bài tiểu luận môn quản trị doanh nghiệp đao đức trong tuyển dụng lao đong

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
MỞ ĐẦU
Trong xu thế hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, đòi hỏi thị trường lao
động ở Việt Nam phát triển linh hoạt để hỗ trợ tăng trưởng, nâng cao sức cạnh
tranh của nền kinh tế. Thế nhưng, do mới hình thành và phát triển chưa đồng bộ,
nên thị trường lao động Việt Nam đang bộc lộ nhiều yếu điểm lẫn mâu thuẫn,
trong đó nghiêm trọng nhất là mất cân bằng giữa cung và cầu, năng suất lao
động thấp. Trong khi chúng ta dư thừa sức lao động ở nông thôn thì ở lĩnh vực
phát triển công nghiệp, các ngành dịch vụ trung cao cấp lại thiếu hụt lao động
trầm trọng.
Đất nước càng phát triển thì nhu cầu về lao động có trình độ có chuyên môn
kỹ thuật ngày càng cao, thì tuyển dụng lao động càng đòi hỏi một lượng lao
động dồi dào, làm được việc. Nhưng tuyển dụng như thế nào? Có phải lúc nào
cũng tìm được những nhân viên- nguồn nhân lực có chất lượng? Và thực trạng
tuyên dụng ở Việt Nam thế nào? Đạo đức trong tuyển dụng ở nước ta ra sao? Từ
những vấn đề như trên, em đã tìm hiểu về đề tài: “Đạo đức trong tuyển dụng
lao đông” làm đề tài nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cứu có nhiều điều thiếu sót rất mong nhân được
những ý kiến đóng góp của thầy cô và các bạn để bài làm của nhóm em hoàn
chỉnh hơn.
Nhóm em xin trân thành cảm ơn!
NỘI DUNG
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Chương I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1.Đạo đức
Đạo đức là những khuynh hướng tốt trong tâm ta, mà những khuynh hướng
đó tạo nên những lời nói và hành vi bên ngoài khiến cho mọi người chung quanh
ta được chuyển hóa, an vui, lợi ích. Như vậy, Đạo đức là cái tốt ở bên trong
nhưng được đánh giá bằng biểu hiện ở bên ngoài. Chúng ta khẳng định lại là

Đạo đức không phải là hành vi hay lời nói bên ngoài. Đạo đức chỉ chi phối hành
vi và lời nói bên ngoài. Đạo đức là gốc của những hành vi lời nói tốt đẹp bên
ngoài.
Đạo: Đường đi, hướng đi, lối làm việc, ăn ở.
Đức: Theo Khổng Tử, sống đúng luân thường là có Đức. Theo Đạo (Lão tử)
tu thân tới mức hiệp nhất với trời đất, an hoà với mọi người là có Đức.
Đạo đức được xem là khái niệm luân thường đạo lý của con người, nó thuộc
về vấn đề tốt-xấu, hơn nữa xem như là đúng-sai, được sử dụng trong 3 phạm
vi: lương tâm con người, hệ thống phép tắc đạo đức và trừng phạt đôi lúc còn
được gọi giá trị đạo đức; nó gắn với nền văn hoá, tôn giáo, chủ nghĩa nhân
văn, triết học và những luật lệ của một xã hội về cách đối xử từ hệ thống này.
Đạo đức thuộc hình thái ý thức xã hội, là tập hợp những nguyên tắc, qui
tắc nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con người trong quan hệ với
nhau, với xã hội,với tự nhiên trong hiện tại hoặc quá khứ cũng như tương lai
chúng được thực hiện bởi niềm tyn cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh của
dư luận xã hội.
1.2. Khái niệm đạo đức kinh doanh.
Kinh doanh là hoạt động của cá nhân hoắc tổ chức nhằm đạt mục
đích lợi nhuận thông qua các hoạt động kinh doanh như: Quản trị, tyếp thị, tài
chính kế toán, sản xuất…
Đạo đức kinh doanh là các nguyên tắc, chuẩn mực nhằm điều chỉnh, đánh
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
giá, hướng dẫn và kiểm soát hànhvi của các chủ thể kinh doanh, trong điều kiện
môi trường kinh doanh của cá nhân và tổ chức đó.
Vi phạm đạo đức kinh doanh tại quốc gia này, nhưng có thể đối với tại một
quốc gia khác là không vi phạm.
Đạo đức kinh doanh chính là đạo đức được vận dụng vào trong hoạt
động kinh doanh.

Đạo đức kinh doanh là một dang của đạo đức nghề nghiệp
Chương 2:TÌM HIỂU SỞ QUA VỀ TUYỂN DUNG LAO ĐỘNG, THỰC
TRẠNG LAO ĐỘNG, TUYỂN DỤNG LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM.
2.1. Những vấn đề chung về tuyển dụng lao động
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 3
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Tuyển dụng lao động là một hiện tượng xã hội, phát sinh do nhu cầu
tự nhiên của quá trình lao động. Từ những hình thức tuyển dụng lao động giản
đơn nhất, tuyển dụng lao động ngày càng trở nên phổ biến, hiện đại hơn theo sự
phát triển của xã hội.
2.1.1.

Khái

niệm

về

tuyển

dụng

lao

động
Tuyển dụng lao động là một hiện tượng xã hội phát sinh do nhu cầu tự nhiên
của quá trình lao động. Xét về phương diện kinh tế xã hội, tuyển dụng lao động
biểu hiện ở việc tuyển chọn và sử dụng lao động phục vụ cho nhu cầu nhân lực
trong quá trình lao động. Việc tuyển dụng lao động được coi là tyền đề cho

quá trình sử dụng lao động.Về phương diện pháp lý, tuyển dụng lao động được
hiểu là hệ thống các quy định của pháp luật, là căn cứ cần thiết để các chủ thể
thực hiện hành vi tuyển dụng lao động.
Như vậy, về mặt pháp lý có thể đưa ra một định nghĩa khái quát về tuyển
dụng lao động như sau :
Tuyển dụng lao động là một quá trình tuyển chọn và sử dụng lao động của
các cơ quan Nhà nước, các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, các tổ
chức và cá nhân do Nhà nước quy định, nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng lao
động của mình.
2.1.2.

Ý

nghĩa
c
ủa

việ
c
quy

định

chế

độ

pháp

lý

về

tuyển

dụng

lao

động
Thông qua công tác tuyển dụng lao động, Nhà nước quản lý được
nguồn nhân lực, đảm bảo cho người lao động khả năng lựa chọn công việc phù
hợp với trình độ chuyên môn và điều kiện hoàn cảnh, tạo điều kiện cho họ làm
việc với năng suất cao.
Thông qua việc tuyển dụng lao động, đơn vị sử dụng lao động có thể chủ
động tuyển chọn, sa thải, duy trì và phát triển lực lượng lao động cần thiết cho
đơn vị mình, nhằm hoàn thành tốt mục tyêu, kế hoạch sản xuất, công tác đã đề
ra.
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 4
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
2.1.3.

Thủ

tụ
c
tuyển

dụng

lao

động
Thủ tục tuyển dụng lao động được quy định đối với cả người tuyển dụng và
người xin tuyển dụng.
Nhìn chung, trước khi tuyển dụng người tuyển dụng phải có trách nhiệm giới
thiệu nội dung và yêu cầu công việc, điều kiện lao động, nội quy, tyền lương,
tyền công, tyền thưởng và các chế độ khác mà người lao động được hưởng
(tuy nhiên, người lao động và người sử dụng lao động có thể thương
lượng mức lương theo quy định của pháp luật). Sau khi nhận đủ hồ sơ của
người lao động, người tuyển dụng phải tyến hành thẩm tra lý lịch, kiểm tra
sức khỏe, trình độ nghề nghiệp của người lao động. Nếu thỏa mãn các điều
kiện theo yêu cầu của người sử dụng lao động và quy định của pháp luật thì
người sử dụng lao động tyến hành lập hợp đồng đối với người lao động làm
việc theo hợp đồng lao động, cũng như quyết định chính thức nhận vào làm
việc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với tuyển dụng vào biên chế.
Ở Việt Nam hiện nay có các hình thức tuyển dụng lao động sau đây :
- Bầu cử
- Tuyển dụng vào biên chế nhà nước
- Tuyển dụng lao động thông qua Hợp đồng lao động
Tùy thuộc vào hình thức tuyển dụng mà thủ tục có một số đặc điểm riêng
Việc tuyển dụng lao động tạo điều kiện cho người lao động thực hiện quyền
có việc làm và nghĩa vụ lao động của mình.
Tuyển dụng lao động là khâu đầu tyên rất cơ bản của quá trình tổ chức lao
động. Các hoạt động phân tích, đánh giá, phân loại lao động, quy mô, cách thức
phân bổ lao động để hoàn thành các mục tyêu, chức năng của đơn vị, yêu
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 5
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH

cầu quản lý của những người sử dụng lao động chỉ có thể được thực hiện một
cách thuận lợi và có hiệu quả khi thực hiện tốt các hoạt động tuyển dụng.
2.2.Thực trạng nguồn lao động và tuyển dụng lao động ở Việt Nam
2.2.1.Việc làm thiếu bền vững
Trong xu thế hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, đòi hỏi thị trường lao
động ở Việt Nam phát triển linh hoạt để hỗ trợ tăng trưởng, nâng cao sức cạnh
tranh của nền kinh tế. Thế nhưng, do mới hình thành và phát triển chưa đồng bộ,
nên thị trường lao động Việt Nam đang bộc lộ nhiều yếu điểm lẫn mâu thuẫn,
trong đó nghiêm trọng nhất là mất cân bằng giữa cung và cầu, năng suất lao
động thấp. Trong khi chúng ta dư thừa sức lao động ở nông thôn thì ở lĩnh vực
phát triển công nghiệp, các ngành dịch vụ trung cao cấp lại thiếu hụt lao động
trầm trọng.
Phân tích về thực trạng thừa thiếu việc làm, GS-TS Nguyễn Bá Ngọc (Phó
Viện trưởng Viện Khoa học lao động - xã hội) cho rằng, tổng việc làm của nền
kinh tế tăng nhưng chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Cụ thể,
những năm vừa qua hệ số co giãn việc làm ở nước ta chỉ đạt mức trung bình
0,28% (tức là khi GDP tăng thêm 1% thì việc làm chỉ tăng 0,28%), so với các
nước trong khu vực hệ số co giãn việc làm còn thấp. Điều này có nghĩa là tăng
trưởng chưa tạo ra nhiều việc làm, đem lại lợi ích cho người lao động.

GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 6
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH

Hiện cả nước vẫn còn trên 50% lao động làm việc trong lĩnh vực nông
nghiệp. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn là một nước kém phát triển và tình
trạng thiếu việc làm ở nông thôn vẫn trầm trọng (chiếm tỷ trọng gần 97% trong
tổng số lao động thiếu việc làm chung).
Mặc dù, sự chuyển dịch cơ cấu lao động đã có tín hiệu tích cực nhưng chưa
theo kịp tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế và việc phân phối, sử dụng lao động

trong các khu vực kinh tế mất cân đối. Cụ thể, ở khu vực ngoài nhà nước sử
dụng (trên 87%) lao động xã hội, nhưng đại bộ phận làm việc ở hộ cá thể, sản
xuất nhỏ phân tán, phi chính thức với trình độ công nghệ, phương thức sản xuất
lạc hậu, năng suất lao động thấp.
Kết quả điều tra cho thấy tỷ lệ việc làm không bền vững chiếm tỷ lệ 2/3 hoặc
3/4. Tình trạng việc làm khu vực phi chính thức (chiếm tỷ lệ 70% trong tổng số
việc làm) nhưng không được hưởng chính sách an sinh xã hội, luôn đối mặt với
việc làm bấp bênh, thu nhập thấp, ít được bảo vệ. Đó là cái vòng luẩn quẩn trong
bức tranh chung của thị trường lao động Việt Nam: chất lượng lao động thấp
dẫn đến lương thấp, năng suất lao động thấp và cuối cùng cản trở tốc độ tăng
trưởng kinh tế.
2.2.2.Xóa bỏ rào cản hành chính
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 7
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Mặc dù cơ chế và chính sách tyền lương đã đổi mới và nhiều lần điều chỉnh
theo định hướng thị trường, nhưng mức lương tối thiểu và cơ bản mới chỉ đáp
ứng 60%-65% nhu cầu cơ bản của người lao động (thấp hơn mức lương trả trên
thị trường, gần với ngưỡng nghèo). Nhìn chung, hệ thống thang bảng lương hiện
hành rườm rà, phức tạp và chưa theo kịp sự phát triển của thị trường sức lao
động.
Nhiều ý kiến cho rằng muốn phát triển thị trường lao động bền vững trong 10
năm tới thì phải có quan điểm, định hướng đúng và quan tâm giải quyết những
tồn tại, bất ổn của nó.
Ông Trần Văn Thiện, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển nguồn nhân
lực (ĐH Kinh tế) đặt vấn đề: nếu coi sức lao động là hàng hóa đặc biệt, nhà
nước không nên can thiệp sâu, để nó tự vận hành, đáp ứng yêu cầu hội nhập thị
trường lao động quốc tế.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng hiện có rất nhiều rào cản về hành chính đang cản
trở sự phát triển, lưu thông của thị trường lao động. Vì thế, việc xóa bỏ các rào

