B GIÁO DCăÀOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
S DNG VN TI CÔNG TY C PHNăUăTă
XÂY DNG THÁI THNH
SINH VIÊN : PHMăTHIÊNăPHNG
MÃ SINH VIÊN : A16513
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI ậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
S DNG VN TI CÔNG TY C PHNăUăTă
XÂY DNG THÁI THNH
Ging viênăhng dn : Ths.Nguyn Th Thanh Tho
Sinh viên : PhmăThiênăPhng
Mã sinh viên : A16513
Chuyên ngành : Tài chính
HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Em xin chân thành cm n các cô chú cán b, các anh ch nhân viên trong Công
ty C phn u t xây dng Thái Thnh đư cung cp, ch bo, giúp đ em rt nhiu
trong vic cung cp tài liu, to điu kin cho em có th hoàn thành Khóa lun này.
Em cng xin chân thành cm n cô giáo hng dn: Thc s Nguyn Th Thanh
Tho, cô đư giúp đ em, hng dn tn tình, ch ra nhng ch sai, nhng điu còn
thiu xót trong quá trình làm Khóa lun, giúp em có th hoàn thành đ tài này.
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đ tài Khóa lun này do tôi thc hin, vi s giúp đ, hng
dn ca ban lưnh đo, các anh ch, cô chú trong Công ty C phn xây dng Thái
Thnh, ngoài ra còn có s h tr t giáo viên hng dn là Thc s Nguyn Th Thanh
Tho, không sao chép t bt k ngun nào. Các thông tin trong Khóa lun đu có dn
chng, ngun gc rõ ràng.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v li cam đoan này.
Sinh viên
Phm Thiên Phng
Thang Long University Library
MC LC
LIăNịIăU
CHNGă1. CăS LÝ LUNV VN VÀ HIU QU S DNG VN
TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Căs lý lun v vn ca doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Phân l
2
1.1.3. Vai trò ca vn trong doanh nghip 6
1.2. Hiu qu s dng vn trong doanh nghip 6
1.2.1.Quan nim v hiu qu s dng vn 6
1.2.2. Các phng pháp phân tích hiu qu s dng vn 8
1.2.3. H thng Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn 9
1.3. Các nhân t nhăhngăđn hiu qu s dng vn ca doanh nghip 13
1.3.1. Nhng nhân t ch quan 13
1.3.2. Nhng nhân t khách quan: 14
CHNGă2. THC TRNG HIU QU S DNG VN TI CÔNG TY
C PHNăUăTăXỂYăDNG THÁI THNH 16
2.1. Gii thiu chung v Công ty C phnăuătăxơyădng Thái Thnh 16
2.1.1.Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty C phn u t xây ếng
Thái Thnh 16
2.1.2. C cu t chc và chc nng nhim v ca các phòng ban 18
2.2. Tình hình hotăđng sn xut kinh doanh ti Công ty C phnăuăt
xây dng Thái Thnh 19
2.2.1. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca công ty 19
2.2.2. Phân tích tình hình tài sn ca công ty 24
2.3. Thc trng hotăđng s dng vn ca công ty C phnăđuătăxơyădng
Thái Thnh 28
2.3.1. Thc trng c cu vn 28
2.3.2. Hiu qu s dng tng ngun vn ca công ty 29
2.2.3. Hiu qu s dng vn c đnh 31
2.2.4. Hiu qu s dng vn lu đng 34
2.3. ánhăgiáăchungăv hiu qu hotăđng s dng vn ti Công ty C phn
uătăxơyădng Thái Thnh 38
2.3.1. Kt qu đt đc 38
2.3.2. Hn ch và nguyên nhân 39
CHNGă 3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG VN TI
CÔNG TY C PHNăUăTăXỂYăDNG THÁI THNH 43
3.1. nhăhnghot đng ca công ty trong thi gian ti 43
3.2. Các gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn ti công ty 43
3.2.1. Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu vn c đnh 44
3.2.2. Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu vn lu đng 44
3.3. Kin ngh 47
KT LUN
PH LC
TÀI LIU THAM KHO
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu Vit tt Tênăđyăđ
BCKQHKD Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
Bq Bình quân
DTT Doanh thu thun
TDH u t dài hn
TSC Tài sn c đnh
TSDN Tài sn dài hn
TSNH Tài sn ngn hn
TSL Tài sn lu đng
Trđ Triu đng
VL Vn lu đng
VC Vn c đnh
DANH MC BNG BIU,ăSă,ă TH
Bng 2.1. Kinh nghim ca công ty đi vi tng công vic 17
Bng 2.2. Bng kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca công ty trong ba
nm 2011 -2013 20
Bng 2.3. Tình hình tài sn ca công ty 25
Bng 2.4. H s c cu NV 28
Bng 2.5. Hiu qu s dng vn ti Công ty Thái Thnh 29
Bng 2.6. Hiu sut s dng vn c đnh 31
Bng 2.7. Hiu sut s dng vn lu đng 35
Biu đ 2.1. Mô t ngành ngh kinh doanh ca công ty 18
Biu đ 2.2. Doanh thu bán hàng và cung cp dch v ca Công ty nm 2011 ậ 2013 21
Biu đ 2.3. Li nhun thun t hot đng kinh doanh ca Công ty nm 2011 ậ 2013 23
Biu đ 2.4. C cu tài sn ca Công ty nm 2011-2013 25
Biu đ 2.5. C cu tài sn ngn hn 26
Biu đ 2.6. C cu tài sn dài hn 27
Biu đ 2.7. C cu vn ch s hu và n phi tr Công ty nm 2011-2013 28
Biu đ 2.8. Hiu sut s dng vn c đnh 32
S đ 2.1. S đ c cu t chc b máy công ty 18
Thang Long University Library
LIăNịIăU
1. Lý do la chnăđ tài.
Doanh nghip là mt t chc kinh t đc thành lp nhm cung ng các loi
hàng hóa, trên th trng. tin hành sn xut kinh doanh đòi hi doanh nghip cn
pho có lng vn nht đnh. Vn là yu t quan trng quyt đnh đn hot đng sn
xut kinh doanh ca doanh nghip. Không có vn doanh nghip không th tn ti
đc, thiu vn s nh hng đn vic m rng và phát trin hot đng sn xut kinh
doanh ca doanh nghip. Vì vy, vn đ s dng vn nh th nào cho hp lý vn còn
là mt bài toán khó cho các doanh nghip.
