thuyết trình sinh học - thường biến (3)

Bài giảng Sinh học 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Lai
TRƯỜNG THCS PHÚ ĐỊNH
TRƯỜNG THCS PHÚ ĐỊNH
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Thể đa bội là gì?Cho ví dụ ? Có thể nhận biết
cây đa bội thể bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào ?
Trả lời
-Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có
số NST là bội số của n (nhiều hơn 2n)
- Có thể nhận biết cây đa bội thể bằng mắt thường
qua những dấu hiệu:Tăng kích thước tế bào,tăng
kích thức cơ quan sinh dưỡng,cơ quan sinh sản.
Trả lời
-Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có
số NST là bội số của n (nhiều hơn 2n)
- Có thể nhận biết cây đa bội thể bằng mắt thường
qua những dấu hiệu:Tăng kích thước tế bào,tăng
kích thức cơ quan sinh dưỡng,cơ quan sinh sản.
Hoa liên hình
Cây biến đổi qua các mùa
I
I
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường

C©y rau dõa níc
Khúc thân mọc
trên bờ
Khúc thân mọc
ven bờ

Khúc thân mọc trải
trên mặt nước
Su hào trồng
đúng quy trình
Cây rau mác trong các
môi trường khác nhau
Su hào trồng không
đúng quy trình
Đối tượng
quan sát
Điều kiện
môi trường
Kiểu hình tương ứng
Nhân tố ảnh
hưởng chính
Lá cây rau mác
Cây rau dừa nước
Củ su hào
- Mọc ven bờ
- Trên mặt nước
- Trên cạn
- Mọc trên bờ
- Mọc trong nước
- Trên mặt nước
- Trồng đúng
kĩ thuật
- Trồng không
đúng kĩ thuật
•
Lá dài, mảnh

•
Lá có hình mũi mác
•
Lá hình mũi mác
Nước
• Thân, lá nhỏ
• Thân, lá to hơn
• Thân, lá to hơn, rễ
biến thành phao
• Củ to
• Củ nhỏ hơn
Quy trình
kỹ thuật
Độ ẩm
BH
? Nhận xét kiểu gen của cây rau mác,cây dừa nước, cây su hào
mọc trong các môi trường khác nhau ?
Kiểu gen giống nhau
? Tại sao lá cây rau mác,thân cây dừa nước, củ su hào có sự biến
đổi kiểu hình ?
Sự biến đổi kiểu hình để thích nghi với điều kiện sống
? Sự biến đổi kiểu hình trong các cây trên do nguyên nhân nào ?
Do tác động của môi trường sống
? Thường biến là gì ?
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá
thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Mạ gieo ngoài ánh sáng Mạ gieo trong bóng râm

+ Thường biến có đặc điểm gì ?

+ Thường biến có di truyền cho đời sau không ?
Vì sao ?

+ Thường biến có đặc điểm gì ?
+ Thường biến có di truyền cho đời sau không ?
Vì sao ?
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong
đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Đặc điểm:
+ Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
+ Thường biến không di truyền được.
Cáo bắc cực
Cáo bắc cực
Mùa hè:Bộ lông thưa,vàng hay
xám Lẫn với màu đất,cây bụi
Mùa đông:Bộ lông dày,trắng
Lẫn với tuyết,che mắt kẽ thù.
Thường biến thích nghi với môi
trường để tự vệ và săn mồi.
? Thường biến có ý nghĩa gì
đối với đời sống sinh vật ?
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời
cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Đặc điểm:
+ Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
+ Thường biến không di truyền được.
- Ý nghĩa:Giúp cho sinh vật thích nghi với điều kiện sống của môi
trường.

II. Mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i trêng vµ kiÓu h×nh
C©y hoa Anh th¶o - AA
trång ë nhiÖt ®é 35 C th× °
në ra hoa cã mµu tr¾ng,
trång ë nhiÖt ®é 20 C th× °
në ra hoa cã mµu ®á
C©y hoa Anh th¶o tr¾ng -
aa trång ë nhiÖt ®é nµo
còng cho hoa mµu tr¾ng
Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay
®æi kiÓu h×nh cña c©y hoa Anh
th¶o mµu ®á?
Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu
gen phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
Tõ c¸c vÝ dô trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ
gi÷a kiÓu gen, m«i trêng vµ kiÓu h×nh?
KiÓu gen
M«i trêng
KiÓu h×nh
T¬ng t¸c
I
I
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II.Mối quan hệ giữa kiểu gen,môi trường và kiểu hình
- Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Lúa nếp cẩm
Lợn ỉ Nam Định
Bò sữa Hà Lan
Lông khoang đen trắng,

năng suất sữa bình quân 10
- 12kg/ngày.
Hạt gạo bầu tròn, màu đỏ,
số hạt 80 - 100 hạt/bông
Lông màu đen, đẻ 10 - 12
con/lứa, thịt thơm ngon
Em hãy phân biệt tính trạng chất lợng và tính trạng
số lợng của những ví dụ trên?
Tính trạng chất lợng Tính trạng số lợng
-
Hạt bầu tròn, màu đỏ
-
Lông đen
- Lông khoang đen, hàm
lợng lipit
-
Số hạt trên bông
-
Đẻ 10 - 12 con/lứa
- Lợng sữa vắt trong một
ngày
Những tính trạng loi nào chịu ảnh hởng của kiểu
gen ?
Những tính trạng loi nào chu nh hng ca điều
kiện môi trờng ?
I
I
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II.Mối quan hệ giữa kiểu gen,môi trường và kiểu hình

- Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường
- Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
-
Các tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng của môi trường.
Kiểu gen Kiểu hình
Môi trường
Giống
cà rốt
Củ
to
Đúng kĩ thuật
Sai kĩ thuật
Củ
nhỏ
Giống
Trong sản xuất
Điều kiện kĩ thuật Năng suất
BH KH
Sơ đồ mối quan hệ:
III. Mức phản ứng
Chăm sóc bình thờng(4,5 5 tấn/ha/vụ) Chăm sóc tốt nhất(8 tấn/ha/vụ)
Giống
lúa
DR2
Sự khác nhau giữa năng suất bình quân và năng suất
tối đa là do đâu?
Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do giống hay
do kĩ thuật trồng trọt quy định?
Mức phản ứng là gì?
I

I
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II.Mối quan hệ giữa kiểu gen,môi trường và kiểu hình
III. Mức phản ứng
-
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước
môi trường khác nhau.
-
Mức phản ứng do kiểu gen quy định.
Là giới hạn của thường biến
Do kiểu gen quy định
Kiểu hình = Kiểu gen+Môitrường
TT chất lượng phụ thuộc vào
kiểu gen
TT số lượng chịu ảnh hưởng của
môi trường
Thường biến là biến đổi KH….
Đặc điểm
Không di truyền
Biến đổi hàng loạt
Mối quan hệ giữa kiểu gen,
môi trường và kiểu hình
Mối quan hệ giữa kiểu gen,
môi trường và kiểu hình
Mức phản ứng
Mức phản ứng
Khái niệm
Khái niệm
Đột biến Thường biến

Biến đổi ………., từng cá thể
………… được
Đa số …………. cho SV
Làm ………………………,
từ đó dẫn đến thay đổi kiểu
hình
Biểu hiện ………… theo hướng
xác định, tương ứng môi trường
Làm ………………… , dưới
ảnh hưởng trực tiếp của môi
trường
PHÂN BIỆT GIỮA ĐỘT BIẾN VÀ THƯỜNG BIẾN
………………, giúp SV thích
nghi với môi trường
………………… được
BDBH
biến đổi ADN và NST
riêng lẻ
Di truyền
có hại
biến đổi kiểu hình
đồng loạt
Không di truyền
Thường có lợi