cản hành chính, phân khúc thị trường lao động cần được xem xét và hướng tới
giảm dần sự can thiệp của nhà nước.
Ở vai trò quản lý, điều tyết thị trường lao động, Nhà nước cần đầu tư thích
đáng vào phát triển cơ sở hạ tầng của thị trường lao động (cập nhật thông tyn, tư
vấn giới thiệu việc làm, kết nối cung cầu về lao động…); phát triển nguồn nhân
lực đáp ứng yêu cầu của xã hội thông qua giáo dục, đào tạo nghề nghiệp; hỗ trợ
lao động yếu thế tham gia vào thị trường lao động.
Khi đã tạo được sân chơi bình đẳng cho người lao động trong thị trường lao
động, chúng ta sẽ giải được bài toán nhân lực: giá nhân công cao, việc làm ổn
định, năng suất lao động tăng, kinh tế phát triển bền vững.
Bà Lin Lean Lim, chuyên gia cao cấp của ILO: Việt Nam có tỷ lệ lao
động thất nghiệp thấp và đang ở thời kỳ dân số vàng. Đó là lợi thế vì Việt Nam
không phải đối mặt với tình trạng dân số già, khan hiếm lao động trẻ. Nhờ vậy,
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 8
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Chính phủ Việt Nam sẽ tyết kiệm được nguồn chi để đầu tư phát triển thị trường
lao động. Tuy nhiên, Việt Nam đang đứng trước thách thức phải chuyển đổi cơ
cấu lao động-từ thâm dụng (sử dụng nhiều lao động phổ thông, tay nghề thấp)
sang lao động tynh có kỹ năng, tay nghề kỹ thuật cao.
Để phát triển thị trường lao động theo hướng năng động, tạo nhiều cơ hội
việc làm bền vững, thu nhập ổn định thì Việt Nam phải thay đổi cơ chế quản lý
hộ khẩu, hỗ trợ lao động nhập cư hưởng đầy đủ các quyền lợi theo qui định của
luật pháp; quan tâm phát triển kinh tế ở các vùng miền nghèo khó, khu vực nông
thôn để cân bằng lực lượng lao động, tạo ra sự bình đẳng về việc làm, thu nhập.
Giả sử bạn là giám đốc nhân viên của một công ty đang đi tuyển thêm nhân
viên cho công ty, thì trong các đặc điểm sau đây của một người, điều gì quan
trọng nhất cho bạn trong việc tuyển mộ: kinh nghiệm, bằng cấp, thành thật,
thông minh, teamwork, khiêm tốn, làm việc siêng năng, nói năng hoạt bát…?
Có lẽ bạn sẽ muốn trả lời “Mọi yếu tố đều quan trọng” (chọn hết cho chắc

ăn ) Tất nhiên là như thế, tuyển nhân viên thì tìm người càng có nhiều cái tốt
càng hay. Nhưng bạn vẫn phải biết đâu là ưu tyên một đâu là ưu tyên hai trong
các yếu tố tuyển chọn, vì thường xuyên là rất ít ứng viên hội đủ tất cả mọi điều
kiện lý tưởng bạn muốn.
Trong khi các bạn suy nghĩ câu trả lời, mình sẽ cho các bạn câu trả lời của
mình. Mình có thể đặt các yếu tố theo thứ tự ưu tyên như sau: (1) Khiêm tốn,
thành thật, teamwork, làm việc siêng năng, (2) nói năng hoạt bát, thông minh,
kinh nghiệm, bằng cấp.
• Trong nhóm số 1 thì đạo đức là chính. Nhóm số 2 thì tài năng là chính.
Nhưng tại sao mình lại để nhóm 1 ưu tyên cao hơn nhóm 2 ? Thưa, vì tài
năng và kinh nghiệm thì rất dễ dạy. Nếu một nhân viên chưa có kinh nghiệm, lớ
nga lớ ngớ, nhưng chịu học hỏi, ta có thể huấn luyện người ấy thành nhân viên
thượng thừa rất dễ. Nhưng nếu người có tính khí kiêu căng, dối trá, hoặc hay
ganh tị và gây gổ với đồng nghiệp, hoặc làm việc thiếu siêng năng và quyết tâm,
thì rất khó để thay đổi tính khí người đó.
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 9
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Đạo đức là cách ta sống với những người quanh ta, thường thuộc về “tính
khí” của ta—khiêm tốn, thành thật, siêng năng, kính trọng vui vẻ với mọi người.
Tài năng là những gì ta biết có tính cách kỹ thuật như ly’ luận, phân tích, luật,
kinh tế, vi tính, thuốc men…
Khi bạn tuyển người cho công ty, tức là bạn và các đồng nghiệp sẽ phải làm
việc chung với người ấy, thì cũng như đi kiếm vợ kiếm chồng. Việc quan trọng
nhất là tìm người mà bạn có thể sống chung hòa bình vui vẻ lâu năm, chứ không
phải là người đó tài ba đến đâu. Người rất tài về việc gì đó, mà ở với mình chỉ 3
ngày đã bắt đầu gây lộn, thì cũng như không! Thà mình ở một mình còn hơn.
Cho nên, các bạn cần hiểu rõ căn bản này. Nếu bạn không tự luyện tập đạo
đức (mà chẳng trường nào dạy bạn) thì bạn sẽ gia nhập cuộc đời như người bại
liệt, rất khó cho bạn tyến xa được sau này. Ở đâu thì người có bằng cấp cũng

