MÀU TÍM HOA SIM -HỮU LOAN

Màu tím hoa sim - Nhà th Hu Loan(1920)
« Màu tím hoa sim » là mt bài th rt ni ting ca nhà th Hu Loan, c sáng
tác nm 1949 ti Thanh Hoá, vào thi im c cho là sau khi ngi v u tiên ca
tác gi qua i.
Bài th xut hin u tiên trên t Trm Hoa ca Nguyn Bính. Trong v án Nhân
vn giai phm, nó b coi là th vn chng y m, mang t tng tiu t sn, và là mt
trong nhng bng chng  b vn hóa ng thi kt ti tác gi ca nó. Tuy nhiên bài
th vn c truyn i rng rãi trong công chúng và ra ti min Nam Vit Nam, ti ây
bài th ã c nhiu nhc s ph nhc thành nhng bài hát ni ting. Vào nm 2004,
nó c mua bn quyn vi giá 100 triu ng tin Vit Nam, tr thành mt k lc Vit
Nam[1].
Nm 1990, bài th c in ln u trong 1 tp th, ó c ng là tp th u tiên
c xut bn ca Hu Loan: Mu tím hoa sim.
Ni dung, xut x
Th nói v 1 cuc tình au kh trong chin tranh, vi nhân vt chính là anh lính và
mt cô thiu n. H! yêu nhau, ci nhau, trc khi chia tay nhau  anh lính i ra trn.
Anh vn thng lo l"ng nu nh mình b# mng ni chin trng thì thng cho ngi
v, th nhng vào cái ngày anh tr v vi nim háo hc, thì nghe tin v ã cht. Trong
min hi tng, anh nh v nhng k nim xa, vi hình bóng du dàng, thm l$ng ca
ngi thiu n, anh ngh n nhng a em, nhng ngi anh ca cô gái c ng ã i
lính ni xa xm. Ri anh li ra i. Trên con ng hành quân, qua nhng i sim tím,
hình bóng ca ngi v nh# vn vang v âu ó, nh nh"c khi v mt câu ca dao c :
"Áo anh st ch% ng tà/V anh mt sm, m& già cha khâu ".
Thi im sáng tác ca bài th, theo nhiu ngi, là sau khi ngi v u tiên, bà
Lê '( Th Ninh ca tác gi cht u)i khi trt chân xu)ng bn nc trong trang tri ca
nhà[2] (trong bn in ca bài th thng có thêm phn óng du trong ngo$c n: "Khóc
v Lê '( Th Ninh"). Bà Ninh là mt thiu n &p, con gái ca ông Lê '( K*, k+ s
canh nông, ã t,ng gi chc Tng Thanh tra Canh nông 'ông Dng. Sau Cách mng
tháng Tám nm 1945, ông K* là i biu Qu)c hi khoá u tiên.[3]. V ông là con
mt nhà khoa bng t Thanh Hóa, sau Cách mng có công tác  hi ph n.
Hu Loan quen bit gia ình ông Lê '( K* khi nhà th 26 tui và c mi v

dy h!c cho ba ngi con trai ln ca ông quan k+ s Canh nông, lúc ó cô Ninh mi
10 tui. Trong su)t thi gian  trong gia ình h! Lê '(, ông coi cô nh em gái ca
mình.[3]
“yêu nàng
nh tình yêu em gái”
'iu mà nhà th không bit là bà K* rt quý mn ông nên ã có ý g cô em gái tên
Nga cho ông, nhng do cô Nga không mu)n vng vn chuyn i mà mu)n xut gia
theo o nên bà li chuyn sang mu)n g con gái mình.[3] Ông bà Lê '( K* không th
l iu này nhng b"t u bí mt  ý n nhà th. Khi Hu Loan i tham gia kháng
chi
n, l
àm chính tr
 vi
ên ti
u o
àn
 'i o
àn 304 c
a t

ng Nguyn S
n, cùng n v

vi ông có Qu)c, là ngi em h! vi cô Ninh. Mãi cho n mt hôm, Qu)c mi tit l
cho ông bit là bà K* c- Qu)c "giám sát" Hu Loan   phòng ông có tình ý vi
nhng ph n khác.[2]
Khi bit c gia ình ông bà K* có ý tác thành, nhà th v tha chuyn vi ông
bà xin ci cô Ninh. 'ám ci din ra n gin, cô Ninh tuy là con nhà giàu, t sn gia
ình có n 500 mu rung[2] nhng cô s)ng ht dc gin d, ngày ci cô còn không
òi phi may áo mi: "ngày hp hôn nàng không òi may áo ci" vì cô Ninh nói vi

ông là v chng c)t  yêu nhau, không cn bày v [2] Nhà th và "cô em gái nh#" làm
l thành hôn ngày 16 tháng 2 nm 1949 trong mt ln ông xin v phép. 'im ni bt
ca ám ci ch% là chic bình hoa. Chic bình mà ba tháng sau ông v khóc v ã
thành chic bình /ng hng trên m, chic bình hng $c bit y ông Hu Loan vn
gi n tn bây gi, $t trên bàn th cô Ninh.[2]
“chic bình hoa ngày ci
thành bình hng tàn lnh
vây quanh”
T, ngày ci 16 tháng 2 n ngày 29 tháng 5 cô Ninh mt là hn 3 tháng.[2] S)
ngày cô s)ng bên chng ch% m trên u ngón tay. Cô Ninh hay m$c áo tím và ông
c ng ã có ln dn cô i chi lên nhng i hoa sim tím và ngu nhiên là d!c b sông
ni cô cht c ng m!c y nhng hoa sim tím.[2]
Bài th lâu nay c lu truyn nhiu d bn, các bn thng khác nhau v cách
xu)ng dòng, v t, ng, vit hoa và vit thng. Bn c Cc Bn quyn tác gi vn
h!c ngh thut óng du ng ký là bn chép tay ca ông vào ngày 12/10/2004.
Nhân vt trong bài
Trong bài ngoài 2 nhân vt chính là anh lính và ngi v, còn có 3 ngi anh:
“Mt chiu r,ng ma
ba ngi anh,
t, chin trng 'ông B"c
c tin em gái mt
trc khi em ly chng”
Ba ngi anh c ng là nhân vt có tht: ngi anh c là ông Lê '( Khôi, làm
Chính y tiu oàn, hy sinh trên i Him Lam ch% vài gi trc khi trn 'in Biên Ph
kt thúc. Ngi anh th hai là ông Lê '( Nguyên, tc Trung tng Phm Hng C,
nguyên Phó Ch nhim Tng cc Chính tr còn ngi anh th ba là ông Lê '( An, tên
công tác là Nguyn Tiên Phong, nguyên Bí th Trung ng 'oàn - Phó Ban dân vn
Trung ng.[2] Lúc ó c ba ngi anh u ang  chin trng 'ông B"c, do th t,
thi ó vn chuyn khó khn nên h! nhn c tin em gái cht trc khi nhn c th
nhà báo tin em ly chng[2]

Trích on
'on trích sau ây ly t, bn ng trên báo Tui tr0 Online [2]:
“Nàng có ba ngi anh i b i
Nhng em nàng
Có em cha bit nói
Khi tóc nàng xanh xanh
Tôi ngi V quc quân
xa gia ình
Yêu nàng nh tình yêu em gái
Ngày hp hôn
nàng không òi may áo mi
Tôi mc  quân nhân
ôi giày inh
bt bùn t hành quân
Nàng ci xinh xinh
bên anh chng c áo
Tôi  n v v
Ci nhau xong là i
T chin khu xa
Nh v ái ngi
Ly chng thi chin binh
My ngi i tr li
Nh khi mình không v
thì thng
ngi v ch
bé bng chiu quê
Nhng không cht
ngi trai khói la
Mà cht
ngi gái nh hu phng

Ph nhc
S/ ni ting ca bài th còn c góp công phn nào bi các nhc s: Dz ng
Chinh, Phm Duy, Anh Bng, Duy Khánh là nhng ngi ã ph nhc d/a trên ý th
ca bài. Riêng bài "Nhng i hoa sim" ca Dz ng Chinh và "Áo anh st ch% ng tà"
ca Phm Duy, mt bi ca, mt hùng ca, cho n nay vn là nhng tác phm ni ting
nht d/a trên bài th Mu tím hoa sim.
Nhng i hoa sim
Bài chi tit: Nhng i hoa sim
Bài Nhng i hoa sim ca Dz ng Chinh ra i vào thp niên 1960, là bn ph
nhc sm nht c ghi nhn ca bài th này, c nhiu th h ca s th hin: Phng
Dung, Hng Lan, Duy Quang, Sn Tuyn, Nh Qu*nh
Bài hát vit theo iu Slow rumba (c ng thng c àn theo iu Boléro), âm
giai ch Rê th. Li bài ca không bám sát theo ni dung th, ch% ly ý. Tuy nhiên trên 1
bài phát biu trong Kin thc ngày nay, Hu Loan cho rng ông thích nht bn ph
nhc này.
Trích li:
“Nhng i hoa sim ôi nhng i hoa sim
tím chiu hoang bin bit
Vào chuyn ngày xa nàng yêu hoa sim tím khi còn tóc búi vai
My lúc xông pha ngoài trn tuyn ai hn c ngày v
Ri mt chiu mây bay, t ni chin trng ông bc ó
Ln ghé v thm xóm hoàng hôn tt sau i.”…


          
 
   
     


