đánh giá giáo viên trung học cơ sở theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện yên thế, tỉnh bắc giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM





GIÁP VĂN THÀNH





ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN YÊN THẾ,
TỈNH BẮC GIANG






LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thái Nguyên, năm 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM





GIÁP VĂN THÀNH




ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN YÊN THẾ,
TỈNH BẮC GIANG



CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

MÃ SỐ: 60.14.01.14



LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC




Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phan Hữu Tham





Thái Nguyên, năm 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa có
ai thực hiện nghiên cứu./.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn

Giáp Văn Thành





XÁC NHẬN CỦA NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC







TS. Phan Hữu Tham

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

ii
LỜI CÁM ƠN
Sau một thời gian nghiên cứu, Luận văn đã được thực hiện và hoàn
thành với sự giúp đỡ và hướng dẫn tận tình của các thầy cô giáo, bạn bè đồng
nghiệp và với sự cộng tác của CBQL, GV các trường THCS, lãnh đạo và
chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Khoa Tâm lý Giáo dục,
Khoa Sau đại học Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, Phòng tổ chức cán
bộ - Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Giang, Thường trực Huyện uỷ, HĐND
và UBND huyện Yên Thế, lãnh đạo và chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào

tạo huyện Yên Thế đã quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
học tập và thực hiện nghiên cứu đề tài này.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS Phan Hữu Tham,
nguyên Trưởng Khoa Tâm lý Giáo dục Trường Đại học Sư phạm Thái
Nguyên - Người thầy giáo đã dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình
hướng dẫn chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Mặc dù đã rất nhiều cố gắng, song do năng lực có hạn nên đề tài không
tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự cảm thông, chia sẻ và giúp đỡ của
các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn./.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn




Giáp Văn Thành



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iii
MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
Lời cam đoan i
Lời cảm ơn. ii
Mục lục iii
Danh mục các từ viết tắt iv

Danh mục các bảng v
Danh mục các sơ đồ, biểu đồ vi
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài: 1
2. Mục đích nghiên cứu. 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu. 3
4. Giả thuyết khoa học: 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu. 3
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu của đề tài: 4
7. Phương pháp nghiên cứu. 4
8. Cấu trúc luận văn. 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QL CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ GV THCS
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 6
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản 7
1.2.1. Đánh giá [18] 7
1.2.2. Chuẩn, chuẩn nghề nghiệp, chuẩn nghề nghiệp GV 9
1.2.3. Đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp 10
1.3. Lý luận về QL công tác đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp 10
1.3.1. Mục đích và căn cứ của việc đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp 10
1.3.2. Bản chất của việc đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp 13
1.3.3 Cấu trúc của Chuẩn nghề nghiệp GV trung học cơ sở 14

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv
1.3.4 Nội dung đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp 16
1.3.5 Phương pháp đánh giá GV THCS theo Chuẩn nghề nghiệp 20
1.3.6 Quy trình đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp 21
1.3.7 Các yếu tố ảnh hưởng đến đánh giá, QL đánh giá GV THCS theo

chuẩn nghề nghiệp 23
1.3.8 Trách nhiệm của Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo trong việc quản
lý công tác đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp 25
1.3.9 Trách nhiệm của Hiệu trưởng Trường THCS trong QL công tác đánh
giá GV theo chuẩn nghề nghiệp 26
Tiểu kết chương 1 26
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ GV THCS THEO CHUẨN
NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN YÊN THẾ, TỈNH BẮC GIANG 28
2.1. Sơ lược về tình hình kinh tế xã hội huyện Yên Thế 28
2.1.1. Sơ lược về vị trí địa lý và định hướng phát triển kinh tế, xã hội 28
2.1.2. Thực trạng về giáo dục và đào tạo huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang 30
2. 2. Một số vấn đề chung về khảo sát thực trạng 37
2.2.1. Mục đích khảo sát 37
2.2.2. Nội dung khảo sát 37
2.2.3. Đối tượng khảo sát 38
2.2.4. Phương pháp khảo sát 38
2.3. Kết quả khảo sát thực trạng đánh giá GV THCS theo Chuẩn nghề
nghiệp ở huyện Yên Thế 38
2.3.1. Về kế hoạch chuẩn bị cho công tác đánh giá GV theo Chuẩn 38
2.3.2. Về tổ chức thực hiện đánh giá GV 40
2.3.3. Kết quả đánh giá, xếp loại GV theo Chuẩn 47
2.3.4. Về chỉ đạo thực hiện công tác đánh giá, xếp loại GV theo Chuẩn nghề nghiệp 52
2.3.5. Về công tác kiểm tra việc đánh giá, xếp loại GV theo Chuẩn 53
2.3.6. Đánh giá chung về thực trạng 54
Tiểu kết chương 2 60

