slide chuyên đề bằng chứng kiểm toán đặc biệt

1
Chuyên đề 2:
Bằng chứng
kiểm toán
đặc biệt
2
CƠ SỞ DẪN
LIỆU CỦA
BÁO CÁO
TÀI CHÍNH
Bằng chứng kiểm toán
cơ bản
Bằng chứng kiểm toán
đặc biệt
Kiểm tra
có lựa chọn
Hồ sơ kiểm toán
Tổng quan
Nội dung
Sự kiện tiếp theo
Sử dụng c/v của bên khác
Giải trình của Giám đốc
Số dư đầu năm
3
Ước tính kế toán
Hoạt động liên tục
Nợ tiềm tàng
Các bên có liên quan
Tư liệu của
KTV khác
Tư liệu của

KTV khác
C/việc của
chuyên gia
C/việc của
chuyên gia
Tư liệu của
KTV nội bộ
Tư liệu của
KTV nội bộ
4
Sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc
niên độ

Khái niệm

Phân loại

Thủ tục kiểm toán
Nguồn tài liệu:
-
VAS 23 & IAS 10
-
VSA 560 & ISA 560
5
Khái niệm
“Là những sự kiện có ảnh hưởng tích c cự
hoặc tiêu c cự đến BCTC đã phát sinh trong
kho ng th i gian ả ờ t sau ngày kết thúc k kế ừ ỳ
toán năm đến ngày phát hành BCTC”.
“Là những sự kiện có ảnh hưởng đến báo

cáo tài chính đã phát sinh trong khoảng
thời gian từ sau ngày khoá sổ kế toán lập
báo cáo tài chính để kiểm toán đến ngày
ký báo báo cáo kiểm toán; và những sự
kiện được phát hiện sau ngày ký báo cáo
kiểm toán”.
VAS
23
VSA
560
6
31.12.200X
Ngày kết thúc
niên độ
1.2.200X+1
Ngày phát hành BCTC
VAS 23
“SỰ KIỆN PHÁT SINH SAU NGÀY KẾT THÚC KỲ KẾ TOÁN NĂM”
VSA 560
31.12.200X
Ngày kết thúc
niên độ
1.2.200X+1
Ngày ký báo cáo
kiểm toán
15.2.200X+1
Ngày công bốBCTC
“CÁC SỰ KIỆN PHÁT SINH SAU NGÀY KHOÁ SỔ KẾ TOÁN LẬP
BÁO CÁO TÀI CHÍNH”
(1) (2) (3)

So sánh khái niệm giữa VAS & VSA
7
Ví dụ về ngày phát hành BCTC
Ban Giám đốc hoàn tất việc soạn thảo BCTC cho
niên độ kết thúc ngày 31/12/200X vào ngày
28/02/200X+1. Ngày 18/03/200X +1 HĐQT đã rà soát
lại BCTC và đồng ý cho phép phát hành. Đơn vò
đã thông báo lợi nhuận và một số thông tin tài
chính khác vào ngày 19/03/200X+1. BCTC sẳn sàng
cho các cổ đông và các đối tượng khác sử dụng
vào ngày 01/04/200X+1. Cổ đông chấp thuận
BCTC tại cuộc họp Hội đồng cổ đông vào ngày
15/05/200X+1.
Hãy xác đònh ngày phát hành BCTC?
8
Phân loại (VAS 23)
Loại sự kiện
Những sự kiện cung
cấp thêm bằng chứng
về các sự việc đã tồn
tại vào ngày khoá sổ
kế toán lập báo cáo
tài chính.
Yêu cầu
Điều chỉnh
báo cáo tài
chính
Những sự kiện cung cấp
dấu hiệu về các sự việc
đã phát sinh tiếp sau

ngày khoá sổ kế toán
lập Báo cáo tài chính.
Không cần
điều chỉnh,
nhưng có
thể yêu cầu
khai báo
9
a) Kết luận của Toà án sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm, xác
nhận doanh nghiệp có những nghóa vụ hiện tại vào ngày kết
thúc kỳ kế toán năm, đòi hỏi DN điều chỉnh khoản dự phòng
đã được ghi nhận từ trước; ghi nhận những khoản dự phòng
mới hoặc ghi nhận những khoản nợ phải thu, nợ phải trả mới.
b) Thông tin nhận được sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm
cung cấp bằng chứng về một tài sản bò tổn thất (impairment)
trong kỳ kế toán năm, hoặc giá trò của khoản tổn thất được
ghi nhận từ trước đối với tài sản này cần phải điều chỉnh.
c) Việc xác nhận sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm về giá gốc
của tài sản đã mua hoặc số tiền thu được từ việc bán tài sản
trong kỳ kế toán năm.
d) Việc phát hiện những gian lận và sai sót chỉ ra rằng số liệu
trên BCTC không được chính xác.
Ví dụ về sự kiện điều chỉnh
Ví dụ minh họa 1
Trong năm 200X doanh nghiệp ô tô Hòa Bình đã hạch
toán dự phòng chi phí bảo hành sản phẩm là 100 triệu
đồng. Tuy nhiên trong tháng 2/200X+1, kết luận của
tòa án quyết đònh doanh nghiệp có nghóa vụ phải
thanh toán chi phí bảo hành cho khách hàng là 150
triệu đồng.

Trường hợp này doanh nghiệp Hòa Bình phải điều
chỉnh tăng dự phòng chi phí bảo hành thêm 50 triệu
đồng để đảm bảo nguồn thực hiện chi trả.
Ví dụ minh họa 2
Vào ngày 31/12/200X, lô hàng A có giá gốc là 200
triệu đồng. Cty thương mại Hoàn Cầu đã lập dự
phòng giảm giá hàng tồn kho cho mặt hàng A là 40
triệu đồng. Ngày 20/02/200X+1 Cty đã bán lô hàng
với giá bán 150 triệu đồng. Trường hợp này Cty phải
lập dự phòng bổ sung 10 triệu đồng.
Ví dụ về sự kiện không điều chỉnh
a) Việc hợp nhất kinh doanh hoặc việc thanh lý công ty con
của tập đoàn;
b) Việc công bố kế hoạch ngừng hoạt động, việc thanh lý tài
sản hoặc thanh toán khoản nợ liên quan đến ngừng hoạt
động; hoặc việc tham gia vào một hợp đồng ràng buộc
phải bán tài sản hoặc thanh toán các khoản nợ;
c) Mua sắm thanh lý tài sản có giá trò lớn;
d) Nhà xưởng sản xuất b phá hủy hoả hoạn, bảo lụt; ị
e) Thực hiện tái cơ cấu chủ yếu;
f) Các giao d ch chủ yếu và tiềm năng của cổ phiếu thường;ị
g) Thay đổi bất thường, quan trọng về giá bán tài sản hoặc tỷ
giá hối đoái;
h) Thay đổi về thuế có ảnh hưởng quan trọng đến tài sản, nợ
thuế hiện hành hoặc thuế hoản lại;
i) Tham gia những cam kết, thoả thuận quan trọng hoặc
những khoản nợ tiềm tàng;
j) Xuất hiện những vụ kiện tụng lớn.
Lưu ý
Những sự kiện trọng yếu không điều chỉnh nhưng phải

công bố trên thuyết minh BCTC:

Nội dung và số liệu của sự kiện;

Ước tính ảnh hưởng về tài chính, hoặc lý do không
thể ước tính được các ảnh hưởng này.
Ví dụ minh họa
Đến ngày 31/12/200X, Công ty thương mại Thònh Phát
còn một lô hàng B dự trữ trong kho có giá gốc là 500
triệu đồng, nhưng không mua bảo hiểm. Ngày
15/02/200X+1, công ty đã bò hỏa hoạn và ước tính lô
hàng B đã bò thiệt hại một nữa.
Trường hợp này công ty phải công bố khoản thiệt
hại lô hàng trên Bảng thuyết minh BCTC.
Minh hoïa
Preliminary Agreement with SANYO
On February 14, 2006, the Group and SANYO Electric Co.,
Ltd announced a preliminary agreement with intent to
form a new global company comprised of their respective
CDMA mobile phone businesses – separate from the
parent companies. The relevant assets from both
companies will be contributed or made available for the
new entity. Final agreements are expected to be signed
in the second quarter of 2006, with the new business
expected to commence operations in the third quarter
2006, provided that the due diligence has been
completed and all necessary regulatory approvals
obtained.
Nguồn: Nokia’s financial statements for year ended
31.12.2005

Tình huống
ª Đến ngày 31/12/200X, khách hàng X còn nợ công ty
một khoản tiền lớn. Theo nhận đònh chủ quan của BGĐ,
khách hàng này vẫn còn có khả năng thanh toán nên
quyết đònh không lập dự phòng. Qua tháng 2/200X+1,
BGĐ nhận được nguồn tin đáng tin cậy là khách hàng
này có tình hình tài chính suy yếu từ lâu.
ª Đến ngày 31/12/200X, khách hàng Y còn nợ công ty
một khoản tiền lớn. Theo đánh giá có căn cứ của BGĐ
là khách hàng này vẫn còn có khả năng thanh toán
nên quyết đònh không lập dự phòng. Qua tháng
2/200X+1, một trận hoả hoạn xảy ra đã gây thiệt hại
nặng nề đối với khách hàng này.
VSA 560

Xây dựng thủ tục kiểm toán nhằm xác đònh những sự
kiện phát sinh đến ngày ký BC kiểm toán ảnh hưởng
BCTC.

Phân biệt các sự kiện cần điều chỉnh BCTC, các sự
kiện cần cung cấp thông tin trong thuyết minh BCTC.

Làm rõ trách nhiệm của KTV trong từng tình huống.
VSA 560 – Các đònh nghóa

Ngày khoá sổ kế toán lập BCTC: Là ngày tính đến hết ngày
cuối cùng của kỳ kế toán năm.

Ngày ký BCTC: Là ngày, tháng, năm ghi trên BCTC trước
phần ký tên Giám đốc (hoặc người được uỷ quyền) và

đóng dấu của đơn vò được kiểm toán.

Ngày ký báo cáo kiểm toán: Là ngày, tháng, năm ghi trên
báo cáo kiểm toán trước phần ký tên kiểm toán viên, ký tên
Giám đốc (hoặc người được ủy quyền) và đóng dấu của
công ty kiểm toán.

Ngày công bố BCTC: Là ngày tính theo dấu bưu điện hoặc
là ngày ký nhận sớm nhất khi nộp BCTC và BCKT.
Các sự kiện phát sinh đến ngày ký báo cáo
kiểm toán
ª Xây dựng và thực hiện thủ tục
kiểm toán nhằm xác đònh những
sự kiện phát sinh đến ngày ký
BCKT.
ª Yêu cầu đơn vò được kiểm toán
phải điều ch nh hoặc thuyết ỉ
minh trong BCTC.
Trách nhiệm của KTV
Thủ tục kiểm toán
- Xem xét lại các thủ tục do đơn vò quy đònh áp dụng nhằm
bảo đảm mọi sự kiện xảy ra sau ngày khoá sổ kế toán đều
được xác đònh.
- Xem xét các biên bản Đại hội cổ đông, họp Hội đồng
quản trò, họp Ban kiểm soát, họp Ban Giám đốc sau ngày
khoá sổ kế toán, kể cả những vấn đề đã được thảo luận
trong các cuộc họp này nhưng chưa được ghi trong biên
bản.
-
Xem xét BCTC kỳ gần nhất của đơn vò và kế hoạch tài

chính cũng như các báo cáo quản lý khác của Giám đốc.
-
Trao đổi với luật sư của đơn vò
-
Trao đổi với Giám đốc
Tôi muốn đặt cho ông một vài câu hỏi để tôi có
thể chắc chắn rằng các sự kiện quan trọng đã
không xảy ra kể từ sau ngày kết toán.
Phỏng vấn BGĐ
- Những số liệu tạm tính hoặc chưa được xác nhận;
- Những cam kết, khoản vay hay bảo lãnh mới được ký kết;
- Bán hay dự kiến bán tài sản;
- Những cổ phiếu hay trái phiếu mới phát hành;
- Thoả thuận sáp nhập hay giải thể đã được ký kết hay dự kiến;
- Những tài sản bò trưng dụng hay bò phá huỷ do hoả hoạn hay
lụt bão,
- Những rủi ro hay sự kiện có thể xảy ra;
- Những điều chỉnh kế toán bất thường đã thực hiện hay dự
đònh thực hiện;
- Những sự kiện đã xảy ra hoặc có khả năng xảy ra làm cho
các chính sách kế toán đã được sử dụng để lập báo cáo tài
chính không còn phù hợp. Ví dụ: Phát sinh sự kiện nợ phải thu
khó đòi làm cho giả thiết về tính liên tục hoạt động kinh doanh
không còn hiệu lực.
Sự kiện phát sinh sau ngày ký BCKT nhưng trước
ngày công bố báo cáo kiểm toán
Trách nhiệm của
KTV & Giám đốc
đơn vò
ª Trách nhiệm KTV:

Không có trách nhiệm phải xem xét các
vấn đề có liên quan đến BCTC sau ngày
ký BCKT.
ª Trách nhiệm của Giám đốc đơn vò
được kiểm toán:
Phải thông báo về những sự kiện xảy ra
từ ngày ký BCKT đến ngày công bố BCTC
có thể ảnh hưởng đến BCTC đã được kiểm
toán.
Khi KTV phát hiện các sự kiện có ảnh hưởng
trọng yếu đến BCTC

Đơn vò chấp nhận sửa BCTC:
KTV sẽ phát hành BCKT mới với ngày ký cùng hay sau
ngày ký BCTC đã sửa đổi.

Đơn vò không chấp nhận sửa BCTC:
ª BCKT chưa được gửi đến đơn vò được kiểm toán: Phát
hành BCKT mới với ý kiến chấp nhận từng phần hay
không chấp nhận.
ª BCKT đã được gửi đến đơn vò được kiểm toán: Yêu
cầu không công bố BCTC và BCKT cho bên thứ 3. Nếu
vẫn công bố, KTV sử dụng biện pháp thích hợp.
Sự kiện phát sinh sau ngày công bố BCTC
Trách nhiệm của KTV
•
ª KTV không có trách nhiệm xem xét các sự kiện
phát sinh sau ngày công bố BCTC.
•
ª Nếu phát hiện và nếu:

- Đơn vò chấp nhận điều chỉnh BCTC:
° Đảm bảo việc thông báo đến các bên nhận
BCTC và BCKT đã công bố.
° Công bố BCKT mới căn cứ trên BCTC được
sửa đổi.
- Đơn vò không chấp nhận sửa BCTC cũng không thông báo
cho các bên nhận BCTC và BCKT: KTV sẽ áp dụng biện
pháp thích hợp để ngăn chặn việc sử dụng.