I HC M TP.HCM UNIVERSITE LIBRE DE BRUXELLES
UNIVERSITE OUVERTE DE HCMV ECOLE COMMERCE SOLVAY
MMVCFB
CHNG TRÌNH ÀO TO THC S QUN TR VIT – B
PROGRAMME DE MAITRISE EN MANAGEMENT VIETNAM –
COMMUNAUTE FRANCAISE DE BELGIQUE
A
CHIN LC KINH DOANH CNG SÀI GÒN
GIAI ON 2006 - 2015
CHUYÊN NGÀNH: QUN TR
LUN VN THC S QUN TR
Ngi hng dn khoa hc:
PGD-TS: NGUYN TH LIÊN DIP
Thành ph H Chí Minh
2006
LỜI CAM ĐOAN:
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và các kết quả được nêu trong luận văn tốt nghiệp là hoàn toàn
trung thực.
Nguyn Th Phng Nga.
LI CM N.
Trc ht, tôi xin trân trng cm n Ban Giám Hiu trng i hc M TP.
HCM và chng trình đào to Cao hc qun tr Vit-B đã to c hi cho tôi đc
tham ga khóa hc này, mt chng trình đc đánh giá là có cht lng hin nay. Xin
gi li cm n ti các Giáo s – Tin s đã truyn đt cho tôi nhng kin thc cùng
kinh nghim thc t, phng pháp nghiên cu, suy lun vô cùng quý báu.
Tôi xin gi li cm n sâu sc đn Phó Giáo s – tin s Nguyn Th Liên Dip,
ngi đã tn tình hng dn cho tôi hòan thành lun vn này.
Tôi xin trân thành cm n Tng Giám c Lê Công Minh, Ban Lãnh o Cng
Sài Gòn và các đng nghip, đã to điu kin và h tr giúp đ tôi có c hi tham gia
khóa hc, cung cp ý tng, cng nh nhng thông tin d liu
đóng góp cho bn lun
vn này.
Tôi xin trân thành cám n hai v điu phi viên ca chng trình là Anh Serge
Bywaski và Ch Bo Trân đã nhit tình giúp đ cho tòan th hc viên ca khóa hc
MMVCFB6 trong thi gian qua.
Xin gi li cm n ti hai Giáo s phn bin đ tài đã ch ra cho tôi nhng đim
cn lu ý nhm hòan thin bn lun vn.
Sau cùng tôi xin trân thành cm n gia đình, nhng ngi thân, b
n bè đã giúp
đ, c v, đng viên tôi trong sut khóa hc va qua.
Nguyn Th Phng Nga.
MUÏC LUÏC
Trang
Li m đu
Danh mc hình, bng biu.
Ni dung chính.
CHNG I: TNG QUAN V CHIN LC KINH DOANH 1
1.1.1 Chin lc kinh doanh 1
1.1.2 Khái nim v chin lc. 1
1.1.3 Các loi chin lc kinh doanh c bn ca doanh nghip: 3
1.2 Hoch đnh chin lc kinh doanh ca doanh nghip : 5
1.2.1 Khái nim v hoch đnh chin lc : 5
1.2.2 V trí và vai trò ca hoch đnh chin lc : 6
1.2.3 Quy trình hoch đnh chin lc kinh doanh ca doanh nghip. 7
1.2.3.1 Phân tích môi trng kinh doanh. 8
1.2.3.2 Phân tích hoàn cnh ni b 11
1.2.3.3 Xác đnh s mng và mc tiêu ca doanh nghip. 11
1.2.3.4 Hình thành các phng án chin lc. 13
1.2.3.5 La chn chin lc ti u 17
1.2.3.6 xut các gii pháp thc hin chin lc 18
CHNG II: PHÂN TÍCH THC TRNG HAT NG CA
CNG SÀI GÒN TRONG THI GIAN QUA.
2.1 Tng quan v đc đim ngun hàng, lung hàng dch v bc xp hàng
hóa thông qua cng. 19
2.2 Gii thiu khái quát v CSG. 20
2.2.1 Quá trình hình thành và phát trin Cng. 20
2.2.2 V trí đa lí Cng Sài Gòn. 22
2.2.3 Chc nng, và nhim v Cng Sài Gòn. 23
2.2.4 Lnh vc kinh doanh Cng Sài Gòn. 23
2.2.5 Tổ chức bộ máy quản lý của Cảng Sài Gòn. 25
2.2.6 Kt qu kinh doanh ca Cng Sài Gòn. 27
2.3 Phân tích hat đng ni b Cng Sài Gòn. 29
2.3.1 Ngun nhân lc. 29
2.3.2 Phng tin thit b cảng. 31
2.3.3 Tình hình tài chính ca Cng Sài Gòn. 32
2.3.4 Marketing. 33
2.3.5 H thng Cơng ngh thơng tin 34
2.3.6 Nghiên cu và phát trin 35
2.3.7 Nhng vn đ then cht phi đi mt ca Cng Sài Gòn 35
2.3.8 Tóm tt đim mnh,
đim yu ca Cng SàiGòn. 36
2.4 Phân tích s tác đng ca các yu t mơi trng. 40
2.4.1 Mơi trng v mơ 42
2.4.1.1 Mơi trng kinh 42
2.4.1.2 Mơi trng chính tr, pháp lý và chính ph. 42
2.4.1.3 Phân tích ngành cơng nghip cng bin. 43
2.4.1.4 H thng qun lý khai thác cng bin. 47
2.4.1.5 Cng đng cng. 48
2.4.1.6 Xu hng vn chuyn hàng hóa bng container. 49
2.4.1.7 Các yu t to nên sc cnh tranh ca cng bin. 49
2.4.2 Mơi trng vi mơ. 51
2.4.2.1 i th cnh tranh. 53
2.4.2.2 i th tim n. 53
2.4.2.3 Khách hàng. 54
2.4.2.4 Nhà cung cp. 54
2.4.2.5 Sn phm thay th. 55
2.4.3 Tóm tt c hi và thách thc ca Cng Sài gòn 55
2.4.3.1 C hi. 55
2.4.3.2 Thách thc. 56
CHNG III: NH HNG CHIN LC KINH DOANH CA CNG
SÀI GỊN N NM 2015.
3.1 Mc tiêu phát trin Cng Sài Gòn 59
3.1.1 Mc tiêu phát trin Tng Cơng ty Hàng hi Vit nam. 59
3.1.2 Mc tiêu phát trin Cng Sài Gòn đn 2015. 60
3.2 Hình thành các phng án và la chn chin lc kinh doanh ca
Cng Sài Gòn đn nm 2015 61
3.2.1 S dng k thut SWOT hình thành các phng án chin lc kinh
doanh ca Cng Sàigòn đn nm 2015. 61
3.2.2 La chn chin lc đ thc hin mc tiêu. 66
a) Chin lc liên doanh liên kt 74
b) Chin lc phát trin th trng. 74
c) Chin lc đi mi c cu t chc cơng ty. 75
3.3 Các gii pháp ch yu đ thc hin chin lc. 76
3.3.1 V c cu t chc. 76
3.3.2 Ngun nhân s 77
3.3.3 Nghiên cu và đu t phát trin. 78
3.3.4 V ngun huy đng vn. 78
3.4 Kin ngh đ xut 79
3.4.1 Vi Chính ph. 79
3.4.2 Vi Tng Cơng ty Hàng hi 79
3.4.3 Vi Hip hi cng bin. 80
Kết luận
Tài liệu tham khảo
Phụ lục.
1. Quan h quc t Cng Sài Gòn 22
2. V trí đa lý Cng Sài Gòn. 32
3. Thit b và công ngh xp d Cng Sài Gòn 32
4. C s h tng Cng Sài Gòn 32
5. Trang thit b Cng Tân Cng 53
6. Trang thit b Cng Container quc t. 54
DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU.
Trang
HÌNH
Hình 1.1 Mi quan h gia các tim lc đm bo thành cơng ca doanh nghip 5
Hình 1.2 Ba giai đon – ba h thng con ca q trình qun tr chin lc. 6
Hình 1.3 Quy trình hach đnh chin lc ca doanh nghip 8
Hình 1.4 S đ tng qt mơi trng vi mơ (lc theo mơ hình 5 tác lc ca
M.E. Porter) 10
Hình 1.5 Quy trình xác lp và phát trin bn s mng ca mt doanh nghip. 13
Hình 2.1: S đ c cu t chc Cng Sài Gòn . 26
Hình 2.2 Biu đ sn lng Cng Sài Gòn. 28
BẢNG BIỂU.
Bng 1. 1 Ma trn đánh giá các yu t ni b (IFE). 14
Bảng 1. 2 Ma trận đánh giá các yếu tố môi trường (EFE). 15
Bng 1.3 Ma trn SWOT. 16
Bng 1.4 Ma trn QSPM. 17
Bng 2.1 T l hàng vn chuyn xut nhp khu và vn chuyn ni đi
thơng qua Cng Sài Gòn. 20
Bng 2.2 Sn lng thơng qua cng Sài Gòn 27
Bảng 2.3 Kt qu kinh doanh Cng Sài Gòn 2003-2005 29
Bng 2.4 Các phng tin vn chuyn xp d chính ca Cng Sài Gòn 33
Bng 2.5 Ma trn đánh giá các yu t ni b (IFE) ca Cng Sài Gòn . 40
Bng 2.6: C s d liu. 46
Bng 2.7 Lng hàng hóa thơng qua khu c
ng Th Vi- Cái Mép nm
2020.(Khu vc phía Nam) 45
Bng 2.8 Ma trn đánh giá các yu t mơi trng (EFE) ca Cng Sài Gòn. 58
Bng 3.1 Ma trn SWOT ca Cng Sài Gòn . 63
Bng 3.2 Ma trn QSPM cho nhóm SO 68
Bng 3.3 Ma trn QSPM cho nhóm ST 70
Bng 3.4 Ma trn QSPM cho nhóm WO 72
Bng 3.5 Ma trn QSPM cho nhóm WT 74
LÔØI MÔÛ ÑAÀU.