!" #$%&'#(#)'*+
,' - . /01 2  34 1 (+ 1
567
$#3/37&,
"'(18#83()
/'$21#/17773&9 )
1: '#$+1$ )7
'& / !"
.;<<3$0$$+2!'/)&/31
$$"1#$$&//:
#//7-#&#$=(=7
/(=#(> #(3&#:$/7#(
 ( $ : 1 : 3/ $#3  "
*))1)7?11$@:(
)8?$$:##$+":'$+!&7
$2'2$+3%3 7A B'
#//$:C$+&#(3#'#
&#22%@:1(37
8'/:&22('$
$)$1?22C:/:38'8:/$"'
?$##D1!)(1E<<F(
1"3#7$+1'(3
//:#//3!57
2((/G/"1&1/
3HG7/'$$+ ?# $
I<#//72$FGJ
)'B2 3 I<37
 /   1    3# &2 &'  1? 3) 3%
/3&3'$+2)$$(#

#(7!$)#'(&$3
.0$+(1#$7
H'/,$+(42/
3 1  3    ( &* K *) (  1  7 H  2
$7 777L(M#MN$%1"
BM$O1/)M!1$/(777 7
$$2":(/+3, :
7
P,/1'4*C?&18!"
$( &/ &-E<Q
G # 2 8$$$27! " (
?8$&'?1,$)2
4(3&=!38#72(?(&9#1#(
,#$/"7#$")$$?#8.
R9.(:0(3#'B(
1##@/**,7
2$&/.(#@&##&2
$%$! 3* &/7 $?%# @$"(838,: /
K : $   $ ? $2'# 4 4 ( , ?? #@
*1#7(8'#$$)#@#B$4$%7
4$&9((&#3((%
"#@(1?'#R9(CB21
'&*#(#1(1&##&9"
/#')##"'((#3#:*:11(#7
#@($$:'1*$$:/7C#
;IGEG;SFS?$ESGJK$2'1#8(8.#
$'& #$ $ /  . 3-'
/07   &@ (,7  B " 1? (+ $2 8  & # #
#'#2=$&&#(#17!.(##(#( &2 3
+!")7

P3$&(,/$1:&/'
K/$#1$+/;<7
G1!(T&'1#J<37H
#B(:),7#1'8$?
#@1.((@(C$!8%
#R3!#7R":'#@#21?$%
#R8#$3)(C'8&,:7?3#B
(2)7R#1':,3#2$&
7U#()$&#$+&#7
G/'$)$,#3/:?(?'2
$&,$&#Q
G3#2&/&//$#$)
')$:2&//$#'$2((#74'
$22183:1))T/:$
1%V$//#7?(=??#&#'##$+?":
121#30'&#$%*W8!#?##$+/=
$&//#7A #3#8W8!##118#7
832'.(C#8(($%W8!#7
!.(C$&#'18($8?8(#78
!1:8?1%"!B$+230'#3#")
K3W8!#> (&"W8!#M$83%
$//$ 7
A "! *@30')$+$/3)(87
$83%'!(&"$//$$&7
/!+3./:(.:$##
3&,$"7
H?$#B(!*/))$,
#12387J<&-3'$#":3#
&2&3&*K*)(())T/:7!: 3"!
/'(7?$#$+&8%

$(:3"!(/18'/,1(1&/':
1&/7
P/*44CXR;<<3$11 / 
!"$/3Q
P-) #&#2=$& / !"'#%
":8*#(47R;<<3$'34S<
3' ( ;<I<3$7#(Y<3':4
$(C7
GZ/1C/!&*X
%




8 ((';FGIG;S;S
()'*+,'-'27A $.C)
$2$%'&,:"-7R/
#'!18#833 -
()"/7
    1    ? (+  >! " 
'?$#'(C'W8!#777//:&#
($$3C(/1(7
8$$1'3,$%
 :7A 3#/8'/#
$+312$$&7
A $+3/3#)'#$$/13/
/O#/%7-$)#2> #$+$
3(#37#$0&F<<?$
13/ 7
1 [H1 ![! -!   

' !" $*%(3?
 #   &- E< 1 (  $ 8 $     
:1/;<<3$7)&'B&#"
$4,,1B17
- 4'3;S6J'1,B$#$$%
8"$3#%1!"
7#/ $H,' /:#$+
 . $! 3 (4  8   7 H  $  
&#//'4$:'/33+38$:/
' /  3? ( 1  38 ) &# $ ' # ( 1
 :8I<&-E<7H!"#,
/#7,(('##)> #/
37L!$7#'$&) 
!&#28\#1"1%1$)7#11%1$)7L/K
()777]7
-1!"  ? * ,=
$3#3%,'3%?'&#3C3,'&#&$%:
(,72?'"81$
7 - 1 :"  $  $+  ' 8 "' " 2  &-
,21!"%B?&2 (% 1$
''121**(17D1 '$
$+/3)$,1!"3&7K!"
 *   1'$11'?7
ó là ngi v tr  Th L Ninh ã mt sau ngày ci không lâu vì
cht ui. Các anh ca “nàng”, theo tài liu ca Hàn Anh Trúc là 3 ngi có
thc  chin trng ông Bc. ó là  Lê Khôi - tiu oàn trng hy sinh
trên i Him Lam,  Lê Nguyên nay là Trung tng Phm Hng C và  Lê
Khang - nguyên Thng v Trung ng oàn. Hu Loan k và Hàn Anh Trúc
ghi li trong mt cun biên kho vn hc rng, b v ông trc kia làm thanh
tra nông lâm  Sài Gòn nên “v mình sinh  trong y, quen gi m bng má”,

bài th mi có câu “má tôi ngi bên m con !y bóng ti”. Hàn Anh Trúc vit
là Hu Loan sáng tác bài th ngay ti m ngi v tr, ri: "ghi vào chic qut
giy  li nhà mt ngi bn  Thanh Hóa. Bn anh ã chép li và chuy"n tay
nhau sut nhng nm chin tranh". i"u ó ã c chính nhà th Hu Loan
xác nhn.
 W2^Z3L 4 ![! -! 
?M?(1)777 '?
)!1#$%13872(?
,1#%34&@#;I'8.&7
H  (  /    3 # () *! # D7 
%&#4%((%%D'27
35 %34$+1 1
%/7-&:':3
%C73$:/$((1'(3
$/$#7'":(#%34*'$+3 $$:
 1* 3 3,'  & 7 %  2  ) 1  1 
;SF57*':!)%$Y<F'(
C,7!#/'# $1$7.
$$&##$+&!"'&213*$$:'
,*#7
'$+56'3"#1'4':7&-'
1,2381$'#/18(37A "$> #
(+'"$'&#(?3/1,
# 7
_1  
8 (';S;I7` 8
#GB(#$G(-'27
A !3///7
(&##2$
'()  3&/ !"

'O'($777
! "  1 / $)    &-' (   *C !
),*33$#7&/'#&
#113**$$:1(%34B71
3#:31$1&7H/'# $1#1?&
7C#1#;I777



H! [! -!
!$)'1S<# $;<<
3$/!"#$
%&H$()&7
32$/1/
$73*$+$?)3(#8"'/$#
%&H7
P#(>1?:($
Q
#K\]7)(
 ? !   ) 3) 3%    : &  
: 121 /: 7D, 8(1
40$"&7:/)&
12G1$":/37
1/:$?(:
(81'%24(&#8&#
$"?'3$3/?7% ?
?'',/'82$/1$
$7
8'%/',$#)&#:(
/3&()7%&(:3' $/3&

1#?"((3C#7()(,$%'&8
)37=C#%/(1 7
P#'((!"&#:/:
&/Q
G3&-3'##$ #1(3
/723#113'%C#'!
" (/3&73(# &@% #/'$
&7
3;SJ<#'
*:7&3$+$'?121/
?) 7.& 3)3&#:( . &
("33 ()$:'&#
&'''%?317
!&&31$%31'
+2#&/133G!1
(,$%7H('&2("&217
13*'(./:137
A 8"'/$#%&H
PH+$Q
GC#$$+$()1:C
#7H+##12:'$K:
3&331 73('C#2)$&
//:&/'!/$12
   &C' ' ( : ,:/ 3 1 2 $  / ) 3)
3%'?$1/: 7
)B(?!1:127'C#+
(1:#$3/?323#&
K/:2+&/:&7
PR@%1 /!"+((
$(8'6  $1&'/ ) $2 + * :@:

K$:'()"*#777%&+*(=1
Q
G/$1+$1
,:/312C#7
PPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP
! [! -!
2$$
%
2%2
R2**
#)
*$?
W8?8%/
:#
&#$4/
#"$))
$#$
K$#)
**
8$$/
#$1&1
*($
&*
1/
#
!#$3(
5&?&#1
?
1
@/8777


&#
3&2(
!
// :
#1
&#":
!/#8$2
?
?
(1)
2**
,$C
N):C
&#$%2
&#$3#(

*8"
/"
*
?$O&
2/
1/#/
*777

!3
H383$#
,
%/#
3%(#

 2133#
!%/((8
5?&
R21
/1)"

)
` $
$
 $    3 
&#
!"
"
21"*
*
L!$
2$&)
/1#?/=1
 
" 2 

 
""8
?/3/1
#/3
L!$
  # ' $  
&)777
! "  ' " ? 3 (
3

"?(!
U/113C$)

 1%
 : 
% 2
$
H    1  6
"
#1"1%1$)
#11%1$)
L  /  K ()777
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
Hu Loan - tác gi nhng
câu th nh "Nàng có ba ngi
anh i b i / Nhng em nàng /
Có em cha bit nói / Khi tóc
nàng xanh xanh" - trút hi th
cui cùng ti 18/3, hng th 95
tui.
Tang l nhà th Hu Loan s. din ra vào
lúc 15h chiu 19/3. Ông c a v ni an ngh%
cu)i cùng ti ngha trang xã Nga Lnh, Nga Sn,
Thanh Hóa - ni nhà th sinh ra và gn nh g"n bó
c cuc i nh!c nhn ca mình  ó. Sáng nay,
nhà th Hu Th%nh - Ch tch Hi Nhà vn Vit
Nam - ã dn u oàn Hi Nhà vn lên ng
vào x Thanh tin a tác gi Màu tím hoa sim.

Nhà th Hu Loan. 4nh: st.

'ang d/ Hi ch sách ti TP HCM, nhà phê bình Phm Xuân Nguyên chia s0 cm
giác mt mát khi nghe tin Hu Loan qua i. Khong mt tun trc Tt dng lch 2010,
ông cùng mt s) ng nghip vào Thanh Hóa thm nhà th. Ông k: "Lúc ó, sc kh#e
Hu Loan c ng ã yu ri. Ông )m hn mt nm nay, cng thêm b cm cúm nên gia ình
tng nhà th ã không th qua kh#i t ó. Tuy vy, Hu Loan vn còn nh, vn !c
c th, nhng không !c c tr!n v&n, rõ ràng bài Màu tím hoa sim na".
Nhà th Phm Xuân Nguyên cho bit thêm, dù s)ng cuc i rt vt v c/c nh!c,
Hu Loan là ngi cng c#i, mnh m., ít )m au, bnh tt. Nhng nm cu)i i, chân ông
yu i nhiu, gn nh b tê lit do di chng ca nhng tháng ngày th á nuôi con vt v,
nhng u óc, tâm trí nhà th vn rt minh mn.

Nhà th Hu Loan và v - bà Ph
m Th& Nhu.
4nh: st.

Hu Loan, tên tht là Nguyn
Hu Loan, sinh nm 1916 ti làng
Vân Hoàn, xã Nga Lnh, huyn Nga
Sn, Thanh Hóa trong mt gia ình
nông dân nghèo. Sau khi ( tú tài,
ông sinh s)ng bng ngh dy h!c.
T, nhng nm 1940, nhà th tham
gia cách mng và t,ng làm Phó ch
tch 1y ban khi ngha huyn Nga
Sn.
Hòa bình lp li, ông v Hà
Ni làm biên tp viên báo Vn
Ngh, tham gia nhóm Nhân vn
Giai phm 'n nm 1958, ông v
quê, s)ng bng nhiu ngh nh: làm rung, ánh cá, th á cho n lúc qua i.

Hu Loan vit c truyn và ký, nhng ông ni ting nht  lnh v/c th ca vi
nhng tác phm kinh in nh èo c, Màu tím hoa sim '$c bit, nhng vn th khóc
ngi v u tiên ca ông - Màu tím hoa sim - ã làm xúc ng trái tim c gi t, th h
này n th h khác.
Sau khi ngi v u, bà Lê '( Th Ninh qua i, nhà th Hu Loan kt hôn vi
ngi v th hai, bà Phm Th Nhu - ngi ã cùng ông vt qua m!i khó khn, nuôi dy
10 a con nên ngi.









Hu Loan và “Màu Tím Hoa Sim”
Va qua tôi 7c 7%c bài “Màu Tím Hoa Sim bn nào là 7úng nh#t ?” ca
nhà th Nguy(n Minh Hùng trên mng vanchuongviet (mng v8n ngh 7ng b0ng
sông Cu Long trc 7ây). Bài vit r#t súc tích làm tôi chú ý vì ba lý do. Mt là
ni dung v bài th “màu tím hoa sim” mà hu nh ngi Vit nào c9ng rung
7ng và cm xúc trc bi k&ch 7au 7n ca nhà th, mt ngi lính chinh chin
trong kháng chin chng Pháp, vào “mt chiu rng ma”, hay tin ngi v tr*
cht 7ui  h u phng. Bài th này 7c xem là bài th tình hay nh#t th k- 20,
cui n8m 2004 công tyVitek mua bn quyn vi giá k- lc  Vit Nam. Lý do th!
hai, tôi có 7%c trc 7ây bài ca ông Tr&nh Hng 78ng trên báo Khi Hành, s
167 tháng 9, 1997 - do mt ngi bn gi cho tôi - v bài th Màu Tím Hoa Sim
mà nhà th Hu Loan chép t"ng cho Tr&nh Hng khi tác gi 7n th8m ông 
Thanh Hóa. Sau cùng, vì tôi c9ng có may m,n g"p 7c nhà th Hu Loan vào
7u n8m 1988  Saigon khi ông ghé ni này. Th t là d&p him có, vì hu nh ông

không 7i 7âu xa ngoài chn quê hng Thanh Hóa trong nhng n8m 80. Vì th
tôi 7ã 7%c k:, xem có s) khác bit hay không gia bn ca công ty Vitek vi các
bn mà vào nhng g"p g5 tình c, Hu Loan vit t"ng cho nhng ai quý mn tài
và hiu bit s) gian nan ca ông trong 7i.
Các bn ông vit t trc 7n nay không khác gì nhiu, ch mt vài ch
thêm bt hay hi khác (nh “ln lên” thay vì “nhn lên”, “ví” thay vì “hát”). Vi mt
bài th vit t trong 7au kh và theo ông sut cuc 7i, tôi tin ông khó quên,
không ch li th, mà c trng thái 7au 7n yêu thng 7y tic nh #y.
H%a ch8ng không loi b/ trng hp là chúng ta 7ã chép sai ho"c thay 7i
7 hp vi th th, th nhc mình yêu thích. Vì th d'n 7n nhiu d& bn c9ng
nh 7ã có nhiu nhc s; ph th ca ông mt cách khác nhau mà thôi. So sánh
vi bn ca công ty Vitek, bài th anh Nguy(n Minh Hùng 78ng trên mng
vanchuongviet, có thiu mt dòng (ghi trong ngo"c)
Chiu hành quân
Qua nhng i hoa sim
(Nhng i hoa sim)
Nhng i hoa sim dài trong chiu không ht
Màu tím hoa sim
tím chiu hoang bin bit
Tôi c9ng r#t tâm 7,c bài vit ca anh Nguy(n Minh Hùng v nhng phân
tách tình cnh và s) rung 7ng ca ngi yêu bài th. Trc 1975,  min Nam
bài “Màu tím hoa sim” 7c 7a vào chng trình h%c b c trung h%c lp 7 nh&
(lp 11) trong chng v th lãng mng, nh V9 <!c Sao Bin 7ã 7 c p. Th
h thanh niên thi 7#y 7u tip c n vi bài th c9ng nh hoàn cnh ca Hu
Loan trong giai 7on Nhân V8n Giai Phm.
Nhc s; và nhà v8n nhà th V9 <!c Sao Bin, 7u n8m 1997 vit mt bài
t)a 7 “Mt <on Biên T p Trong “Màu Tím Hoa Sim”, nói v mt bn chép tay
ca nhà th Hu Loan t"ng cho cô Phng ti <à N=ng vào tháng 12, 1989 vi
li 7 t"ng “Chép t"ng cô Phung mt tâm hn, mt v#n 7 làm m#t ng nhng
lung tri.” Bài “Màu Tím Hoa Sim” mà V9 <!c Sao Bin ghi li c9ng ging nh

bn anh Tr&nh Hng và tôi có, ch thiu 4 dòng cui.
Mt ngi bn v8n cho bit bn ch& chép tay t"ng nhau thi còn nh/  min
Nam thiu nhiu so vi bn ca Hu Loan cho tôi. D'u v y, Màu Tím Hoa Sim là
môt b!c tranh 7$p m màng, mang li nhiu cm xúc khác nhau, nhng 7i 7a
s ngi Vit 7u có suy ngh; và tình cm nh#t 7&nh 7i vi mt s 7 tài/nhân
v t nh#t 7&nh. Tôi tin tng Hu Loan  trong trng hp này.
<u n8m 1988, lúc tôi v Saigon, 7c g"p giáo s Lê V8n Ho. Qua mt
ngi bn  Úc, ông cho bit nhà th Hu Loan 7ang có m"t  Saigon ti nhà
mt ngi bn và r tôi ti th8m. Thi gian #y tôi còn ph trách t báo <#t Nc
ca Hi ngi Vit Nam  Úc. Hôm #y chúng tôi g"p nhà th Hu Loan cùng mt
s anh ch& em ngh s;. Tôi nh, h%a s; <. Quang Em 7ang phác h%a b0ng bút chì
chân dung ca nhà th Hu Loan. G"p tác gi ca nhng bài th ni ting trong
thi kháng chin chng Pháp nh “<èo C”, “Yên Mô “, Hoa Lúa”, “Màu Tím Hoa
Sim”… là mt vinh d). Tôi th t xúc 7ng l'n cm phc v tài n8ng và cuc 7i
7y gian truân ca nhà th mà th h chúng tôi 7u bit. Hôm 7ó Hu Loan 7ã
vit trên m#y t gi#y v+ ca ho s; <. Quang Em bài th “Màu tím hoa sim” 7
t"ng kiu bào Úc. Toàn bài th #y và li ghi chép ca ông, tôi 7ã 78ng trong báo
<#t Nc tháng 4, 1988.

<iu nhân bn trong Màu Tím Hoa Sim, dù 7au xót trong bi cnh tr trêu,
Hu Loan không mt li oán h n 7&nh mnh oái o8m. Ông l"ng l+ trút vào th n.i
7au 7ành 7on. Bin n.i 7au ca riêng mình thành n.i 7au chung ca nhng
ngi trai thi ly lon. N.i 7au #y r#t th t 7n n.i ngi yêu th ông c! tng
mình c9ng 7ang m#t ngi thân. Có ai ng 7c ngày vui nh#t ca cuc 7i con
gái ch có m.i bình hoa, nàng không 7òi may áo ci, m"c du thuc gia 7ình khá
gi. “Chic bình hoa ngày ci” sau 7ó 7c 7"t ngay cnh m ngi v tr*, >
chin khu, 7c tin v m#t, ông tr v làng quê, ch còn li bình hoa. Bình hoa #y
ngày nay ông v'n gi trên bàn th. “Em i, giây phút cui cùng không 7c nghe
em nói, không 7c trông nhau mt ln” . Ông và m$ nàng cùng khóc. Nhng
gi%t nc m,t mun màng, không xua ni bóng ti vây quanh n#m m.

Trc khi l#y cô Lê <. th& Ninh, Hu Loan có dy kèm cô Ninh và 7c gia
7ình ông bà Lê Hu K? yêu mn nh con rut. Vì th tình cm ban 7u vi nàng
nh ngi anh vi em gái “… yêu nàng nh tình yêu em gái”.
Trong ba ngi anh ca v ông, thì ngi anh c, Lê <. Khôi, m#t trong
tr n 7ánh ác lit gn 7i Him Lam  chin trng <in Biên Ph. Ngi anh trai
th! hai, Lê <. Nguyên, c9ng tham gia trong tr n 7ánh <in Biên và sau này chính
là trung tng Phm Hng C, và ngi anh th! ba Lê <. An có tham gia kháng
chin nhng không phi b 7i tham d) tr n 7ánh <in Biên. T chin trng,
hai ông Khôi và ông Nguyên nh n 7c tin em gái m#t qua mt ngi bn, trc
khi bit tin em l#y chng. Hai ông nén bun tip tc tham gia chin d&ch và h$n
s+ g"p nhau li lúc hoà bình. Nhng ông Khôi c9ng mt 7i không tr li, ông c9ng
n0m li 7âu 7ó ni rng núi <in Biên.
Màu Tím Hoa Sim ca Hu Loan, bài th nuôi sng nhiu th h, nh ghi
li không ch n.i 7au khôn xit ca t bit sinh ly, còn v+ li hình nh 7$p ca
nhng ngòi trai lao mình vào la 7n, súng trong tay và hình nh ngi yêu tràn
ng p trong tim.
Ph lc
Bài Màu Tím Hoa Sim Hu Loan chép t"ng kiu báo Úc (2/1988)
Màu tím hoa sim
(Khóc v Lê < th&-Ninh)

Nàng có 3 ngi anh
7i b@7i
nhng em nàng
có em cha bit nói
Khi tóc nàng
xanh
xanh

* * *

Tôi ngi v quc quân
xa gia 7ình
yêu nàng
nh tình yêu em gái
ngày hp hôn
nàng không 7òi may áo mi
Tôi m"c 7 quân nhân
7ôi giy 7inh bt
bùn 7#t hành quân
Nàng ci xinh xinh
bên anh chng 7c 7áo
Tôi  7n v& v
ci nhau xong là 7i

* * *
T chin khu xa
nh v ái ngi
l#y chng 7i chin chinh
m#y ngi 7i tr li
nh khi mình không v
thì thng ngi
v ch
bé b/ng
chiu quê
* * *
Nhng không cht
ngi trai khói la
mà cht ngi
gái nh/ h u phng
Tôi v không g"p nàng

má tôi ngi bên m con
7y bóng ti
chic bình hoa ngày ci
thành bình hng tàn lnh
vây quanh
* * *
Tóc nàng xanh xanh
ng,n cha 7y búi
Em i ! giây phút cui
không 7c nghe nhau nói
Không 7c trông nhau mt ln
* * *
Ngày xa nàng yêu hoa sim tím
áo nàng màu tím hoa sim
Ngày xa 7èn khuya
bóng nh/
nàng vá cho chng t#m áo
ngày xa !
* * *
Mt chiu rng ma
ba ngi anh,
t chin trng <ông B,c
bit tin em gái m#t
trc tin em l#y chng
Gió sm thu v
rn rn nc sông
7!a em nh/ nhn lên
ng5 ngàng
nhìn nh ch&
Khi gió sm thu v

c/ vàng
chân m chí

* * *

Chiu hành quân
qua nhng 7i hoa sim
nhng 7i hoa sim
nhng 7i hoa sim
dài
trong chiu không ht
màu tím hoa sim
tím
chiu hoang bin bit

* * *
Có ai hát nh t chiu
ca dao nào
xa xa
“Áo anh s!t ch 7ng tà
v anh cha có
m$ già cha khâu”

* * *
Ai hát vô tình hay
ác ý vi nhau
chiu hoang tím
có chiu hoang bit
chiu hoang tím
tím thêm màu da dit

nhìn áo rách vai
tôi hát trong màu hoa
Áo anh s!t ch 7ng tà,
v anh m#t sm

* * *
Màu tím hoa sim
tím tình tang
l rm

* * *

Ráng vàng ma và
rng rúc 7iu quân hành
vang v%ng ch p chn
theo bóng nhng binh 7oàn
bin bit hành binh
vào th8m th6m
chiu hoang màu tím

* * *
Tôi ví v%ng v 7âu
Tôi vi v%ng v 7âu
Áo anh nát ch
dù lâu (Hu Loan 1949)


Chân dung nhà th
Sinh
2 tháng 4, 1916

Vân Hoàn, Nga Lnh, Nga Sn, Thanh Hóa, Vit Nam
Mt
18 tháng 3 nm 2010 (93 tui)
Vân Hoàn, Nga Lnh, Nga Sn, Thanh Hóa, Vit Nam
Tên tht
Nguyn Hu Loan
Bút danh
Hu Loan
Ngh" nghip
Nhà th, làm rung, ánh cá, th á
Quc gia
Vit Nam
Dân tc
Kinh
Quc tch
Vit Nam
Hc vn
Thành chung
Giai o
n
sáng tác
1943-2010
Th loi
Tr tình
V/chng
Lê '( Th Ninh
Phm Th Nhu
Hu Loan
(02/04/1916- 18 tháng 3, 2010 ) là mt nhà th Vit Nam. Quê ông ti xã Nga
Lnh, huyn Nga Sn, t%nh Thanh Hóa.

