giáo án văn lớp 8 tuyệt hay

Bài 1: văn bản
TƠI ĐI HỌC
(Thanh Tịnh)
Tuần: 01 Ngày soạn:
Tiết: 01 Ngày dạy:
A./ MỤC TIÊU
- C¶m nhËn ®ỵc t©m tr¹ng håi hép c¶m gi¸c bì ngì cđa nh©n vËt “T«i” ë
bi tùu trêng ®Çu tiªn trong ®êi.
- ThÊy ®ỵc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gỵi d vÞ tr÷ t×nh man m¸c cđa
Thanh TÞnh.
B CHUẨN BỊ
- Gi¸o viªn: Bµi so¹n, th¬ Thanh TÞnh
- Häc sinh: So¹n bµi, ®å dïng.
C. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
giới thiệu bài(3’) Trong cc ®êi mçi con ngêi nh÷ng kØ niƯm ti häc trß th-
êng ®ỵc lu gi÷ bỊn l©u trong trÝ nhí. §Ỉc biƯt lµ nh÷ng kØ niƯm vỊ bi ®Õn trêng
®Çu tiªn. “Ngµy ®Çu tiªn ®i häc “ MĐ dç dµnh yªu th¬ng . Trun ng¾n T«i ®i” “
häc ®· diƠn t¶ nh÷ng kØ niƯm m¬n man b©ng khu©ng cđa mét thêi th¬ Êu”
(Hồi đầu năm lớp 7 , học bài Cổng trường mở ra , hẳn mỗi chúng ta không
thể quên tấm lòng người mẹ biết bao bồi hồi xao xuyến trong ngày đầu dẫn con
đi học . Người mẹ ấy bồi hồi xao xuyến vì đang được sống lại ngày đầu tiên cắp
sách đến trường :” Hằng năm cứ vào cuối thu … Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi
dẫn đi trên đầy con đường làng dài và hẹp …” Câu văn ấy đầy ắp kỉ niệm tuổi
thơ. Có nhiều bạn thắc đó là câu văn của ai , trong tác phẩm nào ? Đó chính là
câu văn trong vb “ Tôi đi học “ mà hôm nay cô cùng các em đi tìm hiểu .)
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Ho¹t ®éng cđa häc sinh
Néi dung
Giáo Án Ngư văn 8
1
Ho¹t ®éng 1( 20 ’)
? Em hãy nêu vài nét về t/gû

t/p ?
Đọc , tìm hiểu chú thích:
Gv đọc rồi hướng dẫn hs
đọc theo yêu cầu
?Kỉ niệm ngày đầu đến
trường của “tôi”được kể
theo trình tự ntn?Ng«i kĨ?
(?) Tương ứng với trình tự ấy
là các đoạn nào của vb ?
Ho¹t ®éng 2 (20’)
HS đọc vb
(?) Kỉ niệm ngày đầu đến
trường của nhân vật “ tôi”
gắn với không gian , thời
gian cụ thể nào ?Vì sao
không gian và thời gian ấy
trở thành kỉ niệm trong tâm
trí tác giả ?
(?) Trong câu văn : con
đường này tôi đã quen đi lại
nhiều lần nay tự nhiên thấy
lạ . Cảnh vật chung quanh
tôi đều thay đổi , vì chính
lòng tôi đang có sự thay đổi
lớn : Hôm nay tôi đi học , vi
sao nhân vật co cảm giác
quen mà lạ?
(?)Chi tiết tôi không lội qua
sông thả diều như thằng Quý
và không đi ra đồng nô đùa

như thằng Sơn nữa có ý
nghóa gì ?
(?) Có thể hiểu gì về nhân
( sgk)
giọng chậm , dòu , hơi buồn ,
lắng sâu , chú ý những câu nói
của nhân vật Tôi
C©u chun ®ỵc kĨ theo tr×nh
tù thêi gian cđa bi tùu trêng
(theo dßng håi tëng cđa nv ''
t«i'')
Trun ®ỵc kĨ theo ng«i thø I .
Ng«i kĨ nµy gióp cho ngêi kĨ
chun dƠ dµng béc lé c¶m xóc ,
t×nh c¶m cđa m×nh mét c¸ch
ch©n thùc nhÊt .
- từ đầu buổi sáng hôm ấy
đến trên ngọn núi
- tiếp theo đến được nghỉ
cả ngày nữa
- đoạn còn lại
Thời gian : buổi sáng cuối thu ;
Không gian : trên con đường
làng dài và hẹp- C¶nh thiªn
nhiªn : l¸ rơng nhiỊu , m©y bµng
b¹c C¶nh sinh ho¹t : mÊy em
bÐ rơt rÌ cïng mĐ ®Õn trêng
- yêu học , yêu bạn và mái
I, Đọc – Tìm
hiểu

chung
1. tác giả - tác
phẩm (sgk tr.
8)
2, Đọc , tìm
hiểu chú thích
3, Bố cục : 3
phần
I, Đọc – Tìm
hiểu
văn
bản
1. Cảm nhận
của “ tôi”
trên đường tới
trường
- Tự thấy như
đã lớn lên , con
đường làng
không còn dài
rộng như trước
- Báo hiệu sự
thay đổi trong
nhận thức bản
thân cậu bé
- Có chí học
ngay từ đầu ,
muốn tự mình
đảm nhiệm
Giáo Án Ngư văn 8

2
vật “ tôi” qua chi tiết “ Ghì
thật chặt hai quyển vở mới
trên tay và muốn thử sức
mình tự cầm bút thước?
(?) Trong những cảm nhận
mới mẻ trên con đường làng
đến trường , nhân vật tôi đã
bộc lộ đức tính gì của mình ?
(?) Khi nhớ lại ý nghó chỉ có
người thành thạo mới cầm
nổi bút thước , tác giả viết :
ý nghó ấy thoáng qua trong
trí tôi nhẹ nhàng như một làn
mây lướt ngang trên ngọn
núi”. Hãy phát hiện và phân
tích ý nghóa và biện pháp
nghệ thuật được sử dụng
trong câu văn trên ?
? KØ niƯm vỊ bi tùu trêng
®ỵc diƠn t¶ theo tr×nh tù nµo ?
T×m nh÷ng tõ ng÷ diƠn t¶ t©m
tr¹ng nh©n vËt '' t«i'' ? Ph©n
tÝch gi¸ trÞ biĨu c¶m cđa
nh÷ng tõ ng÷ Êy
Ho¹t ®éng 2 Cđng cè - DỈn
dß (2’)
Cđng cè: Cảm nhận của “ tôi”
trên đường tới trường
- DỈn dß: tiÕt sau häc tiÕp

phÇn cßn l¹i cđa bµi
trường
So sánh , kỷ niệm đẹp
?- DiƠn t¶ theo tr×nh tù thêi gian
: tõ hiƯn t¹i mµ nhí vỊ qk
- C¸c tõ l¸y diƠn t¶ t©m tr¹ng ,
c¶m xóc : nao nøc , m¬n man , t-
ng bõng , rén r·. §ã lµ nh÷ng
c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në
trong lßng . Gãp phÇn rót ng¾n
kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸
khø vµ hiƯn t¹i . Chun ®· x¶y
ra tõ bao n¨m råi mµ dêng nh
võa míi x¶y ra h«m qua .
việc học tập ,
muốn được
chững chạc như
bạn , không
thua kém bạn
Bài 1: văn bản
TƠI ĐI HỌC (tt)
(Thanh Tịnh)
Tuần: 01 Ngày soạn:
Tiết: 02 Ngày dạy:
A./ MỤC TIÊU
- C¶m nhËn ®ỵc t©m tr¹ng håi hép c¶m gi¸c bì ngì cđa nh©n vËt “T«i” ë
bi tùu trêng ®Çu tiªn trong ®êi.
- ThÊy ®ỵc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gỵi d vÞ tr÷ t×nh man m¸c cđa
Thanh TÞnh.
B. CHUẨN BỊ

Giáo Án Ngư văn 8
3
- Gi¸o viªn: Bµi so¹n, th¬ Thanh TÞnh,
- Häc sinh: So¹n bµi, ®å dïng
C. KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ Ở NHÀ CỦA HỌC SINH
- kiểm tra việc soạn bài của học sinh
D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Ho¹t ®éng cđa häc sinh
Néi dung
Ho¹t ®éng 1( 27 ’)
Gv Gọi hs đọc đoạn 2
(?) cảnh trước sân trường và
ngôi trường làng Mó Lí lưu
lại trong tâm trí nv tôi có gì
nổi bật ?
(?)Trùc khung cảnh đó,tâm
trạng cậu bé ntn?
(?)Cảnh tượng đó có ý nghóa
gì ?
(?) Khi tả những học trò nhỏ
tuổi lần đầu đến trường học ,
tác giả dùng hình ảnh so sánh
nào ?
(?) Em đọc thấy những ý
nghóa nào từ hình ảnh so sánh
ấy ?
(?) Tâm trạng và cảm giác
nhân vật tôi khi nghe ông đốc
gọi danh sách hs và khi rời
khỏi tay mẹ như thế nào ?

(?)Vì sao Tôi bất giác “dúi
đầu vào lòng mẹ tôi nức nở
khóc khi chuẩn bò bước vào
lớp” Có thể nói chú bé này
có tinh thần yếu đuối hay
không ?
Hs đọc đoạn 3
(?) Vì sao trong khi sắp hàng
- Phản ánh không khí đặc biệt
của ngày hội khai trường thường
gặp ở nước ta , bộc lộ tình cảm
sâu nặng của tg đvới mái trường
tuổi thơ
- Họ như con chim non đứng bên
bờ tổ ,nhìn quãng trời rộng
muốn bay , nhưng còn ngập
ngừng e sợ )
- miêu tả sinh động hình ảnh và
tâm trạng của các em nhỏ lần
đầu tới trường học , đề cao sức
hấp dẫn của nhà trường
ThËt ra th× ch¼ng cã g× ®¸ng khãc
c¶ . Chóng ta cã thĨ th«ng c¶m v×
®ã chØ lµ c¶m gi¸c nhÊt thêi cđa
mét ®øa bÐ nhót nh¸t Ýt khi ®ỵc
tiÕp xóc víi ®¸m ®«ng mµ th«i khi
ph¶i rêi tay mĐ , cËu bÐ c¶m thÊy
hơt hÉng lo sỵ cho nªn viƯc dói
®Çu vµo lßng mĐ khãc nøc në lµ
mét tÊt u sÏ x¶y ra .

Vì tôi bắt đầu cảm nhận được
sự độc lập của mình khi đi học
II, Đọc – Tìm
hiểu
văn
bản
2. cảm nhận
của “ tôi”lúc ở
sân trường
- rất đông người ,
người nào cũng
đẹp
- ngôi trường
xinh xắn oai
nghiem
 Lo sợ vớ van
- khi nghe ông
đốc đọc danh
sách và rời tay
mẹ
 Lúng túng ,
càng lúng túng
và dúi vào lòng
mẹ khóc
3. Cảm nhận
của “ tôi” trong
lớp học
-“t«i” b¾t ®Çu
Giáo Án Ngư văn 8
4

đợi vào lớp , nhân vật “ tôi’
lại cảm thấy trong thời thơ ấu
tôi chưa lần nào thấy xa mẹ
tôi như lần này ?
- (?) Những cảm giác mà
nhân vật “ tôi” bước vào lớp
học là gì ?
Một mùi hương lạ xông lên
… chút nào
(?)Hãy lí giải những cảm giác
đó của nhân vật tôi ?
(?) Những cảm giác đó cho
thấy tình cảm nào của nhân
vật “tôi” đối với lớp học của
mình ?
(?)Đoạn cuối có chi tiết “ một
con chim liệng đến đứng trên
bờ cửa sổ …. Theo cánh chim
“; những tiếng phấn của thầy
tôi gạch mạnh …. Đánh vần “
những chi tiết đó nói
thêmđiều gì về nhân vật tôi ?
(?) Những cảm giác trong
sáng nảy nở trong lòng tôi là
những cảm giác nào ? Từ đó
em cảm nhận những điều tốt
đẹp nào từ nhân vật “ tôi”
cũng chính là tác giả Thanh
Tònh ?
? Em cã c¶m nhËn g× vỊ th¸i

®é cư chØ cđa nh÷ng ngêi lín
( «ng ®èc, thÇy gi¸o ®ãn nhËn
häc trß míi , c¸c bËc phơ
huynh ) ®èi víi c¸c em bÐ lÇn
®Çu ®i häc ?
G: Nh÷ng h/¶ vỊ ngêi lín cho
thÊy tr¸ch nhiƯm , tÊm lßng
cđa nhµ trêng , gia ®×nh ®èi
víi c¸c em h/s . §©y thùc sù lµ
Bước vào lớp học là bước vào
thế giới riêng của mình, phải tự
mình làm tất cả, không còn có
mẹ bên cạnh
tình cảm trong sáng , thiết tha
H/ ¶nh '' mét con chim non liƯng
®Õn '' cã ý nghÜa tỵng trng sù
ni tiÕc qu·ng ®êi ti th¬ tù do
n« ®ïa , th¶ diỊu ®· chÊm døt ®Ĩ
bíc vµo giai ®o¹n míi ®ã lµ lµm
häc sinh , ®ỵc ®Õn trêng , ®ỵc häc
hµnh , ®ỵc lµm quen víi thÇy c« ,
b¹n bÌ sèng trong mét m«i trêng
cã sù qu¶n lÝ chỈt chÏ h¬n .một
chút buồn khi từ giã tuổi thơ , bắt
đầu trưởng thành trong nhận thức
và việc học hành của bản thân
- t/yêu , niềm trân trọng sách vở,
bàn ghế, lớp học, thầy học, gắn
liền với mẹ và quê hương
- giàu cảm xúc với tuổi thơ

và mái trường quê hương
- C¸c phơ huynh ®Ịu chn bÞ chu
®¸o cho con em trong bi tùu tr-
êng ®Çu tiªn , ®Ịu tr©n träng tham
dù bi lƠ nµy . Cã lÏ c¸c vÞ còng
®ang lo l¾ng håi hép cïng con em
m×nh .
- ¤ng ®èc lµ h×nh ¶nh ngêi thÇy ,
ngêi l·nh ®¹o nhµ trêng rÊt tõ
tèn , hiỊn hËu bao dung ®èi víi
h/s.
- ThÇy gi¸o trỴ víi g¬ng mỈt t¬i
cêi ®ãn h/s vµo líp còng lµ mét
ngêi vui tÝnh th¬ng yªu h/s .
c¶m nhËn ®ỵc sù
®éc lËp cđa
m×nh khi ®i häc.
- cảm giác lạ vì
lần đầu vào lớp
học , môi trường
sạch sẽ , ngay
ngắn
- Ko cảm thấy
sự xa lạ với bàn
ghế và bạn bè ,
vì bắt đầu ý thức
được những thứ
đó sẽ gắn bó
thân thiết với
mình bây giờ và

mãi mãi
Giáo Án Ngư văn 8
5
nh÷ng dÊu Ên tèt ®Đp , nh÷ng
kØ niƯm trong s¸ng , Êm ¸p
kh«ng thĨ phai nhoµ trong kÝ
øc ti th¬ , gióp c¸c em tù
tin , v÷ng vµng h¬n . §ã cßn lµ
m«i trêng gi¸o dơc Êm ¸p , n¬i
nu«i dìng t©m hån trÝ t vµ
t×nh c¶m cđa nh÷ng thÕ hƯ t-
¬ng lai cđa ®Êt níc .
Ho¹t ®éng 3 (15’): Híng dÉn
h/s tỉng kÕt vµ lun tËp

? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng
h/¶ so s¸nh ®ỵc nhµ v¨n sư
dơng trong trun ng¾n nµy ?
(?)Em học tập được gì từ
nghệ thuật kể chuyện của tác
giả trong truyện ngắn Tôi đi
học ? muốn kể chuyện hay
,cần có nhiều kỉ niệm đẹp và
giàu cảm xúc
? NhËn xÐt vỊ ®Ỉc s¾c nghƯ
tht vµ søc cn hót cđa t¸c
phÈm ?
lun tËp
? Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp 1
? ViÕt bµi v¨n ng¾n ghi l¹i Ên

tỵng cđa em trong bi khai
gi¶ng lÇn ®Çu tiªn ?
* NhËn xÐt cđa Th¹ch Lam
“trun ng¾n nµo hay còng cã
chÊt th¬, bµi th¬ nµo hay còng
cã cèt trun”. Trun “t«i ®i
häc” ®Çy chÊt th¬ em cã ®ång
ý kh«ng? V× sao?
'' T«i quªn thÕ nµo ®ỵc ''
'' ý nghÜ Êy tho¸ng qua ''
'' Hä nh con chim con ''
§©y lµ nh÷ng so s¸nh giµu
h/¶ , giµu søc gỵi c¶m dc g¾n víi
nh÷ng c¶nh s¾c thiªn nhiªn t¬i
s¸ng ; tr÷ t×nh . Nh÷ng so s¸nh
nµy gãp phÇn diƠn t¶ cơ thĨ , râ
rµng nh÷ng c¶m gi¸c , ý nghÜ cđa
nh©n vËt ''t«i'' trong bi ®Çu tien
®i häc , gãp phÇn t¹o nªn chÊt
th¬ man m¸c vµ c¶m gi¸c nhĐ
nhµng ªm dÞu cho trun ng¾n .
* §Ỉc s¾c nghƯ tht :+ Trun
ng¾n ®ỵc bè cơc theo dßng håi t-
ëng , c¶m nghÜ cđa nh©n vËt ''t«i''
theo tr×nh tù thêi gian cđa bi tùu
trêng .
+ Sù kÕt hỵp hµi hoµ gi÷a kĨ , miªu
t¶ víi béc lé c¶m xóc , t©m tr¹ng .
*. Søc cn hót cđa t¸c phÈm :
- T×nh hng trun '' bi ®Çu tiªn

®i häc '' cã dÊu Ên s©u ®Ëm , chøa
®ùng c¶m xóc thiÕt tha.
- Sù quan t©m ch¨m sãc tr×u mÕn
yªu th¬ng cđa nh÷ng ngêi lín ®èi
víi c¸c em h/s trong bi ®Çu tiªn
®i häc .
- H/ ¶ thiªn nhiªn , ng«i trêng vµ
c¸c h/¶ so s¸nh giµu søc gỵi c¶m
cđa t¸c gi¶ .
C¸ch kÕt thóc trun rÊt tù nhiªn
vµ bÊt ngê . Dßng ch÷ '' T«i ®i häc
'' nh më ra mét thÕ giíi , mét
kho¶ng kh«ng gian míi , mét giai
®o¹n míi trong cc ®êi ®øa trỴ .
Dßng ch÷ chËm ch¹p , ngch
ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy
tr¾ng tinh lµ niỊm tù hµo , khao
kh¸t trong ti th¬ cđa con ngêi vµ
dßng ch÷ còng thĨ hiƯn râ chđ ®Ị
cđa trun ng¾n nµy .
- ChÊt th¬:
+T×nh hng trun; kh«ng cã cèt
trun, h×nh ¶nh thiªn nhiªn quen
thc (mïa thu se l¹nh, l¸ rơng,
c¶nh s©n trêng, häc trß bì ngì…)
=> t©m tr¹ng tg
+ Giäng nãi ©n cÇn, hiỊn tõ cđa
III, Tổng kết :
Ghi nhớ sgk
Giáo Án Ngư văn 8

6
? Trong sù ®an xen cđa c¸c ph-
¬ng thøc: Tù sù, miªu t¶, biĨu
c¶m, theo em ph¬ng thøc nµo
tréi lªn ®Ĩ lµm thµnh søc
trun c¶m nhĐ nhµng mµ
thÊm thÝa cđa trun?
- Ph¬ng thøc biĨu c¶m ghi l¹i
nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng
n¶y në trong lßng t«i ngµy ®Çu
c¾p s¸ch tíi trêng=> trun
gÇn víi th¬, cã søc trun c¶m
®Ỉc biƯt nhĐ nhµng mµ thÊm
thÝa.
GV : T/ngắn có sự kết hợp hài
hòa các p/ thức diễn đạt kể, tả
và biểu cảm,làm bài văn tăng
thêm chất trữ tinh,trong
trẻo,dòu êm,tha thiết
.Ho¹t ®éng 3 Cđng cè - DỈn
dß (3’)
- Cđng cè: Gäi häc sinh nhắc
lại phần ghi nhớ
- DỈn dß: ViÕt mét ®o¹n v¨n
ng¾n ghi l¹i suy nghÜ cđa em
vỊ chÊt th¬ trong trun.
Chó ý: - §o¹n v¨n ph¶i chØ
ra ®ỵc chÊt th¬.
- C¶m nghÜ ph¶i ch©n thµnh tha
thiÕt.

thÇy; lßng mĐ hiỊn th¬ng con;
h×nh ¶nh so s¸nh thi vÞ “T«i
quªn…. c¸nh hoa t¬i…”
Giäng v¨n nhĐ nhµng, giµu c¶m
xóc.
* + Tác giả sử dụng NT khi kể
lại những kỉ niệm buổi tựu
trường ( Kể, tự sự )
+ Tác giả sử dụng NT khi tả
con đường, ngôi trường, quang
cảnh …( Miêu tả )
+ Tác giả sử dụng NT khi nói
về tâm trạng, cảm giác của Tôi
trong ngày đầu tiên đến trường
( Biểu cảm ).
Ti Õng ViƯt CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT NGHĨA CỦA TỪ
Tuần: 01 Ngày soạn:
22/08/09
Tiết: 03 Ngày dạy:
25/08/09
A./ MỤC TIÊU
Gióp häc sinh:
- HiĨu râ cÊp ®é kh¸i qu¸t cđa nghÜa tõ ng÷ vµ mèi quan hƯ cđa nã.
- TÝch hỵp v¨n vµ tËp lµm v¨n.
- RÌn lun kÜ n¨ng sư dơng tõ trong mèi quan hƯ so s¸nh vỊ ph¹m vi nghÜa
réng vµ hĐp.
B. CHUẨN BỊ
- Gi¸o viªn: bµi so¹n, b¶ng phơ.
- Häc sinh: So¹n bµi, ®å dïng.
C. KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ Ở NHÀ CỦA HỌC SINH

D. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Giáo Án Ngư văn 8
7
giới thiệu bài(3’) Ở lớp 7 , các em đã học về từ đồng nghóa và từ trái nghóa . Bây
giờ em nào có thể nhắc lại một số vd về từ đồng nghóa và từ trái nghóa ? ( Máy
bay – phi cơ , đèn biển – hải đăng , trắng – đen ). Em có nhận xét gì về mối
quan hệ ngữ nghóa giữa các từ ngữ trong hai nhóm trên ? Các từ bình đẳng về
mặt ngữ nghóa cụ thể : các từ đồng nghóa trong nhóm có thể thay thế có thể thay
thế cho nhau được còn các từ trái nghóa trong nhóm có thể loại trừ nhau khi lực
chọn để đặt câu . Từ nhận xét đó hoàn toàn đúng . Hôm nay , chúng ta học bài
mới : Cấp độ khái quát nghóa của từ
Ho¹t ®éng cđa gv Ho¹t ®éng cđa hs Néi dung
cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1(17’)H×nh thµnh k/n
tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa
hĐp
G treo b¶ng phơ ghi s½n s¬ ®å
trong SGK / 10 .
? NghÜa of tõ ®éng vËt réng h¬n
or hĐp h¬n nghÜa of tõ thó, chim,
c¸ why?
?NghÜa of tõ thó réng or hĐp h¬n
nghÜa cđa tõ ''voi, h¬u''. Tõ chim
réng or hĐp h¬n nghÜa of tõ ''tu
hó, s¸o''.Tõ c¸ réngor hĐp h¬n
nghÜa of tõ ''c¸ r«, c¸ thu ''.why?
? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' réng
h¬n nghÜa cđa nh÷ng tõ nµo ?
§ång thêi hĐp h¬n nghÜa cđa
nh÷ng tõ nµo ?

G : Nh vËy tõ '' ®éng vËt '' lµ tõ
cã nghÜa réng .Tõ '' voi , h¬u, tu
hó, s¸o '' lµ tõ cã nghÜa hĐp
? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ
ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hĐp ?
? Mét tõ ng÷ cã thĨ võa cã nghÜa
réng , võa cã nghÜa hĐp ®ỵc
kh«ng ? why?
GV: DiƠn gi¶i: NghÜa cđa tõ ng÷
®ã lµ mèi quan hƯ bao hµm. Nãi
®Õn mèi quan hƯ bao hµm tøc“ ”
lµ nãi ®Õn ph¹m vi kh¸i qu¸t cđa
nghÜa tõ ng÷, nhng trong ph¹m vi
kh¸i qu¸t nghÜa cđa tõ ng÷ kh«ng
gièng nhau. Cã tõ ng÷ cã nghÜa
réng, cã tõ ng÷ cã nghÜa hĐp.
Bµi tËp nhanh: Cho c¸c tõ c©y,“
cá, hoa t×m c¸c tõ ng÷ cã ph¹m”
vi réng vµ hĐp h¬n.
Ho¹t ®éng 2: (23’)
GV: Híng dÉn häc sinh lun
Hs quan s¸t s¬ ®å .
- NghÜa cđa tõ ®éng vËt réng h¬n
nghÜa cđa tõ '' thó , chim , c¸ '' . V×
ph¹m vi nghÜa cđa tõ ®éng vËt bao
hµm nghÜa cđa ba tõ '' thó , chim , c¸
''
- C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi
nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , h¬u , tu
hó , s¸o '' . V× c¸c tõ '' thó , chim ,

c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa
cđa c¸c tõ
C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi
nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , h¬u , tu
hó '' vµ cã ph¹m vi nghÜa hĐp h¬n tõ
''®éng vËt ''.
- Mét tõ ng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi
nghÜa of nã bao hµm ph¹m vi nghÜa cđa
mét tõ ng÷ kh¸c
- Mét tõ cã nghÜa hĐp khi ph¹m vi
nghÜa ®ỵc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa
of mét tõ ng÷ kh¸c
- Mét tõ ng÷ cã thĨ võa cã nghÜa réng
, võa cã nghÜa hĐp v× tÝnh chÊt réng ,
hĐp cđa nghÜa tõ ng÷ chØ lµ t ¬ng ®èi.
Hs ®äc ghi nhí .
häc sinh vÏ s¬ ®å mèi qua hƯ bao hµm
SGK, vßng trßn.
1. a. Y phơc: qn, ¸o.
I.Tõ ng÷ nghÜa
réng ’ tõ ng÷
nghÜa hĐp.
1. T×m hiĨu bµi.
a. §éng vËt réng
h¬n thó, chim, c¸.
b. Thó, chim, c¸
cã nghÜa réng h¬n
voi, h¬u, tu hó,
s¸o, c¸ r«, c¸ thu.
c. Thó, chim, c¸

réng h¬n voi, h¬u,
sao nhng hĐp h¬n
so víi ®éng vËt.
=> nghÜa cđa tõ
ng÷ cã thĨ réng
h¬n hc hĐp h¬n
nghÜa cđa tõ ng÷
kh¸c.
2. Bµi häc.
*Ghi nhí:
SGK/tr.8
Bµi tËp nhanh:
Thùc vËt > c©y cá
hoa > c©y cam,
dõa, cá gµ
Giáo Án Ngư văn 8
8
tập: cho học sinh hoạt động
trong bàn, nhóm lần lợt giải
quyết các bài tập.
Bài tập 1:
Bài tập 2: Tìm các từ ngữ có
nghĩa bao hàm phạm vi nghĩa
của các từ.
Bài tập 3: Từ ngữ có nghĩa đợc
bao hàm trong phạm vi nghĩa
của các từ.
Bài tập 4: Bỏ những từ ngữ không
phù hợp
Bài tập 5:

Bài tập bổ sung: Giải thích sự
khác nhau về phạm vi nghĩa của
cặp từ ngữ
. Hoạt động 3:Củng cố - Dặn
dò (2)
- Củng cố: Gọi học sinh nhc
li phn GN
- Dặn dò: - Học ghi nhớ, lấy ví
dụ.
- Hoàn chỉnh các bài tập.
-Xem trớc bài:Tính thống
nhất.Trờngtừ vựng
- Quần: quần dài, quần đùi.
- áo: áo dài, áo sơ mi.
b. Vũ khí: súng, bom.
- Súng: súng trờng, súng đại bác.
- Bom: bom ba càng, bom bi.
2. a. Chất đốt. b. Nghệ thuật.
c. Thức ăn. d. Đánh.
3. a . xe cộ: ô tô,xe máy,xích lô, công
nông.
b. Kim loại: vàng, bạc, đồng
c. Hoa quả: cam, táo,
d. Họ hàng: cô, dì, chú, bác
e. Mang: xách, khiêng
4. a. Thuốc lá. b. Thủ quĩ.
c. Bút điện. d. Hoa tai.
5. Khóc: nức nở, thút thít, sụt sùi.
* Bàn bàn gỗ; đánh cắn;
(Bàn phân biệt với ghế. Bàn gỗ

phân biệt cụ thể với bàn sắt ).
**************************************************
Tập làm văn TNH THNG NHT V CH CA
VN BN
Tun: 01 Ngy son:
22/08/09
Tit: 04 Ngy dy:
26/08/09
A. MC TIấU
Giúp h/s : - Nắm đợc chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn
bản .
- Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa
chọn , sắp xếp các phần trong văn bản nhằm nêu bật ý kiến , cảm xúc của mình .
B. CHUN B
GV: Giáo án , bảng phụ .
Giỏo n Ng vn 8
9
HS: Tìm hiểu trớc phần tìm hiểu bài .
C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
.Giới thiệu bài :Chúng ta đã đợc tìm hiểu rất nhiều vb. Vậy chủ đề trong văn bản là
gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. Để trả lời cho
những câu hoỉ ấy chúng ta cùng tìm hiểu bài học
Hoạt động của gv Hoạt động của hs Nội dung
cần đạt
Hoạt động 1 : Hớng dẫn h/s
tìm hiểu về chủ đề của văn
bản . (7)
GV y/cầu h/s đọc thầm vb''Tôi
đi học '' của Thanh Tịnh

? Trong văn bản tác giả nhớ
lại những kỉ niệm sâu sắc nào
trong thời thơ ấu của mình ?
Sự hồi tởng ấy gợi lên những
ấn tợng gì trong lòng tác giả ?
? Hãy nêu lên chủ đề của văn
bản ?
? Vậy em hiểu chủ đề của văn
bản là gì ?
? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ?
Hoạt động 2: (10)Hớng dẫn h/s
hình thành khái niệm tính thống
nhất về chủ đề of vb
? Để tái hiện những kỉ niệm
về ngày đầu tiên đi học , tác
giả đã đặt nhan đề của văn
bản và sử dụng từ ngữ câu ntn
?
? Tìm các từ ngữ , các chi tiết
nêu bật cảm giác mới lạ xen
lẫn bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi ''
khi cùng mẹ đi đến trờng , khi
cùng các bạn vào lớp ?
Hs đọc thầm văn bản .
- Tác giả nhớ lại kỉ niệm về buổi
đầu tiên đi học . Sự hồi tởng ấy
gợi lên cảm giác bâng khuâng ,
xao xuyến không thể nào quên
về tâm trạng náo nức , bỡ ngỡ
của nhân vật '' tôi'' trong buổi tựu

trờng .
- Chủ đề của văn bản : Những kỉ
niệm sâu sắc về buổi tựu trờng
đầu tiên .
- Chủ đề của văn bản là những
vấn đề chủ chốt đợc tác giả nêu
lên , đặt ra trong văn bản .
Hs đọc ghi nhớ .
- Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp
chúng ta hiểu ngay nội dung của
văn bản nói về chuyện đi học .
+ Các câu đều nhắc đến những kỉ
niệm của buổi tựu trờng đầu tiên
trong đời
- Hôm nay tôi đi học .
- Hằng năm cứ vào cuối thu
lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm
mơn man của buổi tựu trờng.
- Hai quyển vở mới đang ở trên tay
tôi đã bắt đầu thấy nặng .
- Tôi bặm tay ghì thật chặt , nhng
một quyển vở cũng xệch ra và
chênh đầu chúi xuống .
*. Khi cùng mẹ tới trờng :
Con đờng quen đi lại lắm lần nay
thấy lạ , cảnh vật xung quanh đều
thay đổi thấy mình trang trọng và
đứng dắn trong bộ quần áo mới ,
cố làm ra vẻ nh một học trò thực
sự '' tay bặm ghì hai quyển sách,

đòi mẹ cầm bút thớc''
* Khi quan sát ngôi trờng : cao ráo
I. Chủ đề của
văn bản .
- Chủ đề của vb
là những vấn đề
chủ chốt đợc tác
giả nêu lên , đặt
ra trong vb.
II. Tính thống
nhất về chủ đề
của văn bản .
- Vb có tính
thống nhất về
chủ đề khi chỉ
Giỏo n Ng vn 8
10
G: Tất cả các chi tiết trên đều
tập trung khắc họa tâm trạng
của nhân vật '' tôi '' trong
buổi tựu trờng đầu tiên .
? Vậy tính thống nhất về chủ
đề thể hiện ở những phơng
diện nào trong văn bản ?
? Làm thế nào để có thể viết
một văn bản đảm bảo tính
thống nhất về chủ đề ?
Gọi h/s đọc phần ghi nhớ .
Hoạt động 3:(25)Hớng dẫn
h/s luyện tập

Đọc yêu cầu bài tập 1.
? Văn bản trên viết về vấn đề
gì ? Các đoạn văn đã trình bày
vấn đề theo thứ tự nào ? Theo
em có thể thay đổi trật tự sắp
xếp này đợc không ? Vì sao ?
? Nêu chủ đề của văn bản trên
?
? chủ đề ấy đợc thể hiện trong
toàn văn bản . Hãy chứng
minh ?
? Tìm các từ ngữ , các câu
tiêu biểu thể hiện chủ đề của
đề củavăn bản ?
Yêu cầu thảo luận theo nhóm
Gv yêu cầu thảo luận theo
nhóm
sạch sẽ hơn các nhà trong làng ,
xinh xắn , oai nghiêm , sân rộng
đâm ra lo sợ vẩn vơ . Nghe trống
thúc thấy chơ vơ , toàn thân run
run , đợc mọi ngời nhìn thì tỏ ra
lúng túng , nghe gọi tên mình thì
giật mình, lúng túng .
* Khi xếp hàng vào lớp ; thấy nặng
nề , dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức
nở .
* Trong lớp học : cảm thấy xa mẹ
nhớ nhà .
- Vb có tính thống nhất về chủ đề

khi chỉ nói tới chủ đề đã xác
định , không xa rời hay lạc sang
chủ đề khác
- Để viết đợc một văn cần xác
định rõ chủ đề của vb. Chủ đề
của vb đợc thể hiện trong đề bài,
đề mục, trong quan hệ giữa các
phần của văn bản và ở các từ ngữ
then chốt lặp đi lặp lại .
Hs đọc ghi nhớ .
- Văn bản nói về cây cọ ở vùng
sông Thao quê hơng của tác giả.
- Thứ tự trình bày : miêu tả hình
dáng cây cọ , sự gắn bó của cây cọ
với tuổi thơ tác giả , tác dụng của
cây cọ , tình cảm gắn bó của cây
cọ với ngời dân sông Thao.
- Khó thay đổi đợc trật tự sắp xếp
vì các ý này đã rành mạch , liên tục
.
- Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của
rừng cọ quê tôi .
- Chủ đề đợc thể hiện qua nhan
đề của vb, các ý miêu tả hình
dáng , sự gắn bó của cây cọ với
tuổi thơ tg, tác dụng của cây cọ và
tình cảm giữa cây với ngời
- Các từ ngữ lặp lại nhiều lần :
rừng cọ , lá cọ và các chi tiết
miêu tả về :

+ hình dáng của cây cọ .
+ sự gắn bó của cây cọ với tác
giả .
+ công dụng của cây cọ đối với
đời sống .
nói tới chủ đề
đã xác định, ko
xa rời hay lạc
sang chủ đề
khác
* Để viết đợc
một văn cần
xác định rõ chủ
đề của vb. Chủ
đề của vb đợc thể
hiện trong đề
bài, đề mục,
trong quan hệ
giữa các phần
của vb và ở các
từ ngữ then chốt
lặp đi lặp lại .
III. Ghi nhớ .
IV. Luyện tập .
Bài 1 .
Bài 2
Bài 3
Giỏo n Ng vn 8
11
Hoạt động 4:Củng cố - Dặn

dò (3 )
- Học thuộc phần ghi nhớ .
- Chuẩn bị bài : '' Bố cục của
văn bản ''.
Hs thảo luận nhóm và cử đại diện
trình bày .
Căn cứ vào chủ đề của văn bản
thì ý b và d làm cho bài lạc đề vì
nó không phục vụ cho việc
chứng minh luận điểm '' Văn ch-
ơng làm cho tình yêu quê h-
ơng ''
Đại diện nhóm trình bày .
- Có những ý lạc chủ đề : c, g .
- Có những ý hợp với chủ đề nh-
ng do cách diễn đạt cha tốt nên
thiếu sự tập trung vào chủ đề: b,e
.
a, Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các
em nhỏ xốn xang
b, Cảm thấy con đờng '' thờng đi
lại lắm lần '' tự nhiên cũng thấy lạ ,
cảnh vật đều thay đổi .
c, Muốn thử sức mình bằng việc tự
mang sách vở nh một cậu học trò
thực sự .
d, Cảm thấy ngôi trờng vốn qua lại
nhiều lần cũng có nhièu biến đổi .
e, Lớp học và những ngời bạn mới
trở nên gần gũi , thân thơng.

*************************************************
Bi 02 : vn bn : TRONG LềNG M
(trớch : Nhng ngy th u)
Nguyờn Hng
Tun: 02 Ngy son:
28/08/09
Tit: 05 Ngy dy:
31/08/09
A. MC TIấU
Giúp học sinh:
- Hiểu đợc tình cảnh đáng thơng của chú bé Hồng và cảm nhận đợc tình yêu
thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ.
- Bớc đầu hiểu đợc văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút
Nguyên Hồng: thắm đợm chất trữ tình giàu cảm xúc.
- Giáo dục tình yêu kính cha mẹ.
- Rèn kĩ năng phân tích cảm thụ những đoạn văn giàu chất trữ tình.
B. CHUN B
- Giáo viên: Giáo án, chân dung tác giả, tác phẩm.
- Học sinh: Soạn bài
C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH (5)
? Hãy phân tích tâm trạng cảm giác của nhân vật Tôi khi nhớ về ngày
tựu trờng đầu tiên?
? Hãy nêu những nét chính về nghệ thuật văn bản Tôi đi học ?
Giỏo n Ng vn 8
12
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
.Giới thiệu bài (2) Nguyên Hồng là một trong những nhà văn có thời thơ ấu thật
cay đắng, khốn khổ. Những kỉ niệm ấy đã đợc nhà văn viết lại trong tập tiểu thuyết
tự thuật: Những ngày thơ ấu . Kỉ niệm về ng ời mẹ đáng thơng qua cuộc trò chuyện
với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chơng truyện cảm động nhất.

Hoạt động của gv Hoạt động của hs Nội dung cần đạt
*Hoạt động 1: Đọc chú thích.
(15 )
GV: Đọc chậm, tình cảm chú ý thể
hiện cảm xúc nhân vật, giọng bà
cô: đay đả, kéo dài.
? Đọc chú thích, trình bày ngắn
gọn về tác giả?
? Em biết gì về văn bản trong
lòng mẹ và tác phẩm Những
ngày thơ ấu?
GV:Hồi kí là thể văn đc dùng để
ghi lại nhng chuyện có thật đã
xảy ra trong c/đời 1 con ngời
? Tìm hiểu một số từ khó trong
phần chú thích .Tìm từ trái nghĩa
với từ gi đầu ; đồng nghĩa với từ
đoạn tang.
*Hoạt động 2: (20 ) Tìm hiểu văn
bản.
? Xét về thể loại xếp vb thuộc loại
nào?
Nhân vật chính?
? Nhận xét bố cục văn bản?
? Tóm tắt nội dung chính của văn
bản?
? Theo dõi phần đầu vb cho biết:
cảnh ngộ bé Hồng có gì đặc biệt?
?? Cảnh ngộ ấy tạo nên thân phận
bé Hồng ntn?

? Theo dõi cuộc đối thoại giữa ng-
ời cô và bé Hồng hẫy cho biết
n/vật ngời cô hiện lên qua những
chi tiết nào?
? Qua đó em thấy mục đích hỏi
của bà cô là gì? Bé Hồng có đoán
ra dụng ý của bà cô không?
? Vì sao bé Hồng cảm nhận đợc rõ
rắp tâm đó của bà cô?
? Khi bé Hồng trả lời không bà
- GV gọi 1 HS đọc.
- GV gọi 2, 3 em đọc tiếp.
- Nguyên Hồng (1918
1982) quê NĐ, sống và viết
chủ yếu ở HP những năm trớc
CM, sau hòa bình (1954) gđ
ông chuyển về Hà Nội,Yên
Thế,Bắc Giang, ông vẫn gắn
bó với Hải Phòng. Là nhà văn
rất bình dị trong sinh hoạt và
giàu tình cảm, dễ xúc động.
Là nhà văn of phụ nữ, nhi
đồng, of những ngời khốn
khổ
- Những ngày thơ ấu là tập
hồi kí viết trớc CMT8,đăng
báo 1938 in thành sách năm
1940 gồm 9 chơng. Nhân vật
chính là chú bé Hồng với
những kỉ niệm thơ ấu nhiều

đắng cay.
-Lu ý: 5,8,12,13,14,17 =>
giỗ hết, mãn tang, hết
tang
=> tiểu thuyết: tự thuật kết
hợp với các kiểu văn bản: tự
sự, miêu tả biểu cảm.
- Nhân vật xng tôi chính là
tác giả => 2 phần: Phần 1:
Từ đầu chứ: Cuộc đối
thoại giữa ngời cô và bé
Hồng.
Phần 2: Cuộc gặp gỡ bất
ngờ với mẹ.
- HS tóm tắt.
- Cô độc đau khổ, luôn
khao khát tình thơng của
mẹ.
- Cô tôi gọi cời hỏi:
Không?
- Sao lại không vào?
- Mày dại quá thăm em
I. Đọc Chú thích.
1.Đọc.
2.Tác giả: SGK.
- Là nhà văn giàu tình cảm,
dễ xúc động rất bình dị
trong sinh hoạt.
- Nhà văn của phụ nữ, nhi
đồng và những ngời khốn

khổ.
3.Tác phẩm.
-Trích chơng IV trong tập
hồi kí Những ngày thơ ấu
của Nguyên Hồng.
4. Chú thích.
II.Tìm hiểu nội dung văn
bản.
1. Cuộc đối thoại giữa bà
cô và bé Hồng.
- Cảnh ngộ: Cha chết ch
đoạn tang, mẹ đi tha hơng
cầu thực => sống trong sự
ghẻ lạnh của họ nội.
Bà cô bé Hồng
lạnh lùng,
tàn ác, tâm
địa xấu xa
là ngời đàn
bà cay
nghiệt, già
dặn vô
cảm sắc
lạnh đến
ghê rợn.
=> h/ảnh
mang ý
nghĩa tố
cáo hạng
ngời sống

tàn nhẫn
im lặng, lòng
đau nh cắt,
khóe mắt cay
cay, nớc mắt
ròngròngđầm
đìa
- Khóc ko ra
tiếng
=>phơng thức
biểu cảm trc
tip
=>bé Hồng:
thông minh,
nhạy cảm, giàu
tình yêu thơng
mẹ, không
Giỏo n Ng vn 8
13
cô vẫn tiếp tục hỏi châm chọc và
kể về h/cảnh of mẹ bé Hồng ntn?
Thái độ ra sao?
? Những lời kể đó bộc lộ tính cách
nào của ngời cô? Bà cô đại diện
cho hạng ngời nào trong xã hội?
? Trong cuộc đối thoại này, bé
Hồng đã bộc lộ những cảm xúc và
suy nghĩ của mình?
? Hãy tìm những chi tiết bộc lộ
cảm nghĩ của bé Hồng đối với ng-

ời cô?
? ở đây phơng thức biểu đạt nào đ-
ợc vận dụng? Tác dụng?
? Em hiểu gì về chi tiết: Giá
những cổ tục
? Có thể hiểu gì về bé Hồng từ
trạng thái tâm hồn đó của em?
? Cảm xúc của em khi đọc những
tâm sự đó của bé Hồng?
? Khi kể về cuộc đối thoại of ngời
cô và bé Hồng tg đã s/dụng nt tơng
phản? Hãy chỉ ra phép tơng phản
này và cho biết ý nghĩa
. Hoạt động 3:Củng cố - Dặn dò
(2)
- Củng cố: cm ngh ca em v
n/vt b cụ
- Dặn dò: - tit sau hc tip tit
2 ca bi
bé chứ.
=> Mục đích: bé Hồng
ruồng rẫy khinh bỉ me, gieo
rắc những hoài nghi
- Vì trong lời kể của bà cô
chứa đựng sự giả dối: cời
hỏi chứ không phải lo lắng,
nghiêm nghị hỏi cũng
không phải âu yếm hỏi.
- Mỉa mai, hắt hủi thậm chí
độc ác

=> hẹp hòi, tàn nhẫn, vô
cảm
- Bé Hồng nhận ra ý nghĩa
cay độc rất kịch .
- Nhắc đến mẹ tôi ruồng
rẫy mẹ tôi.
-Hai tiếng em bé nh ý cô
tôi muốn.
- Giá những cổ tục
- Phơng thức biểu cảm.Bộc
lộ trực tiếp và gợi cảm
trạng thái tâm hồn đau đớn
của bé Hồng.
=> Chuyển đổi cảm giác:
Những cổ tục vốn là cái vô
hình trở thành cái hữu hình
nh mẩu gỗ => thể hiện sự
căm ghét tột độ.
- HS tự bộc lộ.
- NT: đặt hai tính cách trái
ngợc nhau: T/cách hẹp hòi
tàn nhẫn >< t/cách trong
sáng giàu tình thơng của bé
Hồng.
=>làm bật lên tính cách tàn
nhẫn của ngời cô và khẳng
định tình mẫu tử trong sáng
và cao cả của bé Hồng.
khô héo cả
tình máu

mủ của xã
hội thực
dân nửa
pk, cái xã
hội mà ở
đó:
Chuông
nhà thờ chỉ
rung lên tr-
ớc những
kẻ nhà
giàu khệnh
khang bệ
vệ và đóng
sầm trớc
mặt những
kẻ nh bé
Hồng.
muốn t/yêu th-
ơng và kính
trọng mẹ bị rắp
tâm tành bẩn
xâm phạm đến.
Căm thù cổ tục
của xã hội
phong kiến =>
cái nhìn tiến bộ
của đứa trẻ 8
tuổi.
Bi 02 : vn bn : TRONG LềNG M (tip theo)

(trớch : Nhng ngy th u)
Nguyờn Hng
Tun: 02 Ngy son:
28/08/09
Tit: 06 Ngy dy:
31/08/09
A. MC TIấU
Giỏo n Ng vn 8
14
Giúp học sinh:
- Hiểu đợc tình cảnh đáng thơng của chú bé Hồng và cảm nhận đợc tình yêu
thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ.
- Bớc đầu hiểu đợc văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút
Nguyên Hồng: thắm đợm chất trữ tình giàu cảm xúc.
- Giáo dục tình yêu kính cha mẹ.
- Rèn kĩ năng phân tích cảm thụ những đoạn văn giàu chất trữ tình.
B. CHUN B
- Giáo viên: Giáo án, chân dung tác giả, tác phẩm.
- Học sinh: Soạn bài
C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH (5)
? nhn xột v ngh thut xõy dng tớnh cỏch nhõn vt phn u on
trớch trong lũng m?
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
Hoạt động của gv Hoạt động của hs Nội dung cần đạt
*Hoạt động 1: (25 )
-HS đọc đoạn văn còn lại.
? Khi chợt thoáng thấy ngời ngồi
trên xe giống mẹ bé Hồng có hành
động cử chỉ nh thế nào?
? Giọt nớc mắt của bé Hồng lần này

có gì khác lần trớc?
? Tâm trạng của Hồng khi nghĩ ng-
ời trên xe không phải là mẹ mình đ-
ợc diễn tả nh thế nào? Tìm và phân
tích?
? Nhận xét gì về ngòi bút miêu tả
tâm lí của nhà văn trong đoạn?
? Hình ảnh ngời mẹ hiện lên qua
những chi tiết nào?
? Nhân vật ngời mẹ đợc kể qua cái
nhìn yêu thơng của con có tác dụng
gì?
? Bé Hồng đã có một ngời mẹ nh
thế nào?
? Trong đoạn này tình yêu thơng
mẹ của bé Hồng bộc lộ rõ nhất qua
chi tiết nào? Vì sao?
? Nhận xét về phơng thức biểu đạt
trong các đoạn văn đó? Tác dụng?
GV: Cảm giác sung sớng hạnh
phúc của bé Hồng. Tác giả không
- Đuổi theo gọi bối rối, thở
hồng hộc trán đẫm mồ hôi.
=> ríu cả chân lại => ào lên
khóc rồi cứ thế nức nở.
- K fải giọt nớc mắt tức tởi
chất chứa sự căm ghét và
tình thơng mẹ mãnh liệt. Mà
là giọt nớc mắt: dỗi hờn mà
hạnh phúc, tức tởi mà mãn

nguyện.
=>phản ứng của bé Hồng rất
tự nhiên, bật ra tất yếu nh
một quy trình dồn nén tình
cảm mà lí trí không kịp
phân tích và kiểm soát.
- Và sai lầm đó sa mạc
=>miêu tả ngắn gọn tinh tế
hợp lí.
- Mẹ tôi và em Quế.
- Mẹ tôi cầm nón
- Mẹ tôi còm cõi xơ xác
lạ thờng.
=> Cụ thể, sinh động, gần
gũi, hoàn hảo. Bộc lộ tình
con yêu thơng quý trọng
mẹ.
Phải bớc lại và lăn
I. Đọc Chú thích.
II.Tìm hiểu nội dung văn
bản.
1.Cuộc đ/t giữa bà cô và bé
Hồng
2.Cuộc gặp gỡ của bé H với
mẹ
- Đuổi theo gọi bối rối, thở
hồng hộc trán đẫm mồ hôi.
=> ríu cả chân lại => ào
lên khóc rồi cứ thế nức nở.
- Và sai lầm đó sa

mạc
=>h/ảnh rất đạt vì nó nói đ
ợc bản chất khát khao tình
mẹ nh là ngời bộ hành thốm
khỏt nc gia sa mc. Rất
hợp với tình mẹ con.
Nghĩa mẹ nh nớc trong
nguồn chảy ra
- Nghệ thuật miêu tả tâm
lý: tinh tế, hợp lý
=>ngời mẹ yêu con, đẹp
đẽ, can đảm, kiêu hãnh vợt
lên trên mọi lời mỉa mai
cay độc của ngời Cô.
=>nhân đạo.
Giỏo n Ng vn 8
15
gọi tên chỉ miêu tả sự mê mẩn
không nhớ mẹ hỏi những gì niềm
sung sớng và hạnh phúc tột độ của
đứa con xa mẹ nay đợc thỏa
nguyện.
*Hoạt động 2: (10 ) H ớng dẫn học
sinh tổng kết nghệ thuật.
? Qua văn bản em hiểu thế nào là
hồi kí?
? Chứng minh văn Nguyên Hồng
giàu chất trữ tình?
? Qua tìm hiểu trên hãy nêu nội
dung của truyện?

Hoạt động 3:Củng cố - Dặn dò
(2)
- Củng cố:
? Chơng hồi kí trong lòng mẹ kể
về điều gì? Nêu suy nghĩ của em về
nội dung văn bản?
? Phân tích tâm trạng bé H khi ở
trong lòng mẹ?
? Trình bày suy nghĩ của em về
nghệ thuật viết truyện của Nguyên
Hồng?
- Dặn dò: - Hoàn chỉnh câu 6.
- Học thuộc và phân tích nội dung,
nghệ thuật.
- Soạn: tức nớc vỡ bờ.
Tôi ngồi trên xe mơn
man khắp da thịt.
-Thể hiện xúc động, khơi
gợi xúc cảm mãnh liệt ở ng-
ời đọc.
=>từ đây chú bé Hồng đang
bồng bềnh trôi trong cảm
giác sung sớng rạo rực bớc
vào một thế giới tuổi thơ hồi
sinh bừng nở với những kỉ
niệm ấm áp tình mẫu tử.
- Hồi kí là nhớ và ghi lại
những chuyện đã xảy ra.
- Chất trữ tình: tình huống
và nội dung chuyện hoàn

cảnh bé Hồng.
+Cách thể hiện kết hợp
b/cảm miêu tả=>lời văn
phù hợp tâm trạng n/v
+ Lời lẽ nhiều khi mê say
trong dòng cảm xúc mơn
man dạt dào.
- Phơng thức biểu đạt:
Biểu cảm trực tiếp.
III.Tổng kết.
1.Nghệ thuật: thể hồi kí
lời văn chân thực, giàu
chất trữ tình.
- Miêu tả tâm lí n/vật kết
hợp kể.
- Nghệ thuật so sánh.
- Chất trữ tình: tình huống
và nội dung chuyện hoàn
cảnh bé Hồng.
+ Cách thể hiện kết hợp
biểu cảm miêu tả =>lời
văn phù hợp tâm trạng
nhân vật.
+ Lời lẽ nhiều khi mê say
trong dòng cảm xúc mơn
man dạt dào.
2.Nội dung.
*Ghi nhớ: SGK.
Bi 02 : ting vit : TRNG T VNG
Tun: 02 Ngy son:

30/08/09
Tit: 07 Ngy dy:
03/09/09
A. MC TIấU
Giúp học sinh: -Hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng, biết xác lập các trờng từ vựng
đơn giản.
-Bớc đầu hiểu đợc mối liên quan giữa trờng từ vựng với các hiện tợng ngôn
ngữ đã học nh: đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa. Rèn kĩ năng sử
dụng trong nói, viết.
B. CHUN B
- Giáo viên: Giáo án, bng ph
- Học sinh: Soạn bài
C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH (5)
Giỏo n Ng vn 8
16
? Trình bày hiểu biết của em về Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? Lấy
ví dụ và lập sơ đồ?
? Em hiểu thế nào là từ ngữ nghĩa rộng? Hẹp? Cho ví dụ?
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
Hoạt động của gv Hoạt động của hs Nội dung cần đạt
* Hoạt động 1: Hớng dẫn hs
tìm hiểu khái niệm Tr ờng từ
vựng . (10 )
- Gọi HS đọc đoạn văn.
? Ghi lại các từ in đậm ra
phiếu học tập. Cho biết các từ
đó có nét chung gì về ý nghĩa?
H: Nếu tập hợp các từ in đậm
ấy thành một nhóm từ thì
chúng ta có 1 trờng từ vựng.

Vậy theo em trờng từ vựng là
gì?
H: Cơ sở hình thành trờng từ
vựng là gì?
GV: Chỉ định học sinh đọc rõ
ghi nhớ.
Bài tập nhanh:
Cho nhóm từ:cao,thấp, lùn,
lòng khòng, lêu nghêu, gầy,
béo, xác ve, bị thịt, cá rô đực.
Nếu dùng nhóm từ trên để
miêu tả ngời thì trờng từ vựng
của nhóm từ là gì?
*Hoạt động 2: lu ý. (10 )
Đọc kĩ mục 2 trong SGK.
H: Trờng từ vựng mắt bao
gồm những trờng từ vựng nhỏ
nào?
Tơng tự trờng từ vựng ngời.
=>Rút ra lu ý 1.
H: Nhận xét về từ loại các tr-
ờng từ vựng?
=>Rút ra lu ý 2.
H: Nhắc lại khái niệm từ nhiều
nghĩa?
H: Do hiện tợng nhiều nghĩa 1
từ có thể thuộc nhiều trờng từ
vựng khác nhau không? Cho ví
dụ?
=>Nội dung lu ý 3.

H: Đọc ví dụ phần D. Cho biết
tác dụng cách chuyển của tr-
ờng từ vựng?
GV chốt: Thờng có hai bậc tr-
ờng từ vựng: lớn và nhỏ. Các
từ trong một trờng từ vựng có
- HS đọc đoạn văn.
- Nét chung về ý nghĩa chỉ bộ phận
của cơ thể con ngời.
=>Tập hợp các từ ngữ ít nhất có một
nét chung về nghĩa.
- Tính hệ thống về mặt nghĩa (có
chung về nghĩa).
- Nằm trong những câu văn cụ thể
có ý nghĩa xác định.
- Chỉ hình dáng của con ngời.
- Tìm các từ của trờng từ vựng về
dụng cụ, nấu nớng, chỉ số lợng.
-Bộ phận of mắt:lòng đen,con ngơi,
lông mày
- Hoạt động của mắt: ngó, trông,
liếc.
- Ngời nói chung: bộ phận, tính
cách, trạng thái, hoạt động: trí tuệ,
giác quan, đầu, tay, chân.
Ví dụ: SGK.
- Trờng mùi vị: chát, thơm.
- Trờng âm thanh: the thé, êm dịu
- Trờng thời tiết: hanh, ấm
=>từ ngời => động vật để nhân hóa.

- Suy nghĩ của con ngời: tởng, ngỡ,
nghĩ.
- Hoạt động: vui, mừng, buồn
- Xng hô: Cô, cậu, tớ
- Trờng từ vựng là tập hợp những từ
có ít nhất một nét chung về nghĩa
trong đó các từ có thể khác nhau về
I.Thế nào là trờng từ
vựng?
1. Khái niệm:
a. Ví dụ: mặt, mắt,
da, gò má, đùi, đầu,
cánh tay, miệng
=> Chỉ bộ phận trên
cơ thể con ngời.
* Ghi nhớ: SGK/tr.20.
2. Lu ý:
a. một trờng từ vựng
có thể bao gồm nhiều
trờng từ vựng nhỏ.
b. một trờng từ loại
gồm những từ khác
biệt nhau về từ loại
c. Do hiện tợng nhiều
nghĩa một từ có thể
có nhiều trờng từ
vựng khác nhau.
Giỏo n Ng vn 8
17
thể khác nhau về từ loại. 1 từ

nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều
trờng từ vựng khác nhau. Cách
chuyển trờng từ vựng => tăng
sức gợi cảm.
H: Thảo luận: Trờng từ vựng
và cấp độ khái quát của từ ngữ
khác nhau ở điểm nào? Cho ví
dụ?
*Hoạt động 3: (15)Hớng dẫn
học sinh luyện tập.
Hoạt động 4:Củng cố - Dặn
dò (5)
- Củng cố:
Khái niệm trờng từ vựng.
Các lu ý về trờng từ vựng.
- Dặn dò:
Làm bài tập số 7.
Học thuộc ghi nhớ
Xem trớc bài: Từ tợng hình, từ
tợng thanh
từ loại.
Ví dụ: Trờng từ vựng về cây: + Bộ
phận: thân, rễ, cành. + Hình dáng:
cao, thấp, to, bé
- Cấp độ khái quát là tập hợp các
từ có quan hệ song song về phạm vi
nghĩa rộng hay hẹp trong đó các từ
phải có cùng từ loại.
Ví dụ:
+ Tốt (nghĩa rộng) - đảm đang

(nghĩa hẹp) tt
+ Bàn (nghĩa rộng) bàn gỗ (nghĩa
hẹp) dt
+ Đánh (nghĩa rộng) cắn (nghĩa
hẹp) - đt
Bài tập 5:
* Lới:
-Dụng cụ đánh bắt thủy sản: lới, nơm,
câu, vó
- Đồ dùng cho chiến sí: lới, võng
tăng bạt.
- Hoạt động săn bắt: lỡi bẫy, bắn,
đâm.
- Đồ đan bằng các loại sợi có mắt
hình dáng khác nhau: lới sắt, thủng
lới.
* Lạnh:
- Thời tiết và nhiệt độ: lạnh, nóng,
hanh, ẩm, ấm, mát.
- T/c thực phẩm: lạnh (đồ lạnh,
nóng).
- T/c tâm lí: lạnh lùng (không vui
vẻ), ấm (bên chị ấy thật ấm áp).
* Phòng thủ:
- Bảo vệ bằng sức mạnh của mình:
phòng thủ, phòng ngự.
- Chiến lợc, chiến thuật: phản công,
phòng thủ tấn công
- Bảo đảm an ninh:phòng thủ,tuần
tra,canh gác

II. Luyện tập
Bài tập 1: Các từ thuộc
trờng từ vựng ngời
ruột thịt trong văn bản
trong lòng mẹ: thầy,
mẹ, em, bà cô, cháu,
cậu, mẹ, con, em bé.
Bài tập 2:
Dụng cụ đánh bắt
thủy sản.
Dụng cụ để đựng.
Hoạt động của
chân.
Trạng thái tâm lí.
Tính cách con ngời.
Dụng cụ để viết.
Bài tập 3: Thuộc trờng
từ vựng: Thái độ.
Bài tập 4: Khứu giác:
mũi, miệng, thơm,
điếc, thính. Thính giác:
Tai, nghe, thính, điếc
rõ.
Bài tập 6: Những từ in
đậm chuyển từ trờng
quân sự sang trờng
nông nghiệp.
Bi 02 : tp lm vn : B CC CA VN BN
Tun: 02 Ngy son:
30/08/09

Tit: 08 Ngy dy:
03/09/09
A. MC TIấU
Giúp học sinh: - Biết sắp xếp các nd trong vb cho mạch lạc phù hợp với đối tợng và
nhận thức của ngời đọc
- Tích hợp với văn bản và tiếng việt.
- Rèn kĩ năng xây dựng bố cục văn bản.
Giỏo n Ng vn 8
18
B. CHUN B
- Giáo viên: Giáo án, bng ph
- Học sinh: Soạn bài
C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH (5)
? Chủ đề là gì? Cho ví dụ? Tính thống nhất về chủ đề của văn bản đợc
thể hiện ở những phơng diện nào? Muốn tìm tính thống nhất ta phải làm gì?
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt
*Hoạt động 1: Hớng dẫn hs
tìm hiểu mục I. (10 )
- Gọi Hs đọc vb Ngời thầy
đạo cao đức trọng.
? Vb trên có thể chia làm mấy
phần?Tìm ranh giới giữa các
phần đó?
? Hãy cho biết nhiệm vụ của
từng phần trong văn bản?
? Phân tích mối quan hệ giữa
các phần trong văn bản?
? Từ việc phân tích bố cục của
vb hãy cho biết bố cục of vb

gồm mấy phần? Nd of từng
phần là gì? Các phần của vb
quan hệ với nhau ntn?
*Hoạt động 2: Hớng dẫn học
sinh tìm hiểu mục II. (12 )
*Gv chia nhóm.
Nhóm 1: câu 1.
Nhóm 2: câu 2.
Nhóm 3: câu 3.
Nhóm 4: câu 4.
? Phần thân bài vb tôi đi học
đc sắp xếp dựa trên những cơ
sở chủ yếu nào?
? Các ý trong phần thân bài
này đợc sắp xếp theo thứ tự
nào?
? Hãy phân tích diễn biến tâm
trạng của bé Hồng?
- 2 học sinh đọc văn bản Trả lời
các câu hỏi SGK bằng cách thảo luận
trong bàn.
=>3 phần: (Phần 1: đoạn 1; phần 2:
đoạn 2, 3; phần 3: đoạn 4).
- 3 phần:
*Mở bài: Giới thiệu ông Chu Văn An.
*Thân bài: Kể về cuộc đời làm
nghề
*Kết bài: Tình cảm của trò đối với
thầy.
- Phần 1: Giới thiệu đề tài=> khái

quát.
- Phần 2:Triển khai đề tài đã nêu ở
phần mở bài
- Phần 3: Đánh giá kết luận đề tài.
- Mỗi phần có chức năng nhiệm vụ
riêng nhng phải phù hợp với nhau.
- Hs hoạt động theo các nhóm trả lời
từng câu hỏi trong vũng 10
+ Nhóm 1: Sắp xếp theo sự hồi tởng
những kỉ niệm về buổi đến trờng đầu
tiên của tác giả.
- Các cảm xúc lại đc sắp xếp theo thứ
I. Bố cục của văn
bản.
- Bố cục gồm 3 phần:
+, Mở bài: Giới thiệu
+, Thân bài: Triển
khai
+, Kết bài: Đánh giá
kết luận.
=> có quan hệ chặt
chẽ mật thiết phù hợp
=> tính thống nhất về
chủ đề của vb.
*k/n bố cục: là sự bố
trí sắp xếp các phần
đoạn để thể hiện chủ
đề một cách rành
mạch và hợp lí.
II. Cách bố trí, sắp

xếp nội dung phần
thân bài của văn
bản.
1. cỏch sp xp vb
tụi i hc
- Thứ tự sắp xếp thời
gian.
2. Tìm hiểu cách
Giỏo n Ng vn 8
19
? Phần thân bài trong văn bản
này đợc sắp xếp theo trình tự
nào?
? Khi tả ngời, con vật, phong
cảnh em sẽ lần lợt miêu tả
theo trình tự nào?
? Hãy kể một số trình tự thờng
gặp mà em biết?
? Phân tích cách trình bày các
ý làm sáng tỏ luận đề? Chu
Văn An là ngời thầy đạo cao
đức trọng.
? từ các bài tập trên và bằng
những hiểu biết của em hãy
cho biết cách sắp xếp nội dung
phần thân bài của văn bản?
Cách sắp xếp nội dung phần
thân bài tùy thuộc vào các yếu
tố nào?
*Hoạt động 3. Hớng dẫn học

sinh luyện tập(15 )
Hoạt động 4:Củng cố - Dặn
dò (3)
- Củng cố:
- Học sinh đọc lại ghi
nhớ.
- Dặn dò:
- Về nhà học thuộc ghi
tự thời gian bằng những cảm xúc trên đ-
ờng tới trờng. => khi bớc vào lớp học
sắp xếp theo sự liên tởng đối lập cảm
xúc
+, Nhóm 2: Niềm thơng mẹ và thái độ
căm ghét cực độ những cổ tục đã đày
đọa mẹ của bé khi nghe bà cô cố tình
bịa đặt nói xấu mẹ mình.
-Niềm vui sớng cực độ of bé Hồng khi ở
trong lòng mẹ.
+, Nhóm 3:
- Tả ngôi trờng: từ xa=> gần, trong =>
ngoài (trình tự không gian).
- Tả ngời, vật: chỉnh thể => bộ phận;
hoặc tình cảm, cảm xúc.
+, Nhóm 4: thân bài gồm 2 ý kiến đánh
giá về thầy Chu Văn An.
- Chu Văn An là ngời tài cao.
- Chu Văn An là ngời có đạo đức đợc
học trò kính trọng.
- Tùy thuộc vào kiểu bài.
- Tùy thuộc vào ý đồ giao tiếp của ngời

viết.
=>sắp xếp theo trình tự không gian, thời
gian, diễn biến tâm trạng, các ý kiến lập
luận sao cho phù hợp với sự triển khai
của đề tài và sự tiếp nhận của ngời đọc.
Bài tập 1: Phân tích cách trình bày ý
trong đoạn trích.
a. Thứ tự không gian từ xa => gần tận
nơi.
b. Thứ tự không gian Ba Vì (đoạn 1)
=> xung quanh Ba Vì (đoạn 2).
c. Luận cứ (dẫn chứng) đợc sắp xếp
theo tầm quan trọng của chúng
đối với luận điểm cần chứng
minh.
Bài tập 2: Giáo viên hớng dẫn học
sinh làm theo ý 2 tiết 5,6.
- Khi xa mẹ luôn nghĩ về mẹ nh
thế nào?
- Khi đối thoại với bà cô tình cảm
của Hồng đối với mẹ ra sao?
- Khi đợc ở trong lòng mẹ.
Bài tập 3: Cách sắp xếp cha hợp lý:
sắp xếp nh sau:
sắp xếp phần văn
bản trong lòng
mẹ .
- Sắp xếp theo diễn
biến tâm trạng của
bé Hồng.

3. Các trình tự
khác.
- Thứ tự không gian,
thời gian.
4. Tìm hiểu cách
sắp xếp phần thân
bài văn bản Ng ời
thầy đạo cao đức
trọng .
=>Ghi nhớ:
SGK/tr.25.
III. Luyện tập.
Giỏo n Ng vn 8
20
nhớ, làm bài tập 2.
- Xem trớc bài: Xây dựng
đoạn văn trong văn bản
- Giải thích câu tục ngữ: Nghĩa
đen nghĩa bong.
- Chứng minh tính đúng đắn của
câu tục ngữ.
Bi 03 : vn bn : TC NC V B
(trớch : Tt ốn)
Ngụ Tt T
Tun: 03 Ngy son:
03/09/09
Tit: 09 Ngy dy:
07/08/09
A. MC TIấU
Giúp học sinh:

- Thấy đợc sự tàn ác bất nhân của xã hội thực dân phong kiến, nỗi cực khổ
của ngời nông dân bị áp bức và những phẩm chất cao đẹp của họ đợc thể hiện trong
đoạn trích: Tức nớc vỡ bờ. Thấy đợc tài năng nghệ thuật của Ngô Tất Tố qua đoạn
trích: Tức nớc vỡ bờ.
B. CHUN B
Giáo viên: Giáo án, chân dung tác giả, tác phẩm.
Học sinh: Soạn bài
C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH (5)
? Phân tích tình cảm của bé Hồng đối với mẹ qua đoạn trích Trong lòng
mẹ ?
? Nêu những nét chính về nội dung và nghệ thuật văn bản Trong lòng mẹ ?
Hãy chứng minh văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình qua văn bản?
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
.Giới thiệu bài Trong tự nhiên có q/luật đã đợc k/quát thành câu tục ngữ: Tức nớc
vỡ bờ. Trong xh đó là q/luật: Có áp bức, có đấu tranh. Q/luật ấy đã đợc chứng minh
rất hùng hồn trong chơng XVIII tiểu thuyết Tắt đèn của NTT
Hoạt động của gv Hoạt động của hs Nội dung cần đạt
1. Hoạt động 1: Hớng dẫn
học sinh tỡm hiu chung .(5 )
H: Nêu hiểu biết của em về tg
tp?
H: Tìm hiểu một số từ khó: su
thuế.
2. Hoạt động 2: c vb, túm
tt (30)
- Yêu cầu đọc: làm rõ không
khí hồi hộp khẩn trơng căng
thẳng ở đoạn đầu , bi hài sảng
khoái ở đoạn cuối.
GV: Tóm tắt cốt truyện nội

dung chính của văn bản.
- Thuế đánh vào thân thể, mạng sống của
con ngời. Thuế thân đàn ông từ 18 tuổi trở
lên khác thuế ruộng =>vô nhân đạo, chỉ coi
con ngời nh súc vật, hàng hoá.
=> Thuế bộ mặt tàn ác bất nhân và tình trạng
thống khổ của ngời nông dân bị áp bức đã
bộc lộ đầy đủ nhất. Nhân vật chị Dậu là
nhân vật điển hình về ngời phụ nữ nông dân
đơng thời với đầy đủ phẩm chất cao cả.
- GV đọc mẫu một đoạn.
- Học sinh đọc=> nhận xét.
Tác phẩm là bức tranh thu nhỏ của nông
thôn Việt Nam trớc cách mạng đồng thời
I. Tỡm hiu
chung.
1.Tỏcgi: Ngụ Tt
T (1893- 1954)
2.Tỏc phm : Tt
ốn l tỏc phm
tiờu biu nht ca
Ngụ Tt T
3.Tc nc v
b:
Trớch trong
chng XVIII
II. Tìm hiểu ni
dung vb.
Giỏo n Ng vn 8
21

? Mở đầu đ/trích tg g/thiệu
tình thế của chị Dậu ntn khi
bọn tay sai xông đến?
? Trong tình thế nguy ngập ấy
vấn đề q/trọng nhất đv chị
Dậu là gì?
? Cai lệ là gì? Vai trò?
H: Hắn và tên ngời nhà lí tr-
ởng đến nhà anh Dậu với ý
định gì? Nhận xét?
? Hãy liệt kê các chi tiết thể
hiện thái độ của cai lệ và ngời
nhà lí trởng đối với vợ chồng
anh Dậu?
? Qua những chi tiết đó em
thấy t/g xây dựng n/v cai lệ
bằng cách nào?
? Em có nhận xét gì về từ ngữ
t/g dùng thể hiện hành động
nhân vật?
? Từ đó cho thấy điều gì về
hành động cử chỉ của tên cai
lệ?
? Qua việc phân tích trên em
thấy cai lệ là ngời nh thế nào?
? Qua hình ảnh tên cai lệ em
hiểu gì về xh đơng thời lúc
bấy giờ?
? Em có nhận xét gì về nghệ
thuật miêu tả hành động nhân

vật của tg?
? Nhắc lại tình thế của chị
Dậu khi bọn tay sai xông
vào?
? Trc khi cai lệ vào nhà mối
quan tâm lớn nhất của chị Dậu
là gì?
? Tìm những chi tiết miêu tả
việc làm, lời nói của chị Dậu
với chồng?
cũng là bản án đanh thép đối với trật tự xã
hội tàn bạo, ăn thịt ngời. Tác phẩm lấy đề tài
từ một vụ thuế ở làng quê Bắc Bộ qua đó
phản ánh xã hội nông thôn đơng thời một
cách tập trung điển hình nhất.
- Vụ thuế đang trog t/điểm gay gắt , quan
sắp về làng đốc thuế.Bọn tay sai hung hăng
xông vào bắt đánh trói,kìm kẹp lôi ra đình
- Anh Dậu đang ốm đau rề rề tởng đã chết.
- Phải nộp thêm 1 suất su cho em chồng đã
chết từ năm ngoái
- Tên tay sai chuyên nghiệp tiêu biểu trọn
vẹn cho hạng tay sai. Hắn là công cụ
bằng sắt đắc lực của trật tự xh tàn bạo, chỉ
huy một tốp lính lệ đại diện cho nhà nc,
nhân danh phép nc để hành động.
- Sầm sập tiến vào với những roi song, tay
thớcgõ roi xuống đất, thét, trợn ngợc, quát,
giọng hằm hè, ra lệnh cho ngời nhà lí trởng
giật phắt cái thừngbịch vào ngực chị Dậu,

sấn đến trói a Dậu, tát vào mặt c Dậu
=> Thông qua hành động cử chỉ, lời nói.
=> Từ láy: sầm sập, hằm hè
- Động từ sắc thái: thét, trợn ngợc, quát,
bịch, sấn => bình dị, dân dã có sức khái
quát cao.
- cai lệ hành động hung hăng nh một con
chó dại, lấy việc đánh trói ngời là việc hết
sức tự nhiên. Lời nói của hắn cục cằn thô lỗ
giống tiếng sủa, rít, gầm của thú dữ. Dờng
nh hắn không biết nói tiếng nói của con ngời
và hắn cũng không có khả năng nghe tiếng
nói của đồng loại
- Đánh trói ngời là nghề của hắn nên hắn
rất say mê thành thạo. Trong bộ máy thống
trị xã hội tên này chỉ là kẻ tay sai mạt hạng
nhng lại có ý nghĩa riêng hắn sẵn sàng gây
tội ác mà không chùn tay không hề bị ngăn
chặn vì hắn đại diện cho nhà nớc, nhân
danh phép nớc.
=> xã hội bất nhân, vì đồng tiền không chút
tình ngời.
=> Nhân vật đợc khắc họa nổi bật sống động
có giá trị điển hình rõ rệt.
=> Sức khoẻ của anh Dậu, bảo vệ đợc chồng.
* Tình thế của chị
Dậu.
- Khốn khổ => bảo
vệ chồng.
1. Nhân vật cai lệ

và ng ời nhà lí tr
ởng.
- Vai trò: đi thúc s
thuế của những nhà
thiếu thuế đánh trói
ngời cha nộp ra
đình.
- Bắt nộp su cho
ngời em đã mất =>
vô lí, vô nhân đạo.
=> cai lệ: hung
hăng, ngôn ngữ
cục cằn thô lỗ.
=> kẻ tàn ác hung
bạo táng tận lơng
tâm vô nhân đạo
không chút tình
ngời, một tên chó
săn trung thành
2. Nhân vật chị
Dậu.
* Đối với chồng:
- Yêu thơng
chồng, chăm lo
sức khoẻ cho
chồng.
Giỏo n Ng vn 8
22
? Em thấy chị Dậu là ngời vợ
ntn?

? C Dậu đã đối phó với bọn
cai lệ để bảo vệ chồng bằng
cách nào? Lúc đầu chị có lời
nói cử chỉ ntn?
? Vì sao chị có hành động cử
chỉ nh vậy?Phải chăng chị yếu
đuối và nhút nhát?
? c D chỉ liều mạng cự lại khi
nào?
? Ban đầu chị cự lại bằng cách
nào? Sau đó thái độ hành
động của chị ra sao? Nhận xét
cách xng hô thể hiện điều gì?
Và khi sự căm giận lên đến
cực điểm từ đấu lí chị chuyển
sang đấu lực với kẻ thù. Chi
tiết nào nói lên điều đó?
? Chi tiết này cho thấy điều gì
về chị Dậu và bọn cai lệ?
? Do đâu mà chị lại có sức
mạnh lạ lùng nh vậy?
? Theo em sự thay đổi thái độ
hoàn toàn của chị Dậu đc m/tả
ntn?
? Qua hàng loạt sự việc trên
em thấy chị Dậu là ngời nh
thế nào?
? Hình ảnh chị Dậu là điển
hình cho những ai? Em có suy
nghĩ gì về họ?

? N/xét sự phản kháng of chị
Dậu?
? Em nghĩ nh thế nào về lời
khuyên can của anh Dậu và
câu trả lời của chị Dậu? Em
đồng ý với ai? Vì sao?
? Em hiểu gì về cái tên tức n-
ớc vỡ bờ của văn bản?
Hoạt động 3: Hớng dẫn học
sinh tổng kết ý nghĩa văn bản.
? Nêu một vài nét nghệ thuật
đặc sắc của văn bản?
? Thái độ của nhà văn với nv?
=> nấu cháo làm cho cháo nguội, bng cháo
cho chồng, chờ xem chồng ăn có ngon
miệng không
- Ban đầu chị run run nhà cháu phúc,
van xin thiết tha trình bày hoàn cảnh.
=> Chị nhẫn nhục chịu đựng để bảo vệ
chồng cố khơi gợi lòng từ tâm, lơng tri của
họ => bản tính của ngời nông dân đơng
thời. Anh Dậu lại đang ốm yếu tự thấy đợc
thân phận hoàn cảnh ngặt nghèo => bản
tính mộc mạc biết điều.
- Khi cai lệ sấn tới bịch, tát chị rồi xông đến
trói
- Hành động nghiến hai hàm răng mày
xem => cách xng hô của kẻ trên hàng, đanh
thép => thể hiện sự căm giận khinh bỉ cao
độ, đè bẹp đối phơng. Tóm cổ ngã nhào

ra thềm ngã trỏng quèo
=> Sức mạnh ghê gớm và t thế ngang tàng
của chị Dậu >< thảm hại của bọn tay sai.
Đ/văn sống động hào hùng rất thú vị.
- Nỗi đau bị dồn nén đến điểm không chịu
đựng nổi, bán con, bán chó, tận mắt chứng
kiến cảnh con tủi nhục.
=> miêu tả chân thực, hợp lí, phù hợp diễn
biến tâm lí khi bị dồn đến bớc đờng cùng
đúng nh câu tục ngữ: Tức nớc vỡ bờ.
- C k fải là ngời ngỗ ngợc đanh đá mà là ng-
ời có tinh thần phản kháng mãnh liệt as qluật
tất yếu of sự tâm lí
=>h/ảnh of những ngời nông dân VN bị áp
bức hiền lành chất phác muốn sống yên ổn
nhng cũng k đc
- Anh Dậu nói đúng sự thật trong xã hội bấy
giờ.
- Chị Dậu không chấp nhận => tinh thần
phản kháng => sức mạnh tiềm tàng của ngời
nông dân.
- Đoạn văn làm nổi bật hiện thực tức nớc vỡ
bờ có áp bức có đấu tranh đó chính là cơn
bão táp của nông dân sau này khi có Đảng
chỉ đờng
- Đầu tiên: đấu lí:
Chồng tôi hành
hạ => xng hô tôi -
ông của kẻ ngang
hàng, giọng thách

thức.
Đánh lại bọn tay sai
=> sức mạnh của
lòng căm hờn bị dồn
nén và bùng nổ nhng
đó cũng là sức mạnh
của lòng yêu thơng.
Chị Dậu: hiền dịu,
mộc mạc đầy vị tha,
sống khiêm nhờng
biết nhẫn nhục chịu
đựng, giàu lòng yêu
thơng có sức sống
tiềm tàng mạnh mẽ.
=> đơn độc, tự phát
cha có sự lãnh đạo
chung
III. Đánh giá vb
- Nghệ thuật: khắc
họa
- Nội dung:
*Ghi nhớ: SGK.
IV.luyện tập
Giỏo n Ng vn 8
23
? Nội dung chính?
Hoạt động 4: Hớng dẫn học
sinh luyện tập.(3 )
Hoạt động 5(2 ) Củng cố
dn dũ Học ghi nhớ. Đọc bài

đọc thêm.
- Soạn Lão Hạc.
=> khắc họa nhân vật rõ nét, lời nói ngôn
ngữ cử chỉ phù hợp với tính cách nhân vật.
- Miêu tả thành công sự phát triển tâm lí của
nhân vật.
- Ngôn ngữ kể chuyện đặc sắc.
- Trả lời câu hỏi 7/SGK :
N/v Ngô Tất Tố đã xui ngời nông dân nổi
loạn(Ng Tuân)
T/g cha đc giác ngộ CM => t/phẩm kết
thúc bế tắc, t/g cha chỉ ra đợc con đg đấu
tranh CM tất yếu của quần chúng bị áp bức
bằng cảm quan hiện thực nhng t/g đã cảm
nhận đợc xu thế tức n ớc vỡ bờ sức mạnh
to lớn khôn lờng của vỡ bờ => dự báo cơn
bão táp của quần chúng nhân dân
*****************************************
Bi 03: tp lm vn : XY DNG ON VN TRONG VN BN
Tun: 03 Ngy son:
05/09/09
Tit: 10 Ngy dy:
07/09/09
A. MC TIấU
Giúp học sinh: - Hiểu đợc khái niệm đoạn văn câu chủ đề, quan hệ giữa các
câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung trong đoạn văn.
- Viết đợc các đoạn văn mạch lạc.
B. CHUN B
- Giáo viên: Giáo án
- Học sinh: Soạn bài

C. KIM TRA S CHUN B NH CA HC SINH (5)
? Bố cục của vb gồm mấy phần? Nội dung của từng phần là gì? Các
phần có quan hệ với nhau ntn?
D. TIN TRèNH CC HOT NG DY HC
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt
1. Hoạt động 1: Tìm hiểu mục 1.
(10 )
- Gọi học sinh đọc văn bản.
H: Văn bản trên gồm mấy ý? Mỗi
ý đợc viết thành mấy đoạn văn?
H: Nêu ý chính của mỗi đoạn
trong văn bản?
H: Em thờng dựa vào dấu hiệu
hình thức nào để nhận biết đoạn
văn?
H: Hãy khái quát các đặc điểm cơ
bản của đoạn văn và cho biết đoạn
- 2 học sinh đọc văn bản.
- 2 ý mỗi ý đợc viết thành 1
đoạn văn.
+ Đoạn 1: cuộc đời sự
nghiệp Ngô Tất Tố, tác
phẩm tiêu biểu.
+ Đoạn 2: Giới thiệu tóm tắt
nội dung nghệ thuật tác
phẩm.
=> diễn đạt ý bắt đầu từ chỗ
viết hoa lùi vào 1, 2 ô đến
chỗ chấm xuống dòng.
- Nội dung: Biểu đạt một ý

I. Thế nào là
đoạn văn?
1. Bài tập.
- Văn bản : Ngô
Tất Tố và tác
phẩm Tắt đèn .
2. Bài học:
* Ghi nhớ 1/
SGK.
Giỏo n Ng vn 8
24
văn là gì?
Hoạtđộng2(15 )H ớngdẫn hs
tìmhiểu mục2
? Đọc thầm văn bản trên và tìm các
từ ngữ chủ đề cho các đoạn văn?
? Đọc thầm đoạn văn thứ hai trong
văn bản cho biết: ý khái quát bao
trùm cả đoạn?

? Câu nào trong đoạn văn chứa ý
khái quát?
? Câu chứa ý khái quát của đoạn
văn đợc gọi là câu chủ đề. Vậy em
nhận xét gì về câu chủ đề?
GV chốt: Từ ngữ chủ đề là các từ
ngữ dùng làm đề mục hoặc đợc lặp
lại nhiều lần nhằm duy trì đối tợng
đợc nói đến trong đoạn văn.
Gv y/c Hs tìm hiểu đ/văn thứ 2 mục

1.
? Tìm 2 câu trực tiếp bổ sung ý
nghĩa (câu triển khai) cho câu chủ
đề?
? Theo em quan hệ ý nghĩa giữa hai
câu trên có gì khác với quan hệ ý
nghĩa giữa chúng với câu chủ đề?
H: Tìm các câu triển khai cho câu:
Qua 1 vụ thuế ở làng quê đơng
thời?
? Qua việc tìm hiểu trên cho biết
các câu trong đ/văn có q/hệ ý nghĩa
với nhau ntn?
H: Đọc đoạn văn 1 ở mục 1 cho biết
đoạn văn trên có câu chủ đề không?
Xét quan hệ ý nghĩa các câu trong
đoạn?
H: Tơng tự đọc đoạn văn 2 mục 1 và
đoạn văn ở mục 2 cho biết đoạn nào
có câu chủ đề? Vị trí?
GV chốt: Đoạn 1: gọi là cách trình
bày theo kiểu song hành (đoạn văn
song hành).Đoạn 2: Diễn dịch.
Đoạn 3: Qui nạp.
. Hoạt động 3: Giáo viên hớng dẫn
học sinh luyện tập (13 )
tơng đối hoàn chỉnh.
- Hình thức: Bắt đầu từ chỗ
viết hoa => xuống dòng.Đơn
vị trực tiếp tạo nên vb

=> Đoạn 1: Ngô Tất Tố
(Ông, nhà văn)
- Đoạn 2: Tắt đèn (tác phẩm)
=>đ/văn đánh giá những
thành công xuất sắc của
NTTố trong việc tái hiện
thực trạng nông thôn VN trc
CMT8 và khẳng định phẩm
chất tốt đẹp).
- Câu: Tắt đèn là tác phẩm
tiêu biểu nhất của Ngô Tất
Tố.
- Câu chủ đề thờng có vai
trò định hớng nội dung cho
cả đoạn văn, vì vậy khi văn
bản có nhiều đọan văn chỉ
cần nhặt ra các câu chủ đề
rồi ghép lại với nhau chúng
ta sẽ có văn bản tóm tắt khá
hoàn chỉnh.
=> 2 câu: Qua 1 vụ thuế
đơng thời. Tắt đèn đã làm .
Xã hội ấy.
=> 2 câu này bổ sung ý
nghĩa cho câu 1 => chính
phụ nhng lại có quan hệ
bình đẳng với nhau.
- Trong tác phẩm đểu
cáng.
- Chúng mỗi tên tính ng-

ời.
- Đặc biệt cao đẹp.
- Tài năng sinh động.
=> quan hệ chặt chẽ với
nhau.
+ Bổ sung ý nghĩa.
+ Bình đẳng về ý nghĩa. Các
câu phải cùng hớng vào câu
chủ đề.
- Đoạn 1: => không có câu
chủ đề, các ý bình đẳng
nhau.
- Đoạn 2: câu chủ đề đứng ở
đầu đoạn. Các câu phía trớc
cụ thể hoá cho ý chính.
II. Từ ngữ và câu
trong đoạn văn
1. Từ ngữ ch
và câu ch ca
đoạn văn
- Nhận xét:
Từ ngữ ch :Cỏc
t ng c dựng lm
mc hoc c lp
li nhiu ln
câu ch
+ Về nội dung:
Thờng mang ý
nghĩa khái quát cho
cả đoạn văn.

+ Hình thức: Ngắn
gọn, đủ hai phần
chính: C V.
+ Vị trí:đứng đầu
hoặc cuối.
* Ghi nhớ 2: SGK.
2. Cách trình bày
nội dung đoạn văn.
* Ghi nhớ 4: SGK.
III. Luyện tập.
Giỏo n Ng vn 8
25