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v
Chương 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QL CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ GV

THCS THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở HUYỆN YÊN THẾ, TỈNH
BẮC GIANG 61
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp QL 61
3.2.1. Nguyễn tắc đảm bảo tính thực tiễn 61
3.2.2. Nguyễn tắc đảm bảo tính hệ thống toàn diện 61
3.2.3. Nguên tắc đảm bảo tính đồng bộ 61
3.2.4.Nguyễn tắc đảm bảo tính phát triển 61
3.2.5. Nguyễn tắc đảm bảo tính khả thi 62
3.2. Một số biện pháp QL nhằm nâng cao chất lượng công tác đánh giá GV
THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang 62
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL, GV về tầm quan
trọng của việc triển khai áp dụng Chuẩn nghề nghiệp GV trong đánh giá 62
3.2.2 Biện pháp 2: Vận dụng Chuẩn nghề nghiệp GV trung học phù hợp
với tình hình thực tiễn của nhà trường 64
3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới công tác đào tạo bồi dưỡng GV THCS theo
Chuẩn nghề nghiệp 67
3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác đánh giá, xếp
loại GV THCS theo Chuẩn nghề nghiệp 70
3.2.5. Biện pháp 5: Thực hiện các chính sách đảm bảo điều kiện làm việc
và phát huy năng lực của GV. 72
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp 74
3.4. Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 75
Tiểu kết chương 3 76
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
PHỤ LỤC 85


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT

BCHTW
:
Ban Chấp hành Trung ương
CBQL
:
Cán bộ quản lý
CBQLGD
:
Cán bộ quản lý giáo dục
GD&ĐT
:
Giáo dục và Đào tạo
GV
:
Giáo viên
KHGD
:
Khoa học giáo dục
NV
:
Nhân viên
QL
:
Quản lý
SGK
:
Sách giáo khoa

THCS
:
Trung học cơ sở
UBND
:
Ủy ban nhân dân




Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Kết quả giáo dục THCS qua 03 năm 33
Bảng 2.2: Bảng tổng hợp về giới tính, dân tộc và cơ cấu độ tuổi của
CBQL, GV 34
Bảng 2.3: Bảng tổng hợp về trình độ đào tạo ngoại ngữ - tin học của
CBQL, GV 34
Bảng 2.4: Tổng hợp ý kiến của GV về mức độ phù hợp của chuẩn 41
Bảng 2.5: Tổng hợp kết quả đánh giá mức độ phù hợp của nội dung, mức
độ đáp ứng Chuẩn của GV 42
Bảng 2.6: Tổng hợp kết quả xếp loại GV THCS theo Chuẩn nghề nghiệp 47
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp 75


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

vi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Trang

Sơ đồ 1.1: Chuẩn nghề nghiệp GV là sự kết hợp mô hình nhân cách với mô
hình hoạt động nghề nghiệp 15
Sơ đồ 1.2: Cấu trúc của Chuẩn nghề nghiệp GV trung học 16
Sơ đồ 1.3: Đánh giá, xếp loại GV theo chuẩn 21
Biểu đồ 2.1: So sánh kết quả đánh giá GV qua 03 năm 48
Biểu đồ 2.2: So sánh kết quả đánh giá qua 03 năm học 49
Biểu đồ 2.3: So sánh kết quả tự đánh giá, xếp loại của GV và kết quả đánh
giá, xếp loại của hiệu trưởng. 49



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Hội nghị lần thứ 2 BCHTW khóa VIII đã chỉ rõ: “GV là nhân tố quyết
định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh”. Kết luận tại Hội nghị lần
thứ 6 BCHTW khóa IX đã xác định “ Bố trí cán bộ QLGD các cấp phù hợp
với yêu cầu năng lực cán bộ; xây dựng kế hoạch đào tạo lại đội ngũ GV và
cán bộ QLGD phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và năng lực cán bộ; xây dựng kế
hoạch đào tạo lại đội ngũ GV và cán bộ QLGD, đảm bảo đủ số lượng, cơ cấu
cân đối, đạt chuẩn, đáp ứng yêu cầu thời kỳ đổi mới; hoàn thiện chế độ chính
sách đối với nhà giáo và CBQL”; Luật Giáo dục năm 2005 cũng khẳng định:
“Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục”.

Nghị Quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định “Đổi mới
căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại
hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo
dục, phát triển đội ngũ GV và CBQL giáo dục là khâu then chốt” và “Giáo
dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn
hóa và con người Việt Nam”. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020
đã định hướng: “Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là
nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá chiến lược”
Giáo dục THCS là cấp học có vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống
giáo dục quốc dân. Mục tiêu của cấp học này là nhằm giúp học sinh củng cố
và phát triển những kết quả của giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình
độ cơ sở và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục
học trung học phổ thông, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.
Những yêu cầu trên sẽ không thể thực hiện được nếu thiếu đội ngũ CBQL,
GV có năng lực đủ mạnh. GV THCS có vai trò quyết định trong việc thực
hiện hoạt động dạy học và giáo dục. Lời nói, cử chỉ và hoạt động sư phạm của
họ có ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển nhân cách của học sinh. Nhấn mạnh về

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

2
vấn đề này, K.D.Usinxki đã chỉ ra: “Trong việc giáo dục, tất cả phải dựa vào
nhân cách người giáo dục, bởi vì sức mạnh của giáo dục chỉ bắt nguồn từ nhân
cách của con người mà có. Không một điều lệ, chương trình, không một cơ quan
giáo dục nào dù có được tạo ra một cách khôn khéo như thế nào cũng không thể
thay thế được nhân cách của con người trong sự nghiệp giáo dục. Không một
sách giáo khoa, một lời khuyên răn nào, một hình phạt, một khen thưởng nào có
thể thay thế ảnh hưởng cá nhân người thầy giáo đối với học sinh” (theo
K.D.Usinxki. Toàn tập. Tập II, Nxb Viện KHGD Nước CHLB Nga, 1948, tr.63),

trong đó phương pháp dạy học của GV có vai trò trong việc nâng cao chất lượng
giáo dục. Người GV THCS có vị trí, vai trò quan trọng như vậy. Nên yêu cầu đối
với GV THCS phải bao gồm cả ba lĩnh vực: Phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính
trị; kiến thức và kỹ năng sư phạm.
Trong những năm gần đây, đội ngũ GV THCS ở nước ta đã dần đi vào
ổn định, tình trạng thiếu GV đã được khắc phục. Công cuộc thực hiện đổi mới
căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam đòi hỏi phải đặt ra những yêu cầu
mới về phẩm chất và năng lực đối với GV THCS. Để đánh giá đúng chất lượng
đội ngũ GV THCS, Bộ GD&ĐT đã ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp GV
THCS, GV trung học phổ thông kèm theo Thông tư số 30/2009/TT-BGD&ĐT,
ngày 22/10/2009. Đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp đã được các
trường THCS trong cả nước quan tâm và triển khai thực hiện, trong đó có các
trường THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang. Việc đánh giá GV THCS theo
Chuẩn nghề nghiệp nhằm mục đích chủ yếu là giúp mỗi GV tự đánh giá mình,
từ đó tự đề ra kế hoạch rèn luyện phấn đấu, bồi dưỡng phẩm chất, năng lực
nghề nghiệp, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, qua
thực tế cho thấy, sau bốn năm triển khai thực hiện, việc đánh giá GV THCS
theo chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang vẫn còn
nhiều hạn chế, bất cập. Qua tìm hiểu thực tế cho thấy, cho đến nay trên địa bàn
huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, chưa có nghiên cứu nào đề cập tới việc đánh
giá GV THCS theo chuẩn ngề nghiệp.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

3
Xuất phát từ những yêu cầu thực tế, cùng với những kiến thức về công tác
quản lý đã tiếp thu được trong quá trình học tập và nghiên cứu, tôi chọn đề tài “Đánh
giá GV THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang theo Chuẩn nghề nghiệp”.
2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu thực trạng về hoạt động đánh giá GV THCS ở huyện Yên Thế,

tỉnh Bắc Giang, trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp QL nhằm nâng cao
chất lượng công tác đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp của Hiệu trưởng
góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ GV các trường THCS ở huyện Yên
Thế, tỉnh Bắc Giang.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu.
3.1 Khách thể nghiên cứu.
Hoạt động QL công tác đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp ở
huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
3.2 Đối tượng nghiên cứu.
Các biện pháp QL công tác đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp của
hiệu trưởng các trường THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
4. Giả thuyết khoa học:
Hoạt động đánh giá GV THCS theo Chuẩn nghề nghiệp ở huyện Yên Thế,
tỉnh Bắc Giang bên cạnh những ưu điểm, vẫn còn những hạn chế, bất cập. Nếu
khảo sát và đánh giá đúng thực trạng về công tác đánh giá GV THCS theo
chuẩn nghề nghiệp sẽ đề xuất được một số biện pháp QL, nhằm nâng cao chất
lượng công tác đánh giá GV THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu.
5.1 Nghiên cứu các vấn đề lí luận liên quan đến QL công tác đánh giá GV
THCS theo Chuẩn nghề nghiệp
5.2 Khảo sát thực trạng công tác đánh giá GV THCS theo Chuẩn nghề
nghiệp ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
5.3 Đề xuất một số biện pháp QL nhằm nâng cao chất lượng công tác
đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

4
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu của đề tài:
6.1 Giới hạn về đối tượng nghiên cứu.

Biện pháp QL hoạt động đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp của hiệu
trưởng các trường THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
6.2 Giới hạn về địa bàn nghiên cứu.
Tất cả các trường THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
6.3 Giới hạn về khách thể khảo sát.
20 hiệu trưởng và 100 GV các trường THCS ở huyện Yên Thế, tỉnh
Bắc Giang.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu.
7.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết.
Trên cơ sở các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, của ngành
GD&ĐT, các tài liệu, giáo trình tham khảo có liên quan đến vẫn đề cần nghiên
cứu, sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, phân loại và hệ
thống hoá các tài liệu lý thuyết, quan điểm lí luận để làm sáng tỏ những vấn đề
cơ sở lí luận liên quan đến đề tài như: QL, đánh giá, chuẩn, chuẩn nghề nghiệp,
chuẩn nghề nghiệp GV THCS, đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp.
7.2 Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Sử dụng phối hợp các phương pháp:
- Phương pháp điều tra bằng phiếu: Thực chất phương pháp này là sử
dụng một bảng câu hỏi với một hệ thống câu hỏi đặt ra nhằm tìm hiểu về thực
trạng hoạt động tự đánh giá của GV theo chuẩn nghề nghiệp; thực trạng về hoạt
động đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp của Hiệu trưởng; những biện pháp
QL hoạt động đánh giá mà Hiệu trưởng các trường THCS đã áp dụng; tính khả
thi của các biện pháp và những đề xuất nhằm hoàn thiện quy trình của hoạt
động đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp của Hiệu trưởng các trường THCS ở
huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

5
- Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn CBQL, GV các trường

THCS nhằm thu thập thông tin và làm rõ thêm những vấn đề từ phiếu điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động giáo dục, sản phẩm (kết
quả) đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp;
7.3 Phương pháp xử lý dữ liệu bằng thống kê toán học
Trong quá trình nghiên cứu sẽ phải thu thập số liệu, ý kiến của nhiều
người. Bởi vậy, tôi đã sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lí các tư liệu
thu được thông qua quá trình nghiên cứu nhằm làm tăng độ tin cậy của các kết
quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về QL công tác đánh giá GV THCS theo chuẩn
nghề nghiệp.
Chương 2: Thực trạng đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp ở
huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
Chương 3: Một số biện pháp QL công tác đánh giá GV THCS theo
Chuẩn nghề nghiệp ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.







Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

6
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QL CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ GV THCS THEO
CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề
Thực hiện Công văn số 660/BGDĐT-NGCBQLGD ngày 09/02/2010 của
Bộ GD&ĐT về việc hướng dẫn đánh giá, xếp loại GV trung học theo Thông tư
số 30/2009/TT-BGDĐT. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và là một
trong những giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ GV của mỗi cơ sở
giáo dục và của toàn ngành.
Trước những định hướng về đánh giá như vậy, các trường trung học đã
tiến hành xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai đánh giá GV theo chuẩn
nghề nghiệp. Cùng với đó, những nghiên cứu khoa học về đánh giá GV theo
chuẩn nghề nghiệp đã được triển khai. Có thể kể đến một số công trình nghiên
cứu đã được một số tác giả công bố như sau:
- Lương Thị Thanh Phương “Đánh giá GV Trung học phổ thông theo
chuẩn nghề nghiệp tại tỉnh Lào Cai”. Trong đề tài này, tác giả đã làm rõ một số
khái niệm như: Đánh giá, đánh giá GV theo chuẩn; Chuẩn, chuẩn nghề nghiệp;
Quy trình đánh giá GV theo chuẩn vv…Như vậy, tác giả mới chỉ trú trọng tới
việc tổ chức đánh giá GV trung học phổ thông theo chuẩn mà chưa có nghiên
cứu về đánh giá sự phù hợp của chuẩn với thực tiễn hiện nay và vai trò, trách
nhiệm của cấp QL đối với công tác này.
- Lê Thị Thanh Giang - Viện đảm bảo chất lượng giáo dục “Đánh giá
mức độ đáp ứng với chuẩn nghề nghiệp GV trung học phổ thông cử nhân sư
phạm do Trường Đại học An Giang đào tạo”. Trong đề tài này, tác giả lại đề
cập tới vấn đề đo lường mức độ đáp ứng của GV với chuẩn nghề nghiệp GV
trung học, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đạo tạo cử nhân sư
phạm của nhà trường.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

