con đường đi lên chủ nghĩa xã hội

Bài thu hoạch
Câu hỏi: Cơng lĩnh năm 1991 đã đợc đại hội X bổ xung và phát triển về
chủ nghĩa xã hội và con đờng lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam nh thế nào?
Đồng chí nêu rõ ý nghĩa của những vấn đề bổ sung đó. Đồng chí phải làm
gì để góp phần thực hiện cơng lĩnh của đảng.
Trả lời: Tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng ( tháng 6-
1991), đồng chí tổng Bí th Ban Chấp hành Trung ơng Đảng Nguyễn Văn Linh
đọc Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ơng về các văn kiện Đại hội
VII. Đại hội đã thông qua Cơng lĩnh xây dựng đất nớc trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội, Chiến lợc ổn định và phát triển kinh tế- xã hội đến năm 2000,
Báo cáo chính trị, Báo cáo xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ Đảng, kiểm điểm
sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ơng khoá VI.
Cơng lĩnh xây dựng đất nớc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội đợc
Đại hội thông qua đã trình bầy: Đánh giá tổng quát quá trình cách mạng Việt
Nam và nêu lên năm bài học kinh nghiệm lớn; quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở
nớc ta; những định hớng lớn về chính sách kinh tế, xã hội, quốc phòng an
ninh, đối ngoại; hệ thống chính trị và vai trò lãnh đạo của Đảng.
1.Năm bài học lớn của cách mạng Việt Nam
Một là, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Hai là, sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Ba là, Không ngừng củng cố, tăng cờng đoàn kết, đoàn kết toàn Đảng,
đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế.
Bốn là, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong n-
ớc với sức mạnh quốc tế.
Năm là, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu bảo đảm
thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
2. Sự quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta
1
Những khó khăn, thuận lợi của nớc ta khi bớc vào thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội
- Nớc ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội không qua chế độ t bản chủ

nghĩa từ một nớc nông nghiệp lạc hậu, lực lợng sản xuất thấp kém, lại bị
chiến tranh tàn phá nặng nề. trong khi đó, các thế lực thù địch trên thế giới
luôn tìm mọi thủ đoạn chống phá cách mạng nớc ta.
- Chúng ta cũng có những thuận lợi rất cơ bản, đó là:
+ Có sự lãnh đạo của Đảng đợc rèn luyện trong đấu tranh, dày dạn kinh
nghiệm lãnh đạo; có chính quyền nhân dân và môi trờng hoà bình xây dựng.
+ Dân tộc ta anh hùng, có ý trí vơn lên mạnh mẽ; nhân dân ta có lòng yêu
nớc nồng nàn, lao động cần cù sáng tạo.
+ Chúng ta đã xây dựng đợc một số cơ sở vật chất- kỹ thuật ban đầu cho
quá trình công nghiệp hoá.
+ Hiện nay, chúng ta có những cơ hội mới do cuộc cách mạng khoa học-
công nghệ mang lại.
3. Quan niệm về chủ nghĩa xã hội của Đảng ta trong Cơng lĩnh 1991
Đảng ta nêu lên quan niệm về chủ nghĩa xã hội và con đờng xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở nớc ta có ý nghĩa rất sâu sắc. Xã hội xã hội chủ nghĩa mà Đảng
và nhân dân ta đang xây dựng có các đặc trng chủ yếu sau đây:
Một là, nhân dân lao động làm chủ.
Hai là, có một nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lợng sản xuất hiện đại
và chế độ công hữu về các t liệu sản xuất chủ yếu.
Ba là, có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Bốn là, con ngời đợc giải phóng khỏi áp bức bóc lột, bất công, làm theo
năng lực, hởng theo lao động, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều
kiện phát triển toàn diện cá nhân.
Năm là, các dân tộc trong nớc bình đẳng, đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau
cùng tiến bộ.
Sáu là, có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân tất cả các nớc trên thế
giới.
2
4. Những phơng hớng cơ bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội và
bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa

Cơng lĩnh 1991 đã nêu 7 phơng hớng cơ bản của quá trình xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta. Bẩy phơng h-
ớng này đồng thời cũng là những định hớng xã hội chủ nghĩa trong sự nghiệp
phát triển của đất nớc.
Một là, xây dựng nhà nớc xã hội chủ nghĩa, nhà nớc của nhân dân, do
nhân dân, vì nhân dân, lấy liên minh giai cấp công nhân với gia cấp nông dân
và tầng lớp trí thức làm nền tảng, do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Thực hiện đầy
đủ quyền dân chủ của nhân dân, giữ nghiêm kỷ cơng xã hội, chuyên chính với
mọi hành động xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và của nhân dân
Hai là, phát triển lực lợng sản xuất, công nghiệp hoá đất nớc theo hớng
hiện đại gắn liền với phát triển một nền nông nghiệp toàn diện là nhiệm vụ
trung tâm nhằm từng bớc xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật của chủ nghĩa xã
hội, không ngừng nâng cao năng suất lao động xã hội và cải thiện đời sống
nhân dân
Ba là, phù hợp với sự phát triển của lực lợng sản xuất, thiết lập từng bớc
quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa từ thấp đến cao với sự đa dạng về hình thức
sở hữu. Phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hớng xã
hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc. Kinh
tế quốc doanh và kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng của nền kinh tế
quốc dân. Thực hiện nhiều hình thức phân phối, lấy phân phối theo kết quả lao
động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu.
Bốn là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực t tởng và văn
hoá làm cho thế giới quan Mác- Lê nin và t tởng, đạo đức Hồ Chí Minh giữ vị
trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội. Kế thừa và phát huy những truyền
thống văn hóa tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nớc, tiếp thu những tinh hoa
văn hóa của nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì lợi ích chân
chính và phẩm giá của con ngời, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực và thẩm
mĩ ngày càng cao. Chống t tơng, văn hóa phản tiến bộ, trái với những truyền
3
thống tốt đẹp của dân tộc kvà những giá trị cao quý của loài ngời, trái với ph-

ơng hớng đi lên của chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng t tởng văn hóa là một quy luật của cách mạng xã hội chủ
nghĩa và càng cần thiết khi chuyển sang cơ chế mới. Phát triển kinh tế phải đi
đôi với xây dựng nền văn hóa mới và con ngời mới đảm bảo sự phát triển bền
vững.
Năm là, thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, củng cố và mở rộng
Mặt trận dân tộc thống nhất, tập hợp mọi lực lợng phấn đấu vì sự nghiệp dân
giàu nớc mạnh. Thực hiện chính sách đối ngoại hòa bình, hợp tác và hữu nghị
với tất cả các nớc; trung thành với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân,
đoàn kết với các nớc xã hội chủ nghĩa, với tất cả các lực lợng đấu tranh vì hòa
bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.
Phơng hớng này nhằm phát huy sức mạnh toàn dân tộc, huy động mọi lực
lợng cộng đồng dân tộc, mọi tiềm năng sáng tạo của con ngời Việt Nam. Mặt
khác, tạo môi trờng quốc tế thuận lợi và tranh thủ tối đa sức mạnh bên ngoài
để kết hợp có hiệu quả sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại, đảm
bảo phát triển nhanh và bền vững; góp phần của nớc ta vào sự nghiệp đấu
tranh vì hòa bình và tiến bộ của nhân dân thế giới.
Sáu là, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ
chiến lợc của cách mang Việt Nam. Trong khi đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây
dựng đất nớc, nhân dân ta luôn nâng cao cảnh giác, củng cố quốc phòng, bảo
vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Tổ quốc và các thành quả
ách mạng.
Hai nhiệm vụ chiến lợc trên có vị trí riêng, nhng có quan hệ thống nhất với
nhau. Xác định đúng từng nhiệm vụ trong mối quan hệ đó, để một mặt, tập
trung sức lực, trí tuệ cho việc xây dựng đất nớc; mặt khác, có đủ khả năng đập
tan mọi hoạt động phá hoại, làm thất bại mọi âm mu và thủ đoạn diễn biến
hòa bình của các thế lực thù địch, đảm bảo cuộc sống hạnh phúc cho nhân
dân.
4
Đặt nhiệm vụ xây dựng đất nớc lên hàng đầu không phải coi nhệ nhiệm vụ

bảo vệ Tổ quốc, bởi vì, làm tốt nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội là xây
dựng cơ sở vật chất và tinh thần, bảo đảm làm tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
Cần kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ phát triển kinh tế với nhiệm vụ an ninh quốc
phòng.
Bảy là, xây dựng đảng trong sạch vững mạnh, vững mạnh về chính trị, t
yởng và tổ chức ngang tầm nhiệm vụ, bảo đảm cho Đảng làm tròn trách nhiệm
lãnh đạo sự nghiệp xã hội chủ nghĩa ở nớc ta.
Phơng hớng này quán triệt sâu sắc luận điểm Đảng là nhân tố quyết định
thắng lợi của toàn bộ sự nghiệp cách mạng; đồng thời chỉ rõ cần thờng xuyen
nhận rõ nguy cơ của Đảng cầm quyền mà V.I.Lênin và chủ tịch Hồ Chí Minh
đã cảnh báo. Đó là nguy cơ sai lầm về đờng lối chính trị, sự thoái hóa về t t-
ởng đờng lối chính trị, đạo đức, quan liêu, xa rời quần chúng. Do đó, Đảng
phải thờng xuyên đổi mới và chỉnh đốn, nâng cao năng lch lãnh đạo và sức
chiến đấu của mình.
Theo các phơng hớng cơ bản nói trên, mục tiêu tổng quát phải đạt tới khi
kết thúc thời kì quá độ là xây dựng xong về cơ bản những cơ sở kinh tế của
chủ nghĩa xã hội, với kiến trúc thợng tầng về chính trị và t tởng, văn hóa phù
hợp, làm cho nớc ta trở thành một nớc xã hội chủ nghĩa phồn vinh.
Thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta lạ một quá trình lâu dài, phải
qua nhiều chặng đờng. Mục tiêu của chặng đợng đầu là thông qua đổi mới
toàn diện, xã hội đạt tới trạng thái ổn định vững chắc, tạo thế phát triển nhanh
ở chặng đờng sau.
Để thực hiện tốt các mục tiêu nói trên, trong cơng lĩnh đã nêu lên những
định hớng lớn về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phơng hớng
cơ bản xây dựng hệ thống chính trị, trong đó nêu bật vai trò lãnh đạo của
Đảng.
Sự phát triển một số nội dung trong Cơng lĩnh 1991 trong nghị
quyết đại hội X
5