pp thuyet minh

Gi¸o viªn : Nguyễn Văn Trí

KIểM TRA BàI Cũ
*Thế nào là văn bản thuyết minh?K tờn vn bn thuyt minh c
hc lp 8?
-Kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung
cấp tri thức (kiến thức) về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, của
các hiện t ợng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng ph ơng thức
trình bày, giới thiệu, giải thích
-Ôn dịch, thuốc lá.

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tiết 47): PHNG PHP THUYT MINH
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:
a. Cây dừa Bình Định ?
b. Tại sao lá cây có màu xanh
lục ?
c. Huế ?
d. Khởi nghĩa Nông Văn Vân ?
e. Con giun đất ?
*Cỏc vn bn giỳp em bit
iu gỡ?
I. Tỡm hiu cỏc phng phỏp
thuyt minh:
a. Cây dừa Bình Định
Cây dừa và lợi ích của cây dừa
với ng ời dân
b. Tại sao lá cây có màu xanh lục
Màu xanh lục trong lá cây

c. Huế
Địa danh Huế
d. Khởi nghĩa Nông Văn Vân
Tù tr ởng Nông Văn Vân
e. Con giun đất
Con giun đất

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tiết 47): PHNG PHP THUYT MINH
I. Tỡm hiu cỏc phng phỏp
thuyt minh:
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:
*Cỏc vn bn giỳp em
bit tri thc thuc lnh
vc no?
a. Cây dừa Bình Định ?
b. Tại sao lá cây có màu
xanh lục ?
c. Huế ?
d. Khởi nghĩa Nông Văn
Vân ?
e. Con giun đất ?

a. Cây dừa Bình Định
Cây dừa và lợi ích của cây dừa với ng ời
dân Đời sống
b. Tại sao lá cây có màu xanh lục
Màu xanh lục trong lá cây Sinh học
c. Huế

Địa danh Huế Văn hóa
d. Khởi nghĩa Nông Văn Vân
Tù tr ởng Nông Văn Vân Lịch sử
e. Con giun đất
Con giun đấtSinh học

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tiết 47): PHNG PHP THUYT MINH
I. Tỡm hiu cỏc phng phỏp
thuyt minh:
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:
Lm th no cú c cỏc tri thc
y ?
Quan sát, học tập tích, luỹ tri thức
Quan sát, học tập tích, luỹ tri thức cú
vai trũ nh th no i vi ngi
thuyt minh ?
Vai trò: Giúp cho ng ời viết nắm bát
đ ợc bản chất đặc tr ng của sự vật, để
làm tốt bài văn thuyết minh, tránh sa
vào trình bày các biểu hiện không
tiêu biểu không quan trọng.
a.Cây dừa Bình Định Đời sống
b. Tại sao lá cây có màu xanh lục
Sinh học
c. HuếVăn hóa
d. Khởi nghĩa Nông Văn Vân
Lịchsử
e. Con giun đấtSinh học

1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:
a.Cây dừa Bình Định Đời sống
b. Tại sao lá cây có màu xanh lục
Sinh học
c. HuếVăn hóa
d. Khởi nghĩa Nông Văn Vân
Lịchsử
e. Con giun đấtSinh học
I. Tỡm hiu cỏc phng phỏp
thuyt minh:
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:

( Thi gian 2 phỳt )
12011911811711611511411311211111010910810710610510410310210110099989796959493929190898887868685848382818079787776757473727170696867676665646362616059585756555453525150494848474645444342414039383736353433323130292827262524232221201918171615141312111009080706050403020100
Có ý kiến cho rằng:
Bằng t ởng t ợng, suy
luận có thể có tri thức
để làm bài văn thuyết
minh? Theo em ý kiến
đó đúng hay sai? Tại
sao?
Không thể suy luận, t ởng t
ợng để có tri thức khách
quan đ a vào bài văn thuyết
minh.
*Ghi nhớ 1.( sgk-128)
a.Cây dừa Bình Định Đời sống
b. Tại sao lá cây có màu xanh lục

Sinh học
c. Huế Văn hóa
d. Khởi nghĩa Nông Văn Vân
Lịchsử
e. Con giun đất Sinh học
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:
Tu n 12 (Tiết 47): PH NG PH P THUY T MINH

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri
thc lm bi vn thuyt minh:
2.Phng phỏp thuyt minh:
-
Nông Văn Vân là tù tr ởng dân
tộc Tày, giữ chức tri châu Bảo
Lạc( Khởi nghĩa Nông Văn Vân )
- Huế là một trong những trung
tâm văn hoá, nghệ thuật lớn của
Việt Nam.(Hu )
a. Phng phỏp nờu nh ngha,
gii thớch:
Hai cõu ny cú v trớ nh th
no trong bi thuyt minh ?
Hai cõu ny phn ln
u bi,u on
Hai cõu trờn cú vai trũ gỡ ?
Gi vai trũ gii thiu