7
- Lò Thị Phương Hà “Biện pháp nâng cao mức độ đáp ứng chuẩn nghề
nghiệp của GV Trung học phổ thông thị xã Cao Bằng”. Trong đề tài này, tác

giả đã hệ thống hóa được một số vấn đề lý luận cơ bản về chuẩn nghề nghiệp
GV và đã đề xuất được một số biện pháp nhằm nâng cao mức độ đáp ứng
chuẩn nghề nghiệp của GV trung học phổ thông tại thị xã Cao Bằng.
Qua một số công trình nghiên cứu, bài viết cho thấy, tác giả mới chỉ quan
tâm tới phương pháp đánh giá GV theo chuẩn, biện pháp nâng cao mức độ đáp ứng
chuẩn của GV chủ yếu ở cấp trung học phổ thông chứ chưa đề cập đến việc nghiên
cứu, rà soát sự phù hợp của chuẩn, việc tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá GV
theo chuẩn, cũng như vai trò trách nhiệm của các cấp QL đối với hoạt động này tại
các cơ sở giáo dục hiện nay (nhất là đối với các trường thuộc cấp THCS).
Đánh giá, xếp loại GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp được Bộ Giáo dục và
Đào tạo triển khai từ năm 2010. Tuy nhiên, việc thực hiện đánh giá GV theo chuẩn
nghề nghiệp tại các trường phổ thông nói chung, tại các trường trung học cơ sở nói
riêng còn hạn chế. Một trong những nguyên nhân là chưa có sự giám sát, QL chặt
chẽ đối với hoạt động này tại các cơ sở giáo dục hiện nay và chưa có nhiều nghiên
cứu định hướng cho việc rà soát lại sự phù hợp của chuẩn với thực tiễn, đánh giá
GV theo Chuẩn.
Như vậy, qua phân tích tổng quan tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực
của đề tài, tôi nhận thấy nghiên cứu đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề
nghiệp là việc làm cần thiết.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Đánh giá [18]
Đề cập tới vấn đề đánh giá trong giáo dục, có nhiều khái niệm được hiểu
theo nhiều cách khác nhau. Trong đề tài này thống nhất sử dụng khái niệm về
đánh giá theo quan điểm của Owen & Rogers.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

8
- Đánh giá: là việc thu thập thông tin một cách hệ thống và đưa ra những
nhận định dựa trên cơ sở thông tin thu được.

- Đánh giá là một quá trình bao gồm:
+ Chuẩn bị một kế hoạch;
+ Thu thập, phân tích thông tin và thu được kết quả;
+ Chuyển giao các kết quả thu được đến những người liên quan để họ
hiểu về đối tượng đánh giá hoặc giúp những người có thẩm quyền đưa ra các
nhận định hay các quyết định liên quan đến đối tượng đánh giá.
- Sản phẩm của đánh giá:
+ Dữ liệu thu được trong quá trình đánh giá: Các thông tin và bằng
chứng thu được;
+ Các nhận định: Các ý kiến rút ra trên cơ sở các thông tin và bằng
chứng thu được;
+ Các kết luận và kiến nghị.
- Qui trình đánh giá có thể gồm các bước sau:
+ Xây dựng các tiêu chí đánh giá;
+ Xây dựng các chuẩn mực;
+ Đo lường các thuộc tính của đối tượng đánh giá theo các tiêu chí và đối
chiếu với các chuẩn mực;
- Tổng hợp và tích hợp các bằng chứng thu được để đưa ra những nhận
định chuẩn xác.
- Scheerens đã cụ thể một số chức năng của đánh giá giáo dục:
+ Xác nhận và công nhận (kiểm định): Đánh giá để kiểm tra xem cơ sở
giáo dục hay người học có đạt được các chuẩn mực đặt ra hay không.
+ Tự chịu trách nhiệm: Đối tượng được đánh giá (cơ sở giáo dục, người
học) được chuẩn bị sẵn sàng về mọi mặt trước khi các tổ chức từ bên ngoài đến
thanh sát.
+ Học tập, rút kinh nghiệm: Đánh giá để có cơ sở làm cho các thuộc tính của
đối tượng (cơ sở giáo dục, người học) trở nên tốt hơn hay để cải tiến chất lượng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