Trong thi k hi nhp kinh t quc t, các doanh nghip s đc tip cn nhiu
c hivà cng phi đi mt vi nhiu thách thc. Nn kinh t và các doanh nghip
Vit Nam s phi cnh tranh vi nhiu đi th mnh, trong mt môi trng quc t có
nhiu bin đng, khó d đoán và có đ ri ro cao. Trong điu kin đó, nu không có
mt c cu kinh t tng th hiu qu và vng chc s không th hi nhp thành công,
càng không th cnh tranh thng li và phát trin bn vng.
Trong điu kin đó, nu không có mt c cu kinh t vng chc và các chính
sách đ duy trì và phát trin ca doanh nghip thì nn kinh t khó có th cnh tranh đ
hi nhp thành công. Vì vy, trong điu kin hi nhp kinh t, đòi hi các doanh
nghip cn có các chính sách phát trin tng thích. Mt trong nhng chính sách đó là
s dng vn và nâng cao hiu qu s dng vn.
Thc t cho thy, Vit Nam hin nay các doanh nghip đu gp nhiu khó khn
trong vic qun lý và s dng vn, đc bit là các doanh nghip v xây dng. Chúng ta
có th d dàng bt gp rt nhiu d án còn đang d dang vì thiu vn hay còn đc gi
là “d án treo” các thành ph ln. Công ty C phn u t xây dng Thái Thnh
cng là mt doanh nghip v xây dng nên cng đang đng trc thách thc này, phi
làm sao đ qun lý và s dng vn có hiu qu - ó là câu hi luôn đc đt ra đi vi
ban lưnh đo Công ty.
Xut phát t nhng vn đ thc tin v vic s dng vn có hiu qu ca doanh
nghip nói chung và Công ty C phn u t xây dng Thái Thnh nói riêng, tác gi đư
chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn ti Công ty C phn u t
xây dng Thái Thnh” làm ni dung nghiên cu cho khóa lun tt nghip ca mình.
2. Mcăđíchănghiênăcu
V mt lý lun: làm rõ nhng lý lun tng quát v vn, s dng vn có hiu qu
và các tiêu chí đánh giá s dng vn có hiu qu trong các doanh nghip.
V mt thc tin:
Mô t và phân tích rõ thc trng tình hình s dng vn ti Công ty C phn đu
t xây dng Thái Thnh.
xut mt s gii pháp, kin ngh đ hoàn thin và nâng cao hiu qu s dng
vn ti Công ty C phn đu t xây dng Thái Thnh.
3. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Tình hình qun lý và s dng vn ti Công ty C phn
u t xây dng Thái Thnh.
Phm vi không gian: Công ty C phn u t xây dng Thái Thnh.
Phm vi thi gian:Tình hình qun lý và s dng vn ca công ty trong vòng 3
nm tr li đây gm: 2011, 2012 và 2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp thu thp s liu:Trong thi gian thc tp ti Công ty C phn u
t xây dng Thái Thnh, đ có nhng thông tin, s liu c th phc v cho khóa lun
này thì tác gi cn đư tin hành thu thp các d liu th cp t sách, báo, internet, tp
chí, giáo trình và báo các tài chính trong 3 nm ca Công ty.
Phng pháp x lý s liu: s dng phng pháp thng kê mô t và so sánh đ
phân tích các s liu thu đc. T nhng phân tích đó đ đa ra các nhn xét, đánh giá
và đ ra mt s gii pháp có hiu qu nht.
5. Nhngăđóngăgópăcaăđ tài
V mt lý lun: H thng hóa c s lý lun ca vn đ v vn, hiu qu s dng
vn, các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn.
V mt thc tin:
-Phân tích đúng thc trng v qun lý và s dng vn ti Công ty C phn đu t
xây dng Thái Thnh đ tìm ra nhng mt đt đc, mt còn hn ch và ch ra nhng
nguyên nhân ca hn ch.
-T vic phân tích thc trng và nguyên nhân trên đ đ xut các gii pháp này
cho hiu qu s dng vn ti Công ty. Nhng gii pháp mà khóa lun đa ra s giúp
thúc đy s phát trin ca Công ty thông qua nâng cao hiu qu s dng vn.
6. Kt cu ca khóa lun
Kt cu ca khóa lun tt nghip ngoài phn m đu và kt lun,thì khóa lun
gm có 3 phn chính nh sau:
Thang Long University Library
Chng 1: C s lý lun v vn và hiu qu s dng vn trong doanh nghip.
Chng 2: Thc trng hiu qu s dng vn ti Công ty C phn u t xây
dng Thái Thnh.
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn ti Công ty C
phn u t xây ếng Thái Thnh.
Do điu kin hn ch v thi gian và tài liu nên khó tránh khi có sai sót, khim
khuyt. Em rt mong nhn đc s đóng góp Ủ kin ca các thy cô giáo đ ni dung
nghiên cu vn đ này đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cmănă!
1
CHNGă1. CăS LụăLUNVăVNăVÀăHIUăQUăSăDNGăVNă
TRONGăDOANHăNGHIP
1.1. Căs lý lun v vn ca doanh nghip
1.1.1. Khái nim
Trong s tn ti và phát trin ca mt doanh nghip, vn đóng mt vai trò rt
quan trng. ó là mt trong nhng yu t c bn ca quá trình sn xut, không ch
trong doanh nghip mà còn trong toàn xã hi. i vi mi doanh nghip, điu kin
tiên quyt khi bt đu đi vào hot đng sn xut kinh doanh là ngun vn, và nó quyt
đnh ti s thành bi trong kinh doanh ca doanh nghip đó. đnh ngha “vn là
gì?” các nhà kinh t đư tn rt nhiu công sc đ đa ra đnh ngha riêng, theo quan
đim riêng ca mình.
Trong nn kinh t th trng, vn đc coi là mt loi hàng hóa. Nó ging các
hàng hóa khác ch có ch s hu đích thc, song nó có đc đim khác vì ngi s
hu vn có th bán quyn s dng vn trong mt thi gian nht đnh. Giá ca quyn
s dng vn chính là lãi sut. Theo C.Mác “Vn là giá tr mang li giá tr thng d, là
mt yu t đu vào ca quá trình sn xut”. Theo P.A Samuel son ậ nhà kinh t hc
tân c đin: “Vn là hàng hóa đc sn xut ra đ phc v cho qua trình sn xut mi,
là đu vào ca hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip”.
Di góc đ ca doanh nghip, vn là mt trong nhng điu kin vt cht c bn
kt hp vi sc lao đng và các yu t khác làm đu vào cho quá trình sn xut kinh
doanh. S tham gia ca vn không ch bó hp trong quá trình sn xut riêng bit mà
trong toàn b quá trình sn xut và tái sn xut liên tc, sut thi gian tn ti ca
doanh nghip, t khi bt đu quá trình sn xut đu tiên đn chu k sn xut cui cùng.
Tuy có nhiu quan nim v vn,tuy nhiên trong khóa lun này s dng khái nim
v vn nh sau:
Vn ca doanh nghip là toàn b nhng giá tr ng ra ban đu (đây là các khon
đc tích t bi lao đng trong quá kh đc biu hin bng tin), tham gia liên tc vào
quá trình sn xut kinh doanh vi mc đích đem li giá tr thng d cho ch s hu.
Khái nim này không nhng ch ra vn không ch là mt yu t đu vào quan
trng đi vi các doanh nghip sn xut mà còn đ cp ti s tham gia ca vn trong
doanh nghip, trong c quá trình sn xut kinh doanh liên tc trong sut thi gian tn
ti ca doanh nghip. Nh vy, vn là mt yu t quan trng ca mi hot đng sn
xut kinh doanh. Có vn các doanh nghip có th m rng sn xut kinh doanh, mua
sm các trang thit b hay trin khai các k hoch khác trong tng lai. Vy yêu cu
Thang Long University Library
2
đt ra đi vi các doanh nghip là h cn phi có s qun lý vn có hiu qu nhm bo
toàn và phát trin vn, đm bo cho các doanh nghip ngày càng phát trin và vng
mnh.
có th s dng vn có hiu qu, doanh nghip cn phi hiu đc đc trng
c bn ca vn. Vn có nhng đc trng c bn sau:
-Th nht, vn phi đi din cho mt lng tài sn nht đnh. Có ngha là vn
phi đc biu hin bng giá tr tài sn hu hình và tài sn vô hình ca doanh nghip
-Th hai, vn phi vn đng và sinh li, đt đc mc tiêu trong kinh doanh.
-Th ba, vn phi đc tích t và tp trung mt lng nht đnh thì mi có kh
nng phát huy tác dng khi đu t vào các lnh vc kinh t đc bit trong lnh vc kinh
doanh.
-Th t, vn có giá tr v mt thi gian. iu này có th có vai trò quan trng khi
b vn vào đu t và tính hiu qu khi s dng đng vn.
-Th nm, vn phi gn lin vi ch s hu nht đnh, vn s không đc đa ra
đ đu t khi mà ngi ch ca nó ngh v mt s đu t không có li nhun.
-Th sáu, vn đc quan nim nh mt th hàng hoá và có th đc coi là th
hàng hoá đc bit vì nó có kh nng đc mua bán quyn s hu trên th trng
-Th by, vn không ch biu hin bng tin hay các giá tr hin vt ( tài sn c
đnh ca doanh nghip: máy móc, trang thit b vt t dùng cho hot đng qun lý )
mà c các tài sn hu hình (các bí quyt trong kinh doanh, các phát minh sáng ch)
Nh vy, t 7 đc trng trên ta thy vn là ngun lc có hn t đó yêu cu doanh
nghip cn phi s dng tit kim và có hiu qu. ây là c s cho các chính sách và
c ch qun lý nhm nâng cao hiu qu s dng vn trong doanh nghip.
1.1.2.
Tu vào đc đim sn xut kinh doanh ca tng doanh nghi
1.1.2.1. Phân loi vn theo hình thái biu din:
Theo cách phân loi này vn đc chia thành: 2 loi đó là vn hu hình và vn
vô hình
Vn hu hình: bao gm tin, các giy t có giá và nhng tài sn biu din bng
hin vt(nhà xng, máy móc, thit b)
3
Vn vô hình: là giá tr ca tài sn vô hình(bn quyn, phát minh sáng ch)
Vic nhn thc đúng đn hình thái biu din ca vn s giúp vic qun lý và khai
thác trit đ v vn đc bit là vn vô hình.
1.1.2.2. Phân loi theo hình thc chu chuyn
Theo tiêu thc phân loi này vn đc chia làm 2 loi: vn c đnh và vn lu đng.
Vn c đnh: biu hin bng tin ca tài sn c đnh s dng trong toàn b tài
sn c đnh ca doanh nghip. Do vy, đc đim vn đng ca tài sn c đnh s quyt
đnh s tun hoàn và chu chuyn ca vn c đnh. c đim ca tài sn c đnh là nó
tham gia hoàn toàn vào vic sn xut kinh doanh nhng vn này li luân chuyn dn
tng phn vào giá tr sn phm sau nhiu chu kì sn xut kinh doanh.Trong các doanh
nghip tài sn c đnh bao gm các loi: tài liu sn xut: đt đai, máy móc, thit b.
Tài sn c đnh hu hình là nhng t liu lao đng có hình thái c th vt cht tho
mãn các tiêu chun ca tài sn c đnh hu hình, tham gia vào nhiu chu k kinh
doanh nhng vn gi nguyên hình thái vt cht ban đu,có th thay đi hình dng, giá
tr,bn cht trong quá trình nâng cp, sa cha,hay hao mòn dn theo thi gian.Nhng
tài sn không có hình thái vt cht, th hin mt lng giá tr đư đc đu t tho mãn
các tiêu chun, tham gia vào nhiu chu k kinh doanh, nh chi phí liên quan trc tip
ti đt s dng; chi phí v quyn phát hành, bng phát minh, bng sáng ch, bn quyn
tác gi đc gi là tài sn c đnh vô hình.
Vn c đnh là s vn ng trc v nhng t liu sn xut ch yu nên đc đim
là lu chuyn dn dn tng b phn giá tr mi cho đn khi t liu sn xut ht thi
hn s dng thì vn c đng mi hoàn thành 1 ln luân chuyn và vn c đnh còn
luân chuyn qua nhiu chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Khi tham gia vào quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip, tài sn c đnh
và vn c đnh là 2 phn có giá tr bng nhau. Sau đó, mt b phn ca vn c đnh
tng ng vi giá tr hao mòn ca tài sn c đnh dc dch chuyn vào chi phí kinh
doanh hay giá thành sn phm dch v đc sn xut ra. V sau, giá tr vn c đnh
nh hn giá tr tài sn c đnh ban đu do có khu hao.
Vn lu đng: là giá tr bng tin ca tài sn lu đng phc v cho hot đng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Do đó s vn đng ca vn lu đng đc biu
hin qua s vn đng ca tài sn lu đng trong doanh nghip. c đim ca vn lu
đng là nó luân chuyn toàn b giá tr ca nó sau mt chu k sn xut kinh doanh
Vn lu đng ca doanh nghip là mt b phn vn kinh doanh ng trc v tài
sn lu đng sn xut và tài sn lu đng lu thông nhm đm bo cho qúa trình sn
xut kinh doanh ca doanh nghip đc tin hành thng xuyên liên tc.
Thang Long University Library
4
Trong các doanh nghip tài sn lu đng sn xut bao gm các loi: nguyên
nhiên vt liu, ph tùng thay th, bán thành phm, sn phm d dang đang trong quá
trình d tr sn xut hoc ch bin. Tài sn lu đng trong quá trình lu thông bao
gm thành phm ch tiêu th, vn bng tin, vn trong thanh toán, các khon chi phí
ch kt chuyn, chi phí tr trc. Tài sn ngn hn nm trong quá trình sn xut và tài
sn ngn hn nm trong quá trình lu thông luôn thay đi cho nhau, vn đng không
ngng nhm làm cho quá trình sn xut din ra thng xuyên, liên tc.
Trong quá trình sn xut, khác vi tài sn c đnh, tài sn ngn hn ca doanh
nghip luôn thay đi hình thái biu hin đ to ra sn phm. Và giá tr ca nó cng
đc dch chuyn mt ln vào giá tr sn phm tiêu th. c đim này quyt đnh s
vn đng ca vn lu đng tc hình thái giá tr ca tài sn ngn hn là: khi đu vòng
tun hoàn vn, vn lu đng t hình thái tin t sang hình thái vt t hàng hoá d tr.
Qua giai đon sn xut, vt t đc đa vào ch to bán thành phm và thành phm.
Kt thúc vòng tun hoàn, sau khi hàng hoá đc tiêu th, vn lu đng li tr v hình
thái tin t nh đim xut phát ban đu ca nó.
Các giai đon vn đng ca vn đc đan xen vào nhau các chu k sn xut đc lp
đi lp li. Vn lu đng hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k sn xut.
Vy vn lu đng ca doanh nghip là s tin ng trc v tài sn lu đng và
lu thông nhm đm bo cho quá trình tái sn xut ca doanh nghip đc thc hin
thng xuyên liên tc. Vn lu đng luân chuyn toàn b giá tr ngay trong mt ln,
tun hoàn liên tc và hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k sn xut.
Trong hai loi vn này, vn c đnh có đc đim chu chuyn chm hn vn lu
đng. Trong khi vn c đnh chu chuyn đc mt vòng thì vn lu đng đư chu
chuyn đc nhiu vòng.Vic phân chia theo cách thc này giúp cho các doanh nghip
thy đc t trng, c cu tng loi vn. T đó, doanh nghip chn cho mình mt c
cu vn phù hp.
1.1.2.3. Phân loi theo thi gian huy đng và s dng vn:
Theo cách phân chia này, vn đc chia thành ngun vn dài hn và ngun vn
ngn hn.
Vn dài hn: có thi hn là trên 1 nm là ngun vn mà doanh nghip thng s
dng đ tài tr cho toàn b tài sn c đnh ca mình, có tính n đnh, lâu dài.
Vn ngn hn: là ngun vn dùng đ tài tr cho tài sn ngn hn tm thi ca
doanh nghip, đc doanh nghip s dng trong khong thi gian di 1 nm cho hot
đng sn xut kinh doanh. Ngun vn này bao gm: vay ngân hàng, tm ng, ngi
mua va tr tin
5
Nh vy, ta có:
TS = TSL + TSC= N ngn hn + N dài hn + Vn ch s hu
Vic phân loi theo cách này giúp doanh nghip thy đc yu t thi gian v
vn mà mình nm gi, t đó la chn ngun tài tr cho tài sn ca mình mt cách
thích hp, tránh tình trng s dng ngun vn tm thi đ tài tr cho tài sn c đnh.
1.1.2.4. Phân loi theo ngun hình thành vn
Trong doanh nghip thì vn ca doanh nghip đc hình thành t ngun vn ch
s hu và ngun vn n phi tr.
Ngun vn ch s hu: Là s tin ca các ông ch, các nhà đu t đóng góp vào
tu theo tng loi hình doanh nghip (Nhà nc, t nhân, liên doanh, liên kt, công ty
c phn). Vn ch s hu đc hình thành bng nhiu ngun khác nhau, bao gm:
Vn góp là s vn do các bên tham gia thành lp doanh nghip tin hành đóng
góp vào nhm phc v mc đích kinh doanh. S vn này tng thêm hay gim đi trong
quá trình điu hành hot đng kinh doanh.
Li nhun cha phân phi là phn chênh lch gia doanh thu thun ca các hot
đng tài chính và các khon thu nhp bt thng tr các chi phí công đoàn, chi phí t
chc và các chi phí khác.
Vn ch s hu khác là s vn s hu có ngun gc li nhun đ li (các qu
ca Doanh nghip) hoc các loi vn khác nh vn xây dng c bn kinh phí nhà
nc cp.
N phi tr: là s tin doanh nghip phi đi vay đi chim dng ca các đn v,
ca cá nhân mà doanh nghip phi có trách nhim tr, vay ngn hn, n ngn hn.Các
khon n dài hn mt nm hoc phi tr sau mt k kinh doanh.
1.1.2.5. Phân loi theo phm vi huy đng
Ngun vn trong doanh nghip: Là ngun vn có th huy đng đc t hot
đng ni b ca doanh nghip nh: Tin khu hao TSC, li nhun gi li, các khon
d tr, d phòng, khon thu t nhng bán, thanh lỦ TSC
Ngun vn bên ngoài doanh nghip: Là ngun vn mà doanh nghip có th huy
đng t bên ngoài nhm đáp ng nhu cu vn cho hot đng sn xut kinh doanh nh:
Vay ngân hàng, vay ca các t chc kinh t khác, vay ca cá nhân và nhân viên trong
công ty Cách phân loi này giúp cho các doanh nghip xem xét, la chn trong vic
s dng ngun vn sao cho hp lý nhm đem li hiu qu cao, linh hot hn và tránh
Thang Long University Library
6
đc ri ro, đem li hiu qu kinh t cao nht. Ngoài ra, doanh nghip còn có th có
các ngun vn khác nh: Ngun vn FDI, ODA thông qua vic thu hút các ngun
vn này, các doanh nghip có th tng vn đáp ng nhu cu v vn cho hot đng kinh
doanh ca doanh nghip.
Nh vy, phân loi vn s giúp cho nhà qun lý doanh nghip lp k hoch tài
chính, hình thh nên nhng d đnh v t chc ngun vn trong tng lai trên c s xác
đnh quy mô v vn cn thit, la chn thích hp cho tng hot đng sn xut kinh
doanh đ đt hiu qu s dng vn cao nht.
1.1.3. Vai trò ca vn trong doanh nghip
Vn là điu kin ti thiu ban đu đ công ty thành lp và tin hành hot đng .
Khi mi thành lp doanh nghip cn có vn pháp đnh đ đng kí kinh doanh, mua
sm tài sn, trang thit b ti thiu đ tin hành hot đng.
Khi doanh nghip tin hành hot đng thì cn có vn đ mua sm trang thit b
đu vào, tr lng nhân công,…. Doanh nghip phi t t chc hot đng sn xut
kinh doanh, t bo qun đng vn đm bo kinh doanh có lưi sau khi đư trang tri mi
chi phí phát sinh trong sn xut kinh doanh. Phi t t chc s dng vn mt cách tit
kim, có hiu qu nhm gim chi phí sn xut kinh doanh ti mc ti thiu và ti đa
hoá li nhun. Do đó đòi hi các doanh nghip có k hoch s dng và qun lỦ đng
vn cht ch hn, tránh tình trng đng vn do không xác đnh đc chính xác nhu
cu vn sn xut kinh doanh.
Mt khác do yêu cu cnh tranh trên th trng cng nh nhu cu phát trin ca
bn thân doanh nghip thì doanh nghip cn có vn đ đu t trang thit b ci tin
công ngh, m rng th trng.
Do vy có th thy vn là yu t sng còn ca các doanh nghip nói chung và
ca công ty tài chính nói riêng đ tn ti và phát trin. Nu s dng vn hp lí và có
hiu qu thì doanh nghip s tn ti và phát trin, ngc li nu s dng vn sai mc
đích không hiu qu thì doanh nghip s tht bi trong hot đng ca mình và có th
đánh đi bng chính s tn ti ca doanh nghip.
1.2. Hiu qu s dng vn trong doanh nghip
1.2.1. Quan nim v hiu qu s dng vn
Có rt nhiu yu t làm nh hng đn li nhun ca doanh nghip nh sn
phm, th trng, giá c nguyên vt liu đu vào, song mt trong các yu t nh
hng mnh ti li nhun ca doanh nghip đó chính là s dng hiu qu vn. Vì vy,
7
vic s dng vn nh th nào đ mang li li nhun cao nht luôn đc các doanh
nghip quan tâm. Vi mt lng vn nht đnh, doanh nghip mong mun to đc ra
nhiu sn phm nht, bán đc vi doanh thu cao nht, chi phí thp nht; nói cách
khác là doanh nghip mun s dng vn mt cách có hiu qu nht. Mc tiêu chính
ca doanh nghip hot đng sn xut kinh doanh trong nn kinh t th trng đó là ti
đa hóa li nhun. Thc đo hot đng sn xut kinh doanh đó chính là tin t và hiu
qu kinh doanh đc đánh giá bng thc đo tin t gi là hiu qu s dng vn ca
doanh nghip.
Có rt nhiu quan nim v hiu qu s dng vn nhng trong khóa lun này hiu
qu s dng vn đc hiu theo 2 khía cnh:
Vi s vn hin có doanh nghip có th sn xut thêm sn phm vi cht lng
tt, giá thành h nhm mc đích tng li nhun cho doanh nghip.
u t thêm vn(m rng quy m sn xut kinh doanh, tng doanh thu) sao cho
tc đ tng li nhun ln hn tc đ tng ca vn.
Khi xã hi ngày càng phát trin thì hiu qu s dng vn không ch đn thun là
li ích kinh t mà đc hiu rng hn th hin trên 2 mt là: Hiu qu kinh t và hiu
qu xã hi.
-Hiu qu kinh t: Phn ánh cht lng ca hot đng sn xut kinh doanh, nói
lên sc sn xut, sc sinh li ca các yu t doanh nghip. Nó phn ánh mi quan h
gia chi phí và li nhun và hiu qu cao khi thu nhp ln hn chi phí. VD: Nu t l
sinh li vn đu t cao hn lưi sut huy đng thì hot đng s dng vn đc coi là có
hiu qu, s chênh lch này càng ln thì hiu qu càng cao.
-Hiu qu xã hi: Phn nh bng s đóng góp trong vic thc hin các mc tiêu
kinh t xã hi. C th là doanh nghip đư đáp ng nhu cu tiêu dùng các loi hàng hóa,
dch v trong toàn xã hi, nâng cao vn minh, vn hóa trong tiêu dùng ca nhân dân,
góp phn gii quyt công vic cho ngi lao đng, to ngun thu nhp cho ngân sách
nhà nc.
Nh vy, tùy theo tng cách tip cn, tùy theo tng lnh vc và mc đích nghiên
cu khác nhau s có nhng quan nim khác nhau v hiu qu s dng vn. Trong
khuôn kh phm vi nghiên cu khóa lun này, vic phân tích đánh giá hiu qu s
dng vn ch dng li phm vi tài chính là phân tích hiu qu s dng vn trong các
doanh nghip sn xut kinh doanh.
Thang Long University Library
8
1.2.2. Các phng pháp phân tích hiu qu s dng vn
Có hai phng pháp đ phân tích tài chính cng nh phân tích hiu qu s dng
vn ca doanh nghip, đó là phng pháp phân tích t l và phng pháp so sánh.
1.2.2.1. Phng pháp t l
Phng pháp này da trên các Ủ ngha chun mc các t l ca đi lng tài
chính trong các quan h tài chính. V nguyên tc, phng pháp này yêu cu phi xác
đnh đc các ngng, các đnh mc đ nhn xét, đánh giá tình hình tài chính doanh
nghip, trên c s so sánh các t l ca doanh nghip vi giá tr các t l tham chiu.
ây là phng pháp có tính hin thc cao vi các điu kin đc áp dng ngày
càng đc b sung và hoàn thin hn. Vì:
-Ngun thông tin k toán và tài chính đc ci tin và cung cp đy đ hn là c
s đ hình thành nhng tham chiu tin cy nhm đánh giá mt t l ca mt doanh
nghip hay mt nhóm doanh nghip.
-Vic áp dng tin hc cho phép tích lu d liu và thúc đy nhanh quá trình tính
toán hàng lot các t l.
-Phng pháp này giúp các nhà phân tích khai thác có hiu qu nhng s liu và phân
tích mt cách h thng hàng lot t l theo chui thi gian liên tc hoc theo tng giai đon.
1.2.2.2. Phng pháp so sánh
-So sánh gia s thc hin k này vi s thc hin k trc đ thy rõ xu hng
thay đi v tài chính ca doanh nghip, thy đc tình hình tài chính đc ci thin
hay xu đi nh th nào đ có bin pháp khc phc trong k ti.
-So sánh gia s thc hin vi s k hoch đ thy rõ mc đ phn đu ca
doanh nghip.
-So sánh gia s thc hin k này vi mc trung bình ca ngành đ thy tình
hình tài chính doanh nghip đang trong tình trng tt hay xu, đc hay cha đc
so vi doanh nghip cùng ngành.
-So sánh theo chiu dc đ thy đc t trng ca tng tng s mi bn báo
cáo và qua đó ch ra Ủ ngha tng đi ca các loi các mc, to điu kin thun li
cho vic so sánh.
-So sánh theo chiu ngang đ thy đc s bin đng c v s tuyt đi và s
tng đi ca mt khon mc nào đó qua các niên đ k toán liên tip.
9
Khi s dng phng pháp so sánh phi tuân th 2 điu kin sau:
-Phi xác đnh rõ gc so sánh và k phân tích.
-Các ch tiêu so sánh (hoc các tr s ca ch tiêu so sánh) phi đm bo tính cht
có th so sánh đc vi nhau. Mun vy, chúng phi thng nht vi nhau v ni dung
kinh t, v phng pháp tính toán, thi gian tính toán.
1.2.3. H thng Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn
1.2.3.1. Nhóm ch tiêu v hiu qu s dng tng vn
-T sut li nhun ròng trên vn ch s hu (ROE)
ROE
=
Li nhun sau thu
Ngun vn ch s hu
Ch tiêu này đc tính trên c s so sánh tng li nhun sau thu thu nhp doanh
nghip vi tng ngun vn ch s hu ca doanh nghip ti thi đim báo cáo. Ch
tiêu này dùng đ đánh giá mt đng vn ch s hu to ra bao nhiêu đng li nhun
sau thu thu nhp ca doanh nghip.
-T sut li nhun ròng trên tng tài sn (ROA)
ROA
=
Li nhun sau thu
Tài sn bình quân
Ch tiêu này cho bit mt k phân tích doanh nghip b ra 100 đng tài sn đu t
thì thu đc bao nhiêu đng li nhun sau thu, dùng đ đánh giá mt đng vn ca
doanh nghip to ra bao nhiêu đng li nhun sau thu, chi tiêu này càng cao chng t
hiu qu s dng tài sn tt đó là nhân t giúp nhà qun tr đu t theo chiu rng nh xây
dng nhà xng, mua thêm máy móc thit b, m rng th phn tiêu th….
-T sut sinh li ca doanh thu(ROS)
ROS
=
Li nhun sau thu
Tng doanh thu (DTT)
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích, doanh nghip thu đc 100 đng
doanh thu hoc doanh thu thun, thì thu đc bao nhiêu đng li nhun sau thu thu
nhp doanh nghip, ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng chi phí càng tt.
Thang Long University Library
10
ó là nhân t giúp nhà qun tr m rng th trng, tng doanh thu, ch tiêu này thp
nhà qun tr tng cng kim soát chi phí ca các b phn.
1.2.3.2. Nhóm ch tiêu v hiu qu s dng vn c đnh
-Hiu sut s dng vn c đnh
Hiu sut s dng VC
trong k
=
Doanh thu thun
VCs dng bq trong k
Trong đó:
VC trong k
=
VC đu k + VC cui k
2
VC đu k = NGTSC cui k - khu hao ly k K(CK)
Khu hao ly k đu k = khu hao cui k trc chuyn sang
Khu hao ly k cui k = KH ly k đu k + khu hao tng - khu hao gim
Ch tiêu này phn ánh c mt đng vn c đnh bình quân thì có th to ra bao
nhiêu đng doanh thu thun.
-Hiu sut s dng tài sn c đnh
Hiu sut s dng
tài sn c đnh
=
Doanh thu thun
Tài sn c đnh
Ch tiêu này phn ánh c mt đng tài sn c đnh thì có th to ra bao nhiêu
đng doanh thu.
-Hiu sut hao phí tài sn c đnh
Hiu sut hao phí TSC
=
Nguyên giá bqTSC
Doanh thu thun
Ch tiêu này cho ta bit đc đ to ra mt đng doanh thu thun thì cn phi b
ra bao nhiêu đng nguyên giá tài sn c đnh. H s này càng nh càng tt.
11
-Hiu sut sinh li ca tài sn c đnh
Hiu sut sinh li
ca TSC
=
Li nhun thun
Nguyên giá bq TSC
Ch tiêu này cho bit mt đng nguyên giá bình quân tài sn c đnh có th cho
chúng ta bao nhiêu đng li nhun. Ch tiêu này càng ln chng t rng vic s dng
tài sn c đnh có hiu qu.
-HƠmălng vn c đnh
Hàm lng VC
=
S VC bình quân trong k
Doanh thu thun trong k
Ch tiêu này phn ánh: to ra mt đng doanh thu thn cn bao nhiêu đng
VC. Ch tiêu này càng nh thì doanh nghip càng tit kim VC.
1.2.3.3. Hiu qu s dng vn lu đng
-Vòng quay hàng tn kho
S vòng quay hàng tn kho
=
Doanh thu thun
Tn kho bình quân
Ch tiêu vòng quay hàng tn kho phn ánh s ln luân chuyn hàng tn kho trong
mt k nht đnh. Ch tiêu này càng ln chng t hiu qu s dng vn lu đng càng
cao. Nó giúp nhà qun tr tài chính xác đnh mc d tr vt t, hàng hóa hp lý trong
chu k sn xut kinh doanh. Công thc tính ch tiêu vòng quay hàng tn kho nh sau:
Trong đó: Tn kho bình quân là bình quân s hc ca giá tr vt t, hàng hóa tn
kho đu và cui k.
-K thu tin bình quân
K thu tin bình quân
=
Tng s ngày trong k
Doanh thu thun
Thang Long University Library
12
Ch tiêu k thu tin bình quân phn ánh s ngày cn thit đ doanh nghip thu
đc các khon phi thu. Ch tiêu này càng nh chng t hiu qu s dng vn lu
đng càng cao và ngc li ch tiêu này càng ln thì hiu qu s dng vn lu đng
ca doanh nghip càng thp.
Trong đó: Các khon phi thu bình quân là bình quân s hc ca các khon phi
thu đu và cui k phân tích.
-Hiu sut s dng vnăluăđng (s vòng quay vnăluăđng)
S vòng quay vn lu đng
=
Doanh thu thun
Vn lu đng bình quân
Ch tiêu s vòng quay vn lu đng cho bit mi đng vn lu đng b ra trong
k đem li bao nhiêu đng doanh thu thun. Ch tiêu vòng quay vn lu đng ln
chng t hiu sut s dng vn lu đng cao và ngc li.
Trong đó: Vn lu đng bình quân là bình quân s hc ca vn lu đng ca
doanh nghip thi đim đu và cui k phân tích (thng là mt nm).
-T sut sinh li ca vnăluăđng
T sut sinh li vn lu đng
=
Li nhun thun
Vn lu đng bình quân
Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca vn lu đng cho bit mt đng vn
lu đng s dng trong k đem li bao nhiêu đng li nhun thun (li nhun sau
thu). Sc sinh li càng ln chng t hiu qu s dng vn lu đng cao.
Trong đó: Vn lu đng bình quân là bình quân s hc ca vn lu đng ca
doanh nghip thi đim đu và cui k phân tích (thng là mt nm).
-H s đm nhim vnăluăđng.
H s đm nhim vn lu đng
=
Vn lu đng bình quân
Doanh thu thun
H s đm nhim vn lu đng phn ánh s vn lu đng mà doanh nghip cn
b ra đ có đc mt đng doanh thu thun. H s này càng nh (tc là mt đng vn
lu đng càng đem li nhiu doanh thu hn) thì hiu qu s dng vn lu đng ca
doanh nghip càng cao và ngc li.
13
Trong đó: Vn lu đng bình quân là bình quân s hc ca vn lu đng ca
doanh nghip thi đim đu và cui k phân tích (thng là mt nm).
1.3. Các nhân t nhăhngăđn hiu qu s dng vn ca doanh nghip
Vn trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh vn đng liên tc và chuyn
t hình thái này sang hình thái khác. Ti mt thi đim, vn có th tn ti di nhiu
hình thái khác nhau. Trong quá trình vn đng đó, vn sn xut kinh doanh chu s tác
đng ca c nhân t ch quan và khách quan làm nh hng đn hiu qu s dng vn
ca doanh nghip.
1.3.1. Nhng nhân t ch quan
Tính cht, đc đim ca ngành ngh kinh doanh
ây là đim xut phát ca doanh nghip, có đnh hng phát trin trong sut quá
trình tn ti. Các doanh nghip kinh doanh trong các lnh vc khác nhau s dn đn c
cu vn khác nhau, qua đó nh hng đn tc đ luân chuyn hay s dng vn. VD:
doanh nghip thng mi thì có t trng vn lu đng chim phn ln. Sn phm kinh
doanh có vòng ngn hay dài s nh hng đn tc đ luân chuyn vn khác nhau. Mt
ngành ngh kinh doanh đc chn thì buc nhà qun lý phi gii quyt nhng vn đ
nh sau:
-C cu tài sn, mc đ hin đi ca tài sn
-C cu vn, quy mô vn, kh nng tài chính ca doanh nghip
-Ngun tài tr cng nh các lnh vc đu t
Trình đ qun lý t chc sn xut
Trình đ t chc, qun lý ca nhà lưnh đo: vai trò ca ngi lưnh đo trong sn
xut kinh doanh là rt quan trng, th hin s kt hp mt cách ti u và hài hòa
gia các yu t ca quá trình sn xut kinh doanh nhm gim nhng chi phí không cn
thit, đng thi nm bt các c hi kinh doanh đem li cho doanh nghip s tng
trng và phát trin.
Trình đ tay ngh ca ngi lao đng: th hin kh nng tìm tòi sáng to trong
công vic, tng nng sut lao đng. ây là đi tng trc tip s dng vn ca doanh
nghip quyt đnh phn ln hiu qu trong s dng vn.
Trình đ qun lý và s dng các ngun vn: ây là nhân t trc tip nh hng
đn hiu qu s dng vn ca doanh nghip. Công c ch yu đ qun lý các ngun tài
chính là h thng k toán tài chính. Nu công tác k toán thc hin không tt s dn
Thang Long University Library
14
đn mt mát, chim dng, s dng không đúng mc đích gây lưng phí tài sn đng thi
có th gây ra các t nn tham ô, hi l, tiu cc là cn bnh xã hi thng gp trong c
ch hin nay.
Tính kh thi ca d án đu t:Vic la chn d án đu t có nh hng không
nh đn hiu qu s dng vn. Nu doanh nghip có d án đu t kh thi, sn xut ra
các sn phm dch v có cht lng tt, giá thành thp thì doanh nghip s sm thu hi
đc vn và ngc li.
C cu vn đu t: Vic đu t vào nhng tài sn không phù hp s dn đn
tình trng vn b đng, gây ra tình trng lãng phí vn, gim vòng quay ca vn, hiu
qu s dng vn ca doanh nghip rt thp.
1.3.2. Nhng nhân t khách quan:
Môi trng kinh t: Khi nn kinh t có bin đng thì hot đng ca doanh
nghip cng b nh hng. Do vy mi nhân t có tác đng đn vic t chc và huy
đng vn t bên ngoài đu nh hng đn hiu qu s dng vn ca doanh nghip.
Nhng tác đng đó có th xy ra khi nn kinh t có lm phát, sc ép ca môi trng
cnh trành gay gt, nhng ri ro mang tinh h thng mà doanh nghip không tránh
khi.
Môi trng Chính tr -Vn hoá- Xã hi: Ch đ chính tr quyt đnh nhiu đn
c ch qun lý kinh t, các yu t vn hoá, xư hi nh phong tc tp quán, thói quen,
s thích. Là nhng đc trng ca đi tng phc v ca doanh nghip do đó gây nh
hng đn hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Môi trng pháp lý: Là h thng các ch trng chính sách, h thng pháp lut
tác đng đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip. Nhà nc bng h thng lut
pháp và các chinh sách kinh t s thc hin chc nng qun lỦ và điu tit các ngun
lc trong nn kinh t. Vi bt k s thay đi nào trong ch đ chính sách hin hành
đu chi phi các mng hot đng ca doanh nghip. Các vn bn pháp lut v tài
chính, v quy ch đu t nh các quy đnh v trích khu hao, v t lê trích lp các qu,
các vn bn v thu đu nh hng đn hot đng ca doanh nghip.
Môi trng k thut công ngh: Là s tác đng ca các yu t nh trình đ tin
b ca khoa hc k thut, công nghê. Trong điu kin hin nay, chênh lch v trình đ
công ngh gia các nc là rt ln. Doanh nghip mun kinh doanh có hiu qu thì
cn phi nm bt đc công ngh hin đi vì công ngh hin đi s giúp doanh nghip
tng nng sut, gim chi phí, nâng cao cht lng sn phm, nâng cao tính cnh tranh.