SKKN sơ đồ tư duy sinh học 10

Trung Tâm GDTX Phưc Long


 !
"#$#%#&'
()*+,
1. Họ và tên:  /012345
2. Sinh ngày: 13 / 11 / 1989.
3. Giới tính: Nữ
4. Địa chỉ: Phước Long – B'nh Phước.
5. Điện thọai: 0979 338 923
6. Chức vụ: Giáo viên
7. Đơn vị công tác: Trường Trung Tâm GDTX Phước Long.
(6,
- Hoc vị: cử nhân
- Năm nhận bằng: 2011
- Chuyên ngành đào tạo: SP Sinh học.
789:,

 !
'(6*(
(#%*,
Cùng với việc đổi mới mục tiêu và nội dung dạy học là vấn đề đổi mới
phương pháp,dạy học theo triết lý lấy người học làm trung tâm được đặt ra một
cách bức thiết. Bản chất của dạy học lấy người học làm trung tâm là phát huy cao
độ tính tự giác, tích cực, độc lập,sáng tạo của người học. Người học là chủ thể hoạt
động chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng, kỹxảo và thái độ chứ không phải là “cái b'nh
chứa kiến thức” một cách thụ động.
1
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long

Trong thực tế hiện nay, nhiều học sinh chưa biết cách học, mà chỉ học thuộc
lòng, học vẹt, thuộc một cách máy móc, thuộc nhưng không nhớ được kiến thức
trọng tâm, hoặc không biết liên tưởng, liên kết các kiến thức có liên quan với nhau.
Với đặc trưng riêng của môn Sinh học: môn học nghiên cứu đối tượng sống bao
gồm: nghiên cứu các đặc điểm cấu tạo, các quá tr'nh sinh lí, hóa sinh, các mối quan
hệ giữa các tổ chức sống với nhau và với môi trường, sự vận động của thế giới
sống qua không gian và thời gian, th' phương pháp chuyển tải bằng sơ đồ thường
mang lại hiệu quả cao. Trong giảng dạy GV cũng đã lập bảng biểu, vẽ sơ đồ, biểu
đồ,… và cả lớp có chung cách tr'nh bày giống như cách của GV, chứ không phải
do HS tự xây dựng theo cách hiểu của m'nh, hơn nữa, các bảng biểu đó chưa chú ý
đến h'nh ảnh, màu sắc và đường nét.
Một số kết quả nghiên cứu cho thấy bộ não của con người sẽ hiểu sâu, nhớ
lâu và in đậm cái mà do chính m'nh tự suy nghĩ, tự viết, vẽ ra theo ngôn ngữ của
m'nh. V' vậy việc sử dụng bản đồ tư duy (BĐTD) trong dạy- học sẽ dần h'nh thành
cho HS tư duy mạch lạc, hiểu biết vấn đề một cách sâu sắc, có cách nh'n vấn đề
một cách hệ thống, khoa học, tất cả HS tham gia xây dựng bài một cách hào hứng,
giúp học sinh học tập một cách chủ động, tích cực, huy động tối đa tiềm năng của
bộ não, …Việc ứng dụng BĐTD kết hợp với các phương pháp dạy học tích cực
khác như vấn đáp gợi mở, thuyết tr'nh, họat động nhóm… có tính khả thi cao góp
phần đổi mới PPDH.
Mặt khác đổi mới phương pháp dạy và học xưa nay thường gắn nhiều với
khoa học công nghệ, đòi hỏi hạ tầng cơ sở vật chất tốt. Những điều kiện này lại
thường khó thực hiện ở vùng sâu vùng xa, nơi kinh tế còn nhiều khó khăn. Với
BĐTD, nhiều trường học ở các tỉnh vùng sâu, vùng cao vẫn có thể áp dụng.
Với những lý do trên dã đưa tôi đến chọn đề tài “ 
 !"#
2
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
(";#<#=

