giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương việt nam – sở giao dịch

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ những năm qua, do ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu,
nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước những nguy cơ to lớn của sự bất ổn: tốc
độ tăng trưởng đang chậm lại, lạm phát tăng cao, đồng tiền mất giá so với khu
vực, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao… Những bất ổn về kinh tế và an sinh xã hội đang
trở thành thách thức đối với sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Ngân hàng là hệ
thống trung gian tài chính giúp thúc đẩy sự phát triển kinh tế cũng bị ảnh hưởng
và có tác động tiêu cực ngược trở lại đối với nền kinh tế.
Hoạt động huy động vốn có ý nghĩa vô cùng quan trọng cho sự tồn tại và
phát triển không chỉ của ngân hàng mà toàn bộ nền kinh tế, điều đó đã được
minh chứng rất rõ ngoài thực tế. Là công cụ chính cho các hoạt động kinh
doanh đồng thời là tiêu chuẩn xác định quy mô, cơ cấu của ngân hàng nên
những ngân hàng nào càng huy động nguồn vốn nhiều thì khả năng tồn tại, mở
rộng và phát triển hoạt động kinh doanh ngày càng nảy nở. Ngoài ra, việc huy
động vốn hiệu quả còn có ý nghĩa lớn đối giúp thúc đẩy sản xuất hàng hóa, tăng
thu nhập của người dân, giúp kinh tế phát triển. Vì thế, việc huy động vốn và sử
dụng vốn có hiệu quả với chi phí thấp là vấn đề sống còn của ngân hàng, nhất là
trong tình trạng hiện nay việc huy động vốn đang gặp rất nhiều khó khăn do sự
ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu.
Là một trong những ngân hàng chủ chốt trong hệ thống các ngân hàng ở
Việt Nam, ngân hàng Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng bị
ảnh hưởng đáng kể. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả của việc huy động vốn,
vượt qua cơn bão khủng hoảng để khẳng định sự tồn tại và vị thế của mình là
một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu hiện nay không chỉ của ngân
hàng Vietcombank mà còn là của toàn hệ thống ngân hàng.
Với ý nghĩa thiết thực trên, qua quá trình thực tập tại Ngân hàng
Vietcombank – Sở giao dịch cùng với kiến thức đã học trên giảng đường, tôi đã
lựa chọn đề tài: “ Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng

thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam – Sở giao dịch” để viết chuyên
đề thực tập tốt nghiệp của mình.
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
1
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
2. Mục đích nghiên cứu
Chuyên đề nhằm mục đích : Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về huy động
vốn của các ngân hàng thương mại. Thứ hai là phân tích thực trạng huy động
vốn của Sở giao dịch Ngân hàng cổ phần thương mại ngoại thương Việt
Nam.Thứ ba: Trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao
hiệu quả huy động vốn của Sở giao dịch – Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại
thương Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Dựa trên cơ sở lý luận thực tiễn và số liệu thu thập được về việc huy động
vốn trong 3 năm gần nhất, chuyên đề sẽ phân tích và đánh giá tình hình huy
động vốn tại Sở giao dịch qua việc so sánh các chỉ tiêu mà ngân hàng đạt được
trong 3 năm trở lại đây. Từ đó đưa ra một số giải pháp, kiến nghị cho việc huy
động vốn củaSở giao dịch của ngân hàng cổ phần thương mại ngoại thương
Việt Nam, nhằm đảm bảo tính khả thi của các biện pháp đưa ra.
4. Phương pháp nghiên cứu
Chuyên đề sử dụng một số phương pháp nghiên cứu như: tổng hợp, phân
tích, thống kê, liệt kê so sanh kết hợp với số liệu thực tế tại Sở giao dịch Ngân
hàng cổ phần ngoại thương mại ngoại thương Việt Nam.
5. Nội dung
Chương 1: Cơ sở lý luận về hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng Cổ phần
thương mại Ngoại thương Việt Nam – Sở giao dịch
Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả huy

độngvốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam.
Người viết cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đối với các thầy cô đã truyền tải
những kiến thức bổ ích và kinh nghiệm thực tế quý báu của mình để tôi hoàn
thành chuyên đề này. Đồng thời xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè –
những người đã ở bên và động viên tôi trong suốt thời gian qua.
Do nhiều nguyên nhân khách quan, chuyên đề vẫn còn nhiều sai sót, rất
mong nhân được sự chỉ bảo tận tình của quý thầy cô đề bài chuyên đề được
hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái quát về nguồn vốn và hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thương mại
1.1.1. Khái niệm về nguồn vốn của ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại là tổ chức trung gian tài chính thực hiện các chức
năng cơ bản: trung gian tín dụng, trung gian thanh toán và chức năng tạo tiền.
Để thực hiện được các chức năng này và đi vào hoạt động hiệu quả, đồng thời
tạo ra lợi nhuận thì ngân hàng phải có một lượng vốn nhất định.
Theo các nhà kinh tế học thì nguồn vốn của ngân hàng thương mại là: “
Vốn của ngân hàng thương mại là những giá trị tiền tệ do bản thân ngân hàng
thương mại tạo lập hoặc huy động được dùng để cho vay, đầu tư hoặc thực hiện
các dịch vụ kinh doanh khác”. Từ khái niệm trên chúng ta có thể thấy, thực chất
vốn của ngân hàng thương mại bao gồm các nguồn tiền tệ của chính bản thân
ngân hàng và phần nhiều từ việc huy động vốn nhàn rỗi của cá nhân và tổ chức
trong xã hội. Nhờ việc có được nguồn vốn, các ngân hàng có thể tiến hành kinh

doanh: bảo lãnh, cho vay, cho thuê…tài chính. Tóm lại, nguồn vốn của ngân
hàng vô cùng quan trọng, nó quyết định đến tiềm lực cũng như khả năng thực
hiện các chức năng của ngân hàng thương mại.
1.1.2. Cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng thương mại
Cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng thương mại bao gồm: vốn chủ sở hữu,
vốn huy động, vốn đi vay và vốn khác. Mỗi loại vốn đều có tính chất và vai trò
riêng trong tổng nguồn vốn cũng như hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
a. Vốn chủ sở hữu
Đây là loại vốn của chính ngân hàng, thuộc quyền sở hữu và do ngân hàng
toàn quyền sử dụng. Vốn chủ sở hữu bao gồm các trang thiết bị, cơ sở vật chất,
nhà cửa.
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
3
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Nguồn vốn này rất quan trọng đối với ngân hàng vì nó thể hiện sự uy tín,
tạo cảm giác an toàn cho khách hàng đến giao dịch. Tùy theo tính chất sở hữu,
năng lực tài chính của chủ ngan hàng cũng như sự phát triển của thị trường mà
nguồn hình thành và nghiệp vụ hình thành loại vốn này của các ngân hàng là
khác nhau.
Vốn chủ sở hữu có thể được hình thành từ nguồn vốn ban đầu (vốn điều
lệ), hoặc là nguồn vốn đã được bổ sung trong quá trình hoạt động. Vốn chủ sở
hữu cũng được hình thành từ các quỹ, các nguồn vay nợ có thể chuyển đổi
thành cổ phần.
b. Vốn đi vay
Bên cạnh việc huy động vốn vay từ tiền gửi, ngân hàng cũng phải đi vay để
đảm bảo thanh toán cũng như dự trữ bắt buộc… Các ngân hàng có thể đi vay ở
ngân hàng Nhà nước, vay các tổ chức tín dụng khác hoặc vay trên thị trường vốn.
Đối với nguồn vốn này, ngân hàng không bị đòi hỏi về dự trữ bắt buộc.