Lý do chn đ tài.
Cng Sài gòn là ca ngõ chính ca Vit Nam thông thng vi các nc
trong khu vc ông Nam Á và các nc trên th gii. Cng Sài gòn là mt Cng
ln nht nc trong h thng cng bin ca Vit nam. Cng Sài gòn luôn đng đu
c nc v sn lng bc xp thông qua cng và v nng sut, cht lng cung
cp dch v. Lng hàng bc xp qua cng Sài gòn hàng nm bng 48% tng
lng hàng thông qua các cng trong khu vc h thng các cng TP. H Chí
Minh. Cng Sài gòn có mt h thng vùng hu phng vô cùng to ln có nhu cu
vn chuyn hàng hóa thông qua cng phc v cho đa bàn dân c tng cng
khang trên 20 triu ngi dân nh các tnh TP. H Chí Minh, Bình Dng, Biên
hòa, Vng tàu và các tnh khu vc ng bng Sông Cu Long. Trong sut bao
nm qua, Cng Sài gòn luôn đóng mt vai trò cc k to ln và có mt nhim v
quan trng: đm bo là ca bin thông thng chính cho nhu cu bc xp, vn
chuyn hàng hóa xut nhp khu, to tin đ cho vic phát trin nn kinh t khu
vc min nam và c đt nc.
Theo ngun d báo ca vin Nghiên cu và phát trin kinh t cho thy,
lng hàng hóa thông qua các Cng khu vc TP. H Chí Minh s tng trng
trong nhng nm k tip. D báo nm 2020 s là 36 – 37 triu tn nm. duy trì
mc 50%th phn hàng hóa bc xp qua Cng Sài Gòn thuc khu vc TP.HCM,
tng đng vi khang 17 triu tn nm, và phát trin Cng Sài Gòn trong tng
lai đáp ng yêu cu di di cng hin hu ra khu vc ngai thành, Cng Sài gòn
cn phi nghiên cu, phân tích và đ ra đc nhng chin lc phù hp trong giai
đan phát trin vi môi trng cnh tranh hin nay.
Hin nay có 22 cng trong h thng các cng bin khu vc TP. H Chí
Minh. Trong s đó, các cng có sc cnh tranh trc tip nh hng đn Cng Sài
gòn là các cng Tân Cng, cng Bn nghé, Cng VICT (Vietnam International
Container Terminal). Vi cùng mt mc tiêu phát trin th trng, đu t trang
thit b hin đi và h thng qun lý có hiu qu, các Cng trên s là nhng đi th
cnh tranh trc tip nh hng đn th phn ca Cng Si gòn.
Cng Sài gòn là đn v kinh doanh trc thuc Nhà nc, thc hin nhim
v kinh doanh cn c ch tiêu k hach ca Nhà nc. Vic xây dng cho bn thân
công ty mt chin lc kinh doanh dài hn có nhng khó khn nht đnh. Tuy
nhiên, trc nhim v đt ra kèm theo là nhng c hi và thách thc ca mình,
Cng Sài gòn cn phi xây dng chi mình mt chin lc kinh doanh rõ ràng, dài
hn cho nhng nm ti. ó chính là nguyên nhân và mc đích ca đ tài nghiên
cu này.
Mc đích và ý ngha nghiên cu đ tài.
Mc đích nghiên cu
Làm sáng t và h thng hóa nhng lý lun c bn v chin lc kinh
doanh ca doanh nghip. Vn dng lý thuyt đã tng kt và kt qu phân tích thc
tin đ xây dng chin lc kinh doanh ca Cng Sài gòn đn nm 2015 và các
gii pháp đ thc hin chin lc.
Ý ngha ca vic nghiên cu.
t c s lý thuyt v chin lc kinh doanh vn dng trong lnh vc kinh
doanh cng bin. Góp phn cùng Cng Sài gòn hình thành mt chin lc kinh
doanh có c s khoa hc và thc tin. Cung cp ngun t liu đ các bn đc tham
kho và làm tin đ cho nhng nghiên cu tip theo khi có điu kin
i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu.
Nh đã đ cp trên, Cng Sài gòn cn phi nghiên cu, lp ra chin lc
kinh doanh cho Cty, t chc thc hin có hiu qu đm bo duy trì và phát trin
đc v trí ca mình trong môi trng cnh tranh. làm tt, đi tng nghiên
cu đ tài s là:
− Phân tích môi trng kinh doanh ca Vit nam và trong khu vc, ca h
thng cng bin, ca Công ty, xác đnh đc nhng c hi, thách thc ca
Cng Sài gòn đ duy trì và phát trin.
− Phân tích hat đng ca Cng Sài gòn, so sánh vi nhng đi th cnh
tranh khác, tìm ra đc nhng đim mnh, đim yu, thy đc, c s, nn
tng đ vt qua và phát trin.