(3122>?1-@A:5?:B2>C1-B2DBEF/2GH
- Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc
điểm từng lớp học, môn học.
- Bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực
tiễn.
- Tác động đến t'nh cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh v' con
người thường hành động theo cảm xúc nhiều hơn là lí trí.
I(2J1-K.2>?1-@A:5?:B2>C1-B2DBEF/2GH1L:H2.1-
MN2D82./8O128OH2HPHQ8P-:DHQH2R@S1-QTD1-8FUHRV1->W:2GH. Chuyển
trọng tâm hoạt động từ giáo viên sang học sinh. Chuyển lối học từ thông báo tái
hiện sang t'm tòi khám phá .
- Phục vụ ngày càng tốt hơn hoạt động tự học và phương châm học suốt đời.
2X1-H2YEF/Z:[182\H59H]1EF/HDH22GH, 8^V1-_3H2U2GHT:12B2>C1-
B2DB2GH8`BQB2>C1-B2DB8P2GH(
M41-H>W1-^a1b./c1141-bPH8>E./QZ2d141-e`1Ef1-Z:[182\He9U
H.SHTg1-82PH8[(Chuyển từ lối học nặng về tiêu hóa kiến thức sang lối học coi
trọng việc vận dụngkiến thức.
- Cá thể hóa việc dạy học.
- Tăng cường sử dụng thông tin trên mạng, sử dụng tối ưu các phương tiện dạy học
đặc biệt là tin học và công nghệ thông tin vào dạy học.
- Từng bước đổi mới việc kiểm tra đánh giá, giảm việc kiểm tra trí nhớ đơn thuần,
khuyến khích việc kiểm tra khả năng suy luận, vận dụng kiến thức, sử dụng nhiều
loại h'nh kiểm tra thích hợp.
(hihNNj'*(
(2.`1bk:,
3
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Giáo dục ngày càng được xã hội quan tâm, đầu tư về cơ sở vật chất, đổi mới
về nội dung và phương pháp giảng dạy, đổi từ cách dạy học truyền thụ một chiều

sang dạy học theo “$%$&$'()”. Bản thân được học tập đầy
đủ các khóa tập huấn đổi mới phương pháp dạy học do Sở GD – ĐT tỉnh B'nh
Phước tổ chức nhằm giúp cho GV tiếp cận tốt phương pháp mới.
Tôi cũng cố gắng t'm đọc, sưu tầm nhiều tài liệu tham khảo.Bên cạnh đó là
sự quan tâm giúp đỡ tận t'nh của Ban Giám Hiệu nhà trường, quý đồng nghiệp và
các em HS trong qúa tr'nh thực hiện đề tài.
I(2LZ241,
Đối tượng là HS học lực còn yếu. Sĩ số lớp ít.
Đa số HS không có một mục tiêu rõ ràng trong học tập, trong từng môn học,
mục tiêu trong tương lai thấp. HS chấp nhận điểm số m'nh có được mà không nỗ
lực cải thiện vươn lên.
Khi đặt mục tiêu học tập th' đa số HS không có một kế hoạch nào cụ thể về
những công việc, mức độ công việc, thời gian thực hiện công việc để đạt được mục
tiêu đó, đa sốHS theo lối suy nghĩ “đến đâu hay đến đó”, chính điều này lại h'nh
thành thói quen làm việc không có kế hoạch của các em sau này.
HS chưa có ý thức đọc bài trước ở nhà.
Ở trường học học sinh chỉ được dạy “ học cái g' ” chứ không được dạy “ học
như thế nào? ”.
(*(
(2J1-_l8bk:HRVe:cH-2:H2mZ:n.8^./7182g1-,
Ghi chú kiểu truyền thống là ghi chú thành từng câu, thường từ trái sang
phài, được tạo ra bằng cách tổng hợp các khái niệm quan trọng từ các đọan văn
trong sách hoặc viết dưới dạng nhiều phần mục được đánh số và sắp xếp theo tr'nh
tự.
4
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Mặc dù phương pháp ghi chú kiểu truyền thống là phương pháp chúng ta
được dạy và được hầu hết các học sinh sử dụng nhưng hiệu quả dạy và học không
cao. Tại sao?

- Không giúp tiết kiệm thời gian: V' trong 1 câu văn có 2 lọai từ:
+ Từ khóa: chiếm khỏang 20-40% nhưng chứa gần 100% thông tin.
+ Từ thứ yếu: chiếm khỏang 60-80% nhưng chứa ít thông tin.
- Kiểu ghi chú này vẫn chứa đựng những từ thứ yếu nhưng không cần thiết cho
việc học → Thời gian và cả trí nhớ bị lãng phí.
- Sử dụng nhiều từ thứ yếu, ít sử dụng màu sắc, h'nh ảnh… → kết quả ghi nhớ
thông tin kém, không rõ ràng, không tận dụng được trí tưởng tuợng.
- Chưa tận dụng tối đa não bộ: không tận dụng chức năng của não phải( nhạy cảm
với màu sắc, h'nh ảnh, tưởng tượng, h'nh dạng, nhịp điệu…) ,chỉ tận dụng chức
năng nảo trái(xử lý về từ ngữ, tính tóan, đườn g nét…)→ khả năng ghi nhớ thông
tin bị giảm.
- Chỉ tác động vào lí trí của HS, chưa tác động vào cảm xúc của người học.
I(2D:1:c5_d1@o8>E./,
*+,-./0%+,102+,13045
6$74/+819:91;<=>+?
=@A5137&@A2$;B+,C41
+C61D1EAF)()#
- Bạn hãy tưởng tượng tới một chú bạch tuộc có thân ở giữa và những chiếc súc tua
(vòi) xung quanh. Những chiếc tua này kiếm mồi nuôi sống toàn bộ cơ thể bạch
tuộc.  , G+?0F+H98&&:9=I
J=#
- BĐTD có ở khắp mọi nơi trong cuộc sống, chỉ cần chúng ta chú ý: Một bông hoa
với nhuỵ ở trung tâm và rất nhiều cánh vòng quanh. Một cây gỗ có những cành và
lá tạo thành tán rộng hay những tấm bản đồ du lịch, bản đồ siêu thị
5
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
p(.@:n5HRV,
- Kiến thức được tr'nh bày cô đọng tổng quát, các nội dung được hệ thống liện kết
với nhau, sử dụng h'nh ảnh, màu sắc sinh động, toàn bộ ý của sơ đồ có thể "nh'n