Tuy nhiên chi phí vốn, lãi suất của các khoản vay này thường cao và phụ thuộc
lớn vào tình trạng tài chính của ngân hàng xin vay. Do đó, ngân hàng chỉ dùng
với nguồn vốn vay nợ này trong những trường hợp như cần phải thanh khoản
đột xuất mà nguồn vốn huy động của ngân hàng hiện thời không đủ đáp ứng.
c. Vốn khác
Nguồn vốn khác ngân hàng có được từ nguồn ủy thác, nguồn trong thanh
toán và nguồn khác.
Nguồn ủy thác: ngân hàng thương mại thực hiện các dịch vụ ủy thác qua
đó làm tăng nguồn vốn của ngân hàng như ủy thác đầu tư, ủy thác cho vay, ủy
thác cấp phát, ủy thác giải ngân và thu hộ…
Nguồn trong thanh toán: các khoản thanh toán không dùng tiền mặt như
L/C, ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi… hay ngân hàng là đầu mối trong đồng tài trợ
cũng như giúp ngân hàng làm tăng nguồn vốn của mình.
Nguồn khác: gồm các khoản phải nôp, phải trả như thuế, trả lương cho
nhân viên…
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
d. Vốn huy động
Vốn huy động là nguồn vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong ngân hàng. Nó
là những giá trị tiền tệ, bằng cách thực hiện các nghiệp vụ ký thác và các nghiệp
vụ khác mà ngân hàng huy động được từ các tổ chức kinh tế và các cá nhân
trong xã hội. Trong đó nguồn vốn huy động từ tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn nhất,
chiếm khoảng từ 70% - 80% và nó có tính biến động. Nhất là đối với loại tiền
gửi không kỳ hạn và vốn ngắn hạn, hơn nữa vốn huy động chịu tác động lớn của
thị trường và môi trường kinh doanh trên địa bàn hoạt động.
Bản chất của vốn huy động là tài sản thuộc các chủ sở hữu khác nhau,
ngân hàng chỉ có quyền sử dụng mà không có quyển sở hữu và có trách nhiệm

hoàn trả đúng hạn cả gốc lẫn lãi khi đến kỳ hạn (nếu là tiền gửi có kỳ hạn) hoặc
khi khách hàng có nhu cầu rút vốn (nếu là tiền gửi không kỳ hạn).
Vốn huy động đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động kinh doanh của
Ngân hàng. Ngân hàng thương mại huy động vốn dưới các hình thức: Nhận tiền
gửi (tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm); phát hành các
công cụ nợ (tín phiếu, trái phiếu); và nguồn vốn đi vay. Ngoài ra vốn của ngân
hàng còn được hình thành thông qua việc làm uỷ thác, đại lý cho các tổ chức
trong và ngoài nước hoặc cung cấp các phương tiện thanh toán như thẻ rút tiền
tự động từ máy ATM
Vì vậy Ngân hàng thương mại cần phải đi sâu tìm hiểu, phân tích nguồn hình
thành vốn này, dự đoán trước tình hình cung cầu vốn để có đối sách phù hợp.
1.1.3. Vai trò của vốn huy động đối với ngân hàng thương mại
1.1.3.1. Đối với toàn bộ nền kinh tế
Đối với những người có vốn nhàn rỗi: Việc huy động vốn của ngân hàng
trước hết sẽ giúp cho họ những khoản tiền lãi hay có được các dịch vụ thanh
toán đồng thời các khoản tiền không bị chết, luôn được vận động, quay vòng.
Đối với những người cần vốn: Họ sẽ có cơ hội mở rộng đầu tư, phát triển
sản xuất kinh doanh từ chính nguồn vốn huy động của ngân hàng.
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Việc huy động vốn của ngân hàng giúp cho nền kinh tế có được sự cân đối
về vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Các cơ hội đầu tư luôn có điều kiện để
thực hiện. Quá trình tái sản xuất mở rộng sẽ được thực hiện dễ dàng hơn với
việc huy động vốn của các ngân hàng thương mại. Tuy việc huy động vốn có
thể thực hiện bằng nhiều kênh: thị trường chứng khoán, ngân sách nhà
nước nhưng trong điều kiện nước ta hiện nay thì huy động vốn qua các ngân
hàng thương mại vẫn là hình thức chủ yếu và quan trọng nhất.

1.1.3.2. Đối với ngân hàng thương mại
a. Vốn là cơ sở để ngân hàng tổ chức mọi hoạt động kinh doanh
Không chỉ riêng ngân hàng, mọi doanh nghiệp muốn bắt đầu kinh doanh
đều phải cần có vốn. Ngoài lượng vốn bắt buộc phải có, ngân hàng phải huy
động từ các nguồn khác. Nguồn vốn phản ánh tiềm năng và sức mạnh của ngân
hàng. Đối với những ngân hàng lớn, việc tham gia tài trợ cho những dự án lớn
luôn dễ dàng hơn các ngân hàng nhỏ. Vốn không chỉ là phương tiện kinh doanh
mà còn là đối tượng kinh doanh chủ yếu của ngân hàng thương mại. Nói cách
khác, không có vốn thì ngân hàng không thể thực hiện được các nghiệp vụ kinh
doanh của mình.
b. Vốn quyết định quy mô hoạt động tín dụng và các hoạt động khác của
ngân hàng
Hoạt động tín dụng của ngân hàng phụ thuộc vào vốn của ngân hàng.
Ngân hàng có nhiều vốn sẽ có ưu thế cạnh tranh hơn so với ngân hàng ít vốn về
loại hình dịch vụ, phạm vi cũng như lãi suất ưu đãi đối với khách hàng. Chính
vì vậy càng khẳng định rõ tầm quan trọng của vốn trong hoạt động kinh doanh
của ngân hàng.
c. Vốn quyết định khả năng thanh toán và đảm bảo uy tín của ngân
hàng trên thương trường
Điều kiện đầu tiên để xây dựng được uy tín của ngân hàng chính là vốn
của ngân hàng. Có nhiều vốn, khả năng thanh toán của ngân hàng luôn được
đảm bảo, các khách hàng luôn cảm thấy yên tâm khi giao thiệp với ngân hàng.
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
6
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Trong nên kinh tế bất ổn hiện nay, khả năng thanh toán luôn được các ngân
hàng ưu tiên hàng đầu và để được như vậy thì các ngân hàng luôn tìm cách huy
động được nhiều vốn hơn.

