BÀI GIẢNG PHÒNG VỆ THƯƠNG MẠI

BÀI GIẢNG
CÁC THIẾT CHẾ THƯƠNG MẠI

Phan Đặng Hiếu Thuận

1
CÁC THIẾT CHẾ THƯƠNG MẠI
I. Khái quát về các thiết chế thương mại
II. WTO
III. EU
IV. APEC
V. ASEAN
2
I. Khái quát
1.Khái niệm
Mở cửa, tự do hóa, toàn cầu hóa đang
được xem là xu hướng trong thương mại
quốc tế hiện đại.
Mức độ liên kết hội nhập ngày càng tăng:
song phương, khu vực, toàn cầu.
3
I. Khái quát
1.Khái niệm
Bên cạnh liên kết thương mại toàn cầu
được đề cao, trong thương mại quốc tế còn
tồn tại những tổ chức thương mại mang tính
khu vực hoặc song phương dưới hình thức
liên minh hải quan và khu vực mậu dịch tự do.
4
I. Khái quát
1.Khái niệm

Khu vực mậu dịch tự do là sự hợp tác kinh
tế mà theo đó thành viên áp dụng chính sách
miễn thuế nhập khẩu cho hàng hoá, dịch vụ
trong nội bộ khu vực.
Liên minh hải quan là loại hình hợp tác
trong thương mại quốc tế mà trong đó các
quốc gia thành viên không chỉ miễn thuế nhập
khẩu trong nội bộ liên minh mà còn áp dụng
cùng một mức thuế nhập khẩu thống nhất cho
các đối tác thương mại ngoài liên minh.
5
I. Khái quát
2.Vai trò
Hiện nay, đại đa số các quốc gia thành viên của tổ
chức thương mại toàn cầu cũng đồng thời là thành viên
của các liên minh thương mại khu vực. Điều này cho thấy
rõ liên minh thương mại khu vực được xem là chất xúc tác
hữu hiệu cho quá trình tự do hoá trong quan hệ thương
mại quốc tế hiện đại.
Thoả thuận trong liên minh khu vực dễ đạt được mức
cao hơn các cam kết trong tổ chức thương mại toàn cầu vì
lý do có sự tương đồng về lợi ích, vị trí địa lý, trình độ phát
triển……Các thoả ước tự do thương mại khu vực được
đánh giá là có thể hiệu quả hơn các thoả ước thương mại
toàn cầu và qua đó mang đến sự thịnh vượng chung cho
các quốc gia tham gia
6
II. WTO
7
I. GATT/WTO là gì ?

1. Hệ thống Bretton Woods
2. Hiệp định GATT 1947
3. Các vòng đàm phán
4. Hiệp định và Tuyên bố Marrakesh
5. Tổ chức thương mại thế giới (WTO)
8
I. GATT/WTO là gì ?
WTO tạo nên:
1. Tự do hoá thương mại
2. Loại bỏ biện pháp bảo hộ
3. Mở hàng loạt nhượng bộ thuế quan
4. Chấp nhận một số quy định về “luật chơi
chung” trong thương mại quốc tế
9
II. Chức năng và vai trò của WTO
Theo hiệp định Marrakest
1. Thống nhất quản lý việc thực hiện các hiệp
định
2. Thể chế tiến hành các vòng đàm phán
3. Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp
4. Rà soát chính sách thương mại
5. Hợp tác các tổ chức thương mại quốc tế
10
II. Chức năng và vai trò của WTO
Trên thực tế, WTO đóng vai trò quan
trọng trong hoạt động điều phối
thương mại quốc tế toàn cầu thông qua
quy chế pháp lý của mình.
11
II. Chức năng và vai trò của WTO

Vẫn còn những vấn đề thách thức:

Xu hướng lạm dụng những hình thức bảo hộ
mới.

Bất đồng lợi ích trong những lĩnh vực nhạy
cảm như nông nghiệp ….

Và ……
12
III. Cơ cấu tổ chức của WTO
WTO có một cơ cấu gồm 3 cấp:


Cơ quan lãnh đạo

Cơ quan điều hành - chuyên môn

Cơ quan thư ký
13
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
a) Hội nghị bộ trưởng

Là CƠ QUAN LÃNH ĐẠO cao nhất của WTO

Thành viên là đại diện cấp Bộ trưởng của tất cả
các quốc gia WTO.

Có quyền quyết định tất cả vấn đề trong WTO.


Thiết lập các Hội đồng, Uỷ ban chuyên môn

Chỉ định Tổng giám đốc WTO.
14
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
Hoạt động của Hội nghị bộ trưởng


Họp ít nhất hai năm một lần

Mỗi thành viên có một phiếu bầu

Biểu quyết thông qua cơ chế Consensus (trừ
trường hợp đặc biệt theo tỉ lệ).
15
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
b) Đại hội đồng

Là CƠ QUAN THƯỜNG TRỰC

Các thành viên là đại diện cấp đại sứ của quốc
gia thành viên.
16
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
Đại hội đồng thành lập các uỷ ban giúp việc:

Uỷ ban về thương mại và phát triển

Uỷ ban về hạn chế cán cân thanh toán


Uỷ ban về ngân sách

Uỷ ban về các hiệp định thương mại khu vực
17
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
Riêng hai uỷ ban đặc biệt
1. Uỷ ban về hàng không dân dụng
2. Uỷ ban về mua sắm chính phủ
Không trực thuộc mà chỉ có trách nhiệm
thông báo thường xuyên về hoạt động lên đại
hội đồng.
18
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
CƠ QUAN HÀNH CHÍNH

Các hội đồng thương mại

Các Uỷ ban, nhóm công tác
19
III. Cơ cấu tổ chức của WTO (tt)
c) Ban thư ký WTO : Đứng đầu là tổng
giám đốc WTO có nhiệm vụ

Dẫn dắt các vòng

đàm phán thương mại

Tham gia giải quyết

tranh chấp của WTO

Roberto Azevedo
20
IV. Hệ thống các hiệp định của WTO
Hiệp định của WTO là một hệ thống phức tạp, cơ
bản gồm 3 nhóm văn bản:

Nhóm các Hiệp định đa biên

Nhóm các hiệp định đa phương

Nhóm các cam kết mở cửa thị trường
21
IV. Hệ thống các hiệp định của WTO
Nhóm các Hiệp định đa biên
a) Thương mại hàng hoá

Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (
GATT 1994)

Hiệp định về xác định giá trị tính thuế hải quan

…(hơn 10 hiệp định chuyên ngành khác)….
b) Thương mại dịch vụ

Hiệp định chung về thương mại dịch vụ (GATS)
22
IV. Hệ thống các hiệp định của WTO
Nhóm các Hiệp định đa biên (tt)
c) Thương mại của quyền sở hữu trí tuệ


Hiệp định về các khía cạnh liên quan đến thươn
g mại của quyền sở hữu trí tuệ (TRIPs)
d) Hiệp định chung khác

Thỏa thuận về giải quyết tranh chấp (DSU)
23
IV. Hệ thống các hiệp định của WTO
Nhóm các hiệp định đa phương

Hiệp định về hàng không dân dụng

Hiệp định về mua sắm chính phủ
24
IV. Hệ thống các hiệp định của WTO
Nhóm các cam kết mở cửa thị trường
của các thành viên gia nhập chứa
đựng chủ yếu là các nội dung về:

Tập hợp cam kết cắt giảm thuế quan

Lộ trình mở cửa đối với từng loại hàng
hoá, dịch vụ
25