nhiều như lá rụng mùa thu. Trong số những người có bằng cấp đó, thiểu số
người mạnh về đạo đức sẽ là những người thành công vượt trội.
• Cho đến lúc này, chúng ta đã nói đến “đức” và “tài” như là hai điều biệt lập,
theo kiểu thiên hạ thường nói xưa nay. Nhưng đó lại là một lầm lẫn lớn. Đức và
tài thực ra không biệt lập, mà đạo đức là nền tảng để phát triển tài năng.
Tại sao?
Rất dễ hiểu. Người khiêm tốn thì xử với ai cũng như thầy nên rất nhiều người
xung phong chỉ cho kiến thức. Người thành thật thì ai cũng tyn nên sẽ chỉ cho
nhiều bí mật nghề nghiệp. Người siêng năng (tức là sử dụng thời giờ của công ty
một cách chân thành) thường được giao nhiều công việc, cho nên kinh nghiệm
rất nhiều. Người làm việc nhóm giỏi (tức là được các bạn trong nhóm yêu
thương kính phục) thì đương nhiên là sẽ tyếp thu được nhiều kiến thức của các
bạn, đồng thời giỏi phối hợp và quản lý.
Cho nên khi nói rằng tài và đức quan trọng ngang nhau, người ta hiểu rất sai
bản chất của vấn đề. Đức là cánh tay mở toang mọi cánh cửa u minh của đầu óc
chúng ta, để ánh sáng trí tuệ tràn vào, để tài năng chúng ta có thể phát triển. Đức
là cái nền của tài.
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 10
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
CHƯƠNG 3: CÁC KHÍA CẠNH THỂ HIỆN ĐẠO ĐỨC TRONG
TUYỂN DỤNG LAO ĐỘNG.
Trong hoạt động tuyển dụng và bổ nhiệm nhân sự sẽ xuất hiện một vấn đề
đạo đức khá nan giải, đó là tình trạng phân biệt đối xử.
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 11
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Phân biệt đối xử là việc không cho phép của một người nào đó được hưởng
những lợi ích nhất định xuất phát từ định kiến về phân biệt. Biểu hiện ở phân
biệt chủng tộc, giới tính, tôn giáo, địa phương, vùng văn hoá, tuổi tác

