Phân tích yếu tố tăng trưởng vùng kinh tế trọng điểm vùng đồng bằng Sông Cửu Long thời kỳ 2000 đến 2009

TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T
oo0oo—
H và tên: NGUYN TRN ANH TH
MSSV: 40662236
PHÂN TÍCH YU T TNG TRNG
VÙNG KINH T TRNG IM
VÙNG NG BNG SÔNG CU LONG
THI K 2000-2009

KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH: KINH T
Thành ph H Chí Minh – nm 2010
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
MC LC
M U 1 U
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu và câu hi nghiên cu 2
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. Phm v nghiên cu 3
5. Ngun s liu, d liu. 3
6. Kt cu ca khóa lun 3
CHNG 1: C S KHOA HC 5
1.1 C s lý lun 5
1.1.1 Khái nim v tng trng và phát trin 5
1.1.2 Mt s mô hình tng trng kinh t. 6
1.1.3 K thut phân tích SWOT. 11
1.2 C s thc tin 14
1.2.1  tài 1 14
1.2.2  tài 2 16
CHNG 2: PHÂN TÍCH YU T TNG TRNG CA VÙNG KTT VÙNG

BSCL THI K 2000-2009 20
2.1 Tng quan v v trí đa lý kinh t và điu kin t nhiên ca vùng KTT vùng
BSCL. 20
2.1.1 V trí đa lý kinh t 21
2.1.2 Khí hu và tài nguyên đt 26
2.1.3 Tài nguyên khoáng sn 31
2.1.4 Tài nguyên rng 32
2.2 Phân tích yu t tng trng 35
2.2.1 Phân tích ngun vn đu t phát trin  vùng KTT vùng BSCL thi k
2007-2009 36
2.2.2 Phân tích lc lng lao đng ca vùng KTT vùng BSCL thi k 2008-
2009. 43
2.2.3 Trình đ khoa hc – k thut vùng KTT vùng BSCL. 45
2.3 ánh giá yu t tng trng ca vùng KTT vùng BSCL thông qua ma trn
SWOT 48
CHNG 3: MT S GII PHÁP GÓP PHN THÚC Y TNG TRNG
VÙNG KTT VÙNG BSCL 50
N NM 2015 50
3.1 Gii pháp tng cng kh nng thu hút vn đu t và nâng cao hiu qu s
dng vn ca vùng KTT vùng BSCL 50
3.2 Gii pháp nâng cao cht lng lao đng và kh nng ng dng khoa hc – k
thut  vùng KTT vùng BSCL. 52
KT LUN 55
PH LC 58
TÀI LIU THAM KHO 60

iv
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
DANH MC BNG VÀ BIU 
• Bng 1.1: Ma trn SWOT.

• Bng 1.2: Quy trình phân tích SWOT.
• Bng 2.1: Nm đa phng có s trng hc và hc sinh nhiu nht
vùng BSCL (2008).
• Bng 2.2: Nm đa phng có din tích lúa ln nht vùng BSCL
(2000-2008).
• Bng 2.3: Nm đa phng có sn lng lúa cao nht vùng BSCL
(2000-2008).
• Bng 2.4: Nm đa phng có sn lng thy sn cao nht vùng BSCL
(2000-2008).
• Bng 2.5: Nm đa phng có giá tr công nghip cao nht vùng BSCL
(2000-2008).
• Bng 2.6: Tng thu và chi Ngân sách ca các vùng KTT (2008).
• Bng 2.7: Tng chi Ngân sách và chi đu t phát trin ca các đa
phng trong vùng KTT vùng BSCL (2007-2009).
• Bng 2.8: Vn ODA cam kt và gii ngân ca c nc (2001-2007).
• Bng 2.9: u t trc tip nc ngoài vào các đa phng trong vùng
KTT vùng BSCL.
• Bng 2.10: Dân s các đa phng trong vùng KTT vùng BSCL
(2008).
• Biu đ 2.1: Din tích các đa phng trong vùng BSCL (2008).
• Biu đ 2.2: Dân s các đa phng vùng BSCL (2008).

v
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
• Biu đ 2.3: T l hc sinh tt nghip ph thông ca các đa phng
vùng BSCL (2008).
• Biu đ 2.4: Nm đa phng có sn lng lúa cao nht vùng BSCL
(2000-2008).
• Biu đ 2.5: Tng giá tr sn xut thy sn ca các đa phng vùng
BSCL (2008).

• Biu đ 2.6: Vn đu t vào các vùng KTT ca c nc (2008).
• Biu đ 2.7: C cu lao đng ca vùng KTT vùng BSCL (2008).

