B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHOÁ LUN TT NGHIP
NHM NÂNG CAO
CÔNG TY
SINH VIÊN THC HIN :
MÃ SINH VIÊN : A15565
CHUYÊN NGÀNH :
ậ
HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHOÁ LUN TT NGHIP
NHM NÂNG CAO
Ging viên hng dn : V L Hng
Sinh viên thc hin : Cao T
Trinh
Mã sinh viên : A15565
Chuyên ngành : T
ậ N
Hà Ni ậ 2014
LI CM N
Em xin chân thành cm n thy giáo, cô giáo trng i hc Thng Long, đc
bit là s hng dn nhit tình ca cô giáo V L Hng đư tn tình giúp đ em hoàn
thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n s giúp đ ca các cô chú, anh
ch công tác ti Công ty C Phn Công nghip Khoáng sn Bình Thun đư nhit tình
giúp đ em trong vic cung cp s liu và thông tin thc t đ chng minh cho các kt
lun trong khóa lun ca em.
Vì gii hn kin thc và kh nng lp lun ca bn thân còn nhiu hn ch nên
bài lun vn không tránh khi thiu sót. Em kính mong s thông cm cng nh mong
nhn đc s góp ý, b sung ca các thy cô và Công ty đ đ tài ca em đc đy đ
và hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày 25 tháng 3 nm 2014
Sinh viên
Cao Th Trinh
Thang Long University Library
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin
có s h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên
cu ca ngi khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có
ngun gc và đc trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Cao Th Trinh
MC LC
Trang
LI M U
CHNG 1. NHNG VN LÝ LUN CHUNG V TÀI SN C NH
VÀ HIU QU S DNG TÀI SN C NH CA DOANH NGHIP 1
1.1. Tng quan v TSC ca DN 1
1.1.1. Khái nim, đc đim và vai trò ca TSC trong DN 1
1.1.1.1. Khái nim TSC 1
1.1.1.2. c đim TSC 2
1.1.1.3. Vai trò ca TSC 3
1.1.2. Phân loi TSC trong DN 4
1.1.3. Kt cu TSC trong DN 6
1.1.3.1 Khái nim kt cu TSC 6
1.1.3.2 Các nhân t nh hng đn kt cu TSC 6
1.1.4. Các phng pháp tính khu hao TSC 7
1.2. Ni dung công tác qun lý s dng TSC ti DN 9
1.2.1. Qun lý đu t vào TSC 9
1.2.2. Qun lý s dng, gi gìn và sa cha TSC. 9
1.2.3. Qun lý khu hao TSC trong DN 10
1.2.4. Qun lý công tác kim kê, đánh giá li TSC 11
1.3. Hiu qu s dng TSC ca DN 11
1.3.1. Khái nim hiu qu s dng TSC 11
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng TSC trong DN 11
1.4. Mt s yu t nh hng ti hiu qu s dng TSC 13
1.4.1. Nhân t ch quan 13
1.4.2. Nhân t khách quan 15
1.5. Mt s bin pháp nâng cao hiu qu s dng TSC trong DN 16
1.5.1. S cn thit nâng cao hiu qu s dng TSC 16
1.5.2. Mt s bin pháp nâng cao hiu qu s dng TSC 17
CHNG 2. THC TRNG QUN LÝ VÀ HIU QU S DNG TSC
TI CÔNG TY C PHN KHOÁNG SN BÌNH THUN 19
2.1. Tng quan v Công ty C Phn Khoáng sn Bình Thun 19
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty 19
2.1.2. C cu b máy qun lý Công ty 20
Thang Long University Library
2.1.3. c đim hot đng sn xut kinh doanh 24
2.2. Thc trng tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty C
phn Công nghip Khoáng sn Bình Thun 25
2.2.1. Tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty 25
2.2.2. C cu tài sn ca Công ty. 30
2.3. Thc trng qun lý và s dng TSC ti Công ty C phn Công nghip
Khoáng sn Bình Thun 34
2.3.1. Công tác qun lý, s dng TSC ti Công ty 34
2.3.2. ánh giá tình hình s dng TSC ti Công ty 35
2.3.2.1 Thc trng kt cu TSC ti Công ty 35
2.3.2.2 Tình hình trích khu hao và qun lý ti Công ty 38
2.3.3. Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng TSC ca Công ty C phn
Công nghip Khoáng sn Bình Thun 41
2.4. ánh giá thc trng hiu qu s dng TSC ti Công ty C phn Công
nghip Khoán Sn Bình Thun 45
2.4.1. Kt qu đt đc 45
2.4.2. Hn ch và nguyên nhân 45
CHNG 3. MT S GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG
TÀI SN C NH TI CÔNG TY C PHN CÔNG NGHIP KHOÁNG SN
BÌNH THUN 47
3.1. nh hng hot đng ca Công ty C phn Công nghip Khoáng sn
Bình Thun 47
3.2. Mt s gii pháp nâng cao hiu qu s dng TSC ti Công ty C phn
Khoáng sn Bình Thun 48
3.2.1. Nâng cao hiu sut s dng TSC 48
3.2.2. Nâng cao t sut sinh li ca TSC 49
3.2.3. Tng cng công tác bi dng, đào to đi ng cán b công nhân viên
nhm nâng cao trình đ s dng và qun lý TSC. 49
3.2.4. Ch đng đu t mua sm TSC mi, nâng cp TSC c, phát huy ti
đa công sut ca tài sn, tng nng lc sn xut, thc hin đu t theo chiu sâu.
………………………………………………………………………………….51
3.2.5. Tìm kim ngun tài tr cho đu t, đi mi TSC. 52
3.2.6. Thanh lý, nhng bán nhng tài sn đã quá c hoc không còn phù hp
vi yêu cu ca sn xut kinh doanh. 52
KT LUN…………………………………………………………………… 54
TÀI LIU THAM KHO……………………………………………………….55
Thang Long University Library
DANH MC
Ký hiu vit tt Tên đy đ
CBNV Cán b nhân viên
DT Doanh thu
HC i hi đng c đông
GTCL Giá tr còn li
HQT Hi đng qun tr
HTC Hot đng tài chính
NV Ngun vn
TC Tài Chính
TSC Tài sn c đnh
TCDH Tài sn dài hn
TSNH Tài sn ngn hn
VCSH Vn ch s hu
DANH MC BIU BNG, HÌNH V, TH, CÔNG THC
S T Chc Công Ty C Phn Công Nghip 20
Bng 2.1. Kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty giai đon 2010-2012 26
Bng 2.2. C cu tài sn ca Công ty giai đon 2010-2012 31
Bng 2.3. C cu TSDH ca Công ty giai đon 2010-2012 33
Bng 2.4. C cu TSC ca Công ty giai đon 2010-2012 36
Bng 2.5. Tình hình khu hao TSC ca Công ty giai đon 2010-2012 39
Bng 2.6. Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng ca TSC giai đon 2010-2012 42
Thang Long University Library
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Kinh t Vit Nam nhng nm tr li đây có s phát trin và chuyn dch đáng
khích l. ó là thành qu ca công cuc đi mi nn kinh t t c ch tp trung quan
liêu bao cp sang nn kinh t th trng đnh hng xã hi ch ngha. Trong nn kinh
t th trng các DN sn xut mun tn ti và phát trin nht đnh phi có phng án
sn xut kinh doanh đt hiu qu kinh t. Tài sn c đnh li là mt b phn c bn to
nên c s vt cht k thut ca hot đng sn xut kinh doanh, nó gi vai trò quan
trng trong quá trình sn xut to ra sn phm. Hn th na, trong điu kin khoa hc
k thut tr thành lc lng sn xut trc tip, TSC th hin trình đ công ngh,
nng lc sn xut và th mnh ca DN. Tuy nhiên TSC không phi lúc nào cng
đc s dng hiu qu, bi trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh, TSC ca
DN vì nhiu lí do mà b hao mòn, s dng không hp lý gây ra lãng phí, làm gim
hiu qu sn xut kinh doanh. Xut phát t thc trng trên, hn lúc nào ht, đư đn lúc
ta phi quan tâm, đu t nhiu hn na đ đi mi, nâng cao hiu qu s dng TSC,
đ đm bo cho hot đng sn xut kinh doanh đt hiu qu nht.
Công ty C phn Công nghip Khoáng sn Bình Thun hot đng ch yu trong
các lnh vc khai thác, ch bin và kinh doanh Khoáng sn. Trong nhng nm qua,
Công ty đư quan tâm đn vn đ hiu qu s dng TSC và đư đt đc nhng thành
công nht đnh. Nh đó, kh nng cnh tranh cng nh uy tín ca Công ty ngày càng
đc nâng cao. Tuy nhiên, do nhiu nguyên nhân khách quan và ch quan, hiu qu s
dng TSC vn còn thp so vi mc tiêu.
Sau mt thi gian thc tp ti Công ty C Phn Công nghip Khoáng sn Bình
Thun, xut phát t thc t tình hình s dng TSC ti Công ty, trên c s nhng
kin thc đư đc trang b trong quá trình hc tp ti nhà trng, em đư la chn đ
tài “Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng TSC ca Công ty C phn
Công nghip Khoáng sn Bình Thun”.
2. Mc đích nghiên cu
Mt là: Trình bày nhng vn đ lý lun c bn v hiu qu s dng TSC ca
DN.
Hai là: Phân tích thc trng hiu qu s dng và qun lý TSC ti Công ty C
phn Công nghip Khoáng sn Bình Thun, đng thi đánh giá hiu qu s dng
TSC ca Công ty.
Ba là: xut các gii pháp nâng cao hiu qu s dng TSC ti Công ty C
phn Công nghip Khoáng sn Bình Thun.
3. i tng và pham vi nghiên c
i tng nghiên cu: Hiu qu s dng TSC ca Công ty C phn Công
nghip Khoáng sn Bình Thun
Phm vi nghiên cu: Hiu qu s dng TSC ca Công ty C phn Công nghip
Khoáng sn Bình Thun giai đon 2010-2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Các phng pháp s dng trong khoá lun gm: Phng pháp h thng, phng
pháp thng kê, mô t, tng hp, phng pháp so sánh đi chiu, đánh giá da trên các
tài liu su tp, kt hp vi suy lun đ làm sáng t lun đim, lun c nhm gii
quyt vn đ.
5. Kt cu khoá lun
Ni dung khoá lun gm 3 chng:
Chng I: Nhng vn đ lý lun chung v TSC vƠ hiu qu s dng
TSC ca DN.
Chng II: Thc trng qun lý và hiu qu s dng TSC ti Công ty C
phn Công Nghip Khoáng sn Bình Thun.
Chng III: Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng TSC ti
Công ty C phn Công Nghip Khoáng sn Bình Thun.
Thang Long University Library
1
NHNG VN LÝ LUN CHUNG V TÀI SN C NH CHNG 1.
VÀ HIU QU S DNG TÀI SN C NH CA
DOANH NGHIP
1.1. Tng quan v TSC ca DN
1.1.1. Khái nim, đc đim và vai trò ca TSC trong DN
1.1.1.1. Khái nim TSC
TSC là nhng tài sn có hình thái vt cht c th và cng có th ch tn ti
di hình thái giá tr đc s dng đ thc hin mt s chc nng nht đnh trong quá
trình SXKD, có giá tr ln và đc s dng trong thi gian dài. [3, tr.58]
Theo Quyt đnh s 45/2013/TT- BTC ngày 25/4/2013 ca B - Tài Chính, các
tài sn đc ghi nhn là TSC phi tho mưn đng thi 4 tiêu chun sau:
- Chc chn thu đc li ích kinh t trong tng lai t vic s dng tài sn đó.
- Nguyên giá tài sn phi đc xác đnh mt cách tin cy và có giá tr t
30.000.000 đng (ba mi triu đng) tr lên
- Có thi gian s dng c tính trên 1 nm tr lên.
Nh vy, nhng t liu lao đng không đ hai tiêu chun quy đnh trên thì
không đc coi là TSC và đc xp vào “công c lao đng nh”, đó là tài sn lu
đng
Tuy nhiên, trong thc t vic da vào hai tiêu chun trên đ nhn bit TSC là
không d dàng vì nhng lý do sau đây:
Mt là, máy móc thit b, nhà xng dùng trong sn xut thì s đc coi là
TSC song nu là các sn phm máy móc hoàn thành đang đc bo qun trong kho
thành phm ch tiêu th hoc là công trình xây dng c bn cha bàn giao thì ch
đc coi là t liu lao đng. Nh vy, vn nhng tài sn đó nhng da vào tính cht,
công dng mà khi thì là TSC khi ch là đi tng lao đng. Tng t nh vy trong
sn xut nông nghip, nhng gia súc đc s dng làm sc kéo, cho sn phm thì
đc coi là TSC nhng vn chính gia súc đó khi đc nuôi đ ly tht thì ch là các
đi tng lao đng mà thôi.
2
Hai là, đi vi mt s các t liu lao đng nu đem xét riêng l thì s không
tho mãn tiêu chun là TSC. Tuy nhiên, nu chúng đc tp hp s dng đng b
nh mt h thng thì c h thng đó s đt nhng tiêu chun ca mt TSC. Ví d
nh trang thit b trong mt phòng thí nghim, mt vn phòng, mt phòng ngh khách
sn, mt vn cây lâu nm
Ba là, hin nay do s tin b ca khoa hc công ngh và ng dng ca nó vào
hot đng sn xut kinh doanh đng thi do nhng đc thù trong hot đng đu t ca
mt s ngành nên mt s khon chi phí DN đư chi ra có liên quan đn hot đng sn
xut kinh doanh ca DN, nu đng thi đu tho mãn c hai tiêu chun c bn trên và
không hình thành TSC hu hình thì đc coi là các TSC vô hình ca DN. Ví d
nh các chi phí mua bng sáng ch, phát minh, bn quyn, các chi phí thành lp DN
1.1.1.2. c đim TSC
TSC có 3 đc đim chính:
TSC tham gia vào nhiu chu k sn xut kinh doanh, hình thái hin vt bên
ngoài ca TSC v c bn vn gi nguyên trong sut thi gian tn ti.
Trong quá trình tham gia sn xut, hình thái vt cht và đc tính s dng ban
đu ca TSC không thay đi. Song TSC b hao mòn dn (hao mòn hu hình và hao
mòn vô hình) và chuyn dch dn tng phn vào giá tr sn phm sn xut chuyn hoá
thành vn lao đng. B phn giá tr chuyn dch này cu thành mt yu t chi phí sn
xut kinh doanh ca DN và đc bù đp mi khi sn phm đc tiêu th. Hay lúc này
ngun TSC b gim mt lng đúng bng giá tr hao mòn ca TSC đng thi vi
vic hình thành ngun vn đu t xây dng c bn đc tích lu bng giá tr hao mòn
TSC.
Trong quá trình s dng, TSC b hao mòn dn v mt giá tr. Phn hao mòn
đó s đc dch chuyn vào chi phí sn xut kinh doanh.
Giá tr hao mòn phn ánh phn giá tr đư đc chuyn vào giá tr sn phm ca
TSC, nhng quan trng vn là GTCL ca TSC, nó phn ánh phn giá tr ca
TSC có kh nng luân chuyn vào giá tr sn phm hay phn còn li ca TSC có
kh nng sinh li. Các loi giá tr này phi đc phn ánh trên các báo cáo tài chính
ca DN.
TSC là sn phm lao đng va có giá tr, va có giá tr s dng nên nó cng
đc coi là mt loi hàng hoá thông thng khác.
Thang Long University Library
3
Trong điu kin nn kinh t th trng hin nay, các TSC ca DN cng đc
coi nh bt k mt loi hàng hoá thông thng khác. Vì vy, nó cng có đc tính ca
mt loi hàng hoá có ngha là không ch có giá tr mà còn có giá tr s dng. Thông
qua mua bán trao đi, TSC có th đc chuyn quyn s dng và quyn s hu t
ch th này sang ch th khác trên th trng t liu sn xut.
1.1.1.3. Vai trò ca TSC
TSC là nhng t liu liu lao đng ch yu tham gia vào quá trình sn xut
kinh doanh ca DN. Nó gn lin vi DN trong sut quá trình tn ti, DN có TSC có
th không ln v mt giá tr nhng tm quan trng ca nó li không nh chút nào.
Trc ht, TSC phn ánh mt bng c s h tng ca DN, phn ánh quy mô
ca DN có tng xng hay không vi đc đim loi hình kinh doanh mà nó tin hành.
Th hai, TSC luôn mang tính quyt đnh đi vi các hot đng sn xut kinh
doanh ca DN. Do đc đim luân chuyn ca mình qua mi chu k kinh doanh, TSC
tn ti trong mt thi gian dài và nó to ra tính n đnh trong chu k kinh doanh ca
DN c v sn lng và cht lng.
Th ba, Trong nn kinh t th trung, khi mà nhu cu tiêu dùng đc nâng cao
thì cng tng ng vi tin trình cnh tranh ngày càng tr nên gay gt hn. iu này
đòi hi các DN phi làm sao đ tng nng sut lao đng, to ra đc nhng sn phm
hàng hoá, dch v vn ti có cht lng cao, giá thành hp lý nhm chim lnh th
trng. S đu t không đúng mc đi vi TSC cng nh vic đánh giá thp tm
quan trng ca TSC s đem li nhng khó khn cho DN.
TSC có th không đ nng lc đ cnh tranh vi các DN khác c v cht lng
và giá thành. iu đó có th dn đn các DN đn b vc phá sn nu lng vn không
đ ln ca nó không đ ln đ ci to đi mi tài sn. S thiu ht các kh nng sn
xut, kh nng v cung cp dch v s giúp cho đi th cnh tranh giành mt mt phn
th trng ca DN và điu này buc DN khi mun giành li th trung khách hàng đư
phi tn kém nhiu v chi phí tip th hay phi h giá thành v sn phm và các dch
v cung ng.
Th t, TSC còn là mt mt công c huy đng vn khá hu hiu. i vi vn
vay ngân hàng thì TSC đc coi là điu kin khá quan trng bi nó đóng vai trò là
vt th chp cho món tin vay. Trên c s tr giá ca tài sn th chp ngân hàng mi
có quyt đnh cho vay hay không và cho vay vi lng là bao nhiêu.
4
i vi Công ty c phn thì đ ln ca Công ty ph thuc vào giá tr TSC mà
Công ty nm gi. Do vy quá trình huy đng vn cho DN bng cánh phát hành trái
phiu hay c phiu, mc đ tin cy ca nhà đu t chu nh hng khá ln t lng
tài sn mà Công ty hin có và hàm lng công ng có trong TSC ca Công ty.
1.1.2. Phân loi TSC trong DN
Phân loi TSC là vic phân chia toàn b tài sn c đnh hin có ca DN theo
nhng tiêu thc nht đnh nhm phc v cho nhng yêu cu qun lý ca DN. Vic
phân loi TSC đc đúng đn, kp thi, đy đ s to tin đ cho vic hch toán k
toán, thng kê và k hoch hoá bin pháp k thut sn xut trong các DN. Thông
thng có mt s tiêu thc phân loi ch yu sau:
Phân loi theo hình thái biu hin và công dng kinh t.
Theo phng pháp này thì TSC đc chia làm 2 loi: TSC hu hình và
TSC vô hình.
TSC hu hình: Là nhng TSC có hình thái vt cht c th do DN s
dng cho hot đng kinh doanh, phù hp vi tiêu chun ghi nhn TSC
hu hình.
TSC hu hình có th chia thành các nhóm sau:
Nhà ca vt kin trúc:là TSC ca DN đc hình thành sau quá trình thi công
xây dng nh tr s làm vic, nhà kho, hàng rào, tháp nc, sân bãi, các công trình
trang trí cho nhà ca, đng xã, cu cng, đng st, cu tu, cu cng…
Máy móc, thit b: là toàn b các loi máy móc, thit b dùng trong hot đng
kinh doanh ca DN nh máy móc chuyên dùng, thit b công tác, dây chuyn công
ngh, nhng máy móc đn l…
Phng tin vn ti, thit b truyn dn: là các loi phng tin vn ti gm
phng tin vn ti đng st, đng thu, đng b, đng không, đng ng và
các thit b truyn dn nh h thng thông tin, h thng đin, đng ng nc…
Thit b, dng c qun lý: là nhng thit b, dng c dùng trong công tác qun lý
hot đng kinh doanh ca DN nh máy vi tính phc v công tác qun lý, thit b đin
t, thit b, dng c đo lng, kim tra cht lng, máy hút m, hút bi, chng mi
mt…
Vn cây lâu nm, súc vt làm vic và/hoc cho sn phm: là các loi cây lâu
nm nh vn cà phê, vn chè, vn cao su, vn cây n qu, thm c, thm cây
Thang Long University Library
5
xanh…, súc vt làm vic và/ hoc cho sn phm nh đàn voi, đàn nga, đàn trâu, đàn
bò…
TSC vô hình: là nhng tài sn không có hình thái vt cht nhng xác đnh
đc giá tr, do DN qun lý và s dng trong các hot đng sn xut kinh
doanh, cung cp dch v hoc cho các đi tng khác thuê phù hp vi tiêu
chun TSC vô hình. TSC vô hình ch đc tha nhn khi xác đnh đc
giá tr ca nó, th hin mt lng giá tr ln đư đc đu t có liên quan
trc tip đn nhiu chu k kinh doanh ca DN. Thông thng, TSC gm
các loi sau: Quyn s dng đt có thi hn, nhãn hiu hàng hoá, quyn
phát hành, phn mm máy vi tính, bn quyn, bng sáng ch
Vic phân loi này giúp cho ngi qun lý thy đc c cu đu t vào TSC
theo hình thái biu hin, là cn c đ quyt đnh đu t dài hn hoc điu chnh c cu
đu t cho phù hp và có bin pháp qun lý phù hp vi mi loi TSC
Phân loi TSC theo mc đích s dng.
