sinh học 12 bài 20. tạo giống nhờ công nghệ gen

BÀI 20: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN

Cà chua có gen kháng
ung thư
Bắp có gen kháng
tuyến trùng đục rễ
Gà mang gen tạo thuốc
trị ung thư trong trứng
Lúa có gen β-caroten
Cây đu đủ mang gen
kháng virut CMV
Dê biến đổi gen cho sữa
chứa prôtêin tơ nhện
Một số vật nuôi cây trồng có gen biến đổi

Bài tập 1: Nghiên cứu SGK, trang 83, 84, trả lời các câu
hỏi sau:
1. Nêu các bước chính trong kĩ thuật chuyển gen.
2. Thực chất của thể truyền là gì? Người ta dùng vật liệu
gì để làm thể truyền?
3. Như thế nào gọi là kĩ thuật tạo AND tái tổ hợp? Để tạo
AND tái tổ hợp người ta tiến hành như thế nào?
4. Làm thế nào để đưa AND tái tổ hợp vào tế bào nhận ?
5. Bằng cách nào biết được tế bào đã nhận được AND tái
tổ hợp?

Vi khuẩn
Plasmit
ADN của tế bào cho
Đầu dính

ADN tái tổ hợp
Gen cần chuyển
Enzim giới hạn
(restrictaza)
Sơ đồ kỹ thuật chuyển gen
Enzim ligaza
Bước 1:
Bước 2:
Bước 3:

ADN của tế
bào nhận
ADN tái tổ hợp
dạng vòng
ADN ti t hp
ADN ti t hp

Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận.
Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận.
CaCl
2
hoặc
xung điện
Tế bào nhận
E.côli

Đưa thêm
một gen lạ
vàohệ gen
Loại bỏ hoặc

làm bất hoạt
một gen nào
đó
Biến đổi
một gen có
sẵn
SINH VẬT BIẾN ĐỔI GEN

Bài tập 2: Nghiên cứu phần II. 2 SGK, trang 84, 85
hoàn thành bảng sau:
Đối tượng ĐV TV VSV
Cách tiến
hành
Thành tựu
thu được

ĐÁP ÁN BÀI TẬP 2
Đối tượng ĐV TV VSV
1. Cách
tiến
hành
Trứng thụ tinh
Trứng thụ tinh
nhân tạo.
nhân tạo.
- Cấy gen cần
- Cấy gen cần
chuyển vào
chuyển vào
hợp tử →

hợp tử →
phôi.
phôi.
- Cấy phôi
- Cấy phôi
vào cơ thể cái
vào cơ thể cái
→ động vật
→ động vật
biến đổi gen.
biến đổi gen.
Tạo ADN
Tạo ADN
tái tổ hợp
tái tổ hợp
→ tế bào
→ tế bào
xôma →
xôma →
phôi → Cây
phôi → Cây
chuyển
chuyển
gen.
gen.
Tạo ADN
Tạo ADN
tái tổ hợp
tái tổ hợp
→ Tế bào

→ Tế bào
vi khuẩn
vi khuẩn
→ Tế bào
→ Tế bào
vi khuẩn
vi khuẩn
được biến
được biến
đổi gen.
đổi gen.

ĐÁP ÁN BÀI TẬP 2
Đối tượng ĐV TV VSV
2. Thành
tựu thu
được
-
Tạo giống
cừu sản xuất
protein của
người.
- Chuột nhắt
chuyển gen
chứa
hoocmon
sinh
trưởng…
- Cà chua
chuyển gen

kháng virut
- Cây bông
vải kháng
sâu BT
- Lúa chuyển
gen tổng
hợp
Caroten
- Tạo chủng vi
khuẩn E.Coli
sản xuất
Tnsulin của
người.
-Tạo chủng vi
khuẩn biến
đổi gen -> ăn
dầu cặn trên
biển, phân hủy
chất thải

Cà chua có gen kháng
ung thư
Bắp có gen kháng
tuyến trùng đục rễ
Lúa có gen β-caroten
Cây đu đủ mang gen
kháng virut CMV


Dê biến đổi gen cho sữa chứa prôtêin

tơ nhện
Gà mang gen tạo thuốc trị ung
thư trong trứng

Cà chua có gen kháng ung thư
Bắp có gen kháng tuyến
trùng đục rễ
Lúa có gen β-caroten
Cây đu đủ mang gen
kháng virut CMV

CŨNG CỐ
Câu 1: ADN tái tổ hợp là phân tử ADN được tạo
ra bằng cách:
A. Nối đoạn ADN của tế bào cho vào ADN
plasmit.
B. Nối đoạn ADN của tế bào nhận vào ADN
plasmit .
C. Tch đoạn ADN của tế bào cho ra khỏi ADN
plasmit .
D. Tch đoạn ADN của tế bào nhận ra khỏi ADN
plasmit .

Câu 2. Cho các biện pháp sau:
(1) Đưa thêm một gen lạ vào hệ gen.
(2) Làm biến đổi một gen đã có sẵn trong hệ gen.
(3) Gây đột biến đa bội ở cây trồng.
(4) Cấy truyền phôi ở động vật.
Người ta có thể tạo ra sinh vật biến đổi gen bằng các
biện pháp

A. (3) và (4). B. (1) và (3). C. (1) và (2). D. (2)
và (4).
Câu 3. Trong kỹ thuật chuyển gen, cần chọn thể truyền
có các dấu chuẩn hoặc gen đánh dấu để
A. gen cần chuyển dễ dàng liên kết với thể truyền.
B. thể truyền có thể dễ dàng xâm nhập vào tế bào nhận.
C. chuyển gen từ sinh vật này sang sinh vật khác.
D. dễ nhận biết, tách dòng tế bào có chứa ADN tái tổ hợp

Câu 4. Trong kĩ thuật di truyền, không thể đưa trực tiếp một
gen từ tế bào cho sang tế bào nhận mà phải dùng thể truyền
vì
A. thể truyền có thể xâm nhập dễ dàng vào tế bào nhận.
B. một gen đơn lẻ trong tế bào không có khả năng nhân
đôi.
C. một gen đơn lẻ trong tế bào nhận dễ bị tiêu huỷ.
D. thể truyền có khả năng nhân đôi độc lập và có thể gắn
vào hệ gen của tế bào nhận.
Câu 5. Giống lúa “gạo vàng” có khả năng tổng hợp -
carôten ( tiền chất tạo ra vitamin A) trong hạt được tạo
ra nhờ
A. phương pháp lai giống B. công nghệ tế bào
C. gây đột biến nhân tạo D. công nghệ gen

CŨNG CỐ
6. Khâu đầu tiên trong quy trình chuyển gen là việc
tạo ra
A. vectơ chuyển gen. B. biến dị tổ hợp.
C. gen đột biến. D. ADN tái tổ
hợp.

Câu 7. Quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có
gen bị biến đổi, có thêm gen mới, từ đó tạo ra các cơ
thể với những đặc điểm mới được gọi là
A. công nghệ tế bào. B. công nghệ sinh học.
C. công nghệ gen. D. công nghệ vi sinh vật.

DẶN DÒ
- Chuẩn bị bài mới “Di truyền y học” câu hỏi
1,2,3,4 trang 91 sách giao khoa
- Đọc mục em có biết trang 88 sách giáo khoa
trang 86.