I H
o0o
N TT NGHIP
TÀI:
GI HIU QU HOT
NG SN XUT KINH DOANH C
TY
C HIN : TRN MINH HIP
: A16567
I 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o
N TT NGHIP
TÀI:
GIU QU HOT
NG SN XUT KINH DOANH C
ng dn : Th.s Nguyn Th
c hin : Trn Minh Hip
: A16567
I 2014
Thang Long University Library
LI C
Vi tình cm chân thành, em xin bày t lòng bit n ti các thy giáo, cô giáo
trng i Hc Thng Long, đc bit là Cô giáo Th.S Nguyn Th Vân Nga cùng các
bác, cô chú và anh ch trong công ty TNHH Thành An đã tn tình giúp đ em hoàn
thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n các thy cô giáo ging dy trong
nhà trng đã truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc hin khóa lun và
cng nh có đc hành trang vng chc cho s nghip trong tng lai.
Do gii hn kin thc và kh nng lỦ lun ca bn thân còn nhiu thiu sót và
hn ch, kính mong s ch dn và đóng góp ca các thy cô giáo đ khóa lun ca em
đc hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày 25 tháng 3 nm 2014
Sinh viên
Trn Minh Hip
L
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này do t bn than thc hin có s h tr
t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác.
Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích
dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Trn Minh Hip
Thang Long University Library
MC LC
N CHUNG V HIU QU HONG SN
XUT KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP 1
N CHT CA HIU QU HO NG SN
XUT KINH DOANH 1
m v hiu qu hong sn xut kinh doanh 1
1.1.2.Bn cht ca hiu qu kinh doanh 3
1.1.3. Mi quan h gia kt qu u qu kinh doanh 3
U QU HONG SN XUT KINH DOANH 4
u qu sn xut kinh doanh 5
1.2.1.1. H s tng li nhun 5
1.2.1.2 H s li nhun hot đng 5
1.2.1.3. T sut sinh li trên ếoanh thu(ROS) 5
1.2.1.4. H s thu nhp trên đu t (ROI): 6
1.2.1.5. T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 6
1.2.1.6. T sut sinh li trên tng tài sn (ROA) 6
u qu s dn 7
1.2.2.1. Hiu qu s dng tài sn chung 7
1.2.2.2. Phân tích hiu qu s dng tài sn ngn hn 9
1.2.2.3. Phân tích hiu qu s dng tài sn ếài hn 12
u qu s dng vn 14
1.2.3.1. Phân tích hiu qu s dng vn ch s hu 15
1.2.3.2. Phân tích hiu qu s dng vn vay (Times interest earned Ratio) 15
u qu s d 16
1.2.4.1. Tng chi phí 17
1.2.4.2. Giá vn hàng bán 17
1.2.4.3. Chi phí bán hàng và chi phí qun lý ếoanh nghip 18
N HIU QU HO NG SN
XUT KINH DOANH CA DOANH NGHIP 20
20
1.3.1.1. Th trng cnh tranh và đi th cnh tranh 20
1.3.1.2. Nhân t tiêu ếùng 21
1.3.1.3. Nhân t tài nguyên môi trng 21
1.3.1.4. Các chính sách ca Nhà nc 22
p 22
1.3.2.1. Nhân t qun tr doanh nghip 22
1.3.2.2. Lao đng 22
1.3.2.3. Vn kinh doanh 22
1.3.2.4. Trang thit b k thut, công ngh 23
C TRNG HIU QU HO NG SN XUT KINH
DOANH C 24
2.1. GII THIU CHUNG V 24
n c 24
24
u b chc c 25
2.1.2.1. Giám đc công ty 26
2.1.2.2. Phòng t vn – thit k 26
2.1.2.3. Phòng K toán 26
2.1.2.4. Phòng K hoch đu t 26
2.1.2.5. Phòng nhân s 27
2.1.2.6. Phòng Hành chính tng hp 27
2.1.2.7. Ban điu hành ế án 27
m hong sn xut kinh doanh c 27
2.1.4. ng ti m hu h 27
n xut kinh doanh c 29
U QU HONG SN XUT KINH
DOANH 30
2.2.1. H s tng li nhun 31
2.2.2. H s li nhun hong 32
2.2.3. T sut sinh l 33
2.2.4. H s thu nh 34
2.2.5. T sut sinh ln ch s hu(ROE) 36
U QU S DN 37
2.3.1. Hiu qu s dn chung 37
2.3.1.1. Hiu sut s dng tng tài sn 37
2.3.1.2. T sut sinh li trên tng tài sn 38
Thang Long University Library
2.3.1.3. Phân tích hiu qu s dng tài sn thông qua mô hình Dupont 39
2.3.2. Hiu qu s dn ngn hn 40
2.3.2.1. Các ch tiêu chung v tài sn ngn hn 40
2.3.2.2. Hiu sut s dng tài sn ngn hn 41
2.3.2.3. T sut sinh li ca tài sn ngn hn(ROCA- Return on Current
Assets) 41
2.3.2.4. Phân tích hiu qu s dng TSNH thông qua mô hình Dupont 42
2.3.2.7. Phân tích các ch tiêu đánh giá các thành phn ca TSNH 43
2.3.3. Hiu qu s dn 46
2.3.3.1. Sc sn xut TSC 46
2.3.3.2.T sut sinh li trên TSC 47
U QU S DNG VN 47
2.4.1. Hiu qu s dng vn ch s hu 47
2.4.2.Hiu qu s dng vn vay 48
2.4.2.1.Kh nng thanh toán lãi vay 48
2.4.2.2.V t sut sinh li trên tin vay ca công ty 49
U QU S D 50
51
52
p 52
2.5.4 u qu s d 53
N HIU QU HO NG SN
XUT KINH DOANH CG TY 54
2.6.1. Th ng cng cnh tranh 54
55
c 55
qun tr doanh nghip 56
2.6.5. Trang thit b k thu 56
56
56
2.7.1.1. im mnh 56
2.7.1.2. im yu 57
2.7.1.3. C hi 57
2.7.1.4. Thách thc 57
U QU HO NG KINH
DOANH C 59
3.1. XU NG TRIN NGHIP DNG
BT NG SN VIT NAM 59
3.2. GI NG HIU QU HO NG SN XUT
KINH DOANH C 60
3.2.1. Mt s gi i thi
60
3.2.1.1. Tit kim chi phí 60
3.2.1.2. Qun lý hàng tn kho 61
3.2.1.3. Tng cng qun lý các khon phi thu 62
3.2.1.4. Nâng cao hiu qu s dng tài sn c đnh 67
3.2.1.5. Xây ếng phng án huy đng vn ếài hn 68
3.2.1.6. Tit kim chi phí lãi vay 68
u qu n doanh thu ca doanh
nghip 68
u qu ng c 69
u qu sn xut kinh doanh t
69
PH LC 72
U THAM KHO 73
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
CBCNV
Cán b công nhân viên
CP
Chi phí
DT
Doanh thu
GVHB
Giá vn hàng bán
HS
Hiu sut
HSSDTSNH
Hiu sut s dng tài sn ngn hn
KH
Khách hàng
LNST
Li nhun sau thu
QLDN
Qun lỦ doanh nghip
TC
Tài chính
TNHH
Trách nhim hu hn
TS
Tài sn
TSC
Tài sn c đnh
TSDH
Tài sn dài hn
TSNH
Tài sn ngn hn
VCSH
Vn ch s hu
BU
Bng 2.1. Ch u qu kinh doanh 30
Bng 2.2. T sut sinh l 33
B s thu nh 35
Bng 2.4. M ng c d 35
Bng 2.5.T sut sinh ln ch s hu 36
Bng 2.6. M ng cu su 39
Bng 2.7. ng cu sut s d 42
B n kho 43
B n phi thu 45
Bng 2.10. Sc sinh li ca vn ch s hu 47
Bng 2.11. 49
B tr 50
B 51
Bng 2.14. n vay c 52
Bng 2.15. T tri doanh thu 52
Bng 3.1. Bi t 61
Bng 3.2. K hoch qun kho 62
Bi ro 64
Bng 65
Bng c c 65
Bng 3.6. Bn phi thu c 66
Thang Long University Library
DANH M, BI
u b ch 26
t k 29
Bi 2.1. H s tng li nhun 31
Bi 2.2. H s li nhun hong 32
Bi 2.3. Hiu sut s dng tng n 37
Bi 2.4. T sut sinh ln 38
Bi 2.5. Hiu sut s dn ngn hn 41
Bi 2.6. T sut sinh li cn ngn hn (ROCA) 41
Bi 2.7. Sc sn xut c 46
Bi u qu s dng vn vay 48
Bi 2.9. T sut sinh ln vay 49
Bi 2.10. Ch u qu s d 53
Bi 62
LI M U
1.
Trong nn kinh t th trng, các nhà đu t, các doanh nghip đóng góp mt vai
trò rt quan trng thúc đy tng trng kinh t. Gia nhp t chc Thng mi th gii
(WTO) m ra c hi cho các doanh nghip Vit Nam, khi mi quan h giao thng
gi đây đc m rng không ch trong nc, mà còn là các th trng ln ca các
nc trên th gii. Môi trng đu t kinh doanh hin nay ca Vit Nam đang đc
ci thin dn, to ra nhiu thun li hn cho các đn v sn xut, kinh doanh trong và
ngoài nc. Tuy nhiên s cnh tranh gia các doanh nghip ngày càng khc lit.
tn ti và phát trin trong nn kinh t có s cnh tranh đòi hi các doanh nghip cn
kinh doanh có chin lc và hiu qu. Qua đó, doanh nghip va có điu kin đ phát
trin sn xut kinh doanh, đ sc cnh tranh vi các doanh nghip khác, đng thi
doanh nghip cng s đm bo ngha v ca mình đi vi nhà nc, đi tác, nhân viên
toàn công ty và cng đm bo thc hin có hiu qu ngha v phát trin ca chính
doanh nghip.
hot đng có hiu qu, các doanh nghip phi thông qua nghiên cu, phân
tích, đánh giá toàn b quá trình hot đng và sn xut kinh doanh ca doanh nghip
da trên báo cáo tài chính hàng nm. Thông qua phân tích, doanh nghip mi có th
bit đc nhng kt qu đt đc ca quá trình sn xut kinh doanh, phát hin ra đc
nhng mt hn ch còn tn đng. Cng qua đó doanh nghip mi thy rõ nguyên
nhân, ngun gc ca các vn đ phát sinh đ có gii pháp c th đ nâng cao hiu qu
hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Nhn thc đc tm quan trng trên nên em đã chn đ tài “Gi
hiu qu hong sn xut kinh doanh c” làm đ tài
khóa lun ca mình.
2.
Khóa lun nghiên cu, xem xét tính hiu qu hot đng sn xut kinh doanh đng
thi phân tích thc trng hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ti công ty TNHH
Thành An trong giai đon 2009 – 2012 thông qua các ch tiêu tài chính. Trên c s đó,
chúng ta s đánh giá hiu qu hot đng sn xut kinh doanhvà đng thiđa ra các
gii pháp tng cng hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ti công ty.
Phm vi nghiên cu: S dng bng cân đi k toán và bng báo cáo kt qu hot
đng sn xut kinh doanh trong 4 nm 2009, 2010, 2011 và 2012 ca công ty TNHH
Thành An.
3. u
Khóa lun s dng ch yu phng pháp so sánh, phng pháp phân tích t l và
phng pháp phân tích Dupont đ đa ra đánh giá và kt lun t c s là các s liu
đc cung cp và thc trng tình hình hot đng ca công ty.
Thang Long University Library
4. n
Ngoài m đu và kt lun khóa lun gm 3 chng:
n chung v hiu qu hong sn xut kinh doanh trong
doanh nghip
Thc trng hiu qu ho ng sn xut kinh doanh c
: Gio hiu qu hong sn xut kinh doanh c
1
1.1.N CHT CA HIU QU HONG SN XUT
KINH DOANH
m v hiu qu hong sn xut kinh doanh
Trong điu kin kinh t hin nay, nn kinh t nc ta đang ngày càng hi nhp
vi quc t và chu s tác đng mnh m bi s bin đng ca nn kinh t th gii.
Vi s tác đng và nh hng không ngng ca nn kinh t ti hot đng sn xut
kinh doanh ca tng doanh nghip đòi hi mi công ty cn có chính sách kinh doanh
đúng đn đ tn ti và phát trin. Hiu qu sn xut kinh doanh chính là điu kin tiên
quyt giúp doanh nghip tn ti và phát trin.
Không ngng nâng cao hiu qu hot đng sn xut kinh doanh là mi quan tâm
ca mi doanh nghip. i vi các bên khác nhau li có cách tip cn và nhu cu xem
xét hiu qu kinh doanh ca doanh nghip khác nhau. Nu nh các nhà đu t đánh
giá hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip đ xem xét đu t thì Nhà nc
đánh giá hiu qu kinh doanh đ xác đnh mc đóng góp cho ngân sách và các chính
sách h tr nu cn thit. Bên cnh đó, chính bn thân doanh nghip cng s dng
hiu qu sn xut kinh doanh đ quyt đnh các chính sách đng li kinh doanh ca
đn v mình đ đm bo s phát trin không ngng ca doanh nghip. Tt c các chính
sách và các công c qun lỦ ca doanh nghip nh tài chính k toán, k hoch sn
lng, quyt đnh ngân sách hay vn đ qun lỦ nhân s đu hng ti mc tiêu duy
nht là tng hiu qu sn xut kinh doanh. Tt c nhng ci tin, nhng đi mi v ni
dung, phng pháp, bin pháp áp dng trong qun lỦ ch thc s đem li Ủ ngha khi
chúng làm tng đc hiu qu kinh doanh, hiu qu sn xut kinh doanh không nhng
là thc đo v cht lng, phn ánh tình hình t chc, qun lỦ kinh doanh, mà còn là
vn đ sng còn ca doanh nghip. Doanh nghip mun tn ti và vn lên thì trc
ht đòi hi kinh doanh phi có hiu qu. Hiu qu sn xut kinh doanh càng cao,
doanh nghip càng có điu kin tái sn xut m rng, đu t nâng cp máy móc thit
b, đi mi công ngh tiên tin hin đi. Kinh doanh hiu qu là tin đ nâng cao phúc
li cho ngi lao đng, kích thích ngi lao đng tng nng sut lao đng và là điu
kin nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh. Kinh doanh có hiu qu, doanh nghip s
có c hi đ đóng góp vào ngân sách quc gia nhiu hn. Qua đó, đt nc s phát
trin và đi sng ca ngi dân mi có c hi đ phát trin.
Hiu qu sn xut kinh doanh là mt phm trù khoa hc ca kinh t vi mô cng
nh kinh t v mô nói chung, là thc đo ngày càng tr nên quan trng ca s tng
trng kinh t và là ch da c bn đ đánh giá vic thc hin mc tiêu kinh t ca
doanh nghip trong tng thi k. V vn đ hiu qu sn xut kinh doanh có rt nhiu
Thang Long University Library
2
quan đim khác nhau ca các nhà kinh t hc c th nh mt vài quan đim mang tính
cht hin đi.
+ Có quan đim cho rng: "Hiu qu sn xut kinh doanh din ra khi xã hi
không tng sn lng mt loi hàng hoá mà cng không ct gim mt loi hàng hoá
khác. Mt nn kinh t có hiu qu nm trên đng gii hn kh nng sn xut ca nó".
Trên phng din này, vic phân b các ngun lc ca nn kinh t sao cho vic s
dng mi ngun lc sn xut trên đng gii hn kh nng sn xut s làm cho nn
kinh t có hiu qu.
+ Có quan đim li cho rng "Hiu qu sn xut kinh doanh th hin ngay ti
hiu s gia doanh thu và chi phí, nu doanh thu ln hn chi phí thì kt lun doanh
nghip hot đng có hiu qu. Ngc li doanh thu nh hn chi phí tc là doanh
nghip làm n thua l. Quan đim này đánh giá mt cách chung chung hot đng ca
doanh nghip: Doanh thu ln hn chi phí, nhng do khách hàng chim dng vn ca
doanh nghip do vy tin chi li ln hn doanh thu thc t, khi đó doanh nghip b
thâm ht vn, kh nng chi tr kém cng có th dn đn khng hong mà cao hn na
là có th b phá sn.
+ Cng có tác gi cho rng "Hiu qu sn xut kinh doanh đc xác đnh bi
quan h t l:
Hiu qu SXKD
=
Doanh thu
Vn đu t
Hay
Hiu qu SXKD
=
Li Nhun
Vn đu t
Quan đim này nhm đánh giátính nhanh chm ca kh nng thu hi vn, kh
nng sinh li ca mt đng vn b ra. ây cng ch là nhng quan đim riêng l cha
mang tính khái quát thc t.
Nhiu tác gi khác li đ cp đn hiu qu kinh t dng khái quát, h coi hiu
qu kinh t đc xác đnh bi t s gia kt qu đt đc và chi phí b ra đ đt đc
kt qu đó. Quan đim này đánh giá đc tt nht trình đ li dng các ngun lc
mi điu kin đng ca hot đng kinh t. Theo quan đim này thì hoàn toàn có th
tính toán đc hiu qu kinh t cùng s bin đng và vn đng không ngng ca các
hot đng kinh t, chúng ph thuc vào quy mô và tc đ bin đng khác nhau.
Nu kỦ hiu:
H - Hiu qu kinh doanh
K - Kt qu đt đc
C - Hao phí ngun lc gn vi kt qu đó
Thì ta có công thc sau đ mô t hiu qu kinh doanh:
3
Nh vy, qua các đnh ngha c bn đã trình bày trên, chúng ta hiu đc rng
hiu qu sn xut kinh doanh là mt phm trù kinh t, nó phn ánh trình đ khai thác
và s dng các ngun lc trong quá trình tái sn xut nhm thc hin mc tiêu kinh
doanh mong đi mà doanh nghip đã đt ra, vi chi phí b ra ít nht mà đt hiu qu
cao nht. Nó th hin mi quan h tng quan gia kt qu thu đc và chi phí b ra
đ có đc kt qu đó, đ chênh lch gia hai đi lng này càng ln thì hiu qu
càng cao.
Thc hin các chính sách nhm nâng cao hiu qu kinh doanh là mt trong
nhng công tác cc kì quan trng ca doanh nghip đ thúc đy nn kinh t tng
trng cao mt cách bn vng. ây là vic mà bt c doanh nghip nào cng chú
trng hàng đu bi đó là yu t giúp doanh nghip tn ti và phát trin không ngng.
1.1.2.Bn cht ca hiu qu kinh doanh
Theo ngha tng quát, thc cht khái nim v hiu qu hot đng sn xut kinh
doanh đã khng đnh bn cht ca hiu qu kinh t trong hot đng sn xut kinh
doanh là phn ánh mt cht lng ca các hot đng sn xut kinh doanh, phn ánh
trình đ s dng các ngun lc (lao đng, máy móc, thit b, khoa hc công ngh và
vn) đ đt đc mc tiêu cui cùng ca mi hot đng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip là ti đa hóa li nhun.
Hiu qu sn xut kinh doanh càng cao càng có điu kin m mang và phát trin
đu t mua sm thit b, nâng cao đi sng cho ngi lao đng, thc hin đy đ ngha
v vi nhà nc. Vic tng cng các ngun lc đu vào cùng vi vic ra tng các
chính sách qun lỦ và thúc đy kinh doanh li có th tác đng ngc li làm gia tng
hiu qu sn xut kinh doanh.
1.1.3. Mi quan h gia kt qu u qu kinh doanh
hiu rõ hn v bn cht ca phm trù hiu qu kinh t ca hot đng sn xut
kinh doanh, ta cn phân bit s khác nhau và mi quan h gia hiu qu kinh doanh và
kt qu ca hot đng sn xut kinh doanh. Hai khái nim này rt d b nhm ln và
hiu nh là mt, nhng thc ra chúng có đim riêng bit khá ln.
m ging nhau:
Nhìn nhn khía cnh bên ngoài thì kt qu kinh doanh và hiu qu kinh doanh
có nhng nét tng đng. Bên cnh đó, hiu qu kinh doanh và kt qu kinh doanh có
mi quan h thun chiu vi nhau nu xét trên góc đ tính toán đo lng. Ta có th
thy :
Thang Long University Library
4
- Kt qu sn xut kinh doanh và hiu qu sn xut kinh doanh đu là thc đo
đ giúp các nhà qun tr doanh nghip đánh giá tình hình sn xut kinh doanh ca
doanh nghip.
- Kt qu sn xut kinh doanh và hiu qu sn xut kinh doanh đu là các yu t
đu ra ca mt quá trình đu t các ngun lc ca doanh nghip. Mt kt qu và hiu
qu tt s là c hi giúp cho doanh nghip có th tn ti và phát trin.
Bên cnh nhng biu hin bên ngoài, kt qu kinh doanh và hiu qu sn xut
kinh doanh li có nhng khác bit nn tng:
Ta có th hiu kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip là doanh
s tuyt đi phn ánh quy mô đu ra ca hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip sau mt quá trình hot đng, sn xut kinh doanh nht đnh mà h b công sc,
tin ca vào và kt qu cn đt cng là mc tiêu cn thit ca doanh nghip. Kt qu
hot đng sn xut kinh doanh ca mt doanh nghip có th là nhng đi lng cân
đong đo đm đc nh s sn phm tiêu th mi loi, doanh thu, li nhun, th phn,
và cng có th là các đi lng ch phn ánh mt cht lng hoàn toàn có tính cht
đnh tính nh uy tín ca doanh nghip, là cht lng sn phm, Nh th, kt qu bao
gi cng là mc tiêu ca doanh nghip.
Trong khi đó, công thc tính hiu qu sn xut kinh doanh li cho thy trong khái
nim v hiu qu sn xut kinh doanh ngi ta đã s dng c hai ch tiêu là kt qu
(đu ra) và chi phí (các ngun lc đu vào) đ đánh giá hiu qu sn xut kinh doanh.
Nh vy, xét v bn cht, hiu qu và kt qu khác hn nhau. Kt qu phn ánh
quy mô còn hiu qu phn ánh s so sánh tng quan gia các khon b ra và các
khon thu v. Kt qu ch cho ta thy quy mô đt đc là ln hay nh mà không phn
ánh cht lng hot đng sn xut kinh doanh. Có kt qu mi tính đn hiu qu. Kt
qu dùng đ tính toán và phân tích hiu qu trong tng k kinh doanh. Do đó, kt qu
kinh doanh và hiu qu sn xut kinh doanh là hai khái nim khác nhau nhng có mi
quan h mt thit vi nhau.
1.2. GI HIU QU HOT NG SN XUT KINH DOANH
Khi xem xét hiu qu kinh doanh ca mi doanh nghip, cn phi da vào mt
h thng các tiêu chun, các doanh nghip phi coi các tiêu chun là mc tiêu phn
đu. Có th hiu tiêu chun hiu qu là gii hn, là mc xác đnh ranh gii có hay
không có hiu qu. Nu theo phng pháp so sánh toàn ngành có th ly giá tr bình
quân đt đc ca ngành làm tiêu chun hiu qu. Nu không có s liu ca toàn
ngành thì so sánh vi các ch tiêu ca nm trc. Cng có th nói rng, các doanh
nghip có đt đc các ch tiêu này mi có th đt đc các ch tiêu v kinh t.
5
1.2u qu sn xut kinh doanh
ánh giá khái quát hiu qu kinh doanh nhm bit đc hiu qu kinh doanh
mc đ nào, xu hng kinh doanh ca doanh nghip và nhng nhân t nh hng.
Thông qua vic đánh giá nhm đa ra các gii pháp đ nâng cao hiu qu kinh doanh,
tng kh nng sinh li phi đm bo hiu qu kinh t, xã hi nh tôn trng lut pháp,
quyn li cho cán b công nhân viên bo v tài nguyên và môi trng … đánh giá
khái quát hiu qu kinh doanh thng bao gm nhiu ch tiêu nh hiu qu s dng
vn, hiu qu hot đng và hiu qu s dng tài sn. Sau đây là mt s ch tiêu c bn.
1.2.1.1. H s tng li nhun
Cho bit mc đ hiu qu khi s dng các yu t đu vào (vt t, lao đng) trong
mt quy trình sn xut ca doanh nghip.
Nh vy, v nguyên lỦ, khi chi phí đu vào tng, h s tng li nhun s gim và
tr khi công ty có th chuyn các chi phí này cho khách hàng ca mình di hình thc
nâng giá bán sn phm.Trong thc t, khi mun xem các chi phí này có cao quá hay
không, ngi ta s so sánh h s tng s li nhun ca mt công ty vi h s ca các
công ty cùng ngành. Nu h s tng li nhun ca các công ty cùng ngành cao hn thì
công ty cn có gii pháp tt hn trong vic kim soát các chi phí đu vào.
1.2.1.2 H s li nhun hot đng
Cho bit vic s dng hp lỦ các yu t trong quá trình sn xut kinh doanh đ
to ra li nhun cho doanh nghip.
H s này là thc đo đn gin nhm xác đnh đòn by hot đng mà mt công
ty đt đc trong vic thc hin hot đng kinh doanh ca mình. H s li nhun hot
đng cho bit mt đng vn b ra có th thu v bao nhiêu thu nhp trc thu. H s
li nhun hot đng cao có ngha là qun lỦ chi phí có hiu qu, hay doanh thu tng
nhanh hn chi phí hot đng. Các nhà qun lỦ cn phi tìm ra các nguyên nhân khin
h s li nhun hot đng cao hay thp đ t đó h có th xác đnh xem công ty hot
đng có hiu qu hay không, hoc xem giá bán sn phm đã tng nhanh hn hay chm
hn chi phí vn.
1.2.1.3. T sut sinh li trên ếoanh thu(ROS)
Phn ánh khon thu nhp ròng (thu nhp sau thu) ca mt công ty so vi doanh
thu ca nó. H s li nhun ròng là h s t mi giai đon kinh doanh. Nói cách khác
đây, là t s so sánh li nhun ròng vi doanh s bán. Doanh thu
Thang Long University Library
6
T sut này phn ánh kt qu cui cùng ca hot đng sn xut kinh doanh, ch
tiêu này cho bit trong 100 đng doanh thu thun có bao nhiêu đng li nhun sau
thu. Trên thc t, t sut sinh li trên doanh thu gia các ngành là khác nhau, còn
trong bn thân mt ngành thì công ty nào qun lỦ và s dng các yu t đu vào tt
hn thì s có h s này cao hn. Xét t góc đ nhà đu t, mt công ty có điu kin
phát trin thun li s có mc li nhun ròng cao hn li nhun ròng trung bình ca
ngành và có th liên tc tng. Ngoài ra, mt công ty càng gim chi phí ca mình mt
cách hiu qu thì t sut sinh li trên doanh thu càng cao.
1.2.1.4. H s thu nhp trên đu t (ROI):
Phn ánh mc đ nh hng ca biên li nhun so vi doanh thu và tng tài sn
ca doanh nghip.
Mc đích ca vic s dng h s ROI là đ so sánh cách thc to li nhun ca
mt công ty và cách thc công ty s dng tài sn đ to doanh thu. Nu tài sn đc s
dng có hiu qu thì thu nhp và ROI s cao. Ngc li, thu nhp và ROI s thp.
1.2.1.5. T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE)
Kh nng to ra li nhun ca vn ch s hu mà doanh nghip s dng cho hot
đng sn xut kinh doanh là mc tiêu ca các nhà qun tr, ch tiêu này đc tính nh
sau:
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích thì 100 đng vn ch s hu to ra
bao nhiêu đng thu nhp, ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng vn ch s
hu tt, góp phn nâng cao kh nng đu t ca doanh nghip, điu đó s giúp nhà
qun tr doanh nghip tng vn ch s hu phc v cho mc đích sn xut kinh doanh.
Có th nói, bên cnh các h s tài chính khác thì ROE là thc đo chính xác nht đ
đánh giá mt đng vn b ra và tích ly đc to ra bao nhiêu đng li. ây cng là
mt ch s đáng tin cy v kh nng mt công ty có th sinh li trong tng lai. Thông
thng, ROE càng cao chng t công ty s dng hiu qu đng vn ch s hu, có
ngha là công ty đã cân đi mt cách hài hòa gia vn c đông vi vn đi vay đ khai
thác li th cnh tranh ca mình trong quá trình huy đng vn, m rng quy mô.
1.2.1.6. T sut sinh li trên tng tài sn (ROA)
Trong quá trình tin hành nhng hot đng sn xut kinh doanh, doanh nghip
mong mun m rng quy mô sn xut, th trng tiêu th, nhm tng trng mnh, do
7
vy nhà qun tr thng đánh giá hiu qu s dng các tài sn đã đu t có th xác
đnh bng công thc:
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích thì 100 đng tài sn s to ra bao
nhiêu đng thu nhp, ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng tài sn tt, đó là
nhân t giúp nhà qun tr đu t theo chiu rng nh xây dng nhà xng, mua thêm
máy móc thit b. Mt công ty đu t tài sn ít nhng thu đc li nhun cao s là tt
hn so vi công ty đu t nhiu vào tài sn mà li nhun thu đc li thp. H s ROA
thng có chênh lch gia các ngành. Nhng ngành đòi hi phi có đu t tài sn ln
vào dây chuyn sn xut, máy móc thit b, công ngh nh các ngành vn ti, xây
dng, sn xut kim loi,… thng có ROA nh hn so vi các ngành không cn phi
đu t nhiu vào tài sn nh ngành dch v, qung cáo, phn mm,…
1.2u qu s dn
1.2.2.1. Hiu qu s dng tài sn chung
H
Trong hot đng sn xut kinh doanh, các doanh nghip mong mun tài sn vn
đng không ngng đ đy mnh tng doanh thu, t đó là nhân t góp phn tng li
nhun cho doanh nghip. Hiu sut s dng tng tài sn có th xác đnh bng công
thc nh sau:
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích các tài sn quay đc bao nhiêu
vòng hay 1 đng tài sn to ra đc bao nhiêu đng doanh thu thun, ch tiêu này càng
cao chng t các tài sn vn đng nhanh, góp phn tng doanh thu và là điu kin đ
nâng cao li nhun cho doanh nghip. Nu ch tiêu này thp chng t các tài sn vn
đng chm, có th hàng tn kho, d dang nhiu, có th tài sn c đnh cha hot đng
ht công sut làm cho doanh thu ca doanh nghip gim. Tuy nhiên, cn lu Ủ rng khi
phân tích ch tiêu này cn xem xét đc đim ngành ngh kinh doanh và đc đim tài
sn mà doanh nghip hot đng, đ có kt lun chính xác và đa ra bin pháp hp lỦ
đ tng tc đ quay vòng ca tài sn.
Phn ánh hiu qu vic s dng tài sn trong hot đng kinh doanh ca công ty
và cng là mt thc đo đ đánh giá nng lc qun lỦ ca ban lãnh đo công ty.
Thang Long University Library
8
H s này có Ủ ngha là vi 100 đng tài sn ca công ty thì s mang li bao
nhiêu đng li nhun. Mt công ty đu t tài sn ít nhng thu đc li nhun cao s là
tt hn so vi công ty đu t nhiu vào tài sn mà li nhun thu đc li thp. H s
ROA thng có s chênh lch gia các ngành. Nhng ngành đòi hi phi có đu t tài
sn ln vào dây chuyn sn xut, máy móc thit b, công ngh nh các ngành vn ti,
xây dng, sn xut kim loi…, thng có ROA nh hn so vi các ngành không cn
phi đu t nhiu vào tài sn nh ngành dch v, qung cáo, phn mm…
Mt trong nhng khía cnh đc quan tâm nht ca thu nhp trên tng tài sn là
kh nng phi hp ca các ch s tài chính đ tính toán ROA. Mt ng dng thng
đc nhc ti nhiu nht là mô hình phân tích Dupont di đây.
Phân tích Dupont là k thut phân tích bng cách chia t s ROA thành nhng
b phn có liên quan ti nhau đ đánh giá tác đng ca tng b phn lên kt qu cui
cùng. Mô hình này thng đc s dng bi các nhà qun lỦ trong ni b công ty đ
có cái nhìn c th và ra quyt đnh xem nên ci thin tình hình tài chính ca công ty
bng cách nào. Mc đích ca mô hình phân tích Dupont là phc v cho vic s dng
vn ch s hu sao cho hiu qu sinh li là nhiu nht.
Bn cht ca mô hình là tách mt t s tng hp phn ánh mc sinh li ca
doanh nghip nh: thu nhp trên tài sn ROA thành tích s ca chui các t s có mi
quan h nhân qu vi nhau. iu đó cho phép phân tích nh hng ca các t s đó
vi các t s tng hp. Nh vy, s dng phng pháp này chúng ta có th nhn bit
đc các nguyên nhân dn đn các hin tng tt, xu trong hot đng ca doanh
nghip. H thng này nêu bt Ủ ngha ca vic th hin ROA thông qua biên li nhun
và doanh thu tài sn. Các cu phn c bn ca h thng đc trình bày nh sau :
T mô hình chi tit trên có th thy đc các nhân t nh hng đn kh nng
sinh li ca tài sn nh sau:
Th nht là s vòng quay ca tng tài sn bình quân càng cao chng t sc sn
xut ca các tài sn càng nhanh, đó là nhân t tng sc sinh li ca tài sn, c th hn
s vòng quay ca tng tài sn bình quân li b nh hng bi hai nhân t là tng doanh
thu thun và tng tài sn bình quân. Nu doanh thu thun ln và tng tài sn bình quân
nh thì s vòng quay ln. Tuy nhiên trong thc t hai ch tiêu này thng có mi quan
h cùng chiu, khi tng tài sn bình quân tng thì doanh thu thun cng tng ví d nh
khi doanh nghip ni lng hn chính sách tín dng thng mi, dn đn khon phi
thu khách hàng tng, hàng tn kho tng và doanh thu thun cng tng lên…. Trên c
9
s đó, nu doanh nghip mun tng vòng quay ca tng tài sn bình quân thì cn phân
tích các nhân t liên quan, phát hin nhng mt tích cc và tiêu cc ca tng nhân t
đ có bin pháp nâng cao s vòng quay ca tài sn thích hp.
Th hai là, t sut sinh li trên doanh thu càng cao thì sc sinh li ca tài sn
càng tng. Tuy nhiên có th thy rng sc sinh li ca doanh thu nh hng bi hai
nhân t là doanh thu và chi phí, nu doanh thu cao và chi phí thp thì t sut sinh li
trên doanh thu tng và ngc li. Tuy nhiên, trong thc t khi doanh nghip tng
doanh thu thì kéo theo mc chi phí cng tng lên nh chi phí giá vn, chi phí qun lỦ,
chi phí bán hàng… Chính vì vy, đ có th tng đc t sut sinh li trên doanh thu,
doanh nghip cn nghiên cu nhng nhân t cu thành lên tng chi phí đ có các bin
pháp điu chnh phù hp, đng thi có các bin pháp đy nhanh tc đ bán hàng, tng
doanh thu và gim các khon gim tr doanh thu.
1.2.2.2. Phân tích hiu qu s dng tài sn ngn hn
Hiu qu s dng tài sn ngn hn là mt phm trù kinh t, phn ánh tình hình
s dng tài sn ngn hn ca doanh nghip đ đt hiu qu cao nht trong kinh doanh
vi chi phí thp nht.
Tài sn ngn hn là các tài sn có thi gian thu hi vn ngn, trong khong thi
gian 12 tháng hoc trong mt chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Tài sn
ngn hn ca doanh nghip bao gm: Tin và các khon tng đng tin, các khon
đu t tài chính ngn hn, các khon phi thu ngn hn, hàng tn kho và mt s tài sn
ngn hn khác. Tài sn ngn hn ca doanh nghip đc s dng cho các quá trình d
tr, sn xut và lu thông. Quá trình vn đng ca TSNH bt đu t vic dùng tin t
mua sm vt t d tr cho sn xut, tin hành sn xut và khi sn xut xong doanh
nghip t chc tiêu th đ thu v mt s vn di hình thái tin t ban đu vi giá tr
tng thêm. Mi ln vn đng nh vy đc gi là mt vòng luân chuyn ca TSNH.
Doanh nghip s dng vn đó càng có hiu qu bao nhiêu thì càng có th sn xut và
tiêu th sn phm nhiu by nhiêu. Vì li ích kinh doanh đ
òi hi các doanh nghip
phi s dng hp lỦ, hiu qu hn tng đng TSNH, làm cho mi đng TSNH hàng
nm có th mua sm nguyên, nhiên vt liu nhiu hn, sn xut ra sn phm và tiêu
th đc nhiu hn. Nhng điu đó cng đng ngha vi vic doanh nghip nâng cao
tc đ luân chuyn TSNH (s vòng quay TSNH trong mt nm).
Trong hot đng tài chính ca doanh nghip các h thng ch tiêu tài chính
đc đa ra đ đánh giá các hot đng ca doanh nghip trong mt niên đ k toán là
không th thiu. Qua quá trình phân tích h thng ch tiêu này thì doanh nghip có th
đánh giá hiu qu hot đng ca mình và đa ra các gii pháp cn thit đ khc phc
khó khn trong niên đ tip theo. đánh giá khách quan hiu qu s dng TSNH
chúng ta có th s dng nhiu ch tiêu khác nhau nh sau:
Thang Long University Library
10
+ Hiu sut s dng TSNH (S vòng quay ca TSNH)
Ch tiêu này cho bit mt đng vn b ra đu t cho tài sn ngn hn trong mt
k thì đem li bao nhiêu đn v doanh thu thun. Ch tiêu này th hin s vn đng ca
TSNH trong k, ch tiêu này càng cao chng t TSNH vn đng càng nhanh, hiu sut
s dng tài sn ngn hn cao, t đó góp phn to ra doanh thu thun càng cao và là c
s đ tng li nhun ca doanh nghip.
+ T sut sinh li ca tài sn ngn hn (ROCA – Return on Current Assets)
Ch tiêu này cho bit mi đn v tài sn ngn hn có trong k đem li bao nhiêu
đng li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao hiu qu s dng TSNH tt, góp phn
nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh cho doanh nghip.
Dupont là tên ca mt nhà qun tr tài chính ngi Pháp tham gia kinh doanh
M. Dupont đã ch ra đc mi quan h tng h gia các ch s hot đng trên
phng din chi phí và các ch s hiu qu s dng vn.
Mô hinh Dupont là k thut đc s dng đ phân tích kh nng sinh li ca
mt doanh nghip bng các công c qun lỦ hiu qu truyn thng. Mô hình Dupont
tích hp nhiu yu t ca báo cáo kt qu kinh doanh và bng cân đi k toán. Trong
phân tích tài chính, ngi ta vn dng mô hình Dupont đ phân tích mi liên h gia
các ch tiêu tài chính. Chính nh s phân tích mi liên kt gia các ch tiêu tài chính,
chúng ta có th phát hin ra nhng nhân t nh hng đn ch tiêu phân tích theo mt
trình t nht đnh.
phân tích t sut sinh li ca TSNH có th xác đnh thông qua mô hình sau
Qua công thc trên có th thy 2 nhân t nh hng đn t sut sinh li trên
TSNH là t sut sinh li trên doanh thu và hiu sut s dung TSNH, nh vy mun
nâng cao hiu qu s dng TSNH nâng cao hai t s trên. V vic nâng cao t sut
sinh li trên doanh thu đã đ cp phn trên, trong phn này ch đ cp đn nhân t
tc đ luân chuyn TSNH.
Tóm li, phân tích báo cáo tài chính bng mô hình Dupont có Ủ ngha ln đi
vi qun tr doanh nghip th hin ch có th đánh giá đy đ và khách quan các
nhân t tác đng đn hiu qu sn xut kinh doanh t đó tin hành công tác ci tin t
chc qun lỦ ca doanh nghip.
11
+ Thi gian mt vòng quay ca TSNH
Ch tiêu này cho bit mi vòng quay ca TSNH bình quân mt bao nhiêu ngày.
Ch tiêu này càng thp, chng t TSNH vn đng nhanh, góp phn nâng cao doanh thu
và li nhun cho doanh nghip.
- Các ch tiêu đánh giá hàng tn kho
+ S vòng quay hàng tn kho
H s vòng quay hàng tn kho th hin kh nng qun tr hàng tn kho. Vòng
quay hàng tn kho là s ln mà hàng hóa tn kho bình quân luân chuyn trong k. H
s vòng quay hàng tn kho đc xác đnh bng giá vn hàng bán chia cho bình quân
hàng tn kho.
H s vòng quay hàng tn kho thng đc so sánh qua các nm đ đánh giá
nng lc qun tr hàng tn kho là tt hay xu. H s này ln cho thy tc đ quay vòng
ca hàng hóa trong kho là nhanh và ngc li, h s này nh thì tc đ quay vòng
hàng tn kho thp. Nhng cng cân lu Ủ là hàng tn kho mang đm tính cht ngành
ngh kinh doanh nên không phi c mc tn kho thp là tt, mc tn kho cao là xu.
H s vòng quay hàng tn kho càng cao càng cho thy doanh nghip bán hàng
càng nhanh và hàng tn kho không b đng nhiu, nu nhu cu th trng tng đt
ngt thì rt có kh nng doanh nghip b mt khách hàng và b đi th cnh tranh
giành th phn. Hn na, d tr nguyên vt liu đu vào cho các khâu sn xut không
đ có th khin dây chuyn sn xut b ngng tr. Vì vy, h s vòng quay hàng tn
kho cn phi đ ln đ đm bo mc đ sn xut và đáp ng đc nhu cu khách
hàng.
+ Thi gian quay vòng hàng tn kho
Ch tiêu này cho ta bit s ngày cn thit đ hàng tn kho quay đc mt vòng.
Ch tiêu vòng quay hàng tn kho và s ngày chu chuyn tn kho có quan h t l
nghch vi nhau. Vòng quay tng thì ngày chu chuyn gim và ngc li.
- Các ch tiêu đánh giá v tình hình các khon phi thu
+ S vòng quay các khon phi thu
Thang Long University Library
12
S
khon phi thu
=
Doanh thu thun (Dng tin mt)
n phi th
Ch tiêu này cho bit kh nng thu n ca doanh nghip trong k phân tích
doanh nghip đ thu đc bao nhiêu n và s n còn tn đng cha thu đc là bao
nhiêu. T s này càng ln chng t tc đ thu hi các khon phi thu là cao. Quan sát
s vòng quay khon phi thu s cho bit chính sách bán hàng tr chm ca doanh
nghip hay tình hình thu hi n ca doanh nghiêp.
+ K thu tin bình quân
Ch tiêu này đc đánh giá kh nng thu hi vn trong các doanh nghip, trên c
s các khon phi thu và doanh thu tiêu th bình quân 1 ngày. Nó phn ánh s ngày
cn thit đ thu đc các khon phi thu. Vòng quay các khon phi thu càng ln thì
k thu tin bình quân càng nh và ngc li. Tuy nhiên k thu tin bình quân cao hay
thp trong nhiu trng hp cha th kt lun chc chn mà còn phi xem xét li mc
tiêu và chính sách ca doanh nghip nh: mc tiêu m rng th trng, chính sách tín
dng ca doanh nghip. Mt khác khi ch tiêu này đc đánh giá là kh quan, thì
doanh nghip cng cn phi phân tích k hn vì tm quan trng ca nó và k thut
tính toán che du đi các khuyt tt trong vic qun lỦ các khon phi thu.
K thu ti
=
365
S n phi thu
Hiu qu s dng tài sn ngn hn là mt trong nhng ch tiêu tng hp dùng
đ đánh giá cht lng công tác qun lỦ và s dng tài sn kinh doanh nói chung ca
doanh nghip. Thông qua ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tài sn ngn hn cho phép
các nhà qun lỦ tài chính ca doanh nghip đ ra các bin pháp, các chính sách quyt
đnh đúng đn, phù hp đ qun lỦ tài sn nói chung và tài sn ngn hn nói riêng
ngày càng có hiu qu trong tng lai, t đó nâng cao li nhun trong hot đng sn
xut kinh doanh ca doanh nghip.
1.2.2.3. Phân tích hiu qu s dng tài sn ếài hn
Hiu qu s dng TSDH phn ánh mt đng giá tr TSDH làm ra đc bao
nhiêu đng giá tr sn lng hoc li nhun. Hiu qu s dng TSDH đc th hin
qua ch tiêu cht lng, ch tiêu này nêu lên các đc đim, tính cht, c cu, trình đ
ph bin, đc trng c bn ca hin tng nghiên cu. Ch tiêu cht lng này đc
th hin di hình thc giá tr v tình hình và s dng TSDH trong mt thi gian nht
đnh. Trong sn xut kinh doanh thì ch tiêu này là quan h so sánh gia giá tr sn
lng đã đc to ra vi giá tr tài sn c đnh s dng bình quân trong k, hoc là
quan h so sánh gia li nhun thc hin vi giá tr TSDH s dng bình quân.
Nh vy hiu qu s dng TSDH có th là mi quan h gia kt qu đt đc
trong quá trình đu t, khai thác s dng TSDH vào sn xut và s TSDH đ s dng