CAO HỌC BÀI GIẢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 1

NHP 24/10/2014
1
Nguyen Hung Phong 1
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Biên soạn: Nguyễn Hùng Phong
Khoa QTKD, Đại Học Kinh Tế TP.HCM
Nguyen Hung Phong 2
Đánh giá mơn học
 Q trình: 50%
 Thi hết mơn: 50%
Nguyen Hung Phong 3
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Tổng quan về nghiên cứu
 Nhận dạng và nêu vấn đề nghiên cứu
 Thu thập thơng tin trong nghiên cứu
 Các kỹ thuật xử lý thơng tin cơ bản
NHP 24/10/2014
2
Nguyen Hung Phong 4
TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU
 Khái niệm về nghiên cứu
 Phân loại nghiên cứu
 Xây dựng đề xuất nghiên cứu
Nguyen Hung Phong 5
I. Khái niệm về nghiên cứu
 Nghiên cứu là gì?
 Một q trình thu thập thơng tin có hệ thống,
khoa học về đối tượng/hiện tượng nghiên cứu
nhằm lý giải bản chất/quy luật vận động, từ đó
dự báo cho tương lai
 Là cách thức con người tìm hiểu các hiện

tượng khoa học một cách có hệ thống
 Nghiên cứu trong khoa học tự nhiên và xã
hội có gì khác nhau?
Nguyen Hung Phong 6
I. Khái niệm về nghiên cứu
 Nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị có gì
khác biệt so kinh tế?Thường nhấn mạnh
đến nghiên cứu hành vi
 Phức tạp vì
 Đối tượng nghiên cứu thường là con người
 Hành vi của đối tượng nghiên cứu thường thay
đổi
 Khó khăn trong đo lường các biến
NHP 24/10/2014
3
Nguyen Hung Phong 7
I. Khái niệm về nghiên cứu
 Lý thuyết khoa học:
 Kerlinger (1986, 1989): là tập hợp
các khái niệm, định nghĩa, và giả
thuyết trình bày có hệ thống thông
qua các mối quan hệ giữa các khái
niệm nhằm mục đích giải thích và dự
báo các hiện tượng khoa học.
Nguyen Hung Phong 8
Ba vấn đề của một lý thuyết khoa
học
 Các giả thuyết
 Lý thuyết (proposition); thể hiện mối quan hệ
giữa các khái niệm

 Giả thuyết kiểm định (hypothesis): thể hiện mối
quan hệ giữa các biến nghiên cưu
 Các khái niệm
 Khái niệm lý thuyết (concepts)
 Khái niệm nghiên cứu (constructs)
 Lý thuyết khoa học phải nhằm giải thích và
dự báo các hiện tượng khoa học
Nguyen Hung Phong 9
II. Phân loại nghiên cứu
 Theo mục đích sử dụng kết quả nghiên
cứu
 Nghiên cứu hàn lâm/cơ bản: trả lời các câu hỏi
về bản chất của lý thuyết khoa học/xây dựng
và kiểm định các lý thuyết khoa học
 Nghiên cứu ứng dụng: kết quả của nghiên cứu
được sử dụng cho việc ra quyết định.
 Ví dụ: nghiên cứu thị trường là dạng nghiên cứu
ứng dụng trong QTKD
 Nghiên cứu tác động xã hội là dạng nghiên cứu
ứng dụng trong kinh tế, xã hội học…
NHP 24/10/2014
4
Nguyen Hung Phong 10
II. Phân loại nghiên cứu
 Theo quy trình nghiên cứu
 Phương pháp suy diễn
 Bắt đầu từ lý thuyết khoa học đã có để xây dựng
các giả thuyết, dùng dữ liệu thu thập để kiểm định
các giả thuyết này
 Phương pháp quy nạp

 Bắt đầu từ quan sát, khái quát hóa thành mô hình,
đưa ra lý thuyết (cách lý giải hiện tượng khoa học)
Nguyen Hung Phong 11
II. Phân loại nghiên cứu
 Theo mục tiêu nghiên cứu
 Nghiên cứu mô tả: mô tả hành vi/hiện tượng hiện tại
nhằm trả lời các câu hỏi: What, who, where, when….
 Nghiên cứu giải thích: tìm mối quan hệ giữa các khái
niệm/các biến nghiên cứu và lượng hóa mối quan hệ
đó.
 Nghiên cứu khám phá: khám phá bản chất của hiện
tượng/hành vi của đối tượng nghiên cứu
 Sự khác biệt của ba loại nghiên cứu này là gì?
Nguyen Hung Phong 12
II. Phân loại nghiên cứu
 Theo khía cạnh thời gian của dữ liệu thu
thập
 Nghiên cứu với dãy số liệu chéo (cross-
sectional research)
 Nghiên cứu theo thời gian (longitudinal
research)
 Dãy số liệu thời gian
 Mẩu cố định
NHP 24/10/2014
5
Nguyen Hung Phong 13
II. Phân loại nghiên cứu
 Các hệ nhận thức khoa học (Paradigm)
 Khách quan (positivism): có một thực tế khách
quan duy nhất và độc lập với nhà nghiên cứu

 Chủ quan (constructivism): có đa thực tế
khách quan phụ thuộc vào nhà nghiên cứu
 Thực dụng (pragmatism): vấn đề không phải là
đơn hay đa thực tế khách quan mà sản phẩm
nghiên cứu giúp gì cho việc ứng dụng
 Ba hệ nhận thức khoa học này dẩn đến 3
trường phái: định lượng, định tính, và hổn hợp
Nguyen Hung Phong 14
II. Phân loại nghiên cứu
 Theo hệ nhận thức khoa học (trường phái)
 Định lượng
 Các biến có liên hệ được xác định trước
 Thu thập thông tin để kiểm định
 Định tính
 Thường chỉ xác định biến nghiên cứu, còn các
biến tác động sẽ tiếp tục được xác định trong
quá trình thu thập và phân tích dữ liệu
 Khám phá lý thuyết
 Hổn hợp: kết hợp cả định lượng và định tính
Nguyen Hung Phong 15
II. Phân loại nghiên cứu
 Một số cách phân loại khác dựa vào
phương pháp tiến hành nghiên cứu
 Lịch sử
 Mô tả
 Tương quan
 So sánh nhân quả
 Thực nghiệm
NHP 24/10/2014
6

Nguyen Hung Phong 16
III. Xây dựng đề xuất nghiên cứu (Research proposal)
1. Nhận dạng và nêu vấn đề nghiên cứu
2. Xác định mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu
3. Tổng kết lý thuyết, xây dựng mô hình nghiên cứu
4. Chọn thiết kế nghiên cứu
5. Xác định giả thuyết nghiên cứu
6. Thu thập thông tin
7. Xử lý thông tin
8. Các kết luận mong muốn rút ra từ đề tài
9. Đề cương
10. Tài liệu tham khảo