TÀI LIỆU BÀI 16 SINH HỌC 11

THÚ ĂN THỊT
THÚ ĂN THỊT
THÚ ĂN CỎ
THÚ ĂN CỎ
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1.
1.
Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:


* Đặc điểm của thức ăn
* Đặc điểm của thức ăn


Thức ăn của thú ăn thịt có đặc điểm gì?
Thức ăn của thú ăn thịt có đặc điểm gì?Thức ăn là thịt mềm, giàu chất dinh dưỡng và dễ tiêu hóa.
Cấu tạo của răng, dạ dày và ruột
Cấu tạo của răng, dạ dày và ruột
phù hợp với chức năng tiêu hóa
phù hợp với chức năng tiêu hóa
như thế nào?
như thế nào?
Ruột non
Ruột già
Dạ dày
Miệng

Răng cửa
Răng nanh
Răng hàm
Răng ăn thịt
Răng cạnh hàm
Sự phân hóa của bộ răng
Sự phân hóa của bộ răng
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Răng cửa :
Nhọn, sắc
Nhọn, sắc
→ găm và lấy thịt ra khỏi xương
→ găm và lấy thịt ra khỏi xương
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Răng nanh
Nhọn và dài → cắm chặt vào con mồi và giữ con mồi
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:

1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Răng cạnh hàm
Răng ăn thịt
Răng cạnh hàm và răng ăn thịt có đặc điểm gì?
Lớn, sắc có nhiều mấu dẹt → cắt nhỏ thịt để dễ nuốt
Răng hàm
Răng hàm
Nhỏ → ít sử dụng
Dạ dày
Dạ dày ở thú ăn thịt có đặc điểm gì?
Dạ dày đơn, to chứa được nhiều thức ăn.
Thức ăn được tiêu hóa cơ học và hóa học.
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Ruột non
Ruột già
Manh
tràng
Ruột ở thú ăn thịt có đặc điểm gì?
-
Ruột non ngắn: tiêu hóa và hấp
thụ thức ăn
-
Ruột già ngắn: hấp thụ lại nước
và thải chất cặn bã

- Manh tràng nhỏ: hầu như
không có tác dụng
Vì sao thú ăn thịt lại có ruột ngắn?
Thức ăn dễ tiêu hóa và hấp thụ
(ruột của động vật ăn thịt dài từ 6 –
7m )
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
Tên
bộ phận
Thú ăn thịt
Cấu tạo Chức năng
Răng
Răng cửa sắc Gặm, lấy thịt khỏi xương
Răng nanh nhọn , dài, cong Cắm vào mồi, giữ mồi
Răng trước hàm và răng ăn thịt
phát triển
Cắt thịt thành mảnh nhỏ, dễ
nuốt
Răng hàm không phát triển - Không được sử dụng
Dạ dày
Dạ dày đơn Biến đổi cơ học và hóa học
Ruột non
Ngắn (vài mét) Tiêu hóa và hấp thụ thức ăn

Manh tràng
Không phát triển Không có chức năng
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
a, Đặc điểm cấu tạo của cơ quan tiêu hóa
b, Các dạng tiêu hóa trong ống tiêu hóa của thú ăn thịt
-
Tiêu hóa cơ học : Diễn ra trong khoang miệng và dạ dày.
-
Tiêu hóa hóa học : Diễn ra trong dạ dày và ruột
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:


Thức ăn của thú ăn thực vật có đặc điểm gì?
Thức ăn của thú ăn thực vật có đặc điểm gì?


Thức ăn cứng, nghèo dinh dưỡng và khó tiêu hóa
Thức ăn cứng, nghèo dinh dưỡng và khó tiêu hóa
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Cấu tạo của răng, dạ dày và ruột phù hợp với chức năng tiêu
Cấu tạo của răng, dạ dày và ruột phù hợp với chức năng tiêu
hóa như thế nào?
hóa như thế nào?

Răng cạnh hàm
Răng nanh
Răng của động vật ăn cỏ
Răng cửa
Tấm sừng
Răng hàm
Răng cạnh hàm
Răng nanh
Tấm sừng
Ở thú ăn cỏ, tấm sừng có
chức năng gì?
Giúp răng hàm dưới tì
vào để giữ và giật cỏ
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Răng nanh
Răng cửa
Răng nanh và răng cửa
có vai trò gì?
Giúp giữ và giật cỏ
Giúp giữ và giật cỏ
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:

V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Răng
hàm
Răng cạnh hàm
Răng nanh
Răng
cửa
Răng hàm và răng trước hàm có chức năng gì?
Có nhiều gờ cứng
Có nhiều gờ cứng
→
→
nghiền nát cỏ
nghiền nát cỏ
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:

1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
Dạ dày của động vật nhai lại
Dạ dày của động vật nhai lại
* Quá trình tiêu hóa thức ăn
* Quá trình tiêu hóa thức ăn
trong dạ dày 4 ngăn :
trong dạ dày 4 ngăn :
Thức ăn
Thức ăn
→ miệng
→ miệng
→ dạ cỏ
→ dạ cỏ
→ dạ tổ ong → miệng (nhai
→ dạ tổ ong → miệng (nhai
lại) → dạ lá sách → dạ múi
lại) → dạ lá sách → dạ múi
khế
khế
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:

Dạ dày 4 ngăn (Trâu, bò) Dạ dày đơn (Thỏ, Ngựa)
* Dạ cỏ: Chứa, làm mềm, lên
men thức ăn và tiêu hóa sinh
học nhờ các VSV
* Dạ tổ ong: đưa thức ăn lên
miệng nhai lại
* Dạ lá sách: hấp thụ bớt
nước
* Dạ múi khế: Tiết enzim
Pepsin và HCl tiêu hóa
prôtêin có ở VSV và cỏ
* Dạ dày: to, 1 ngăn chứa thức ăn tiêu
hóa cơ học và tiêu hóa hóa học
* Ruột non: dài, tiêu hóa và hấp thụ
thức ăn
* Manh tràng: rất phát triển, có nhiều
VSV cộng sinh tiêu hóa xenlulôzơ và
các chất dinh dưỡng khác
* Ruột già: hấp thụ nước và thải cặn
bã
* Dạ dày:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT:


1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt:
* Ruột:

Ruột ở thú ăn cỏ có đặc điểm gì?
Vì sao thú ăn cỏ lại có ruột dài?
-
Ruột non dài: tiêu hóa và hấp thụ
thức ăn
-
Ruột già dài: hấp thụ lại nước và
thải chất cặn bã
- Manh tràng phát triển: có hệ vi
sinh vật phát triển
Thức ăn khó tiêu hóa và khó hấp thụ
(ruột của động vật ăn cỏ dài tới 50m )
Bộ phận Cấu tạo Chức năng
Răng
- Răng cửa, răng nanh: to
bản, bằng
- Răng hàm: có nhiều gờ
- Giữ và giật cỏ
- Nghiền nát cỏ
Dạ dày
* Động vật nhai lại có 4 ngăn
- Dạ cỏ
- Dạ tổ ong
- Dạ lá sách
- Dạ múi khế
* Động vật khác
- Dạ dày: to, 1 ngăn
- Chứa, làm mềm, lên men thức ăn và
tiêu hóa sinh học nhờ các VSV
- Đưa thức ăn lên miệng nhai lại

- Hấp thụ bớt nước
- Tiết enzim Pepsin + HCl tiêu hóa
prôtêin có ở VSV và cỏ
- Chứa thức ăn, tiêu hóa cơ học và hóa
học
Ruột
- Ruột non dài (50m)
- Ruột già lớn
- Manh tràng phát triển
- Tiêu hóa và hấp thụ thức ăn
- Hấp thụ lại nước và thải cặn bã
- Tiêu hóa nhờ VSV, hấp thụ thức ăn
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật:


a, Đặc điểm cấu tạo của cơ quan tiêu hóa
a, Đặc điểm cấu tạo của cơ quan tiêu hóa
b, Các dạng tiêu hóa trong ống tiêu hóa của thú ăn thực vật
-
Tiêu hóa cơ học : Diễn ra trong khoang miệng và dạ dày.
-
Tiêu hóa hóa học : Diễn ra trong dạ dày và ruột
- Tiêu hóa sinh học : Diễn da trong dạ cỏ ( động vật nhai lại )
hoặc trong manh tràng ( động vật có dạ dày đơn ) dưới tác
dụng của các vi sinh vật ?
Bảng 15:
Sự khác nhau cơ bản về cấu tạo và chức năng của các bộ phận ống tiêu
Sự khác nhau cơ bản về cấu tạo và chức năng của các bộ phận ống tiêu
hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật.

hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật.
Tên
bộ
phận
Thú ăn thịt Thú ăn thực vật
Cấu tạo Chức năng Cấu tạo Chức năng
Răng
D dạ ày
Ru t ộ
non
Manh
tràng
Tên
bộ phận
Thú ăn thịt Thú ăn thực vật
Cấu tạo Chức năng Cấu tạo Chức năng
Răng
Dạ dày
Ruột non
Manh
tràng