9
- Với ba chức năng trên hoạt động đánh giá sẽ khác nhau về tiêu chí, bản
chất, về bản chất của quá trình đánh giá bên trong và bên ngoài, về nội dung
đánh giá tổng kết hay đánh giá trong quá trình.
- Đánh giá vì mục đích học tập, rút kinh nghiệm chính là đánh giá chất
lượng. Ở đây, chất lượng không phải là đối tượng đánh giá mà thể hiện mục
đích của việc đánh giá là để cải tiến chất lượng.
- Như vậy, đánh giá là quá trình thu thập thông tin một cách hệ thống về
thực trạng của đối tượng được đánh giá (cơ sở giáo dục, chương trình giáo dục,
người học) để từ đó đưa ra những nhận định xác thực trên cơ sở các thông tin
thu được, làm cơ sở đề xuất những biện pháp cải tiến nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục.
1.2.2. Chuẩn, chuẩn nghề nghiệp, chuẩn nghề nghiệp GV
* Chuẩn: Theo Từ điển Tiếng Việt [13], Chuẩn được hiểu là:
- Là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu, để hướng theo đó làm cho đúng.
- Là cái được chọn làm mẫu để thể hiện một đơn vị đo lường.
- Là cái được công nhận là đúng theo qui định hoặc theo thói quen trong xã hội.
* Chuẩn nghề nghiệp:
- Chuẩn nghề nghiệp là hệ thống các yêu cầu, tiêu chí về năng lực nghề
nghiệp của một nghề nào đó được phân loại từ thấp đến cao.
- Chuẩn nghề nghiệp khi được xác định sẽ đưa ra một sơ đồ về cơ cấu
năng lực nghề nghiệp và căn cứ vào đó có thể thấy rõ quá trình phát triển của
năng lực nghề nghiệp của từng trình độ từ thấp đến cao.
- Khi xác định Chuẩn nghề nghiệp của một ngành nghề, người ta có nói
đến trình độ đào tạo ban đầu hoặc tiếp theo của người lao động nhưng không
dừng lại ở đó. Người ta nói đến các bước phát triển khác nhau của toàn bộ năng
lực nghề nghiệp. Do đó, người lao động ở một ngành nghề nhất định không chỉ
quan tâm tới trình độ đào tạo mà còn quan tâm nhiều hơn, tập trung sức lực và
trí tuệ nhiều hơn cho việc phát triển tất cả các kĩ năng nghề nghiệp có thể đạt
được ở trình độ ngày càng cao.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

10
- Chuẩn nghề nghiệp của một ngành nghề sẽ thay đổi theo sự thay đổi
của khoa học, kĩ thuật, của trình độ đào tạo người lao động, các yếu tố kinh tế,
xã hội, vv…
* Chuẩn nghề nghiệp GV [4]:
Chuẩn nghề nghiệp GV là hệ thống các yêu cầu cơ bản đối với GV về
phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Chuẩn
nghề nghiệp GV nhấn mạnh chất lượng tay nghề và phẩm chất nghề nghiệp.
Chuẩn nghề nghiệp GV trung học là: Văn bản quy định các yêu cầu cơ
bản về phẩm chất, năng lực đối với GV nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục THCS
và trung học phổ thông. Trong Chuẩn có các tiêu chuẩn và tiêu chí. Tiêu chuẩn
là quy định về những nội dung cơ bản, đặc trưng thuộc mỗi lĩnh vực của chuẩn.
Tiêu chí là các yêu cầu và điều kiện cần đạt được ở một nội dung cụ thể của mỗi
tiêu chuẩn. Minh chứng là các bằng chứng (tài liệu, tư liệu, sự vật, hiện tượng,
nhân chứng) được dẫn ra một cách khách quan mức độ đạt được của tiêu chí
Cũng như Chuẩn nghề nghiệp, Chuẩn nghề nghiệp GV trung học không
phải là những qui định bất biến, cứng nhắc. Chuẩn nghề nghiệp GV trung học
sẽ thay đổi khi nền kinh tế xã hội phát triển, trình độ dân trí được nâng cao, yêu
cầu về giáo dục có sự thay đổi.
1.2.3. Đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp
Đánh giá GV THCS theo Chuẩn nghề nghiệp là quá trình thu thập đầy đủ
các minh chứng thích hợp về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ và đưa ra những nhận định trên từng lĩnh vực đó.
1.3. Lý luận về QL công tác đánh giá GV THCS theo chuẩn nghề nghiệp
1.3.1. Mục đích và căn cứ của việc đánh giá GV THCS theo chuẩn
nghề nghiệp[4]
1.3.1.1. Mục đích của việc đánh giá GV theo chuẩn

Đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp nhằm các mục đích sau:
- Tạo cơ sở thống nhất giữa các cấp học trong việc đánh giá năng lực
nghề nghiệp của GV theo cùng một cách tiếp cận và các công cụ được sử dụng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

11
- Làm cơ sở để đánh giá, xếp loại GV hàng năm phục vụ công tác xây
dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ GV.
- Trên cơ sở Chuẩn nghề nghiệp, các cơ sở đào tạo GV và các cơ sở giáo
dục khác xây dựng lại chương trình đào tạo và bồi dưỡng GV.
- Căn cứ vào Chuẩn nghề nghiệp, GV tự đánh giá phẩm chất chính trị,
đạo đức lối sống, năng lực nghề nghiệp, từ đó xây dựng kế hoạch rèn luyện
phấn đấu về phẩm chất, trình độ chính trị và năng lực nghề nghiệp.
- Làm cơ sở để đề xuất chế độ, chính sách đối với GV; cung cấp tư liệu
cho các hoạt động quản lý khác.
1.3.1.2. Căn cứ ban hành Chuẩn nghề nghiệp GV trung học
* Căn cứ các văn bản pháp quy hiện hành:
- Luật giáo dục 2005: (Điều 70- liên quan đến tiêu chuẩn nhà giáo; Điều
72- nhiệm vụ của nhà giáo; Điều 75 – các hành vi nhà giáo không được làm);
- Nghị quyết số 40/2000/QH10 của Quốc hội.
- Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng
về xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
- Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg ngày 11/01/2005 phê duyệt Đề án
“Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
giai đoạn 2005-2010”.
- Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và Phổ
thông có nhiều cấp học (kèm theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGDĐT ngày
02/4/2007 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT).
- Quyết định số 202/TCCP-VC ngày 08/6/1994 của Bộ Nội vụ về việc

ban hành TCNV các ngạch Công chức ngành GD&ĐT.
- Quyết định số 06/2006/QĐ-BNV ngày 21/3/2006 của Bộ trưởng Bộ
Nội vụ về việc ban hành Quy chế đánh giá, xếp loại GV mầm non và GV phổ
thông công lập.
- Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16/4/2008 của Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT về việc ban hành Quy định đạo đức nhà giáo.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

12
* Căn cứ đặc điểm lao động sư phạm của GV:
Bất cứ lao động nào cũng có ba khâu: sử dụng công cụ lao động, tác
động lên đối tượng lao động và tiêu phí sức lao động.
Đối tượng lao động của người GV là con người, là thế hệ trẻ đang lớn
lên cùng với nhân cách của nó, mà là một con người rất nhạy cảm với những
tác động của môi trường bên ngoài theo hướng tích cực và cả hướng ngược lại.
Như vậy người GV phải lựa chọn và gia công lại những tác động xã hội và tri
thức loài người bằng lao động sư phạm của mình nhằm hình thành con người
đáp ứng được yêu cầu mới. Tác động đến đối tượng đó không phải lúc nào
cũng mang lại hiệu quả như nhau. Hiệu quả đó cũng không tỷ lệ thuận với số
lần tác động. Do đó, trong tay người GV phải có vô số phương án để tác động
đến đối tượng, không thể rập khuôn máy móc như lao động khác.
Công cụ của người GV thứ nhất là kiến thức song đó mới chỉ là điều kiện
cần nhưng chưa đủ. Bởi vì trong xã hội ta ngày nay, con người mới phải phát
triển toàn diện chứ không chỉ có kiến thức đơn thuần. Ngoài ra còn có một số
công cụ nữa chính là lao động sư phạm của người GV với toàn bộ nhân cách
của mình. Từ đó chúng ta có thể thấy rõ hơn, nếu GV thiếu nhân cách thì không
thể giáo dục nhân cách cho học sinh. Do đó mà bản thân mỗi GV phải luôn tự
hoàn thiện bản thân về phẩm chất đạo đức và năng lực chuyên môn. GV phải
có năng lực giải quyết các vấn đề này sinh trong thực tiễn dạy học và giáo dục

thông qua kinh nghiệm, phát huy sáng kiến, thực nghiệm sư phạm.
Kết quả lao động sư phạm cũng có nhiều điểm đặc biệt. Các loại lao
động khác khi kết thúc quá trình lao động thì thu được sản phẩm. Còn quá trình
lao động của người GV chưa thể kết thúc khi sản phẩm của họ ra đời. Hiệu quả
lao động của người GV sống mãi trong nhân cách của người được đào tạo nên
lao động sư phạm, vừa mang tính tập thể rất sâu, vừa mang dấu ấn cá nhân rất
đậm. Chính vì vậy nâng cao toàn bộ phẩm chất của người GV là một yêu cầu
tất yếu khách quan của xã hội như Mác nói: “Bản thân nhà giáo cũng phải được
giáo dục”.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

13
GV là người truyền đạt tri thức, tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn, gợi mở,
trọng tài cho các hoạt động học tập tìm tòi khám phá, giúp học sinh tự chiếm
lĩnh kiến thức mới. Chính vì vậy, GV phải có năng lực đổi mới phương pháp
dạy học.
GV có năng lực phát triển ở học sinh về cảm xúc, thái độ, hành vi; giúp
học sinh làm chủ được, biết ứng dụng hợp lí tri thức tiếp thu được vào cuộc
sống của mình; tác động tích cực đến sự hình thành nhân cách của học sinh, là
người gương mẫu, có trách nhiệm xã hội, hình thành bầu không khí dân chủ
trong lớp học, nhà trường; có lòng yêu giới trẻ, hiểu giới trẻ.
* Căn cứ vào thực trạng đội ngũ GV trung học hiện nay
+ Về cơ cấu đội ngũ;
+ Về chất lượng đội ngũ;
+ Công tác đào tạo, bồi dưỡng GV;
+ Về công tác đánh giá GV.
* Căn cứ yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông:
Trước những yêu cầu về đổi mới giáo dục, năng lực GV được nhấn mạnh
các năng lực chẩn đoán, đánh giá, giải quyết các vấn đề và thực hiện kế hoạch

giáo dục.
1.3.2. Bản chất của việc đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp[4]
- Đánh giá GV theo Chuẩn thực chất là đánh giá năng lực nghề nghiệp
của giáo viên. Năng lực nghề nghiệp của GV THCS được hiểu là khả năng tổ
chức và thực hiện các hoạt động dạy học và giáo dục, đảm bảo cho hoạt động
có kết quả theo mục tiêu của giáo dục THCS. Năng lực nghề nghiệp của GV
THCS biểu hiện ở phẩm chất đạo đức nghề; kiến thức nghề và kĩ năng nghề.
- Đánh giá giáo viên theo Chuẩn là quá trình thu thập đầy đủ các minh
chứng thích hợp về năng lực nghề nghiệp của GV.
- Minh chứng (hay chỉ số đánh giá) trong đánh giá năng lực là các dấu
hiệu có thể nhận biết, quan sát, đo đếm được phản ánh một nhận thức hay một
hoạt động giáo dục, giảng dạy cụ thể mà giáo viên đã thực hiện để đạt tiêu chí

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

14
của Chuẩn ở mức độ nào đó. Như vậy, đánh giá GV theo Chuẩn được thực hiện
lần lượt theo thứ tự:
+ “Tìm minh chứng - xác định mức độ tiêu chí – xác định mức độ yêu
cầu – xác định mức độ lĩnh vực – xác định mức độ xếp loại chung”
- Đánh giá GV theo Chuẩn đảm bảo tính trung thực, khách quan, toàn
diện, khoa học, dân chủ và công bằng; phản ánh đúng phẩm chất, năng lực dạy
học và giáo dục của GV tại thời điểm đánh giá.
- Đánh giá GV theo Chuẩn đòi hỏi có sự thay đổi cơ bản trong suy nghĩ
của GV, hiệu trưởng và cán bộ quản lí giáo dục. Đánh giá GV theo Chuẩn
không nhằm vào việc bình xét thi đua, hay chạy theo thành tích (nhằm đạt các
tỉ số phần trăm cao) mà dựa vào năng lực nghề nghệp GV thể hiện, tức là xem
xét những gì mà giáo viên có thể thực hiện được. Cũng vì thế việc đánh giá GV
theo chuẩn sẽ không chỉ phụ thuộc vào thâm niên mà cơ bản phụ thuộc vào sự
phấn đấu, thể hiện năng lực nghề nghiệp của GV được xác định qua đánh giá

theo Chuẩn.
1.3.3 Cấu trúc của Chuẩn nghề nghiệp GV trung học cơ sở [3,4]
Theo Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp GV trung học
cơ sở, GV trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học. Chuẩn
được xây dựng trên cơ sở kết hợp mô hình cấu trúc nhân cách với mô hình hoạt
động nghề nghiệp, phản ánh những yêu cầu về phẩm chất và năng lực của đội
ngũ giáo viên và dựa trên nguyên tắc là:
+ Tuân thủ những quy định đối với GV hiện được quy định trong các văn
bản hiện hành;
+ Tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm thế giới;
+ Đảm bảo tính khoa học, thực tiễn, khả thi, dễ vận dụng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

15













Sơ đồ 1.1: Chuẩn nghề nghiệp GV là sự kết hợp mô hình nhân cách với mô

hình hoạt động nghề nghiệp
Trong xây dựng Chuẩn nghề nghiệp GV, việc phân tích các năng lực của
người GV được căn cứ vào các hoạt động cơ bản trong nghề dạy học, lần lượt
theo các công đoạn hành nghề của người giáo viên.
Các yêu cầu về phẩm chất và năng lực được trình bày thành 6 tiêu chuẩn.
Mỗi tiêu chuẩn được cụ thể hóa thành 2 đến 8 tiêu chí. Tổng số có 25 tiêu chí.
Mỗi tiêu chí có 4 mức độ.

CHUẨN
NGHÈ
NGHIẸP
GIÁO
VIÊN
TRUNG
HỌC
NHÂN
CÁCH
Phẩm
chất
Năng
lực
Kiến
thức
Kỹ
năng

HOẠT
ĐỘNG
NGHỀ
NGHIỆP

Tìm hiểu
Đối
Tƣợng
và môi
trƣờng
giáo dục

Thiết
kế
kế
hoạch
giáo
Dục

Thực
hiện
kế
hoạch
giáo
Dục

Kiểm
tra
đánh
giá
kết
quả