Theo phng pháp này thì TSC ca DN đc chia thành hai loi:
TSC dùng cho mc đích kinh doanh: Bao gm tt c các TSC đc
dùng phc v trong hot đng sn xut kinh doanh ca DN các b phn
trc tip sn xut kinh doanh, b phn qun lý DN.chng hn nh kho tàng,
ca hàng, nhà xng, máy móc thit b, giá tr quyn s dng đt…
TSC dùng cho mc đích phúc li xã hi,an ninh quc phòng: Là nhng
TSC không mang tính cht sn xut do DN qun lý s dng cho các hot
đng phúc li, s nghip và các hot đng đm bo an ninh quc phòng.
Vi vic phân loi này s giúp cho ngi qun lý TSC thy đc kt cu
TSC theo mc đích s dng, t đó to điu kin thun li cho vic qun lý và tính
khu hao TSC. T đó có nhng bin pháp qun lý phù hp vi mi loi TSC
Phân loi TSC theo tình hình s dng.
Cn c vào tình hình s dng TSC, có th chia TSC ca DN ra làm các loi
sau:
TSC đang dùng: ây là nhng TSC ca DN s dng cho các hot đng
sn xut kinh doanh, phúc li, s nghip, an ninh quc phòng ca DN.
TSC cha cn dùng: Là nhng TSC ca DN cn thit cho hot đng
ca DN song hin ti cha đc s dng, đang trong quá trình d tr, ct
gi đ s dng sau này.
6
TSC không cn dùng và ch thanh lý: Là nhng TSC không cn thit
hay không phù hp vi hot đng ca DN hoc đư h hng cn đc
nhng bán, thanh lý đ gii phóng mt bng, thu hi vn đu t.
Vi cách phân loi này s giúp cho ngi qun lý nm đc tng quát tình hình
s dng TSC trong DN. Trên c s đó đ ra các bin pháp s dng ti đa các TSC
hin có trong DN, gii phóng nhanh các TSC không cn dùng và ch thanh lý đ thu
hi vn .
1.1.3. Kt cu TSC trong DN
1.1.3.1 Khái nim kt cu TSC
Kt cu TSC ca DN là t l gia nguyên giá ca mt loi TSC nào đó so
nguyên giá TSC ca DN ti mt thi đim nht đnh. Kt cu TSC gia các DN
trong các ngành kinh t khác nhau. Thm chí, trong cùng mt ngành kinh t cng khác
nhau.
1.1.3.2 Các nhân t nh hng đn kt cu TSC
Kt cu TSC chu nh hng ca các yu t sau đây:
Tính sn xut và đc đim quy trình công ngh:
Các DN thuc ngành công nghip khai thác vt kin trúc, ngành công
nghip c khí ch to thì t trng máy móc thit b thng chim t trng
ln.
Các DN thuc ngành công nghip nh nh công ngh thc phm, công
ngh ch bin sa, du n, ch bin hoa qu thì nhà ca chim t trng ln.
Các DN thuc ngành công nghip nng nh công nghip đin thì phn ln
TSC là thit b đng lc và thit b dn truyn.
Trình đ trang b k thut.
i vi DN có trình đ sn xut cao thì máy móc thit b thng chim t trng
ln, nhà ca chim t trng thp. Còn các DN có trình đ k thut thp thì ngc li.
Loi hình t chc sn xut.
DN có trình đ sn xut cao, t chc sn xut theo dây chuyn thì máy móc thit
b sn xut chim t trng ln, nhà ca chim t trng nh, công c vn chuyn trong
ni b chim t trng thp. Ngc li đi vi DN có trình đ k thut sn xut thp,
không t chc sn xut theo li dây chuyn thì máy móc thit b li chim t trng
thp, công c vn chuyn trong ni b chim t trng cao.
Thang Long University Library
7
Quy mô doanh nghip ln hay nh.
Trong các DN ln, t l máy móc thit b thng cao hn so vi các DN nh, t
l dng c, nhà ca thng thp hn các DN nh, do đó các DN ln thng có th tit
kim s vn đu t và nhà ca và dng c.
Trong công tác qun lý s dng TSC ca DN, phân tích kt cu TSC giúp ta
thy rõ đc c cu đu t, tình hình s dng TSC, trình đ trang b k thut cho
sn xut. T đó, DN ch đng điu chnh kt cu TSC, t đó nâng cao hiu qu s
dng TSC ca DN.
1.1.4. Các phng pháp tính khu hao TSC
Trong quá trình tham gia hot đng sn xut kinh doanh, do chu tác đng bi
nhiu nguyên nhân khác nhau nên TSC b hao mòn dn. Hao mòn TSC là s gim
dn v mt giá tr s dng và giá tr hoc gim giá tr ca TSC.
Khu hao TSC là s phân b mt cách có h thng giá tr phi thu hi ca
TSC trong sut thi gian s dng hu ích ca TSC đó. Vì th, khu hao TSC là
mt yu t chi phí và đc tính vào giá thành sn phm. [3, tr.66].
Mc đích ca khu hao TSC là nhm thu hi vn đ tái sn xut ra TSC. Nu
doanh nghip t chc qun lý và s dng tt thì tin khu hao còn có tác dng tái sn
xut m rng TSC.
Thông thng ngi ta s dng các phng pháp tính khu hao sau đây:
Phng pháp khu hao đng thng: là phng pháp khu hao chung nht,
đc s dng ph bin đ tính khu hao cho các loi TSC có hình thái vt
cht. Theo phng pháp này, mc khu hao và t l khu hao đc tính
mc không đi hàng nm. Theo phng pháp này, s tin khu hao hàng nm
đc xác đnh nh sau:
T l khu hao hàng nm: (T
k
)
T
k
=
T
1
100%
Mc khu hao hàng nm: (M
k
)
M
k
=
T
NG
Trong đó:
NG: Nguyên giá TSC
8
T : Thi gian s dng hu ích TSC
T
k
: T l khu hao theo phng pháp đng thng
M
k
: Mc khu hao hàng nm
Phng pháp khu hao theo s d gim dn có điu chnh: Là phng pháp
này ch áp dng đi vi nhng TSC mi đu t (cha qua s dng), hay
TSC là máy móc thit b, dng c đo lng thí nghim, và đc áp dng vi
nhng DN thuc các lnh vc có công ngh đòi hi phi thay đi, phát trin
nhanh
Các bc tin hành xác đnh tính khu hao:
Bc 1: Xác đnh thi gian s dng ca TSC
Bc 2: Xác đnh mc trích khu hao hàng nm.
Mc trích khu hao
hàng nm
=
Giá tr còn li ca
TSC
x
T l khu hao
nhanh
Trong đó:
Giá tr còn li = Nguyên giá - S khu hao lu k
T l khu hao
nhanh
=
T l khu hao theo đng
thng
x
H s điu
chnh
H s điu chnh: Xác đnh theo thi gian s dng ca TSC mi.
Thi gian s dng (nm)
H s điu chnh
T < 4
T> 4 > 6
t > 6
1,5
2
2,5
Mc khu hao hàng nm
=
Giá tr chênh lch TSC
Thi gian s dng còn li TSC
Phng pháp khu hao theo sn lng: Là phng pháp áp dng cho nhng
TSC có tính cht mùa v và là nhng TSC trc tip liên quan đn vic sn
Thang Long University Library
9
xut ra sn phm. Vì vy, TSC đc trích khu hao theo s lng, khi
lng sn phm
Mc khu hao phi
trích trong tháng
=
Sn lng hoàn
thành trong tháng
x
Mc khu hao bình
quân trên mt đn v
sn lng
Mc khu hao bình
quân trên mt đn v
sn lng
=
Tng s khu hao phi trích trong thi s dng
Sn lng tính theo công sut thit k
1.2. Ni dung công tác qun lý s dng TSC ti DN
1.2.1. Qun lý đu t vào TSC
Vic đu t vào TSC bao gm các quyt đnh mua sm, xây dng, sa cha,
nâng cp TSC đt đc yêu cu v thi gian hu ích ca chi phí b ra và giá tr ca
TSC đó. Khi DN quyt đnh đu t vào TSC s tác đng đn hot đng kinh doanh
hai khía cnh đó là, chi phí mà DN phi b ra trc mt và li ích mà DN thu đc
trong tng lai. Chi phí ca DN s tng lên do chi phí đu t phát sinh, đng thi phi
phân b chi phí khu hao (tu theo thi gian hu ích). Còn li ích đem li là vic nâng
cao nng lc sn xut, to ra đc sn phm mi có sc cnh tranh cao trên th
trng.
Trong điu kin kinh t th trng hin nay, sn xut và tiêu th chu s tác đng
nghit ngã ca quy lut cung cu, quy lut cnh tranh. Do vy, vn đ đt ra cho các
DN là khi tin hành đu t TSC là phi tin hành t thm đnh, tc là so sánh gia
chi tiêu và li ích đ la chn phng án ti u.
ây là mt ni dung rt quan trng trong công tác qun lý s dng TSC vì nó
là công tác khi đu khi TSC đc s dng ti DN. Nu công tác qun lý này không
tt, không có s phân tích k lng trong vic la chn phng án đu t xây dng
mua sm s làm cho TSC không phát huy đc tác dng đ phc v quá trình sn
xut kinh doanh đc hiu qu.
1.2.2. Qun lý s dng, gi gìn và sa cha TSC.
Trong quá trình tham gia hot đng sn xut kinh doanh, TSC vì nhiu nguyên
nhân mà b hng hóc, hao mòn. Vì vy, ngoài vic gi gìn, DN còn phi tin hành bo
10
dng, sa cha nhm đm bo nng lc sn xut bình thng ca TSC. Nh vy
vic gi gìn TSC là mt bin pháp quan trng đ s dng TSC có hiu qu.
Sa cha TSC phi tin hành có k hoch. Vic sa cha TSC nói chung
chia ra làm sa cha ln và sa cha thng xuyên. Trong khi sa cha phi thay đi
phn ln ph tùng ca TSC thuc phm vi ca sa cha ln. c đim ca công tác
sa cha ln là có phm vi rng, thi gian dài, cn phi có thit b k thut và t chc
chuyên môn sa cha ln. Sa cha thng xuyên là sa cha có tính cht hàng ngày
đ gi gìn công sut s dng đu đn ca TSC. Sa cha thng xuyên ch có th
gi đc trng thái s dng đu đn ca TSC ch không th nâng cao công sut ca
TSC lên hn mc cha sa cha đc.
