vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng đông nam bộ hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
PHÙNG VĂN NAM
VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN
TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC
VÙNG ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY
Chuyên ngành: CNDVBC & CNDVLS
Mã số: 62.22.80.05
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC
Thành phố Hồ Chí Minh - 2013
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của để tài
Vai trò quyết định của quần chúng nhân dân trong lịch sử đã được
C. Mác và Ph. Ăngghen khẳng định trong quá trình xây dựng thế giới
quan triết học mới, nhất là quan niệm duy vật về lịch sử. Việc xác lập
vai trò của quần chúng nhân dân không phải ngẫu nhiên, mà dựa trên
nền tảng vững chắc của tiến trình lịch sử xã hội, gắn với hoạt động của
quần chúng nhân dân trong các lĩnh vực sản xuất vật chất, đấu tranh
biến đổi xã hội và sáng tạo ra các giá trị văn hóa tinh thần.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam, đã tiếp thu sâu
sắc quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò của quần chúng
nhân dân trong lịch sử, đồng thời vận dụng một cách sáng tạo quan
điểm ấy vào quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam trong đó có sự
nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc. Đó là một trong những nguyên nhân vô
cùng quan trọng và có ý nghĩa lớn lao góp phần làm nên thắng lợi của
cách mạng Việt Nam trong suốt quá trình đấu tranh chống giặc ngoại
xâm, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Vùng Đông Nam bộ là địa bàn rất phức tạp về an ninh trật tự, bởi
vì nó bao gồm các địa phương gắn liền với các lĩnh vực hoạt động như:
chính trị, kinh tế, ngoại giao, văn hóa, giáo dục, du lịch, dầu khí, các
khu công nghiệp, các tôn giáo, các dân tộc, địa bàn có biên giới với

nước Campuchia, ngoài mặt thuận lợi trong quá trình phát triển, còn có
mặt trở ngại không nhỏ về an ninh trật tự. Mặc khác một bộ phận không
nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo, quản lý còn thiếu
gương mẫu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, dẫn đến
thái độ quan liêu, hách dịch, xem thường vai trò của quần chúng nhân
dân. Sự tác động mặt trái của cơ chế thị trường làm cho tội phạm, tệ nạn
xã hội có xu hướng phát triển ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu
cực đến an ninh trật tự xã hội. Tình hình trên đòi hỏi cần phải quán triệt
thật sâu sắc vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an
ninh tổ quốc. Trong khi đó việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác vận động
quần chúng nhân dân tham gia Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ
quốc chưa được quan tâm đúng mức. Các tổ chức Đảng, chính quyền ở
một số địa phương trong vùng nhận thức chưa đầy đủ về ý nghĩa và tầm
quan trọng của việc xây dựng phong trào nên việc triển khai thực hiện
còn mang tính hình thức, chiếu lệ, thiếu sơ kết, tổng kết để rút kinh
nghiệm và có biện pháp khắc phục kịp thời. Vai trò nòng cốt trong công
tác vận động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc của lực lượng
1
Công an nhân dân chưa được chú ý, coi trọng; sự phối hợp giữa ngành
Công an với các ngành, đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức quần
chúng trong việc vận động quần chúng nhân dân tham gia Phong trào
toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc chưa chặt chẽ, đồng bộ. Tâm lý ngại va
chạm, không dám ngăn chặn các hoạt động của đối tượng lưu manh côn
đồ, không dám tố giác tội phạm do sợ bị trả thù có xu hướng xuất hiện
ngày càng tăng trong quần chúng nhân dân. Vấn đề đặt ra là phải phân
tích thực trạng, tìm ra nguyên nhân, trên cơ sở đó đề ra phương hướng
và những giải pháp phát huy hiệu quả vai trò của quần chúng nhân dân
trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ.
Phát huy vai trò của quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc là
công tác có ý nghĩa quan trọng để thực hiện quyền làm chủ của quần

chúng nhân dân trên lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự
an toàn xã hội, là biện pháp công tác có hiệu quả để góp phần giải quyết
vấn đề an ninh trật tự trong tình hình hiện nay tại vùng Đông Nam bộ.
Chính vì những lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề “Vai trò của quần
chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc vùng Đông
Nam bộ hiện nay” cho đề tài luận án tiến sĩ triết học của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
Các công trình, bài viết về vai trò của quần chúng nhân trong lịch
sử nói chung, trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc nói riêng, khá
phong phú, song chủ yếu tập trung vào ba nhóm chính:
Thứ nhất, những công trình, bài viết mang tính định hướng về thế
giới quan và phương pháp luận, liên quan đến vai trò của quần chúng
nhân dân trong các tác phẩm của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác -
Lênin, của Hồ Chí Minh, các văn kiện của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Có thể nói, vấn đề vai trò của quần chúng nhân dân chiếm vị trí quan
trọng trong các tác phẩm của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác - Lênin.
Các thời kỳ của sự phát triển triết học Mác, giai đoạn Mác - Ăngghen,
đều đề cập đến vai trò của quần chúng nhân dân, khẳng định vai trò của
quần chúng nhân dân trong các hình thức hoạt động lịch sử – hoạt động
sản xuất vật chất, hoạt động cải tạo xã hội, hoạt động sáng tạo văn hóa.
V. I.Lênin bảo vệ, phát triển triết học Mác. Lênin đã vạch trần bản
chất phản cách mạng, giả danh “người bạn của dân” của bọn dân túy ở
Nga vào những năm 90 của thế kỷ XIX. Di huấn của Người trong loạt
bài viết và bức thư gửi Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản
(bônsêvích) Liên Xô, trong đó có cả bài về sự cần thiết đổi mới chủ
nghĩa xã hội và phương thức phát huy vai trò của quần chúng nhân dân.
2
Thứ hai, các công trình, bài viết của các nhà lý luận về vai trò quần
chúng nhân dân trong lịch sử, đặc biệt sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc
trong điều kiện hiện nay ở Việt Nam.

Tư tưởng “quần chúng nhân dân làm nên lịch sử” được Đảng ta vận
dụng sáng tạo vào thực tiễn cách mạng trong suốt hơn 80 năm qua. Từ
Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã xác định “cách mạng là sự nghiệp của
quần chúng”. Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, vấn đề phát huy sức
mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc - động lực chủ yếu để phát triển đất
nước nói chung và trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc nói riêng là
một quan điểm cơ bản được quán triệt trong toàn bộ các văn kiện từ Đại
hội VI đến Đại hội XI.
Quan điểm về vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo
vệ an ninh tổ quốc được Chủ tịch Hồ Chí Minh được tập hợp trong Hồ
Chí Minh toàn tập (cụ thể là tập 4, 5, 6, 7, Nhà xuất bản Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 2000).
Lê Duẩn với tác phẩm “Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”
(Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội 1976); Trường Chinh với “Cách mạng dân
tộc dân chủ nhân dân ở Việt Nam” (Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, 1975);
Đỗ Mười với “Đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới vì chủ nghĩa xã hội” (Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996), cùng với nhiều bài viết của
các nhà lãnh đạo khác của Đảng và Nhà nước ta đã nêu bật bản chất của
cách mạng Việt Nam, của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của
dân, do dân và vì dân. Sức mạnh của quần chúng nhân dân, qua sự phân
tích của các nhà lãnh đạo, thể hiện một cách đầy đủ, toàn diện trong sự
nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng đất nước.
Vấn đề vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử nói chung,
trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc nói riêng cũng được đề cập trong
văn kiện đại hội Đảng bộ của các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam bộ
qua các nhiệm kỳ.
Tác phẩm “Tư tưởng Hồ chí Minh về Nhà nước của dân, do dân, vì
dân” của tác giả Nguyễn Đình Lộc (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia,
Hà Nội, 1998) đã khẳng định tầm quan trọng của việc vận dụng sáng
tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân và vì dân trong

