thuyết trình sinh học - đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (3)

Môn: Sinh học 9
LỚP 9B
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Đột biến gen là gì? Gồm những dạng nào? Cho ví dụ
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến một hoặc
một số cặp nucleotit
Gồm các dạng :Mất, thêm, thay thế, đảo vị trí cặp nucleotit
Ví dụ:Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
2.Nêu nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến gen?
- Do rối loạn trong quá trình sao chép ADN dưới tác động của các yếu
tố tự nhiên
- Do con người gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý, hóa học
- Đa số đột biến có hại, một số có lợi, đột biến gen là nguồn nguyên
liệu cho chọn giống và tiến hóa
ĐỘT BIẾN
CẤU TRÚC
NST
A B C D E
F G H
a
A B C D E
F G
A B C D E
F G H
c
A BC
D
E
F G H
Một số dạng đột biến cấu trúc NST
Tiết 23:

Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:
:


ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
A B C D E
F G H
b
A
B C D E
F G HB C
Quan sát hình sau; Thảo luận nhóm(3 phút) hoàn thành phiếu học tập
NST ban đầu NST bị biến đổi cấu trúc
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
NST BAN ĐẦU
A B C D E F G H
DCA B GFE H
MẤT ĐOẠN
a
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
NST BAN ĐẦU
A CB D E F G H
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC

CA B HD GFE
LẶP ĐOẠN
b
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
BA C D E F G H
HA DCB GFED C B
c
NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC
ĐẢO ĐOẠN
NST BAN ĐẦU
Tiết 23:
Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:
:


ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST LÀ GÌ?
? Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn
A B C D E
F G H
A

B
C D E
F G H
Chuyển đoạn
và chuyển đoạn
Quan sát hình sau: a; b; c. Cho biết tên các dạng đột biến
Mất đoạn Lặp đoạn Đảo đoạn
a b
c
Tiết 23:
Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:
:


ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu
trúc NST.
1. Nguyên nhân phát sinh:
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn đảo đoạn và chuyển đoạn.
MÁY BAY MỸ RẢI CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
MỸ NÉM BOM NGUYÊN TỬ XUỐNG HIROSHIMA VÀ
NAGAZAKI CỦA NHẬT BẢN NĂM 1945

PHUN THUỐC TRỪ SÂU DÒNG SÔNG BỊ Ô NHIỄM
Tiết 23:
Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:
:


ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1. Nguyên nhân phát sinh:
Nghiên cứu thông tin SGK, kết hợp những hình ảnh quan sát
được, nêu những nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST?
2. Tính chất của đột biến cấu trúc NST
- Do tác nhân của môi trường ngoài cơ thể (thường là do tác động của
con người) như:
+ Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
+ Tác nhân hóa học: Thuốc trừ sâu,diệt cỏ, điôxin…
- Do nguyên nhân bên trong cơ thể: Những biến đổi bất thường của quá
trình sinh lí, sinh hóa trong tế bào (xuất hiện một cách tự nhiên)
Nêu cơ chế phát sinh đột biến cấu trúc NST?
-
Cơ chế phát sinh: Các tác nhân vật lý và hoá học gây phá vỡ cấu trúc

NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
KHE HỞ MÔI HÀM
BÀN TAY MẤT MỘT SỐ NGÓN
BÀN CHÂN MẤT NGÓN
VÀ DÍNH NGÓN
BÀN TAY NHIỀU NGÓN
HẬU QUẢ CỦA NHIỄM CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM ( DIOXIN )
Hội chứng “mèo kêu”:
(mất đoạn NST số 5)
Mắt ruồi giấm có bộ
NST bình thường
Mắt ruồi giấm có
một đoạn NST bị
lặp 2 lần
Mắt ruồi giấm có
một đoạn NST
lặp 3 lần
Lúa mạch đột biến Cánh đồng lúa mạch
Sản xuất bia từ lúa mạch
Lúa mạch thường
? Đột biến cấu
trúc NST có
lợi hay có hại?
Tiết 23:
Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:

:
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
-Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1.Nguyên nhân phát sinh:
2. Tính chất của đột biến cấu trúc NST
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
- Đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho người và sinh vật, nhưng
cũng có trường hợp có lợi.
- Do tác nhân của môi trường ngòai cơ thể(Thường là do tác động của
con người) như:
+ Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
+ Tác nhân hóa học:Thuốc trừ sâu, diệt cỏ, điôxin…
- Do nguyên nhân bên trong cơ thể: Những biến đổi bất thường trong
sinh lí, sinh hóa nội bào
-
Cơ chế phát sinh: Các tác nhân vật lý và hoá học gây phá vỡ cấu trúc
NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
Tiết 23:
Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:
:

ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người.
( Có hại - Mất đọan)
Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao
hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này.
(Có lợi - Lặp đọan)
? Nghiên cứu VD1, VD2 SGK/66: Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là
đột biến có hại? Phân dạng đột biến trong 2 VD đó?
? Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật?
Vì: Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen được sắp xếp hài hòa trên
NST. Biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp gen
trên đó nên thường gây hại cho sinh vật
Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc
NST?
(Hạn chế được một số bệnh ung thư ở người)
- Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
- Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ
khí hóa học
- Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường
Tiết 23:
Tiết 23:


Bài 22
Bài 22
:
:

ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn , đảo đoạn và chuyển đoạn.
II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.
1. Nguyên nhân phát sinh:
-
Do ảnh hưởng của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể tới NST.
-
Tác nhân vật lý và hoá học là nguyên nhân chủ yếu gây phá vỡ cấu trúc
NST, hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
2. Tính chất của đột biến cấu trúc NST:
I. Đột biến cấu trúc NST là gì?
-
Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho con người và sinh vật.
-
Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống.
NỘI DUNG BÀI HỌC
Biến đổi trong
cấu trúc vật chất DT
Phần lớn gây hại cho SV
Biến đổi trong
cấu trúc của
gen
Gồm:Mất, thêm
thay thê cặp Nu…
Biến đổi trong
cấu trúc của NST
Gồm : Mất, lặp,
Đảo, chuyển

đoạn NST
Do tác
động
của môi
trường
bên trong
và bên
ngoài cơ
thể
Di
truyền
cho
thế hệ
sau
Câu1 : Cơ chế phát sinh đột biến cấu trúc NST là do tác dụng của
các tác nhân gây đột biến, dẫn đến:
a. Phá vỡ cấu trúc NST
b. Gây ra sự sắp xếp lại các đoạn trên NST
c. NST gia tăng số lượng trong tế bào
d. Cả a và b
KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ
Chọn câu trả lời đúng