Slide logic học TAM đoạn LUẬN NHẤT QUYẾT đơn

TAM ĐOẠN LUẬN NHẤT
QUYẾT ĐƠN
là suy luận diễn dịch, có:
•
2 tiền đề là các phán đoán thuộc tính đơn
•
kết luận đều là phán đoán thuộc tính đơn
•
đúng ba thuật ngữ khác nhau.
Cấu trúc, ví dụ
khoa học Mọi
có phương pháp của mình
đều
là khoa học
Logic học
có phương pháp của mình
Logic học
Tiểu từ S
Đại từ P
Trung từ M
Tiểu ền đề
Đại ền đề
Hình của tam đoạn luận đơn
Mọi người đều có quyền sống
Tử tội là người
Vậy tử tội có quyền sống
Ong là loài côn trùng
Ong có ích
Vậy một số loài côn trùng có ích
Hình của tam đoạn luận đơn
Hình 1

P
PM
S
S
M
Hình 2
P
MP
S
S
M
Hình 4
P
MP
M
S
S
Hình 3
P
PM
M
S
S
KIỂU CỦA TAM ĐOẠN LUẬN ĐƠN
A E O
Tiểu ền đềĐại ền đề Kết luận
Mọi loài côn trùng đều có hại A
Thỏ không phải là loài côn trùng E
Vậy có những loài thỏ không có hại O
Quy tắc tam đoạn luận đơn 1

•
Trung từ M phải chu diên ở ít nhất một tiền đề
•
Ví dụ sai:
Một số sinh viên học logic
Bình học logic
Vậy Bình là sinh viên
P - i M-
S+ a M-
S+ a P-
Quy tắc tam đoạn luận đơn 2
•
Từ không chu diên trong tiền đề thì phải không chu
diên trong kết luận
•
Ví dụ sai:
Một số sinh viên NCKH
Bình không NCKH
Vậy Bình không là sinh viên
P- i M-
S+ e M+
S+ e P+
Tính chu diên của S, P
A I E O
Chủ từ + - + -
Thuộc từ - - + +
Quy tắc tam đoạn luận đơn 3
•
Phải có tiền đề khẳng định
•

Ví dụ sai:
•
New York không phải là Thủ đô Mỹ E
•
Thành Phố X không phải là New York E
•
Vậy ?
Không có kết luận
Quy tắc tam đoạn luận đơn 4
•
Nếu có tiền đề phủ định thì kết luận phải phủ định
•
Ví dụ sai:
Mọi công dân đều phải phụng sự Tổ Quốc
Tù nhân không phải là công dân
Vậy tù nhân phải phụng sự Tổ Quốc
Quy tắc tam đoạn luận đơn 5
•
Nếu hai tiền đề đều khẳng định thì kết luận phải
khẳng định
•
Ví dụ sai:
Mọi người đều sẽ già và chết
Tôi là người
Vậy Tôi sẽ không già và chết
Quy tắc tam đoạn luận đơn
•
Trung từ M phải chu diên ở ít nhất một tiền đề
•
Từ không chu diên trong tiền đề thì phải không chu

diên trong kết luận
•
Phải có tiền đề khẳng định
•
Nếu có tiền đề phủ định thì kết luận phải phủ định
•
Nếu hai tiền đề đều khẳng định thì kết luận phải
khẳng định
Một số Quy tắc khác
•
Phải có tiền đề là phán đoán toàn thể
•
Nếu có tiền đề bộ phận thì kết luận phải là phán đoán
bộ phận
Đây là các quy tắc có thể rút ra
được từ các quy tắc đã nêu
Một số Quy tắc khác (nhầm lẫn)
•
Từ hai phán đoán đặc xưng không thể rút ra kết luận
•
Tính chu diên của hạn từ ở tiền đề và kết luận phải
như nhau
•
Từ hai tiền đề toàn thể không thể rút ra kết luận bộ
phận
Phản ví dụ :
Mọi sinh viên đều NCKH P+ aM-
Mọi người NCKH đều là người trí thức M+ a S-
Vậy có người trí thức là Sinh viên S- i P-
Phản ví dụ:

Nam là sinh viên
Nam là đoàn viên
Vậy có sinh viên là đoàn viên
Phản ví dụ:
Mọi loài chim đều đẻ trứng
Mọi loài đẻ trứng đều không nuôi con bằng sữa
Vậy có loài không nuôi con bằng sữa là chim
Áp dụng
•
Xét kiểu AII – 3
M + a P-
M - i S-
S – i P –
Thỏa mãn cả 5 quy tắc
Đúng
Áp dụng
Hãy xét suy luận:
•
Mọi thứ hiếm đều đắt tiền
•
Ngọc rẻ tiền là thứ hiếm
•
Vậy ngọc rẻ tiền đắt tiền
•
Kết quả
•
M + a P-
•
S + a M-
•

S + a P -
Đúng
Áp dụng
•
Loài thú nuôi con bằng sữa
•
Đà điểu không nuôi con bằng sữa
•
Vậy đà điểu không phải là thú
P
S
M