− Trên c s nhng phân tích trên, xác đnh đc nhng chin lc phù hp
cho s phát trin cho Cng Sài gòn.
Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên c
u ca đ tài là ngành khai thác cng bin nói chung và Cng
Sài Gòn nói riêng. C th là nghiên cu chin lc kinh doanh cp công ty ca
Cng Sài Gòn đn nm 2015, kt hp nghiên cu mt s công ty khác v mt s
ch tiêu có liên quan phc v cho hat đng nghiên cu này. tài ch tp trung
vào nghiên cu hach đnh ra đc chin lc kinh doanh ca Cng Sài Gòn,
không đi sâu vào công vic thc hin và qun lý chin lc. Thi gian nghiên cu
trong vòng t nm 2003 đn nm 2015.
Phng pháp nghiên cu
Phc v cho hat đng nghiên cu đ tài, chúng tôi vn dng tng hp
nhiu phng pháp. ó là phng pháp duy vt bin chng, duy vt lch s, suy
lun lôgíc, phân tích, thng kê, điu tra xã hi hc, phng pháp chuyên gia và k
thut Focus Group.
Kt cu ca lun vn
Ngòai phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, kt cu ca lun vn gm 3
chng:
Chng 1:Tng quan v chin lc kinh doanh.
Chng 2: Phân tích tình trng hat đng ca Cng Sàigòn trong thi gian qua.
Chng 3: nh hng chin lc kinh doanh ca cng Sàigòn đn nm 2015.
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
1
CHNG I
TNG QUAN V CHIN LC KINH DOANH
1.1 Chin lc kinh doanh.
1.1.1 Khái nim v chin lc.
Thut ng “ chin lc” đc xut hin ln đu và đã t rt lâu trong lnh vc
quân s, đó là tng th nhng phng châm và bin pháp có tính cht tòan cc, t vic
xác đnh mc tiêu, k hach ch yu đn vic t chc lc lng cho sut cuc chin.
Trong kinh doanh, chin lc đc đt ra khi có s cnh tranh gia các ch th kinh
doanh vi nhau và đc phát trin di nhiu hình thc.
Theo Raymond Alain – Thietart, chin lc là tng th các quyt đnh, các hành
đng liên quan đn vic la chn và phân b ngun nhân lc nhm đt mc tiêu nht
đnh.
Theo Henry Mintzbergs, chin lc là tin trình đ ra các quyt đnh và hành
đng mt cách liên tc.
Phát trin quan đim ca R.A.Thietart và H.Mintzbergs, Alfred.D.Chandler
(Strategy and structure chapters in the history of the in tastrial Enterprise, Cambridge,
M.A.Mitpress – 1962) đã đa ra quan đim có ni hàm rng và c th hn: chin lc
là tin trình xác đnh các mc tiêu c bn dài hn ca doanh nghip, la chn cách thc
hc phng hng hành đng và phân b ngun tài nguyên thit yu đ thc hin các
mc tiêu đó.
Theo Michael E.Porter (M.E.Porter “What is stratergy”, Harvard Business
Review, November – December, 1966), chin lc:
Th nht. Là s sáng to ra v th có giá tr và đc đáo bao g
m các hat đng khác
bit;
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
2
Th hai, là s la chn, đánh đi trong cnh tranh;
Th ba, là to ra s phù hp gia tt c các hat đng ca công ty.
Nh vy, nu nh R.A. Thietart, H.Mintzbergs và Alfred.D.Chandler c gng
làm rõ ni hàm ca khái nim chin lc, thì M.E. Porter li hng đn các cách thc
đ hình thành chin lc, mà thc cht là to ra th cnh tranh trc các đi th.
Tuy nhiên, theo nhng quan đim này thì vn
đ hiu qu trong vic s dng
ngun lc – mc tiêu cao nht suy cho cùng ca chin lc vn cha đc đ cp ti.
Vì vic to ra đc li th không phi bng mi giá mà ch vi chi phí có th chp
nhn đc. Do vy, mt cách tng quát chúng ta có th hiu đc: chin lc là nhng
k hach đc thit lp hoc nhng hành đng đc thc hin trong n lc ca mi
ngi nhm đt đc mc tiêu ca t chc mt cách có hiu qu.
Hoc c th hn, chin lc là mt chng trình hành đng tng quát, bao gm
vic xác đnh các mc tiêu dài hn, c bn ca mt t chc; la chn các đng li
hat đng và các chính sách điu hành thu nhp, b trí và s dng các ngun lc nhm
to ra hp lc đ đt đc các mc tiêu c th mt cách có hiu qu và giành đc li
th bn vng mang li giá tr gia tng cao cho t chc.
iu đó cng có ngha là, ni hàm ca chin lc phi bao quát đc các ni
dung:
Mt là: mc tiêu ca t chc phi đc th
hin trong chin lc, đó là xut phát đim
đ hình thành chin lc nhng đng thi cng là tiêu đích mà các chin lc phi
hng đn.
Hai là: các chính sách và k hach là nhng phng thc hành đng ca chin lc, và
tt nhiên đ đt đc mc tiêu mt cách có hiu qu thì các chính sách và hành đng
đó phi là s la chn ti u và đng viên đc s n lc ca mi thành viên trong t
chc.
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
3
Ba là : to ra đc li th trc các đi th là mc tiêu chin lc hng đn, nhng
quan trng hn là phi duy trì đc nhng li th đó – yu t khng đnh tính đúng đn
ca chin lc và đm bo cho s thành công ca t chc.
Ngoài ra, chin lc là chng trình hành đng tng quát, vic đt đc các li
th trc các đ
i th và duy trì nó là khó có th thc hin trong ngn hn, và nu đc
thì cng không chc chn s mang li thành công cho t chc. Vì vy, chin lc phi
đc xây dng trong mt thi gian dài nht đnh : 5 nm, 10 nm hoc lâu hn na.
1.1.2 Các loi chin lc kinh doanh c bn ca doanh nghip:
Tu thuc vào cách tip cn mà chin lc kinh doanh đc chia ra làm nhiu
loi. Nu cn c vào quy mô hay cp đ qun tr, thì chin lc kinh doanh ca doanh
nghip bao gm: chin lc cp công ty, chin lc cp đn v kinh doanh và chin
lc cp b phn chc nng.
- Chin lc cp công ty là nhng chin lc có tm bao trùm lên toàn b doanh
nghip, trong đó, xác đnh rõ s mng, mc tiêu, các hot đng kinh doanh doanh
nghip theo đui, các chính sách và k hoch c bn v phân phi ngun lc đ thc
hin hot đng kinh doanh đó.
- Chin lc cp đn v kinh doanh là cách thc mi đn v kinh doanh s dng
đ to li th cnh tranh cho mình. ó là vic xác đnh các ngun lc và các phi thc
cn thit cho tng hot đng các loi sn phm – th trng c th ca mi đn v kinh
doanh. Do vy, trng hp doanh nghip kinh doanh đn ngành thì chin lc cp đn
v kinh doanh và chin lc cp công ty có th coi là mt.
- Chin lc cp b phn chc nng là nhng chin lc đc xác đnh theo các
lnh vc tác nghip c th ca doanh nghip hoc các đn v kinh doanh nh: chin
lc ngun nhân lc, chin lc tài chính, chin lc maketing, chin lc nghiên cu
và phát trin …
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
4
Có th nói rng, nu nh chin lc cp công ty là chin lc ch đo, nhm
hng các hot đng ca doanh nghip vào các th trng hp dn, ni doanh nghip
có th xây dng hoc duy trì th cnh tranh thun li, thì chính chin lc cp đn v
kinh doanh là nhng chin lc to ra li th cnh tranh trên th trng đó, còn chin
lc cp b phn chc nng là công c h tr cho vic thc hin hai chin lc trên.
Trong chin lc cp công ty, nu cn c vào tính cht đc thù ca hot đng
qun tr thì chúng có th đc chia làm các loi :
- Chin lc tng trng tp trung là nhng chin lc tp trung vào vic ci
thin v th ca doanh nghip hoc sn phm hi
n có theo các hng: xâm nhp th
trng, tc gia tng th phn hin có bng s n lc mnh m và hiu qu hn trong
hot đng tip th; phát trin th trng, tc đa các sn phm hin có vào các th
trng mi; phát trin sn phm, tc đa vào th trng hin có nhng sn phm, dnh
v mi.
- Chin lc phát trin hi nhp tp trung vào gia tng quyn s hu hoc m
rng phm vi kim soát ca các doanh nghip lên các bên liên quan và đi th cnh
tranh theo các hng: hi nhp phía sau, tc hng đn các nhà cung cp hi nhp phía
trc, tc hng đn các đi th cnh tranh, đ cng c hoc gia tng th phn và v
th ca doanh nghip trc các đi th.
- Chin lc tng trng đa dng hoá là nhng chin lc hng vào phát trin
đa dng các mt hàng sn phm di các hình thc: đa đng hoá đng tâm, tc phát
trin thêm các sn phm mi có mi liên h vi sn phm và h thng maketing hin
có ca doanh nghip; đa dng hoá hàng ngang, tc phát trin thêm nhng sn phm
mi cùng lnh vc kinh doanh và h thng khách hàng nhng không có mi liên h gì
v mt k thut, công ngh vi sn phm hin có; đa dng hoá kt hp, tc phát trin
các sn phm hoàn toàn không có mi liên h gì vi sn phm hin có trên mi phng
din: k thut, công ngh; lnh vc kinh doanh, th trng và khách hàng.
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
5
- Chin lc suy gim là nhng chin lc đt trng tâm vào vic t chc, sp xp
li doanh nghip đ nâng cao hiu qu sau mt thi k phát trin nhanh hoc trì tr,
hoc ng phó trc nhng bin đng ca mơi trng có th làm thay đi c cu hoc
nguy c đi vi doanh nghip. Tu thuc vào tình hình hin ti và d báo tng lai mà
chin lc này có th là : ct gim chi phí, thu hi vn, thu hp hot đng, thanh lý
hoc hn hp gia các chin lc này.
Ngồi ra, đ theo đui mc tiêu tng trng, doanh nghip còn có th thc hin
các chin lc hng ra bên ngồi nh : chin lc hp nht, sát nhp, liên doanh …
1.2 Hoch đnh chin lc kinh doanh ca doanh nghip :
1.2.1 Khái nim v hoch đnh chin lc :
Hoch đnh chin lc có th hiu là mt q trình có h thng bao gm vic
xác đnh các mc tiêu dài hn và vch ra hng đi nhm đm bo cho doanh nghip
hồn thành các mc tiêu đó. Thc cht, đó là q trình tp trung vào các quyt đnh cn
thit đ duy trì các tim lc hin có và xây dng các tim lc mi bo đm s thành
cơng ca các doanh nghip trong dài hn (hình 1.1)
Vò thế cạnh tranh trong
thò trươ
ø
ng ha
á
pd
a
ã
n
Lợi thế cạnh tranh dài hạn
trong phối thức thò trường
Lợi thế cạnh tranh về
nguo
à
nlưc
Hình 1.1 Mối quan hệ giữa các tiềm lực bảo đảm sự thành công của doanh
Vấn đề chính của
chiến lược công ty
Vấn đề chính của chiến
lược kinh doanh
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
6
- Mt là, có v th mnh trong các th trng hp dn, tc mt th phn đáng k trong
các th trng có quy mơ ln hoc mc đ tng trng và cng đ cnh tranh cao.
- Hai là, có li th cnh tranh dài hn trong phi thc th trng, tc to ra đc s
khác bit hố hoc chi phí h trc các đi th.
- Ba là, có li th c
nh tranh dài hn v ngun lc, tc phi to ra đc nhng nng lc
lõi thc s và đc thù ca doanh nghip.
Nh vy, cp cơng ty, ni dung chính yu ca hoch đnh chin lc là xác
đnh các chin lc kinh doanh s đc s dng đ tng cng v th cnh tranh ca
doanh nghip.
1.2.2 V trí và vai trò ca hoch đnh chin lc :
Hình 1.2 Ba giai đon – ba h thng con ca q trình qun tr chin lc.
Thực hiện
chiến lược
Đánh giá
chie
á
n lươc
Hoạch đònh
chiến lược
Thông tin triển khai
Thông tin phản hổi
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
7
Hoch đnh chin lc là mt h thng, là giai đon đu ca quá trình qun tr
chin lc (hình 1.2). Các quyt đnh trong giai đon này s gn doanh nghip vi các
sn phm, th trng, ngun tài nguyên và công ngh c th trong mt thi k nht
đnh, làm c s cho vic trin khai giai đon thc thi chin lc và đánh giá chin
lc. Vì vy, hoch đnh chin lc đc coi là nhim v trung tâm ca qun tr chin
lc, yu t c bn bo đm s thành công ca chin lc.
mt phng din khác, hoch đnh chin lc có th hiu nh là mt quá
trình hot đng đc lp vi các hot đng kinh doanh hàng ngày, nhng vch ra
phng thc hành đng cho nhng hot đng này. Trong khi đó, hai nhim v thc thi
và đánh giá chin lc là mt phn ca quá trình qun tr công vic hng ngày ca
doanh nghip. Bi vy có th nói, hoch đnh chin lc đóng vai trò ch đo trong
quá trình qun tr chin lc, còn thc thi chin lc và kim soát chin lc là kt qu
ca vic m rng hoch đnh chin lc.
1.2.3 Quy trình hoch đnh chin lc kinh doanh ca doanh nghip.
ây là ni dung quan trng nht xuyên sut quá trình xây dng chin lc. Vì,
thc cht ca xây dng chin lc là t chc trin khai quy trình hoch đnh chin
lc. Cho đn nay trên th gii đã có nhiu nghiên cu chuyên sâu v vn đ này,
nhng có th nói, hai mô hình đc vn dng ph bin là ca Fred R. David và ca
Thomas L. Wheelen – J.D. Hunger. K tha và phát trin hai mô hình này, theo chúng
tôi, đ đn gin trong vn dng, vic xây dng chin lc kinh doanh ca doanh
nghip có th trin khai theo quy trình sau đây (hình 1.3)
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
8
1.2.3.1 Phân tích mơi trng kinh doanh.
Theo quan đim h thng, hot đng kinh doanh ca doanh nghip din ra trong
mt mơi trng nht đnh, đó là nhng yu t, nhng lc lng, và th ch … nm
ngồi s kim sốt ca doanh nghip, nhng có tác đng trc tip hay gián tip đn
hot đng ca doanh nghip. ây là lý do chính buc các nhà qun tr gia phi phân
tích mơi trng kinh doanh trong q trình hoch đnh chi
n lc, mc đính là đ nhn
din và đánh giá nhng c hi doanh nghip có th tn dng và nhng nguy c doanh
nghip cn phi né tránh trong q trình hot đng.
Cn c vào tính cht và phm vi tác đng, mơi trng kinh doanh ca doanh
nghip đc chia là 2 cp đ: mơi trng v mơ và mơi trng vi mơ.
Mơi trng v mơ đc cu thành t các yu t ch yu là: kinh t, chính tr,
pháp lý và chính ph
, vn hố và xã hi dân c, điu kin t nhiên, khoa hc và cơng
ngh. Trong đó :
Phân tích
mơi trng
kinh doanh
Phân tích
hồn cnh
ni b
Xác đnh
s mng
và mc tiêu
ca DN
Hình
thành các
phng
án chin
l
c
La chn
chin
lc
ti u
xut
gii pháp
thc hin
chin
l
c
Thông
tin
phản
ho
à
i
Hình 1.3 Quy trình hoạch đònh chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp
Thc hin
chin lc
và
đánh giá
chin lc
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
9
Yu t kinh t đc đc trng bi 1 lot các nhân t nh: tc đ tng trng
kinh t, thu nhp bình quân đu ngi, chính sách quan th, t l lm phát, tht nghip,
lãi sut, t giá hi đoái, đu t nc ngoài…
Yu t chính tr pháp lý và chính ph th hin s n đnh hay không v ch đ
chính tr, s thay đi ca h
thng lut pháp và các chính sách điu tit kinh t v mô
ca chính ph.
Yu t vn hoá và xã hi dân c bao gm nhng chun mc, nhng giá tr, trình
đ dân trí, phong tc, tp quán, thói quen tiêu dùng, dân s và s phân b dân c …
Yu t t nhiên và môi trng th hin v trí đa lý ca doanh nghip, điu
kin khí hu, đt đai, đc tính nguyên liu và yêu cu b
o v môi trng sinh thái…
Yu t khoa hc và công ngh đc đc trng bi tc đ phát trin khoa hc, s
ra đi nhng công ngh mi to ra các sn phm có tính hu dng cao và rút ngn
vòng đi ca nó.
c đim ca môi trng v mô là tác đng trc tip hay gián tip lên mi
doanh nghip, bt lun các doanh nghip có kinh doanh trong ngành nào, vì mi s
thay đi ca chúng đu có tác
đng đn tng cung, tng cu tiêu dùng và tc đ đu t
ca xã hi, đn chi phí và thu nhp ca doanh nghip …, nên còn có tên gi là môi
trng tng quát.
Môi trng vi mô đc cu thành t các yu t ch yu là : đi th cnh tranh,
khách hàng, nhà cung cp, đi th tim n và sn phm thay th. c đim ca các yu
t này là tác đng trc tip lên các doanh nghip kinh doanh trong cùng ngành hàng,
nên còn đc gi là môi trng ngành. Theo Michael E. Porter, đó là nhng tác lc lên
doanh nghip và to ra cu trúc cnh tranh trong 1 ngành (hình 1.4). Vì vy, sc mnh
ca nhng tác lc này s quyt đnh mc đ đu t, cng đ cnh tranh và mc li
nhun ca ngành.
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
10
Hình 1.4 S đ tng qt mơi trng vi mơ (lc theo mơ hình 5 tác lc ca M.E.
Porter)
V phng pháp, vic phân tích mơi trng vi mơ cn đc tin hành ln lt
trên tng yu t theo các ni dung :
- Xác đnh th trng phân tích.
- Mơ t tình hình cnh tranh hin ti.
- D đốn s phát trin ca các tác lc cnh tranh và các thay đi s tác đng lên
cng đ cnh tranh và do đó tác đ
ng lên biên li nhun.
Cui cùng, đ làm c s cho vic xây dng chin lc, kt qu phân tích mơi
trng cn đc tóm tt bng các c hi, đe do cùng các tác lc cnh tranh và lng
Đối thủ
cạnh tranh mới
Đối thủ cạnh tranh
trong ngành
Cạnh tranh giữa các
đối thủ hiện tại
Nhà cung cấp
Sức mạnh
trong thương lượng
củanhà cung cấp
Nguy cơ từ đối thủ
cạnh tranh mới
Sức mạnh trong
thương lượng
của n
g
ười mua
Người mua
Sản phẩm
thay thế
Nguy cơ từ các
sản phẩm thay thế
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
11
hoá chúng trên ma trn đánh giá các yu t môi trng (ph lc 2) và ma trn hình nh
cnh tranh (ph lc 3).
1.2.3.2 Phân tích hoàn cnh ni b
Hoàn cnh ni b ca doanh nghip quy đnh ni lc ca doanh nghip, đc đc
trng bi h thng các yu t : ngun nhân lc, c s vt cht, tài chính – k toán,
marketing, sn xut và dch v, nghiên cu và phát trin, h th
ng thông tin và các yu
t khác.
Lý lun và thc tin đu chng minh rng kh nng tn dng c hi và đi th vi
nhng đe do ca môi trng ph thuc vào hoàn cnh ni b ca doanh nghip – đó
là nhng yu t cu thành nó và s phi thc gia chúng. Bi th trong hoch đnh
chin lc , phân tích hoàn cnh ni b là vic làm không th thiu đc vi mc đích
là xác đnh các đim mnh, đc bit là nhng nng lc lõi ca doanh nghip cn đc
đu t đ duy trì, phát trin; cùng nhng đim yu, doanh nghip cn n lc ci thin
và khc phc.
V phng pháp, đ đt đc mc đích trên, phân tích hoàn cnh ni b cn đc
tin hành theo tng yu t và tp trung vào các ni dung:
Mt là, phân tích hin trng và kh nng đu t phát trin các yu t đó trong dài hn.
Hai là, đáng giá nng lc ca mi yu t so vi yêu cu phát trin ca doanh nghip và
các đi th cnh tranh trc tip đ nhn din các đim mnh, yu cho mi yu t.
Kt qu phân tích đc tóm t
t và lng hoá trên ma trn đánh giá ni b – c s
đ xác đnh mc đ phi thc gia các yu t bên rong và nng lc lõi ca doanh
nghip(ph lc 4).
1.2.3.3 Xác đnh s mng và mc tiêu ca doanh nghip.
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
12
ây là mt trong nhng ni dung đu tiên và rt quan trng ca hoch đnh chin
lc, vì nó là c s khoa hc mang tính nn tng cho quá trình hình thành và la chn
chin lc kinh doanh ca doanh nghip.
S mng ca doanh nghip là mt khái nim dùng đ ch mc đích, lý do và ý
ngha ca s ra đi và tn ti ca doanh nghip. ó là bn tuyên ngôn đi vi xã hi và
tính hu ích ca doanh nghip, nhng trit lý h theo đui, nhng cái mà h mun tr
thành, nhng khách hàng h mun phc v, nhng phng thc mà h hành
đng…theo Peter Drucker, s mng là li gii thích dành cho câu hi” công vic kinh
doanh ca chúng ta là gì?”.
V ni dung, mt bng s mng đc coi là hoàn chnh khi nó tr li đy đ các
câu hi: ai là ngi tiêu th sn phm ca doanh nghip? Dch v, sn phm chính ca
doanh nghip là gì? Th trng ca doanh nghip đâu? Công ngh có phi là mi
quan tâm hàng đu ca doanh nghip hay không? Doanh nghip có ràng buc vi các
mc tiêu kinh t hay không? âu là nim tin c bn, giá tr, nguyn vng và các u
tiên ca doanh nghip? Nng lc lõi hoc các li th cnh tranh ch yu ca doanh
nghip là gì? Hình nh công cng có là mi quan tâm ch yu đi vi doanh nghip
hay không? Thái đ ca doanh nghip đi vi nhân viên nh th nào?
V xác lp và phát trin s mng, đó là mt quá trình đc tin hành thng xuyên
trong quá trình qun tr chin lc và có th đc xác đnh theo quy trình sau đây (hình
1.5)
Chng I: Tng quan v chin lc kinh doanh
13
Hình 1.5 Quy trình xác lp và phát trin bn s mng ca mt doanh nghip.
Mc tiêu là s c th hố ni dung, là phng tin đ thc hin thành cơng s
mng. ó là khái nim đ ch trng thái mong đi, nhng tiêu đích c th mà doanh
nghip mun và bng n lc ca mình có th đt đc sau mt khong thi gian nht
đnh.
Tu theo cách tip cn, m
c tiêu ca doanh nghip đc chia làm các loi khác
nhau. Tuy nhiên, trên thc t, la chn loi mc tiêu nào ph thuc vào tng thi k,
sn phm, lnh vc qun tr và hot đng ca doanh nghip. đây, chin lc đc đ
ra trong dài hn, do vy nhng mc tiêu cn đc u tiên xác đnh phi là mc tiêu dài
hn, mc tiêu tng trng nhanh và mc tiêu đnh hng nhng khơng xem nh s
phi thc gia các loi mc tiêu khác. Hn na vì tính kh thi ca chin lc, mà các
mc tiêu đc xác dnh và la chn phi có cn c khoa hc; đm bo tính thng nht
và tính liên tc, tính tiên tin nhng hin thc, linh hot; và đc n đnh bng các ch
tiêu đnh lng trong mt thi gian c th.
1.2.3.4 Hình thành các phng án chin lc.
Theo quan đ
im ca đa s các nhà nghiên cu qun tr chin lc, k thut hình
thành các phng án chin lc có th đc tng hp thành mt quy trình gm 3 giai
đon : giai đon nhp vào, giai đon kt hp và giai đon quyt đnh.
Hình thành
ý tưởng
ban đầu về
sứ mạng
Phân tích
mơi trường
và hoàn cảnh
nội bộ
Xem xét lại
ý tưởng hoặc
sứ mạng
ban đầu
Xác đònh
bản
sứ mạng
chính thức
T chức
thực hiện
bản
sứ mạng
Thông tin phản hồi