z!:b<M!k_.
$,E
$,E


{
{
L
L
|
|



n
n

9
9
a
a
/
/
}
}
/
/
r
r



L
L
.
.
!
!


9
9

~
~
L
L
•
•
L
L
n
n

9
9
a
a
/
/
}
}
/
/
r
r


<a/}
<a/}
/r<wJ+$%!&Y(
/r<wJ+$%!&Y(
(B0^dV€0dV2D

(B0^dV€0dV2D


#!+(: Ys4!/z!
#!+(: Ys4!/z!
<a:!]<a!s$k
<a:!]<a!s$k
(4!/(4!
(4!/(4!
4I!Si!]<a
4I!Si!]<a
!s4!<(G$,r
!s4!<(G$,r
!&-E
!&-E
9
9
~
~
L
L
•
•
L
L
n
n

•)<wJ+!+('4!
•)<wJ+!+('4!

G']!W"4!/x(
G']!W"4!/x(
!E9#!#S:G$[
!E9#!#S:G$[
!)<a:!'(<a"(
!)<a:!'(<a"(
!]<aS*<xE.:
!]<aS*<xE.:
G$[/z!<ay$,
G$[/z!<ay$,
SF$+[!)<a4!
SF$+[!)<a4!
!]<a!s
!]<a!s
:
:
(
(
'
'
y
y


<
<
a
a
/
/

}
}
/
/
r
r
‚/
‚/
M
M
!
!
#
#
ƒ[
ƒ[


r
r
ƒ
ƒ
8
8
(
(
+
+
ƒ!
ƒ!



(
(
+
+
ƒ44/
ƒ44/




L
L





L.!RS!<j4]!$%4!!$k!#!<#/
L.!RS!<j4]!$%4!!$k!#!<#/
#!+(E]!'w"F<$G:j844![G
#!+(E]!'w"F<$G:j844![G
%<4(+$F:!#!)$(.!:S/4!
%<4(+$F:!#!)$(.!:S/4!
SzS!!a./M!#Ea!*R'/(/
SzS!!a./M!#Ea!*R'/(/
9('((/

9('((/
U4
U4
!
!
<
<
„
„






…
…
!
!
#
#


Q
Q


j$+(/.#
j$+(/.#
!+(RS!<:Y-!#']!<t!'ELV

!+(RS!<:Y-!#']!<t!'ELV
!063405^1
!063405^1


/.!*!+($%!&"(
/.!*!+($%!&"(
Q€RS!<0$,SF&[?$+(:4@'<†
Q€RS!<0$,SF&[?$+(:4@'<†
&Ss<(G<M/u!'sEL.!
&Ss<(G<M/u!'sEL.!
$,SF!M!Z%$%!&
$,SF!M!Z%$%!&
E
E
L‡hˆ
L‡hˆ








/
/
z!
z!



q
q




!
!
#
#






;!(
;!(


A4'!
A4'!


XY'(L(!
XY'(L(!


e'Y

e'Y


L+/z!]SYo
L+/z!]SYo

;!(
;!(
B0dV2U0121D
B0dV2U0121D
4!rQX:M
4!rQX:M
$,(/z!a/„$+]!"!#<j0TEFFS/„$+
$,(/z!a/„$+]!"!#<j0TEFFS/„$+
]!";!(v4!'(7$)z!4!&M4…
]!";!(v4!'(7$)z!4!&M4…
z!$)z!L+/z!]SYoEF!k(;!(y$
z!$)z!L+/z!]SYoEF!k(;!(y$
!G"f/z!a…$kESt4/„$+";!(
!G"f/z!a…$kESt4/„$+";!(


&a!(r"!'#!r!-&
&a!(r"!'#!r!-&
E
E
Z!'Q"'$]!
Z!'Q"'$]!

!/z!aQX:A4

!/z!aQX:A4
'!
'!
B0155U0T11D
B0155U0T11D
!'(4![k
!'(4![k
J]!G340d66$KG!a
J]!G340d66$KG!a
']!4!s4*4
']!4!s4*4
<…8!+('4!!Z!'QB
<…8!+('4!!Z!'QB
<M4+D:$f$F4<4
<M4+D:$f$F4<4
jJ(/f=>Ey
jJ(/f=>Ey
&b/f.!,!„$.E
&b/f.!,!„$.E
!]'v<MjF…S
!]'v<MjF…S
<)J!4w!/z!‰4
<)J!4w!/z!‰4
F_!b<!"!EEE
F_!b<!"!EEE
uF!a]!/zEr$F
uF!a]!/zEr$F
Š.!,…SŠU
Š.!,…SŠU
!'

!'


B!Z
B!Z
!'(
!'(
!(!#h+SF
!(!#h+SF
„Š…SŠDE
„Š…SŠDE



340T66XY'(L(!
340T66XY'(L(!
B01V^U
B01V^U
0T21D
0T21D
(-'$Q"s$%
(-'$Q"s$%
!&:L(!$G#!+('L(!B$F
!&:L(!$G#!+('L(!B$F
4!!]4<g4/4!!]4$8
4!!]4<g4/4!!]4$8
w!'(J!l':FF!k
w!'(J!l':FF!k
G'Yy$.&!s/…
G'Yy$.&!s/…

$)D('yF‚..4:
$)D('yF‚..4:
$.<#:S8LM!:340T67:
$.<#:S8LM!:340T67:
M$,t4/&(
M$,t4/&(




X:/!&L(!$,#!
X:/!&L(!$,#!
$#@$/)$.!#:$.
$#@$/)$.!#:$.
SE
SE
(
(


'
'
M
M


y
y
S
S

!
!


.
.
'<
'<
a
a


!
!
F
F


M
M
!
!
b
b







V
V

