Xoắc khuẩn giang mai

TREPONEMA PALLIDUM
(XO N KHU N GIANG MAIẮ Ẩ )
GV: Ths. Dương Hồng Phúc
Bộ môn: Vi sinh – Đại học Y Dược Cần Thơ
Đ i c ngạ ươ

Giang mai là 1 bệnh mạn tính do Treponema
pallidum, thường lây qua đường tình dục, diễn
biến giữa thời kỳ cấp xen kẻ thời kỳ tìm ẩn

Thuộc họ Spirochaetaceae giống Treponema
chứa cả những chủng gây bệnh và những chủng
không gây bệnh:

Syphilis (T pallidum sub sp pallidum): Giang mai

Yaws (T pallidum subsp pertenue): Ghẻ cóc

Dịch syphilis (T pallidum subsp endemicum)

Pinta ( T carateum)
C u trúc và đ c tính sinh hóaấ ặ

Hình lò xo, gồm nhiều vòng xoắn lượn đều
sát nhau.

Dài 6 – 15 μm và chiều rộng 0,1 – 0,3 μm.

Không có lông, không sinh bào tử.

Di động do cấu tạo đặc biệt ở vách gồm 3 sợi

nhỏ xoắn ngược chiều.
S c đ khángứ ề – Nuôi c yấ

Bị bất hoạt nhanh ở nhiệt độ nóng, lạnh và hầu
hết các chất tẩy.

Khó nuôi cấy. Chưa nuôi cấy được trên môi
trường nhân tạo.
Bi u hi n lâm sàngể ệ

Bệnh giang mai mắc phải

Giang mai thời kỳ I ( primary syphilis):

Nhân lên tại chỗ hạch lân cận, viêm rồi vào máu.

w2 – W4 xuất hiện vết loét (Chancre: loét nông, đơn
độc, không đau, nền cứng).

Vết loét có nhiều xoắn khuẩn, dễ lây.

Không đều trị cũng tự khỏi.

Chẩn đoán huyết thanh bắt đầu dương.

Giang mai thời kỳ II: Bắt đầu từ W4 –w8 sau
khi có vết loét hay lâu hơn.

Các tổn thương ngoài da (dát màu hoa đào) xuất

hiện khắp người và kéo dài, hay gặp ở cổ và gáy.

Sốt, nhức đầu, đau khớp, rụng tóc (+/-).

Có rất ít vi khuẩn/ vết loét, lây (+/-).

Tự khỏi, không để lại dấu vết gì.

Huyết thanh chẩn đoán dương rõ.

Giang mai thời kỳ III:

Vài năm đến vài chục năm, tổn thương ăn sâu
vào tổ chức gọi là các gôm (gumma) ở da,
xương, gan và đặc biệt tim mạch, thần kinh trung
ương.

Gumma là tổ chức xơ hóa với tế bào lympho và tế
bào khổng lồ nhưng không có hoại tử bả đậu nên
cứng như cục tẩy.

Không tìm thấy xoắn khuẩn giang mai.

Giang mai bẩm sinh:

Mẹ mang thai tháng 3 – 5 của thai kỳ, xoắn khuẩn
giang mai có thể qua nhau gây giang mai bẩm sinh.


Giang mai bẩm sinh sớm: xuất hiện các tổn thương
W6 – W8.

Giang mai bẩm sinh muộn: Sau sinh vài năm hay
đến tuổi trưởng thành mới có triệu chứng lâm sàng.

Di chứng giang mai bẩm sinh: lé quy tụ, mũi
hình yên ngựa, các tổn thương thần kinh, tâm
thần và khiếm khuyết trí tuệ.
Bi u hi n lâm sàngể ệ
Di n ti n t nhiên b nh giang mai không đi u trễ ế ự ệ ề ị
6W – 6M
18M
Nhiều măm
- cả đời
Nhiễm
Giai đoạn I
(Chance)
Giai đoạn II
(Rash)
Giai đoạn mạn
(Không triệu chứng)
Giai đoạn III
Ủ bệnh
9 -90 ngày
Giang mai sớm
(1 – 2 năm)
Giang mai muộn
(Nhiều năm – cả đời)
Bắt đầu Gumma

Biến chứng m.máu,
thần kinh, tim mạch
Mi n d ch h cễ ị ọ

Miễn dịch không bền dễ mắc lại.

Sự xuất hiện kháng thể rearin cũng không bảo
vệ được hoàn toàn.

Bệnh nhân suy giảm miễn dịch, bệnh giang
mai tiến triển bất thường.
Di n bi n ph n ng huy t thanh ễ ế ả ứ ế
h cọ
Ch n đoán vi sinh v tẩ ậ

Chẩn đoán trực tiếp: Tìm xoắn khuẩn giang
mai/vết loét. Áp dụng cho Treponema pallidum
I, II.

Soi dưới kính hiển vi nền đen.

Nhuộm Fotana Tribondeau: xoắn khuẩn có màu
vàng nâu trên màu vàng.
Soi trên kính hi n vi n n đenể ề
Nhu m Fotana Tribondeauộ
Ch n đoán gián ti pẩ ế

Phản ứng KN không đặc hiệu: Sử dụng KN

lipoid (cardiolipin-lecithin-cholesterol ) để phát
hiện kháng thể reagin trong huyết thanh bệnh
nhân.

Phản ứng kết tủa gồm các phản ứng VDRL
(venereal disease research laboratory), RPR
(Rapid Plasma Reaction): Test này để phát
hiện IgG, IgM.
Test không đ c hi uặ ệ
Nhượcđiểm
�Độ nhạy thấp:
• GiangmaiI
•GiangmaiIII
�Dươngtínhgiả
�Âm tính giả
�Prozon eeffet
(Hiệu ứng vùng ức chế)
Ưu điểm
�Nhanh, rẻ
�Dễ làm
�Định lượng
�Theo dõi điều trị
�Đánh giá tái nhiễm
RPR Test (Rapid Plasma Reagin)
Ch n đoán tr c ti pẩ ự ế

Phản ứng đặc hiệu: KN là xoắn khuẩn GM

FTA-ABS test (Fluorescent Treponemal Antibody
Absorption)


Phản ứng TP-TA test (Treponema Pallidum Particle
Agglutination) là phản ứng thay thế phản ứng
ngưng kết hồng cầu.

TPHA (Treponema pallidum Haemagglutination)

Phản ứng bất động xoắn khuẩn giang mai
(Treponema palidum immobilization- TPI)
TPHA (Treponema Pallidum
Hemaglutination Assay)