vi
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
M U
1. Lý do chn đ tài.
Nn kinh t Vit Nam có tc đ tng trng khá cao trong nhng nm gn
đây, trung bình 8%/nm (2001-2007) (Tin s V Quang Vit), tình hình chính tr n
đnh và v th trên trng quc t ngày càng gia tng đáng k. Tuy nhiên, s tng
trng ca nc ta đa phn li ph thuc vào vic khai thác và xut khu các ngun
tài nguyên di dng thô, hoc gia công cho nc ngoài. iu này làm hao ht
ngun tài nguyên có hn ca quc gia, nhng giá tr mang li không tng xng vi
tim nng (TS Nguyn Trung, 2009). Mc khác, do đa hình lãnh th tri dài dn
đn vic phân b các ngun lc gia các vùng, min không đng đu. Do đó, vic
thành lp các vùng kinh t trng đim (KTT) làm đng lc thúc đy các vùng
khác, nhm tng nhanh quy mô kinh t là yêu cu tt yu và cp thit trong thi k
m ca hi nhp hin nay. Theo Ban ch đo điu phi phát trin các vùng KTT,
tính đn nay c nc đã có bn vùng VTT, bao gm: vùng KTT phía Bc, vùng
KTT Trung B, vùng KTT phía Nam và vùng KTT vùng ng bng sông Cu
Long.
ng bng sông Cu Long (BSCL) là vùng châu th rng ln và trù phú;
có v trí đa lý thun li cho phát trin nông nghip và thy hi sn, vi các mt
hàng chin lc là lúa go, cá tra và cá basa; là ni hi t các điu kin ng dng
công ngh cao vào phát trin sn xut nông nghip phc v cho nhu cu trong nc
và xut khu quy mô ln nht nc (Phó Th tng Hoàng Trung Hi, 2009). Tuy
nhiên trên thc t, BSCL cha đc khai thác và phát trin đúng mc vi tim lc
vn có. Do đó, ngày 16 tháng 4 nm 2009, Th tng Chính ph đã ký quyt đnh
thành lp vùng KTT vùng BSCL, bao gm ba tnh và mt thành ph: Tnh An
Giang, Kiên Giang, Cà Mau và thành ph Cn Th (Quyt đnh 492/Q-TTg).

Vùng KTT này đc k vng đóng vai trò đu tàu, là đng lc thúc đy các tnh
còn li trong vùng BSCL tng trng và phát trin kinh t nhanh hn, mnh hn
trong thi gian ti.

1
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Do đó, tác gi la chn thc hin đ tài “ Phân tích yu t tng trng kinh t
ca vùng Kinh t trng đim vùng ng bng sông Cu Long thi k 2000-
2009.” nhm xem xét và đánh giá các yu t tng trng hin có ca vùng
KTT vùng BSCL.
2. Mc tiêu nghiên cu và câu hi nghiên cu.
Mc tiêu nghiên cu.
• Tham kho và nghiên cu lý thuyt, lý lun v tng trng, phát trin và
phát trin bn vng.
• Xem xét, phân tích các yu t tng trng ca vùng KTT vùng
BSCL bao gm ba tnh An Giang, Kiên Giang, Cà Mau và thành ph
Cn Th trong thi k 2000-2009. Qua đó, đánh giá nhng thun li và
khó khn ca vùng KTT vùng BSCL.
•  xut gii pháp góp phn thúc đy tng trng kinh t vùng KTT
vùng BSCL đn nm 2015.
Câu hi nghiên cu.
• Nguyên nhân la chn ba tnh An Giang, Kiên Giang, Cà Mau và thành
ph Cn Th vào vùng KTT vùng BSCL?
• Nhng yu t tng trng kinh t ca vùng là gì?
• Nhng u đim và nhc đim trong tng trng kinh t ca vùng là gì?
• Nhng bin pháp góp phn thúc đy tng trng là gì?
3. Phng pháp nghiên cu.
• Phng pháp phân tích, h thng, thu thp và x lý các s liu thng kê
ca vùng KTT.
• S dng phng pháp thng kê mô t nhm phân tích, đánh giá, tng

hp nhng yu t v tng trng.

2
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
4. Phm v nghiên cu.
 tài nghiên cu v yu t tng trng kinh t ca vùng KTT vùng
BSCL, bao gm ba tnh An Giang, Kiên Giang, Cà Mau và thành ph Cn
Th, trong thi k 2000-2009.

5. Ngun s liu, d liu.
•  tài ch s dng nhng s liu, d liu th cp đc cung cp và tng
hp t các ngun sau:
• S liu, d liu đc Tng cc thng kê và các c quan chc nng công
b và xut bn.
• Các tài liu nghiên cu đã đc Trung tâm nghiên cu Kinh t Min
Nam, Vin Chin lc phát trin, B K hoch - u t đã thc hin.
• S liu đc đng ti t tp chí, internet,…
6. Kt cu ca khóa lun.
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài gm ba chng:
• Chng 1: C s khoa hc.
C s khoa hc ca đ tài bao gm hai phn là c s lý lun và c s thc
tin. C s lý lun khái quát v khai nim tng trng và phát trin; mt s
mô hình tng trng và k thut phân tích SWOT. C s thc tin trình bày
nghiên cu v tng trng kinh t đã đc công b trc đây, da vào
nhng lý thuyt tng trng đã trình bày  c s lý lun.
• Chng 2: Phân tích yu t tng trng kinh t ca vùng KTT
vùng BSCL thi k 2000-2009.
Da trên c s khoa hc, tác gi đi sâu phân tích các yu t tng trng ca
vùng, đng thi gii thích nguyên nhân vic la chn ba tnh An Giang,
Kiên Giang, Cà Mau và thành ph Cn Th vào vùng KTT. Kt hp vi

3
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
k thut phân tích SWOT đ hiu đc u nhc đim ca vùng trong tng
trng kinh t.
• Chng 3: Mt s gii pháp nhm thúc đy tng trng kinh t
vùng KTT vùng BSCL đn nm 2015.
Thông qua kt qu phân tích yu t tng trng, tác gi đ xut mt s gii
pháp nhm góp phn thúc đy tng trng kinh t ca vùng KTT vùng
BSCL.

















4
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
CHNG 1: C S KHOA HC

1.1 C s lý lun.
1.1.1 Khái nim v tng trng và phát trin.
Khái nim v tng trng
Cho đn thi đim hin nay vn cha có mt đnh ngha chung nht, chính
xác nht v tng trng. Mi nhà kinh t hc đa ra mt đnh ngha và quan đim
khác nhau da trên nhng c s khác nhau. Theo Simon Kuznets: “Tng trng là
s gia tng mt cách bn vng v sn lng bình quân đu ngi hay sn lng trên
mi công nhân”. Mc khác, Douglass C. North và Robert Paul Thomas li cho rng:
“Tng trng kinh t xy ra nu sn lng tng nhanh hn dân s” (Nguyn Trng
Hoài, 2007).
Nh vy c hai đnh ngha trên v tng trng đu mang đim chung ln nht là
quá trình to ra sn lng thc bình quân đu ngi cao hn.
Sn lng đc đ cp đn trong c hai đnh ngha trên không ch hiu đn thun là
sn lng mà xã hi sn xut đc, mà phi đc hiu mt cách rng hn là hàng
hóa và dch v mà mi cá nhân trong xã hi có th th hng đc.
Do đó, tng trng kinh t, nói chung, có th hiu là s gia tng phúc li ca con
ngi.
Tng trng kinh t đc th hin trên hai phng din quy mô và tc đ.
Quy mô cho thy sn lng hay phúc li xã hi tng nhiu hay ít. Trong khi đó, tc
đ cho thy sn lng hay phúc li xã hi tng nhanh hay chm.
Tng trng bn vng phi da trên cht lng lao đng, kh nng áp dng
tin b khoa hc – công ngh và c cu kinh t hp lí.
Các ch tiêu đánh giá tng trng: GDP, GNI, tc đ tng trng kinh t.


5
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Khái nim v phát trin.
Tng t nh tng trng, hin cha có mt đnh ngha hoàn chnh v phát
trin. Theo PGS, TS Nguyn Trng Hoài (2007): “Phát trin kinh t, mt cách đy

đ, thng bao hàm nhng thay đi toàn din hn liên quan đn nhng vn đ
chính tr, vn hóa, xã hi, th ch”.
Mc tiêu ca phát trin chính là con ngi, do đó cn có c cu kinh t phù
hp, các điu kin phát trin đ gia tng tng thu nhp hay thu nhp bình quân ca
nn kinh t, hng ti xóa nghèo, suy dinh dng, tng tui th, y t, giáo dc, nâng
cao trình đ dân trí.
Tuy nhiên, phát trin không phi là mc tiêu cui cùng ca mt nn kinh t,
mà phi là phát trin mt cách bn vng. Theo y ban môi trng và phát trin th
gii (WCED)(1987): “Phát trin bn vng là s phát trin đáp ng các nhu cu hin
ti mà không làm nguy hi đn kh nng đáp ng nhu cu ca th h tng lai.”.
Mc khác, ti hi ngh Thng đnh Th gii  Nam Phi (2002): “Phát trin bn
vng là quá trình phát trin có s kt hp cht ch, hp lý, hài hòa gia ba mt: tng
trng kinh t (n đnh), ci thin xã hi (tin b và công bng) và bo v môi
trng (khai thác hp lý, tit kim và môi trng sng)”
1
.
Nh vy, phát trin bn vng là tng trng đc duy trì mà không làm gim tr
lng ca các ngun lc hiu qu.
1.1.2 Mt s mô hình tng trng kinh t.
Tng trng kinh t là mt b phn quan trng ca kinh t phát trin. ng
vi tng giai đon, tng thi k, chúng ta có nhng lý thuyt và mô hình tng
trng, phát trin kinh t tng ng. Tri qua hn 200 nm phát trin, kinh t hc đã
có nhng lý thuyt, mô hình tng trng và phát trin tiêu biu nh: Mô hình tng
trng Harrod – Domar (1939-1946), lý thuyt phát trin ca Lewis (Gia thp niên
1950), mô hình tng trng Solow (1956), lý thuyt các giai đon tng trng ca


1
Tp chí Cng Sn,
www.tapchicongsan.org.vn

6
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Rostow (1960). Trong đ tài, tác gi s trình bày hai mô hình Harrod – Domar và
Solow, nh là hai mô hình tng trng tiêu biu và phù hp nht vi ni dung ca
đ tài
Mô hình Harrod – Domar.
2
Nm 1939, nhà kinh t hc ngi Anh là Roy Forbes Harrod đã nghiên cu
và phát trin mt mô hình lý thuyt kinh t phát trin quan trng trong nhóm lý
thuyt phát trin tuyn tính. n nm 1946, Evsey David Domar, nhà kinh t hc
ngi Ba Lan, cng xây dng mt mô hình tng t. C hai mô hình đu đ cp đn
tng trng trong mi quan h gia tit kim và đu t, nên mô hình đc gi vi
tên chung là Harrod-Domar.
Mô hình Harrod – Domar cho rng mi nn kinh t đu phi dành mt t l
thu nhp nht đnh đ bù đp nhng hao mòn ca tr lng vn đã đu t, hay còn
gi là khu hao tr lng vn ca nn kinh t. Và mun thúc đy tng trng thì
phi có đu t mi.
Mô hình đã đa ra các gi thuyt sau:
• Có mi quan h trc tip gia quy mô tr lng vn (K), lao đng (L) và
tng sn lng quc gia GDP (Y).
Y = f(K, L)
• Nng sut không đi theo quy mô.
)1,(
L
K
f
L
Y
=

• Toàn b tit kim đu đc chuyn sang đu t.
H s ICOR ( Incremental Capital Output Ratio) là s vn đu t cn thit đ
to thêm mt đn v tng trng trong thu nhp.


2
Nguyn Trng Hoài (2007), Kinh t phát trin, NXB Lao đng, Tp. HCM.

7
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Y
K
kICOR
Δ
Δ
==

• ICOR thp th hin trình đ k thut thô s và s dng nhiu lao đng, và
ngc li.
• ICOR còn th hin hiu qu đu t. ICOR càng thp chng t phân b hiu
qu, cùng mt mc đu t nhng sn lng tng thêm nhiu hn, và ngc
li.
Quan đim ca Harrod- Domar cho rng tng trng kinh t đc xác đnh
bi ba thành phn:
• T l tit kim quc gia: s.
• T l vn trên sn lng: k (ICOR).
• T l khu hao ca tr lng vn: d.
d
k

s
g −=

Ngha là vi mt t l khu hao cho trc, nn kinh t nào có kh nng tit kim
càng cao, đng ngha vi đu t càng nhiu, thì GDP tng càng ln, và ngc li.
Ngoài ra, h s ICOR cao hay thp cng đóng vai trò nh hng đn kt qu tng
trng ca nn kinh t.
Hn ch ca mô hình Harrod- Domar:
• Khi áp dng cho các quc gia đang phát trin, đc đu t vn nhiu, mô
hình Harrod – Domar không th gii thích đc vì sao các nc này vn
nghèo. Ngoài yu t vn, đ nn kinh t đt đc tng trng bn vng còn
phi k đn nhng vn đ nh kh nng qun tr, thiu lao đng có tay ngh,
mà nhng điu này Harrod – Domar đã không đ cp đn.
• Mô hình đã b qua yu t khoa hc – k thut thay đi, đây là đim không
thc t ca mô hình. Trên thc t, đã có rt nhiu nc nh vào s phát trin

8
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
ca khoa hc – k thut đã thay đi và bt kp vi các nc phát trin. in
hình là Nht Bn, Hàn Quc, Singapore. Nh vy, vic loi b yu t khoa
hc – l thut thay đi đã làm gim phn nào tính thc t ca mô hình.
Mô hình tng trng Solow.
3

Mô hình đc phát tin bi nhà kinh t hc Robert Solow vào nm 1965.
“Vi nhng gi thuyt c bn, mô hình đã chng minh trong dài hn nn kinh t có
xu hng tin đn trng thái cân bng vi mc tng trng liên tc và đu. Trng
thái cân bng đc đc trng bi mc tích ly vn trên mi lao đng và mc sn
lng trên mt lao đng không đi.” ( Nguyn Trng Hoài, 2007).
Mô hình s dng hàm sn xut Tân c đin đng nht bc mt đc trng

cho sinh li không đi theo quy mô.
),( LKFY
=
(1)
Hàm s này có hai đc đim c bn:
• Sinh li không đi theo quy mô. Ngha là phn trm gia tng đng thi trong
lao đng và vn cng s dn đn cùng phn trm gia tng trong sn lng.
• Sn phm biên ca các yu t sn xut là dng và gim dn. Ngha là khi
tng thêm mt đn v lao đng hoc vn thì mc gia tng ca sn lng s
thp hn so vi s gia tng trc đó.
Vi điu kin sinh li không đi theo quy mô, ta chia hai v ca (1) cho L:

)1,(
L
K
F
L
Y
=
hay
)(kfy
=

Hàm s này ch ra sn lng bình quân trên mi lao đng ph thuc vào mc tích
ly vn trên mi lao đng. Khi chúng ta tng t l vn trên mt lao đng, thì sn
lng tính trên mi đn v lao đng cng tng theo. Tuy nhiên vì sinh li gim dn
theo vn nên mc tng ca sn lng tính trên mi đn v lao đng s ngày càng


3

Nguyn Trng Hoài(2007), Kinh t phát trin, NXB Lao đng, Tp. HCM.


9
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
gim. n mt lúc nào đó vic tích ly vn trên mi đn v lao đng không còn làm
gia tng sn lng na. iu này chng t s tích ly vn ch duy trì mc sn lng
bình quân cao hn, nhng li không làm tng trng bn vng.
Và theo ông, đ tng trng bn vng đòi hi phi có s góp mt ca tin
b khoa hc – k thut. Mt nn kinh t có mc tích ly vn cao s giúp cho sn
lng bình quân cao hn các nc khác. Nhng đ có th tng trng bn vng, và
vt mt các nn kinh t khác thì bn thân nn kinh t đó phi duy trì đc tc đ
phát trin ca khoa hc – k thut.
Hàm sn xut vi yu t khoa hc – k thut thay đi (A):
)(
)1(
),(
AL
K
ALKFY
α
α
−
==

Giá tr tích s AL đc gi là lng lao đng hiu qu.
Hàm s cho thy rng tin b khoa hc – k thut có nhng nh hng nht đnh
đn sn lng Y.
Ngoài ra, ông còn cho rng mt nn kinh t có t l tng dân s cao s có
mc thu nhp bình quân đu ngi thp. Nu không tng vn và ci thin công

ngh, tng dân s s làm thu nhp bình quân đu ngi gim. Qua đó cho thy dân
s cng là mt yu t góp phn vào vic tng trng ca mt nn kinh t có bn
vng hay không.
Quan đim v tng trng đc đ cp đn trong đ tài.
Kt hp c hai mô hình tng trng Harrod – Domar và Solow cho thy
nhng yu t quyt đnh đn tng trng bn vng bao gm: Vn, lao đng và s
tin b ca khoa hc – k thut. Nu vn là yu t to ra s tng trng cho nn
kinh t, thì yu t khoa hc – k thut, vi s ph tr ca yu t lao đng, s giúp
cho nn kinh t y phát trin bn vng.



10
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Da trên c s đó, đ tài s đi vào nghiên cu và phân tích các yu t: Vn,
lao đng và tin b khoa hc – k thut, nh là nhng yu t tng trng ca vùng
KTT vùng BSCL. Qua đó làm rõ nhng thun li, khó khn, c hi và thách thc
mà vùng KTT vùng BSCL hin có, xác đnh kh nng làm “đu tàu” cho các
tnh còn li trong vùng BSCL tng trng và phát trin theo.
1.1.3 K thut phân tích SWOT.
K thut phân tích SWOT bao gm hai phn là ma trn SWOT và quy trình
phân tích SWOT. ây là k thut rt hu hiu và đc s dng khá ph bin khi
phân tích các thun li, khó khn, c hi hay thách thc ca mt đi tng
nghiên cu. T đó xác đnh chin lc, gii pháp cho vn đ.
Ma trn SWOT
4
Trc khi thit lp ma trn SWOT, chúng ta cn nghiên cu, xem xét nhng
yu t cng nh điu kin c th ca đi tng nghiên cu. T đó phân tích, đánh
giá và xác đnh đc đâu là nhng đim mnh (Strengths), nhng đim yu
(Weaknesses), nhng c hi (Opportunities) và nhng thách thc (Threats) ca đi

tng nghiên cu. Bng lit kê này s cho ta cái nhìn tng quan nht v đi tng
nghiên cu.
Bng 1.1: Ma trn SWOT.
Các nhân t bên ngoài
Các gii pháp
Các nhân t bên trong
C hi
(Opportunities-O)
Nhng điu kin thun li
 bên ngoài đi vi lnh
vc nghiên cu.
Thách thc
(Threats-T)
Nhng vn đ đc xem
là thách thc t bên ngoài
tác đng đn lnh vc
nghiên cu.

4
Th.S Nguyn Vn Thi (2007).

11
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Th mnh
(Strengths-S)
Nhng th mnh, nhng
ngun lc có sn.
Tn dng c hi đ phát
huy th mnh.
Khai thác th mnh đ

hn ch thách thc.
im yu
(Weaknesses-W)
Nhng mt yu kém vn
có.
Nm bt c hi đ khc
phc đim yu.
Khc phc đim yu đ
ngn chn nguy c.

Quy trình phân tích SWOT.
5

Sau khi xây dng xong ma trn SWOT, ta tin hành la chn gii pháp, chin
lc ti u nht cho đi tng nghiên cu thông qua quy trình phân tích SWOT.
Da trên ma trn SWOT, ta so sánh mt cách có h thng tng cp các yu
t đ to ra các cp phi hp logic nh S – O, S – T, W – O, W – T. Sau đó đi sâu
vào phân tích tng phi hp, ri t đó la chn đc gii pháp ti u nht.
Bng 1.2: Quy trình phân tích SWOT.
Các bc phân tích
Ni dung phân tích
Bc 1: Xác đnh nhng c hi, nguy c,
đim mnh, đim yu có tính then cht
đang hoc s đi mt.
Là nhng yu t có nh hng rt ln
đn s tng trng và phát trin ca vùng
KTT vùng BSCL.

5
TS Phan Th Minh Châu (2009), Giáo trình qun tr hc, NXB Phng ông, Tp. H Chí Minh.

12
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Bc 2: a ra s kt hp gia các yu
t mt cách logic:
- S+O
- S+T
- W+O
- W+T
- S+W+O+T
- Cn phi s dng mt mnh nào đ
khai thác tt nht c hi có đc t bên
ngoài.
- Cn s dng mt mnh nào đ đi phó
vi nguy c bên ngoài.
- Cn s dng c hi nào đ khc phc
yu kém hin ti.
- Cn phi khc phc yu kém nào 
hin ti đ to ra điu kin khai thác tt
nht các c hi t bên ngoài.
- Cn khc phc yu kém nào nhm
gim thiu nguy c t bên ngoài.
- Có th đa ra phng án nào nhm
kt hp gia bn yu t, to ra s cng
hng đ tng trng và phát trin
vùng KTT vùng BSCL.
Bc 3: Phân tích các kt hp. Tin hành phân nhóm các kt hp.
Bc 4: La chn kt hp thích hp. Tùy vào mc tiêu mà la chn kt hp
tt nht.
 tài s dng k thut phân tích SWOT đ phân tích các mt mnh, mt

yu, c hi và thách thc mà vùng KTT vùng BSCL hin có da trên v trí đa lý,
đa hình, khí hu, dân s, tài nguyên khoáng sn, đc đim và thc trng kinh t xã
hi trong giai đon 2000-2009. Da vào nhng phân tích đó đánh giá tng quan v
điu kin tng trng kinh t ca vùng KTT vùng BSCL.


13
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
1.2 C s thc tin.
Nhiu tác gi đã nghiên cu v tng trng kinh t da trên vic tìm hiu,
phân tích các yu t tng trng chính bao gm vn, lao đng và khoa hc – k
thut. Ngoài ra, nhiu nhà nghiên cu khác còn đ cp đn nhng li th so sánh
nh v trí đa lý, tài nguyên khoáng sn, truyn thng vn hóa dân tc nh là nhng
yu t tng trng ph tr. Trong ni dung ca phn này, tác gi ch đ cp đn hai
nghiên cu làm c s thc tin bao gm: “Nghiên cu so sánh tng trng kinh t
ca Trung Quc và n ” ca Tin s Phm Thái Quc và “Các gii pháp nâng cao
cht lng tng trng  Vùng kinh t trng đim phía Nam thi kì 2001-2010” ca
Tin s Trng Th Minh Sâm.

1.2.1  tài 1.
• Tên đ tài: “Nghiên cu so sánh tng trng kinh t ca Trung Quc và n
”.
• Tác gi: Tin s Phm Thái Quc, Vin Khoa hc – Xã hi Vit Nam, Vin
Kinh t và Chính tr Th gii. (2008)
• Mc tiêu nghiên cu: Làm rõ nhng nhân t to ra s tng trng nhanh,
nhng thách thc mà Trung Quc và n  phi đi mt.
Trong bài nghiên cu, tác gi đã lit kê nhng yu t chính đóng góp vào s tng
trng ca Trung Quc và n  bao gm:
• Dân s đông: do Trung Quc và n  là hai quc gia có quy mô dân s ln
nht th gii nên tác gi đã nhn đnh h có tim nng v th trng lao đng

di dào, chi phí nhân công thp và là th trng tiêu th rng ln.
• Ngun vn đu t ln: nh vào kh nng thu hút vn đu t nc ngoài tt,
kt hp vi t l tit kim đu t cao làm lng vn cho đu t phát tin tng
thêm. Ngoài ra, hai quc gia này đang đy mnh đu t ra nc ngoài, nhm
tìm kim nhng c hi mi.

14
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
• Trình đ khoa hc – k thut ngày càng tng cao: Nu n  hin nay là
mt trong nhng cng quc v dch v công ngh thông tin, thì Trung Quc
li ni lên nh s phát trin mnh m ca ngành ch to các sn phm công
ngh thông tin. ây là nhng ngành đòi hi lng vn đu t cao và hàm
lng tri thc nhiu ca nn kinh t.
Ngoài ra, ông còn đ cp đn mt s yu t tng trng khác nh:
• Lãnh th rng ln, v trí đa lý thun li và tài nguyên thiên nhiên u đãi.
• Ý thc dân tc và truyn thng phát trin. Theo tác gi nhn đnh, Trung
Quc và n  là hai nc ln, truyn thng dân tc thôi thúc h phi không
ngng phát trin đ khng đnh v trí ca mình. c bit, Trung Quc còn có
mt b phn Ngi Hoa và Hoa Kiu có tim lc mnh v vn và tri thc
khoa hc – k thut, có ý thc cng đng và tinh thn xây dng đt nc rt
ln.
• Kinh t Trung Quc có s kt hp và đóng góp ca các “yu t k hoch và
th trng”. Ông cho rng Trung Quc đã thành công trong vic xây dng mô
hình “Mt đt nc, hai ch đ”  các vùng lãnh th Hng Kông, Macao, ài
Loan.
Da trên nhng nghiên cu v các yu t tng trng, tác gi đã đa ra
nhng hn ch và thách thc mà Trung Quc và n  phi đi mt. C th ông đã
cho rng Trung Quc phi đi mt vi tình trng lm phát, tham nhng, tht nghip
và ô nhim môi trng đang gia tng nhanh chóng. Trong khi đó, n  li phi đi
mt vi bt bình đng xã hi, s phát trin không đng đu gia các bang, khu vc;

tình trng tht nghip gia tng. Ngoài ra, c hai quc gia còn gp phi nhng thách
thc ln nh s bùng n dân s, mt cân bng gii tính, tiêu th nng lng. c
bit, trong nhng nm sp ti, h còn phi đi mt vi s cnh tranh trong thng
mi, thu hút vn đu t t các nc trong khu vc.

15
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Tác gi khng đnh kinh t Trung Quc tng trng cao hn, có tim nng
mnh hn nhng c cu kinh t ca n  li t ra hiu qu bn vng hn. Bên
cnh nhng thành tu đt đc, mi nc còn không ít nhng hn ch, thách thc
cn gii quyt đ có th tip tc tng trng và hng ti phát trin bn vng.
Nghiên cu ca Tin s Phm Quc Thái đã cho thy rõ đc nhng yu t
quan trng đóng góp vào s tng trng nhanh chóng ca c hai quc gia Trung
Quc và n  cng nh nhng hn ch và thách thc trong thi gian sp ti. Vic
đi sâu nghiên cu, so sánh tng trng hai quc gia ln này cng giúp chúng ta có
th hc hi, rút ra nhng bài hc kinh nghim đ áp dng vào tng trng ca nn
kinh t Vit Nam.
Tuy nhiên, trong nghiên cu ca mình, tác gi li không đa ra bt c lý
thuyt tng trng nào dùng làm c s lý lun cho nghiên cu.
1.2.2  tài 2.
• Tên đ tài: “Các gii pháp nâng cao cht lng tng trng  vùng KTT
phía Nam thi k 2001-2010”.
6

• Tác gi: Tin s Trng Th Minh Sâm, Vin Khoa hc – Xã hi Vit Nam,
Vin Khoa hc – Xã hi vùng Nam B. (2005)
• Mc tiêu nghiên cu:
o Phân tích các nhân t tác đng đn cht lng tng trng.
o Làm rõ thc trng ca quá trình tng trng và cht lng tng trng
 vùng KTT phía Nam.

o Khuyn ngh các gii pháp nâng cao cht lng tng trng  vùng
KTT phía Nam thi k 2001-2010.


6
Vùng KTT phía Nam trong đ tài này ch bao gm ba tnh Bình Dng, ng
Nai, Bà Ra – Vng Tàu và thành ph H Chí Minh, đc thành lp vào ngày 23
tháng 2 nm 1988 theo quyt đnh 44/1998/Q-TTg.


16
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
Tin s Trng Th Minh Sâm đã phân tích các ngun lc tng trng, trong đó chú
trng nhiu đn ngun vn và lao đng ca vùng.
• Tác gi nhn đnh ngun nhân lc di dào có trình đ là li th so sánh ca
vùng so vi nhng vùng KTT còn li ca c nc. Tng s lao đng có
trình đ trên đi hc chim 37,4% , và chim 23,6% tng lao đng có trình đ
cao đng và đi hc ca c nc.
• Vùng cng là ni thu hút ngun vn đu t ln nht c nc. Trong đó,
ngun vn đu t trc tip nc ngoài (FDI) có đóng góp và vai trò rt ln
trong vic to them th trng, thu hút lao đng và đào to k thut, đa tin
b khoa hc công ngh vào sn xut, tng kh nng cnh tranh.
Ngoài ra, tác gi còn cho rng vùng còn s hu nhng li th khác:
• V trí đa lý thun li: vùng là cu ni gia min Tây Nam B vi Cao
Nguyên Trung B, là đu mi giao thông quan trng vi nc ngoài và các
vùng trong c nc bng đng b, đng thy và đng hàng không.
• iu kin t nhiên phong phú: t di màu m, khí hu mang tính cht nhit
đi gió mùa, thun li cho phát trin sn xut nông nghip. Tài nguyên thiên
nhiên đa dng nh du m, đt sét, cát thy tinh, đá vôi phù hp phát trin
công nghip du khí và vt liu xây dng.

Thông qua hiu qu sn xut – kinh doanh và các tin b và công bng xã
hi, tác gi nhn đnh hiu qu sn xut kinh doanh ca vùng t giai đon 2000-
2005 đã đc ci thin. Nng sut lao đng xã hi gia tng, c cu kinh t ca vùng
tip tc chuyn dch khá mnh. Mt s thành tu ca vùng cn đc ghi nhn nh
nâng cao mc sng ca ngi dân; chú trng đu t và phát trin v giáo dc, đào
to và y t; n lc gii quyt vn đ tht nghip, thiu vic làm và xóa đói gim
nghèo.
Tuy nhiên, nghiên cu đã khng đnh nng lc sn xut ca vn đu t ca vùng
đang gim thp, ch s ICOR liên tc tng, t 0,34 vào nm 2001 đã tng lên 0,95

17
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
vào nm 2002. Nhng vn đ nh phân hóa giàu nghèo, phân phi các li ích công
cng đn ngi dân cha thc s đng đu vn còn là vn đ nan gii đi vi vùng
KTT phía Nam.
Tác gi đã kin ngh mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng tng trng ca
vùng KTT phía Nam. Trong đó ni bt mt s gii pháp ch yu tp trung  các
lnh vc sau:
• i mi c cu kinh t vùng.
• Thc hin đu t có trng đim
• Thay đi trong chính sách v Tài chính – Tín dng – Thu - Giá c
• ng b hóa các yu t ca nn kinh t th trng phát trin.
Có th nói, nghiên cu ca Tin s Trng Th Minh Sâm đã khái quát đc
tình hình tng trng kinh t ca vùng KTT phía Nam trong nhng nm va qua.
Nhng đánh giá v cht lng tng trng kinh t da vào d liu phong phú và đa
dng đã cho thy đc nhng thành tu và hn ch ca vùng. c bit, tác gi đã
đi sâu phân tích vào khía cnh xã hi rt nhiu, giúp thy đc nhng li ích mà
tng trng đem li cho cuc sng ca ngi dân. Và qua đó cng th hin đc
nhng bt cp tn đng, không ch ca vùng KTT phía Nam nói riêng, mà ca
toàn th nn kinh t nói chung.

Tuy nhiên, trong nghiên cu ca mình, tác gi li không đa ra bt c lý thuyt tng
trng nào dùng làm c s lý lun cho nghiên cu. Bên cnh đó, tác gi ch mi
tht s đi sâu phân tích vào hai yu t tng trng c bn là ngn vn và lao đng.
Trong khi đó, yu t khoa hc – k thut li hu nh không đc chú trng, nh mt
yu t tng trng quan trng. Có th nói, vùng KTT phía Nam, ngoài ngun vn
phong phú và lc lng lao đng di dào có trình đ, thì mt bng khoa hc – k
thut có th nói là đng đu trong các vùng KTT. Vùng đc Chính ph chú trng
đu t phát trin các ngành công nghip sch, k thut cao song song vi phát trin
các ngành công nghip c bn và mi nhn (Quyt đnh 44/1998/Q-TTg ca Th