d. Vốn quyết định năng lực cạnh tranh của ngân hàng
Trong thời đại kinh tế cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, vốn là điều kiện
để các ngân hàng tham gia cạnh tranh. Nó giúp cho ngân hàng mở rộng quy mô
hoạt động, tăng cường quan hệ với các đối tác. Đồng thời nó lôi kéo khách hàng
mới, giữ chân các khách hàng truyền thống. Vốn lớn giúp ngân hàng tăng khả
năng cạnh tranh với các ngân hàng khác về lãi suất, các dịch vụ kèm theo
1.2. Các hình thức huy động vốn của ngân hàng thương mại
1.2.1. Huy động vốn từ tài khoản tiền gửi
a. Tiền gửi không kỳ hạn
Là loại tiền gửi khách hàng gửi vào ngân hàng mà khách hàng không có thoả
thuận trước về thời gian rút tiền. Ngân hàng phải trả một mức lãi suất thấp hoặc
không phải trả một lãi cho số tiền gửi này. Tiền gửi không kỳ hạn gồm hai loại:
* Tiền gửi thanh toán: Là loại tiền gửi mà khách hàng gửi vào ngân hàng
để thực hiện các khoản thanh toán về tiền mua hàng hoá, dịch vụ và các khoản
thanh toán khác phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh của khách hàng.
Ngân hàng cần tận dụng loại tiền gửi này để làm vốn kinh doanh của mình bởi
vì trong quá trình lưu chuyển vốn của ngân hàng do có sự chênh lệch giữa các
khoản tiền gửi vào và rút ra giữa các tài khoản của khách hàng.
* Tiền gửi không kỳ hạn thuần tuý: Là loại tiền gửi không kỳ hạn, khách
hàng gửi vào ngân hàng nhằm bảo đảm an toàn về tài sản. Tiền gửi không kỳ
hạn thuần tuý cũng là tài sản của người ký thác, họ có quyền rút bất kỳ lúc nào,
ngân hàng luôn luôn phải đảm bảo có thể thanh toán, lãi suất tiền gửi không kỳ
hạn thuần tuý cao hơn lãi suất tiền gửi thanh toán.
b. Tiền gửi có kỳ hạn
Là loại tiền gửi, khách hàng gửi vào ngân hàng có sự thoả thuận trước về
thời hạn rút tiền. Tiền gửi có kỳ hạn là loại tiền gửi tương đối ổn định vì ngân
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
7
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

Học viện Ngân hàng
hàng xác định được thời gian rút tiền của khách hàng để thanh toán cho khách
hàng đúng thời hạn. Do đó ngân hàng có thể chủ động sử dụng số tiền gửi đó
vào mục đích kinh doanh trong thời gian ký kết. Chính vì là loại tiền gửi mà
ngân hàng có quyền sử dụng nó trong thời gian nhất định nên loại tiền gửi này
được trả lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi không kỳ hạn.
1.2.2. Huy động vốn bằng phát hành giấy tờ có giá
Giấy tờ có giá mà các Ngân hàng thương mại dùng để huy động vốn thực
chất là các giấy nhận nợ mà ngân hàng trao cho những người cho ngân hàng vay
tiền xác nhận quyền đòi nợ của khách hàng đối với ngân hàng ở một mức lãi
suất và ngày hoàn trả nhất định.
Việc phát hành giấy tờ có giá của ngân hàng để hình thành vốn sử dụng có
tính ổn định cao, đồng thời nhằm giải quyết những khoản vốn thiếu hụt có tính
tình thế do khả năng thu hút bằng nguồn tiết kiệm hạn chế. Ngân hàng thường
sử dụng các loại giấy tờ có giá dưới các hình thức:
a. Phát hành trái phiếu
Là một cam kết xác nhận nghĩa vụ trả nợ (cả gốc và lãi) của ngân hàng
phát hành đối với người chủ sở hữu trái phiếu. Mục đích của ngân hàng khi phát
hành trái phiếu là nhằm huy động vốn trung và dài hạn. Việc phát hành trái
phiếu, các Ngân hàng thương mại chịu sự quản lý của Ngân hàng Trung Ương,
của các cơ quan quản lý trên thị trường chứng khoán và có thể bị chi phối bởi
uy tín của ngân hàng.
b. Phát hành chứng chỉ tiền gửi
Nó là những giấy tờ xác nhận tiền gửi định kỳ ở một ngân hàng. người sở
hữu giấy này sẽ được thanh toán tiền lãi theo kỳ và nhận đủ vốn khi đến hạn.
Chứng chỉ sau khi phát hành được lưu thông trên thị trường tiền tệ.
c. Phát hành kỳ phiếu
Đây là loại giấy tờ có giá ngắn hạn (trong 1 năm). Nó có đặc điểm giống
như trái phiếu nhưng có thời hạn ngắn hơn trái phiếu vì vậy nó được sử dụng
cho mục đích huy động vốn ngắn hạn của ngân hàng.

Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
d. Giấy tờ có giá khác
Điển hình là việc phát hành EURO DOLLAR. Đây là hình thức phát hành
phiếu nợ để thu hút vốn ở nước ngoài. Nó có đặc điểm là chỉ dùng huy động
vốn bằng đô la và khi trả lãi và vốn gốc cũng bằng đô la. Đối với loại này ngân
hàng sử dụng để thu hút vốn huy động ngắn hạn (3 tháng). Ở các trung tâm tài
chính, loại phiếu nợ này được chấp nhận như là đô la. Quyền phát hành ở một
số nước trong đó có Việt Nam được giới hạn ở một số ngân hàng đặc biệt, như
Ngân hàng Ngoại thương, Ngân hàng xuất nhập khẩu. Các ngân hàng trên được
phép phát hành phiếu nợ này ở trong nước và nước ngoài, còn với các ngân
hàng khác chỉ được phát hành ở nước ngoài.
Huy động vốn dưới hình thức phát hành giấy tờ có giá các Ngân hàng
thương mại phải trả lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi. Vì vậy khi phát hành các
Ngân hàng thương mại phải căn cứ vào đầu ra để quyết định đến khối lượng
huy động, mức lãi suất và thời hạn, phương pháp huy động phù hợp.
1.2.3. Vay Ngân hàng Nhà nước hoặc tổ chức tín dụng khác
Đây là nguồn vốn mà Ngân hàng thương mại (NHTM) có được nhờ thông
qua quan hệ vay mượn giữa NHTM với Ngân hàng Trung Ương (THTW) hoặc
các NHTM với nhau hay với các tổ chức tín dụng (TCTD) khác. Vốn đi vay là
nguồn vốn mà ngân hàng chịu chi phí cao hơn vốn huy động vì vậy chỉ trong
trường hợp ngân hàng thiếu vốn khả dụng trong thời gian ngắn nào đó thì ngân
hàng mới tìm đến các NHTM khác để thoả mãn nhu cầu vốn khả dụng.
Nếu NHTM không thoả mãn được nhu cầu đó từ phía các NHTM khác thì
giải quyết tiếp theo là đi vay của NHTW. Tuỳ theo mục đích sử dụng và hình
thức vay vốn, các NHTM có thể vay NHTW các loại vốn: Vốn vay ngắn hạn bổ
sung vốn ngắn hạn còn thiếu của NHTM hoặc vốn vay để thanh toán giữa các

ngân hàng nhằm bù đắp những thiếu hụt tạm thời trong thanh toán, hoặc các
NHTM mang các giấy tờ có giá đến THTW xin tái chiết khấu (tái cấp vốn).
NHTW thông qua nhu cầu vay vốn của NHTM với NHTW nhằm mục
đích phát hành thêm tiền Trung Ương theo kế hoạch, bổ sung lượng vốn khả
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
dụng cho NHTM một cách thường xuyên và là cứu cánh cho vay cuối cùng
nhằm cứu nguy cho các NHTM khi cần thiết, nếu sự đổ vỡ của các NHTM có
thể gây ảnh hưởng đến sự an toàn của hệ thống ngân hàng.
1.3. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động huy động vốn
1.3.1. Khái niệm hiệu quả huy động vốn
Hiệu quả là sự so sánh giữa kết quả đạt được và chi phí bỏ ra. Khi so sánh
giữa kết quả và chi phí thì cần phải so sánh dưới dạng thương số, hoặc kết quả/
chi phí hoặc chi phí/ kết quả. Mỗi cách so sánh đó đều cung cấp các thông tin có
ý nghĩa khác nhau. Đặc biệt không thể tính kết quả bằng cách lấy kết quả - chi
phí vì như vậy chỉ cho ra một chỉ tiêu kết quả chứ không phải chỉ tiêu kết quả.
Khái niệm hiệu quả như trên cho thấy rằng chỉ khi nào đạt được kết quả
cao nhất trong điều kiện chi phí thấp nhất mới được coi là có hiệu quả. Tuy
nhiên trên thực tế, việc xác định kết quả nào là cao nhất với chi phí thấp nhất là
rất khó nhất là trong thời kỳ cạnh tranh khốc liệt như hiện nay.
Như vậy, hiệu quả huy động vốn được thể hiện ở khả năng đáp ứng cao
nhất nhu cầu sử dụng vốn của ngân hàng. Đó chính là sự đáp ứng kịp thời, đầy
đủ, nhu cầu sử dụng vốn với chi phí hợp lý.
1.3.2. Tiêu chí phán ánh hiệu quả huy động vốn
1.3.2.1. Về định tính
Hiệu quả huy động vốn thể hiện thông qua hoạt động của ngân hàng và
những lợi ích mà huy động vốn mang lại cho các chủ thể tham gia vào hoạt động:

Một ngân hàng được đánh giá là huy động vốn hiệu quả khi lượng vốn huy
động được ngày càng tăng và mở rộng tín dụng an toàn đối với nền kinh tế, tiến
hành các hoạt động đầu tư sinh lời, kinh doanh chứng khoán càng, lợi
nhuận thu về càng nhiều. Hiệu quả huy động vốn của ngân hàng thể hiện qua
các mặt:
Thứ nhất là sự gia tăng về số lượng và tính ổn định của nguồn vốn:
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
10
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Việc huy động vốn phải đáp ứng được nhu cầu về khối lượng vốn, phải đạt
được một chỉ tiêu nhất định theo kế hoạch của ngân hàng. Nguồn vốn huy động
phải có sự tăng lên không chỉ về số lượng mà còn về măt thời gian huy động.
Huy động vốn cần phải có sự ổn định về mặt thời gian vì nếu không ngân
hàng sẽ dễ bị rơi vào tình trạng mất khả năng thanh khoản
Sự ổn định của nguồn vốn còn thể hiện ở sự cân đối giữa nguồn vốn ngắn
hạn và nguồn vốn trung dài hạn, nguồn vốn ngoại tệ và nguồn vốn nội tệ, nguồn
vốn huy động phải tương đối phù hợp với nhu cầu sử dụng trong tương lai.
Thứ hai là số lượng các công cụ huy động vốn của ngân hàng, điều này
không chỉ ảnh hưởng đến khối lượng vốn mà ngân hàng huy động được mà còn
thể hiện khả năng và năng lực cạnh tranh của ngân hàng.
Ngoài ra hiệu quả huy động vốn còn được thể hiện qua mức độ tiện lợi của
các ngân hàng, thủ tục gửi tiền, các dịch vụ của ngân hàng… thực sự tiết kiệm
được thời gian và chi phí cho khách hàng. Cũng như các chính sách lãi suất,
sản phẩm dịch vụ mà ngân hàng cung cấp được khách hàng rất đón
nhận, đáp ứng ngày càng nhiều hơn nhu cầu của khách hàng, thực sự làm hài
lòng khách hàng.
Đối với các tổ chức kinh tế, khi hoạt động huy động vốn của các ngân
hàng giúp cho họ thuận tiện hơn trong thanh toán thông qua tiền gửi thanh

toán, là nơi lưu giữ những đồng vốn tạm thời nhàn rỗi của doanh nghiệp, đồng
thời giúp cho các doanh nghiệp đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn thông qua mối
quan hệ tín dụng với ngân hàng, thì khi đó hoạt động huy động vốn
được đánh giá là có hiệu quả.
Đối với nền kinh tế hoạt động huy động vốn của ngân hàng giúp cho các
nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội được tập trung và phân phối lại, biến
những nguồn vốn nhàn rỗi tạm thời không hoạt động trở thành những nguồn
vốn hoạt động và sinh lời, tránh tình trạng người thừa vốn không sử dụng mà
người cần vốn lại không có. Huy động vốn và tín dụng giúp cho việc tăng tốc
độ sản xuất và lưu thông hàng hóa của nền kinh tế, giúp cho nền kinh tế phát
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
triển một cách nhịp nhàng và hiệu quả hơn. Hiệu quả huy động vốn được thể
hiện thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ với xã hội và nền kinh tế.
Đối với Nhà Nước hoạt động huy động vốn được coi là hiệu quả khi nó
một công cụ để Ngân hàng Nhà Nước thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia
1.3.2.2. Về định lượng
a. Quy mô vốn huy động / chi phí vốn huy động
Vốn của ngân hàng thương mại được chia làm hai loại: Vốn chủ sở hữu và
Nợ. Vốn chủ sở hữu chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn của ngân hàng
nhưng có thể sử dụng lâu dài, hình thành nên trang thiết bị, nhà cửa cho ngân hàng
và đặc biệt là được dùng để đảm bảo khả năng thanh toán của ngân hàng.
Nợ chiếm phần lớn trong nguồn vốn của ngân hàng thương mại, nó là
nguồn vốn hoạt động chính đối với mỗi ngân hàng. Cho nên hầu hết các khoản
nợ của ngân hàng thương mại đều liên quan đến chi phí huy động vốn.
Chi phí huy động vốn của ngân hàng bao gồm chi phí trả lãi và chi phí phi
trả lãi. Trong tổng số chi phí vốn huy động thì chi phí trả lãi là chủ yếu. Ngoài

ra còn có các chi phí khác như: Chi phí bảo hiểm tiền gửi, chi phí quản lý, dự
trữ bắt buộc, dự trữ thanh toán, chi phí cho hoạt động marketing, quảng cáo để
thu hút khách hàng gửi tiền, chi phí để mở các quỹ tiết kiệm, chi phí mua máy
móc thiết bị, và các chi phí khác liên quan đến hoạt động huy động vốn.
Chi phí trả lãi mà ngân hàng trả cho khách hàng là chi phí trả lãi dựa trên
lãi suất danh nghĩa, lãi suất ngân hàng công bố cho khách hàng. Chi phí này phụ
thuộc vào rất nhiều yếu tố như kỳ hạn, loại tiền gửi, mục tiêu gửi tiền của khách
hàng, chiến lược kinh doanh của ngân hàng trong từng thời kỳ, tiện ích kèm
theo, Tuy nhiện, lãi suất thực tế của từng nguồn vốn huy động đối với ngân
hàng là cao hơn bởi vì ngoài chi phí trả lãi, ngân hàng còn phải bỏ ra nhiều loại
chi phí khác nữa, chi phí phi trả lãi. Vì vậy chỉ tiêu chi phí huy động vốn/ tổng
vốn huy động được chia nhỏ ra lam hai chỉ tiêu khác. Đó là:
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
12
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
- Chi phí trả lãi/ tổng vốn huy động cho thấy để huy động được một đồng
vốn thì ngân hàng cần phải trả bao nhiêu tiền dựa trên lãi suất công bố cho
khách hàng.
- Chi phí phi trả lãi/ tổng vốn huy động cho thấy một đồng vốn huy động
được ngân hàng bỏ ra chi phí là bao nhiêu cho việc quản lý, cất giữ, bảo quản,
Tóm lại chi phí huy động vốn/ tổng vốn huy động được dùng để đánh giá
xem một đồng vốn ngân hàng huy động được cần phải bỏ ra bao nhiêu chi phí.
Như vậy, khi xem xét hiệu quả huy động vốn, chi phí cho một đồng vốn
phải hợp lý, đảm bảo các khoản thu nhập có thể bù đắp được chi phí này và có
lợi nhuận cho ngân hàng. Chỉ tiêu này càng thấp thì huy động vốn càng có hiệu
quả. Tuy nhiên cũng phải thấy rằng để giảm chi phí huy động vốn thì cần phải
giảm lãi suất huy động và có các chi phí quản lý, bảo quản, dự trữ vốn huy động
một cách tối ưu nhất. Việc đưa ra một lãi suất huy động hợp lý là rất quan trọng,

lãi suất không quá cao - đảm bảo lợi ích ngân hàng, cũng không quá thấp – thu
hút được khách hàng gửi tiền. Đồng thời giảm các chi phí phi trả lãi cũng sẽ làm
cho hiệu quả của hoạt động huy động vốn của ngân hàng hiệu quả hơn.
b. Chênh lệch thu chi lãi / chi phí trả lãi của ngân hàng
Mối liên hệ nguồn vốn và tài sản là mối liên liên hệ giữa huy động vốn và
sử dụng vốn. Đó là hai mặt của quá trình hoạt động của ngân hàng. Tuy nhên,
để đánh giá hiệu quả huy động vốn của ngân hàng, tức là khả năng đáp ứng kịp
thời các nhu cầu về sử dụng vốn hay khả năng sinh lời từ dồng vốn huy động
được thì các ngân hàng cũng thường sử dụng chỉ tiêu chêch lệch thu chi lãi / chi
phí trả lãi của ngân hàng để đánh giá mối liên hệ sinh lời của tài sản và nguồn
vốn cũng như hiệu quả hoạt động huy động vốn.
Chỉ tiêu này được tính như sau:
Chênh lệch thu chi lãi = Thu lãi – Chi lãi
Chi phí trả lãi Chi phí trả lãi
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
13
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Chỉ tiêu này cho thấy một đồng chi phí ngân hàng bỏ ra để huy động vốn
sẽ thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận từ đồng vốn đó. Chỉ tiêu này càng cao thì
cho thấy ngân hàng đã sử dụng rất hiệu quả đồng vốn huy động của mình trong
việc tối thiểu hóa chi phí huy động cho đồng vốn đó. Chỉ tiêu này cao do chênh
lệch thu chi lãi trước thu, chi khác cao và chi phí trả lãi nhỏ. Chỉ tiêu chênh lệch
thu, chi lãi/ chi phí trả lãi cao cũng có thể do chí phí tăng và thu nhập trước thu
nhập khác và chi khác giảm, tuy nhiên tốc độ tăng của chi phí chậm hơn tốc độ
giảm của thu nhập đó.
c. Quy mô vốn huy động / chi phí tiền lương
Trước tiên, để đánh giá hiệu quả huy động vốn của ngân hàng thông qua
chỉ tiêu này, cần phải đánh giá chỉ tiêu quy mô vốn huy động / 1cán bộ huy

động vốn.
Chỉ tiêu này được tính bằng tổng số vốn mà ngân hàng huy động được
trong một thời kỳ từ khách hàng cá nhân chia cho tổng số lao động trong hoạt
động huy động vốn của ngân hàng trong thời kỳ đó.
Chỉ tiêu này cho thấy trong một thời kỳ nhất định, một lao động của ngân
hàng huy động được bao nhiêu vốn, hay nói cách khác chỉ tiêu này cho biết
năng suất huy động vốn của lao động hoạt động huy động vốn trong ngân hàng.
Chỉ tiêu nguồn vốn huy động trên một lao động hoạt động huy động vốn
tăng qua các năm cho thấy hiệu quả trong việc huy động vốn của ngân hàng.
Tuy nhiên chỉ tiêu này cũng chỉ cho thấy một cách định lượng về khả năng huy
động vốn của lao động hoạt động huy động vốn của ngân hàng. Chúng không
nêu lên được cơ cấu nguồn vốn huy động cũng như các chi phí phải bỏ ra để
huy động vốn, sự phù hợp của nguồn vốn huy động với mục tiêu sử dụng vốn
Đối với chỉ tiêu quy mô vốn huy động / chi phí tiền lương phải trả cho
tổng cán bộ huy động vốn cho thấy một đồng chi phí phải trả cho một cán bộ
huy động vốn sẽ thu được bao nhiêu đồng vốn huy động.
Quy mô vốn huy động = Tổng số vốn huy động
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
14
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Chi phí tiền lương Tổng tiền lương trả cho cán bộ huy động vốn
Chỉ tiêu này càng cao thì càng thể hiện rõ hiệu quả trong huy động vốn của
ngân hàng. Bởi chỉ tiêu này cao khi chi phí thấp và quy mô vốn huy động cao
hoặc là chi phí huy động tăng nhưng tốc độ tăng lại không nhanh bằng quy mô
vốn huy động.Tuy nhiên, cũng phải xét tới sự giảm sút của 2 yếu tố cấu thành
nên chỉ tiêu này. Bởi nếu quy mô vốn giảm nhưng vẫn nhanh hơn tốc độ giảm
của chi phí sẽ làm cho chỉ tiêu này vẫn phản ánh được hiệu quả huy động vốn
của ngân hàng. Như vậy, chỉ tiêu sẽ cho thấy hiệu quả huy động vốn của ngân

hàng về mặt lượng một cách cụ thể.
d. Sự ổn định vốn huy động của các hình thức huy động vốn
Một hình thức huy động vốn được đánh giá là tốt ngoài những yếu tố như
đáp ứng nhu cầu với chi phí thấp cần phải có sự ổn định, tức là không có sự
thay đổi đột ngột trong thời gian sử dụng nguồn vốn đó của ngân hàng.
Thông thường các nguồn vốn huy động đều có thể dự tính được trước thời
gian sử dụng như tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm,
Vốn huy động phải có sự tăng trưởng ổn định về mặt số lượng để thoả mãn
nhu cầu tín dụng cũng như nhu cầu của các hoạt động khác. Mặt khác vốn huy
động đó cung cần phải có sự ổn định về thời gian. Chẳng hạn như nếu ngân
hàng huy động được một nguồn vốn lớn đáp ứng được yêu cầu tín dụng nhưng
lại không đánh giá được khả năng ổn định của nguồn vốn đó sẽ làm ảnh hưởng
đến hoạt động của ngân hàng, tạo cho ngân hàng những rủi ro khó lường trước
được. Ngược lại, nếu ngân hàng chỉ huy động được nguồn vốn nhỏ nhưng ổn
định về thời gian sẽ làm cho việc đầu tư của ngân hàng từ nguồn vốn đó đem lại
lợi nhuận cao cho ngân hàng.
Chỉ tiêu này được đánh giá qua mức độ tăng giảm vốn huy động. Nếu vốn
huy động tăng đều qua các năm, có tốc độ gia tăng ổn định, đều đặn thì vốn đó
được coi là có hiệu quả trong việc huy động.
1.3.3. Nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả huy động vốn
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
15
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
1.3.3.1. Nhân tố khách quan
Đây là các yếu tố mà khi tác động đến ngân hàng sẽ không thể
chống được, đó là các rủi ro không thể tránh. Ngân hàng chỉ có thể nhận thức,
dự báo và tìm cách giảm thiểu các rủi ro khi nó xảy ra.
a. Pháp luật, chính sách của Nhà nước

