Tải bản đầy đủ (.doc) (71 trang)

Nghiên cứu tính toán thiết kế chế tạo mô hình hệ thống di chuyển xe hai thân

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.18 MB, 71 trang )

MỤC LỤC
Danh mục bảng biểu…………………………………………………………………….I
Danh mục hình vẽ ………………………………………………………………… …II
Lời nói đầu………………………………………………………………………… IV


 !"#$%
&'(#%)*
+, ""#$%
/012'"#$%
304%"51)*
06708&
-9":;08<=0>?@AB=:BC0&
:D"E%*FG*H&
I"'"&
&HJFG*H&
&8K1%24,JFG*H3
&@G*HJFLM3
&:D"E%*FG*HJFLM3
&&I"'"NJ2 '")*FG*HJFLMO
&+HJFG*HJFLMP
&/!%J%")*FG*HJFLMP
&3!%JD"Q)*FG*HJFLMR
&O0"%S#21)*FG*HJFLMR
&P4,!T" '"I"FG*HJFLMR
&R:UUFG*HJFLMV>10*2W
&&@G*HJ%T%"W
&&:D"E%*FG*HJ%T%"W
BU9!%T%")*FG*HJ%T%"
&&&I"'"NJ2 '")*FG*HJ%T%"
&+I"'"NJ2 '"3


-9"XYZ:[\]08^_0`a>bc=Bb:Bd087B^Y0+
&efE%f24,1,")*FG*H+
&B1,"T%S5+
&:D"E%*1,"+
&&4,g4NM)*1,"+&
-9":h0B:\i0:Bj:ejkBl0BB:j:Bb:Bd087B^Y03
+:m4"93
+fI",T-K3
+fnm-K9go)*2IU3
+&fI",3
+&f"opqf3
++:T" "FG5NHg,T" "3
++:T" "FG3
++&Hg,oT"#fT'3
+/@fI"%!4"9G%n1o%SQ4"3&
+&:m24,(pnf3+
+&:m*%3+
+&&@fI",g4T%S*3+
:Ggo"/&rs-t"nm(#%%u3/
+&+@f,*v3O
,*vw3O
+&/%T4")*gf*3O
+&3@x5y"gf*3P
-9">Bj:[\kBl0BBb:Bd087B^Y03W
/:D"Q2IU3W
/&pJ1,"%SQOz
/&{fFGT-KOz
/&&{fFG*%O
B0ej:|0>aej008B}O/
:1%*2noO3


Danh mục bảng biểu
Bảng 3.1: Thông số động cơ………………………………………………………… 52
Bảng 3.2: Thông số đai… 52
Bảng 3.3: Thông số bộ truyền đai…………………………………………………….56

Danh mục hình vẽ
LỜI NÓI ĐẦU
Việt Nam là đất nước đang phát triển, hoàn thiện về mọi mặt đời sống kinh tế xã
hội. Trong quá trình phát triển đó ngành công nghiệp xây dựng – khai thác tài nguyên
đóng một vai trò hết sức quan trọng cho sự phát triển chung của đất nước. Máy công

trình là lực lượng nòng cốt cho sự phát triển của ngành công nghiệp xây dựng và khai
thác tài nguyên.
Máy công trình nói chung và hệ thống máy công trình kiểu xe hai thân nói riêng
có ý nghĩa rất quan trọng cho sự phát triển chung đó. Những loại xe hai thân đóng góp
một phần không nhỏ cho việc cải thiện năng suất lao động, nâng cao chất lượng hiệu
quả công việc. Một chiếc máy xúc ủi hai thân có thể thay thế việc xúc cát lên xe ben
vận chuyển của vài trăm công nhân mỗi ngày.
Trong thời gian học tập tại trường, em đã được thầy cô trang bị những kiến thức
cơ bản về chuyên môn. Trong quá trình đào tạo chúng em đã được học hỏi rèn luyện
về cả mặt lý thuyết cũng như về mặt thực hành. Để tổng kết và đánh giá quá trình rèn
luyện và học tập, em đã được khoa cơ khí – động lực giao cho nhiệm vụ hoàn thành đề
tài đồ án tốt nghiệp với nội dung: “ Nghiên cứu tính toán thiết kế chế tạo mô hình
hệ thống di chuyển xe hai thân ”. Chúng em với kinh nghiệm còn non trẻ, lượng kiến
thức chưa được phong phú, nhưng với sự chỉ bảo tận tình của thầy Luyện Văn Hiếu
em đã hoàn thành được nội dung cũng như mô hình của đồ án.
Trong quá trình học tập dù bản thân đã cố gắng hết sức, được sự giúp đỡ tận tình
của các thầy cô trọng khoa và các bạn nhưng do khả năng có hạn, điều kiện về thời
gian và kiến thức hạn hẹp không cho phép nên đồ án không thể tránh khỏi những sai

xót và hạn chế. Vì vậy em mong được sự chỉ bảo tận tình của các thầy cô và ý kiến
đóng góp của tất cả các bạn để đồ án của em được hoàn thiện hơn.
Qua đây em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành sự tận tình giúp đỡ, chỉ bảo của
thầy Luyện Văn Hiếu và cùng các thầy cô trong khoa đã tạo điều kiện giúp đỡ để đồ
án của em được hoàn thiện đồ án.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hưng Yên, ngày …….tháng……năm 2013
Sinh viên thực hiện:

Nguyễn Văn Doanh
Hoàng Văn Điệp

Phần I : MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài và lịch sử vấn đề cần nghiên cứu
Để giúp cho các bạn sinh viên ngành cơ khí động lực hiểu nhanh và nắm vững
được nội dung bài giảng khi học tập các môn chuyên ngành khi học môn xe chuyên
dụng thì vẫn đề nghiên cứu hệ thống di chuyển trên xe hai thân là công việc rất cần
thiết.
Với thực tế nêu trên, chúng em đã lựa chọn đề tài “Nghiên cứu tính toán thiết kế
chế tạo mô hình hệ thống di chuyển xe hai thân” để làm đề tài nghiên cứu của mình.
1.2. Mục tiêu của đề tài
- Kiểm tra đánh giá được tình trạng kỹ thuật các thông số của hệ thống di chuyển
- Hiểu được kết cấu cầu xe, động cơ và các bộ phận của hệ thống di chuyển
- Hiểu được chức năng của từng bộ phận trong hệ thống
- Rèn luyện kỹ năng thực hành, làm việc theo nhóm
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đồ án: Hệ thống di chuyển xe hai thân
1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Phân tích đặc điểm kết cấu, nguyên lý làm việc của hệ thống di chuyển xe hai
thân

- Tính toán thiết kế một số bộ phận của hệ thống
- Xây dựng mô hình hệ thống di chuyển
- Tìm kiếm các tài liệu trong và ngoài nước để hoàn thành đề tài
- Kết hợp với các nhóm đề tài “ Xây dựng hệ thống lái trên xe hai thân “ và “
Xây dựng mô hình khung xe hai thân “ để hoàn thiện mô hình xe hai thân có thể di
chuyển được.
1.5. Nội dung thực hiện của đề tài
- Đặt vấn đề
- Tìm hiểu tổng quan về xe hai thân.
- Đặc điểm cấu tạo, nguyên lý làm việc hệ thống di chuyển.
- Tính toán thiết kế mô hình chi tiết hệ thống di chuyển.
- Chế tạo mô hình hệ thống di chuyển.
- Kết luận và kiến nghị.
1
Phần II: NỘI DUNG
Chương I: TỔNG QUAN VỀ XE HAI THÂN
1.1. Tổng quan về xe hai thân
1.1.1. Công dụng
Xe hai thân là loại xe công trình thuộc loại thiết bị cơ giới, đây là dòng xe được
sử dụng phổ bến hiện nay, tùy thuộc vào từng loại xe hai thân mà chúng có những
công dụng khác nhau như để bốc xúc đất, đá,vật liệu rời, vận chuyển chúng trong gầu
xúc của máy, để đổ lên thiết bị vận chuyển khác. Một số loại được sử dụng để đầm nén
đất, đá cấp phối và vật liệu làm đường hoặc để vận chuyển đất cát, xe phục vụ thi công
các công trình xây dựng, giao thông, hầm mỏ
1.1.2. Phân loại xe hai thân
+ Theo kết cấu và công dụng :
- Xe hai thân loại xúc lật (wheel loader)
- Xe hai thân loại lu rung (Vibratory Roller)
- Xe hai thân loại ben vận chuyển (Articulated Dump Truck)…
Hình 1. 1 : Máy xúc lật của hãng KOMAT’SU (lái bằng bẻ thân)

2
Hình 1. 2 : Xe lu rung Vibratory Roller (lái bằng bẻ thân)
Hình 1. 3 : Lu loại 2 bánh thép (lái bằng bẻ thân)
3
Hình 1. 4 : Xe dumptruck HM400 của hãng KOMAT’SU (lái bằng bẻ thân)
Hình 1. 5 : Xe dumptruck A40D của hãng VOLVO (lái bằng bẻ thân)
4
1.2. Giới thiệu một số loại xe hai thân.
1.2.1. Xe hai thân loại xúc lật.
1.2.1.1. Tổng quan về xe hai thân loại xúc lật.
Xe hai thân loại xúc là máy xây dựng thuộc loại thiết bị cơ giới, có công dụng
chính để bốc xúc đất, đá và vật liệu rời, vận chuyển chúng trong gầu xúc của máy, để
đổ lên thiết bị vận chuyển khác (ô tô tải) hay kho chứa với độ cao đổ nhất định cao
hơn nền đất. Máy xúc lật hoàn toàn có thể dùng để đào đất đá từ mềm đến cứng vừa
(đất cấp I, II), dạng rời hay liền thổ nhưng vị trí đào nằm ngang hoặc cao hơn vị trí
máy đứng (cao hơn nền đất máy đứng). Máy xúc lật được sử dụng nhiều trong xây
dựng, khai thác mỏ, vận tải (bốc xúc hàng hóa ở kho bãi)
Ở máy xúc lật một gầu tự hành, thiết bị làm việc trực tiếp với vật liệu là gầu xúc,
nó được lắp chốt bản lề với một tay cần, đầu kia của tay cần được lắp chốt bản lề với
khung máy kéo hoặc dầu kéo. Tay gầu quay tương đối được với khung và gầu là nhờ
các xy lanh thuỷ lực được cấp dầu cao áp từ máy bơm, máy bơm dược dẫn động từ
động cơ đốt trong của máy kéo.
Thông số cơ bản của máy bốc xúc một gầu là tải trọng nâng của nó. Đối với loại
máy đổ vật liệu phía trước là vật liệu chứa trong gầu, đối với loại máy đổ vật liệu phía
bên hông, ngoài trọng lượng của vật liệu chứa trong gầu còn phải kể đến trọng lượng
bộ phận công tác. Sức nâng của máy xúc một gầu di chuyển bánh lốp từ 0,32-5 tấn.
Cho gầu xúc vật liệu được thực hiện bằng hai phương pháp :
+Phương pháp 1: Hạ gầu xuống đống vật liệu,cho máy tịnh tiến,lúc đầu gầu cắm
vào đống vật liệu, nhờ lực đẩy của máy gầu cắm sâu vào đống vật liệu ,sau đó
nâng gầu lên vật liệu sẽ được chất đầy trong gầu.