Có những trường hợp cụ thể, sự phân biệt đối xử lại là cần thiết và không
hoàn toàn sai. Chẳng hạn như một người quản lý không bao giờ để tôn giáo trở
thành một cơ sở để phân biệt đối xử khi tuyển chọn nhân sự. Tuy nhiên, trong
trường hợp phải chọn nhân sự cho Nhà thờ đạo Tyn lành thì việc để tôn giáo là
một cơ sở để lựa chọn là hoàn toàn hợp lý. Tương tự vậy, một nhà quản lý kiên
quyết chỉ phỏng vấn những phụ nữ để tuyển người cho vị trí giám đốc chương
trình giáo dục phụ nữ hoặc một người gốc Phi cho chương trình giáo dục người
Mỹ gốc Phi là hợp lý.
Tuy nhiên, cũng có những trường hợp người quản lý dựa trên cơ sở phân
biệt đối xử để tuyển dụng và bổ nhiệm nhân sự. Quyết định của họ dựa trên cơ
sở người lao động thuộc một nhóm người nào đó, đặc điểm của nhóm người đó
sẽ được gán cho người lao động đó bất kể họ có những đặc điểm đó hay không
và dựa trên giả định là nhóm người này kém cỏi hơn nhóm người khác. Ví dụ,
như phụ nữ dường như không thể đưa ra được những quyết định hợp lý vì họ
quá thiên về tình cảm. Người da màu kém cỏi hơn người da trắng. Như vậy
quyết định của người quản lý dựa trên cơ sở phân biệt đối xử chứ không phải
dựa trên khả năng thực hiện công việc. Quyết định như vậy ảnh hưởng đến
quyền lợi của người lao động như vị trí, thu nhập
Một vấn đề đạo đức khác mà các nhà quản lý cần lưu ý trong tuyển dụng, bổ
nhiệm và sử dụng người lao động đó là phải tôn trọng quyền riêng tư cá nhân
của họ.
Để tuyển dụng có chất lượng, người quản lý phải thu nhập thông tyn về quá
khứ của người lao động xem có tyền án tyền sự không, về tình trạng sức khoẻ
xem có thích hợp với công việc không, về lý lịch tài chính xem có minh bạch
không Đó là tính chính đáng của công tác quản lý. Song sẽ là phi đạo đức nếu
người quản lý từ thông tyn thu thập được can thiệp quá sâu vào đời tư của người
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 12
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
lao động, tyết lộ bệnh án/(hồ sơ y tế), xuất bản về những vấn đề riêng tư của họ

và sử dụng tên của họ vì các mục đích thương mại khác.
Trong công tác tuyển dụng và sử dụng người lao động, trong một số trường
hợp cụ thể, với những công việc cụ thể (lái máy bay, lái tầu, điều khiển máy
móc ) người quản lý phải xác minh người lao động có dương tính với ma tuý
không, hoạt động này hoàn toàn hợp đạo lý. Tuy nhiên, nếu việc xác minh này
phục vụ cho ý đồ cá nhân của người quản lý (để trù dập, để trả thù cá nhân, để
thay thế các quan hệ khác ) thì lại là vi phạm quyền riêng tư cá nhân và đáng bị
lên án về mặt đạo đức.
Một vấn đề đạo đức mà các nhà quản lý không thể xem nhẹ trong tuyển
dụng, bổ nhiệm và sử dụng người lao động đó là sử dụng lao động, sử dụng chất
xám của các chuyên gia nhưng không đãi ngộ xứng đáng với công sức đóng góp
của họ.
Đây là một hình thức bóc lột lao động để gia tăng lợi nhuận tyêu cực. Lợi
nhuận của một công ty luôn có tương quan với sự đóng góp của người lao động.
Công ty kinh doanh muốn gia tăng lợi nhuận thì nhất định phải quan tâm đến lợi
ích của người lao động trực tyếp làm ra của cải vật chất. Quan hệ chủ thợ sẽ tốt
đẹp nếu chủ nhân quan tâm tới lợi ích công nhân, ngược lại công nhân luôn lao
động tích cực và tìm cách gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. Đó là 2 vế tương
hỗ của một bài toán kinh tế, cần được xử lý một cách lành mạnh, phù hợp với lợi
ích của đôi bên
2. MỘT SỐ VÍ DỤ
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 13
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Khách san Rạng Đông khi cổ phần hoá gặp khó khăn trong giải quyết lao
động. Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, nhân viên khách sạn phải trẻ khoẻ,
nhanh nhẹn, hoà nhã, lịch sự, ứng xử có văn hoá và đối với một số bộ phận phải
có trình độ. Trong số lao động hiện có rất ít người đáp ứng được yêu cầu
này.Theo cách thông thường là cho nghỉ việc nhưng công ty Rạng Đông đã
tuyển lao động mới đáp ứng đòi hỏi thị trường , đồng thời mở thêm nghề mới để

thu nap số lao đông dôi dư. Những ai tự nguyện nghỉ việc thì giải quyết theo chế
độ.
Nhận xét:
Từ ví dụ trên ta thấy trên thị trường bây giờ rất ít các doanh nghiệp có cách
xử lý nhu công ty Rạng Đông -có đạo đức trong tuyển dung lao động. Mà đa số
là chạy theo những lợi ích của công ty.Xã hội rất cần những công ty có dạo đức
trong kinh doanh nói chung và trong tuyển dụng lao động nói riêng. Góp phần
giúp xã hội phát triển vững mạnh.
Thực trạng đạo đức tuyển dụng lao động của một số doanh nghiệp
(dẫn từ />GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 14
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Làm việc 35 năm được nghỉ bao
nhiêu ngày phép?
24/02/2012
Cô tôi đang
làm trong
doanh nghiệp
Nhà nước, có
thời gian
công tác 35
năm, doanh nghiệp chỉ cho cô tôi nghỉ
hàng năm là 18 ngày. Cách tính ngày
nghỉ hàng năm của doanh nghiệp có
đúng không?Trần Thị Dịu (<a <
div=""></a <>
Muốn được hưởng trợ cấp thất
nghiệp phải làm sao?
23/02/2012
Khi nghỉ việc