18
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
tng Chính ph). Do đó, vic không đi sâu phân tích, hoc không nêu nhng thành
tu v khoa hc – k thut ca bài nghiên cu đã không làm rõ đc mt phn sc
mnh tng trng ca vùng so vi nhng vùng KTT khác đn t đâu, và cha gii
thích toàn vn s hp dn khi đu t vào vùng này.
Nh vy, thông qua hai bài nghiên cu đc đ cp  trên đã cho thy ý
ngha quan trng ca ba yu t vn, lao đng và khoa hc – k thut đi vi s
tng trng kinh t ca mt vùng hay mt quc gia. Không nhng th, các yu t
nh v trí đa lý, tài nguyên thiên nhiên, lch s phát trin cng nh truyn thng
vn hóa dân tc cng to nên nhng li th so sánh trong tng trng kinh t.
c bit, trong nghiên cu v cht lng tng trng kinh t ca Tin s Trng
Th Minh Sâm còn giúp nhn thy tm quan trng ca vic gng các mc tiêu
tng trng vi mc tiêu phát trin xã hi nhm ci thin, nâng cao đi sng ca
ngi dân, xây dng mt xã hi phn vinh và công bng.
Da trên c s lý lun và c s thc tin đã trình bày, tác gi s đi sâu
phân tích ba yu t tng trng chính là vn, lao đng, khoa hc – k thut và kt
hp thêm hai yu t là v trí đa lý kinh t và điu kin t nhiên đ làm rõ thêm
kh nng tng trng ca vùng KTT vùng BSCL.

19
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
CHNG 2: PHÂN TÍCH YU T TNG TRNG CA
VÙNG KTT VÙNG BSCL THI K 2000-2009
Da vào c s khoa hc  chng 1, đ tài đi vào phân tích ngun vn, lao
đng và tin b khoa hc – k thut  vùng KTT vùng BSCL nh nhng yu t
tng trng kinh t chính. Tuy nhiên, đi vi mt vùng KTT, v trí đa lý kinh t
và điu kin t nhiên cng đóng vai trò nht đnh. Do đo, trc khi đi vào phân tích
ba yêu t chính, đ tài s trình bày tng quan v v trí đa lý kinh t, điu kin t
nhiên ca vùng KTT vùng BSCL, kt hp gii thích nguyên nhân la chn ba
tnh An Giang, Kiên Giang, Cà Mau và thành ph Cn Th vào vùng KTT vùng
BSCL.

2.1 Tng quan v v trí đa lý kinh t và điu kin t nhiên
ca vùng KTT vùng BSCL.
Ngày 16 tháng 4 nm 2009, Th tng Chính ph đã kí quyt đnh 492/Q-
TTg, thành lp vùng KTT vùng BSCL, vùng KTT th t ca c nc, vi
phm vi bao gm ba tnh An Giang, Kiên Giang, Cà Mau và thành ph Cn Th.
Theo phó Th tng Hoàng Trung Hi (2009): “vùng KTT vùng BSCL tuy mi
đc thành lp (tháng 4/2009) nhng có xut phát đim  mc khá cao so vi c
nc.
Tc đ tng trng kinh t giai đon 2001-2005 ca các đa phng trong

v
ùng bình quân đt 10,96%/nm (c nc 7,5%/nm) và 13,57%/nm trong các
nm 2006-2008 (c nc 7,6%/nm)
. C cu các ngành kinh t các đa phng
trong vùng đu chuyn dch theo hng gim dn t trng khu vc nông, lâm
nghip, thy sn, tng t trng khu vc công nghip - xây dng và dch v.”. Nhn
đnh ca phó Th tng đã chng t tim nng to ln và v th quan trng ca vùng
KTT vùng BSCL.
7


7
Trong phm vi ca đ tài, BSCL ch bao gm các tnh Tin Giang, Bn Tre, ng Tháp, Vnh Long, Trà
Vinh, Sóc Trng, Cn Th, An Giang, Kiên Giang, Bc Liêu, Hu Giang và Cà Mau. Riêng tnh Long An, dù
trên thc t thuc vùng BSCL, nhng theo thông báo 99/TB-VPCP ngày 2/7/2003 ca Th tng Chính ph
đã đc b sung vào vùng KTT phía Nam.

20
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths Hunh ng Bích Vy
2.1.1 V trí đa lý kinh t.
Vùng gm ba tnh và mt thành ph: tnh An Giang, Kiên Giang, Cà Mau và
thành ph Cn Th. Vùng nm phía Tây Nam ca BSCL; phía Bc giáp vi
Campuchia, phía Tây giáp vnh Thái Lan, phía Nam giáp bin ông và phía ông
giáp vi các tnh: ng Tháp, Hu Giang, Vnh Long, Bc Liêu.
Bn đ hành chính vùng BSCL.

(Ngun: Alat a lý Vit Nam)
Có th nói Cn Th là la chn đu tiên khi Chính Ph quyt đnh thành lp
vùng KTT vùng BSCL. Cn Th nm gia BSCL v phía Tây sông Hu, trên
trc giao thông thy – b quan trng ni lin Cn Th vi các tnh BSCL, ông

Nam B và các vùng ca c nc, là trung tâm ca vùng BSCL. ây là thành ph
ln nht vùng, đc Chính ph đc bit quan tâm và chú trng đu t phát trin c
s h tng, xây dng nhiu trng hc cùng vi các vin nghiên cu quy mô vùng.
Cn Th đc k vng s góp phn cung cp ngun nhân lc di dào có trình đ k
thut cho s tng trng ca vùng KTT. Do đó vào ngày 24 tháng 6 nm 2009,

21