Pháp luật được đặt ra là để điều chỉnh mọi quan hệ xã hội. Do vậy tất cả
mọi hoạt động của ngân hàng đều chịu sự điều chỉnh của luật pháp. Cụ thể là
Luật các tổ chức tín dụng (1997), Pháp lệnh ngân hàng, hợp tác xã tín dụng và
công ty tài chính (1990), Luật ngân hàng Nhà nước Việt Nam (1998), các văn
bản pháp luật khác như: chỉ thị, thông tư Lĩnh vực hoạt động của ngân hàng là
vô cùng quan trọng trong nền kinh tế, vì vậy các hoạt động của ngân hàng luôn
được Nhà nước quản lý chặt chẽ bằng các văn bản pháp quy. Mỗi văn bản đều
có ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động của Ngân hàng, cụ thể là hoạt động huy
động vốn.
b. Tình hình chính trị – kinh tế – xã hội trong và ngoài nước
Có thể nói đây là yếu tố khách quan đối với tất cả các ngành nghề kinh tế,
không riêng gì ngân hàng. Sự ổn định chính trị cả trong và ngoài nước có tác
động rất rõ. Các cuộc bãi công, biểu tình, sụp đổ chính phủ luôn kéo theo tình
trạng huy động vốn của ngân hàng bị trì trệ bởi người dân không còn tin tưởng.
Ngược lại, sự đồng tâm, nhất trí, ổn định trong bộ máy lãnh đạo sẽ làm cho các
ngân hàng thương mại huy động vốn được dễ dàng
Nền kinh tế ở vào trạng thái tăng trưởng hay suy thoái đã tác động tới việc
huy động vốn của ngân hàng. ở tình trạng tăng trưởng, người dân cần nhiều vốn
để đầu tư mở rộng quy mô, trang thiết bị. Các ngân hàng phải huy động nhiều
vốn và càng có điều kiện để huy động do tích luỹ được nhiều hơn. Ngược lại ở
tình trạng suy thoái, sản xuất đình trệ, đầu tư bị thu hẹp, ngân hàng huy động
vốn khó khăn.
c. Tâm lý, thói quen tiêu dùng của người gửi tiền
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
16
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Tập quán tiêu dùng của người dân có tầm ảnh hưởng rất quan trọng đối với
việc huy động vốn của ngân hàng. Ở những vùng, người dân thường có thói

quen gửi tiền vào ngân hàng thì ngân hàng sẽ huy động được dễ dàng hơn nhiều
ở những vùng người dân thường hay cất trữ tiền trong nhà bằng vàng, bất động
sản
Ngược lại, ở một số nước, thói quen thanh toán bằng tiền mặt vẫn còn ăn
sâu thì nguồn vốn huy động của ngân hàng sẽ gặp khó khăn. Các tập quán tiêu
dùng này khó có thể được thay đổi ngay một sớm một chiều. Do đó để mở rộng
nguồn huy động, các ngân hàng phải nỗ lực hết mình: cải cách quy trình, thủ
tục, phát triển chính sách khách hàng
Một trong những lý do nữa là người dân chưa hiểu biết nhiều về các hoạt
động của ngân hàng, các tiện ích mà ngân hàng có thể cung cấp. Điều này đòi
hỏi các ngân hàng phải tăng cường tuyên truyền sâu rộng, quảng cáo, quảng bá
về các hoạt động của mình, các lợi ích của người gửi tiền cũng như các thủ tục
cần thiết.
1.3.3.2. Nhân tố chủ quan
a. Chiến lược kinh doanh của ngân hàng
Chiến lược kinh doanh có thể nói là đường lối, phương hướng hoạt động
cho một ngân hàng. Mỗi ngân hàng có một chiến lược kinh doanh khác nhau.
Điều này phụ thuộc vào từng điểm mạnh, điểm yếu, khả năng cũng như hạn chế
của ngân hàng. Chiến lược kinh doanh xác định quy mô huy động có thể mở
rộng hay thu hẹp, cơ cấu vốn có thể thay đổi về tỷ lệ các loại nguồn, chi phí
hoạt động có thể tăng hay giảm .
Chiến lược kinh doanh có liên quan đến huy động vốn bao gồm: Chính
sách về giá cả, lãi suất tiền gửi, tỷ lệ hoa hồng và phí dịch vụ. Đây là các yếu tố
quan trọng. Với việc lãi suất huy động tăng thì sẽ dẫn đến nguồn vốn vào ngân
hàng tăng, rất lớn. Nhưng đồng thời thì hiệu quả của việc huy động vốn có thể
giảm do chi phí huy động tăng. Do đó số lượng nguồn vốn huy động được sẽ
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
17
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

Học viện Ngân hàng
phụ thuộc chủ yếu vào chiến lược kinh doanh hay đúng hơn là phụ thuộc vào
chính bản thân ngân hàng.
b. Năng lực và trình độ của cán bộ ngân hàng
Không chỉ riêng ngân hàng mà trong bất cứ hoạt động nào, ngành nghề
nào, yếu tố con người cũng phải được đặt lên hàng đầu. Các cán bộ nhân viên
ngân hàng có năng lực sẽ phán đoán, xử lý chính xác các tình huống sẽ làm cho
các hoạt động huy động vốn được thực hiện một cách tốt đẹp. Trình độ của cán
bộ ngân hàng cao sẽ làm cho các thao tác nghiệp vụ được thực hiện nhanh
chóng và hiệu quả.
Thái độ trong tiếp xúc của nhân viên với khách hàng cũng rất quan trọng.
Nó có thể lôi kéo khách hàng làm tăng nguồn vốn huy động đồng thời cũng có
thể làm khách hàng rơì bỏ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng trong
hoạt động của ngân hàng, trước hết là trong khâu huy động vốn.
Các nhân viên ngân hàng là những người mang hình ảnh cho cả ngân
hàng. Do đó, để tăng cường huy động vốn thì một điều cực kỳ quan trọng là các
nhân viên ngân hàng phải có đủ những tiêu chí của một nhân viên ngân hàng
chuyên nghiệp: Hiểu biết khách hàng, Hiểu biết nghiệp vụ, Hiểu biết quy trình,
Hoàn thiện phong cách phục vụ.
c. Uy tín của ngân hàng
Đó là hình ảnh của ngân hàng trong lòng khách hàng, là niềm tin của
khách hàng đối với ngân hàng. Uy tín của mỗi ngân hàng được xây dựng, hình
thành trong cả một quá trình lâu dài. Người gửi tiền khi gửi thường lựa chọn
những ngân hàng lâu đời chứ không phải là những ngân hàng mới thành lập.
Ngân hàng lớn thường được ưu tiên lựa chọn so với các ngân hàng nhỏ. Hình
thức bảo hiểm tiền gửi làm tăng độ an toàn, tăng uy tín của ngân hàng.
Một điều quan trọng ở nước ta là hình thức sở hữu cũng có ảnh hưởng
quan trọng tới huy động vốn. Các ngân hàng quốc doanh bao giờ cũng có độ an
toàn cao hơn cho người gửi tiền, uy tín của các ngân hàng thương mại quốc
doanh cao hơn so với các ngân hàng khác. Những ngân hàng có uy tín luôn

Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
18
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
chiếm được lòng tin của khách hàng là tiền đề cho việc họ huy động được
những nguồn vốn lớn hơn với chi phí rẻ hơn và tiết kiệm được thời gian.
d. Trình độ công nghệ ngân hàng
Có thể nói công nghệ ngân hàng hiện đại khác xa so với trước đây. Việc áp
dụng máy tính là một cuộc cách mạng trong hoạt động của ngân hàng. Nhờ có
hệ thống tin học hiện đại, ngân hàng có thể thu thập thông tin về khách hàng, về
thị trường tốt. Từ đó, có thể hoạch định ra các hình thức huy động, thời gian
huy động, hình thức trả lãi Mặt khác, nhờ hệ thống thông tin tốt khiến cho
ngân hàng có thể nâng cao hiệu quả huy động vốn.
Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng trở nên
phổ biến, đó là một xu thế tất yếu. Việc thanh toán không dùng tiền mặt sẽ
khiến cho các ngân hàng ngày càng gắn liền với các hoạt động xã hội.
Nhìn chung có rất nhiều những yếu tố ảnh hưởng đến việc huy động vốn
của ngân hàng. Các yếu tố này tác động đến mọi hoạt động, ảnh hưởng đến kết
quả kinh doanh của ngân hàng. Mỗi ngân hàng khi hoạt động đều cần phải tiến
hành nghiên cứu, tìm hiểu. Những yếu tố tác động này có tính hai mặt: có thể có
tác động tích cực đồng thời có thể tác động tiêu cực tới ngân hàng. Ngân hàng
nào xác định đúng, chính xác các yếu tố tác động sẽ huy động được vốn lớn với
chi phí rẻ, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động.
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI SỞ GIAO DỊCH
NGÂN HÀNG CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM
2.1. Khái quát hoạt động kinh doanh của ngân hàng Cổ phần Ngoại Thương
Việt Nam
2.1.1. Khái quát về ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam và Sở giao
dịch ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam
Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam (Bank for Foreign Trade of Viet Nam
– Vietcombank) được thành lập ngày 30/10/1962 theo Quyết định số 115/CP do
Hội đồng Chính phủ ban hành trên cơ sở tách ra từ Cục Quản Lí Ngoại Hối trực
thuộc Ngân hàng Trung ương (nay là NHNN). Ngày 01/04/1963, chính thức khai
trương hoạt động NHNT như là một ngân hàng đối ngoại độc quyền. Tại thời
điểm này, Ngân hàng Ngoại Thương đóng vai trò là Ngân hàng chuyên doanh
đầu tiên và duy nhất của Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại bao
gồm cho vay tài trợ xuất nhập khẩu và các dịch vụ kinh tế đối ngoại khác
Ngày 14/11/1990, NHNT chuyển từ một NH chuyên doanh, độc quyền
trong hoạt động kinh tế đối ngoại sang một NH Thương mại Nhà nước hoạt
động đa năng theo Quyết định số 403- CT ngày 14/11/1990 của Chủ tịch hội
đồng Bộ trưởng.
Ngày 02/06/2008, theo Quyết định số 138/GP-NHNN ngày 23/05/2008
của Thống đốc NHNN, NHNT Việt Nam chính thức chuyển đổi thành từ
NHTM Nhà nước thành NHTMCP lấy tên là NHTMCP Ngoại Thương Việt
Nam, tên đầy đủ bằng Tiếng Anh: Joint Stock Commercial Bank for Foreign
Trade of Vietnam.
Năm 1991, SGD NHNT Trung ương được thành lập. Trong thời gian đầu
thành lập, SGD là đơn vị phụ thuộc Hội sở chính, thực hiện các hoạt động của
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
20
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng

Hội sở chính. SGD đóng vai trò đầu mối thực thi chiến lược phát triển các sản
phẩm, dịch vụ của NHNT Việt Nam, là cầu nối cho NHNT Việt Nam với khách
hàng của mình. Cùng với toàn bộ hệ thống NHNT Việt Nam, SGD thực hiện đa
dạng hóa và nâng cao chất lượng các sản phẩm mới, đi đầu trong ngành NH.
Ngày 28/12/2005, theo quyết định số 1215/QĐ-NHNT. TCCB&ĐT của Hội
đồng quản trị NHNT Việt Nam và tới ngày 01/01/2006, SGD được chính thức
tách khỏi Hội sở chính, hoạt động như 1 chi nhánh, có tư cách pháp nhân, có
con dấu, có tài khoản riêng.
Ngày 30/10/2008, SGD NHTMCP Ngoại thương VN đã chính thức khai
trương trụ sở hoạt động mới tại 31-33 Ngô Quyền, Phường Hàng Bài, Quận
Hoàn Kiếm, Hà Nội. Với trụ sở làm việc mới ở giữa thủ đô, thuận lợi về giao
thông, mật độ dân cư đông đúc cùng với rất nhiều cơ quan và doanh nghiệp dày
đặc là lợi thế lớn để SGD phát triển các nghiệp vụ của một Ngân hàng đối ngoại
cũng như các nghiệp vụ NH bán lẻ và nhiểu sản phẩm mới cho khách hàng.
Tính đến thời điểm 31/12/2012, SGD có 636 cán bộ và 37 phòng nghiệp
vụ bao gồm 20 phòng ban tại Trụ sở chính và 17 phòng Giao dịch trên địa bàn
Hà Nội.
Bên cạnh hoạt động như 1 chi nhánh VCB với thị phần lớn trong nhiều
lĩnh vực tại Hà Nội, SGD còn là nơi tiên phong thực hiện các chủ trương chính
sách của VCB, đi đầu trong việc thử nghiệm và triển khai các sản phẩm mới
cũng như thức hiện một số nghiệp vụ đặc thù khác.
2.1.2. Tình hình hoạt động kinh doanh tại Sở giao dịch ngân hàng Cổ
phần Ngoại thương Việt Nam
Năm 2009, sau một năm tách ra hoạt động độc lập, hoạt động của Sở giao
dịch đi vào ổn định, bắt nhịp với toàn hệ thống. Doanh số giao dịch tăng cao,
làm cho lợi nhuận trước thuế tăng lên. Các chỉ tiêu hoạt động ổn định. Là chi
nhánh đi đầu trong các lĩnh vực hoạt động; hỗ trợ cho Vietcombank phát triển
bền vững. Trong năm, Sở giao dịch đã nhận được khen thưởng của ban lãnh đạo
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2

21
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
NHTMCP Ngoại Thương Việt Nam, là đơn vị dẫn đầu công tác hiện đại hóa và
ứng dụng Công nghệ ngân hàng.
Do biến động về tỷ giá và lãi suất, năm 2010, là một năm khá khó khăn đối
với ngành ngân hàng. Đây là hệ lụy của sự biến động giá vàng và lạm phát trên
thị trường trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, chính sách thắt chặt tiền tệ để
kiểm soát lạm phát và nâng cao chuẩn an toàn hoạt động cũng gây áp lực không
nhỏ lên nhu cầu vốn của các ngân hàng. Hoạt động của các ngân hàng cạnh
tranh ngày càng gay gắt giữa trong nước và ngân hàng 100% vốn nước ngoài.
Tuy nhiên, vượt lên những khó khăn thách thức đó, toàn bộ hệ thống của ngân
hàng Ngoại Thương Việt Nam, trong đó có Sở giao dịch đã cố gắng hết sức để
đạt được mục tiêu đề ra và mang lại sự tăng trưởng bền vững trong năm. Sở
giao dịch luôn là đơn vị đứng đầu trong hệ thống về quy mô huy động vốn ngay
trong những thời điểm công tác huy động vốn gặp khó khăn. Năm 2010, Sở
giao dịch cũng là một trong hai đơn vị đi đầu trong công tác huy động vốn của
toàn hệ thống và đóng góp lớn nhất cho lợi nhuận của Vietcombank.
Năm 2011, nền kinh tế toàn cầu tiếp tục suy giảm, lạm phát tăng cao, giá
cả biến đông khó lường, khủng hoảng nợ công lan rộng ở khu vực Châu Âu.
Công tác huy động vốn càng gặp khó khăn do tác động của chính sách tiền tệ
thắt chặt của ngân hàng nhà nước và môi trường cạnh tranh không lành mạnh
của các tổ chức tín dụng. Huy động vốn từ nền kinh tế đạt hơn 241 nghìn tỷ
đồng, tăng 16% - tăng cao hơn tốc độ tăng trưởng toàn hệ thống (ước khoảng
11%), đạt 96,7% kế hoạch được giao (249 nghìn tỷ).
Năm 2012 có thể nói là năm đầy “u ám” của ngành ngân hàng, hoạt động
kinh doanh kém hiệu quả, tỷ lệ nợ xấu cao, hàng loạt ngân hàng phải tái cấu
trúc… Mặc dù bị ảnh hưởng từ tình hình chung nhưng Vietcombank vẫn thuộc
nhóm ngân hàng có khả năng “vực dậy” cao nhất. Lợi nhuận trước thuế đạt hơn
5000 tỉ, lợi nhuận sau thuế của Vietcombank đạt 3.237 tỉ đồng.

Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
22
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
Dưới đây là kết quả hoạt động kinh doanh tại Sở giao dịch trong 3 năm từ
2010 – 2012.
Chỉ tiêu Năm 2010 Năm 2011 Năm 2012
Huy động vốn 39.324,45 46.010,90 50.611,99
Dư nợ tín dụng 5.963,62 8.121,64 10.082,55
Tổng doanh thu 3.688,29 4.057,15 5.329,79
Tổng chi phí 3.044,52 3.286,96 4.337,53
Lợi nhuận trước thuế 643,78 770,20 992,25
(Nguồn: Tổng hợp báo cáo hoạt động của phòng tín dụng DN nhỏ và vừa)
Tổng huy động vốn từ khách hàng quy VNĐ đến 31/12/2011 đạt
50.611,99 tỷ đồng, tăng 4.601,90 tỷ đồng (tăng 10%) so với 31/12/2010.
Dư nợ tín dụng quy VNĐ đến 31/12/2011 đạt 10.082,55 tỷ đồng, tăng
1960,91 tỷ đồng (tăng 24,20%) so với 31/12/2010.
Năm 2011, tổng doanh thu của Sở Giao dịch đạt 992,25 tỷ đồng, tăng
222,05 tỷ đồng (tăng 28,83%) so với 31/12/2010.
2.2. Thực trạng huy động vốn tại Sở giao dịch – Ngân hàng Cổ phần Ngoại
thương Việt Nam
2.2.1. Mô hình tổ chức bộ máy tại Sở giao dịch
Được tổ chức theo tiêu chuẩn chung của toàn hệ thống Vietcombank, cũng
giống như mô hình tổ chức của các chi nhánh trong hệ thống, giữa các phòng
ban của Sở giao dịch luôn có mối quan hệ mật thiết với nhau. Mặc dù độc lập
thực hiện nghiệp vụ của phòng mình nhưng giữa các phòng nghiệp vụ này vẫn
có sự liên hệ phối hợp trong công việc, quy trình làm việc trong nội bộ Sở giao
dịch được tiến hành chính xác như một dây chuyền mà mỗi phòng ban là một
mắt xích. Các Phòng giao dịch tuy được đặt ở nhiều địa điểm khác nhau, không

Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
23
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
tập trung cùng địa điểm với Sở giao dịch nhưng hoạt động lại gắn kết chặt chẽ
với phòng Ngân quỹ, các phòng Hành chính Quản trị.
Sơ đồ 2.1: Mô hình tổ chức bộ máy tại SGD (tháng 12/2012)
(Nguồn: báo cáo của SGD NHTMCP Ngoại Thương Việt Nam)
Sở giao dịch
2.2.2. Chính sách thu hút vốn
Xác định rõ được tầm quan trọng của nguồn vốn đối với hoạt động kinh
doanh, Sở giao dịch - Vietcombank luôn luôn xây dựng chiến lược và kế hoạch
huy động vốn mỗi năm kết hợp với những dự báo, phân tích về thị trường và
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
24
Nhóm hỗ
trợ
Nhóm tín
dụng
Nhóm
thanh toán
Các
PGD
Nhóm kinh
doanh dịch vụ
Phòng
Khách hàng
Phòng

Quản lý
nhân sự
Phòng
Thanh
toán quốc
tế
Phòng Thanh toán
thẻ
Phòng Kế
toán
tàichính
Phòng Quản
lý nợ
Phòng Bảo
lãnh
Phòng Kinh doanh
dịch vụ
Phòng
Kiểm tra
GSTT
Phòng
Khách hàng
thể nhân
Phòng Ngân quỹ
Phòng
Hành
chính quản
trị
Phòng Đầu
tư dự án

Phòng Vốn và
KDNT
Phòng Tin
học
Phòng TD
DN nhỏ và
vừa
Phòng Khách hàng
đặc biệt
Phòng Kế toán
giao dịch
Phòng Quản lý
quỹ ATM
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Học viện Ngân hàng
bản thân chi nhánh trong năm mới. Trọng tâm của các chiến lược huy động vốn
của Sở giao dịch tập trung vào các nội dung sau :
- Thực hiện hiệu quả kế hoạch huy động vốn từ Ngân hàng Vietcombank
giao xuống mỗi năm (bao gồm : tổng lượng vốn huy động kế hoạch, chính sách
lãi suất, cơ cấu nguồn vốn huy động…). Đồng thời triển khai thành công các
đợt huy động vốn theo quý cùng với Ngân hàng Vietcombank, đăc biệt là các
đợt huy động vốn tiết kiệm dự thưởng, tặng quà khách hàng…
- Đẩy mạnh hoạt động huy động vốn trên địa bàn bằng nhiều biện pháp như:
tăng cường quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm huy động vốn tới khách hàng (cá nhân
và doanh nghiệp), nâng cao trình độ cán bộ nguồn vốn và nhân viên giao dịch, kiến
nghị Ngân hàng Vietcombank điều chỉnh chính sách lãi suất hợp lý.
- Tích cực tìm kiếm nguồn vốn có chi phí thấp, ổn định. Tăng tỷ trọng tiên
gửi không kì hạn và có kì hạn của các tổ chức kinh tế, đẩy mạnh huy động vốn
từ dân cư trên địa bàn.
- Phấn đấu tăng thị phần huy động vốn lên 22%, duy trì nguồn vốn ổn

định và phát triển.
2.3. Thực trạng hiệu quả huy động vốn tại Sở giao dịch – Ngân hàng Cổ
phần Ngoại thương Việt Nam
2.3.1. Mạng lưới huy động
Để ngân hàng có thể hoạt động được thì không thể nào thiếu được nguồn
vốn. Hoạt động huy động vốn của ngân hàng không thể nằm riêng lẻ mà nó nằm
cùng với các nghiệp vụ tài sản có và các dịch vụ hình thành nên định hướng
hoạt động chung của ngân hàng. Vì thế hoạt động huy động vốn của ngân hàng
là cơ sở, nền tảng tạo cho ngân hàng có nguồn vốn kinh doanh nhằm mục đích
thu lợi nhuận cho mình
Nhận thức sâu sắc về sự quan trong của nguồn vốn nên Sở giao dịch
Vietcombank coi vấn đề huy động vốn là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu của mình
cần phải làm. Tất cả cán bộ công nhân viên trong toàn chi nhánh tham gia thi
đua cùng nhau huy động vốn ở mọi lúc mọi nơi.
Lê Thị Thanh Kim Huệ
Lớp: 8A2
25