Bài giảng cơ sở di truyền học phân tử đại học quốc gia hồ chí minh

PGS.TS. TRN LINH THC
I HC QUC GIA TP.HCM
TRNG H KHOA HC T NHIÊN
 S
DI TRUYN HC PHÂN T
TÀI LIU GING
SINH HC I CNG A1
SINH HC I CNG A1
Phn 1. SINH HC T BÀO
Phn 2. DI TRUYN HC
Ch.7: C  phân t a tính di truyn
Ch.8: Sinh tng hp protein
Ch.9: Di truyn hc virus, vi khun và k thut di truyn
Ch.10: Kim soát s biu hin ca gen và s phát trin
Ch.11: Nhim sc th và s phân bào  eukaryota
Ch.12: Các nh lut di truyn Mendel
Ch.13. Di truyn hc nhim sc th
Phn 3. HC THUYT TIN HÓA
Ch.14: Hc thuyt tin hóa ca Darwin
Ch.15: Qun th là n v tin hóa
Ch.16: Loài và hình thành loài
Ch.17: S phát sinh và phát trin ca s ng trên trái t
U TRÚC VÀ S NHÂN BN
A VT LIU DI TRUYN
- DNA là vt cht di truyn
- Thành phn và cu trúc DNA
- C ch sao chép (replication)
- C ch a sai và bo v DNA
DNA là vt cht di truyn
- Thí nghim chng minh hin tng bin n  vi khun
(Griffith, 1928)

- Thí nghim chng minh nhân t gây bin np là DNA (Avery,
Loeod, Carty, 1944)
- Thí nghim xác nh vt liu do phage bm vào vi khun là DNA
(Hershey, Chase, 1952)
Hin tng bin n  vi khun
- Streptococcus pneumoniae: ph u
khun gây viêm phi
+ Chng c (S, smooth): khun
c trn, gây cht chut
+ Chng lành (R, rough): khun
c thô, không gây cht chut
Hin tng bin n  vi khun
 un dit chng c, tiêm vào
chut: chut sng
 un dit chng c, trn vi
chng lành, tiêm vào chut: chut
cht
- Kt lun: t bào chng c cht
ã truyn tính gây bnh cho chng
lành
- Bin np (transformation):
+ Griffith: Hin tng truyn
tính gây bnh t vi khu c
sang vi khun lành
+ S tip nhn DNA trn bi t
bào nhn
Thí nghim Griffith (1928)
+ X lý bng Protease (thy phân
protein): chut cht
+ X lý bng Ribonuclease (thy

phân RNA): chut cht
+ X lý bng Endonuclease (thy
phân DNA): chut sng
+ Trn DNA t chng c cht vi
chng lành, tiêm vào chut: chut
cht
- KL: DNA là vt liu truyn di
truy  hin tng bin np
Thí nghim Avery, Leod, Carty (1944)
- Chng c ch c x lý bng các enzyme khác nhau trc khi trn
i chng lành và tiêm vào chut:
 xâm nhp và nhân bn ca bacteriophage  vi khun
- Phage (Bacteriophage, thc
khun th, virút ca vi khun)
- Phage T2:
+  protein bên ngoài
+ DNA bên trong
- Phage T2 xâm nhim vi khun
E. coli
+ Gn lên b t vi khun
+ Chuyn vt cht vào vi khun
+ Làm tan vi khun và phóng
thích k100 phage mi
- Protein hay DNA c chuyn
vào E. coli?
Thí nghim Hershey,
Chase (1952)
 ánh du protein ca phage bng S
35
và

DNA ca phage bng P
32
ng cách nhim
phage lên E. coli nuôi trong môi trng có
cha cht dinh dng mang P
32
vàS
35
- Phage c sinh ra có protein mang S
35
và DNA mang P
32
Thí nghim Hershey, Chase (1952)
- Nhim phage  ánh du S
35
vàP
32
lên E. coli nuôi trong môi
trng không ch ng v phóng x
- Tách phn gn ca phage lên b t E. coli ng cách lc mnh
- Ly tâm  làm lng E. coli  áy ng ly tâm
- Thu E. coli  n lng (cn ly tâm, precipitant) áy ng ly tâm và thu
ch không lng ta (dch ni, supernatant) cha phage
- Xác nh hàm lng ng v phóng x S
35
vàP
32
lên  trong E. coli và
trong dch ni:
+ T bào E. coli cha 70% tng P

32
, rt ít S
35
+ Dch ni cha 80% tng S
35
, rt ít P
32
- KL:
+ DNA ca phage c chuyn vào trong t bào E. coli, cho
phép nhân bn to nhiu phage mi trong t bào E. coli
+ t cht di truyn ca phage là DNA
Phân n các i phân t sinh hc bng ly tâm
Thí nghim Hershey, Chase (1952)
Thành phn và cu trúc DNA
- Thành phn hóa hc và  m si DNA mch n
- Mô hình cu trúc DNA mch ôi Watson – Crick
 c tính i song song
- Các cu hình DNA
- Cu trúc bc cao ca DNA   bào tin nhân (prokaryote)
- Cu trúc bc cao ca DNA   bào nhân tht (eukaryote)
Thành phn hóa hc c n phân (nucleotide) trong
DNA và RNA
 hình thành nucleoside và nucleotide
Các dng nucleoside monophosphate t adenine:
AMP, cAMP
Các dng deoxyribonucleotide
Các dng ribonucleoside monophosphate

Phân lai nucleotide và nucleic acid
 o thành phân t polynucleotide bng
liên kt phosphodiester
 p xp base, ribose và phosphate
trong mch nucleic acid
- Khung: mch ribose và liên kt phosphodiester
 u cha gc phosphate t do: u 5’ phosphate (u 5’)
 u cha gc 3’-hydroxyl t do: u 3’-OH (u 3’)
- Các base gn vuông gc vi mt phng ng ribose
- Mch nucleotic acid có tính nh hng