công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước trong giai đoạn hiện nay.
Tác phẩm “Toàn dân đoàn kết chống Mỹ, cứu nước dưới ngọn cờ tư
tưởng Hồ Chí Minh (1954 – 1975)” của tác giả Hoàng Trang (Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005). Tác giả đã chứng minh rằng chính
sự vận dụng linh hoạt và nhuần nhuyễn những quan điểm cơ bản, những
3
giải pháp và nguyên tắc của tư tưởng đại đoàn kết của Hồ Chí Minh một
cách sáng tạo trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã góp phần
quyết định thắng lợi của cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, là
điều kiện của việc đưa cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội.
Tác phẩm “Dân chủ - di sản văn hóa Hồ Chí Minh” của tác giả
Nguyễn Khắc Mai (Nhà xuất bản Lao động, Hà Nội - 1997) đã hệ thống
hóa tư tưởng dân chủ của Hồ Chí Minh và trình bày tư tưởng dân chủ
Hồ Chí Minh trong một số lĩnh vực thực tiễn. Tác giả cho rằng làm theo
tư tưởng của Người sẽ đạt được mục tiêu dân giàu, nước mạnh, công
bằng, dân chủ, văn minh.
Ngành Công an cũng luôn xác định vai trò quần chúng nhân dân
trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc là một lực lượng hùng hậu, hết
sức to lớn. Từ trước đến nay cũng đã có một số đề tài khoa học, bài viết
trên các báo, tạp chí về vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp
bảo vệ an ninh tổ quốc.
Sách “Cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ,
Công an nhân dân làm nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh chính trị
và giữ gìn trật tự an toàn xã hội ở nước ta hiện nay” (Nhà xuất bản
Công an nhân dân, Hà Nội - 2000) khẳng định: sự nghiệp bảo vệ an
ninh chính trị và giữ gìn trật tự an toàn xã hội chỉ thực sự thành công
khi thực hiện cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm
chủ và Công an nhân dân làm nòng cốt.
Tác phẩm “Một số vấn đề về phát huy vai trò nhân dân bảo vệ an
ninh, trật tự ở nước ta hiện nay” (Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,

2002), tác giả Nguyễn Đình Tập từ cái nhìn lý luận và thực tiễn đã rút
ra những bài học kinh nghiệm về việc phát huy vai trò quần chúng nhân
dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự ở nước ta trong sự nghiệp
đổi mới.
Thứ ba, các tài liệu tham khảo, chuyên khảo về vai trò quần chúng
nhân dân trong việc bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ.
Tác giả Nguyễn Thành Thượng, “An ninh trật tự các khu công nghiệp
tỉnh Bình Dương - Thực trạng và giải pháp” (Đề tài khoa học Bộ Công an,
năm 2000). Phan Hồng Tam, “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động
đảm bảo trật tự an toàn xã hội tại khu công nghiệp tập trung Biên Hòa –
Đồng Nai” (Đề tài khoa học Bộ Công an, năm 2000). Nguyễn Văn Dựt,
“Hoạt động phòng ngừa và điều tra tội phạm xâm phạm về trật tự xã hội ở
các khu công nghiệp theo chức năng của lực lượng Cảnh sát quản lý hành
chính về trật tự xã hội Công an tỉnh Bình Dương”.
4
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng tình hình an ninh trật tự tại khu
công nghiệp tập trung Biên Hòa – Đồng Nai và các khu công nghiệp
tỉnh Bình Dương, các tác giả đã đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả hoạt động đảm bảo an ninh trật tự cho các khu công nghiệp tập
trung, trong đó có giải pháp về công tác vận động quần chúng nhân dân
trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Trong kỷ yếu hội thảo khoa học “Nâng cao chất lượng, hiệu quả
công tác dân vận của lực lượng Công an nhân dân” (Bộ Công an, Hà
Nội – 2007), các tác giả Nguyễn Văn Khánh, Lê Đông Phong, Lê Tôi
Sủng đã nêu lên đặc điểm tình hình và thực trạng của công tác dân vận
nhằm giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, thành phố Hồ
Chí Minh, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trong thời gian qua. Dương văn
Thủy, “Công an huyện bến cầu, tỉnh Tây ninh làm tốt công tác dân vận
bảo đảm an ninh trật tự vùng biên giới”, tác giả đã trình bày đặc điểm
tình hình và thực trạng phức tạp của công tác vận động quần chúng bảo

vệ an ninh trật tự trên tuyến biên giới của lực lượng Công an huyện Bến
Cầu, tỉnh Tây Ninh.
Tuy nhiên chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu một
cách hệ thống, toàn diện về vai trò quần chúng nhân dân trong sự
nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ.
3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của
luận án
- Mục đích của luận án
Từ việc phân tích quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trò
của quần chúng nhân dân trong lịch sử, sự vận dụng của Hồ Chí Minh
và Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của quần chúng nhân dân vào sự
nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc, luận án đã làm rõ thực trạng vai trò của
quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc tại vùng
Đông Nam bộ, gắn kết với năng lực của các tổ chức làm công tác vận
động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc bao gồm tổ chức
Đảng, chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó Công an
nhân dân là lực lượng nòng cốt. Đồng thời gợi mở phương hướng và
những giải pháp cơ bản phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong
sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ hiện nay.
- Nhiệm vụ của luận án
Để đạt được mục đích trên, luận án tập trung thực hiện các nhiệm
vụ sau:
5
Phân tích những nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về vai
trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử, sự vận dụng của Hồ Chí
Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của quần chúng nhân dân
trong lịch sử vào sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc, đặc biệt là trong sự
nghiệp đổi mới hiện nay; vấn đề lý luận về vai trò của quần chúng nhân
dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Nghiên cứu những điều kiện địa lý, kinh tế - xã hội và an ninh trật

tự, sự tác động của kinh tế thị trường và toàn cầu hóa ảnh hưởng đến vai
trò của quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam
Bộ. Làm rõ những thành quả, hạn chế và những nguyên nhân cơ bản vai
trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc
vùng Đông Nam bộ.
Nêu ra phương hướng và những giải pháp cơ bản phát huy vai trò
quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng
Đông Nam bộ hiện nay.
- Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
Vấn đề vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử là một vấn đề
rất rộng. Trong luận án tác giả xác định đối tượng nghiên cứu là vấn đề
vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc
tại vùng Đông Nam bộ, trong đó giới hạn phạm vi nghiên cứu ở 5 tỉnh
vùng Đông Nam bộ và thành phố Hồ Chí Minh, tập trung vào những
mặt chủ yếu nhất.
4. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của
luận án
Luận án được thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng
sản Việt Nam về vai trò của quần chúng nhân dân và Phong trào toàn
dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Trong quá trình thực hiện luận án, tác giả sử
dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như phân tích và tổng hợp,
diễn dịch và quy nạp, thống kê, lịch sử và lôgic.
5. Đóng góp mới về mặt khoa học của luận án
Thứ nhất, luận án góp phần làm sáng tỏ lý luận của chủ nghĩa Mác
– Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt
Nam về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử và vận dụng vào
một lĩnh vực quan trọng của đời sống xã hội là bảo vệ an ninh tổ quốc.
Thứ hai, nêu ra phương hướng và những giải pháp cơ bản phát huy
vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc

ở vùng Đông Nam bộ hiện nay.
6
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Về mặt lý luận, luận án góp phần làm rõ một cách có hệ thống lý
luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của
Đảng cộng sản Việt Nam về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch
sử, và vận dụng vào sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc, đặt biệt là trong
sự nghiệp đổi mới, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Về mặt thực tiễn, luận án đã làm rõ thực trạng vai trò quần chúng
nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam bộ,
chỉ ra những thành quả, những hạn chế và nguyên nhân cơ bản, đề ra
phương hướng và những giải pháp nhằm phát huy vai trò của quần
chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông
Nam bộ hiện nay.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, nội dung của luận án được kết cấu thành 3 chương, 9 tiết.
Chương 1
LÝ LUẬN CHUNG CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ
VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG LỊCH SỬ,
SỰ VẬN DỤNG CỦA HỒ CHÍ MINH VÀ ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM VÀO SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC
1.1. LÝ LUẬN CHUNG CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ
VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG LỊCH SỬ
1.1.1. Khái lược các quan điểm khác nhau trong lịch sử triết
học trước Mác về vai trò của quần chúng nhân dân
Tại phương Đông vấn đề vai trò của quần chúng nhân dân được đề
cập đến trong nhiều học thuyết triết học, nhất là triết học Trung Quốc và
Ấn Độ cổ đại. Trong tư tưởng của Khổng – Mạnh, “dân” được hiểu theo
nghĩa là những người cùng đinh đến số đông dân cư, bao gồm nhiều

giai cấp, tầng lớp khác nhau về nghề nghiệp, địa vị kinh tế, chính trị, xã
hội. Mạnh Tử cho rằng “Dân vi quí, xã tắc thứ chi, Quân vi khinh”. Đây
là tư tưởng nổi bật trong quan điểm “Dân vi bang bản” của Nho giáo.
Đại diện tư tưởng Mặc gia là Mặc Tử (480-420 trước công nguyên). Tư
tưởng kiêm ái của ông là sự thể hiện tinh thần dân chủ bình đẳng sơ
khai, phản ánh ước mơ, nguyện vọng của đại đa số tầng lớp nhân dân
lao động Trung Quốc thời bấy giờ; thể hiện sự nhận thức đánh giá đúng
vai trò của quần chúng nhân dân trong quá trình phát triển xã hội. Nội
7
dung cơ bản của Phật giáo là học thuyết về “Khổ và con đường cứu
khổ”. Sách Phật qui vào trong “Tứ diệu đế” gồm: Khổ đế, tập đế, diệt
đế và đạo đế. Phật giáo hướng đến giáo hóa con người. Quần chúng đón
nhận Phật giáo trước hết vì nó thể hiện ước mơ ngàn đời về cuộc sống
bình an của các tầng lớp nhân dân, chống áp bức, bóc lột.
Tại phương Tây, vấn đề vai trò của quần chúng nhân dân được thể
hiện ngay trong thời kỳ hình thành nền dân chủ sơ khai – dân chủ chủ
nô. Nền dân chủ là dấu son đầu tiên trong lịch sử nhân loại thừa nhận
trực tiếp vai trò của “nhân dân”. Trong suốt gần 20 thế kỷ từ “dân chủ”
dường như bị lãng quên. Mãi đến thế kỷ XVII, XVIII tư tưởng này mới
được thể hiện phần nào trong cuộc sống thông qua các cuộc cách mạng
tư sản và sự xác lập chủ nghĩa tư bản thay thế cho chế độ phong kiến.
Triết học thế kỷ XVII – XVIII là người bạn đồng hành và là vũ khí lý
luận của giai cấp tư sản trong cuộc đấu tranh chống ý thức hệ phong
kiến lỗi thời. Các nhà triết học cận đại, đặc biệt là các nhà duy vật khai
sáng Pháp (H.Holbach, J.Rousseau) khẳng định vai trò các tầng lớp
nhân dân trong biến đổi xã hội, mặt khác đòi hỏi những chính sách phù
hợp từ phía nhà nước tạo điều kiện cho nhân dân thể hiện năng lực của
mình. Bên cạnh đó, các nhà khai sáng Pháp đã bộc lộ những hạn chế
lịch sử nhất định, đó là quan điểm duy tâm, phi lịch sử về vai trò của
quần chúng nhân dân. Đỉnh cao của sự phát triển tư duy triết học trước

Mác là triết học cổ điển Đức. Các nhà triết học như Kant, G.Fichte,
G.W.Hegel cũng có một số quan điểm về vai trò của quần chúng nhân
dân và cá nhân trong lịch sử.
Xem xét khái quát một số quan điểm triết học trước Mác về quần
chúng nhân dân có thể rút ra nhận định: thứ nhất, trong lịch sử triết học
trước Mác cả phương Đông lẫn phương Tây có một số quan điểm tích
cực về quần chúng nhân dân, thậm chí đến gần với sự nhận thức nghiêm
túc vai trò của quần chúng nhân dân trong các lĩnh vực kinh tế, chính
trị, xã hội. Thứ hai, phần lớn các nhà triết học trước Mác đều là những
nhà duy tâm trong quan niệm về xã hội, đã chi phối cách hiểu về động
lực của tiến bộ xã hội, về quan hệ giữa thiên tài, vĩ nhân với quần chúng
nhân dân.
1.1.2. Bước ngoặt cách mạng trong lịch sử triết học và sự hình
thành lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò quần chúng
nhân dân trong lịch sử
Quan niệm thật sự khoa học về vai trò quần chúng nhân dân trong
lịch sử gắn liền với bước ngoặt cách mạng do C.Mác và Ph.Ăngghen
8
thực hiện. Ngay trong những tác phẩm đầu tiên đánh dấu sự chuyển
biến từ chủ nghĩa duy tâm sang chủ nghĩa duy vật biện chứng, C.Mác
và Ph.Ăngghen đã xây dựng một trong những quy luật quan trọng của
chủ nghĩa duy vật lịch sử, đó là: “Hoạt động của lịch sử càng lớn lao thì
do đó, quần chúng, mà hoạt động lịch sử đó là sự nghiệp của mình cũng
sẽ lớn lên theo”
(1)
. Lênin viết: “Những lý luận trước kia đã không nói
đến chính ngay hành động của quần chúng nhân dân, còn chủ nghĩa duy
vật lịch sử, thì lần đầu tiên, đã giúp ta nghiên cứu một cách chính xác
như khoa lịch sử tự nhiên, những điều kiện xã hội của đời sống quần
chúng và những biến đổi của những điều kiện ấy”

(2)
. Giá trị sâu sắc của
quan điểm mácxít về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử là ở
cách tiếp cận về khái niệm đó. Một mặt, các nhà kinh điển của chủ
nghĩa Mác – Lênin khẳng định tính giai cấp của quần chúng nhân dân,
phê phán những quan niệm mơ hồ, phi giai cấp về con người của triết
học thế kỷ XVII – XVIII, triết học cổ điển Đức. Mặt khác, nội hàm của
“quần chúng nhân dân” không bất biến, mà luôn được điều chỉnh, bổ
sung hoặc thay đổi cho phù hợp với tiến trình lịch sử - xã hội. Vai trò
của quần chúng nhân dân thể hiện trước hết ở sản xuất vật chất, trong
đấu tranh cải tạo xã hội và sáng tạo các giá trị văn hóa tinh thần.
1.2. SỰ VẬN DỤNG CỦA HỒ CHÍ MINH VÀ ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM VỀ VAI TRÒ QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG
LỊCH SỬ VÀO SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC
1.2.1. Sự vận dụng của Hồ Chí Minh về vai trò của quần chúng
nhân dân trong lịch sử vào sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc
Vấn đề vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử đã được Hồ
Chí Minh đề cập từ rất sớm, trong quá trình bôn ba hải ngoại tìm đường
cứu nước, giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp. Trước
hết là tư tưởng “Dân là gốc nước”. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh “dân là
gốc” thống nhất với “dân là chủ”.
“Bao nhiêu lợi ích đều vì dân
Bao nhiêu quyền hạn đều của dân
Công việc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân
Sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc là công việc của dân
(
1)
C. Mác và Ph. Ăng-ghen (1995) Toàn tập, tập 2, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Sự
thật, Hà Nội, trang 123.
(

2)
V.I. Lênin (1981) Toàn tập, tập 2, Nhà xuất bản Tiến bộ, Mátxcơva, trang 68.
9
Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra”
(3)
.
Đối với cuộc đấu tranh bảo vệ an ninh trật tự, Người quan niệm đây
là sự nghiệp của nhân dân, dựa vào nhân dân là một bảo đảm chắc cho
thắng lợi của cuộc đấu tranh. Hồ Chí Minh đã dạy: “Công an có bao
nhiêu người? dù có vài ba nghìn hay năm bảy vạn đi nữa thì lực lượng
ấy vẫn còn ít lắm bên cạnh lực lượng nhân dân… Khi nhân dân giúp đỡ
ta nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ ta ít thì thành công ít, giúp đỡ ta
hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn”
(4)
.
Tư tưởng của Người trở thành cơ sở lý luận vững chắc cho công tác
vận động phát huy vai trò quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc hiện nay.
1.2.2. Sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò
của quần chúng nhân dân trong lịch sử vào sự nghiệp bảo vệ an
ninh tổ quốc
Tư tưởng “quần chúng nhân dân làm nên lịch sử” được Đảng ta vận
dụng sáng tạo vào thực tiễn cách mạng trong suốt hơn 80 năm qua. Đại
hội VI của Đảng đã rút ra bài học: “Trong toàn bộ hoạt động của mình,
Đảng phải quán triệt tư tưởng “lấy dân làm gốc”, xây dựng và phát huy
quyền làm chủ của nhân dân lao động”
(5)
. Hội nghị lần thứ 8 khóa VI đã
đề ra nghị quyết 8B về “Đổi mới công tác quần chúng của Đảng, tăng
cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân”. Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ VII đã thông qua cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá

độ lên chủ nghĩa xã hội đã thể hiện rõ thêm nhiều khía cạnh quan trọng
về công tác quần chúng trong tình hình mới. Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ VIII đến lần thứ XI của Đảng đã làm phát triển toàn diện những
nội dung của đường lối đại đoàn kết dân tộc; ghi nhận bước phát triển
mới nhận thức của Đảng vai trò của quần chúng nhân dân trong sự
nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc. Từ thực tiễn vai trò của quần chúng nhân
dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh trật tự xã hội ở nước ta trong công
cuộc đổi mới, ngày 13/6/2005, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số
521/QĐ-TTg, quy định ngày 19 tháng 8 hàng năm là ngày hội “Toàn dân
bảo vệ an ninh tổ quốc”, đó là ngày hội biểu dương sức mạnh to lớn của
quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo bệ an ninh tổ quốc.
(
3)
Hồ Chí Minh (1996) Toàn tập, tập 5, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, trang
698.
(
4)
Hồ Chí Minh (1996) Toàn tập, tập 6, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, trang
366.
(
5)
Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI,
Nxb Sự thật, Hà Nội, trang 29.
10
1.3. VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN VÀ VẬN
ĐỘNG QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG SỰ NGHIỆP BẢO
VỆ AN NINH TỔ QUỐC
1.3.1. Vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ
an ninh tổ quốc
An ninh tổ quốc là an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội của

đất nước.
Bảo vệ an ninh tổ quốc là bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự
an toàn xã hội của đất nước.
Trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vai trò của quần chúng
nhân dân được thể hiện ở nhiều mặt: Thứ nhất, quần chúng nhân dân là
nền tảng, là chỗ dựa vững chắc cho sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Thứ hai, quần chúng nhân dân là lực lượng trực tiếp tham gia công tác
phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh chống tội phạm, quản lý, giáo dục
cải tạo người phạm tội. Thứ ba, quần chúng nhân dân tham gia xây
dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch vững mạnh.
1.3.2. Vận động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc
của lực lượng Công an nhân dân
Khái niệm “Quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc” dùng
để chỉ hoạt động của quần chúng nhân dân trong lĩnh vực bảo vệ an
ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội của đất nước.
Phong trào quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc là một
hình thức hoạt động tự giác, có tổ chức của đông đảo quần chúng nhân
dân tham gia xây dựng, quản lý nền an ninh trật tự và phòng ngừa, phát
hiện, đấu tranh chống tội phạm nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn
trật tự an toàn xã hội.
“Tổ chức vận động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc”
là quá trình các cơ quan chức năng sử dụng tổng hợp các hình thức, nội
dung, phương pháp để tuyên truyền giáo dục, hướng dẫn, động viên
quần chúng nhân dân tự giác, tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện
đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần
bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội.
Các tổ chức làm công tác vận động quần chúng bảo vệ an ninh tổ
quốc bao gồm tổ chức Đảng, chính quyền và các đoàn thể chính trị - xã
11
hội. Các tổ chức này hoạt động trong một cơ chế thống nhất, theo

những chức năng, nhiệm vụ riêng, trong đó Công an là lực lượng nòng
cốt trong công tác tổ chức vận động quần chúng nhân dân tham gia
bảo vệ an ninh tổ quốc.
Kết luận chương 1
Trong lịch sử nhân loại đã từng tồn tại nhiều quan điểm tích cực về
vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử. Những tư tưởng đó có
thể tìm thấy trong triết học phương Đông cổ đại, một số học thuyết triết
học phương Tây trước Mác và ngoài mácxít. Tuy nhiên do chịu sự chi
phối của quan niệm duy tâm về lịch sử nên phần lớn những học thuyết
đó đã mắc phải những hạn chế nhất định.
C.Mác và Ph.Ăngghen đã xây dựng một quy luật cơ bản là quy luật
sự gia tăng không ngừng vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử.
Vai trò của quần chúng nhân dân thể hiện trong tất cả các lĩnh vực của
đời sống xã hội: sản xuất vật chất, đấu tranh cải tạo xã hội và sáng tạo
ra giá trị văn hóa tinh thần. Quan điểm đó đã được V.I. Lênin kế thừa,
làm sâu sắc thêm và vận dụng sáng tạo vào thực tiễn cách mạng Nga và
xây dựng nước Nga Xôviết
Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng lý luận của
chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch
sử vào sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc ở nước ta. Trong sự nghiệp đổi
mới hiện nay, muốn quần chúng nhân dân thực sự là người chủ của quá
trình xây dựng xã hội mới nói chung và bảo vệ an ninh tổ quốc nói
riêng thì điều quan trọng nhất là mọi đường lối, chủ trương, chính sách
của Đảng phải đáp ứng những lợi ích chính đáng của quần chúng nhân
dân, và đó cũng là bài học lịch sử quý báu của Đảng trong điều kiện lịch
sử mới.
Vận động quần chúng nhân bảo vệ an ninh tổ quốc là một nội dung
quan trọng trong toàn bộ công tác dân vận của Đảng nhằm phát huy vai
trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Đồng thời đó là biện pháp cơ bản, có ý nghĩa chiến lược của lực lượng

Công an nhân dân trong công tác phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh
chống các loại tội phạm, bài trừ tai nạn, tệ nạn xã hội và các hành vi vi
phạm khác về an ninh trật tự xã hội.
12
Chương 2
THỰC TRẠNG VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN
TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC
VÙNG ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY
2.1. ĐIỀU KIỆN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ AN NINH TRẬT TỰ
ẢNH HƯỞNG ĐẾN VAI TRÒ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN
TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC VÙNG
ĐÔNG NAM BỘ
2.1.1. Điều kiện địa lý, kinh tế - xã hội vùng Đông Nam bộ
Khảo sát sơ lược các tỉnh, thành phố thuộc vùng Đông Nam bộ cho
thấy, thứ nhất, vùng Đông Nam bộ là vùng có tốc độ tăng trưởng kinh tế
cao, là trung tâm kinh tế của khu vực phía Nam và của cả nước, thu hút
mạnh mẽ đầu tư trong và ngoài nước. Đời sống vật chất, tinh thần của
nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao, về cơ bản đây là điều
kiện thuận lợi để phát huy vai trò quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc.
Thứ hai, sức hút của sự phát triển đã khiến cho khu vực Đông Nam bộ,
nhất là thành phố Hồ Chí Minh, là vùng đất sôi động nhất của hiện
tượng di dân cơ học; Thứ ba, nhìn từ góc độ an ninh và trật tự, cùng với
sự phát triển của các khu đô thị, khu công nghiệp làm thay đổi cuộc
sống, môi trường và tình hình an ninh trật tự. Thứ tư, văn hóa xã hội
phát triển mạnh, song ở vùng Đông Nam bộ chưa được định hướng,
quan tâm, đầu tư đúng mức đã dẫn đến tình trạng phát triển tự phát.
Trình độ nhận thức của quần chúng nhân dân ở một số địa bàn còn thấp,
ý thức pháp luật còn hạn chế, chưa nhận thức và phát huy vai trò làm
chủ của mình trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc.
2.1.2. Điều kiện an ninh trật tự vùng Đông Nam bộ

Vùng Đông Nam bộ là một trong những trung tâm lớn về các lĩnh
vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, du lịch
của các tỉnh phía Nam và cả nước, cho nên đã trở thành địa bàn trọng
điểm và cũng là điều kiện thuận lợi để các thế lực thù địch tiến hành
hoạt động phá hoại trên lĩnh vực an ninh chính trị. Các phần tử phá hoại
đã lợi dụng sự sơ hở trong quản lý của chính quyền để thâm nhập và
tuyên truyền các luận điệu chống phá cách mạng, lợi dụng vấn đề phức
tạp về dân tộc, tôn giáo để lôi kéo đồng bào tham gia các hoạt động tôn
giáo trái pháp luật, gây chia rẽ tình đoàn kết giữa các dân tộc, lợi dụng
các phương tiện thông tin hiện đại như thông tin trên mạng Internet, đài
phát thanh, sách, báo, phim ảnh để chống lại Đảng và Nhà nước
13
Lĩnh vực trật tự an toàn xã hội: vùng Đông Nam bộ là một trong
những địa bàn trọng điểm về tình hình phạm pháp hình sự. Các vụ trọng
án, cướp, trộm cắp tài sản hàng năm vẫn xảy ra và gia tăng, đặc biệt đã
xuất hiện các băng nhóm phạm tội là người nước ngoài dùng vũ khí
thanh toán lẫn nhau; hình thành các đường dây tội phạm ma túy xuyên
quốc gia, hoạt động lừa đảo, rửa tiền, tiêu thụ tiền giả, lạm dụng tình
dục, buôn bán phụ nữ, trẻ em… hoạt động ngày càng tinh vi. Các loại
tai nạn, tệ nạn xã hội phát sinh và phát triển. Vấn đề ô nhiễm môi
trường chưa được giải quyết kịp thời đã tác động tiêu cực đến các lĩnh
vực của đời sống xã hội, chất lượng sống của con người.
Tình an ninh trật tự xã hội như trên ở vùng Đông Nam bộ đã tác
động, ảnh hưởng tiêu cực, gây tâm lý hoang mang, mất lòng tin của
quần chúng nhân dân.
2.1.3. Sự tác động của kinh tế thị trường và xu thế toàn cầu hóa
đến quá trình kinh tế – xã hội và an ninh tổ quốc hiện nay
Sự tác động của kinh tế thị trường đến quá trình kinh tế – xã hội và
an ninh tổ quốc. Kinh tế thị trường ở nước ta được thừa nhận và được
tiến hành từ sau Đại hội VI (1986) cho đến nay. Nền kinh tế thị trường

định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam có những đặc điểm riêng đã đem
lại những tác động tích cực cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội,
giáo dục, tư tưởng và chính trị. Tuy nhiên, không thể nào tránh khỏi
những tác động tiêu cực của nó ở các lĩnh vực trên. Do đặc điểm của
vùng, sự tác động tiêu cực của kinh tế thị trường có ảnh hưởng đến an
ninh trật tự xã hội ở vùng Đông Nam bộ là tất yếu.
Tác động của xu thế toàn cầu hóa đến quá trình kinh tế – xã hội và
an ninh tổ quốc hiện nay. Mặt tích cực của toàn cầu hóa tập trung ở quá
trình làm cho các dân tộc đến gần với nhau, ở tính hiệu quả của chuyển
giao công nghệ, tính thích ứng của các dân tộc trên trường quốc tế, sự
chuyển dịch cơ cấu kinh tế thế giới, khu vực, quốc gia, sự đổi mới nhận
thức, sự cân bằng trong phân công lao động xã hội và sự đồng thuận
trong việc xác định một số chuẩn mực, tiêu chí trong hệ thống pháp
luật, trong văn hóa và giáo dục.
Thực trạng của toàn cầu hóa hiện nay phản ánh xu thế không thể
đảo ngược của tiến trình lịch sử, song đồng thời chứa đựng bên trong nó
những thách thức, nguy cơ đối với các dân tộc. Hiện nay ở nước ta tác
động tiêu cực của toàn cầu hóa đến an ninh trật tự thể hiện: một là, các
thế lực thù địch trong và ngoài nước tiếp tục tranh thủ lợi dụng hoạt
động chống phá cách mạng thông qua các con đường như hợp tác đầu
14
tư, kinh doanh, du lịch; hai là, lợi dụng kẻ hở của các quy định pháp
luật về an ninh trật tự để thực hiện các hoạt động phá hoại chúng ta về
nhiều mặt; ba là, tiếp tục mưu toan thực hiện diễn biến hòa bình,
thường dùng chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, các vấn đề về dân tộc,
tôn giáo hòng can thiệp vào nội bộ của nước ta. Sự tác động tiêu cực
của toàn cầu hóa ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội vùng Đông Nam
bộ là điều không thể tránh khỏi.
2.2. THÀNH QUẢ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG
SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC VÙNG ĐÔNG NAM

BỘ - NHỮNG BIỂU HIỆN VÀ NGUYÊN NHÂN CƠ BẢN
2.2.1. Những thành quả của quần chúng nhân dân trong sự
nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ
Quần chúng nhân dân ở vùng Đông Nam bộ đã thể hiện vai trò làm
chủ của mình trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc thông qua các cơ
quan, đoàn thể trong hệ thống chính trị các cấp.
Tổ chức Đảng các cấp của các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam bộ
trên cơ sở nắm tình hình về Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc
để đề ra các chủ trương, chính sách cho công tác vận động phát huy vai
trò của quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc, lãnh đạo các tổ chức trong
hệ thống chính trị thực hiện công tác này. Các cấp chính quyền ở từng
địa phương, thủ trưởng các cơ quan đơn vị trực tiếp tổ chức xây dựng
kế hoạch nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về công
tác vận động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Các đoàn thể
chính trị - xã hội trên cơ sở nắm vững chủ trương của Đảng và sự cụ thể
hóa của các cấp chính quyền, tổ chức các thành viên trong đoàn thể
mình tự giác tham gia hoạt động trong Phong trào toàn dân bảo vệ an
ninh tổ quốc, cụ thể là: Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Liên đoàn
lao động; Hội Liên hiệp phụ nữ; Đoàn thanh niên.
Dưới sự lãnh đạo của tổ chức Đảng, sự quản lý của chính quyền và
hướng dẫn của các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, mà nòng cốt lực
lượng Công an nhân dân, quần chúng nhân dân ở các tỉnh, thành phố
vùng Đông Nam bộ đã thể hiện vai trò của mình trong sự nghiệp bảo vệ
an ninh tổ quốc bằng những thành quả to lớn đã đạt được trong thời
gian qua.
Thành quả nổi bật của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ
an ninh tổ quốc là xây dựng được Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ
quốc phù hợp với đặt điểm tình hình của các địa phương trong vùng.
Quần chúng nhân dân đã góp phần tích cực trong phòng ngừa, đấu tranh
15

với các loại tội phạm và tai nạn, tệ nạn xã hội đạt kết quả tốt, đặc biệt là
ở các địa bàn trọng điểm, góp phần tạo ra thế trận an ninh nhân dân
trong sự nghiệp bảo đảm an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam Bộ.
Quần chúng nhân dân phát huy quyền làm chủ trong việc bảo vệ và
xây dựng Đảng, chính quyền, các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó
có lực lượng Công an nhân dân vững mạnh, phát huy được vai trò nòng
cốt của lực lượng Công an trong công tác xây dựng Phong trào toàn dân
bảo vệ an ninh tổ quốc. Tích cực tham gia xây dựng khối đoàn kết
thống nhất giữa các dân tộc, tôn giáo, các tầng lớp xã hội tạo sự nhất trí
cao về chính trị, tinh thần trong nhân dân. Tham gia quản lý giáo dục
những người lầm lỗi tại gia đình và cộng đồng dân cư, giúp đỡ tạo việc
làm để họ ổn định cuộc sống góp phần phòng ngừa các hành vi vi phạm
pháp luật. Phòng ngừa làm giảm tai nạn, phòng chống thiên tai, bảo vệ
môi trường sinh thái tại địa bàn dân cư. Sự tham gia quần chúng nhân
dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc đã giúp nâng cao vai trò của
cả hệ thống chính trị trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và bài trừ
tệ nạn xã hội trên địa bàn.
Quần chúng nhân dân đã xây dựng được một số mô hình tổ chức quần
chúng nhân dân nòng cốt và mô hình tổ chức quần chúng nhân dân điển
hình tiên tiến trong Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc phù hợp
với tình hình đặc điểm địa bàn vùng Đông Nam bộ như Tổ an ninh nhân
dân, Ban bảo vệ dân phố, Tổ bảo vệ dân số, Đội dân phòng, Đội thanh niên
xung kích, Tổ hòa giải nhân dân ở các địa phương trong vùng.
2.2.2. Nguyên nhân cơ bản những thành quả của quần chúng
nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ
Một là, tổ chức Đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội các
cấp ở vùng Đông Nam bộ đã nhận thức được vai trò quần chúng nhân
dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc là một vấn đề có tính chiến
lược, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Hai là, vùng Đông Nam bộ phát
huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị thực hiện có hiệu quả

công tác xây dựng Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Ba là,
các mô hình đấu tranh phòng chống tội phạm, bài trừ tệ nạn xã hội, các
hình thức nhân dân tự quản về an ninh trật tự ở các tỉnh, thành phố vùng
Đông Nam bộ phát triển mạnh mẽ, giúp cho quần chúng nhân dân thể
hiện vai trò tích cực của mình trong Phong trào. Bốn là, vai trò của quần
chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc có sự kết hợp chặt chẽ với việc
phát huy các biện pháp nghiệp vụ chuyên môn của lực lượng Công an.
16
2.3. NHỮNG HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN CƠ BẢN CỦA
QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN
NINH TỔ QUỐC VÙNG ĐÔNG NAM BỘ
2.3.1. Những hạn chế của quần chúng nhân dân trong sự
nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ
Một bộ phận không nhỏ quần chúng nhân dân mất cảnh giác về
chính trị, coi thường, lảng tránh chính trị, bàng quan với chính trị,
“đứng ngoài chính trị”, chỉ tập trung kinh doanh, làm kinh tế. Chưa
nhận thức được vai trò và nhiệm vụ đối với công tác bảo vệ an ninh
chính trị; chưa có ý thức tự phòng, tự bảo vệ, tích cực và chủ động
phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn xã hội, chưa tạo được
khí thế tích cực, sôi nổi của quần chúng tham gia trong lĩnh vực giữ gìn
trật tự an toàn xã hội. Chưa tiến hành cuộc đấu tranh mạnh mẽ chống
quan liêu, tham nhũng, lãng phí; tâm lý ngại va chạm, không dám ngăn
chặn các hoạt động lưu manh côn đồ của đối tượng tội phạm, không
dám tố giác tội phạm do sợ bị trả thù có xu hướng xuất hiện ngày càng
tăng. Ý thức chấp hành pháp luật còn hạn chế, một bộ phận quần chúng
nhân dân chưa có đủ điều kiện để nhận thức đầy đủ về âm mưu, phương
thức, thủ đoạn hoạt động thâm độc của các thế lực thù địch và các loại
tội phạm khác, chưa biết cách phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với
các loại tội phạm.
2.3.2. Nguyên nhân cơ bản những hạn chế của quần chúng nhân

dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng Đông Nam bộ
Các tổ chức Đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội ở một số
địa phương nhận thức chưa đầy đủ về ý nghĩa và tầm quan trọng của
việc xây dựng phong trào, chưa đánh giá và dự báo chính xác những
diễn biến tình hình về an ninh trật tự, tâm tư, nguyện vọng của quần
chúng. Quyền của quần chúng nhân dân về được biết, được bàn, được
kiểm tra giám sát các hoạt động bảo vệ an ninh tổ quốc tuy đã được xác
định như là một nguyên tắc, nhưng chưa được cụ thể hóa, tổ chức thực
hiện một cách đúng đắn. Công tác xây dựng lực lượng quần chúng nhân
dân nòng cốt, điển hình tiên tiến chưa được các địa phương quan tâm,
đầu tư đúng mức.
Ở một số nơi trong vùng, công tác vận động quần chúng nhân dân
tham gia Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc chưa gắn với việc
quan tâm thích đáng đến lợi ích chính đáng của quần chúng, chưa gắn
với các chương trình phát triển kinh tế, xã hội, các phong trào vận động
xây dựng đời sống văn hóa tinh thần.
17
Vai trò nòng cốt của lực lượng chuyên trách còn thiếu về số lượng;
yếu về chất lượng. Một số quy định của Bộ Công an về chức năng,
nhiệm vụ của lực lượng chuyên trách chưa triển khai thực hiện được
đầy đủ. Công tác vận động, tuyên truyền với đối tượng là người nước
ngoài chưa thực hiện được.
Công tác vận động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc
chậm đổi mới về nội dung và phương pháp, chưa sát hợp với tình hình
thực tế của từng địa bàn cụ thể. Quan hệ phối hợp giữa lực lượng Công
an với các cơ quan chức năng như Mặt trận tổ quốc, Liên đoàn lao
động, Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Ban quản lý các khu công nghiệp
trong việc trao đổi thông tin, hỗ trợ cơ quan Công an trong công tác xây
dựng Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc chưa được tiến hành
thường xuyên, thiếu chiều sâu, thường mang tính sự vụ vì chưa có cơ

