bài giảng sinh học 9 bài 44 ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

KiỂM TRA BÀI CŨ
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi 1: Em hãy nêu đặc điểm của hai nhóm sinh
vật hằng nhiệt và biến nhiệt ? Cho ví dụ về mỗi nhóm?
Câu hỏi 2:Thế nào là nhân tố sinh thái?Em hãy cho
biết có các nhóm nhân tố sinh thái nào?
KiỂM TRA BÀI CŨ
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi 1: Em hãy nêu đặc điểm của hai nhóm sinh
vật hằng nhiệt và biến nhiệt ? Cho ví dụ về mỗi nhóm
ĐÁP ÁN:
- Sinh vật biến nhiệt:Nhiệt độ cơ thể không ổn định,
biến đổi theo nhiệt độ của môi trường.
VD:Thực vật, động vật không xương sống, lớp cá….
- Sinh vật hằng nhiệt: Nhiệt độ cơ thể luôn ổn định,
không biến đổi theo nhiệt độ môi trường.
VD: Động vật lớp chim, thú.
KiỂM TRA BÀI CŨ
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi 2:Thế nào là nhân tố sinh thái?Em hãy
cho biết có các nhóm nhân tố sinh thái nào?
ĐÁP ÁN:
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác
động tới sinh vật.
- Có hai nhóm nhân tố sinh thái:
+ Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh.
+ Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh:
* Nhân tố sinh thái con người.
* Nhân tố sinh thái các sinh vật khác.
BÀI 44:

I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và liên
hệ với nhau tạo thành nhóm cá thể.
Đàn voi rừngRừng thông
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
H44-1a: Các cây thông mọc
gần nhau trong rừng
H44.1b: Cây bạch đàn đứng riêng
lẻ bị gió thổi nghiêng về một bên
1/ Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so
với sống riêng lẻ?
 Thực vật sống thành nhóm cản bớt sức gió nên
cây ít có khả năng bị ngã đỗ.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Đàn trâu rừng
Trong tự nhiên, động vật sống theo bầy
đàn có lợi gì?
 Động vật sống theo bầy đàn có khả năng tự vệ
chống kẻ thù, tìm kiếm thức ăn… tốt hơn.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Đàn ngỗng biển
Theo em các sinh vật sống thành nhóm cá
thể, thể hiện mối quan hệ gì?
 Các sinh vật sống thành nhóm cá thể,
thể hiện mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Khi gặp điều kiện bất lợi (số lượng cá thể tăng

cao, thiếu thức ăn, nơi ở chật chội… )các cá thể trong
nhóm đã xảy ra hiện tượng gì?
 Các cá thể cạnh tranh gay gắt, dẫn đến hiện
tượng tách nhóm.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT

Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau:
Hãy tìm câu đúng trong số các câu sau:
1. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng
khả năng cạnh tranh giữa các cá thể
2. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho
nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng
3. Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm
nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn
kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và liên hệ với
nhau tạo thành nhóm cá thể.
-Trong một nhóm có những mối quan hệ:
+ Hỗ trợ: Sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được
nhiều thức ăn hơn.
+ Cạnh tranh: Ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể
và sự cạn kiệt nguồn thức ăn.
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Liên hệ thực tế: trong chăn nuôi
người ta lợi dụng mối quan hệ
cùng loài để làm gì ?

Trả lời:
Nuôi vịt đàn, lợn đàn để tranh
nhau ăn và sẽ lớn nhanh
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
Quan hệ Đặc điểm
Bảng 44: Các mối quan hệ khác loài
Hỗ
trợ
Đối
địch
Cộng sinh
Cạnh
tranh
Hội sinh
Kí sinh,
nửa kí
sinh
Sinh vật ăn
sinh vật
Sự hợp tác cùng có lợi giữa các loài sinh vật
Các sinh vật khác nhau tranh giành thức ăn, nơi
ở và các điều kiện sống khác của môi trường. Các
loài kìm hãm sự phát triển của nhau.
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật, trong đó
một bên có lợi còn bên kia không có lợi và
cũng không có hại.
Sinh vật sống nhờ trên cơ thể sinh vật khác,
lấy các chất dinh dưỡng, máu… từ sinh vật

đó.
Gồm các trường hợp: động vật ăn thịt con
mồi, động vật ăn thực vật, thực vật bắt sâu
bọ.
THẢO LUẬN NHÓM
Nội dung thảo luận:
I/ QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
 Trong các ví dụ sau đây, quan hệ nào là hỗ trợ và đối
địch ?
1/ Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối
khống từ mơi trường cung cấp cho tảo,tảo
hấp thu nước, muối khống và năng lượng
ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất
hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản
phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp (Hình 44.2)
2/ Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát
triển, năng suất lúa giảm.
3/ Hươu, nai và hổ cùng sống trong một
cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống
chế bởi số lượng hổ.
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bị.
Chúng sống được nhờ hút máu của trâu,
bị.
5/ Địa y sống bám trên cành cây.
6/ Cá ép bám vào rùa
biển, nhờ đĩ cá được
đưa đi xa.
7/ Dê và bị cùng ăn cỏ

trên một cánh đồng.
8/ Giun đũa sống trong
ruột người
9/ Vi khuẩn sống trong
nốt sần ở rễ cây họ Đậu
(Hình 44.3)
10/ Cây nắp ấm bắt
cơn trùng.
1/ Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ
môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thụ nước, muối
khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp
nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản
phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp (H 42.2).
H4 2.2 ĐỊA Y
HỖ TRỢ (Cộng sinh)
HỖ TRỢ (Cộng sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
:Tảo đơn bào
:Sợi nấm
2/ Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển năng
suất lúa giảm.
Lúa
Cỏ dại
ĐỐI ĐỊCH (Cạnh tranh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
3/ Hươu, nai và hổ cùng sống trong một cánh rừng.

Số lượng hươu,
nai bị khống chế
bởi số lượng hổ.
ĐỐI ĐỊCH (Sinh vật ăn sinh vật khác)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
4/ Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống
được nhờ hút máu của trâu, bò.
ĐỐI ĐỊCH (Kí sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
5/ Địa y sống bám trên cành cây.
HỖ TRỢ (Hội sinh)
HỖ TRỢ (Hội sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
6/ Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá được đưa
đi xa.
CÁ ÉP
RÙA BIỂN
HỖ TRỢ (Hội sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
7/ Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng.
ĐỐI ĐỊCH (Cạnh tranh)
ĐỐI ĐỊCH (Cạnh tranh)

I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
8/ Giun đũa sống trong ruột người.
ĐỐI ĐỊCH (Kí sinh)
I/QUAN HỆ CÙNG LOÀI:
II/ QUAN HỆ KHÁC LOÀI:
Bài 44: ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT