tiểu luận đường lối cách mạng của đcsvn chuyên đề “mối quan hệ giữa đảng và nhà nước trong hệ thống chính trị thời kỳ đổi mới”

TR NG Đ I H C NÔNG NGHI P HÀ N IƯỜ Ạ Ọ Ệ Ộ
KHOA LÝ LU N CHÍNH TR - XÃ H IẬ Ị Ộ
TI U LU NỂ Ậ
Đ NG L I CÁCH M NG C AƯỜ Ố Ạ Ủ
ĐCSVN
Chuyên đề: “M i quan h gi a Đ ng và Nhà n c trong h th ng chínhố ệ ữ ả ướ ệ ố
tr th i kỳ đ i m i”ị ờ ổ ớ
Gi ng viên h ng d n : ả ướ ẫ T Quang Gi ngạ ả
Mã l p h c ph n : ớ ọ ầ K54PTNT
Nhóm : 24
Nhóm sinh viên th c hi n : ự ệ Nhóm 2
STT H Tênọ Mã SV L pớ
1
Nguy n Minh Đ tễ ạ
(NT)
533252
CNSH53
2 Tr n Ti nầ ế Đ tạ 542383 K54PTNT
3 Đào Minh Đ cứ 533046 K53QTKDC
4 Phan Đình Đ cứ 542385 PTNT-K54
5 Đào Ng c Hàọ 540825 K54KHCTB
6 Nguy n Th Thu Hàễ ị 532220 K53MTA
7 Phan Th H iị ả 530309 BVTVA-K53
8 T ng Th H iố ị ả 540649 KDNNK54
9 Nguy n Th H nhễ ị ạ 542389 K54PTNT
10 Văn Th Thanh Hàoị 540652 K54KDNN
1

Hà N i – 5/2011ộ
M C L CỤ Ụ

1. Đ t v n đặ ấ ề 3
2. M c tiêu nghiên c uụ ứ 3
3. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ 3
II. N i dungộ 3
1. H th ng chính tr ệ ố ị 4
2. M i quan h gi a Đ ng và Nhà n c trong h th ng chính tr n c ta th i kỳố ệ ữ ả ướ ệ ố ị ở ướ ờ
tr c đ i m i (1945 – 1986)ướ ổ ớ 4
2.1. S l c quá trình hình thành và phát tri n quan h gi a Đ ng và Nhà n cơ ượ ể ệ ữ ả ướ 4
2.2. Nh ng u đi m, h n ch trong m i quan h gi a Đ ng và Nhà n c th i kỳữ ư ể ạ ế ố ệ ữ ả ướ ờ
tr c đ i m iướ ổ ớ 5
3. H th ng chính tr Vi t Nam th i kỳ đ i m iệ ố ị ệ ờ ổ ớ 8
3.1. B n ch t c a h th ng chính tr n c ta hi n nayả ấ ủ ệ ố ị ở ướ ệ 8
3.2. Đ c đi m c a h th ng chính tr n c ta hi n nayặ ể ủ ệ ố ị ở ướ ệ 8
3.3. M c tiêu, quan đi m và ch tr ng xây d ng h th ng chính tr ụ ể ủ ươ ự ệ ố ị 10
3.4. Ch tr ng xây d ng Đ ng và ch tr ng xây d ng Nhà n c pháp quy n Xãủ ươ ự ả ủ ươ ự ướ ề
h i ch nghĩaộ ủ 11
4. M i quan h gi a Đ ng và Nhà n c trong h th ng chính tr th i kỳ đ i m iố ệ ữ ả ướ ệ ố ị ờ ổ ớ 14
4.1 Vai trò lãnh đ o c a Đ ng đ i v i Nhà n c ạ ủ ả ố ớ ướ 14
4.2. Vai trò qu n lý c a nhà n c d i s lãnh đ o c a Đ ng ả ủ ướ ướ ự ạ ủ ả 16
4.3. Nh ng khuy t đi m, h n ch trong m i quan h Đ ng-Nhà n c-nhân dân ữ ế ể ạ ế ố ệ ả ướ . 18
4.4. Cách kh c ph c nh ng khuy t đi m, h n ch trong m i quan h Đ ng-nhàắ ụ ữ ế ể ạ ế ố ệ ả
n c-nhân dân. ướ 19
5. Đoàn viên, thanh niên c n làm gì đ xây d ng h th ng chính tr ầ ể ự ệ ố ị 21
III. K t lu nế ậ 22
IV. Tài li u tham kh oệ ả 22
I. M đ uở ầ
2

1. Đ t v n đặ ấ ề
M t yêu c u khách quan, b c xúc đó chính là v n đ đ i m i h th ngộ ầ ứ ấ ề ổ ớ ệ ố

chính tr n c ta hi n nay, bao g m vi c đ i m i và hoàn thi n tr c h t quanị ở ướ ệ ồ ệ ổ ớ ệ ướ ế
h gi a Đ ng, Nhà n c và các t ch c chính tr - xã h i. Đó là n i dung chệ ữ ả ướ ổ ứ ị ộ ộ ủ
y u và căn b n c a đ i m i h th ng chính tr n c ta và là v n đ có t mế ả ủ ổ ớ ệ ố ị ở ướ ấ ề ầ
quan tr ng chi n l c.ọ ế ượ
Trong h th ng chính tr n c ta hi n nay, m i quan h gi a Đ ng và Nhàệ ố ị ướ ệ ố ệ ữ ả
n c đã và đang gi vai trò ch đ o. Th c ch t m i quan h gi a Đ ng, Nhàướ ữ ủ ạ ự ấ ố ệ ữ ả
n c và các t ch c chính tr - xã h i là quan h v i nhân dân, v i xã h i. Tướ ổ ứ ị ộ ệ ớ ớ ộ ư
t ng l y dân làm g c là căn c quan tr ng nh t đ xác l p và gi i quy t quanưở ấ ố ứ ọ ấ ể ậ ả ế
h n i t i gi a các t ch c chính tr , tr c h t là Đ ng và Nhà n c. Trongệ ộ ạ ữ ổ ứ ị ướ ế ả ướ
đi u ki n Đ ng c m quy n, quan h ch y u gi a Đ ng v i nhân dân ch y uề ệ ả ầ ề ệ ủ ế ữ ả ớ ủ ế
thông qua Nhà n c, M t tr n T qu c và các đoàn th nhân dân.ướ ặ ậ ổ ố ể
Nh m gi i quy t v n đ ằ ả ế ấ ề “m i quan h ố ệ gi a Đ ng và Nhà n c trong hữ ả ướ ệ
th ng chính tr th i kỳ đ i m iố ị ờ ổ ớ ”, bài ti u lu n xin đ c trình bày v b n ch t vàể ậ ượ ề ả ấ
đ c đi m c b n c a h th ng chính tr , m i quan h gi a Đ ng và Nhà n cặ ể ơ ả ủ ệ ố ị ố ệ ữ ả ướ
qua các th i kỳ tr c đ i m i đ so sánh v i vai trò c a Đ ng và Nhà n cờ ướ ổ ớ ể ớ ủ ả ướ
trong h th ng chính tr th i kỳ đ i m i. Qua đó nh m n i b t và nêu m t sệ ố ị ờ ổ ớ ằ ổ ậ ộ ố
h ng ch đ o hi n nay trong vi c tăng c ng vai trò lãnh đ o c a Đ ng vàướ ủ ạ ệ ệ ườ ạ ủ ả
nâng cao hi u l c qu n lý c a Nhà n c.ệ ự ả ủ ướ
2. M c tiêu nghiên c uụ ứ
- Nh ng hi u bi t c b n v h th ng chính trữ ể ế ơ ả ề ệ ố ị
- Phân tích m i quan h ố ệ Đ ng và Nhà n c trong h th ng chính tr th iả ướ ệ ố ị ờ
kỳ đ i m i.ổ ớ
- Tìm hi u v n đ tăng c ng vai trò lãnh đ o c a Đ ng và nâng cao hi uể ấ ề ườ ạ ủ ả ệ
l c qu n lý c a Nhà n c trong th i kỳ đ i m i.ự ả ủ ướ ờ ổ ớ
3. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
D a trên nh ng tài li u thu th p đ c trên internet, sách báo đ t ng h p,ự ữ ệ ậ ượ ể ổ ợ
phân tích m i quan h ố ệ Đ ng và Nhà n c trong h th ng chính tr th i kỳ đ iả ướ ệ ố ị ờ ổ
m i; tìm hi u v n đ tăng c ng vai trò lãnh đ o c a Đ ng và nâng cao hi uớ ể ấ ề ườ ạ ủ ả ệ
l c qu n lý c a Nhà n c d i s lãnh đ o c a Đ ng trong th i kỳ đ i m i.ự ả ủ ướ ướ ự ạ ủ ả ờ ổ ớ
Qua đó làm n i b t vai trò lãnh đ o c a Đ ng đ i v i nhà n c và vai trò qu nổ ậ ạ ủ ả ố ớ ướ ả

lý c a nhà n c đ i v i xã h i d i s lãnh đ o c a Đ ng.ủ ướ ố ớ ộ ướ ự ạ ủ ả
II. N i dungộ
3

1. H th ng chính tr ệ ố ị
Theo nghĩa r ngộ : H th ng chính tr là khái ni m dùng đ ch toàn bệ ố ị ệ ể ỉ ộ
lĩnh v c chính tr c a đ i s ng xã h i, v i t cách là m t h th ng bao g m cácự ị ủ ờ ố ộ ớ ư ộ ệ ố ồ
t ch c, các ch th chính tr , các quan đi m, quan h chính tr , h t t ng vàổ ứ ủ ể ị ể ệ ị ệ ư ưở
các chu n m c chính tr .ẩ ự ị
Theo nghĩa h pẹ : H th ng chính tr là khái ni m dùng đ ch h th ngệ ố ị ệ ể ỉ ệ ố
các t ch c, các c quan th c hi n ch c năng chính tr trong XH nh các đ ngổ ứ ơ ự ệ ứ ị ư ả
chính tr , các c quan nhà n c, các t ch c chính tr -xã h i có m i quan hị ơ ướ ổ ứ ị ộ ố ệ
tr c ti p hay gián ti p v i quy n l c chính tr . ự ế ế ớ ề ự ị
H th ng chính tr c a ch nghĩa xã h iệ ố ị ủ ủ ộ đ c quan ni m là h th ngượ ệ ệ ố
các t ch c chính tr - xã h i mà nh đó nhân dân lao đ ng th c thi qu n l c c aổ ứ ị ộ ờ ộ ự ề ự ủ
mình trong xã h i. H th ng chính tr này bao trùm và đi u ch nh m i quan hộ ệ ố ị ể ỉ ọ ệ
chính tr gi a các giai c p, t ng l p xã h i; gi a các dân t c trong c ng đ ng xãị ữ ấ ầ ớ ộ ữ ộ ộ ồ
h i; gi a các y u t trong xã h i, t p th và cá nhân v v n đ quy n l c, vộ ữ ế ố ộ ậ ể ề ấ ề ề ự ề
ho ch đ nh đ ng l i, ch tr ng chính sách phát tri n xã h i.ạ ị ườ ố ủ ươ ể ộ
H th ng chính tr Vi t Nam hi n nay bao g m Đ ng, Nhà n c, M tệ ố ị ở ệ ệ ồ ả ướ ặ
tr n T qu c và 5 đoàn th chính tr - xã h i, và các m i quan h gi a các thànhậ ổ ố ể ị ộ ố ệ ữ
t trong h th ng.ố ệ ố
2. M i quan h gi a Đ ng và Nhà n c trong h th ng chính tr n c ta th iố ệ ữ ả ướ ệ ố ị ở ướ ờ
kỳ tr c đ i m i (1945 – 1986)ướ ổ ớ
2.1. S l c quá trình hình thành và phát tri n quan h gi a Đ ng và Nhàơ ượ ể ệ ữ ả
n cướ
Giai đo n 1945-1954, khi ch a có chính quy n, Đ ng đã lãnh đ o nhânạ ư ề ả ạ
dân đ ng lên giành chính quy n. Khi đã có chính quy n, Đ ng ta tr thành Đ ngứ ề ề ả ở ả
c m quy n lãnh đ o nhà n c, b o v s t n t i c a nhà n c. Đ th c hi nầ ề ạ ướ ả ệ ự ồ ạ ủ ướ ể ự ệ
t t nhi m v chính tr là huy đ ng s c m nh toàn dân t c ti n hành th ng l iố ệ ụ ị ộ ứ ạ ộ ế ắ ợ

cu c kháng chi n ch ng th c dân Pháp và can thi p M , vai trò lãnh đ o c aộ ế ố ự ệ ỹ ạ ủ
Đ ng đ i v i Nhà n c và toàn b h th ng chính tr đ c th c hi n theoả ố ớ ướ ộ ệ ố ị ượ ự ệ
ph ng châm lãnh đ o tr c ti p, tuy t đ i và toàn di n. M i quan h gi aươ ạ ự ế ệ ố ệ ố ệ ữ
Đ ng và Nhà n c đ c đ t trong h th ng chính tr dân ch nhân dân.ả ướ ượ ặ ệ ố ị ủ
Giai đo n 1954-1975, giai đo n này, chúng ta ph i đ i m t v i âm m uạ ạ ả ố ặ ớ ư
chia c t đ t n c lâu dài c a đ qu c M , do đó, ph ng châm lãnh đ o tr cắ ấ ướ ủ ế ố ỹ ươ ạ ự
ti p, tuy t đ i và toàn di n c a Đ ng đ i v i Nhà n c và xã h i v n đ cế ệ ố ệ ủ ả ố ớ ướ ộ ẫ ượ
th c hi n trong giai đo n này. Quan h gi a Nhà n c v i Đ ng lúc này đ cự ệ ạ ệ ữ ướ ớ ả ượ
4

th c hi n theo nguyên t c “hai trong m t” hay “m t mà hai” và đã phát huy đ cự ệ ắ ộ ộ ượ
tính hi u qu trong ho t đ ng lãnh đ o cũng nh trong qu n lýệ ả ạ ộ ạ ư ả xã h i.ộ
Giai đo n 1975-1986, n c ta đang trong c ch t p trung và bao c p,ạ ướ ở ơ ế ậ ấ
theo đó, Đ ng cũng t p trung và bao c p đ i v i Nhà n c và xã h i. Nh ng khiả ậ ấ ố ớ ướ ộ ư
c n c b c vào th i kỳ hòa bình, xây d ng thì c ch lãnh đ o và qu n lý cũả ướ ướ ờ ự ơ ế ạ ả
không còn phù h p. Nh ng h n ch và y u kém trong lãnh đ o và qu n lýợ ữ ạ ế ế ạ ả c aủ
Đ ng và Nhà n c ngày càng b c l rõ ràng và quy t li t h n.ả ướ ộ ộ ế ệ ơ
M i quan h gi a Đ ng và Nhà n c t năm 1986 tr l i đây đã có số ệ ữ ả ướ ừ ở ạ ự
thay đ i, đ i m i chính tr và h th ng chính tr . Nh n th c v ch c năng, v tríổ ổ ớ ị ệ ố ị ậ ứ ề ứ ị
và vai trò c a Nhà n c ngày càng đúng đ n và rõ ràng h n; phân đ nh rõ ch củ ướ ắ ơ ị ứ
năng qu n lý c a Nhà n c và ch c năng lãnh đ o c a Đ ng; Nhà n c th cả ủ ướ ứ ạ ủ ả ướ ự
hi n đúng ch c năng và nhi m v là c quan qu n lý c a Nhà n c đ i v i xãệ ứ ệ ụ ơ ả ủ ướ ố ớ
h i; v trí vai trò và tr c t c a Nhà n c trong h th ng chính tr đ c xác đ nhộ ị ụ ộ ủ ướ ệ ố ị ượ ị
rõ ràng h n và đ c c ng c v ng ch c h n. Đ ng và Nhà n c ta ch tr ngơ ượ ủ ố ữ ắ ơ ả ướ ủ ươ
đ i m i và hoàn thi n m i quan h gi a Đ ng và Nhà n c đáp ng yêu c uổ ớ ệ ố ệ ữ ả ướ ứ ầ
phát tri n kinh t th tr ng đ nh h ng xã h i ch nghĩa; yêu c u dân ch hóa,ể ế ị ườ ị ướ ộ ủ ầ ủ
xây d ng nhà n c pháp quy n và xã h i công dân; đáp ng yêu c u h i nh pự ướ ề ộ ứ ầ ộ ậ
v i th gi i.ớ ế ớ
2.2. Nh ng u đi m, h n ch trong m i quan h gi a Đ ng và Nhà n cữ ư ể ạ ế ố ệ ữ ả ướ
th i kỳ tr c đ i m iờ ướ ổ ớ

2.2.1 u đi mƯ ể
- Đ ng C ng s n Vi t Nam v i s đúng đ n ngay t đ u v đ ng l i,ả ộ ả ệ ớ ự ắ ừ ầ ề ườ ố
v ng vàng v t t ng chính tr , ch t ch v t ch c, dám x thân vì đ c l pữ ề ư ưở ị ặ ẽ ề ổ ứ ả ộ ậ
dân t c; v i b n lĩnh chính tr kiên c ng đã v t qua s đàn áp kh c li t c aộ ớ ả ị ườ ượ ự ố ệ ủ
k thù, đ c qu n chúng h t lòng tin yêu, che ch và ng h .ẻ ượ ầ ế ở ủ ộ
- Ngay sau khi chính quy n dân ch nhân dân đ c thành l p, trong hoànề ủ ượ ậ
c nh muôn vàn khó khăn ph c t p, Đ ng ta và Ch t ch H Chí Minh v n quy tả ứ ạ ả ủ ị ồ ẫ ế
tâm lãnh đ o xây d ng m t b máy Nhà n c ki u m i, làm cho chính quy nạ ự ộ ộ ướ ể ớ ề
th c s là c a dân, do dân, vì dân, đ c nhân dân ng h và b o v .ự ự ủ ượ ủ ộ ả ệ
- Đ ng, Nhà n c và các t ch c chính tr xã h i đ u là thành viên c a hả ướ ổ ứ ị ộ ề ủ ệ
th ng chính tr Vi t Nam, đ c t ch c r ng kh p, ch t ch theo nguyên t cố ị ệ ượ ổ ứ ộ ắ ặ ẽ ắ
t p trung dân ch ; có đ a v pháp lý v ng ch c, có tính g n k t, th ng nh t caoậ ủ ị ị ữ ắ ắ ế ố ấ
v ý chí và hành đ ng, có nh ng b c ti n c b n v dân ch , có ti m năngề ộ ữ ướ ế ơ ả ề ủ ề
5

sáng t o d i dào. Đó là quan h ch đ o, n n t ng trong h th ng chính tr Vi tạ ồ ệ ủ ạ ề ả ệ ố ị ệ
Nam.
2.2.2. H n chạ ế
H n ch , khuy t đi m ch y u c a Đ ng v m t t t ng còn m c b nhạ ế ế ể ủ ế ủ ả ề ặ ư ưở ắ ệ
r p khuôn, máy móc ( u trĩ, t khuynh), ch quan duy ý chí, nôn nóng, mu n đ tậ ấ ả ủ ố ố
cháy giai đo nạ . V m t t ch c còn ch m tr , trì tr trong công tác cán b . Về ặ ổ ứ ậ ễ ệ ộ ề
tác phong, l l i làm vi c v a bao bi n, làm thay chính quy n, v a buông l ngề ố ệ ừ ệ ề ừ ỏ
lãnh đ o Nhà n c v nhi u m t. K lu t Đ ng còn l ng l o, không th c hi nạ ướ ề ề ặ ỷ ậ ả ỏ ẻ ự ệ
đúng nguyên t c t p trung dân chắ ậ ủ
V i nh n th c r p khuôn, máy móc và kinh vi n, chúng ta đã ph i tr giáớ ậ ứ ậ ệ ả ả
ngay trong th c ti n cao trào 1930-1931 và Xô viêt Ngh Tĩnh. ‘Trí, phú, đ a,ự ễ ệ ị
hào, đào t n g c, tr c t n r ” mà Ch th thanh Đ ng c a X y Trung Kỳ đ aậ ố ố ậ ễ ỉ ị ả ủ ứ ủ ư
ra đã đem l i h u qu Đ ng b kh ng b tr ng. B c vào th i kỳ c n cạ ậ ả ả ị ủ ố ắ ướ ờ ả ướ
th ng nh t đi lên ch nghĩa xã h i, chúng ta cũng m c ph i nhi u sai l m,ố ấ ủ ộ ắ ả ề ầ
khuy t đi m, th hi n rõ nh t là t p trung quan liêu, duy ý chí. Đ c bi t là thi uế ể ể ệ ấ ậ ặ ệ ế

dân ch , vi c xác đ nh ph ng h ng phát tri n, m c tiêu, nhi m v c th ,ủ ệ ị ươ ướ ể ụ ệ ụ ụ ể
bi n pháp th c hi n còn ch a chính xác, thi u căn c khoa h c. phong cách lãnhệ ự ệ ư ế ứ ọ
đ o, l l i làm vi c c a Đ ng th i kỳ này còn mang n ng d u n c a th iạ ề ố ệ ủ ả ờ ặ ấ ấ ủ ờ
chi n.ế
Hi u l c c a nhà n c ch a đ c phát huy m nh mệ ự ủ ướ ư ượ ạ ẽ. Pháp ch XHCNế
còn l ng l o, k c ng xã h i b buông l ng. B máy c a nhi u c p chínhỏ ẻ ỷ ươ ộ ị ỏ ộ ủ ề ấ
quy n còn c ng k nh, quy n h n và trách nhi m ch a rành m ch; l i làm vi cề ồ ề ề ạ ệ ư ạ ố ệ
quan liêu, xa qu n chúng, xa th c t . Tình tr ng phân tán, c c b , đ a ph ngầ ự ế ạ ụ ộ ị ươ
b n v còn khá ph bi n. Lòng tin c a nhân dân v i Đ ng, Nhà n c gi m sút:ả ị ổ ế ủ ớ ả ướ ả
- Hi u l c c a b máy nhà n c, nh t là ph ng di n th c hi n ch cệ ự ủ ộ ướ ấ ươ ệ ự ệ ứ
năng chuyên chính ch a đ c phát huy m nh m , b i còn r t nhi u v n đ cònư ượ ạ ẽ ở ấ ề ấ ề
b t c p (s “lùng nhùng” gi a lu t và l , s nh m l n gi a hai ch c năng xãấ ậ ự ữ ậ ệ ự ầ ẫ ữ ứ
h i-chính tr và xã h i-dân s )ộ ị ộ ự
- T ch c b máy c a c quan chính quy n các c p phình to ra quá l n,ổ ứ ộ ủ ơ ề ấ ớ
nhi u t ng l p trung gian ( c p trung ng th i kỳ 1981-1985 có 26 b , 8 yề ầ ớ ở ấ ươ ờ ộ ủ
ban và c quan ngang b , g n 20 t ng c c,…)ơ ộ ầ ổ ụ
-Đ i ngũ cán b công ch c ch a đ c đào t o và b i d ng m t cách cộ ộ ứ ư ượ ạ ồ ưỡ ộ ơ
b n và có h th ng, còn “ch p vá” nên h ch a thành th o k năng qu n lý đi uả ệ ố ắ ọ ư ạ ỹ ả ề
6

hành, x lý công vi c ch y u d a vào ch nghĩa kinh nghi m và t duy c mử ệ ủ ế ự ủ ệ ư ả
tính.
2.3. Nguyên nhân, bài h c kinh nghi m và ý nghĩa đ i v i vi c đ i m iọ ệ ố ớ ệ ổ ớ
quan h gi a Đ ng và Nhà n c trong h th ng chính tr n c taệ ữ ả ướ ệ ố ị ở ư ớ
2.3.1. Nguyên nhân c a nh ng h n ch , y u kémủ ữ ạ ế ế
* Nguyên nhân khách quan
- Thói quen, truy n th ng l c h u và nh ng di h i c a ch đ phong ki n,ề ố ạ ậ ữ ạ ủ ế ộ ế
th c dânự
- Chi n tranh gi i phóng và b o v T qu c kéo dài 30 năm chi ph i m iế ả ả ệ ổ ố ố ọ
lĩnh v c kinh t , văn hóa, xã h i, con ng i.ự ế ộ ườ

* Nguyên nhân ch quanủ
- Do c ch t p trung quan liêu bao c p và ph ng th c lãnh đ o hànhơ ế ậ ấ ươ ứ ạ
chính, m nh l nh kéo dài đã kìm hãm s phát tri n kinh t -xã h i và m i lĩnhệ ệ ự ể ế ộ ọ
v c ho t đ ng khác c a đ i s ng xã h i.ự ạ ộ ủ ờ ố ộ
- Quan h gi a Đ ng lãnh đ o, Nhà n c qu n lý, nhân dân làm ch ch aệ ữ ả ạ ướ ả ủ ư
đ c c th hóa thành th ch , m i thành viên ch a th c hi n t t ch c năngượ ụ ể ể ế ỗ ư ự ệ ố ứ
c a mình. S ph i h p gi a các b ph n ch a ch t ch , nh p nhàng thông su tủ ự ố ợ ữ ộ ậ ư ặ ẽ ị ố
trên tinh th n h p tác xã h i ch nghĩa.ầ ợ ộ ủ
- Nh ng sai l m, khuy t đi m c a Đ ng là nguyên nhân làm h n chữ ầ ế ể ủ ả ạ ế
quan h gi a Đ ng, Nhà n c và các t ch c chính tr - xã h i. Trong đó, Đ ngệ ữ ả ướ ổ ứ ị ộ ả
và Nhà n c ta đã ph m m t s sai l m v ch đ o chi n l c và t ch c th cướ ạ ộ ố ầ ề ỉ ạ ế ượ ổ ứ ự
hi n. T n t i tình tr ng quan liêu hóa, hành chính hóa, xa dân và s gi m sút vaiệ ồ ạ ạ ự ả
trò lãnh đ o c a Đ ng, Nhà n c và các t ch c chính tr xã h i; m t s cán b ,ạ ủ ả ướ ổ ứ ị ộ ộ ố ộ
đ ng viên thoái hóa bi n ch t làm gi m uy tín c a Đ ng và Nhà n c đ i v iả ế ấ ả ủ ả ướ ố ớ
nhân dân; công tác qu n chúng c a Đ ng còn nhi u y u kém, b t c p.ầ ủ ả ề ế ấ ậ
2.3.2. Bài h c kinh nghi m và ý nghĩa đ i v i vi c đ i m i quan h gi a Đ ng,ọ ệ ố ớ ệ ổ ớ ệ ữ ả
Nhà n c và các t ch c chính tr - xã h i n c ta hi n nayướ ổ ứ ị ộ ở ướ ệ
Th nh tứ ấ , quán tri t t t ng “l y dân làm g c”, th c hi n và phát huyệ ư ưở ấ ố ự ệ
ngày càng đ y đ h n quy n làm ch c a nhân dân lao đ ng.ầ ủ ơ ề ủ ủ ộ
7

Th haiứ , quan tâm và gi i quy t th a đáng l i ích chính đáng, h p phápả ế ỏ ợ ợ
c a ng i lao đ ng và các giai t ng xã h i, b o đ m công b ng xã h i.ủ ườ ộ ầ ộ ả ả ằ ộ
Th baứ , m i ch tr ng, đ ng l i c a Đ ng ph i xu t phát t th c t ,ọ ủ ươ ườ ố ủ ả ả ấ ừ ự ế
tôn tr ng quy lu t khách quan; ph i phòng và ch ng nh ng nguy c l n: sai l mọ ậ ả ố ữ ơ ớ ầ
v đ ng l i, b nh quan liêu, xa r i qu n chúng và s thoái hóa bi n ch t c aề ườ ố ệ ờ ầ ự ế ấ ủ
cán b , đ ng viên.ộ ả
3. H th ng chính tr Vi t Nam th i kỳ đ i m iệ ố ị ệ ờ ổ ớ
3.1. B n ch t c a h th ng chính tr n c ta hi n nayả ấ ủ ệ ố ị ở ướ ệ
D i s lãnh đ o c a Đ ng C ng s n Vi t Nam, đ i tiên phong c a giai c pướ ự ạ ủ ả ộ ả ệ ộ ủ ấ

công nhân Vi t Nam, nhân dân ta đã đ ng lên làm cách m ng, giành l y quy nệ ứ ạ ấ ề
l c và t ch c ra h th ng chính tr c a mình. Vì v y, h th ng chính tr n cự ổ ứ ệ ố ị ủ ậ ệ ố ị ở ướ
ta có nh ng b n ch t sau:ữ ả ấ
M t là, h th ng chính tr n c ta mang b n ch t c a giai c p công nhânộ ệ ố ị ở ướ ả ấ ủ ấ ,
nghĩa là các t ch c trong h th ng chính tr đ u đ ng v ng trên l p tr ngổ ứ ệ ố ị ề ứ ữ ậ ườ
quan đi m c a giai c p công nhân. T đó đã quy đ nh ch c năng, nhi m v ,ể ủ ấ ừ ị ứ ệ ụ
ph ng h ng ho t đ ng c a toàn b h th ng chính tr , đ m b o quy n làmươ ướ ạ ộ ủ ộ ệ ố ị ả ả ề
ch c a giai c p công nhân và nhân dân lao đ ng.ủ ủ ấ ộ
Hai là, b n ch t dân ch c a h th ng chính tr n c taả ấ ủ ủ ệ ố ị ở ướ th hi n tr c h t ể ệ ướ ế ở
ch : Quy n l c thu c v nhân dân v i vi c Nhà n c c a nhân dân, do nhânỗ ề ự ộ ề ớ ệ ướ ủ
dân và vì nhân dân, d i s lãnh đ o c a Đ ng – đ i tiên phong c a giai c pướ ự ạ ủ ả ộ ủ ấ
công nhân, đ i bi u trung thành l i ích c a giai c p công nhân, nhân dân laoạ ể ợ ủ ấ
đ ng và c a c dân t c, thi t l p s th ng tr c a đa s nhân dân v i thi u sộ ủ ả ộ ế ậ ự ố ị ủ ố ớ ể ố
bóc l t.ộ
Ba là, b n ch t th ng nh t không đ i kháng c a h th ng chính tr n c taả ấ ố ấ ố ủ ệ ố ị ở ướ .
B n ch t đó d a trên c s ch đ công h u v t li u s n xu t ch y u, vả ấ ự ơ ở ế ộ ữ ề ư ệ ả ấ ủ ế ề
s th ng nh t gi a nh ng l i ích căn b n c a giai c p công nhân, nhân dân laoự ố ấ ữ ữ ợ ả ủ ấ
đ ng và toàn th dân t c.ộ ể ộ
3.2. Đ c đi m c a h th ng chính tr n c ta hi n nayặ ể ủ ệ ố ị ở ướ ệ
H th ng chính tr n c ta hi n nay có nh ng đ c đi m c b n sau:ệ ố ị ở ướ ệ ữ ặ ể ơ ả
8

M t làộ , các t ch c trong h th ng chính tr n c ta đ u l y ch nghĩa Mác-ổ ứ ệ ố ị ở ướ ề ấ ủ
Lênin, t t ng H Chí Minh làm n n t ng t t ng và kim ch nam cho hànhư ưở ồ ề ả ư ưở ỉ
đ ng. Các quan đi m và nguyên t c c a ch nghĩa Mác-Lênin, t t ng H Chíộ ể ắ ủ ủ ư ưở ồ
Minh đ u đ c t ch c trong h th ng chính tr n c ta v n d ng, ghi rõề ượ ổ ứ ệ ố ị ở ướ ậ ụ
trong ho t đ ng c a t ng t ch c.ạ ộ ủ ừ ổ ứ
Hai là, h th ng chính tr n c ta đ t d i s lãnh đ o c a Đ ng C ng s nệ ố ị ở ướ ặ ướ ự ạ ủ ả ộ ả
Vi t Nam. Đ ng là m t t ch c trong h th ng chính tr nh ng có vai trò lãnhệ ả ộ ổ ứ ệ ố ị ư
đ o các t ch c trong h th ng chính tr . Trong đi u ki n c th n c ta, doạ ổ ứ ệ ố ị ề ệ ụ ể ở ướ

nh ng ph m ch t c a mình – Đ ng là đ i bi u cho ý chí và l i ích th ng nh tữ ẩ ấ ủ ả ạ ể ợ ố ấ
c a các dân t c; do truy n th ng l ch s mang l i và do nh ng thành t u r t toủ ộ ề ố ị ử ạ ữ ự ấ
l n đ t đ c trong ho t đ ng th c ti n cách m ng Vi t Nam d i s lãnh đ oớ ạ ượ ạ ộ ự ễ ạ ệ ướ ự ạ
c a Đ ng… làm cho Đ ng ta tr thành Đ ng chính tr duy nh t có kh năng t pủ ả ả ở ả ị ấ ả ậ
h p đông đ o qu n chúng lao đ ng đ th c hi n lý t ng c a Đ ng, nhân dânợ ả ầ ộ ể ự ệ ưở ủ ả
t nguy n đi theo Đ ng, th a nh n vai trò lãnh đ o c a Đ ng trong th c t .ự ệ ả ừ ậ ạ ủ ả ự ế
Đây là đ c tr ng c b n c a h th ng chính tr n c ta.ặ ư ơ ả ủ ệ ố ị ở ướ
Ba là, h th ng chính tr n c ta đ c t ch c và ho t đ ng theo nguyên t cệ ố ị ở ướ ượ ổ ứ ạ ộ ắ
t p trung dân ch . Nguyên t c này đ c t t c các t ch c trong h th ng chínhậ ủ ắ ượ ấ ả ổ ứ ệ ố
tr n c ta th c hi n.ị ở ướ ự ệ
Vi c quán tri t và th c hi n nguyên t c t p trung dân ch là nhân t c b nệ ệ ự ệ ắ ậ ủ ố ơ ả
đ m b o cho h th ng chính tr có đ c s th ng nh t v t ch c và hành đ ngả ả ệ ố ị ượ ự ố ấ ề ổ ứ ộ
nh m phát huy s c m nh đ ng b c a toàn h th ng cũng nh c a m i t ch cằ ứ ạ ồ ộ ủ ệ ố ư ủ ỗ ổ ứ
trong h th ng chính tr .ệ ố ị
B n làố , h th ng chính tr b o đ m s th ng nh t gi a b n ch t giai c p côngệ ố ị ả ả ự ố ấ ữ ả ấ ấ
nhân và tính nhân dân, tính dân t c r ng rãi.ộ ộ
Đây là đ c đi m khác bi t căn b nặ ể ệ ả c a h th ng chính tr n c ta v i hủ ệ ố ị ở ướ ớ ệ
th ng chính tr c a các n c t b n ch nghĩa, th hi n tính u vi t c a ch đố ị ủ ướ ư ả ủ ể ệ ư ệ ủ ế ộ
xã h i ch nghĩa, s th ng nh t l i ích gi a giai c p công nhân, nhân dân laoộ ủ ự ố ấ ợ ữ ấ
đ ng cũng nh c dân t c, vì m c tiêu dân giàu, n c m nh, xã h i công b ng,ộ ư ả ộ ụ ướ ạ ộ ằ
dân ch , văn minh.ủ
9

3.3. M c tiêu, quan đi m và ch tr ng xây d ng h th ng chính trụ ể ủ ươ ự ệ ố ị
3.3.1. M c tiêu: ụ
- M c tiêu ch y u c a đ i m i h th ng chính tr là nh m th c hi n t t h nụ ủ ế ủ ổ ớ ệ ố ị ằ ự ệ ố ơ
dân ch xã h i ch nghĩa, phát huy đ y đ quy n làm ch c a nhân dân. Toànủ ộ ủ ầ ủ ề ủ ủ
b t ch c và ho t đ ng c a h th ng chính tr n c ta trong giai đo n m i làộ ổ ứ ạ ộ ủ ệ ố ị ở ướ ạ ớ
nh m xây d ng và hoàn thi n n n dân ch xã h i ch nghĩa, b o đ m quy nằ ự ệ ề ủ ộ ủ ả ả ề
l c thu c v nhân dân. ự ộ ề

3.3.2. Quan đi m: ể
-M t làộ , k t h p ch t ch ngay t đ u đ i m i kinh t v i đ i m i chính tr , l yế ợ ặ ẽ ừ ầ ổ ớ ế ớ ổ ớ ị ấ
đ i m i kinh t làm tr ng tâm, đ ng th i t ng b c làm đ i m i chính tr , l yổ ớ ế ọ ồ ờ ừ ướ ổ ớ ị ấ
đ i m i kinh t làm tr ng tâm, đ ng th i t ng b c đ i m i h th ng chính tr . ổ ớ ế ọ ồ ờ ừ ướ ổ ớ ệ ố ị
Xét trên t ng th , Đ ng ta b t đ u công cu c đ i m i v t duy chính tr trongổ ể ả ắ ầ ộ ổ ớ ề ư ị
vi c ho ch đ nh đ ng l i và các chính sách đ i n i, đ i ngo i. Không có sệ ạ ị ườ ố ố ộ ố ạ ự
đ i m i đó thì không có s đ i m i khác. Song, Đ ng ta đã đúng khi t p trungổ ớ ự ổ ớ ả ậ
tr c h t vào vi c th c hi n th ng l i nhi m v đ i m i kinh t , kh c ph cướ ế ệ ự ệ ắ ợ ệ ụ ổ ớ ế ắ ụ
kh ng ho ng kinh t - xã h i, t o ti n đ c n thi t v v t ch t và tinh th n đủ ả ế ộ ạ ề ề ầ ế ề ậ ấ ầ ể
gi v ng n đ nh chính tr , xây d ng, c ng c ni m tin c a nhân dân, t o đi uữ ữ ổ ị ị ự ủ ố ề ủ ạ ề
ki n thu n l i đ đ i m i các m t khác c a đ i s ng xã h i. ệ ậ ợ ể ổ ớ ặ ủ ờ ố ộ
- Hai là, đ i m i t ch c và ph ng th c ho t đ ng c a h th ng chính trổ ớ ổ ứ ươ ứ ạ ộ ủ ệ ố ị
không ph i là h th p ho c thay đ i b n ch t c a nó, mà là nh m tăng c ngả ạ ấ ặ ổ ả ấ ủ ằ ườ
vai trò lãnh đ o c a Đ ng, hi u l c qu n lý c a Nhà n c, phát huy quy n làmạ ủ ả ệ ự ả ủ ướ ề
ch c a nhân dân, làm cho h th ng chính tr ho t đ ng năng đ ng h n, có hi uủ ủ ệ ố ị ạ ộ ộ ơ ệ
qu h n, phù h p v i đ ng l i đ i m i toàn di n, đ ng b đ t n c; đ c bi tả ơ ợ ớ ườ ố ổ ớ ệ ồ ộ ấ ướ ặ ệ
là phù h p v i yêu c u c a n n kinh t th tr ng đ nh h ng xã h i ch nghĩa,ợ ớ ầ ủ ề ế ị ườ ị ướ ộ ủ
c a s công nghi p hoá hi n đ i hoá g n v i kinh t tri th c, v i yêu c u h iủ ự ệ ệ ạ ắ ớ ế ứ ớ ầ ộ
nh p kinh t qu c t . ậ ế ố ế
-Ba là, đ i m i h th ng chính tr m t cách toàn di n, đ ng b , có k th a, cóổ ớ ệ ố ị ộ ệ ồ ộ ế ừ
b c đi, hình th c và cách làm phù h p. ướ ứ ợ
-B n làố , đ i m i m i quan h gi a các b ph n c u thành c a h th ng chínhổ ớ ố ệ ữ ộ ậ ấ ủ ệ ố
tr v i nhau và v i xã h i, t o ra s v n đ ng cùng chi u theo h ng tác đ ng,ị ớ ớ ộ ạ ự ậ ộ ề ướ ộ
thúc đ y xã h i phát tri n; phát huy quy n làm ch c a nhân dân. ẩ ộ ể ề ủ ủ
10