+Phương pháp 2: Hạ gầu xuống đống vật liệu,cho máy tịnh tiến cắm vào đốn vật
liệu với chiều sâu không lớn, sau đó vừa nâng gầu lên vừa cho di chuyển máy
chậm về phía trước,gầu sẽ được chất đầy vật liệu từ từ.
Theo phương pháp hai đạt hiệu quả cao hơn, vì khi gặp vật liệu cục không thể
đưa sâu gầu một lần vào đống vật liệu được, do lực cắm lưỡi gầu lớn, bộ phận di
chuyển máy sẽ bị trượt. Do đó gầu được đưa vào đống vật liệu cục phải từng nấc sẽ
thuận lợi hơn, giảm được lực cản. Theo phương pháp hai sẽ tiết kiệm năng lượng hơn
so với phương pháp một, nhưng năng suất thấp hơn.
Mức độ cắm gầu vào đống vật liệu phụ thuộc vào vị trí của tay gầu, tầm quay
càng đặt cao, chiều sâu cắm được gầu vào đống vật liệu càng nhỏ. Tốc độ gầu khi xúc
vật liệu nằm trong giới hạn từ(1-1,5)m/s. Chiều cao nâng gầu phải đảm bảo cho gầu có
thể đổ được vào thùng xe ôtô hoặc phễu chứa vật liệu. Nếu sức nâng của gầu (1,25-5)
tấn thì chiều cao nâng gầu là (2,8-3,6)m. Máy xúc lật một gầu bánh hơi thường được
5
trang bị bộ biến tốc thuỷ lực,đảm bảo tốc độ di chuyển có thể thay đổi tốc độ vô cấp
từ(0-40)km/h. Khối lượng riêng của máy bốc xúc một gầu di chuyển bánh hơi thường
(3-4)tấn trên một tấn sức nâng của gầu. Công suất cần thiết của động cơ được xác định
từ trọng lượng máy và tốc độ di chuyển của máy, thường cứ (25-35)KW trên một tấn
sức nâng của gầu…
1.2.1.2. Công dụng và phạm vi sử dụng của xe hai thân loại xúc lật.
+Máy xúc lật trong xây dựng được sử dụng để xếp dỡ, vận chuyển với cự ly ngắn
các loại vật liệu rời (cát đá sỏi), tơi hoặc dính, xúc các loại hàng rời, hàng cục nhỏ.
+Khai thác (đào và xúc)đất thuộc nhóm: I và II và đổ lên các thiết bị vận chuyển.
+Có thể vận chuyển các loại vật liệu trên trong cự ly đến 1Km
+Nó được sử dụng rộng rãi trong các mỏ đá, trong các xí nghiệp sản xuất vật liệu
xây dựng,trong các kho bãi chứa vật liệu xây dựng và trong các trạm sản xuất bê tông
tươi, bê tông Atphal Ngoài ra máy bốc xúc còn được sử dụng vào một số công việc
khác tuỳ vào bộ công tác của từng máy mà ta có công dụng riêng.
6
Hình 1. 6 : Các loại hình làm việc chủ yếu của máy xúc lật.

1.2.1.3. Phân loại xe hai thân loại xúc lật.
Các máy xúc lật tuy rất đa dạng về hình dáng nhưng có thể phân loại theo các
dạng sau:
- Theo dung tích gầu người ta chia ra các loại:
+Máy xúc lật loại nhỏ: Có dung tích gầu từ 0,15m³ đến1m³.
+Máy xúc lật loại trung bình: Có dung tích gầu từ 1,25m³ đến 4m³.
+Máy xúc lật loại lớn: Có dung tích gầu trên 4m³.
- Theo điều kiện làm việc:
+Máy xúc lật làm việc liên tục.
+Máy xúc lật làm việc theo chu kỳ.
1.2.1.4. Cấu tạo chung của xe hai thân loại xúc lật.
Hình 1. 7 : Cấu tạo chung của xe hai thân loại xúc lật.
7
Hình 1. 8 : Kết cấu khung trước và sau xe hai thân loại xúc lật.
1.2.1.5. Cấu tạo tổng thể của xe hai thân loại xúc lật.
Máy xúc lật có bộ công tác đạt trên mấy cơ sở. Bộ công tác của máy gồm: Cần,
tay gầu, gầu _răng gầu, các chốt liên kết và hệ thống xi lanh thuỷ lực. Cần là bộ phận
nâng gầu lên cao phục vụ quá trình xúc và đưa vật liệu lên cao.Cần được nâng lên nhờ
hai xi lanh thuỷ lực đặt ở hai bên máy. Tay gầu là bộ phận để thay đổi góc cắt đất và
lật gầu khi đổ vật lệu. Tay gầu được điều khiển bằng xi lanh tay gầu đặt ở trước máy.
Gầu để đựng vật liệu, răng gầu có tác dụng để chống mòn và gẵy lưỡi gầu khi gặp vật
liệu cứng. Răng gầu khi mòn có thể thay thế nhanh chóng. Ở bộ công tác còn có bộ
phận là khớp và chốt liên kiết, chúng có tác dụng để liên kết các chi tiết lại với nhau.
Máy cơ sở của máy bốc xúc một gầu gồm các phần động lực, bộ di chuyển,
khung máy và ca bin lái.
Máy xúc lật bánh hơi sử dụng động cơ Diezen 4 kì, đặt ở phía sau máy, các xi
lanh được đặt thẳng đứng, thân máy và ca bin được đặt ở trên xát xi. Hệ thống điều
khiển được đặt trong ca bin lái. Hệ thống điều khiển bằng điện điều khiển các xi lanh
tay gầu, xi lanh cần và xi lanh lái máy bốc xúc một gầu có bánh trước và bánh sau đều
là bánh chủ động nên rất cơ động và dể di chuyển trong quá trình làm việc.

1.2.1.6. Nguyên lý làm việc của xe hai thân loại xúc lật.
Máy làm việc theo chu kỳ, đất(vật liệu) xả qua miệng gầu. Đưa máy về vị trí làm
việc, hạ gầu tiếp xúc với nền đất(vật liệu). Dùng xy lanh điều khiển tay cần và gầu ở vị
trí phù hợp với đối tượng làm việc. Cho máy di chuyển với vận tốc xúc đất. Gầu tiến
hành xúc đất( vật liệu) vào gầu.
Gần cuối quá trình xúc đất, dùng xy lanh điều khiển tay cần và gầu sao cho khi
nâng gầu lên thì đất(vật liệu) không bị rơi ra ngoài. Nâng gầu(nâng tay cần) nhờ xy
lanh. Đưa máy về vị trí xả đất(vật liệu) bằng cách tiến hoặc lùi máy. Loại máy xúc lật
này không có cơ cấu quay. Đất( vật liệu) xả thành đống hoặc xả trực tiếp vào thiết bị
vận chuyển.
1.2.1.7. Một số vấn đề trong sử dụng và thi công xe hai thân loại xúc lật.
a. Các mức đánh giá về gầu xúc đối với các máy xúc lật.
- Sức chứa chất đống của một gầu xúc của máy bốc xúc được dựa trên các tiêu
chuẩn SAE. Tiêu chuẩn này quy định góc dốc tự nhiên của vật liệu là 2:1 đối với phần
vật liệu nằm ở phía trên của sức chứa gạt bằng. Sự điều chỉnh theo hệ số đầy gầu đối
với một gầu xúc của máy bốc xúc điều chỉnh sức chứa chất đống đổi theo khối vật liệu
rời(ICY) dựa trên loại vật liệu được đào.
8
- Khi khối vật liệu theo thể tích của một gầu xúc được xác định, bắt buộc phải
kiểm tra về trọng lượng đối với tải. Khác với máy đào, để đưa gầu xúc vào vị trí đổ,
máy bốc xúc bắt buộc phải quay và di chuyển cùng với tải. SEA đã thiết lập các giới
hạn về trọng lượng tải hoạt động đối với các máy bốc xúc. Một máy bốc xúc bánh lốp
bị giới hạn bởi tải hoạt động, theo trọng lượng, giá trị này nhỏ hơn 50% của tải trọng
đầy đủ tĩnh được xác định theo trọng lượng kết hợp của tảivà gầu xúc, được đo từ
trọng tâm của thiết bị đến cự li tiếp cận tối đa của gầu xúc, với đối trọng và các lốp
thường. Với trường hợp máy bốc xúc bánh xích, tải trọng hoạt động được giới hạn
dưới 35% của tải trọng tĩnh. Hầu hết các gầu xúc được thiết kế kích thước dựa trên
trọng lượng tiêu chuẩn 3.000 lb trên Cuyd vật liệu rời.
b. Các mức sản lượng của các máy xúc lật bánh lốp:
Mức năng suất của một máy bốc xúc sẽ phụ thuộc vào:

- Thời gian cố định cần thiết để chất tải cho gầu xú,đổi số,quay đầu và đổ tải.
- Thời gian cần thiết để di chưyềnt vị trí chất tải.
- Thể tích thực tế của vật liệu được vận chuyển trong mỗi chuyến.
Các máy bốc xúc bánh lốp có khả năng di chuyển tốt hơn và có thể di chuyển với
tốc độ cao hơn trên các mặt đường vận chuyển êm thuận, các mức năng suất của chúng
cao hơn so với các thiết bị bánh xích trong các điều kiện thuận lợi đòi hỏi cự li di
chuyển dài.
1.2.1.8. Tình hình xe hai thân loại xúc lật ở Việt Nam.
Những năm gần đây,mức độ cơ giới hoá trong lĩnh vực thi công ở nước ta ngày
càng tăng,tính đến năm 1993 tổng số thiết bị cơ giới hoá đã tăng lên tới 40.000 chiếc,
bao gồm gần 50 chủng loại khác nhau của khoảng 24 nước sản xuất. Trong đó bộ giao
thông vận tải quản lý trên 20%. Do số lượng máy móc quá nhiều gây khó khăn cho
công tác quản lý, khai thác những máy móc thiết bị thường được nhập từ các nước
Đông Âu từ những thập kỉ trước nên tính tối ưu của bộ công tác và máy cơ sở còn
nhiều hạn chế. Hiện nay do điều kiện kinh tế nước ta còn kém phát triển,việc nhập
khẩu hay đầu tư chế tạo máy mới gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy việc khai thác các
thiết bị máy móc đã có và tối ưu hoá bộ công tác để phù hợp với tình hình sử dụng của
nước ta là công việc rất quan trọng và cần thiết.
1.2.2. Xe hai thân loại lu rung.
1.2.2.1. Tổng quan về xe hai thân loại lu rung.
Máy lu hay còn gọi là xe lu, xe hủ lô là một máy được sử dụng để đầm nén đất,
cấp phối và vật liệu làm đường, trong công việc làm sân, đường, sân bay, đê điều. Nó
phục vụ thi công các công trình xây dựng trong công nghiệp, giao thông, thủy lợi,
nông nghiệp và các công trình phát triển cơ sở hạ tầng khác có nhu cầu đầm nén.
9
Các máy lu thường có một hoặc hai ống trụ và có khối lượng lớn, để các ống trụ
nén với lực lớn, nhờ vào lực hấp dẫn của Trái Đất, lên bề mặt đất đá hay vật liệu;
khiến các mảnh vật liệu được tách nhỏ, phân phối đều, nén chặt, phẳng mịn. Một số
máy có ống trụ rung để tác động rải vật liệu hiệu quả.
a. Cơ cấu di chuyển:

Hình 1.10: Cơ cấu di chuyển của xe lu rung loại hai thân
Sử dụng bơm mạch kín cấp dầu trực tiếp cho motor di chuyển bánh thép và motor
di chuyển bánh lốp (có thể chỉ cần một motor di chuyển bánh lốp được cắm trực tiếp
vào cầu xe).
10
b. Cơ cấu rung:
Hình 1.11: Cơ cấu rung của xe hai thân loại lu rung
1.2.2.2. Công dụng và phạm vi sử dụng của xe hai thân loại lu rung.
- Máy lu nhằm làm cho đất được nén chặt lại, khối lượng riêng và độ bền chặt
của đất tăng lên để đủ sức chịu tác dụng của tải trọng, chống lún, nứt nẻ chống thấm…
- Sử dụng trong thi công các công trình xây dựng trong công nghiệp, giao
thông, thủy lợi, nông nghiệp và các công trình phát triển cơ sở hạ tầng khác có nhu cầu
đầm nén.
11
1.2.2.3. Phân loại xe hai thân loại lu rung.
a. Máy lu rung:
Hình 1. 9 : Xe lu rung của hãng LiuGong
Máy đầm bằng lực động, tải trọng thường từ 12-16 tấn, khi rung tải trọng có thể
lên tới 25 -30 tấn. Cấu tạo thường gồm 2 bánh lốp, một bánh sắt.
b. Máy lu tĩnh:
Có 3 loại: Lu bánh thép, lu bánh lốp, lu chân cừu.
 Lu bánh thép:
- Cấu tạo:
12
Hình 1. 10 : Xe lu rung bánh thép của hang LiuGong
- Bộ phận công tác:
Là một quả lăn thép cứng có thể gia tải được bề mặt trơn nhẵn.
- Nguyên lý hoạt động:
Thông qua quá trình di chuyển bánh xe tiếp xúc với mặt đường và truyền tải
trọng xuống nền đất, trong quá trình đầm lực đầm không đổi.