Mun gi gì TSC đc bn b và lâu dài, DN còn phi bo dng cho TSC
na. Bo dng thit b máy móc là có nhiu u đim nh kh nng ngn nga trc
s hao mòn quá đáng và tình trng h hng bt ng cng nh ch đng chun b đy
đ khin cho tình hình sn xut không b gián đon đt ngt. Tu theo điu kin c
th mà mi doanh nghip thc hin ch đ sa cha vi các mc đ khác nhau.
1.2.3. Qun lý khu hao TSC trong DN
Khi s dng TSC, doanh nghip cn qun lý khu hao mt cách cht ch vì có
nh vy mi có th thu hi đc vn đu t ban đu. Các doanh nghip thng thc
hin vic lp k hoch KBTSC hàng nm.Thông qua k hoch khu hao, doanh
nghip có th thy nhu cu tng gim vn c đnh trong nm k hoch, kh nng tài
chính đ đáp ng nhu cu đó.Vì k hoch khu hao là mt cn c quan trng đ doanh
nghip xem xét, la chn quyt đnh đu t đi mi TSC trong tng lai.
lp đc k hoch khu hao TSC, doanh nghip thng tin hành theo trình
t ni dung sau:
Xác đnh phm vi TSC phi tính khu hao và tng nguyên giá TSC phi
tính khu hao đu k k hoch.
Xác đnh giá tr TSC bình quân tng gim trong k k hoch và nguyên giá
bình quân TSC phi trích khu hao trong k.
Xác đnh nguyên giá tài sn tng trong k.
Xác đnh nguyên giá tài sn gim trong k.
Xác đnh mc khu hao bình quân hàng nm.
Thang Long University Library
11
1.2.4. Qun lý công tác kim kê, đánh giá li TSC
Trong doanh nghip, vic kim kê tài sn nói chung và TSC nói riêng là công
tác quan trng trong vic qun lý s dng TSC ti doanh nghip. Cn c vào tài liu
ca đt kim kê đ có tài liu đi chiu gia s thc t vi s trên s sách, qua đó xác
đnh nguyên nhân gây ra s chênh lch, xác đnh ngi có trách nhim v tình hình
mt mát, h hng, cng nh phát hin nhng đn v, cá nhân gi gìn, s dng tt
TSC, đng thi báo cáo lên cp trên v tình hình đư phát hin ra đ có nhng kin
ngh và gii quyt.
Ngoài vic kim kê TSC, doanh nghip còn tin hành vic đánh giá li TSC.
dung ca vic đánh giá li TSC là vic xác đnh thng nht theo giá hin hành ca
TSC. Có nh vy thì mi xác đnh đc hp lý mc khu hao nhm hch toán và
tính giá thành sn phm đc đúng đn và nh vy vic tính toán các hiu qu v tài
chính mi đc chính xác
1.3. Hiu qu s dng TSC ca DN
1.3.1. Khái nim hiu qu s dng TSC
Mi DN tn ti và phát trin vì nhiu mc tiêu khác nhau nh: Ti đa hoá li
nhun, ti đa hoá DT, ti đa hoá hot đng hu ích ca các nhà lưnh đo DN, song tt
c các mc tiêu c th đó đu nhm mc tiêu bao trùm nht là ti đa hoá giá tr tài sn
cho các ch s hu. đt đc mc tiêu này, tt c các DN đu phi n lc khai
thác trit đ và s dng có hiu qu tài sn ca mình, đc bit là TSC
Hiu qu s dng TSC ca DN đc coi là mt thut ng đ ch mi quan h
gia kt qu thc hin các mc tiêu và chi phí mà ch th b ra đ có kt qu đó trong
điu kin nht đnh. Nh vy, hiu qu phn ánh kt qu thc hin các mc tiêu hành
đng trong quan h vi chi phí b ra và hiu qu đc xem xét trong bi cnh hay
điu kin nht đnh, đng thi cng đc xem xét di quan đim đánh giá ca ch
th nghiên cu. [3, tr 80].
Kt qu
Hiu qu s dng TSC =
TSC s dng trong k
ụ ngha: Giá tr này càng ln càng tt.
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng TSC trong DN
Hiu sut s dng TSC.
12
Ch tiêu này là phn ánh mt đng TSC tham gia to bao nhiêu đng DT thc
hin trong k. Ch tiêu này càng cao thì DN s dng TSC càng hiu qu.
Hiu sut s dng TSC =
DT thc hin trong k
Nguyên giá TSC bình quân trong k
T sut sinh li ca TSC
Ch tiêu này phn ánh mt đng TSC trong k có th to ra bao nhiêu đng
li nhun.T sut sinh li càng cao thì hiu qu s dng TSC ca DN càng cao.
T sut sinh li ca TSC =
Li nhun sau thu ca DN
Nguyên giá TSC bình quân trong k
H s đi mi TSC trong k.
Ch tiêu này cho bit trong tng s TSC hin có cui k, thì có bao nhiêu
TSC mi đc trang b, b sung trong nm. Nu ch s này càng cao, thì chng t
trong nm DN đư đu t đi mi, mua sm TSC.
H s đi mi TSC trong k =
Giá tr tng TSC trong k
Nguyên giá TSC bình quân trong k
H s hao mòn TSC.
