Tải bản đầy đủ (.pdf) (17 trang)

tổ chức hoạt động ngoại khóa vật lý

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (395.3 KB, 17 trang )

LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
LÊ HÙNG VNG









Trang
1
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
2
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

MC LC

(4 phn)
NI DUNG TRANG
MC LC
1
I. t vn đ nghiên cu
2
II. Khái quát v hot đng ngoi khóa trong trng THPT


3
III. T chc hot đng ngoi khóa vt lí  trng THPT nh th nào?
9
IV. Thc tin thc hin
14
V. Ph lc
15
























LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
3
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI


PHN I. T VN 

Hot đng ngoi khoá là mt hình thc t chc dy hc, là mt dng hot
đng ca hc sinh tin hành ngoài gi lên lp chính thc, ngoài phm vi quy đnh
ca chng trình b môn nhm h tr cho chng trình ni khoá, góp phn hoàn
thin và phát trin nhân cách, bi dng nng khiu và tài nng sáng to  hc sinh.
Trong thc tin nhng nm gn đây  các trng THPT, hot đng ngoi khoá vt lí
nói riêng và các môn hc khác nói chung ít đc t chc, lãnh đo nhà trng và
giáo viên b môn cha có s đu t cho hot đng này. V mt lí luân, vic nghiên
cu các hình thc t chc hot đng ngoi khóa vt lí trong nhà trng ph thông
cng cha đc s quan tâm nghiên cu thích đáng ca các nhà lí lun dy hc b
môn. Trong các tài liu v phng pháp ging dy vt lí cng nh trong vic đi
mi chng trình, sách giáo khoa hin nay thì vic t chc các hot đng ngoài lp
(hot đng ngoi khoá) đã đc đ cp đn, tuy nhiên chúng cha nêu đc các
phng pháp c th cho vic t chc ngoi khoá vt lí.
T thc tin t chc hot đng ngoi khoá vt lí, vi kinh nghim bn thân,
… tôi vit chuyên đ này vi hi vng cung cp mt t liu cn thit cho nhng
ngi mun t chc hot đng ngoi khoá vt lí.
D nhiên, vi kh nng và kinh nghim còn nhiu hn ch, chc chn chuyên
đ ca tôi không tránh khi nhiu thiu sót. Tôi rt mong nhn đc s đóng góp
ca quý thy, cô đ tài liu vit ra có tính thc tin và hiu qu hn. Xin chân thành
cm n.



















LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
4
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI


LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
5
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI


PHN II. KHÁI QUÁT V HOT NG NGOI KHOÁ

I. HOT NG NGOI KHOÁ
1. Hot đng ngoi khoá
Do s hn ch ca thi gian lên lp trong chng trình chính khoá, đng thi
vi s gia tng không ngng cùa tri thc đã làm xut hin mâu thun gia nhu cu
nhn thc ca hc sinh vi tính k hoch ca chng trình.  gii quyt mâu thun
này, ngi ta t chc các hot đng ngoi khoá nhm to điu kin cho mi hc sinh
có th m rng, đào sâu kin thc, phát trin nhng hng thú, nng lc cá nhân và
kích thích thiên hng ca các em v mt mt nào đó.
Hot đng ngoi khoá là mt hình thc t chc dy hc có đc đim:
+ Hot đng ngoi khoá đc thc hin ngoài gi hc, nó không mang tính
bt buc mà tu thuc vào hng thú, s thích, nguyn vng ca mi hc sinh trong
khuân kh kh nng và điu kin t chc có đc ca nhà trng.
+ Hot đng ngoi khoá có th đc t chc di nhiu dng: dng tp th c
lp, dng nhóm theo nng khiu, dng hc tp, dng vui chi, dng thng kì, dng
đt xut nhân nhng dp k nim hay l hi.
+ Hot đng ngoi khoá có th đc t chc di các hình thc nh: T ngoi
khoá; câu lc b khoa hc; d hi khoa hc; d hi ngh thut.v.v…
+ Ni dung ngoi khoá rt đa dng, bao gm c mt vn hoá, khoa hc công
ngh, th dc th thao, k thut… nhm giúp hc sinh m rng, đào sâu, làm phong
phú them nhng điu đã đc hc trong nhng gi ni khoá ca môn hc tng
ng.
+ Ngoi khoá do giáo viên b môn, giáo viên ch nhim, oàn thanh niên
Cng sn H Chí Minh…và hc sinh ca mt lp hay mt s lp…thc hiên.
 tin hành các hot đng ngoi khoá đt kt qu tt đp đòi hi phi có s
t chc cht ch, t m ca giáo viên, s giúp đ ca nhà trng, ca hi cha m hc
sinh và nhng t chc đ đu, kt ngha… Bên cnh đó, giáo viên cn đng viên
đc s tham gia nhit tình ca tp th hc sinh, ca mi cá nhân, cn to dng
đc nhng ht nhân nòng ct trong mi dng hot đng ngoi khoá.

2. Tác dng ca hot đng ngoi khoá
(*) Tác dng giáo dc:
- Hot đng ngoi khoá góp phn giáo dc tính t chc, tính k hoch, tinh
thn làm ch và hp tác trên c s nhng hot đng thc t. Ngoi khoá đc thc
hin c bn da trên s t nguyn, t giác ca hc sinh cng vi s giúp đ thích
hp ca giáo viên s đng viên hc sinh n lc ht mình gii quyt vn đ đt ra.
- Hot đng ngoi khoá làm cho quá trình dy b môn thêm phong phú đa
dng, làm cho vic hc tp ca hc sinh thêm hng thú sinh đng, to cho hc sinh
lòng hng say yêu công vic, đó là điu kin đ phát trin kh nng, nng lc sn có
ca hc sinh. Qua ngoi khoá hc sinh có điu kin t làm, tp dt phát huy óc
sáng to, t tin  mình, có th dám ngh dám làm.
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
6
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI


(*) Tác dng giáo dng:
- Hot đng ngoi khoá góp phn cng c, b sung kin thc cho hoc sinh.
Thông qua hot đng ngoi khoá, kin thc hc sinh thu nhn đc s sâu sc hn.
Trong khi tin hành hot đng ngoi khoá, hc sinh đc t mình nghiên cu, t
mình tìm hiu vn đ và tranh lun vi bn bè trong s cân nhc k càng. Chính vì
th, hot đng ngoi khoá góp phn đc lc trong vic phát trin trí lc và kh nng
sáng to ca hc sinh.
- Vì điu kin thi gian, trong chng trình ni khoá có nhng phn giáo viên
không th gii thiu ht đc. Nhng phn này nu đc b sung bi hot đng
ngoi khoá thì kin thc ca hc sinh s đc m rng thêm. Hc sinh có th thu
nhn đc kin thc di nhiêu hình thc nh: Nhóm ngoi khoá, câu lc b khoa
hc, hi vui, hi thi…

(*) Tác dc giáo dc k thut tng hp, đnh hng ngh nghip:
Qua hot đng ngoi khoá, hc sinh đc rèn luyn mt s k nng nh: Tp
nghiên cu mt vn đ, thuyt minh trình bày trc đám đng, tp s dng nhng
dng c, thit b thng gp trong đi sng, nhng máy móc t đn gin ti hin
đi. Qua đó s ny n  hc sinh tình cm ngh nghip và bc đu có ý thc v
ngh nghip mà hc sinh s chn trong tng lai.
(*) Hot đng ngoi khoá là điu kin thun li đ giáo viên có th th
nghim các phng pháp dy hc: Qua hot đng ngoi khoá giáo viên có điu kin
tt đ thc hin và kim tra các kt qu nghiên cu ca mình, do giáo viên nm
vng kh nng, tâm lí ca hc sinh nên hiu qu ca vic th nghim s cao hn.
II. HOT NG NGOI KHOÁ VT LÍ
1. Ni dung ngoi khoá vt lí
Do đc đim ca b môn vt lí, ngoi khoá có tác dng b sung kin thc lí
thuyt, k nng thc hành, gii thiu nhng ng dng ca vt lí vào khoa hc và k
thut, quá trình phát trin ca vt lí hc… cho hc sinh, làm tng hng thú ca hc
sinh đi vi môn hc, rèn luyn kh nng phân tích và gii quyt vn đ ca h.
Ngoi khoá vt lí giúp hc sinh hiu rõ hn các hin tng vt lí, thy đc vai trò
to ln ca vt lí trong thc t đi sng, trong sn xut và khoa hc công ngh. Vic
tham gia hot đng ngoi khoá s giúp hc sinh mnh dn hn, t duy logic cht ch
hn, t đó góp phn nâng cao cht lng hc tp môn vt lí.
Ni dung ca ngoi khoá vt lí có th là nhng kin thc nm trong phm vi
chng trình vt lí THPT, hot đng gn vi ni khoá vi mc đích giúp hc sinh
nm chc hn các kin thc, k nng c bn. Ni dung ca ngoi khoá có th là
nhng kin thc m rng vt qua ngoài ni dung chng trình, giúp hc sinh tng
hiu bit, phát huy óc sáng to.
Theo phân phi chng trình vt lí  trng THPT, t lp 10 đn lp 12 hc
sinh ln lt đc hc: C hc - Nhit hc - in hc - Dao đng và song - Quang
hc - Vt lí ht nhân. ó cng chính là nhng ni dung c bn ca ngoi khoá vt lí
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang

7
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

và theo cách phân b thi gian  trên, hot đng ngoi khóa có th tin hành ng vi
tng phn hoc tng hp các phn ca chng trình. Mi phn nói trên li gm
nhiu phn nh, t chc thành các chuyên đ ngoi khoá. Ví d: Phn c hc gm
mt s chuyên đ: Chuyn đng, các đnh lut Niutn, các lc c hc, cân bng ca
vt rn, các đnh lut bo toàn…
Mt khác, trong chng trình vt lí THPT hin nay, mt s ni dung cha có
điu kin đa vào chng trình hoc cha có điu kin tìm hiu k nh: Thiên vn
hc, vt lí hin đi, các ng dng ca vt lí trong k thut - công ngh, ni dung giáo
dc k thut tng hp, giáo dc môi trng… Ngoi khoá vt lí là mt bin pháp đa
các ni dung này vào chng trình, b sung kin thc, giúp hc sinh tng hiu bit,
yêu thích b môn. Ví d: Nhng vn đ ca thiên vn hc nh: Cu trúc ca h Mt
Tri, bn mùa, thi gian, lch, nht thc, nguyt thc… là nhng tri thc rt cn
thit cho hc sinh mà cha đc đa vào ging dy.
2. Phát huy tính tích cc hot đng ca hc sinh trong ngoi khoá vt lí
Tính tích cc nhn thc là thái đ ci to ca ch th đi vi khách th thông
qua s huy đng  mc đ cao các chc nng tâm lí nhm gii quyt nhng vn đ
hc tp - nhn thc. Nó va là mc đích hot đng, va là phng tin, va là điu
kin đ đt đc mc đích, va là kt qu ca hot đng, va là phm cht hot
đng ca cá nhân.
Tích cc hot đng nhn thc ca ngi hc là t hp các hot đng đ nhm
thay đi, chuyn bin v trí ca ngi hc t ch th đng sang ch đng, t ch là
đi tng tip nhn sang ch là ch th tìm kim tri thc, thông qua đó đ nâng cao
hiu qu hc tp.
Nh vy, trong quá trình dy hc, giáo viên cn nm bt đc nhu cu, hng
thú, đng c ca hc sinh đ thu hút h vào quá trình hc tp tích cc. Trong quá
trình dy hc giáo viên cn đc bit chú ý đn vn đ to hng thú hc tp cho hc

sinh, vì nu không có hng thú thì hc sinh ch thc hin yêu cu ca giáo viên bng
sc mnh cng bc và nó s git cht lòng ham mun hc hi ca cá nhân.
Hot đng ngoi khoá da trên tinh thn t nguyn ca tng hc sinh là mt
bin pháp kích thích thái đ hc tp tích cc ca hc sinh. Qua hot đng ngoi
khoá, hc sinh đc hot đng, vui chi, đc lp suy ngh, to cho hc sinh nhu cu
đc thêm tài liu tham kho, sách báo… Ngoi khoá là điu kin đ hc sinh trao đi
nhng ý tng, ngun tri thc, giúp đ, hp tác vi nhau trong vic gii quyt các
vn đ đt ra, phát trin t duy đc lp, tính tích cc, t lc, ch đng ca cá nhân.
Có nhiu bin pháp phát huy tính tích cc ca hot đng nhn thc ca hc sinh,
trong t chc hot đng ngoi khoá vt lí, tôi rt chú trng vic dung phng pháp
dy hc gii quyt vn đ, phng pháp “công não”, và phng pháp dy hc d án.
ây là nhng phng pháp có th dùng đ huy đng trí lc và nhiu phm cht tích
cc khác ca các em hoc sinh.
Các loi tình hung có vn đ có th s dng trong hot đng ngoi khoá vt
lí:
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
8
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

+ Tình hung nghch lí: ó là loi tình hung có vn đ mà mi thot nhìn
dng nh vô lí, không phù hp vi quy lut, lí thuyt đã đc tha nhn. Tình
hung này đc to ra bng cách gii thiu nhng s kin, hin tng trái vi quy
lut thông thng, vi kinh nghim cá nhân ca hc sinh.
Ví d: Th mt con cá nh còn sng vào mt ng nghim thu tinh đng đy nc.
Dùng đèn cn đun nóng phn trên gn ming ng cho đn khi nc  trên ming ng
sôi, ta vn thy con cá bi li  di. Hãy gii thích ngch lí này?
+ Tình hung la chn: Là loi tình hung có vn đ xut hin khi đng trc
mt s la chn gia hai hay nhiu phng án đ tìm ra phng án ti u.

Ví d: Bn Nam nói rng đã đo áp sut nh mt nhit k. Hùng và Sn li cho rng
ngi ta ch dùng nhit k đ đo nhit đ. Vy ai đúng ai sai?
+ Tình hung bác b: Là loi tình hung có vn đ phi bác b mt kt lun,
mt lun đ sai lm, phn khoa hc.  làm đc điu đó hc sinh phi tìm ra đim
yu ca lun đ, chng minh tính cht sai lm ca nó.
Ví d: Mt con nga đc hc đnh lut III Niutn bèn t chi không kéo xe na.
Nó nói: “Tôi có rang sc kéo xe bao nhiêu thì cng là vô ích, bi vì tôi kéo cái xe
vi mt lc bng bao nhiêu thì cái xe cng kéo li tôi vi lc bng by nhiêu. Hai
lc bng nhau v đ ln và ngc nhau v hng nên tôi và xe đu không nhúc
nhích!” Bn hãy ch ra cái sai ca con nga đ nó tip tc kéo xe?
+ Tình hung “ti sao?”: Là loi tình hung có vn đ mà khi gp nó hc
sinh cha đ tri thc đ gii thích hin tng, cn phi b sung tri thc mi gii
thích đc trit đ đc tình hung.
Ví d: Ti sao ngón tay t li dính đc giy còn ngón tay khô thì không?
3. S dng phng tin k thut dy hc trong vic t chc hot đng ngoi
khoá vt lí.
Phng tin k thut dy hc là t hp c s vt cht k thut trng hc, nó
bao gm các thit b k thut, các phng tin nghe nhìn, các phng tin k thut
chng trình hoá: Máy thông tin, máy kim tra, máy dy hc… trong s nhng
phng tin đó, phng tin nghe nhìn chim v trí quan trng nht. Các phng
tin nghe - nhìn bao gm:
+ Các giá mang thông tin nh: Bn trong, phim, bng t âm, bng t âm -
hình, đa ghi âm, đa ghi hình…
+ Các máy móc chuyn ti thông tin  các giá mang thông tin nh: èn chiu,
Rađiô, máy chiu, catxet, video, máy thu hình, máy quay phim…
Hin nay, cùng vi vic ng dng khoa hc công ngh vào dy hc, các
phng tin nghe nhìn, đc bit là máy vi tính, máy chiu…ngày càng đc s dng
rng rãi. Trong vic t chc hot đng ngoi khoá vt lí, các phng tin dy hc có
th s dng:
+ Máy vi tính: Có th dùng đ thit k các chng trình ngoi khoá trên các

phn mm chuyên dng nh Power Point, windword… Hoc vit các chng trình
trên các phn mm lp trình (vic này đòi hi giáo viên vt lí phi có trình đ tin hc
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
9
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

cao). Hin nay máy vi tinh đã tr thành mt phng tin đa chc nng, cùng vi các
b chuyn đi nó tr thành mt rađiô, vô tuyn truyn hình, đu đa… Tn dng
đc ht các chc nng ca nó s rt thun li trong t chc hot đng ngoi khoá
vt lí.
+ Mng Internet: Có th nói đây là ngun tài nguyên thông tin vô tn ca mi
lnh vc, trong đó có vt lí. Chúng ta có th gii thiu trc tip cho hc sinh các
thông tin trên mng.
+ Máy chiu đa vt th: cng có th huy đng t chc hot đng ngoi khóa.
+ Máy quay phim: Dùng đ quay trc tip các quá trình vt lí, các thí nghim
làm… chuyn vào máy vi tính và gii thiu qua máy chiu.
Trên đây là mt s phng tin k thut dy hc có th dng trong t chc
ngoi khoá vt lí. Trong s dng cn lu ý, đây ch là các phng tin, công c đ
chuyn ti thông tin, vn đ chính là vic giáo viên khai thác, la chn và s dng
thông tin th nào cho phù hp. Mt khác, các phng tin này hu ht là đt tin, vì
vy cn gi gìn, bo qun cn thn.
 s dng có hiu qu các phng tin k thut dy hc trong t chc hot
đng ngoi khoá vt lí, giáo viên cn son tho k hoch t chc ngoi khoá có s
dng phng tin k thut dy hc, phân chia và xác đnh loi phng tin - thit b
s dng, xác đnh thi đim s dng sao cho đúng lúc, đúng ch vi thi lng thích
hp, đ bng chính hot đng ca mình, hc sinh có th tip cn, khai thác ni dung
thông tin ca phng tin, tìm ra các mi quan h có tính quy lut v bn cht đi
tng nghiên cu, kích thích tính tích cc nhn thc ca hc sinh. Mt điu phi chú

ý là: Bt kì phng tin k thut nào cng ch mang nhng thông tin khoa hc nht
đnh và có chc nng s phm riêng bit, cn la chn và s dng các phng tin
k thut dy hc mt cách linh hot và kt hp vi các phng tin dy hc truyn
thng đ đt đc hiu qu cao trong t chc hot đng ngoi khoá vt lí.
4. Xây dng giáo án ngoi khoá vt lí
Ngoi khoá vt lí có th din ra di nhiu hình thc khác nhau nhng nói
chung vic t chc ngoi khoá vt lí có th tin hành theo các bc:
+ D tho k hoch t chc: Chn ch đ ngoi khoá, các yêu cu ca bui
ngoi khoá, hình thc t chc, đa đim, đi tng…
+ Chun b: Ni dung, c s vt cht - k thut, con ngi, kinh phí t chc…
+ T chc thc hin
+ Tng kt: đánh giá, rút kinh nghim.
Thành công ca bui ngoi khoá ph thuc vào vic xây dng giáo án ngoi
khoá. Giáo án càng chi tit, c th thì cht lng bui ngoi khoá càng cao. Nói
chung mt giáo án ngoi khoá bao gm:
+ Ch đ ngoi khoá
+ Hình thc t chc ngoi khoá
+ Mc tiêu:
- V tri thc
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
10
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

- V rèn luyn k nng, phát trin t duy
- V giáo dc t tng.

+ Chun b chng trình:
- Thi gian, đa đim, thi lng tin hành

- i tng tham gia
- Ban t chc: c cu - s lng - chc nng - nhim v.
- C s vt cht, kinh phí, phng tin phc v bui ngoi khoá.
+ Tin trình thc hin:
- Danh mc các khâu trong quá trình tin hành: Nêu c th các khâu
ca tin trình thc hin (chi tit tng phn mt).
- Ni dung, phng pháp tin hành, phng tin hot đng
- Thi gian cho tng ni dung: D kin thi gian bt đu và kt thúc
cho tng phn.
Giáo án ngoi khoá nói chung ging giáo án lên lp, tuy vy do s khác nhau
v quy mô t chc, thi lng, ni dung, cách tin hành… òi hi giáo viên phi có
s chun b k lng và có nhiu phng án x lí các tình hung đt ra.

























LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
11
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

PHN III. T CHC HOT NG NGOI KHOÁ VT LÍ  TRNG
THPT NH TH NÀO?

Có rt nhiu hình thc t chc hot đng ngoi khoá vt lí  trng THPT sau
đây là mt s hình thc có th thc hin:
I. HI THI VT LÍ
Hi thi là mt trong nhng cách thc hot đng hp dn, lôi cun hc sinh, đt
hiu qu tt trong vn đ giáo dc, rèn luyn và đnh hng giá tr cho ngi tham
gia. Hi thi là dp đ mi cá nhân hoc tp th th hin kh nng ca mình, khng
đnh thành tích, kt qu ca quá trình tu dng, rèn luyn, phn đu trong hc tp và
trong các hot đng tp th. Quy mô ca hi thi, đi tng tham gia, cách t chc
hi thi nh th nào ph thuc vào mc đích, yêu cu, ý ngha, tính cht và ni dung
ca hi thi. Quy mô ca hi thi có th t chc trong phm vi mt lp, mt khi hoc
toàn trng. Có th t chc vào các thi gian khác nhau ca nm hc. i tng
tham gia hi thi là các cá nhân hoc nhóm hc sinh.
1. Quá trình tin hành mt hi thi
Bao gm các bc:
Bc 1: Nêu ch trng t chc hi thi, gm:

+ Quyt đnh ch trng t chc hi thi.
+ Quyt đnh ch đ ca hi thi.
+ Lp b phn d tho k hoch t chc hi thi.
Bc 2: D tho k hoch t chc hi thi, gm:
+ Nhng cn c đ t chc hi thi.
+ Mc tiêu.
+ Ni dung thi.
+ i tng tham gia.
+ Ban ch đo hi thi.
+ Ban t chc hi thi.
+ Ban giám kho
+ Quy ch và thang đim thi
+ Ch tiêu khen thng.
+ Thi gian, đa đim t chc và tng kt hi thi.
+ Kinh phí cho hi thi (ngun thu và phân b chi phí cho các hot đng
ca hi thi).
Bc 3. Thông qua k hoch hi thi và trin khai thc hin ni dung ca k
hoch hi thi. Ban t chc và ban giám kho hp trin khai và thc hin các nhim
v ca mình.
Bc 4. T chc thi và công b kt qu (do ban t chc và ban giám kho
thc hin).
Bc 5. Tng kt hi thi (đánh giá toàn b các hot đng ca hi thi, rút kinh
nghim, đ ra phng hng mi và công khai tài chính hi thi).
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
12
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

ây là các bc đ t chc mt hi thi. Tuy nhiên, nu hi thi có quy mô nh,

các bc tin hành s đn gin hn. Kt qu ca hi thi ph thuc vào cht lng
ca vic thc hin các bc tin hành hi thi, đ đt hiu qu trong t chc hi thi
cn chú ý:
- Xin ý kin ca Ban giám hiu nhà trng, các t chc, chc nng trong
trng đ có th phi hp thc hin, hp t chuyên môn bàn v k hoch t chc hi
thi.
- Lp k hoch chi tit cho hi thi, bao gm ni dung các công vic, phân
công ph trách, ngi thc hin, thi gian, đa đim c th, ngun kinh phí…
- Công b ch đ, ni dung thi, hình thc thi, thi gian… cho đi tng tham
gia.
2. T chc hi thi vt lí
- Khai mc (không nht thit phi đc din vn, có th ch bng hình thc ra
mt ca các đi d thi, gii thiu đi biu…)
- Thi tng tit mc theo s điu khin ca ngi dn chng trình. Sau mi
phn thi ban giám kho cho đim công khai, ban th kí cng đim cho tng đi.
- Gia các phn thi nên b trí các tit mc vn ngh xen k.
- Công b kt qu, trao gii hoc quà lu nim: Giá tr gii thng không cn
ln mà ch yu là đ đng viên v mt tinh thn. Nu có quà lu nim cho tt c các
đi tham gia đ đng viên, khuyn khích h.
3. Mt s yêu cu
(*) Trong vic thành lp ban t chc, ban giám kho và th kí hi thi:
- i vi ban t chc nên chn nhng ngi có nng lc, nên là nhng ngi
trong ban giám hiu nhà trng vì có nhiu vn đ liên quan đn khâu t chc và tìm
ngun kinh phí cho hi thi. Nu có th nên mi nhng ngi đã có kinh nghim t
chc, mi vic s d dàng hn.
- i vi ban giám kho nên mi nhng giáo viên gii chuyên môn, vô t,
không thiên v. Cn có s thng nht v đáp án và thang đim.
- Ban th kí cn chn nhng ngi có kh nng tính toán, nhanh nhn…
(*) Trong vic t chc thi, ngi dn chng trình có mt vai trò cc kì quan
trng, ngi dn chng trình cn đt nhng tiêu chun sau:

- Có kin thc vng vàng
- Thông minh, nhanh nhn trong cách ng x, đi đáp.
- Có kh nng din đt vn đ trc công chúng. Nu có ging trm, m
truyn cm thì càng tt.
- Có thái đ vô t, khách quan khi bình lun, đánh giá.
Yêu cu đi vi ngi dn chng trình
- Cn nghiên cu k đi tng d thi, ni dung thi, chun b sn kch bn và
nhun nhuyn trc khi thi.
- Cn tuân th chng trình đã đnh, chn li dn đa dng, không lp li quá
nhiu, tng gim âm lng, ging nói khi cn thit
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
13
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

- Khi đc câu hi cho thí sinh cn rõ rang rành mch. Bit đng viên, khích l
hc sinh, to cho h nim tin, s bình tnh khi tr li.
- Thuyt minh ngn gn, không dài quá và đi li quá nhiu trên sân khu.
- Trc tình hung bt ng, cn bình tnh ch đng x lí. Trong trng hp
ngoài gii hn cho phép cn xin ý kin ban t chc hi thi hay ban giám kho, c
vn.
(*) Trong vic chun b hi trng, âm thanh, ánh sáng, các phng tin k
thut cn s dng…vic chun b cn chu đáo, b trí hp lí, dùng các phng tin
vào các thi đim thích hp và kim tra k s hot đng trc khi hi thi bt đu.
Bài trí không cn quá cu kì nhng phi sáng to, bám sát và làm rõ ch đ.
(*) Trong vic t chc: Cn chú ý gi trt t trong hi trng tránh xy ra ln
xn nh hng đn cht lng hi thi.
(*) V ni dung các câu hi trong hi thi
- Câu hi phi ngn gn, rõ ràng, chính xác, d hiu, tránh gây hiu lm  hc

sinh.
- Câu hi hay vn đ nêu ra phi phù hp vi nng lc và trình đ nhn thc
ca hc sinh, đm bo kích thích t duy ca hc sinh. Câu hi phi có ý sáng to và
dung lng kin thc va phi.
- Thi gian đ tr li câu hi phi hp lí, tránh quá ngn hoc quá dài.
- Có th dùng câu hi t lun hoc câu hi trc nghim.
- Câu hi phi có đáp án rõ rang, chính xác, thang đim c th, khi công b
đáp án đm bo hc sinh có th hiu và chp nhn.
4. Mt s hình thc ca hi thi vt lí
- Thi tr li nhanh
- Thi gii thích hin tng
- Thi gii bài tp
- Thi gii ô ch
- Thi thc hành, làm thí nghim, ch to dng c thí nghim
- Thi chi mt s trò chi có s dng kin thc vt lí
- Ra câu hi…











LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
14

Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI


II. HI VUI VT LÍ
Hi vui vt lí (hay d hi vt lí nu t chc vào bui ti) cng là mt hình
thc ph bin ca hot đng ngoi khoá vt lí. Hi vui có th t chc theo tng
chuyên đ hoc t chc tng hp các phn, t chc phi hp vi các môn khác, t
chc cho tng lp, theo khi lp hoc toàn trng.
1. Ni dung ca hi vui vt lí
- Nói chuyn v tiu s ca các nhà bác hc vt lí, các giai đon phát trin ca
vt lí hc.
- Biu din các thí nghim
- Gii thiu máy móc, thit b k thut, các ng dng cua vt lí trong khoa hc
k thut và đi sng, quc phòng…
- Gii thiu các thành tu ca vt lí hin đi.
- Gii thiu cách gii hay đi vi mt s bài tp vt lí khó.
- Gii thiu các vn đ cha có điu kin đa vào chng trình vt lí ph
thông: Thiên vn hc, giáo dc môi trng…
- Tho lun các vn đ ca vt lí hc.
- T chc cho hc sinh tham gia vào mt s trò chi dùng kin thc vt lí.
2. T chc hi vui vt lí
Tùy theo mc đich, điu kin t chc có th t chc theo các quy mô khác
nhau. Tu theo ni dung rng, hp ca hi vui, ta có th t chc theo hai dng: Hi
vui chuyên đ hoc hi vui tng hp. Khi cn đi sâu gii thiu vi hc sinh mt đ
tài nào đó ca vt lí ta t chc hi vui chuyên đ. Trong hi vui chuyên đ, mi hot
đng cua thy và trò đu xoay quanh ch đ đó mt cách trc tip hoc gián tip,
nhm giúp hc sinh hiu rng, sâu hn mt s kin thc, nm thêm mt s k nng,
hiu thêm mt vài ng dng ca đ tài nghiên cu. Thi gian t chc hi vui vt lí
có th sau khi hc xong tng phn ca chng trình hc hoc vào mt dp nào đó

(20/11, 26/3, …) ca nm hc, hoc nhân dp din ra mt s kin vt lí (Ví d: Nht
thc mt phn vào 1/8/2008  Vit Nam…)
Trong công tác chun b, sau khi xác đnh đc ch đ ngoi khoá, cn thông
báo và hng dn c th các phn vic cho các đi tng tham gia. Cn d trù kinh
phí, chun b c s vt cht, trang trí, thit b… phc v cho bui ngoi khoá. Trong
điu kin ca các nhà trng ph thông hin nay, vic t chc nên theo hng đn
gin và hiu qu, không nên quá cu kì trong khâu chun b, trong vic trang trí.
Trong khâu t chc thc hin có th theo trình t sau:
+ Khai mc, gii thiu ni dung bui ngoi khoá: Có nhiu cách thc hin
phn này. Nu điu kin phng tin cho phép có th chiu mt đon phim v ch
đ ngoi khoá. Có th bt đu bui hi vui bng mt bài nói chuyn khoa hc m
đu v lch s vn đ, và tiu s ca nhà bác hc liên quan. Nu có điu kin, có th
u nhim cho hc sinh ph trách phn m đu này di hình thc mt v kch ngn,
vui mà các em đóng vai chính.
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
15
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