- Ưu điểm:
• Có thể đầm bề mặt nền nhẵn mịn.
• Có thể đầm được mặt đường đá sỏi, mặt đường nhựa.
• Giá thành thấp.
• Cấu tạo đơn giản.
- Nhược điểm:
• Sau khi đầm bằng lu bánh thép, lớp đất tiếp theo khó dính kết với lớp đất .
• Năng suất thấp.
• Độ bám của máy trên nền thấp.
+Phạm vi sử dụng: Máy chỉ thích hợp khi đầm bề mặt đất có lẫn đá.
 Lu chân cừu:
- Cấu tạo:
13
Hình 1. 11: Xe hai thân loại lu rung chân cừu của hang LiuGong
- Bộ phận công tác:
Quả lăn có thể gia tải được như lu bánh thép nhưng trên bề mặt bánh có các vấu
sắp xếp theo hình bàn cờ hay hình mắt áo (ô chữ nhật hay ô tam giác). Vấu có nhiều
hình dạng khác nhau, phổ biến là kiểu vấu hình chóp cụt và hình nón.
- Nguyên lý hoạt động:
Thông qua quá trình di chuyển bánh xe tiếp xúc với mặt đường và truyền tải
trọng xuống nền đất, trong quá trình đầm lực đầm không đổi.
- Ưu điểm:
• Các lớp đất dễ dàng được dính kết với nhau.
• Chất lượng đầm cao.
• Chiều cao ảnh hưởng lớn so với lu bánh thép và lu bánh lốp.
- Nhược điểm:
• Do bề mặt lu có vấu nên di chuyển máy khó khăn. Khi di chuyển sang công
trình khác phải dùng xe tải, romooc để di chuyển.
• Lớp đất trên cùng hút nước mạnh khi trời mưa làm chậm quá trình đầm đất, làm
cho phương tiện khác di chuyển khó khăn hơn.

• Khi cần bề mặt phẳng và nhẵn thì phải sử dụng loại đầm khác.
- Phạm vi sử dụng:
• Máy lu chân cừu đặc biệt hiệu quả khi đầm đất dính, nhưng độ ẩm được quy
định chặt chẽ.
• Chân cừu dạng đúc gồm 150 vấu hình chóp cụt, vỏ được chia làm 3 mảnh, liên
kết chặt với nhau bằng bulông có thể tháo lắp dễ dàng.
• Đáp ứng được chất lượng công trình chất lượng cao như đập thuỷ lợi, sân bay,
nền móng đường cao tốc.
1.2.3. Xe hai thân loại xe ben vận chuyển.
14
1.2.3.1. Công dụng và phạm vi sử dụng.
- Xe hai thân loại xe ben vận chuyển là máy xây dựng thuộc loại thiết bị cơ giới,
có công dụng chính là vận chuyển đất đá vật liệu từ nơi này đến nơi khác trong khoảng
cách xa và quãng đường di chuyển khó khăn.
- Xe hai thân loại xe ben vận chuyển thường sử dụng trong khai thác than, đá,
quặng… với điều kiện làm việc khắc nghiệt.
Hình 1. 12 : Xe hai thân loại xe ben vận chuyển hãng Doosan.
15

Hình 1. 13 : Địa hình làm việc chủ yếu của xe hai thân loại xe ben vận chuyển.
1.2.3.2. Cấu tạo chung.
16
Hình 1. 14 : Cấu tạo chung của xe hai thân loại xe ben vận chuyển.
1.2.3.3. Các hệ thống chính.
a. Hệ thống di chuyển.
Hình 1. 15 : Hệ thống di chuyển của xe ben vận chuyển.
Xe sử dụng hệ thống di chuyển bánh lốp với 3 cầu chủ động (1 cầu trước và 2 cầu
sau).
b. Khung xe.
17

Hình 1. 16 : Kết cấu khung của xe ben vận chuyển.
- Kết cấu khung xe hai thân loại xe ben vận chuyển gồm 2 phần chính: Phần
khung xe trước và phần khung xe sau.
- Khung xe trước và khung xe sau được nối với nhau bằng khớp quay. Hai thân
có khả năng quay tương ứng với nhau.
Hình 1. 17 : Khớp nối hai thân của xe ben vận chuyển.
Khớp nối giữa thân trước và thân sau xe ben vận chuyển (Articulated Dump
Truck) giúp xe đánh lái sang trái hoặc sang phải nhờ xi lanh thủy lực. Để tránh tình
18
trạng khớp nối bị bẻ cong, bị xoắn khi quay vòng hoặc khi bánh xe hai bên ở độ cao
khác nhau, người ta sử dụng một trục xoay ở khớp nối thân sau với khung sau
Điểm khác biệt cơ bản giữa xe Articulated Dump Truck với các loại xe vận
chuyển khác chính là ở kết cấu khớp xoay thân. Khớp xoay này vừa là cầu nối giữa
thân trước và thân sau vừa làm nhiệm vụ chống xoắn giữa hai thân. Kết cấu này gọn
tiện nhưng vẫn đảm bảo các tính năng cơ học của thân xe.
1.3. Công tác sử dụng xe hai thân trên công trường
1.3.1. Một số vấn đề chung về sử dụng xe xúc lật trên công trường
1.3.1.1. Quy định chung về an toàn lao động trong sử dụng xe hai thân
An toàn lao động có ý nghĩa to lớn trong việc bảo vệ tính mạng con người, máy
móc, tiến độ thi công và năng suất lao động. Thi công bằng cơ giới, về mặt nào đó đã
có ý nghĩa an toàn lao động vì con người không trực tiếp với đối tượng thi công( đất
đá,vật nâng nặng .vv…) nên ít xảy ra tai nạn, tuy nhiên vì vậy mà có thể coi thường kĩ
thuật an toàn lao động trong khi sử dụng máy xây dựng. Thực tế đã cho thấy những sự
cố mất an toàn trong sử dụng máy đã đưa đến những hậu quả nghiêm trọng hơn cả khi
thi công thủ công. Có khi làm thiệt hại tính mạng đến hàng trăm con người, làm thiệt
hại hàng tỷ đồng và có khi phải đình chỉ cả hạng mục công trình đang xây dựng dở.
An toàn lao động phải được chú ý đến tất cả các khâu, từ điều hành phương án thi
công, tổ chức thi công đến điều khiển và chăm sóc bảo dưỡng máy.
Nói chung, khi thiết kế chế tạo, máy móc đã được tính toán với độ bền, độ ổn
định, độ tin cậy và tuổi thọ nhất định; đồng thời cũng trang bị nhiều thiết bịan toàn cho

các cơ cấu và toàn bộ máy, như hạn chế độ nâng cao, hạn chế tải trọng tối đa, hạn chế
tốc độ, hạn chế hành trình công tác, bao che các bộ phận nguy hiểm, chống sét vv…
Song trong thực tế do không hiểu biết về tính năng kĩ thuật máy móc hoặc coi thường
các quy trình, quy phạm an toàn trong vận hành máy mà gây thiệt hại cho người và
máy. Do đó phải thường xuyên giáo dục, nhắc nhở công nhân điều khiển máy phải
tuân thủ nghiêm ngặt những quy định về an toàn chung như sau:
- Xe hai thân phải có đủ hồ sơ kĩ thuật, trong đó phải có hồ sơ kĩ thuật cơ bản,
hướng dẫn sử dụng, vận chuyên bảo quản sử dụng và sửa chữa, có sổ giao ca, sổ theo
dõi tình trạng kĩ thuật.
- Xe hai thân phải đảm bảo các an toàn trong suốt quá trình sử dụng.
- Xe hai thân phải được bảo dưỡng kĩ thuật và sửa chữa định kì theo đúng quy
định trong hồ sơ kĩ thuật. Khi sửa chữa thay thể các bộ phận quan trọng của xe phải có
tính toán thiết kế và được duyệt theo thủ tục thiết kế hiện hành.
- Phải được bọc cách điện hoặc bao che kín cấc phần mang điện để trần.
- Những bộ phận chuyển động của xe hai thân có thể gây nguy hiểm cho người
lao động phải được che chắn hoặc trang bị bằng các phương tiện bảo vệ. Trong những
19

×