tôi muốn
hưởng trợ cấp
thất nghiệp thì
đòi hỏi phải
có điều kiện
gì? Thủ tục để hưởng bảo hiểm thất
nghiệp như thế nào? Nguyễn Hồng
Thanh (TP Hà Nội)
Hợp đồng hết hạn có được hưởng
trợ cấp thất nghiệp?
23/02/2012
Tuy nhiên, ngày 28-2-2012 tới đây,
hợp đồng lao động (HĐLĐ) của tôi
hết hạn, vì lý do cá nhân, tôi không
thể ký HĐLĐ mới. Vậy, khi kết thúc
HĐLĐ tôi có được hưởng trợ cấp thất
nghiệp hay không? Tôi cần làm thủ
Bắt làm thêm nhưng không trả tiền?
22/02/2012
Tôi là viên
chức làm việc
ở 1 cơ quan
thuế tại
TPHCM. Cơ
quan tôi yêu
cầu nhân viên mỗi ngày thay nhau trực
1 đêm từ 18 giờ đến 6 giờ sáng hôm
sau nhưng không được tính lương.
Những ngày nghỉ lễ, Tết cũng phải
thay

Sau khi nghỉ việc có được tham gia
BHXH tự nguyện?
21/02/2012
Tôi làm việc tại một công ty và tham
gia BHXH được 10 năm, nay vì điều
kiện gia đình, tôi xin nghỉ việc. Tôi có
thể tiếp tục tham gia BHXH tự
nguyện không? Nếu được thì liên hệ
ở đâu? Mức đóng hàng tháng là bao
HĐLĐ hết hạn có được hưởng trợ
cấp thôi việc?
17/02/2012
Tôi đang làm
việc cho một
doanh nghiệp
ở quận 3-
TPHCM, hợp
đồng lao động
(HĐLĐ) của tôi sẽ hết hạn vào ngày
29-2-2012. Trước đó, vào ngày 10-2-
2012, giám đốc công ty thông báo sẽ
chấm dứt HĐLĐ khi hết hạn. Tôi
được
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 15
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Coi chừng hết thời hiệu khởi kiện!
17/02/2012
Tôi làm việc được 2 năm tại Trung
Tâm ĐTDĐ CDMA (quận 1-

TPHCM) với hợp đồng lao động
(HĐLĐ) không xác định thời hạn. Từ
tháng 2-2011 thì tôi xin nghỉ việc và
được trung tâm đồng ý. Tuy nhiên từ
đó đến nay trung tâm
Không được nhận tiền BHXH 1 lần?
08/02/2012
Tôi đã làm việc cho một doanh nghiệp
Nhà nước từ tháng 9-1983 đến năm
2011 thì xin nghỉ việc. Tôichưa đủ tuổi
nghỉ hưu nhưng muốn lãnh tiền BHXH
một lần có được không? Nhon Thanh
(<a < div=""></a <>
Khi ốm đau, được hưởng chế độ thế
nào?
07/02/2012
Người lao
động bị ốm
đau được
hưởng trợ
cấp BHXH
như thế nào
theo quy định của Luật BHXH? Nếu
bị bệnh phải điều trị dài ngày thì có
được hưởng quyền lợi không? Tuyet
Phan (<a < div=""></a <>
Có được xem là hợp đồng không xác
định thời hạn?
01/02/2012
Tôi làm việc cho một công ty được 2

năm, nhưng chỉ được ký hợp đồng lao
động (HĐLĐ) lần đầu với thời hạn 1
năm. Khi hết hạn HĐLĐ cũ,công ty
không ký HĐLĐ mới nhưng tôi vẫn
tiếp tục làm việc đến nay. Trong
Hỗ trợ học nghề cho người thất
nghiệp
10/01/2012
Ngoài việc
được tư vấn
giới thiệu
việc làm
miễn phí,
người lao
động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp
còn được hỗ trợ học nghề
Quy định cụ thể về trợ cấp thất
nghiệp
03/01/2012
Mức trợ cấp
thất nghiệp
hằng tháng
bằng 60%
mức bình
quân tiền
lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm
thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước
khi nghỉ việc
Điều kiện hưởng bảo hiểm thất
nghiệp

27/12/2011
Tạm dừng và tiếp tục hưởng thất
nghiệp
20/12/2011
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 16
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Thời gian
qua, Báo
Người Lao
Động đã
tuyên truyền
sâu rộng về
chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Tuy
nhiên, vẫn còn rất nhiều người lao
động thắc mắc về điều kiện cũng như
thủ tục được hưởng trợ cấp. Ông
Trần
Người sử
dụng lao động
có trách nhiệm
xác nhận về
việc người
lao động bị
mất việc làm chậm nhất hai ngày kể từ
ngày mất việc hoặc chấm dứt hợp đồng
lao động…
Cho nghỉ việc nhưng không ra
quyết định bằng văn bản?
19/12/2011

Vừa qua, tôi bị công ty cho nghỉ việc
do có va chạm với người nhà của
giám đốc công ty. Giám đốc chỉ thông
báo miệng mà không ra quyết định
bằng văn bản. Từ trước đến nay tất cả
các trường hợp cho nghỉ việc
Các nguồn thu bảo hiểm thất nghiệp
13/12/2011
Ngân sách bảo
đảm nguồn
kinh phí hỗ trợ
quỹ bảo hiểm
thất nghiệp
theo mức bằng
1% quỹ tiền lương, tiền công đóng bảo
hiểm thất nghiệp
Thủ tục thực hiện bảo hiểm thất
nghiệp
06/12/2011
Người lao
động có mức
tiền lương,
tiền công
tháng cao
hơn 20 tháng
lương tối thiểu chung thì mức tiền
lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm
thất nghiệp bằng 20 tháng lương tối
thiểu chung
Không đóng BHTN, quyền lợi được

hưởng ra sao?
03/12/2011
Sau khi chấm dứt công việc tại công ty
cũ tôi đã nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm
thất nghiệp (BHTN) và đã được nhận 3
tháng lương cho tổng thời gian đã đóng
BHTN là 30 tháng trước đây.
PHẦN KẾT LUẬN
Saukhi tìm hiểu đề tài chúng em đã thấy được tầm quan trọng của đạo đức
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 17
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
trong tuyển dụng. Tuyển dụng lao động là khâu đầu tyên rất cơ bản của quá
trình tổ chức lao động. Các hoạt động phân tích, đánh giá, phân loại lao động,
quy mô, cách thức phân bổ lao động để hoàn thành các mục tyêu, chức năng
của đơn vị, yêu cầu quản lý của những người sử dụng lao động chỉ có thể
được thực hiện một cách thuận lợi và có hiệu quả khi thực hiện tốt các hoạt
động tuyển dụng. Muốn có nguồn lao động dồi dào và có hiệu quả rất cần những
người tuyển dụng lao động có đạo đức. Chúng ta những nhà kinh doanh tương lai
hãy là những người ko chỉ có tài mà còn phải có đức, giúp cho đất nước phát
triền vững mạnh.
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 18
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
PHẦN THÂN
Chương I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1.Đạo đức là gì?
1.2. Khái niệm đạo đức kinh doanh

Chương 2:TÌM HIỂU SỞ QUA VỀ TUYỂN DUNG LAO ĐỘNG,
THỰC TRẠNG LAO ĐỘNG, TUYỂN DỤNG LAO ĐỘNG Ở VIỆT
NAM.
2.1.

Khái

niệm

về

tuyển

dụng

lao

động
2.2.

Ý

nghĩa
c
ủa

việ
c
quy

định

chế

độ

pháp

lý

về

tuyển

dụng

lao

động
2.3.

Thủ

tụ
c
tuyển

dụng

lao

động
2.4.Thực trạng nguồn lao động và tuyển dụng lao động ở Việt Nam
2.4.1.Việc làm thiếu bền vững
2.4.2.Xóa bỏ rào cản hành chính
CHƯƠNG 3: CÁC KHÍA CẠNH THỂ HIỆN ĐẠO ĐỨC TRONG
TUYỂN DỤNG LAO ĐỘNG.
1. MỘT SỐ VÍ DỤ
2.Nhận xét:
PHẦN KẾT LUẬN
GVHD: Phạm Văn Thắng Lớp: NCKT5ATH
SVTH : Nhóm 01 Trang 19