Các nhân tố tác động tới rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại ngân hàng TMCP Nam Việt

B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
TRNG ĐI HC M THÀNH PH H CHÍ MINH



TRNH HOÀNG NAM




CÁC NHÂN T TÁC ĐNG TI RI RO TÍN DNG
TRONG HOT ĐNG KINH DOANH TH TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG TMCP NAM VIT





LUN VĂN THC S TÀI CHÍNH  NGÂN HÀNG









TP. H Chí Minh, Năm 2013

- ii -

LI CỄMăN
ChơnăthƠnhăcámănăTS.ăNguynăMinhăHƠăđƣătnătìnhăhng dn, h tr và truyn
đt cho tôi nhng ý kin khoa hc v lý thuytăcngănhăkinhănghim trin khai thc t
trong quá trình tôi la chn và trin khai đ tƠiă“Các nhân t tác đng ti ri ro tín dng
trong hot đng kinh doanh th tín dng ti ngân hàng TMCP Nam Vit”.
ChơnăthƠnhăcámănăÔngăNguyn Quang Ton,ăGiámăđc Trung tâm Dch v Th,
Ngân hàng TMCP Nam Vită đƣă truynă đt cho tôi nhng kin thc quý báu v hot
đng kinh doanh th tín dng, toăđiu kin thun liăgiúpătôiăhoƠnăthƠnhăchngătrìnhă
đƠoătoăSauăđi hc.
Sau cùng, chân thành cm t quý Thy, Cô ging dyăchngătrìnhăđƠoăto Thc
s Tài chính ngân hàng caăTrngăđi hc M TP. H ChíăMinhăđƣătn tình ging dy,
truynăđt nhng kin thc, kinh nghim b íchăđ tôi có th hoàn thành lunăvnănƠy.
XinăchơnăthƠnhăcámăn.



- iii -

TÓM TT
TrongăvƠiănmătr liăđơy, các Ngân hàng Vit Nam chú trng m rng hình thc
thanh toán không dùng tin mt thông qua hotăđng phát hành và thanh toán th trên
phm vi toàn quc. Dch v th ngân hàng trong thi gian va qua không ngngăgiaătngă
v nhiu mtănhăs lng ch th, s lng th phát hành, doanh s s dng th, s
lng máy ATM, s lng thit b thanh toán th, s đim chp nhn thanh toán th,…ă
và nh đóămangăli nhiu tin ích cho c ngi s dng, cho ngân hàng, và cho toàn xã
hi. Trongăđiu kin th trng th ngân hàng Vit Nam còn khá non tr,ăngi s dng
th chaăcóănhiu kinh nghim trong vic chi tiêu bng th ngân hàng,ăđc bit là th tín

dng vnăđcăxemănhălƠămt kênh cho vay tiêu dùng ngn hnăcóăđm bo bng nhiu
hình thc khác nhau. Vi th tín dng, ch th có th vayătrc mt phn hay toàn b
hn mc tín dng do ngân hàng cpăđ thanhătoánăhóaăđnăhƠngăhóaădch v, và có trách
nhim hoàn tr khonăvayănƠyăkhiăđn hn. Khon n này s tr thành n quá hn, thm
chí là n xu nuăkhôngăđcăthanhătoánăđúngăhn. Doăđó,ăbênăcnh vic không ngng
nâng cao chtălng dch v th, phát trin các ng dng nhm phát hinăvƠăngnănga
các ri ro do gian ln trong thanh toán th, các ngân hàng còn rt quan tâm ti vnăđ
kh nngăthanhătoánăca ch th trong hotăđng kinh doanh th tín dng.
Mc dù th tín dngăđc s dng rng rãi trên toàn th gii,ănhngăs lng
nghiên cu v ri ro tín dng th và các vnăđ có liên quan còn rt hn ch,ăđin hình là
nghiên cu ca Dunn và Kim (1999) v kh nngăthanhătoánăca ch th tín dng 
Bang Ohio, Hoa K; hay nghiên cu ca Lee, Lin và Chen (2011) văkhănngăcó nă
quáăhnăcaăchăthătínădngăăcácăngơnăhƠngăquyămôăvaăvƠănhătiăƠiăLoan.ăăVită
Namăvicănghiênăcuăvări ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng chaă
thc s đc quan tâm cho dù n xu th tín dngăđangăngƠyăcƠngăgiaătngătrongăhu
ht các ngân hàng phát hành th tín dng. Trc thc trngăđó nghiên cu này đc
thc hin nhm tìm ra các nhân t tácăđngăđn ri ro tín dng th vƠăđaăraăcácăkhuyn

- iv -

ngh nhm hn ch ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân
hàng TMCP Nam Vit nói riêng và th trng th tín dng Vit Nam nói chung.
 tài tin hành nghiên cuăđnhălng bngăphngăphápăhi quy OLS da trên
s liu ca 1969 th tín dng niăđaăNavicardăđc thu thp t hotăđng kinh doanh
th tín dng ca Ngân hàng TMCP Nam Vit. D liu nghiên cu bao gm hai phn: i)
Dăliuăvănhơnăthơnăcaăchăthă đcăghiănhn tă“HpăđngăphátăhƠnhăthătínădngă
niăđa”. ii)ăDăliuăvălchăsăgiaoădchăcaăchăthăđcăghiănhnăkhiăchăthăsădngă
thătínădngăđăthcăhinăgiaoădchăthanhătoánăhóaăđnăhocăngătinămt. Nghiên cu
tin hành la chn các binăcóăliênăquanăđnăđ tƠiăđ xây dng mô hình hiăquyăđaăbin
th hin các nhân t tácăđng ti ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng

ti Ngân hàng TMCP Nam Vit.
Kt qu nghiên cu cho thy có sáu nhân t tácăđngăđn ri ro tín dng trong
hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit: thu nhp,ăđc tính
ngh nghip ca ch th, h s thanh toán th, h s s dng th, thi gian s dng th
bình quân, và h s ng tin mt. Trong khi ri ro tín dng th binăđngăngc chiu
vi thu nhpăvƠăđc tính ngh nghip, bn nhân t còn li có quan h đng bin vi ri
to tín dng th. Các nhân t này có th chia làm ba nhóm: nhóm nhân t v nhân thân
ca ch th, nhóm nhân t v nngălcăthanhătoánădăn th tín dng, và cui cùng là
nhóm nhân t v lch s giao dch ca th.ăTrênăcăs đó,ăđ tƠiăđaăraăbaănhómăkhuyn
ngh ng vi ba nhóm nhân t nêu trên nhm góp phn phòng ngaăvƠăngnăchn kp
thi các tn tht phát sinh do ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti
Ngân hàng TMCP Nam Vit.


- v -

MC LC
LIăCAMăOAN i
LI CMăN ii
TÓM TT iii
MC LC v
DANH MC HÌNH V viii
DANH MC BNG BIU ix
DANH MC T VIT TT x
CHNGă1:ăGII THIU 1
1.1. T VNă 1
1.2. CÂU HI NGHIÊN CU VÀ MC TIÊU NGHIÊN CU 2
1.2.1. Câu hi nghiên cu 2
1.2.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. IăTNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 2

1.4. PHNGăPHÁPăVĨăD LIU NGHIÊN CU 3
1.4.1. Phngăphápănghiênăcu 3
1.4.2. D liu nghiên cu 3
1.5. ụăNGHAăTHC TIN CAă TÀI 3
1.6. KT CUă TÀI 4
CHNGă2:ăCăS LÝ THUYT 6
2.1. RI RO TÍN DNG TIăCÁCăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI 6
2.1.1. Các loi ri ro ch yu trong hotăđng kinh doanh ngân hàng 6

- vi -

2.1.2. Ri ro tín dng ngân hàng 7
2.2. TH TÍN DNG VÀ HOTăNG KINH DOANH TH TÍN DNG 10
2.2.1. Khái nim th tín dng 11
2.2.2. Phân loi th tín dng 12
2.2.3. căđim th tín dng 12
2.2.4. Hotăđng kinh doanh th tín dng 13
2.3. RI RO TÍN DNG TRONG HOTăNG KINH DOANH TH 20
2.3.1. Khái nim ri ro và qun lý ri ro trong hotăđng kinh doanh th tín dng 20
2.3.2. Ri ro tín dng th 21
2.3.3. Ri ro do gian ln 23
2.4. OăLNG RI RO TÍN DNG TRONG HOTăNG KINH DOANH TH . 24
2.4.1. Mô hình chtălng 6C 24
2.4.2. Xp hng tín dng tiêu dùng theo mô hình chmăđim tín dng cá nhân 25
2.4.3. Các nguyên nhân dn ti ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th 25
2.4.4. Các nghiên cuătrc 27
2.5. MÔ HÌNH NGHIÊN CUă XUT 30
2.6. TÓM TT 32
CHNGă3:ăTHIT K NGHIÊN CU 34
3.1. PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU 34

3.1.1. Quy trình nghiên cu 34
3.1.2. Nghiên cuăđnh tính 35
3.1.3. Nghiên cuăđnhălng 35
3.2. MÔ HÌNH NGHIÊN CU 36

- vii -

3.3. NGUN D LIU NGHIÊN CU 41
3.4. PHNGăPHÁPăPHỂNăTệCHăD LIU 42
3.5. TÓM TT 42
CHNGă4:ăPHỂNăTÍCH KT QU NGHIÊN CU 43
4.1. PHÂN TÍCH THNG KÊ MÔ T 43
4.2. KIMăNH S TNGăQUANăVĨăAăCNG TUYN 46
4.2.1. Kimăđnh s tngăquan 46
4.2.2. Kimăđnhăđaăcng tuyn 49
4.3. PHÂN TÍCH KT QU HI QUY 50
4.3.1. Kimăđnh mô hình 50
4.3.2. Phân tích các binăcóăýăngha 54
4.3.3. Gii thích các binăkhôngăcóăýăngha 57
4.4. TÓM TT 61
CHNGă5:ăKT LUN VÀ KHUYN NGH 63
5.1. KT LUN 63
5.2. KHUYN NGH 65
5.2.1. Các khuyn ngh liên quan ti nhân thân ca ch th 66
5.2.2. Các khuyn ngh liên quan ti lch s giao dchăvƠănngălcăthanhătoánădăn th
tín dng 68
5.2.3. Các khuyn ngh khác 70
5.3. HN CH CAă TÀI 71
TÀI LIU THAM KHO 73
PH LC 77

- viii -

DANH MC HÌNH V
Hình 2.1: Các ch th tham gia hotăđng phát hành và thanh toán th tín dng 15
Hình 2.2: Quy trình thanh toán th tín dng Navicard 18
Hình 2.3: Mô hình nghiên cuăđ xut 32


- ix -

DANH MC BNG BIU
Bng 4.1: Tóm tt thng kê mô t các bin trong mô hình 43
Bng 4.2: Kt qu kimăđnh s tngăquanăgia các bin gii thích trong mô hình 48
Bng 4.3: Kt qu kimăđnhăđaăcng tuynăđi vi mô hình gcă… 50
Bng 4.4: So sánh kt qu phân tích hi quy ca các mô hình 52





- x -

DANH MC T VIT TT
NHNN NgơnăhƠngăNhƠănc
Ngân hàng TMCP NgơnăhƠngăThngămi C phn
Navibank Ngân hàng TMCP Nam Vit
Navicard Sn phm th do Ngân hàng TMCP
Nam Vit phát hành
TG TngăGiámăđc Ngân hàng TMCP Nam

Vit
PIN (Personal Identification Number) S đnh danh cá nhân
ATM (Automated Teller Machine) Máy giao dch t đng
POS (Point Of Sale) Thit b chp nhn thanh toán th
Smartlink Công ty c phn dch v th Smartlink
VNBC Công ty c phn Th thông minh Vina
Banknetvn Công ty c phn Chuyn mch tài chính
Quc gia Vit Nam
VISA T chc th quc t VISA
Master T chc th quc t Master
JCB T chc th JCB Nht Bn
CUP Hip hi th ngân hàng Trung Quc



LUNăVNăTHC S

- 1 -

CHNGă1:ăGII THIU
1.1. T VNă
TrongăvƠiănmătr liăđơy,ăngƠnhăNgơnăhƠngăVităNamăđtăđc nhiu thành tu
đángăk, tngăbc khngăđnh vai trò ca mình trong nn kinh t, có nhiu nhăhng
quan trngăđi viăđi sng chính tr, xã hi; góp phn không nh vào công cuc công
nghip hóa, hinăđiăhóaăđtănc. Bên cnh vic trin khai các nghip v ngân hàng
hinăđiănhălƠănghip v kinh doanh ngoi hi, nghip v bao thanh toán, các nghip
v tƠiăchínhăpháiăsinh,ă…,ăcácăNgơnăhƠngăVit Nam còn chú trng m rng hình thc
thanh toán không dùng tin mt thông qua hotăđng phát hành và thanh toán th trên
phm vi toàn quc.
Dch v th ngân hàng trong thi gian va qua không ngng gia tngăv nhiu

mtănhăs lng ch th, s lng th phát hành, doanh s s dng th, s lng máy
ATM, s lng thit b thanh toán th, s đim chp nhn thanh toán th,ă…ăvƠănh đóă
mang li nhiu tin ích cho c ngi s dng, cho ngân hàng, và cho toàn xã hi.
Th trng th ngân hàng Vit Nam còn khá non tr,ăngi s dng th chaăcóă
nhiu kinh nghim trong vic chi tiêu bng th thanhătoán,ăđc bit là th tín dng vn
đcăxemănhălƠămt kênh cho vay tiêu dùng ngn hnăcóăđm bo bng nhiu hình
thc khácănhau.ăTrongătrng hp này, ch th tín dng có trách nhim thanh toán cho
ngân hàng khon tín dng mà h đƣăs dng; v phía mình, ngân hàng phát hành th tín
dng duy trì mt khon phi thu t phía ch th tín dng, và khon phi thu này s tr
thành n quá hn, thm chí là n xu nuănhăkhôngăđcăthanhătoánăđúngăhn.ăDoăđó,ă
bên cnh vic không ngng nâng cao chtălng dch v th, phát trin các ng dng
nhm phát hinăvƠăngnănga các ri ro do gian ln trong thanh toán th, các ngân hàng
còn rt quan tâm ti vnă đ kh nngă thanhă toánă ca ch th trong hotă đng kinh
doanh th tín dng.


LUNăVNăTHC S

- 2 -

Qua thc tin quá trình công tác và nghiên cu, tôi nhn thy có khá nhiu
nghiên cu v ri ro do gian ln trong thanh toán th,ătrongăkhiăđó,ări ro tín dng trong
hotăđng kinh doanh th chaăthc s đcăquanătơmăđúngămc khi không có nghiên
cuătrongăncănƠoăđ cp v vnăđ này.  ncă ngoƠiă cngă ch có mt s ít các
nghiên cu v ri ro tín dng th và các vnăđ có liên quan. Vi mong mun làm gim
thiu ti mc thp nht ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th,ăcngănhănhn
thcăđc tm quan trng ca công tác qun lý ri ro tín dngănênătôiăđƣăchnăđ tài:
“Các nhân t tácă đng ti ri ro tín dng trong hotă đng kinh doanh th tín
dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit”ălƠmăđ tài cho lunăvnăca mình.
1.2. CÂU HI NGHIÊN CU VÀ MC TIÊU NGHIÊN CU

1.2.1. Câu hi nghiên cu
Da trên nhng vnăđ vaăđcăđ cp  trên,ăđ tài này cn tr li câu hi sau
đơy:ăCác nhân t nào tác đng ti ri ro tín dng trong hot đng kinh doanh th tín
dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit?
1.2.2. Mc tiêu nghiên cu
 tƠiăđc thc hinăhngăđn các mcătiêuăsauăđơy:
 Phân tích các nhân t tácăđng ti ri ro tín dng trong hotăđng kinh
doanh th tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit.
 aăraămt s khuyn ngh nhm hn ch ri ro tín dng trong hotăđng
kinh doanh th tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit.
1.3. IăTNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
Trong mi quan h tín dng gia ngân hàng phát hành th và khách hàng, đ tài
tin hành nghiên cu ri ro tín dng t phía khách hàng là ch th tín dng thông qua
vic ch th s dng th tín dngăđ thanhătoánăhóaăđnăhƠngăhóa,ădch v song không


LUNăVNăTHC S

- 3 -

th thanh toán hoc thanh toán chm khon n đn hn phi tr.  thun li cho vic
đánhăgiáăcácănhơnăt tácăđng ti vic ch th chm thanh toán d n th tín dng, đ
tài gii hn phm vi nghiên cuăđi vi th tín dng niăđa do Ngân hàng TMCP Nam
Vit phát hành t ngƠyă01ăthángă01ănmă2011ăđn htăngƠyă31ăthángă12ănmă2012.ă
tƠiăcngăloi tr nhng th tín dng niăđaăđc phát hành trong thi gian nói trên
nhngăđƣăb đóngăhocăkhóaăvnhăvinătínhăđn ht ngày 31 tháng 12ănmă2012.
1.4. PHNGăPHỄPăVĨăD LIU NGHIÊN CU
1.4.1. Phngăphápănghiênăcu
 tài tin hành nghiên cuă đnhălng bngăphngăphápăhi quy OLS da
trên s liu thu thpăđc t hotăđng kinh doanh th tín dng ca Ngân hàng TMCP

Nam Vit, la chn các binăcóăliênăquanăđnăđ tƠiăđ xây dng mô hình hiăquyăđaă
bin th hin các nhân t tácăđng ti ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín
dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit.
Da trên kt qu kimăđnh các gi thuyt nghiên cu v các nhân t tácăđng
ti ri ro tín dng th,ăđ tƠiăđaăraămt s khuyn ngh nhm hn ch ri ro tín dng
trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit, và trên th
trng th tín dng Vit Nam nói chung.
1.4.2. D liu nghiên cu
 tài s dng s liu ca 1969 th tín dng niăđaăNavicardăđc Ngân hàng
TMCP Nam Vit phát hành cho các khách hàng trong khong thi gian t 01/01/2011
đn 31/12/2012.
Bên cnhăđó,ăđ tài còn s dng s liu thng kê t các báo cáo ca Hip hi
Ngân hàng Vit Nam, Hi Th Vit Nam, các T chc th quc t,ă… nhmăcóăcăs


LUNăVNăTHC S

- 4 -

đ đánhăgiáăhiu qu hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam
Vit.
1.5. ụăNGHAăTHC TIN CAă TÀI
 tài này giúp nâng cao ý thc v tm quan trng ca công tác qun lý ri ro
tín dngăcngănhăcácănhơnăt tácăđng kh nngăthanhătoánăca ch th tín dng ti
Ngân hàng TMCP Nam Vit.
Các khuyn ngh đcătrìnhăbƠyătrongăđ tài có tính kh thi cao trong vic hn
ch ri ro trong hotăđng kinh doanh th tín dng, góp phn nâng cao hiu qu kinh
doanh,ăuyătín,ăcngănhăthngăhiu ca Ngân hàng TMCP Nam Vit.
1.6. KT CUă TÀI
Kt cuăđ tài gmă05ăchngăvƠăđc trình bày theo th t sauăđơy:

CHNGă 1:ă Trình bày lý do nghiên cu, câu hi nghiên cu và mc tiêu
nghiên cu caă đ tƠi,ă điă tng nghiên cu và phm vi nghiên cu,ă phngă phápă
nghiên cu, ýănghaăthc tin cngănhăkt cu caăđ tài.
CHNGă2:ăTrìnhăbƠyăcăs lý thuyt, gii thiu tng quan v th ngân hàng
và các nghip v thanh toán th ngơnăhƠng,ăđng thi nêu ra nhng yu t tácăđng
đn vic s dng th. Da trên các nghiên cuă trcă đơy,ă tácă gi đaă raă môă hìnhă
nghiên cu các nhân t tácăđngăđn ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín
dng ca Ngân hàng TMCP Nam Vit.
CHNGă3:ăTrìnhăbƠyăphngăphápănghiênăcu,ăphngăphápăthuăthp d liu,
x lý d liu, xây dng mô hình nghiên cu đ xutăvƠăđaăraăquyătrìnhănghiênăcu.
CHNGă 4:ă Trình bày kt qu nghiên cu thông qua thng kê mô t, kim
đnh s tngăquanăvƠăđaăcng tuyn ca mô hình, phân tích hi quy bng phn mm


LUNăVNăTHC S

- 5 -

SPSS, cuiăcùngăđaăraămôăhìnhăchínhăthc v các nhân t tác đng đn ri ro tín dng
trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân hàng TMCP Nam Vit.
CHNGă5:ăTóm tt kt qu nghiên cu, t đóăđaăraăkt lun, khuyn ngh
nhm hn ch ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân hàng
TMCP Nam Vit nói riêng và cho c th trng th tín dng Vit Nam nói chung.



LUNăVNăTHC S

- 6 -

CHNGă2: CăS LÝ THUYT
ChngănƠy trình bày khái nim v ri ro, ri ro tín dng, th tín dng và ri ro
tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti các Ngân hàng TMCP; gii thiu
mt s môăhìnhăđoălngăcngănhăphơnătíchăcácănguyênănhơnădn ti ri ro tín dng
th. Da trên kt qu ca các nghiên cu trc, tác gi đaăraămôăhìnhănghiênăcu các
nhân t tácăđng ti ri ro tín dng trong hotăđng kinh doanh th tín dng ti Ngân
hàng TMCP Nam Vit.
2.1. RI RO TÍN DNG TIăCỄCăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
2.1.1. Các loi ri ro ch yu trong hotăđng kinh doanh ngân hàng
Ri ro là mt s không chc chn hay mt tình trng bt n, ch có nhng tình
trng không chc chn có th căđoánăđc xác sut xy ra miăđc xem là ri ro
(Nguyn Minh Kiu, 2007). Ri ro trong hotăđngăngơnăhƠngănóiăchungăđc chia
thành ba loiăsauăđơy:
 Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh do khách hàng vay n có th mt
kh nngătr n mt khonăvayănƠoăđó.ăKhiăngơnăhƠngăthc hin nghip
v cp tín dngăthìăđóămi ch là mt giao dchăchaăhoƠnăthƠnh,ăgiaoă
dch này ch hoàn thành khi ngân hàng thu hi v đc khon tín dng
bao gm c gc và lãi.
 Ri ro lãi sut là loi ri ro do s binăđng ca lãi sut gây ra. Loi ri
ro này phát sinh trong quan h tín dng ca t chc tín dngătheoăđóăt
chc tín dng có nhng khonăđiăvayăhoc cho vay theo lãi sut th ni.
 Ri ro t giá là loi ri ro phát sinh do s binăđng ca t giá làm nh
hngăđn giá tr k vngătrongătngălai.ăBt k hot dng nào mà ngân
luăthuăphátăsinhăbng mt loiăđng tinătrongăkhiăngơnăluăchiăphátăsinhă
mt loiăđng tinăkhácăđu chaăđngănguyăcări ro t giá.


LUNăVNăTHC S

- 7 -

2.1.2. Ri ro tín dng ngân hàng
2.1.2.1. Khái nim ri ro tín dng
Trong hotăđng kinh doanh ngân hàng, hotăđng cp tín dng là hotăđng
đemăli li nhun ch yuăchoăngơnăhƠngănhngăcngătim n ri ro rt ln, chim ti
70% trong tng ri ro hotăđng ngân hàng (Peter, 2004). Kinh doanh ngân hàng là
kinh doanh riăro,ătheoăđui li nhun vi ri ro chp nhnăđc là bn cht ca ngân
hàng. Ri ro tín dng là loi ri ro phát hành do khách hàng vay n có th mt kh
nngătr n mt khonăđƣăvayănƠoăđóă(Nguyn Minh Kiu, 2007). Ri ro tín dng dn
đn tn tht tài chính do vic chi tr b trì hoãn hoc ti t hnălƠăkhôngăchiătr toàn b
khon n vay,ălƠmăthayăđi thu nhp thun và th giá ca vn.ăiu này gây ra s c
đi vi dòng chu chuyn tin t, nh hng ti kh nngăthanhătoánăca ngân hàng.
ơyălƠămt trong nhng nguyên nhân ch yu gây tn tht và nhăhng nghiêm trng
đn chtălng kinh doanh ngân hàng (H Diu, 2002).
2.1.2.2. Nguyên nhân dnăđn ri ro tín dng
Theo Nguyn Minh Kiu (2007), ri ro tín dng là loi ri ro khi khách hàng
vay vn mt kh nngătr n vay. Loi ri ro này phát sinh do nhng nguyên nhân
khách quan hoc ch quan và c t hai phía khách hàng và ngân hàng.
V phía khách hàng, ri ro tín dng có th phát sinh do các nguyên nhân ch
quan ln khách quan. Nguyên nhân ch quan là nhng nguyên nhân do khách hàng to
ra, nm trong tm kim soát ca khách hàng nhălƠătrìnhăđ qun lý ca khách hàng
yu kém, dnăđn s dng vn vay kém hiu qu hoc tht thoát nhăhng ti kh
nngătr n; hoc là do khách hàng thiu thin chí trong vic tr n trong khi bin pháp
x lý thu hi n ca ngân hàng t ra kém hiu qu. Nguyên nhân khách quan là nhng
nguyên nhân không do khách hàng to ra, nm ngoài tm kim soát ca khách hàng
nhălƠănhng binăđngătrongămôiătrng kinh doanh không th lngătrcăđc, s
thayăđi v giá c, t giá ngoi t hay cung cu th trng cngănhăs thayăđi v môi


LUNăVNăTHC S

- 8 -

trng pháp lý, chính sách ca chính ph khin doanh nghip lâm vào tình trng khó
khnătƠiăchính không th khc phc.
V phía ngân hàng, ri ro tín dng có th phát sinh do nguyên nhân ch quan
nhăchính sách tín dng không hp lý, chú trng quá nhiu vào li nhun ca ngân
hàng; cán b tín dng không tuân th chính sách tín dng, vi phmă đoă đc kinh
doanh; quá trình phân tích và thmăđnh tín dng không k lng dnăđn sai lm trong
quytă đnh cho vay. Mtă khác,ă cngăcóăth quytăđnhăchoăvayăđúngă đnă nhngă doă
thiu kim tra, kim soát sau khi cho vay dnăđn khách hàng s dng vn vay không
đúngămcăđíchănhngăngơnăhƠngăvn không phát hinăđ ngnăchn kp thi.
Tuy nhiên, cho dù ri ro tín dng có th là ch quan hay khách quan, bt ngun
t phíaăkháchăhƠngăhayăngơnăhƠng,ăđu dnăđn hu qu là khách hàng không tr đc
n vay còn ngân hàng không thu hiăđc khon cho vay. Nuăđ tình trng này kéo
dài mà không có bin pháp hn ch và khc phc, ngân hàng s b phá sn, gây hu qu
nghiêm trngă choă ngƠnhă ngơnă hƠngă cngă nhă choă c nn kinh t. Do vy, tìm hiu
nguyên nhân dn ti ri ro tín dng là cn thit,ănhngăsauăđóăcn tip tc gii quyt và
khc phc hu qu ca vic mt vnăvay,ăđm bo sc khe tín dng cho c ngân hàng
và khách hàng. Vì th công tác qun lý ri ro tín dngăluônăđcăcácăngơnăhƠngăđc
bit quan tâm.
2.1.2.3. Qun lý ri ro tín dng
Theo Nguyn Minh Kiu (2007), qun lý ri ro tín dng là quá trình tip cn
mt cách khoa hc, toàn din và có h thng nhm nhn dng, sm phát hin, kim
soát, phòng nga và gim thiu tn tht, mt mát gây ra bi ri ro tín dng. Công tác
qun lý ri ro tín dng bao gm các nhim v sauăđơy:
 Xác đnh mc tiêu và thit lp chính sách tín dng: Mc tiêu ca qun lý
ri ro tín dng là gim thiu ri ro tín dng,ăđ thc hin mc tiêu này, ngân
hàng cn thit lp chính sách tín dng phù hpăvƠăđc thc hin thông qua

LUNăVNăTHC S

- 9 -

nhiu công c khácănhauănhălƠălƣiăsut, t l tham gia vn ca ngân hàng
hay h thng các tiêu chí xét duyt cp tín dng.
 Phân tích và thm đnh tín dng:ă gim thiu ri ro do khách hàng không
có kh nngă tr khon n đƣă vay,ă ngơnă hƠngă cnă xácă đnh chính xác kh
nngă tr n caă kháchă hƠngă cngă nhă mcă đ tin cy ca d ánă đuă tă
(phngăánăkinhădoanh)ămƠăkháchăhƠngălp và np cho ngân hàng trong h
săvayăvn.ăTrênăcăs đó,ăngơnăhƠngăch choăvayăkhiăđánhăgiáăkháchăhƠngă
có kh nngătr n và d ánăđuătă(phngăánăkinhădoanh)ăca khách hàng
lƠăđángătinăcy.
 Xp hng tín dng:ă phòng nga ri ro tín dng, ngân hàng thc hin xp
hng tín dngăđi vi khách hàng doanh nghip da trên các tiêu chí phn
ánh uy tín tín dng ca doanh nghip. ViătăcáchălƠăngi cho vay, ngân
hƠngăthngăcóăkhuynhăhng xp hng doanh nghip thpăhnăsoăvi uy tín
tín dng thc s ca khách hàng. V phn mình, nuăđ doanh nghip t xp
hng thì doanh nghipăcóăkhuynhăhng xp hngăcaoăhnăsoăvi uy tín tín
dng thc s caămìnhăđ d dàng vay vnăngơnăhƠng.ăDoăđó,ăxp hng tín
dng nên do các t chcăđc lp thc hin.
 Chm đim tín dng:ă đánhăgiáămcăđ riăroăđi vi khách hàng vay
vn, ngân hàng s dng các d liu nghiên cu thng kê và hotăđngăđc
thu thp trong quá trình giao dch tín dng gia khách hàng và ngân hàng
trong quá kh.
 Bo đm tín dng (bo đm tin vay): Nhm toăcăs kinh t vƠăphápălýăđ
thu hi các khon n đƣăchoăkháchăhƠngăvay,ăngơnăhƠngăápădng các hình
thc boăđm tín dngăđ phòng nga ri ro (còn gi là cho vay th chp).
 Mua bo him tín dng: Trong nhiuătrng hp khách hàng có nhu cu

vay vn mà không có tài sn th chp hay cm c, ngân hàng có th xem xét
cho khách hàng vay vn da trên thu nhp ca khách hàng và yêu cu khách


LUNăVNăTHC S

- 10 -

hàng mua bo him tín dngăđ phòngătrng hp khách hàng tht nghip,
không có thu nhp tr n ngân hàng (lúc này công ty bo him s tr n thay
khách hàng).
 Lp qu d phòng ri ro tín dng:ă đm bo kh nngăkhc phc tn tht
kinh t do ri ro tín dng gây ra, ngân hàng lp qu d phòng ri ro tín dng
t thu nhp caăngơnăhƠngătrc khi np thu. Mt khi có khon tín dng
không th thu hi, ngân hàng có th s dng qu nƠyăđ bù dp nhm khc
phc ri ro
2.2. TH TÍN DNG VÀ HOTăNG KINH DOANH TH TÍN DNG
Theo Ngh đnh s 49/2000/N-CP ngày 12/09/2000, hotăđng ca ngân hàng
thngămi bao gm hotăđngăhuyăđng vn, hotăđng cp tín dng, hotăđng dch
v thanh toán và ngân qu, và các hotăđngăkhác.ăi vi hu htăngơnăhƠng,ădăn
tín dngă thng chim tiă hnă 1/2ă tng tài sn có, và thu nhp t tín dng chim
khong t 1/2ăđn 2/3 tng thu nhp ca ngân hàng (NguynăVnăTin,ă2005).ăng
thi, trong hotăđng cp tín dng, cho vay là hotăđng quan trng nht và chim t
trng ln nht (Nguyn Minh Kiu, 2007).
CngătheoăNgh đnh này, trong hotăđng cp tín dng,ăngơnăhƠngăthngămi
đc cho các t chc, cá nhân vay vnădi các hình thc sau:
 Cho vay ngn hn nhmăđápăng nhu cu vn cho sn xut, kinh doanh, dch
v vƠăđi sng.
 Cho vay trung hn, dài hnăđ thc hin các d ánăđuătăphátătrin sn xut,
kinh doanh, dch v vƠăđi sng.

Trong nhngănmăgnăđơy,ădiătácăđng mnh m ca khoa hc, công ngh;
chu nhăhng sâu sc ca s toàn cu hóa thông qua các t chc tin t quc t đƣăto
điu kin cho Ngân hàng Vit Nam phát trinăvt bc vi vic áp dng nhiu công


LUNăVNăTHC S

- 11 -

ngh ngân hàng tiên tin, phát trin các chinălc kinh doanh hinăđi song song vi
đaădng hóa sn phm dch v ngân hàng. Cùng vi xu th đó,ăchoăvayătiêuădùngăngƠyă
cƠngăđcăquanătơmăvƠăđc xem là chinălc phát trinăhƠngăđu ca hu ht các
ngơnăhƠngăthngămiătrongănc.ăaădng hóa sn phm tín dng tiêu dùng tr nên
cpăbáchăhnăbaoăgi ht vi hàng lot các loi hình sn phmăchoăvayătiêuădùngăraăđi
vi nhiu tên gi khác nhau. Mt trong s đóălƠăsn phm cho vay tiêu dùng thông qua
vic ngân hàng cp tín dng thông qua th ngân hàng cho khách hàng s dngăđ thc
hin các giao dch thanh toán hàng hóa, dch v trong phm vi hn mc tín dng cho
phép, hay nói cách khác, khách hàng s dng th tín dng do ngân hàng cpăđ thc
hin thanh toán hàng hóa, dch v thay cho tin mt.
2.2.1. Khái nim th tín dng
Trong Quy ch phát hành, s dng và thanh toán th ngân hàng ban hành kèm
theo quytăđnh s 20/2007/Q-NHNN ngày 15/05/2007, th tín dngăđcăđnhănghaă
là th cho phép ch th thc hin giao dch trong phm vi hn mc tín dngăđƣăđc
cp theo tha thun vi t chc phát hành th.
Nhăvy, th tín dngăđcăcoiănhămt công c tín dngătrongălnhăvc cho vay
tiêuădùngăđi vi ch th. Khác vi các hình thc tín dng truyn thng, th tín dng là
sn phm kt hp gia tín dng và thanh toán. Trong các hình thc tín dngătrcăđơy,ă
mtăkhiăngơnăhƠngăđng ý cho khách hàng vay tc là giao cho khách hàng trc tip
quyn s dng mtălng vn nhtăđnh.ăNgc li, khi ngân hàng cp cho khách hàng
mt th tín dng thì thc t ch th chaănhnăđc bt k khon vay nào. Ngân hàng

ch đm bo cho ch th quynăđc s dng ngay lp tc mtălng tin trong hn
mc tín dng ca khách hàng. Vic khách hàng có thc s vay n ngân hàng hay
không, tùy thuc vào quá trình s dng th caăkháchăhƠngăsauăđó.


LUNăVNăTHC S

- 12 -

Ch th ch vay n ngân hàng khi s dng th đ thanh toán hàng hóa, dch v
hoc ng tin mt.ăKhiăđó,ăs dăphátăsinhăca ch th s đc ngân hàng ghi vào bên
n ca tài khon tín dng, và đc coi là mt khon vay ca ch th và ch th có
trách nhim thanh toán cho ngân hàng các khon n đn hn.
2.2.2. Phân loi th tín dng
Theo tài liuăđƠoăto nghip v qun lý ri ro th (Nguyn Quang Ton, 2012):
 Th tín dng th chp là loi th tín dng s dng mt trong các hình thc
bo lãnh, cm c s tit kim có thi hn, cm c tài sn, hoc các chng t
có giá tr,ă…ăđ đm bo cho hn mc tín dng đc cp. Khách hàng ca
th tín dng th chp là nhngăngiăchaătng có quan h tín dng vi ngân
hàng, hocăchaătng giao dch viăngơnăhƠng,ăthôngătinăcáănhơnăchaăđ
điu kin, thông tin vic làm và thu nhpă khôngă cóă cnă c nă đnh, hoc
đánhăgiáămcăđ uy tín không cao.
 Th tín dng tín chp là loi th tín dngăđc cpăchoăkháchăhƠngăcnăc
vào tiu s tín dngăcáănhơn,ăđƣăcóăquanăh tín dng mt thi gian vi ngân
hƠng,ăthôngătinăcáănhơnăđyăđ điu kin, vic làm và thu nhp cá nhân có
th chng minh năđnh lâu dài, có nhng chng minh khác v nngălc tài
chính cá nhân, mcă đ uy tín cao ví d nhă đa v xã hi, s hu doanh
nghip,ă…
2.2.3. căđim th tín dng
Theo tài liuăđƠoăto nghip qun lý ri ro th (Nguyn Quang Ton, 2012):

 Th tín dng luôn gn lin vi mt ch th xácăđnh. Ch th này chính là
ch s hu ca th tín dng. Tên ca ch th đc in ngay trên th và ch
th cngăphi ký lên mt sau ca th ngay khi nhn th trc s chng kin
ca nhân viên t chc phát hành th.


