sinh học 12 bài 19. tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

CHÀO MỪNG NGÀY NHÀ
GIÁO VIỆT NAM 20-11

KIỂM TRA BÀI CŨ

ƯU THẾ LAI LÀ GÌ? TẠI SAO CON LAI LẠI CÓ ƯU THẾ LAI ? NÊU
PHƯƠNG PHÁP TẠO GIỐNG CÓ ƯU THẾ LAI?

TO GING MI BNG PHNG PHP GY
T BIN V CễNG NGH T BO
I.TO GING BNG PHNG PHP GY T BIN.
1.KHI NIM.
L phng phỏp s dng cỏc tỏc nhõn vt lớ húa nhm lm thay
i vt liu di truyn ca sinh vt phc v li ớch con ngi
MC CH CA VIC
GY T BIN L Gè?
TI SAO TO GING
MI LI S DNG
CCH GY T BIN
NH?
- Mỗi một kiểu gen nhất định của giống chỉ cho một năng suất
nhất định.
- Mỗi giống cụ thể sẽ cho một năng suất tối đa nhất định trong
điều kiện canh tác hoàn thiện nhất. Mỗi giống có một mức trần về
năng suất.
- Để có năng suất cao hơn mức trần hiện có của giống, cần gây
đột biến bằng việc sử dụng các tác nhân vật lí và hoá học, làm
thay đổi vật liệu di truyền của sinh vật, chọn lọc từ các thể đột
biến những cá thể có đặc tính mong muốn.

2. QUY TRÌNH
3. ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG
(1) XỮ LÍ MẪU VẬT BẰNG TÁC NHÂN GÂY ĐỘT BIẾN
(2) CHỌN LỌC CÁC CÁ THỂ CÓ KIỂU HÌNH MONG
MUỐN
(3) TẠO DÒNG THUẦN CHỦNG
Em hãy nghiên cứu nội
dung /Sgk cho biết?
*. Quy trình tiến hành?
*. Đối tượng áp dụng?
ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG THÍCH HỢP
LÀ : THỰC VẬT VÀ VI SINH VẬT

4. THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VIỆT NAM
1/.Lần đầu tiên, giống nếp thầu dầu được xử lý chọn tạo
dòng đột biến bằng kỹ thuật hạt nhân cho kết quả rất
thành công. Là kết quả từ chương trình nghiên cứu đột
biến các giống lúa đặc sản ở Việt Nam, do TS Lê Xuân
Thám - phó giám đốc Trung tâm Hạt nhân TP.HCM
(Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt) làm chủ nhiệm.
2/. Từ việc áp dụng kỹ thuật gây đột biến và công nghệ
phóng xạ, nhóm nhà nghiên cứu Trường Đại học sư
phạm Hà Nội 2 chọn tạo và sản xuất thành công giống
lúa cao sản mới CL-8 cho năng suất và chất lượng cao.
Thí nghiệm được ứng dụng tại xã Thanh Lãng huyện
Bình Xuyên (Vĩnh Phúc) ở cả hai vụ xuân và vụ mùa.
3/. Giống lúa Mộc tuyền đột biến  MT1 có nhiều đặc
tính quí (chín sớm nên rút ngắn thời gian cach tác), thấp
và cứng cây, chịu chua và phèn nên có thể trồng ở nhiều
vùng khác nhau, năng suất tăng 15-25%.

Em hãy kể tên một số
thành tựu về giống cây
trồng được tạo ra bằng
phương pháp gây đột
biến nhân tạo?
A. Thành tựu do đột biến bằng tác nhân vật lí?

Tạo giống Ngô DT6: chín sớm, năng suất
cao, hàm lượng Pr tăng 1,5%

DƯA HẤU TAM BỘI KHÔNG HẠT
NHO TAM BỘI KHÔNG HẠT
A. Thành tựu do đột biến bằng tác nhân hóa học?

2n
4n
Với kiến thức đã học,
em hãy đề xuất cách
thức nhận biết sơ bộ các
cây tứ bội trong số các
cây lưỡng bội?
THỂ TỨ BỘI Ở DÂU TÂY

II. TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
Là các quy trình kĩ thuật tiến hành trên tế bào nhằm
tạo ra các sản phẩm sinh học ,giống cây trồng , giống
vật nuôi hoặc vi sinh vật
C«ng nghÖ tÕ bµo
C«ng nghÖ tÕ bµo ë thùc vËt
C«ng nghÖ tÕ bµo ë ®éng vËt

CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
LÀ GÌ NHỈ?

1. Công nghệ tế bào thực vật:
Nu«i cÊy
h¹t phÊn
Dung hîp
tÕ bµo trÇn
Nu«i cÊy
mô
C«ng nghÖ
tÕ bµo
Thùc vËt
Nghiên cứu SGK hoàn thành
phiếu học tập sau?

NỘI DUNG NUÔI CẤY MÔ, TẾ BÀO DUNG HỢP
TẾ BÀO TRẦN
NUÔI CẤY HẠT
PHẤN
NGUỒN
NGUYÊN
LIỆU BAN
ĐẦU
CÁCH TIẾN
HÀNH
CƠ SỞ
ỨNG DỤNG
PHIẾU HỌC TẬP

NỘI DUNG NUÔI CẤY MÔ, TẾ BÀO DUNG HỢP
TẾ BÀO TRẦN
NUÔI CẤY HẠT
PHẤN
NGUỒN
NGUYÊN
LIỆU BAN
ĐẦU
TB chồi, lá, thân,rễ hoa-
>tạo mô sẹo
TB cùng loài hay
khác loài ,khác chi,
bộ,họ
Các hạt phấn ,noãn
riêng lẽ/môi trường
nhân tạo tạo dòng
đơn bội
CÁCH TIẾN
HÀNH
Cho mô (TB) vào ống
nghiệm -> tái sinh thành
các cây hoàn chỉnh
Loại bỏ thành TB của
2 TBSD khác loài (TB
trần)
Dung hợp 2 TB trần
tạo TB lai
Nuôi cấy TB lai tạo
cây
Hạt phấn hoặc

noãn (n) -> ống
nghiệm -> mô đơn
bội. Xử lí cônsixin
tạo cây lưỡng bội
CƠ SỞ
Điều khiển TB biệt hóa
thành những TB khác
nhau-> thành cây
TB loài A + TB
loài B -> TB A+B
1n -> 2n->4n
ỨNG DỤNG Nhân nhanh các giống cây
quý hiếm từ một cây có kiểu
gen quý -> quần thể cây
trồng đồng nhất về kiểu gen
Tạo cây lai khác
loài (mang bộ NST
của 2 loài khác
nhau)
Tạo cây lưỡng bội
có kiểu gen đồng
nhất về tất cả các
gen
PHIẾU HỌC TẬP

1. Công nghệ tế bào động vật:
C«ng nghÖ
tÕ bµo ®éng vËt
Nhân bản vô tính Cấy truyền phôi

a. Nhân bản vô tính động vật

B1: - Lấy trứng của cừu cho TB trứng ra khỏi cơ thể
- Lấy các TB tuyến vú của cừu cho TB tuyến vú
B2: - Tách bỏ nhân của TB trứng
- Lấy nhân của TB tuyến vú
B3: Lấy nhân của TB tuyến vú đưa vào TB trứng đã loại bỏ nhân
B4: Nuôi trứng đã được cấy nhân trong ống nghiệm tạo phôi
B5: Cấy phôi vào tử cung của con khác để phôi phát triển va sinh ở bình
thường
Hãy cho biết kiểu hình của
cừu sinh ra ? Giải thích?
-
Kết quả: Cừu sinh ra có kiểu hình giống cừu cho nhân TB
-
Ý nghĩa: Nhân bản động vật biến đổi gen phục vụ lợi ích của con
người
Quy tr×nh nh©n b¶n v« tÝnh cõu §«ly

Dolly ra đời sau nhiều năm
nghiên cứu, ít nhất là 277 thử
nghiệm chuyển nhân TB để được
29 phôi (12% thành công). Nó
giống hệt từ hình dáng tính cách
của Finn Dorsett . 3/1998 nặng
45kg. 2/2003 Dolly chết do chứng
viêm khớp và ung thư phổi nặng.
Mét sè th«ng tin bỉ sung vỊ cõu §«ly

Nh©n

nhanh
gièng
C¶i biÕn
phÈm chÊt
cña gièng
C¸c gièng
®ång nhÊt
vÒ kiÓu gen
CÊy truyÒn
phôi
b. Cấy truyền phôi
Nguyên tắc chung của phương pháp: dựa vào sự phát
triển của phôi từ 1 tế bào ban đầu (hợp tử)

a. Nuôi cấy hợp tử.
b. Kỹ thuật chuyển
c. Cấy truyền phôi
d. Nhân giống đột biến
Câu 1: Chia cắt một phôi động vật thành nhiều phôi, rồi cấy vào tử
cung của các con cái khác nhau từ đó nhanh chóng tạo ra hàng loạt
con có kiểu gen giống nhau được gọi là phương pháp:

a. các tế bào xôma tự do được tách ra từ mô
sinh dưỡng
b. các tế bào đã được xử lí làm tan màng sinh
chất
c. các tế bào đã được xử lí làm tan thành tế bào
d. các tế bào khác loài đã hoà nhập để trở thành
tế bào lai
Câu 2:Trong kĩ thuật lai tế bào, các tế bào

trần là:

a. tạo nguồn biến dị cho công tác chọn giống
b. làm tăng khả năng sinh sản của cá thể
c. làm tăng năng suất vật nuôi, cây trồng
d. a, b, c
Câu 3: Mục đích của việc gây đột biến ở
vật nuôi và cây trồng là: