Sản phẩm tích hợp liên môn Ứng dụng bản đồ tư duy trong dạy học môn Hóa THCS

Sản phẩm dự thi ứng dụng bản đồ t duy
trong dạy học môn hóa học
Phòng giáo dục và đào tạo tp đồng hới
Bµi 12 - TiÕt 17:
Sù BIÕN §æi chÊt
Bài 12 - TiÕt 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
I.
1. Quan sát
§¸ l¹nh
Nước
Nước sôi
Rắn
Lỏng
Khí (hơi)
Chảy lỏng
Bay hơi
Ngưng tụ
Đông đặc
N íc biÕn ®ỉi tõ thĨ r¾n sang thĨ láng, tõ thĨ láng sang thĨ h¬i vµ ng ỵc l¹i.
? H·y nhËn xÐt vỊ qu¸ tr×nh biÕn ®ỉi. (Yªu tè nµo biÕn ®ỉi?
ChÊt cã biÕn ®ỉi kh«ng?)
I.
1. Quan sát
Bài 12 - TiÕt 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
Gi¸o viªn h íng dÉn HS lµm thÝ nghiƯm hßa tan mi ¨n vµo n
íc sau ®ã nung nãng dung dÞch mi . NhËn xÐt hiƯn t ỵng.
? Cã sù biÕn ®ỉi vỊ chÊt kh«ng? Ỹu tè nµo biÕn ®ỉi?
ThÝ nghiƯm 2:

I/
1. Quan sát

TN1
(l)
(h)
(r)
N ớc N ớc N ớc
Nớcchỉbiếnđổivềtrạngthái
Nớcchỉbiếnđổivềtrạngthái

TN2
Muối ăn Muối ăn Muoỏi aờn
(rắn)
(dd)
Muốiănchỉbiếnđổivềtrạngthái
Muốiănchỉbiếnđổivềtrạngthái
2. Nhận xét:
Hiện t ợng vật lý
3. Kết luận:
Các chất vẫn giữ nguyên là chất ban đầu
Hiệntợngvậtlýlàhiệntợngchấtchỉbiến
đổivềtrạngthái,hìnhdạng,khôngcó
chấtmớisinhra.
(rắn)
? Qua hai thí nghiệm trên em có nhận xét gì về sự biến đổi chất.
Bài tập 1: Hãy xác định đáp án nào đúng, đáp án nào sai
trong các đáp án sau:
Các quá trình sau đều là hiện t ợng vật lý:
a. N ớc để trong ngăn đá tủ lạnh thành đá lạnh.

b. Sắt bị gỉ tạo thành một chất mới màu nâu đỏ.
c. Hoà tan axit axetic vào n ớc đ ợc dung dịch axit axetic
loảng dùng làm giấm ăn.
d. Dây sắt bị cắt nhỏ thành từng đoạn và tán thành đinh.
? Vậy b thuộc loại hiện t ợng nào? Chúng ta cùng
nghiên cứu phần tiếp theo.
II/
- Cho hæn hîp trªn vµo èng
nghiÖm ® a l¹i nam ch©m.
Quan s¸t hiÖn t îng?
- § a l¹i ®Ìn cån ®un nãng mét
l¸t. Quan s¸t hiÖn t îng?
- § a «ng nghiÖm sau khi ®èt
l¹i nam ch©m. Quan s¸t hiÖn t
îng?

TN1
Ho¸ chÊt thÝ nghiÖmC¸ch tiÕn hµnh
1. thÝ nghiÖm
Bét s¾t
Bét l u huúnh
Hæn hîp bét s¾t vµ l u huúnh
II/
-> Nam ch©m bÞ hót
lªn do cã bét s¾t.
-> Hçn hỵp nãng
s¸ng lªn, thu ® ỵc
chÊt r¾n mµu x¸m .
-> èng nghiƯm

kh«ng hót nam ch©m
n÷a.
TN1
HiƯn t ỵng
C¸ch tiÕn hµnh
1. thÝ nghiƯm
Hỗn hợp
bò đun nóng tạo thành
lưu huỳnh và sắt
sắt (II) sunfua
- Cho hỉn hỵp trªn vµo
èng nghiƯm ® a l¹i nam
ch©m.HiƯn t ỵng?
- § a l¹i ®Ìn cån ®un nãng
mét l¸t. HiƯn t ỵng?
- § a «ng nghiƯm sau khi
®un l¹i nam ch©m. HiƯn t
ỵng?

Cã sù biÕn ®ỉi chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c
? Qua thÝ nghiƯm rót ra nhËn xÐt vỊ sù biÕn ®ỉi.
II.
Thí nghiệm 2:
Đun nóng đường
Đường
Than
Nước
Đường
1
2

Có sự biến đổi chất
Bài 12 - TiÕt 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
?Quan
s¸t
hiƯn t
ỵng vµ
rót ra
nhËn
xÐt.
II. HiƯn t ỵng ho¸ häc:
Thí nghiệm 1:
bét s¾t vµ bét l u hnh
s¾t II sunfua
Hỉn hỵp
khi ®un nãng t¹o thµnh
Thí nghiệm 2:
§ êng
bÞ ®un nãng t¹o thµnh
Than
vµ
N íc
2. NhËn xÐt:
1. ThÝ nghiƯm:
cã sù biÕn ®ỉi chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c
3. KÕt ln:
HiƯn t ỵng chÊt biÕn ®ỉi cã t¹o ra chÊt
míi gäi lµ hiƯn t ỵng ho¸ häc.
Bài 12 - TiÕt 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT

? Qua hai thÝ nghiƯm trªn em cã nhËn xÐt g× vỊ sù biÕn ®ỉi chÊt.
I. HIỆN TƯNG VẬT LÍ
Lµ hiƯn t ỵng chÊt chØ biÕn ®ỉi vỊ tr¹ng th¸i, h×nh
d¹ng
kh«ng cã sù biÕn ®ỉi vỊ chÊt
II. HIỆN TƯNG HO¸ häc
Lµ hiƯn t ỵng chÊt cã sù
biÕn ®ỉi t¹o ra chÊt míi
Bài 12 - TiÕt 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT
Trong các hiện t ợng kể d ới đây: Hãy chỉ ra đâu là hiện t
ợng vật lý, đâu là hiện t ợng hóa học. Giải thích?
1. Hiện t ợng thủy triều.
2. Quá trình quang hợp của cây xanh.
3. Hiện t ợng sấm sét.
4. Hiện t ợng bóng đèn sáng lên khi có dòng điện chạy qua.
5. Hiện t ợng tuyết rơi.
6. Hiện t ợng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu.
7. Hiện t ợng ma trơi.
8. Hiện t ợng khi mở nắp chai n ớc ngọt có ga.
1. Hiện t ợng thủy triều.
Hiện t ợng vật lý
Qua xem đoạn phim kết hợp kiến thức môn địa lý và môn vật
lý để giải thích và xác định đây thuộc loại hiện t ợng nào ?
2. Quá trình quang hợp
Căn cứ vào kiến thức của bộ môn sinh học để xác định xem
quá trình quang hợp có tạo ra chất mới không? Đó là
những chất nào?
Là hiện t ợng hóa học vì có chất mới sinh ra sau quá trình
quang hợp

2. Hiện t ợng sấm sét.
Qua xem đoạn phim kết hợp kiến thức môn vật lý để giải thích
và xác định đây thuộc loại hiện t ợng nào ?
Hiện t ợng vật lý
Hiện t ợng bóng đèn sáng lên khi có dòng điện chay qua
Giáo viên yêu cầu HS sử dụng kiến thức vật lý để giải
thích và xác định hiện t ợng.
Đây là hiện t ợng vật lý
Bóng đèn sáng là do khi có dòng điện đi qua
dây tóc làm cho dây tóc nóng lên, phát sáng.
11/16/14 19
Tuyết, tuyết rơi hay m a tuyết là một hiện t ợng thiên nhiên giống
nh m a nh ng là m a của những tinh thể đã nhỏ. Trong các đám
mây với nhiệt độ d ới -10C các phân tử n ớc tụ hợp lại và hình
thành nên các tinh thể đá nhỏ, kích th ớc ban đầu khoảng 0,1
mm. Các tinh thể này tăng dần trọng l ợng và rơi xuống d ới.
Hiện t ợng tuyết rơi.
HS vận dụng vào kiến thức môn vật lý về sự chuyển đổi
trạng thái của chất để giải thích và xác định loại hiện t ợng
Hiện t ợng vật lý
3. Hiện t ợng thức ăn để lâu ngày bị ôi thiu (phân hủy).
Qua xem đoạn phim kết hợp kiến thức môn sinh học để giải
thích và xác định đây thuộc loại hiện t ợng nào ?
Hiện t ợng hóa học
11/16/14 21
Hiện t ợng ma trơi
Căn cứ vào kiến thức môn sinh học: Trong thanh phần
cấu tạo của x ơng ng ời có photpho khi cơ thể ng ời bị
chôn d ới đất xảy ra sự phân hủy một l ợng photpho đ ợc
giải phóng d ới dạng photphin kèm một ít điphotphin là

chất rất dễ bắt cháy trong không khí, tạo ngọn lữa màu
xanh nhạt.
Là hiện t ợng hóa học
Hiện t ợng sủi bọt khí khi mở nắp chai n ớc ngọt có ga.
Vì trong nuớc giải khát có CO2 đ ợc nén lại d ới áp suất cao,
khi mở nắp chai, mất áp suất, khí CO2 đ ợc nap sẳn trong n
ớc ngọt thoát ra ngoài.
HS vận dụng kiến thức môn vật lý để giải thích và xác
định loại hiện t ợng.
Hiện t ợng vật lý
I. HIỆN TƯNG VẬT LÍ
KÕt ln: Lµ hiƯn t ỵng chÊt chØ biÕn ®ỉi vỊ tr¹ng th¸i, h×nh d¹ng
kh«ng cã sù biÕn ®ỉi vỊ chÊt
VÝ dơ: ®un nãng bay h¬i t¹o thµnh
N íc mi
II. HIỆN TƯNG HO¸ häc
Mi ë tr¹ng th¸i r¾n
KÕt ln: Lµ hiƯn t ỵng chÊt cã sù
biÕn ®ỉi t¹o ra chÊt míi
§ êng
bÞ ®un nãng t¹o thµnh
Than
vµ
N íc
VÝ dơ
*.H íng dÉn häc ë nhµ:
- Häc bµi vµ lµm c¸c bµi tËp 1, 2, 3 SGK vµ c¸c bµi 12.1 ®Õn 12.4
SBT
- §äc tr íc bµi míi.

Bài 12 - TiÕt 17:
SỰ BIẾN ĐỔI CHẤT