LUNăVNăTHC S

- 13 -

 Th tín dngăđc phát hành da trên mt tha thun gia ch th vi ngân
hàng phát hành th. Tha thun này có hình thc pháp lý là Hpă đng s
dng th tín dng.ă điăđn ký ktăđc Hpăđng s dng th tín dng,
ch th phi chngă minhă đcă nngă lc ch th, kh nngă tƠiă chính,ă kh
nngătr n ca mình.
 Th tín dng luôn gn lin vi mt tài khon nhtăđnh,ăđóălƠătƠiăkhon ca
chính ch th m ti ngân hàng phát hành th.
 Th tín dng làm phát sinh quan h vay n gia ch th và ngân hàng phát
hành th thông qua hotăđng thanh toán hàng hóa, dch v và hotăđng ng
tin mt.
o Cho phép ch th s dng s tin nm trong hn mc tín dngăđ thanh
toán hàng hóa, dch v mà không chuăphíăvƠăđc min lãi trong khong
thi gian nhtăđnh.ăSauăđó,ăch th phi chu lãi sutătheoăquyăđnh ca
Ngân hàng.
o Cho phép ch th ng bng tin mt s tin nm trong hn mc tín dng.
Trongătrng hp này ch th chu phí ng tin mt và lãi sut tính t
ngay thiăđim thc hin giao dch.
2.2.4. Hotăđng kinh doanh th tín dng
2.2.4.1. Các ch th tham gia hotăđng phát hành và thanh toán th tín dng
Theo Quy ch phát hành, s dng và thanh toán th ngân hàng ban hành kèm

theo quytăđnh s 20/2007/Q-NHNN ngày 15/05/2007, các ch th tham gia hot
đng phát hành và thanh toán th tín dng bao gm:
 T chc phát hành th: Là ngân hàng, t chc tín dng phi ngân hàng, t
chc tín dng hp tác, t chc khác không phi là t chc tín dngăđc
phép thc hin nghip v phát hành th, cp th cho các ch th là cá nhân


LUNăVNăTHC S

- 14 -

s dng, chu trách nhim thanh toán và cung cp các dch v liênăquanăđn
th đó;
 T chc thanh toán th:ă LƠă ngơnă hƠngă đc ngân hàng phát hành th y
quyn thc hin dch v thanh toán th theo hpăđng; hoc là thành viên
chính thc ca T chc Th, thc hin dch v thanh toán theo thaăc ký
kt vi T chc Th đó.ăNgơnăhƠngăthanhătoánăth ký kt hpăđng trc tip
viăcácăđnăv chp nhn th đ tip nhn và x lý các giao dch th tiănă
v chp nhn th, cung cp các dch v h tr,ăhng dnăchoănăv chp
nhn th.
 Ch th: Là cá nhân hoc t chcă đc t chc phát hành cp th đ s
dng. Ch th đng tên tha thun v vic s dng th vi t chc phát hành
th vƠăcóănghaăv thc hin tha thunăđó.
 n v chp nhn th: Là các t chc hoc cá nhân chp nhn thanh toán
hàng hóa, dch v, cung cp các dch v np, rút tin mt bng th bao gm
cácăđnăv cung ng hàng hóa dch v có lpăđt thit b thanh toán th và
cácăđnăv chp nhn hình thc thanh toán th thông qua Internet, có thc
hin ký hpăđng vi t chc thanh toán th.
 T chc chuyn mch th: Là t chc trung gian cung ng dch v kt ni h
thng x lý giao dch th cho các ngân hàng phát hành, ngân hàng thanh toán

vƠăđnăv chp nhn th theo tha thun bngăvnăbn gia các bên có liên
quan.







LUNăVNăTHC S

- 15 -

Hình 2.1: Các ch th tham gia hot đng phát hành và thanh toán th tín dng

Ngun: Tác gi
2.2.4.2. Hotăđng phát hành th tín dng
TheoăQuyăđnh s 610/2009/Q-TGăngƠyă23/11/2009ăv vic Phát hành, s
dng và thanh toán th tín dng Navicard ca Ngân hàng TMCP Nam Vit, phát hành
th tín dng là mt nghip v ca ngân hàng nhm cp phát th tín dng cho khách
hƠngăsauăkhiăđƣăthmăđnh Hpăđng s dng th tín dngănhălƠămtăcăs pháp lý
đc ký kt gia ngân hàng và khách hàng.
 đm bo hotăđng kinh doanh th đc thun li, miăquyăđnh v quyn và
nghaăv ca ngân hàng lnăkháchăhƠngăđu phiăđc ghi nhn trong Hpăđng s
dng th tín dng cùng viăcácăquyăđnhăkhácăcóăliênăquanăđn vic s dng và thanh
toán th.
Hotăđng phát hành th tín dng ca ngân hàng dinăraătheoăcácăbcăsauăđơy:
 KháchăhƠngăđn Chi nhánh/Phòng giao dch caăngơnăhƠngăđ yêu cu m th
tín dng.ăKháchăhƠngăđinăđyăđ thông tin trong Hpăđng s dng th tín