thấy" → phát huy tối đa tiềm năng tư duy, ghi nhớ của bộ não, giúp HS hiểu và nhớ
lâu bài học, hỗ trợ hiệu quả các phương pháp dạy học.
- Tiết kiệm thới gian v' nó chỉ tận dụng các K@<=(
- BĐTD là sơ đồ mở, việc thiết kế không yêu cầu khắt khe chi tiết như bản đồ địa
lý, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, mỗi người vẽ 1 kiểu khác nhau→ Kích thích
hứng thú học tập và khả năng sáng tạo của HS.
- Phương tiện thiết kế bản đồ tư duy khá đơn giản, dễ t'm, kinh tế: giấy, b'a, bảng
phụ, bút ch' màu, phấn màu hoặc dùng phần mếm → có thể vận dụng với bất k'
điều kiện cơ sở vật chất nào của các trường hiện nay.
- Sử dụng nhiều h'nh ảnh, các màu sắc mà HS yêu thích → tạo cảm xúc đối với
người học.
- Phát triển năng khiếu hội họa, sở thích mỗi người, được tự do chọn màu sắc,
đường nét, tự sáng tác nên những BĐTD, thể hiện rõ cách hiểu, cách tr'nh bày của
từng cá nhân nên càng yêu quý vá trân trọng “ tác phẩm trí tuệ” của m'nh.
- Rèn luyện cách xác định chủ đề và phát triển ý chính, ý phụ một cách logic.
- Sử dụng BĐTD trong dạy học nhóm đã phát huy được tính sáng tạo, tối đa hoá
khả năng của mỗi cá nhân đồng thời kết hợp sức mạnh cá nhân thành sức mạnh tập
thể để có thể giải quyết được các vấn đề một cách hiệu quả. BĐTD tạo cho mỗi
thành viên cơ hội được giao lưu học hỏi và phát triển chính m'nh một cách hoàn
thiện hơn. → HS có thể tương tác với bạn học của m'nh và với GV.
- Qua hoạt động thuyết tr'nh BĐTD vừa biết rõ việc hiểu kiến thức của các em vừa
là một cách rèn cho các em khả năng thuyết tr'nh trước đông người, giúp các em tự
tin hơn, mạnh dạn hơn, đây cũng là một trong những điểm cần rèn luyện của học
sinh nước ta hiện nay.
6
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
- Mặt khác, dạy học bằng BĐTD giúp học sinh không nhàm chán về bài học mà
luôn sôi nổi, hào hứng từ đầu đến cuối tiết học. Phương pháp này đặc biệt có ích
trong việc củng cố kiến thức và rèn luyện, phát triển tư duy logic, năng lực cho học

sinh, nhất là những học sinh khá, giỏi. Học sinh có thể )ở nhà rất hiệu quả,
không tốn kém.
q(DHbGV:_d1@o8>E./,
V(82rU7>C1-sA1-t.D8u
- Dạng BĐTD này mang 1 cái nh'n tổng quát về tòan bộ môn học
- Chúng giúp HS có khái niệm về số lượng kiến thức HS phải chuẩn bị trước k' thi
→ Nên tạo BĐTD theo Đề Cương cho mỗi học k'.
_(82rUH2>C1-(
- Đối với những chương ngắn khỏang 10- 12 trang, có thể tập trung tất cả các thông
tin trên 1 BĐTD.
- Đối với chương dài có thể cần 2- 3 trang BĐTD và đánh dấu các trang là : chương
1-1, chương 1-2, chương 1-3, ….
H(82rU_9:Q@GV1,
- Mỗi BĐTD dùng để tóm tắt 1 bài hoặc 1 trích đọan trong sách.
- Tiết kiệm thời gian ôn lại những thông tin cần thiết mà không cần đọc lại - Có thể
vẽ những BĐTD tí hon trên giấy nhỏ và dán vào sách giáo khoa.
v(S8Tg2>?1-Ew1Z2:ex,
• F+LM+,N
Bưc 1: Bắt đầu từ TRUNG TÂM của một tờ giấy trắng và kéo sang một
bên. Tại sao? Bởi v' bắt đầu từ trung tâm cho bộ não, sự tự do để trải rộng một
cách chủ động và để thể hiện phóng khoáng hơn, tự nhiên hơn.
Bưc 2:Dùng một HÌNH ẢNH hay BỨC TRANH cho ý tưởng trung tâm.
Tại sao? Do một h'nh ảnh có giá trị tương đương cả ngh'n từ và giúp ta sử dụng
trí tưởng tượng của m'nh. Một h'nh ảnh trung tâm thú vị hơn, giúp ta tập trung
7
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
vào những điểm quan trọng và làm bộ não của ta phấn chấn hơn.
Bưc 3:Luôn sử dụng MÀU SẮC. Tại sao?Bời v' màu sắc cũng có tác
dụng kích thích não như h'nh ảnh. Màu sắc mang đến cho Bản đồ Tư duy những

rung động cộng hưởng, mang lại sức sống và năng lượng vô tận cho tư duy sáng
tạo và nó cũng thật vui mắt.
Bưc 4:Nối các NHÁNH CHÍNH tới HÌNH ẢNH trung tâm, và nối các
nhánh cấp hai, cấp ba với nhánh cấp một và cấp hai, v.v Tại sao?Bởi v', như ta
đã biết, bộ não làm việc bằng sự liên tưởng.Nếu ta nối các nhánh lại với nhau, sẽ
hiểu và nhớ nhiều thứ dễ dàng hơn rất nhiều.
Sự kết nối các nhánh chính cũng tạo nên hay thiết lập cấu trúc nền tảng
cho những suy nghĩ của ta. Điều này rất giống với phương thức mà cây trong
thiên nhiên nối các nhánh tỏa ra từ thân của nó. Nếu như còn có chỗ thiếu sót giữa
thân và các nhánh chính của nó, hoặc giữa các nhánh chính và các nhánh bé hơn,
với nhánh nhỏ th' tự nhiên sẽ không phát triển đúng như nó đang có nữa. Không
có kết nối trong Bản đồ Tư duy của ta, th' mọi thứ (đặc biệt là trí nhớ và kiến
thức) sẽ rời rạc.
Bưc 5: Vẽ nhiều nhánh CONG hơn đường thẳng. Tại sao?V' chẳng có g'
mang lại sự buồn tẻ cho não hơn các đường thẳng. Giống như các nhánh cây, các
đường cong có tổ chức sẽ lôi cuốn và thu hút được sự chú ý của mắt hơn rất nhiều.
Bưc 6:Sử dụng MỘT TỪ KHÓA TRONG MỖI DÒNG. Bởi, các từ
khóa mang lại cho Bản đồ Tư duy của ta nhiều sức mạnh và khả năng linh hoạt
cao. Mỗi từ hay mỗi h'nh ảnh đơn lẻ giống như một cấp số nhân, mang đến cho
những sự liên tưởng và liên kết của nó diện mạo đặc biệt. Khi ta sử dụng những từ
khóa riêng lẻ, mỗi từ khóa đều không bị ràng buộc, do vậy nó có khả năng khơidậy
các ý tưởng mới, các suy nghĩ mới. Các cụm từ hoặc các câu đều mang lại tác
động tiêu cực. Một Bản đồ Tư duy với nhiều từ khóa bên trong giống như một bàn
tay với nhiều ngón tay cũng làm việc. Ngược lại, mỗi Bản đồ Tư duy có nhiều
8
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
cụm từ hay nhiều câu lại giống như một bàn tay mà tất cả các ngón tay bị giữ
trong những thanh nẹp cứng nhắc.
Bưc 7:Dùng những HÌNH ẢNH xuyên suốt. Bởi v' giống như h'nh ảnh

trung tâm, mỗi h'nh ảnh cũng có giá trị của một ngàn từ.V' vậy, nếu ta chỉ có
mười h'nh ảnh trong Bản đồ Tư duy của m'nh th' nó đã ngang bằng với mười
ngh'n từ của những lời chú thích.
yyy2D:z.D8HDH_>?Hex_{1-B2|1575
B1. Mở phần mềm Bản đồ tư duy
B2. Bắt đầu xây dựng một Bản đồ tư duy mới
B3. Thêm các chủ đề lớn nhỏ
B4. Thêm nhánh và sắp xếp nhánh
B5. Phóng to, thu nhỏ. Bố trí thông tin đều quanh h'nh ảnh trung tâm
B6. Thêm tranh ảnh
B7. Xem Bản đồ tư duy và in
B8. Lưu Bản đồ tư duy dưới dạng ảnh
yyyDH2-2:H2}BHL2:c.z.d8^~1
1) Dùng từ khóa và ý chính.
2) Viết cụm từ, không viết thành câu.
3) Dùng các từ viết tắt.
4) Có tiêu đề.
5) Đánh số các ý.
6) Liên kết ý nên dùng nét đứt, mũi tên, số, màu sắc,…
7) Ghi chép nguồn gốc thông tin để có thể tra cứu lại dễ dàng.
8) Sử dụng màu sắc để ghi.
•(L58€85S8Tg2GV8@S1-EF/2GH8^~1b?Be?:,
- Hoạt động 1: Lập BĐTD. Mở đầu bài học, GV có thể cho HS lập BĐTD theo
nhóm hay cá nhân với các gợi ý của GV.
9
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
- Hoạt động 2: Báo cáo, thuyết minh về BĐTD. Cho một vài HS hoặc đại diện của
các nhóm HS lên báo cáo, thuyết minh về BĐTD mà nhóm m'nh đã thiết lập.
- Hoạt động 3: HS thảo luận, chỉnh sửa, hoàn thiện BĐTD. GV tổ chức cho HS

thảo luận, bổ sung, chỉnh sửa để hoàn thiện BĐTD về kiến thức của bài học. GV sẽ
là người cố vấn, là trọng tài giúp HS hoàn chỉnh BĐTD, từ đó dẫn dắt đến kiến
thức trọng tâm của bài học.
- Hoạt động 4: Củng cố kiến thức bằng một BĐTD. GV cho HS lên tr'nh bày,
thuyết minh về kiến thức thông qua một BĐTD do GV đã chuẩn bị sẵn (vẽ ở bảng
phụ hoặc ở b'a), hoặc BĐTD mà các em vừa thiết kế và cả lớp đã chỉnh sửa, hoàn
thiện.
•(S8Tgb>.‚Z2:\1-Ef1-, - Trước khi vẽ BĐTD phải đọc thông tin
trong từng đọan và thu thập các từ khóa bằng cách gạch chân, lọai bỏ những từ
không mang nội dung, để có thể nhớ được nội dung tài liệu đã đọc giúp trí não làm
việc tốt hơn là bước chuẩn bị lập BĐTD.
- Bắt đầu ở trung tâm với một bức ảnh hay tên chủ đề và triển khai ra.
- Sử dụng màu sắc, h'nh ảnh, ký hiệu, mật mã, mũi tên trong BĐTD một cách phù
hợp
- Nên chọn loại bút có nét thanh nhỏ, dễ nh'n, màu mực đừng quá đậm. Không nhất
thiết phải dùng giấy to th' mới thể hiện các nhánh được rõ ràng. Giấy tập học sinh
có những đường kẻ giúp canh được vị trí của các nhánh v' vậy càng dễ vẽ hơn.
Ngoài ra cũng dễ dàng bảo quản và mang theo lên trường ôn bài. Nếu khéo léo có
thể tóm tắt một bài học dài 3, 4 trang trên một trang giấy học trò.
- Màu sắc cũng có tác dụng kích thích não như h'nh ảnh. Tuy nhiên, bạn cũng
không cần phải sử dụng quá nhiều màu sắc. Bạn có thể chỉ cần dùng một hai màu
nếu thích và muốn tiết kiệm thời gian.
- Nếu thấy mất quá nhiều thời gian để tô đậm màu trong một nhánh, hãy thử gạch
chéo, đánh dấu cộng, hay chấm bi trong đó. Rất mới mẻ và tốn ít thời gian.
10
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
- Vẽ nhiều nhánh cong hơn là đường thẳng để tránh sự buồn tẻ, tạo sự mềm mại,
cuốn hút.
- Sử dụng những từ ngữ cô đọng thể hiện thông tin. Nếu trên mỗi nhánh bạn viết

đầy đủ cả câu th' như vậy bạn sẽ dập tắt khả năng gợi mở và liên tưởng của bộ não.
V' vậy, hãy nhớ trên mỗi nhánh chỉ viết những từ khóa mà thôi. Khi đó, sẽ viết rất
nhanh và khi đọc lại, não sẽ được kích thích làm việc để nối kết thông tin và nhờ
vậy, thúc đẩy năng lực gợi nhớ và dần dần nâng cao khả năng ghi nhớ.
- BĐTD là một sơ đồ mở nên không yêu cầu các nhóm HS có chung 1 kiểu BĐTD.
Gv chỉ nên chỉnh sửa cho HS về mặt kiến thức, góp ý thêm về đường nét, màu sắc
và h'nh thức(nếu cần)
- Có thể vẽ chung trên một cuốn vở hoặc để thành các trang giấy rời, rồi kẹp thành
một tập. Mỗi bài học được vẽ kiến thức trọng tâm trên một trang giấy giúp các em
dễ ôn tập, xem lại kiến thức khi cần, chỉ cần rút tờ BĐTD của bài đó ra là các em
nhanh chóng ôn lại kiến thức một cách dễ dàng
- Nên thường xuyên sử dụng sơ đồ tư duy khi làm việc nhóm và hệ thống kiến thức
đã học trong các môn học ở trường, đặc biệt là khi ôn tập cho các kỳ thi.
- Sơ đồ tư duy cũng giúp HS và GV tiết kiệm thời gian làm việc ở nhà và trên lớp
rất nhiều với các phần mềm sơ đồ tư duy trên máy có thể làm tại nhà.
(=,#ƒ

i)=N„+(
• QHL82nT…Ef1-@nb†122S:8^:82\H5?:Q2c82g1-2UD5S8el1
@7Q5S8H2R@7QH2>C1-QX18`BZ:[182\H‡
• 2UF8@S1-12L582X1-z.V8^~1b?B2GHQ2UˆH2UF8@S1-HD82nQ
X1b./c18`B‰129‡
- Gv hướng dẫn cho HS làm quen với BĐTD bằng cách giới thiệu cho HS một số
BĐTD cùng với sự dẫn dắt của giáo viên.
11
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
- Tập đọc, hiểu BĐTD sao cho bất k' HS nào nh'n vào BĐTD cũng có thể thuyết
tr'nh được nội dung 1 bài học, 1 chủ đề, 1 chương theo mạch logic nghiên cứu.
- Hướng dẫn cho HS thói quen ghi tư duy logic theo h'nh thức sơ đồ hóa trên

BĐTD
- Vẽ BĐTD theo nhóm hoặc từng cá nhân.
Š'
fH,VH_U2:E^V8. (Bài 4: Cacbohidrat và Lipit- SGK Sinh học 10 cơ bản
(t
(OH2HPH,
*** Bản đồ tư duy sẽ giúp:
• Sáng tạo hơn.
12
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
• Phát huy tối đa tiềm năng ghi nhớ của bộ não.
• Nh'n thấy bức tranh tổng thể.
• Kích thích hứng thú học tập và khả năng sáng tạo của HS.
• HS học chủ động, +2$%$&$.
• Tự tin, diễn đạt lưu lóat.
• Phát huy năng khiếu hội họa.
• Khắc phục hiện tượng “đọc- chép”.
I(F1H2[,
yyyMột số HS ngại sử dụng v' những lý do sau:
- Sơ đồ tư duy sử dụng nhiều màu sắc quá, trông như tranh vẽ của trẻ con vậy. Lại
mất công tô màu.
- Dùng sơ đồ tư duy mất nhiều thời gian hơn.
- Lộn xộn.
p(m8Z:121-2:c5,
• Nghĩ trước khi viết.
• Viết ngắn gọn, có tổ chức.
• Viết lại theo ý của m'nh, nên chừa khoảng trống để có thể bổ sung ý (nếu sau này
cần)
• Vẽ nhiều sẽ quen.

• Giáo viên cần nghiên cứu nội dung chương tr'nh, nội dung bài học, lựa chọn ra
những phần, những bài có khả năng áp dụng BĐTD với đối tượng HS phù hợp
(#=
Không thể phủ nhận BĐTD là một công cụ hữu ích trong giảng dạy và học
tập ở trường phổ thông cũng như ở các bậc học cao hơn v' chúng giúp giáo viên và
học sinh trong việc tr'nh bày các ý tưởng một cách rõ ràng, suy nghĩ sáng tạo, tích
cực và độc lập. Học sinh sẽ học được $%$&$O$, tăng tính chủ động,
sáng tạo và phát triển tư duy. Giáo viên sẽ tiết kiệm được thời gian, tăng sự linh
13
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
hoạt trong bài giảng, và quan trọng nhất sẽ giúp học sinh nắm được kiến thức thông
qua một “bản đồ” thể hiện các liên kết chặt chẽ của tri thức.
Với sản phẩm độc đáo “@A5P=” là niềm vui sáng tạo hàng ngày
của HS và cũng là niềm vui của chính thầy cô giáo khi chứng kiến thành quả lao
động của học trò của m'nh.
Tuy nhiên, không phải bất cứ nội dung nào, bài học nào cũng có thể sử dụng
BĐTD và cũng không phải sử dụng một cách áp đặt cho mọi giờ học. Cũng như
các thiết bị dạy học khác, BĐTD cũng có những ưu điểm và hạn chế riêng của
m'nh, do đó sử dụng BĐTD cần đúng lúc, đúng cách, phù hợp với đối tượng học
sinh và quan trọng là đảm bảo việc truyền tải nội dung bài học. Do đó, giáo viên
cần có sự linh hoạt trong sử dụng BĐTD, cần xác định một số căn cứ để sử dụng
BĐTD cho phù hợp, lựa chọn phương pháp, h'nh thức tổ chức, thiết bị dạy học cho
tương xứng.
Đổi mới $%$&$chưa đủ mà còn phải đổi mới $%$&$
th' mới có hiệu quả. V' vậy cần tăng cường hướng dẫn cho học sinh tự đặt mục tiêu
trong học tập,có kế họach học tập cụ thể, phương pháp nghiên cứu tài liệu, học tập
nhóm, học tập bằng lập “bản đồ tư duy”:
<01Đổi mới phương pháp dạy- học là một nhiệm vụ hết sức quan trọng
và cần thiết nhưng cũng rất khó khăn, phức tạp bởi không phải dễ dàng thay đổi

được thói quen của cả thầy, trò và các điều kiện để thực hiện. Nó đòi hỏi giáo viên
phải có tâm huyết, t'm tòi, sáng tạo, đầu tư công sức và trí tuệ.
(‹Mh
(2.Œ1_3,
• 298^>W1-
- Sắp xếp thời gian và tổ chức để HS được hướng dẫn những kỹ năng về đặt mục
tiêu lập
kế hoạch học tập và các phương pháp đọc bằng từ khóa, cách ghi chú bằng SĐTD.
14
Trung Tâm GDTX Phưc Long
Trung Tâm GDTX Phưc Long
- Phổ biến kế hoạch giảng dạy chung của nhà trường cho HS để các em có đủ dữ
liệu, chủ
động trong việc lập kế hoạch sắp xếp thời gian học tập.
• :DUe:~1
- Trang bị những kiến thức, kỹ năng về đặt mục tiêu, lập kế hoạch học tập và các
phương
pháp đọc bằng từ khóa, ghi chú bằng bản đồ tư duy để có thể hướng dẫn cho HS.
I(AH2\H,
- Khi tuyển sinh lớp 10, đầu khóa nhà trường có thể tổ chức buổi sinh hoạt, dành
thời gian
hướng dẫn chung cho HS về các kỹ năng và phương pháp học tập trên, để HS có
kiến thức
tổng quát về những vấn đề này, sau đó HS có thể áp dụng linh hoạt cho từng bộ
môn thích
hợp.
- Đối với giáo viên bộ môn: có thể khơi gợi, yêu cầu, hướng dẫn HS áp dụng cho
môn học của m'nh.
MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM
Phước Long, ngày 20 tháng 03năm 2014.

Người thực hiện.
QRSQT
15
Trung Tâm GDTX Phưc Long