Tiu s#
Hu Loan tên tht là Nguyn Hu Loan, sinh ti quê  làng Vân Hoàn, xã Nga
Lnh, huyn Nga Sn, t%nh Thanh Hóa. Ông h!c thành chung  Thanh Hóa sau ó i dy
h!c và tham gia M$t trn bình dân nm 1936, tham gia Vit Minh  th xã Thanh Hóa (nay
là thành ph) Thanh Hóa). Nm 1943, ông v gây d/ng phong trào Vit Minh  quê và khi
cuc Cách mng tháng Tám n ra, ông làm Phó ch tch U ban khi ngha huyn Nga
Sn. Trc nm 1945, ông ã t,ng là cng tác viên trên các tp san Vn H!c, xut bn ti
Hà Ni
[cn dn ngun]
. Sau Cách mng tháng Tám, ông c c- làm U viên Vn hóa trong
U ban hành chính lâm thi t%nh Thanh Hóa, ph trách các ty: Giáo dc, Thông tin,
Thng chính và Công chính. Kháng chin ch)ng Pháp, Hu Loan tham gia quân i
Nhân dân Vit nam, phc v trong 'i oàn 304. Sau nm 1954, ông làm vic ti Báo Vn
ngh trong mt thi gian. Trong thi gian 1956-1957, ông tham gia Phong trào Nhân Vn-
Giai Phm do nhà vn Phan Khôi ch trng. Ông sáng tác nhng tác phm lên án th2ng
th"n và quyt lit n nhng tiêu c/c ca các cán b cng sn nnh hót, ) k3, ám hi nhau
v.v nh tác phm Cng nhng th ng nnh hót và truyn ng"n Ln sòng. Trong tác phm
ca mình, ông coi mình là nn nhân ca xã hi cng sn và phê phán xã hi này mt cách
kch lit. Sau khi phong trào Nhân Vn Giai Phm b dp t"t vào nm 1958, nhà th Hu
Loan phi vào tri ci to vài nm, tip ó b giam l#ng ti a phng
[cn dn ngun]
. Cu)i
i ông ang s)ng ti quê nhà.
Ông ni ting vi bài th Màu tím hoa sim do ông sáng tác trong thi gian tham gia
kháng chin ch)ng Pháp và c lu hành rng rãi trong vùng kháng chin. Có thông tin
cho rng, do ni dung bài th n$ng n tình cm và nh hng tiêu c/c n tâm lý quân
dân, nên ông b gii ng
[cn dn ngun]
.
Ông t, trn vào lúc 19h00 ngày 18/3/2010, hng th! 95 tui.

Tác ph$m
Hu Loan cha xut bn tp th nào, di ây là mt s) bài th ã c ph bin ca ông:
ánh giá
Th Hu Loan thng làm theo th t/ do, có âm iu giàu nhc tính  chuyn ti tâm s/ vì th
nhng bài th him hoi ã c ph bin ca ông u s)ng trong lòng c gi. Nói n Hu Loan là
ngi ta nh n Màu tím hoa sim, bài th xut phát t, là n(i lòng ca riêng ông nhng gây xúc ng và
nhn c s/ ng cm ca ngi !c. Bài th ã c các nhc s+ D ng Chinh, Phm Duy, Anh
Bng ph nhc. Vào tháng 10 nm 2004, Màu tím hoa sim ã c Công ty C phn Công ngh Vit
(vit t"t: ViTek VTB) mua bn quyn vi giá 100 triu ng.
[1]

Vài nét v" gia ình
Hu Loan kt hôn hai ln, ln th nht vào u nm 1949 vi bà Lê '( Th Ninh, là
con gái ca nguyên Tng thanh tra nông lâm x 'ông Dng Lê '( K, 'i biu Qu)c
hi khoá u tiên ca nc Vit Nam dân ch cng hoà nm 1946).Hu Loan quen bit bà
Ninh khi ông còn h!c college 'ào Duy T,, Thanh Hoá. Ông ã làm gia s dy my ngi
anh trai và sau ó là bà Ninh. Tháng 5 nm ó bà Ninh mt (do cht u)i) khi mi 16 tui
và bài th Màu tím hoa sim ra i. Sau ó ông kt hôn vi bà Phm Th Nhu, mt nông
dân, bài th Hoa lúa (1955) chính là bài th vit t$ng ngi v th hai này.
[2]

