Chương 1 giới thiệu chung về công nghệ môi trường (bộ môn công nghệ môi trường đại cương)

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

CÔNG NGH MÔI TRƯ NG
Đ I CƯƠNG
GV: ThS. LÊ HÀ THÚY


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

GI I THI U MÔN H C
— CÁC N I DUNG CHÍNH: 5 chương
1. GI I THI U CHUNG
2. CƠNG NGH MƠI TRƯ NG KHƠNG KHÍ
3. CƠNG NGH

MƠI TRƯ NG NƯ C

4. CƠNG NGH KI M SỐT CH T TH I R N
5. PHỊNG NG A Ơ NHI M CƠNG NGHI P


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

GI I THI U MÔN H C
— PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ:

Đi m đánh giá môn h c d a trên 3 cơ s :
1. Tham gia th o lu n trên l p: c ng t i đa 2 đi m

cho nh ng đóng góp xu t s c.
2. Bài ki m tra gi a kỳ.
3. Bài thi k t thúc môn h c: đ t lu n, th i gian làm
bài 90 phút.


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

CHƯƠNG 1

GI I THI U CHUNG
N I DUNG CHÍNH:
1.1. Các khái ni m cơ b n v môi trư ng
1.2. M i quan h gi a con ngư i và môi trư ng
1.3. Phát tri n b n v ng
1.4. Tình hình mơi trư ng trên th gi i và
hi n nay
1.5. Các tiêu chu n ch t lư ng môi trư ng

Vi t Nam


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
1.1.1. MƠI TRƯ NG:
“Mơi trư ng bao g m các y u t t nhiên và v t ch t nhân

t o bao quanh con ngư i, có nh hư ng đ n đ i s ng, s n
xu t, s t n t i, phát tri n c a con ngư i và sinh v t”
(theo Lu t B o v môi trư ng – 2005)


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
1.1.2. THÀNH PH N MÔI TRƯ NG:
a) Khái ni m:
“Là y u t v t ch t t o thành mơi trư ng như đ t, nư c,
khơng khí, âm thanh, ánh sáng, sinh v t, h sinh thái và
các hình thái v t ch t khác ”
(theo Lu t B o v môi trư ng – 2005)


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. 2. THÀNH PH N MÔI TRƯ NG
1.1.2. THÀNH PH N MÔI TRƯ NG:
b) Phân lo i: các thành ph n c a môi trư ng t nhiên đư c
chia thành 4 quy n sau:
— Khí quy n: B u khơng khí bao quanh trái đ t
— Thu quy n: T t c các ngu n nư c trên trái đ t (đ i dương,

bi n, h ao, sông su i, nư c m t, nư c ng m)
— Đ a quy n: Ph n v c ng bên ngoài cùng c a trái đ t

— Sinh quy n: T t c các sinh v t s ng trên trái đ t (sinh v t

r ng, sinh v t bi n, vi sinh v t, v.v.)


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
1.1.3. Ô NHI M MÔI TRƯ NG:
“Là s bi n đ i c a các thành ph n môi trư ng đ n m c gây nh
hư ng x u đ n con ngư i, sinh v t”
Ví d :
1) Các ch t h u cơ trong nư c th i sinh ho t đư c th i vào môi
trư ng nư c làm gi m n ng đ oxy hoà tan trong nư c → gây ch t
các thu sinh v t.
2) B i t các ng khói nhà máy và đư ng giao thông làm thay đ i
thành ph n mơi trư ng khơng khí → gây b nh cho con ngư i (b nh
v đư ng hô h p, b nh v m t, b nh ngoài da)


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
1.1.4. TÁC NHÂN GÂY Ô NHI M MÔI TRƯ NG:
“Là ch t hóa h c ho c y u t v t lý, sinh h c khi xu t hi n trong môi
trư ng m t m c đ nào đó thì gây ơ nhi m mơi trư ng”

Ví d :
1) CO2, SOx, NOx, CFCs trong khơng khí, ch t h u cơ trong
môi trư ng nư c, thu c tr sâu trong đ t.
2) Ti ng n, nhi t đ , tia phóng x
3) Các vi sinh v t gây b nh


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
1.1.5. NGU N GÂY Ô NHI M MÔI TRƯ NG:
a) Khái ni m:
“ Là ngu n phát sinh các tác nhân gây ô nhi m môi trư ng”
b) Phân lo i:
Theo b n ch t:
— Ngu n t

nhiên: xu t phát t các quá trình t nhiên như núi l a, cháy

r ng, mưa lũ, gió, v.v.
— Ngu n nhân t o: xu t phát t

các ho t đ ng c a con ngư i như nư c

th i sinh ho t, khói th i cơng nghi p, b i trong giao thông, v.v.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
— PHÂN LO I NGU N GÂY Ô NHI M MÔI TRƯ NG

Theo b n ch t:
Ngu n t nhiên

Ngu n nhân t o


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
— PHÂN LO I NGU N GÂY Ô NHI M MƠI TRƯ NG

Theo tính ch t phát th i:
- Ngu n đi m : ng khói nhà máy, c ng x nư c th i, v.v.
- Ngu n phi đi m:
+ Ngu n đư ng: quá trình ho t đ ng c a các phương ti n
giao thông (xe c , máy bay, tàu ho , tàu thu , v.v.)
+ Ngu n b m t: khu chăn nuôi l n, khu t p trung nhi u
nhà máy, xí nghi p, đ ng ru ng, d u tràn trên bi n, v.v.


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software

For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
— PHÂN LO I NGU N GÂY Ô NHI M MÔI TRƯ NG

Ngu n đi m


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
— PHÂN LO I NGU N GÂY Ô NHI M MÔI TRƯ NG

Ngu n đư ng

Ngu n b m t


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
— TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:

“ Tài nguyên thiên nhiên là m t ph n c a các thành ph n
môi trư ng ph c v cho cu c s ng c a con ngư i và th

gi i đ ng th c v t”
Ví d : Tài nguyên nư c, tài nguyên đ t, tài nguyên r ng,
tài nguyên khoáng s n, v.v.


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.1. CÁC KHÁI NI M CƠ B N
V MÔI TRƯ NG
— PHÂN LO I TÀI NGUYÊN:

- Tài nguyên vĩnh c u: là tài nguyên không m t đi khi s d ng.
Ví d : năng lư ng m t tr i, s c gió, s c nư c, v.v.
- Tài nguyên có th tái t o: là lo i tài nguyên có th thay th
ho c ph c h i v i đi u ki n phù h p sau m t th i gian s d ng
Ví d : tài nguyên nư c, tài nguyên r ng, tài nguyên bi n, v.v.
- Tài nguyên không th tái t o: là lo i tài nguyên sau khi s
d ng thì m t đi, khơng th khơi ph c
Ví d : tài nguyên khoáng s n, d u m , than đá, v.v.


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.2. M I QUAN H GI A CON NGƯ I
VÀ MƠI TRƯ NG
— CÁC N I DUNG CHÍNH:

1.2.1. Các ch c năng c a môi trư ng

1.2.2. Tác đ ng c a con ngư i đ i v i môi trư ng


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.2.1. CÁC CH C NĂNG C A MÔI TRƯ NG
— 3 CH C NĂNG:
1. Cung c p không gian s ng cho con ngư i
2. Cung c p tài nguyên ph c v cu c s ng c a con ngư i
3. Ch a đ ng và phân hu ch t th i t các ho t đ ng s ng c a
con ngư i
Môi trư ng là h th ng h tr s s ng


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.2.2. CÁC TÁC Đ NG C A CON NGƯ I Đ I
V I MÔI TRƯ NG
— 2 TÁC Đ NG:
1. Khai thác tài nguyên thiên nhiên ph c v cho các ho t đ ng
s ng c a con ngư i → gây suy thoái và c n ki t tài nguyên
Ví d : đánh b t thu s n quá m c → gây c n ki t ngu n l i thu
s n, nhi u loài thu sinh v t b tuy t ch ng
2. Th i b ch t th i t các ho t đ ng s ng c a con ngư i vào
môi trư ng → gây ơ nhi m mơi trư ng
Ví d : th i quá lư ng CO2 kh ng l vào khơng khí → gây gia
tăng hi u ng nhà kính → tăng nhi t đ trái đ t

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.3. PHÁT TRI N B N V NG
1.3.1. KHÁI NI M:
“Là s phát tri n nh m th a mãn các nhu c u c a th h
hi n t i nhưng không làm t n h i đ n kh năng đáp ng
nhu c u c a các th h tương lai”
(theo Báo cáo Bruntland c a y ban môi trư ng & Phát
tri n Liên h p qu c - 1987)


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.3. PHÁT TRI N B N V NG
1.3.2. ĐI U KI N Đ PHÁT TRI N B N V NG
Phát tri n hài hồ gi a 3 khía c nh: phát tri n kinh t , phát
tri n xã h i và b o v môi trư ng.

KINH T
Hi u su t sinh
thái

S công b ng

XÃ H I

PHÁT

TRI N B N
V NG
MÔI TRƯ NG
Kh năng
chung s ng


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.4. NH NG V N Đ MÔI TRƯ NG
TRÊN TH GI I VÀ VI T NAM
— CÁC N I DUNG CHÍNH
1. 4.1. Nh ng v n đ mơi trư ng chung trên th gi i
1.4.2. Nh ng v n đ môi trư ng

Vi t Nam


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.4.1.TÌNH HÌNH MƠI TRƯ NG
TRÊN TH GI I
NH NG V N Đ MƠI TRƯ NG CHUNG
1. Ơ nhi m mơi trư ng nư c và khan hi m nư c
2. Các v n đ khơng khí mang tính tồn c u: mưa acid,
phá hu t ng ozone, s nóng lên c a trái đ t
3. Suy gi m đa d ng sinh h c
4. S c n ki t c a các ngu n tài nguyên

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

1.4.2. TÌNH HÌNH MƠI TRƯ NG
VI T NAM
NH NG V N Đ CHÍNH
1. Tình tr ng phá r ng
2. S suy gi m ch t lư ng tài nguyên đ t
3. S d ng tài nguyên nư c không h p lý
4. S d ng tài nguyên khoáng s n không h p lý
5. Suy gi m đa d ng sinh h c
6. Ơ nhi m mơi trư ng
7. H u qu c a chi n tranh


Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.

NH NG V N Đ MÔI TRƯ NG
VI T NAM
— TÌNH TR NG PHÁ R NG:

Khai thác g trái phép