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri
thc lm bi vn thuyt minh:
2.Phng phỏp thuyt minh:
a. Phng phỏp nờu nh ngha,
gii thớch:
b. Ph ơng pháp liệt kê:
Cây dừa cống hiến tất cả của
cải của mình cho con ng ời:
Thân cây làm máng, lá làm
tranh, cọng lá chẻ nhỏ làm
vách, gốc dùa già làm chõ đồ
xôI, n ớc dùa để uống,để kho
cá,kho thịt nấu canh, làm n ớc
mắm,.
Ch ra t ng ch s vt lit kờ?
Em cú nhn xột gỡ v trỡnh t
lit kờ ?
Trình bày tri thức theo một
trật tự nhất định

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri
thc lm bi vn thuyt minh:
2.Phng phỏp thuyt minh:
a. Phng phỏp nờu nh ngha,
gii thớch:
b. Ph ơng pháp liệt kê:

c. Ph ơng pháp nêu ví dụ:
Ngày nay, đi các n ớc phát triển,
đâucũng nổi lên chiến dịch
chống thuốc lá. Ng ời ta cấm hút
thuốc ở tất cả những nơi công
cộng, phạt nặng những ng ời vi
phạm ( ở Bỉ từ năm 1987, vi
phạm lần thứ nhất phạt 40 đôla,
tái phạm phạt 500 đôla).
Tỡm t ng nờu vớ d ?Tỏc
dng ca nú?
Dẫn chứng cụ thể, xác định,đáng
tin cậy để minh hoạ cho vấn đề
đang thuyết minh.

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly
tri thc lm bi vn
thuyt minh:
2.Phng phỏp thuyt minh:
a. Phng phỏp nờu nh
ngha, gii thớch:
b. Ph ơng pháp liệt kê:
c. Ph ơng pháp nêu ví dụ:
d. Ph ơng pháp dùng số liệu:
Các nhà khoa học cho biết trong không
khí, d ỡng khí chỉ chiếm 20% thể tích,
thán khí chiếm 3%. Nếu không có bổ
sung thì trong vòng 500 năm con ng ời và

động vật sẽ dùng hết số d ỡng khí ấy,
đồng thời số thán khí không ngừng gia
tăng. Vậy vì saođến nay d ỡng khí vẫn
còn? Đó là nhờ thực vật. Thực vật khi
quang hợp hút thán khí và nhả ra d ỡng
khí. Một hecta cỏ mỗi ngày có khả năng
hấp thụ 900 kg thán khí và nhả ra 600 kg
d ỡng khí. Vì thế trồng cây xanh và thảm
cỏ trong thành phố có ý nghĩa cực kì to
lớn.
Xỏc nh s liu ?Tỏc dng ?
Làm cho những điều cần thuyết
minh rõ ràng, cụ thể hơn.

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly
tri thc lm bi vn
thuyt minh:
2.Phng phỏp thuyt minh:
a. Phng phỏp nờu nh
ngha, gii thớch:
b. Ph ơng pháp liệt kê:
c. Ph ơng pháp nêu ví dụ:
d. Ph ơng pháp dùng số liệu:
e. Ph ơng pháp so sánh:
-
Biển Thái Bình D ơng chiếm một diện
tích lớn gần bằng ba đại d ơng khác
cộng lại và lớn gấp 14 lần diện tích

biển Bắc Băng D ơng là đại d ơng bé
nhất.
Tỡm t so sỏnh? Nờu tỏc dng ?
Nhằm làm nổi bật bản chất của
vấn đề đang đ ợc thuyết minh.

Thứ…ngày… tháng 11 năm 2011
Tuần 12 (Tiết 47): PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH
2.Phương pháp thuyết minh:
a. Phương pháp nêu định
nghĩa, giải thích:
b. Ph ¬ng ph¸p liÖt kª:
c. Ph ¬ng ph¸p nªu vÝ dô:
d. Ph ¬ng ph¸p dïng sè liÖu:
g. Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch,
ph©n lo¹i:
e. Ph ¬ng ph¸p so s¸nh:

HOẠT ĐỘNG NHÓM
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Thời gian thảo luận
3phút
V n b n HU (sgk-115)ă ả Ế

*H·y chØ râ t¸c gi¶ ®· ph©n lo¹i,
ph©n tÝch trªn nh÷ng ph ¬ng diƯn
nµo? ViƯc ph©n tÝch, ph©n lo¹i
nµy cã t¸c dơng g× trong v¨n b¶n
H?
HÕt giê

1
2
3

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
Ph ơng diện:
+Địa lí:
+ Phong cảnh thiên nhiên:
+ Văn hoá và con ng ời:
+ ẩm thực:
+ Lịch sử:
Huế là sự kết hợp hài hoà của núi, sông và biển
Huế đẹp với cảnh sắc sông núi, sông.
Huế có những công trình kiến trúc nổi
tiếng đ ợc Liên hợp quốc xếp vào hàng di sản văn hoá thế giới.
Huế còn nổi tiếng với những món ăn mà chỉ riêng Huế
mới có.
Huế còn là một thành phố đấu tranh kiên c ờng.
Tác dụng: giúp cho nguời đọc hiểu dần từng mặt của đối t ợng
một cách có hệ thống, trên cở sở hiểu đối t ợng một
cách đầy đủ, toàn diện về trung tâm văn hoá ở Huế.

- Ph ơng diện:
+ Địa lí: Huế là sự kết hợp hài hoà của núi, sông và biển
+ Phong cảnh thiên nhiên: Huế đẹp với cảnh sắc sông núi, sông.
+ Văn hoá và con ng ời: Huế có những công trình kiến trúc nổi
tiếng đ ợc Liên hợp quốc xếp vào hàng di sản văn hoá thế giới.
+ ẩm thực: Huế còn nổi tiếng với những món ăn mà chỉ riêng Huế
mới có.

+ Lịch sử: Huế còn là một thành phố đấu tranh kiên c ờng.

Tác dụng: giúp cho nguời đọc hiểu dần từng mặt của đối t ợng
một cách có hệ thống, trên cở sở hiểu đối t ợng một cách đầy
đủ, toàn diện về trung tâm văn hoá ở Huế.
Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH

§Þa lÝ
S«ng H ¬ng
Tr êng Quèc Häc HuÕ § êng Hå ChÝ Minh
qua HuÕ
§ êng vµo kinh thµnh
HuÕ
Khu l¨ng tÈm §åi Thiªn Mô

Văn hoá
Cầu Tràng Tiền
Khu chùa chiền
Chợ Huế
Cố đô
Di tích văn hoá

Èm thùc
Bón bß
HuÕ

Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
2.Phng phỏp thuyt minh:

a. Phng phỏp nờu nh
ngha, gii thớch:
b. Ph ơng pháp liệt kê:
c. Ph ơng pháp nêu ví dụ:
d. Ph ơng pháp dùng số liệu:
g. Ph ơng pháp phân tích,
phân loại:
e. Ph ơng pháp so sánh:
*Ghi nhớ 2.( sgk-128)
II.Luy n t p:
Ghi nhớ 2
Để bài văn thuyết minh có sức
thuyết phục, dễ hiểu, sáng rõ, ng
ời ta có thể sử dụng phối hợp
nhiều ph ơng pháp thuyết minh
nh : nêu định nghĩ, giải thích, liệt
kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, so
sánh, phân tích, phân loại

Bài tập 1: Tác giả bài Ôn dịch, thuốc lá đã nghiên
cứu, tìm hiểu rất nhiều để nêu lên yêu cầu chống nạn
hút thuốc lá. Em hãy chỉ ra phạm vi tìm hiểu vấn đề
thể hiện trong bài viết.
Phạm vi tìm hiểu vấn đề:
+ Kiến thức của một bác sĩ: Khói thuốc lá chứa nhiều
chất độc Ngày càng sút kém
+ Kiến thức của ng ời quan sát đời sống xã hội: Có ng
ời bảo nêu ra g ơng xấu
+ Tri thức của một ng ời có tâm huyết đối với các vấn đề
xã hội và bức xúc: Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc

lại thêm ôn dịch thuốc lá này
Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH

Bài tập 2: Bài viết đã sử dụng những ph ơng pháp thuyết minh nào
để nêu bật tác hại của việc hút thuốc lá.

Các ph ơng pháp thuyết minh:
- Ph ơng pháp liệt kê: các bệnh bị mắc do hút thuốc
- Ph ơng pháp nêu ví dụ: về việc chống hút thuốc
- Ph ơng pháp nêu số liệu: số tiền mua một bao 555, số tiền phạt
Ph ơng pháp so sánh: với AIDS, với giặc ngoại xâm.
- Ph ơng pháp phân tích: tác hại của ni-cô-tin, của các bon.
- Ph ơng pháp giải thích: về khói thuốc lá
Để nêu bật tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ của con ng
ời.
Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH

- Về học thuộc ghi nhớ
-
Tìm các ph ơng pháp thuyết minh
đã học ở trong 2 văn bản đã học:
Thông tin về ngày Trái Đất năm
2000 và ôn dịch, thuốc lá.
-
Tìm một bài văn thuyết minh mà
em đ ợc biết và nhận xét về PPTM
trong đó.
-

Xem tr ớc bài mới: ễN DCH
THUC L
Thngy thỏng 11 nm 2011
Tun 12 (Tit 47): PHNG PHP THUYT MINH
I. Tỡm hiu cỏc phng phỏp
thuyt minh:
1. Quan sỏt, hc tp,tớch ly tri thc
lm bi vn thuyt minh:
2.Phng phỏp thuyt minh:
a. Phng phỏp nờu nh ngha, gii
thớch:
c. Ph ơng pháp nêu ví dụ:
d. Ph ơng pháp dùng số liệu:
g. Ph ơng pháp phân tích, phân
loại:
II.Luyn tp: