Cân bằng nội môi 11cb lyvy

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Tại sao tim tách rời khỏi cơ thể vẫn có khả năng co dãn nhịp
nhàng?
2. Huyết áp và vận tốc máu biến đổi trong hệ mạch như thế nào?

BÀI 20
CÂN BẰNG NỘI MÔI

I- KHÁI NIỆM VÀ Ý NGHĨA CỦA CÂN BẰNG NỘI MÔI
1. Khái niệm
Thế nào là nội môi?
Cân bằng nội môi là duy trì sự ổn định của môi
trường trong cơ thể.
Ví dụ: Duy trì nồng độ glucôzơ trong máu người là
0,1%; Duy trì thân nhiệt người ở 36,7
0
C; PH máu
người luôn ổn định ở khoảng 7,35 – 7,45
Cân bằng nội môi là gì? Cho ví dụ.
Nếu nồng độ glucôzơ trong máu cao hơn hoặc thấp
hơn 0,1% sẽ gây ra hậu quả gì? Nếu thân nhiệt vượt
quá 36,7
0
C thì cơ thể sẽ như thế nào?
2. Ý nghĩa
Cân bằng nội môi có ý nghĩa gì?
Sự cân bằng nôi môi đảm bảo cho các tế bào,
cơ quan trong cơ thể hoạt động bình thường

II- SƠ ĐỒ KHÁI QUÁT CƠ CHẾ DUY TRÌ

CÂN BẰNG NỘI MÔI
Bộ phận tiếp nhận
kích thích
Bộ phận điều khiển
Bộ phận thực hiện
Kích thích
Liên
hệ
ngược
Kể tên các thành phần tham gia vào cơ chế duy trì cân
bằng nội môi. Nêu chức năng của mỗi thành phần.
Thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm
Trung ương thần kinh
hoặc tuyến nội tiết
Thận,tim, gan, phổi,
mạch máu,…
Giải thích sơ đồ.
Nếu một trong các bộ phận hoạt động không
bình thường thì cân bằng nội môi có duy trì
được không? Cho ví dụ.

Cho các bộ phận sau: Trung khu điều hòa tim mạch ở
hành não, Tim và mạch máu; Thụ thể áp lực ở mạch
mạch máu.Hãy điền các bộ phận đã cho vào các ô hình
chữ nhật trên sơ đồ cơ chế điều hòa huyết áp sau:
Thụ thể áp lực
ở mạch máu
Trung khu điều
hòa tim mạch
ở hành não

Tim và
mạch máu

III- VAI TRÒ CỦA THẬN VÀ GAN TRONG CÂN BẰNG
ÁP SUẤT THẨM THẤU
Áp suất thẩm thấu của máu phụ thuộc vào
các yếu tố nào?
Áp suất thẩm thấu của máu phụ thuộc vào
lượng nước và nồng độ chất tan trong máu,
đặc biệt là nồng độ Na
+

Lượng nước và nồng độ chất hòa tan trong máu
ảnh hưởng đến áp suất thẩm thấu như thế nào?
Lượng nước trong máu giảm, nồng độ chất hòa tan
trong máu tăng làm áp suất thẩm thấu của máu tăng
và ngược lại.

1. Vai trò của thận trong cân bằng áp suất thẩm thấu
Dựa vào sơ đồ, hãy cho biết thận duy trì áp suất thẩm thấu
của máu bằng cách nào?

1. Vai trò của thận trong cân bằng áp suất thẩm thấu
Dựa vào sơ đồ, hãy giải thích khi áp suất thẩm thấu
của máu giảm do Na
+
giảm, thận điều hòa áp suất
thẩm thấu của máu như thế nào?
ASTT giảm
do Na+ giảm

ASTT trong máu
bình thường

1. Vai trò của thận trong cân bằng áp suất thẩm thấu
Qua 2 sơ đồ, em hãy cho biết vì sao thận có vai trò
trong duy trì áp suất thẩm thấu của máu?
Thận có vai trò trong duy trì áp suất thẩm thấu
của máu vì thận có khả năng tái hấp thụ hoặc
thải bớt nước và các chất hòa tan trong máu.

2. Vai trò của gan trong cân bằng áp suất thẩm thấu
Tại sao khi ăn nhiều đường, lượng đường trong máu
vẫn giữ một tỉ lệ nhất định?
Gan có vai trò như thế nào trong điều hòa
nồng độ glucôzơ máu?

Tại sao những người bị rối loạn chức năng gan cơ
thể thường có hiện tượng phù nề?
Gan có chức năng là sản sinh các protein huyết
tương. Khi gan bị bệnh sẽ giảm sản sinh protein
huyết tương, dẫn đến áp suất thẩm thấu của máu
giảm, nước bị ứ đọng lại trong các mô gây ra
hiện tượng phù nề.
Gan có vai trò trong cân bằng áp suất thẩm thấu
của máu là do đâu?
Gan có vai trò trong cân bằng áp suất
thẩm thấu của máu là do gan có chức
năng chuyển hóa các chất, điều hòa nồng
độ glucôzơ trong máu, điều hòa nồng độ
protein huyết tương trong máu,…

IV- VAI TRÒ CỦA HỆ ĐỆM TRONG CÂN BẰNG
pH NỘI MÔI
Tại sao hệ đệm có khả năng duy trì được
pH nội môi ổn định?
Hệ đệm duy trì được pH nội môi ổn định
do chúng có khả năng lấy đi H
+
hoặc OH
-

khi các ion này xuất hiện trong máu
Kể tên các hệ đệm chủ yếu trong máu.
-
Hệ đệm bicacbonat: H
2
CO
3
/ NaHCO
3
-
Hệ đệm photphat: NaH
2
PO
4
/ NaHPO
4
-
- Hệ đệm proteinat ( protein)
Mỗi hệ đệm cấu tạo gồm những thành phần nào?Hệ đệm duy trì pH nội môi bằng cách nào?

Ví dụ: Khi H
+
tăng: HCO
3
-
+ H
+
 H
2
CO
3
Khi OH
-
tăng: H
2
CO
3

 H
+
+ HCO
3
-
Trong cơ thể, cơ quan nào cũng tham gia
vào điều hòa cân bằng pH nội môi?
Phổi tham gia điều hòa pH nội môi bằng cách thải
CO
2
; Thận tham gia điều hòa pH nhờ khả năng
thải H

+
, tái hấp thu Na
+
, thải NH
3

CỦNG CỐ
1. Rượu làm giảm ADH. Tại sao những
người uống nhiều rượu thường khát
nước và mất nhiều nước qua đường
nước tiểu ( đi tiểu nhiều)?
2. Tại sao khi ăn quá nhiều đường
ta có thể bị mắc bệnh tiểu đường?
3. Khi trời nóng hoặc lạnh, cơ thể
điều hòa thân nhiệt bằng cách nào?