BÀI 13: ĐẠI CƯƠNG VỀ
POLIME
BÀI GIẢNG HÓA HỌC 12
- hãy nêu khái niệm về polime?
Cho ví dụ trong đời sống
I/ KHÁI NI
I/ KHÁI NI
Ệ
Ệ
M, PHÂN LO
M, PHÂN LO
Ạ
Ạ
I, DANH PHÁP
I, DANH PHÁP
1/Kh
1/Kh
ái niệm:
ái niệm:
Polime là những hợp chất có phân tử khối rất lớn do
nhiêu đơn vị cơ sở (gọi là mắt xích ) liên kết với nhau
tạo nên .
Ví dụ : Polietilen : ( CH
2
-CH
2
)
n
(nhựa PE
)
Nilon-6 :
( NH-[CH
2
]
5
- CO )
n
Hệ số n được gọi là hệ số polime hoá hay độ polime hoá
CH
2
=CH
2
gọi là monome ( CH
2
-CH
2
)
n
gọi là polime
2. Phân loại
Theo nguồn gốc:
+ polime tổng hợp ví dụ: polietylen
+ polime thiên nhiên ví dụ: tinh bột, tơ tằm
+ polime bán tổng hợp ví dụ: tơ visco
Theo phương pháp tổng hợp:
+ polime trùng hợp ví dụ: poli(propilen)
+ polime trùng ngưng ví dụ: nilon – 6,6
Polime được phân loại
như thế nào?
II. Cấu trúc
+ Mạch không nhánh
+ Mạch phân nhánh
+ Mạch mạng không gian
Câu hỏi : Polime có
cấu trúc như thế
nào ?
III. Tính chất vật lý:
Câu hỏi : Nêu tính chất vật lí của polime
-
Hầu hết polime là những chất rắn , không bay hơi ,
không có nhiệt độ nóng chảy xác định .
-
Đa số polime không tan trong các dung môi thông
thường .
-
Nhiều polime có tính dẻo , tính đàn hồi , cách điện ,
cách nhiệt ,….
IV. Tính chất hoá học
1. Phản ứng phân cắt mạch cacbon
a. Phản ứng thuỷ phân như tinh bột, xenlulozo…
Ví dụ:
(C
6
H
10
O
5
)
n
H
+
,
t
0
nH
2
O
+
nC
6
H
12
O
6
b. Phản ứng giải trùng hợp ( phản ứng đepolime hoá)
Ví dụ:
2. Phản ứng giữ nguyên mạch Cacbon
Những polime có liên kết đôi trong mạch hoặc nhóm
chức tham gia các phản ứng đặc trưng của liên kết đôi
Ví dụ:
3. Phản ứng tăng mạch Cacbon
(phản ứng khâu mạch)
Khi có điều kiện thích hợp về nhiệt độ xúc
tác…các monome có thể nối với nhau tạo thành
mạch dài hơn hoặc thành mạng lưới.
Ví dụ:
V. Điều chế
1.Phản ứng trùng hợp :
Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ
(monome ) giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử
lớn (polime ).
n
Ví dụ:
Điều kiện cần về cấu tạo của monome tham gia
phản ứng trùng hợp là :
+ Phân tử phải có liên kết bội : CH
2
=CH
2
,
CH
2
=CHCl
+ Hoặc là vòng kém bền có thể mở ra :
CH
2
- CH
2
O
Điều kiện để p.ư trùng
hợp xảy ra là gì?
2. Phản ứng trùng ngưng
Trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ
(monome ) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng
những phân tử nhỏ khác ( vd H
2
O).
Điều kiện cần : Có ít nhất hai nhóm chức có khả năng
phản ứng : Ví dụ : HOOC-C
6
H
4
-COOH ; amino acid
Câu hỏi 1: Thế nào là phản ứng trùng ngưng ?
Câu hỏi 2: Điều kiện cần về cấu tạo của monome tham
gia phản ứng trùng ngưng ?
VI. Ứng dụng
Câu hỏi: Polime có những ứng dụng gì trong đời sống
và sản xuất?
VII. Củng cố
Câu 1: Nhận xét về tính chất vật lý chung của polime nào
dưới đây không đúng?
A. Polime hầu hết là những chất rắn không bay hơi.
B. hầu hết polime đều đồng thời cố tính dẻo, tính đàn hồi
và có thể kéo thành sợi dai, bền
C. Đa số nnóng chảy ở 1 khoảng nhiệt độ rộng, không nóng
Chảy mà bị phân huỷ khi đun nóng.
D. Đa số các polime không tan trong các dung môi thông
thường một số tan trong các dung môi thích hợp tạo dung
dịch nhớt.
Chọn đáp án B.
Câu 2: Chất không có khả năng tham gia phản ứng
trùng ngưng là :
C. Axit axetic
A. glyxin B. Axit terephtalic
D. Etylen glicol
Chọn C
Câu 3: Chất không có khả năng tham gia phản ứng
trùng hợp là :
A. propen B. stiren
C.Toluen D. Isopren
Chọn C
VIII. Dặn dò
BTVN: 4,5,6 SGK
Xem trước bài 14