+ Biu din các thí nghim, trò chi vt lí vui, nêu các hin tng liên quan
đn ch đ
+ T chc mt s trò chi: Có th dùng trò chi lí thuyt hoc trò chi thc
hành. Trong trò chi lí thuyt, hc sinh phi vn dng kin thc đ gii đáp các câu
đ vui, các bài toán vui trong mt khong thi gian ngn. Các hình thc ca trò chi
lí thuyt có th là “Hái hoa vt lí” hoc thi nhanh gia các đi. Trong trò chi thc
hành, hc sinh cn bình tnh, thông minh đ thc hin nhng thao tác khéo léo cn
thit. Chng hn, phi suy ngh, tính toán, c lng.  t chc các trò chi thc
hành, cn có s chun b trc trong thi gian dài. Mi trò chi cn có mt ch trò,
ch trò cn rèn luyn thao tác, nm vng tính nng hot đng ca các thit b, bit

cách sa cha, điu chnh. Có th giao nhim v ch trò cho các em hc sinh tháo
vát. Trc khi chi cn hng dn ngi chi đ h hiu các yêu cu và quy đnh
ca trò chi, không làm hng thit b.
Mt điu cn chú ý là phi b trí trò chi sao cho hc sinh có th tham gia mt
cách trt t, khoa hoc, các em khác vn có th đng ngoài xem đ rút kinh nghim
mà không nh hng gì đn các bn đang tham gia chi.
+ Tng kt hi vui: giáo viên kt lun li các vn đ ca hi vui, thông báo
ch đ ca bui ngoi khoá tip theo, trao phn thng cho nhng hc sinh có thành
tích chun b cho hi vui, cho hc sinh tham gia và đot gii ca hi vui.
Hình thc hi vui vt lí có th t chc di dng các bui to đàm, tho lun
v các vn đ, mt bui nói chuyn chuyên đ… Tuy vy, đ bui ngoi khoá thêm
sinh đng nên t chc xen k mt s trò chi.

Chung ta cng có th t hot đng ngoi khóa v vt lí di các hình thc:
- Tham quan ngoi khoá vt lí
- T chc câu lc b vt lí
- Vit báo ni b v vt lí…
Vì phm vi ca chuyên đ, tôi ch gii thiu hai hình thc t chc hot đng
ngoi khoá  trên.













LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang
16
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

PHN IV. THC TIN THC HIN

Thông qua các hot đng ngoi khóa đã thc hin trong mt vài nm tr li
đây tác gi nhn thy đc s tích cc ca các hot đng ngoi khóa nói chung và
ngoi khóa vt lí nói riêng đn vic giáo dc môn hc cho hc sinh và kt hp vi
các hot đng giáo dc khác, c th là:
- Trong hot đng ngoi khóa vt lí  trng THPT giúp hc sinh thy đc nhng
điu b ích mà môn hc mang li, các ng dng ca vt lí trong nghiên cu các hin
tng, s vt xung quanh cuc sng đi thng ca hc sinh. Các ng dng ca các
thành tu trong khoa hc vt lý ti s phát trin khoa hc, công nghê…
- T môn hc đc coi là khó trong trng hc, qua hot đng ngoi khóa vt lý
giúp các em có cái nhìn đn gin hn v môn hc. Các em có phng pháp tip cn
môn hc mt cách t nhiên, d dàng.
- Ngoi khóa vt lý còn đc lng ghép vi vic giáo dc bo v mi trng, bo v,
tit kim và s dng hp lí các tài nguyên ca đt nc…
Mt vài kin ngh:
- Vi giáo viên thc hin: Cn chun b k lng ni dung, ch đ và hình thc thc
hin ngoi khóa vt lí…
- Vi lãnh đo nhà trng: Cn to điu kin cho giáo viên và hc sinh thc hin tt
các hot đng ngoi khóa vt lí và các hot đng ngoi khóa khác trong nhà trng
THPT…
LÊ HÙNG VNG – GIÁO VIÊN VT LÍ
Trang

17
Nm hc 2010 - 2011 |
TRNG THPT S I BO THNG - LÀO CAI

PHN V. PH LC

MT S A CH INTERNET V VT LÍ VÀ THIÊN VN HC
1. Thiên vn hc
http://
www. aas. org/
www. astroinfo.ch/
www.gsfc.nasa.gov/NASA.home
2. Vt lí hc
http://
www.aip. org/
www.cern.ch/
www.ntsa. org:80/quantum/
www.vatliphothong.com














×