chế cụ thể.
Kết luận chương 2
Nghiên cứu vùng Đông Nam bộ về điều kiện địa lý, kinh tế - xã
hội, an ninh trật tự, sự tác động của kinh tế thị trường, toàn cầu hóa đến
quá trình kinh tế – xã hội và an ninh tổ quốc có ảnh hưởng đến vai trò
của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc cho
chúng ta thấy rằng, vùng Đông Nam bộ thật sự là địa bàn phức tạp về
an ninh trật tự.
Thành quả nổi bật vai trò của quần chúng nhân dân là xây dựng được
Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc phù hợp với đặc điểm tình
hình của các địa phương trong vùng. Nhờ vậy, tình hình an ninh trật tự
trong những năm qua cơ bản ổn định, góp phần quan trọng vào việc phục
vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Lực lượng Công an đã
thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong công tác vận động quần chúng bảo vệ
an ninh tổ quốc. Bước đầu tạo ra khí thế sôi nổi, rộng khắp, tạo nên “thế
trận An ninh nhân dân” vững chắc. Nguyên nhân chủ yếu của những
thành quả trên là phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính
trị và vai trò nòng cốt của lực lượng Công an trong việc thực hiện có hiệu
quả công tác vận động quần chúng nhân dân tham gia xây dựng Phong
trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc; phát huy tính tích cực vai trò của
quần chúng nhân dân kết hợp chặt chẽ với việc phát huy các biện pháp
nghiệp vụ chuyên môn của lực lượng Công an.
Bên cạnh những thành quả đạt được, vai trò quần chúng nhân dân
trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vẫn còn những hạn chế nhất
18
định: Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc chưa được tiến hành
thường xuyên, thiếu chiều sâu, chưa tạo được khí thế tích cực, sôi nổi
của quần chúng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc. Một bộ phận
quần chúng chưa nhận thức đầy đủ về âm mưu, phương thức, thủ đoạn
hoạt động thâm độc của các thế lực thù địch các loại tội phạm khác;

chưa biết cách phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả đối với các loại tội
phạm và tệ nạn xã hội. Tâm lý ngại va chạm, không dám ngăn chặn các
hoạt động lưu manh côn đồ của đối tượng tội phạm, không dám tố giác
tội phạm do sợ bị trả thù có xu hướng xuất hiện ngày càng tăng trong
quần chúng. Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trên là tổ chức
Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội ở một số địa phương
nhận thức chưa đầy đủ về ý nghĩa và tầm quan trọng vai trò của quần
chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc, nên việc triển
khai thực hiện xây dựng phong trào còn mang tính chiếu lệ, tổng kết để
rút kinh nghiệm và có biện pháp khắc phục kịp thời; đội ngũ cán bộ
chuyên trách của lực lượng Công an làm công tác vận động quần chúng
nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc còn thiếu về số lượng
và yếu về chất lượng. Quan hệ phối hợp giữa lực lượng Công an với các
đoàn thể chính trị - xã hội, Ban quản lý các khu công nghiệp… trong
công tác xây dựng Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc chưa
được tiến hành thường xuyên, thiếu chiều sâu.
Chương 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN
PHÁT HUY VAI TRÒ QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG
SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH TỔ QUỐC
Ở VÙNG ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY
3.1. XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI VỀ KINH TẾ - XÃ HỘI, AN
NINH TRẬT TỰ TÁC ĐỘNG ĐẾN VAI TRÒ CỦA QUẦN
CHÚNG NHÂN DÂN TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH
TỔ QUỐC VÙNG ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY
3.1.1. Sự biến đổi về kinh tế - xã hội tác động đến vai trò quần
chúng bảo vệ an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam bộ hiện nay
Thứ nhất, chuyển sang thời kỳ mới, những nguy cơ trước đây có
thể sẽ biến dạng qua những hoạt động, những xu hướng khác nhau, đan
xen trong nhiều lĩnh vực của quá trình chuyển đổi cơ bản nền kinh tế -

xã hội, chúng ẩn mình sâu hơn, ngụy trang tinh vi hơn và sức phá hoại
19
sẽ lớn hơn. Thứ hai, khi chúng ta mở cửa để phát triển kinh tế, hợp tác
với các nước không phân biệt sự khác nhau về chế độ xã hội sẽ là cơ hội
để các thế lực thù địch tranh thủ lợi dụng hoạt động chống phá cách
mạng thông qua các con đường như hợp tác đầu tư, kinh doanh, du lịch.
Thứ ba, với những ưu thế ổn định về chính trị, nguồn tài nguyên, nhân
lực dồi dào, vùng Đông Nam bộ sẽ tiếp tục là khu vực thu hút mạnh mẽ
đầu tư nước ngoài vào nền kinh tế.
Tệ quan liêu, tham nhũng, xa rời dân và suy thoái về tư tưởng
chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán
bộ, đảng viên làm cho bộ máy Đảng và chính quyền suy yếu. Đây là
điều đáng lo ngại nhất, bởi vì nó đã gây băn khoăn, lo lắng trong quần
chúng nhân dân. Lĩnh vực văn hóa của vùng Đông Nam bộ, bên cạnh
những xu hướng biến đổi tích cực, cũng còn nhiều yếu kém và bất cập.
Đặc biệt là lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống tiếp tục diễn biến phức
tạp, nhất là trong thanh niên, học sinh, sinh viên có xu hướng gia tăng,
tiêu cực trong đội ngũ quản lý xã hội là điều đáng báo động, ngày càng
phổ biến hơn, nghiêm trọng hơn. Điều này đã được vạch ra trong Hội
nghị lần thứ IV khóa XI của Đảng. Nếu không có những giải pháp hiệu
quả để khắc phục sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến vai trò của quần chúng
nhân dân trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc.
3.1.2. Xu hướng biến đổi về an ninh trật tự tác động đến vai trò
quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam bộ hiện nay
Vùng Đông Nam bộ là một trong những địa bàn trọng điểm và cũng
là điều kiện thuận lợi để các thế lực thù địch tiến hành hoạt động phá hoại
trên lĩnh vực an ninh quốc gia. Trong thời gian tới tình hình này vẫn tiếp
tục còn nhiều thách thức, xu thế vừa hợp tác vừa đấu tranh không giảm,
vấn đề đánh mất bản sắc dân tộc, khả năng "diễn biến hòa bình”, nguy cơ
đe dọa sự tồn vong của chế độ vẫn tiếp tục là những “điểm nóng” về an

ninh chính trị có ảnh hưởng lớn đến lòng tin của quần chúng, gây khó
khăn, cản trở cho công tác tổ chức vận động phát huy vai trò của quần
chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Trật tự an toàn xã hội sẽ có những diễn biến phức tạp. Các đối
tượng tội phạm hình sự cũng sẽ gia tăng hoạt động, phá hoại lối sống,
đạo đức của một bộ phận dân cư, nhất là đối với tầng lớp thanh, thiếu
niên, làm tha hóa, biến chất không ít cán bộ, viên chức Nhà nước. Đây
20
cũng là một trong những vấn đề có ảnh hưởng đến tâm trạng, nguyện
vọng của quần chúng nhân dân. Lượng người và phương tiện tham gia
giao thông ngày càng cao, nhất là những giờ ra ca, vào ca ở các khu
công nghiệp; ý thức chấp hành luật lệ giao thông của người tham gia
giao thông chưa cao, tình trạng vi phạm luật giao thông đã dẫn đến các
vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng vẫn còn tiếp tục xảy ra.
Xu hướng biến đổi phức tạp của các lĩnh vực như kinh tế - xã hội sẽ
gây mất ổn định tình hình an ninh trật tự trong những năm tới ở vùng
Đông Nam bộ, có ảnh hưởng tiêu cực đến vai trò của quần chúng trong
lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc. Điều này đòi hỏi chúng ta phải tăng
cường hơn nữa công tác đấu tranh bảo vệ an ninh tổ quốc bằng mọi biện
pháp và lực lượng, trong đó công tác vận động phát huy vai trò của
quần chúng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng. Trong tình hình mới công tác phát huy vai trò quần chúng
bảo vệ an ninh tổ quốc phải quán triệt đầy đủ những yêu cầu cơ bản sau:
Một là, phải xây dựng thế trận an ninh nhân dân làm thất bại mọi hoạt
động chống phá của các thế lực thù địch, loại trừ các nhân tố, điều kiện
gây mất ổn định, không để xảy ra đột biến, bất ngờ trong bất kỳ tình
huống nào. Hai là, phải kiềm chế sự gia tăng tội phạm, khống chế hoạt
động của bọn tội phạm nguy hiểm, chặn đứng không để phát sinh các
vấn đề phức tạp, từng bước đẩy lùi các loại tệ nạn xã hội nhằm từng
bước tạo ra sự chuyển biến về trật tự an toàn xã hội.

3.2. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA QUẦN
CHÚNG NHÂN DÂN TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ AN NINH
TỔ QUỐC VÙNG ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY
Tăng cường xây dựng hoàn thiện các chủ thể làm công tác vận
động quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc, xây dựng lực lượng
Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh. Tổ chức Đảng, Nhà nước,
Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội đảm bảo thực sự
mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, đáp ứng yêu cầu về trình độ lý
luận, năng lực thực tiễn và kỹ năng công tác vận động quần chúng; quy
định rõ chức năng, nhiệm vụ vận động quần chúng nhân dân tham gia
bảo vệ an ninh tổ quốc cho từng chủ thể trong quá trình hoạt động, gắn
liền với tổ chức xây dựng lực lượng công an nhân dân trong sạch, vững
mạnh mà đặc biệt là quan tâm xây dựng lực lượng công an cơ sở
21
Xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, kết hợp hài hòa các lợi ích,
thống nhất quyền lợi với nghĩa vụ của công dân, gắn liền với công tác
tấn công tội phạm và xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch
vững mạnh.
Xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, kết hợp hài hòa các lợi ích,
thống nhất quyền lợi với nghĩa vụ của công dân vừa là mục tiêu, vừa là
động lực của công tác phát huy vai trò quần chúng bảo vệ an ninh tổ
quốc. Công tác tấn công tội phạm tập trung được sự quan tâm chú ý của
quần chúng, khơi dậy lòng tin, lòng nhiệt tình của quần chúng nhân dân.
Xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch vững mạnh, vì nhân
dân phục vụ, trở thành chổ dựa tin cậy của quần chúng nhân dân trong
sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Quán triệt quan điểm “Lấy dân làm gốc” trong công tác phát huy
vai trò quần chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc.
3.3. NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN PHÁT HUY VAI TRÒ
CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN TRONG SỰ NGHIỆP BẢO VỆ

AN NINH TỔ QUỐC VÙNG ĐÔNG NAM BỘ HIỆN NAY
Nâng cao vai trò của tổ chức Đảng, chính quyền, tổ chức đoàn thể
các cấp đối với công tác vận động phát huy vai trò của quần chúng nhân
dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Đổi mới công tác tổ chức vận động phát huy vai trò quần chúng
nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc của lực lượng Công an nhân dân ở các
tỉnh, thành phố vùng Đông Nam bộ cho phù hợp với tình hình mới.
Quan tâm đầy đủ lợi ích chân chính của quần chúng nhân dân trong
quá trình hoạch định và thực hiện đường lối, chính sách của cơ quan
Đảng và chính quyền các cấp ở vùng Đông Nam bộ.
Nâng cao ý thức và năng lực bảo vệ an ninh tổ quốc của quần
chúng nhân dân. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, góp phần thúc
đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ an ninh tổ quốc.
Kết luận chương 3
Vùng Đông Nam bộ là một trong những vùng phát triển năng động
nhất của cả nước, là hạt nhân của vùng kinh tế trọng điểm, là trung tâm
kinh tế, xã hội, văn hóa, ngoại giao của khu vực phía Nam, vùng Đông
Nam bộ trong thời gian tới sẽ đứng trước những biến đổi về kinh tế - xã
hội và an ninh trật tự.
22
Sự biến đổi về kinh tế - xã hội, văn hóa đạo đức, lối sống cơ bản
phát triển theo xu hướng tích cực, tuy nhiên vẫn còn những vấn đề tiêu
cực, phức tạp, tiềm ẩn nhiều nhân tố mất ổn định xã hội. Các thế lực thù
địch trong và ngoài nước tranh thủ lợi dụng hoạt động chống phá cách
mạng, can thiệp vào nội bộ còn diễn biến phức tạp, chứa đựng nhiều
yếu tố đe dọa đến an ninh quốc gia; xu hướng biến đổi phức tạp của các
lĩnh vực kinh tế - xã hội, các đối tượng tội phạm hình sự cũng sẽ gia
tăng hoạt động, đe dọa, khống chế quần chúng nhân dân có ảnh hưởng
xấu đến trật tự an toàn xã hội. Tình hình đó sẽ gây mất ổn định về an
ninh trật tự trong những năm tới ở vùng Đông Nam bộ, có ảnh hưởng

tiêu cực đến vai trò của quần chúng trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ
quốc. Vì vậy, yêu cầu cơ bản là phát huy những thế mạnh đã có, khắc
phục hạn chế nhằm huy động triệt để sức mạnh quần chúng nhân dân
vào thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam bộ.
Để quần chúng nhân dân thể hiện vai trò của mình trong các lĩnh
vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực bảo vệ an ninh tổ quốc
thì nổ lực của bản thân quần chúng nhân dân là chưa đủ, mà vai trò đó
đòi hỏi phải được lãnh đạo, được tổ chức thành phong trào vững mạnh.
Phương hướng và những giải pháp cơ bản phát huy vai trò quần chúng
nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc ở vùng Đông Nam bộ
được thực hiện sẽ đáp ứng được yêu cầu của công tác trên trong tình
hình mới hiện nay.
23
PHẦN KẾT LUẬN
Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân, bảo vệ an ninh
tổ quốc cũng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Vai trò đó được
thực hiện bằng chính phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân
thông qua các hình thức, biện pháp tổ chức vận động của cơ quan
chuyên trách.
Vùng Đông nam bộ là địa bàn phức tạp về an ninh trật tự, bao gồm
các địa bàn cụ thể như dân tộc, tôn giáo, biên giới, khu công nghiệp,
văn hóa, du lịch, cảng biển. Trong thời gian qua, vai trò của quần chúng
nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc đã góp phần giữ vững
sự ổn định về an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Trong những năm sắp tới, các nhân tố gây mất ổn định về an ninh
tổ quốc ở vùng Đông Nam bộ vẫn còn diễn biến phức tạp, còn chứa
đựng nhiều yếu tố đe dọa đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội,
có ảnh hưởng tiêu cực đến vai trò của quần chúng nhân dân bảo vệ an
ninh tổ quốc. Yêu cầu tìm ra những giải pháp cơ bản vận động quần
chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc trên địa bàn vùng Đông Nam bộ

trong những năm tới mang tính cấp bách. Đề tài “Vai trò của quần
chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc vùng Đông
Nam bộ” đã nghiên cứu có hệ thống, toàn diện vấn đề trên cả về lý luận
và thực tiễn.
Về lý luận, luận án góp phần làm sáng tỏ lý luận của chủ nghĩa
Mác – Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử và vận
dụng của Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của quần
chúng nhân dân trong lịch sử vào sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc.
Về thực tiễn, luận án đã nghiên cứu điều kiện địa lý, kinh tế, xã
hội và an ninh trật tự vùng Đông Nam bộ ảnh hưởng đến vai trò quần
chúng nhân dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Nghiên cứu, đánh giá thực
trạng vai trò quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ
quốc ở các tỉnh, thành phố thuộc vùng Đông Nam bộ, chỉ ra những
thành quả, hạn chế và những nguyên nhân cơ bản. Trên cơ sở đó, đề ra
phương hướng và những giải pháp cơ bản nhằm phát huy vai trò của
quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh tổ quốc vùng
Đông Nam bộ hiện nay.
24