Ch tiêu này phn ánh tình hình TSC trong DN. Nu h s hao mòn ca TSC
càng gn ti 1, chng t TSC ca DN đư quá c, DN phi chú trng đn vic đi
mi và hin đi hoá TSC và ngc li nu h s hao mòn càng nh hn 1 bao nhiêu,
chng t TSC ca DN đi mi càng nhiu.
Thang Long University Library
13
H s hao mòn ca TSC =
Khu hao lu k trong k
Nguyên giá TSC bình quân trong k
Sut hao phí ca TSC so vi doanh thu
Ch tiêu này cho thy, đ có mt đng doanh thu thì cn b vào sn xut kinh
doanh bao nhiu đng nguyên giá TSC.
Sut hao phí ca TSC =
Nguyên giá TSC bình quân trong k
Tng DT trong k
1.4. Mt s yu t nh hng ti hiu qu s dng TSC
đánh giá hiu qu s dng TSC, ngoài vic tính toán và phân tích các ch
tiêu trên, DN cng cn hiu rõ các nhân t tác đng ti hiu qu s dng TSC. Trên
c s đó, DN s đa ra các chin lc và k hoch phù hp vi tng giai đon đ có
th phát huy hiu qu s dng tài sn mt cách ti đa giúp cho DN đt đc nhng
mc tiêu đư đ ra.
1.4.1. Nhân t ch quan
Trình đ cán b qun lý và tay ngh ca công nhân
Có th nói, con ngi là nhân t quan trng trong bt c hot đng nào. Trong
hot đng sn xut kinh doanh cng vy, con ngi đóng vai trò quyt đnh đn hiu
qu hot đng nói chung và hiu qu s dng tài sn nói riêng, đc bit là trình đ cán
b qun lý và tay ngh ngi công nhân.
Trc ht, v trình đ cán b qun lý: Trình đ cán b qun lý th hin trình
đ chuyên môn nht đnh, kh nng t chc, qun lý và ra quyt đnh. Nu cán b
qun lý có trình đ chuyên môn nghip v vng vàng, kh nng t chc, qun lý tt
đng thi đa ra nhng quyt đnh đúng đn, phù hp vi tình hình ca DN và tình
hình th trng thì hiu qu s dng TSC cao, mang li nhiu li ích cho DN. Nu
kh nng t chc, qun lý kém, quyt đnh sai lm thì TSC s không đc s dng
mt cách hiu qu dn đn DN có th thua l, thm chí phá sn. Nh vy, trình đ cán
b qun lý đóng vai trò ht sc quan trng đi vi vic nâng cao hiu qu s dng
TSC trong DN. Do đó, yêu cu đi vi b phn này là rt cao, h cn có chuyên
14
môn nghip v vng vàng, có tinh thn trách nhim cao, nng đng, sáng to nhm
đa ra các quyt đnh đúng đn, kp thi cho DN.
Th hai, v trình đ tay ngh ca công nhân: B phn công nhân là b phn
trc tip to ra sn phm, dch v, trc tip tip xúc vi khách hàng nên là nhân t
trc tip s dng tài sn ca DN. i vi công nhân sn xut có tay ngh cao, có kh
nng tip thu công ngh mi, phát huy đc tính sáng to, t ch trong công vic, có ý
thc gi gìn và bo qun tài sn trong quá trình vn hành thì tài sn s đc s dng
hiu qu hn đng thi s to ra sn phm, dch v cht lng cao, h giá thành góp
phn nâng cao hiu qu kinh doanh cho DN. Ngc li, nu trình đ tay ngh ngi
công nhân thp, không nm bt đc các thao tác k thut, ý thc bo qun máy móc
kém s dn đn tình trng s dng lãng phí nguyên vt liu, gim tui th ca máy
móc làm tng giá thành, gim cht lng sn phm. iu đó có th làm gim DT và
li nhun ca DN dn đn hiu qu s dng tài sn gim.
T chc sn xut - kinh doanh
Mt quy trình sn xut kinh doanh hp lý s khc phc đc tình trng chng
chéo chc nng, nhim v gia các khâu, góp phn tit kim ngun lc, tng nng
sut lao đng, gim chi phí bt hp lý, h giá thành sn phm, nâng cao hiu qu s
dng TSC, hiu qu hot đng ca DN.
Bên cnh đó, mt DN có chin lc kinh doanh tt, có nhiu gii pháp thc hin
chin lc phù hp vi điu kin hoàn cnh ca DN trong tng thi k và phù hp vi
nhu cu th trng thì hiu qu s dng TSC s cao.
Ngoài ra, s tin b ca khoa hc và công ngh cng đóng vai trò quan trng
trong vic nâng cao hiu qu s dng TSC ca DN. Nu DN tip cn kp thi vi s
tin b ca khoa hc, công ngh đ đi mi trang thit b thì s gim đc hao mòn vô
hình ca TSC, nâng cao cht lng, đi mi sn phm, h giá thành và nâng cao sc
cnh tranh cho DN.
Ngành ngh kinh doanh ca DN
Nhân t này to ra đim xut phát cho DN cng nh đnh hng nó trong sut
quá trình tn ti. Ngành ngh kinh doanh ca DN quyt đnh sn phm mà DN làm ra
là cái gì, ngoài ra nó còn ph thuc vào tính nng và tác dng ca TSC ca DN đu
t.Vi ngành ngh kinh doanh đư chn s nh hng ti vic quyt đnh ca DN cng
nh c cu TSC đc đu t nh th nào, mc đ hin đi hoá chúng ra sao. Vì vy,