B O
I H
o0o
N TT NGHIP
tài:
MT S GIU
QU S DNG VNG T
M HU HNG
c hic Hng
I - 2014
B O
I H
o0o
N TT NGHIP
tài:
MT S GIU
QU S DNG VNG TG TY
M HU HNG
ng dn : Th.s Nguyn Hng Nga
c hic Hng
I - 2014
Thang Long University Library
LI CM
hoàn thành khóa lun này, em xin trân trng gi li cám n ti các thy giáo,
cô giáo trng đi hc Thng Long, đc bit là cô giáo Thc s Nguyn Hng Nga đư
nhit tình hng dn em trong quá trình thc hin. Em cng xin cám n các thy giáo,
cô giáo trong nhà trng đư truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc hin
khóa lun và cng nh có hành trang vng chc cho s nghip tng lai.
Em xin cm n các cô chú, anh ch ti công ty TNHH Quang Phng đư to điu
kin và giúp đ em trong quá trình thc tp ti công ty.
Do thi gian nghiên cu và trình đ bn thân còn nhiu hn ch nên đ tài không
tránh khi nhiu thiu sót. Vì vy, em mong nhn đc s góp ý t các thy cô giáo và
bn bè đ khóa lun đc hoàn chnh hn.
Em xin chân thành cm n!
Hà Ni, ngày 21 tháng 3 nm 2014
Sinh viên
c Hng
LAN
Em xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Em xin hoàn toàn chu trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
c Hng
Thang Long University Library
MC LC
Trang
LI M U
N V VU QU S
DNG VNG TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Tng quan v vng trong doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim và đc đim ca vn lu đng trong doanh nghip 1
1.1.2. Phân loi vn lu đng trong doanh nghip 2
1.1.3. Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip 5
1.1.4. Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng
trong doanh nghip 6
1.2. Qung trong doanh nghip 7
1.2.1. Chính sách qun lý vn lu đng trong doanh nghip 7
1.2.1.1. Chính sách qun lý vn lu đng cp tin (mo him) 8
1.2.1.2. Chính sách qun lý vn lu đng thn trng 9
1.2.1.3. Chính sách qun lý vn lu đng dung hòa 10
1.2.2. Qun lý vn bng tin mt và các chng khoán có tính thanh khon cao 10
1.2.3. Qun lý hàng tn kho 12
1.2.4. Qun lý các khon phi thu 14
1.2.5. Qun lý vn lu đng khác 15
1.3. Hiu qu s dng vng trong doanh nghip 16
1.3.1. Khái nim hiu qu s dng vn lu đng trong doanh nghip 16
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng trong doanh nghip 17
1.3.2.1. Các ch tiêu đánh giá tng hp 17
1.3.2.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng trong doanh nghip
20
1.3.3. S cn thit phi nâng cao hiu qu s dng vn lu đng trong doanh
nghip 26
1.3.4. Các nhân t nh hng đn hiu qu s dng vn lu đng trong doanh
nghip 28
C TRNG S DNG VNG T
M HU HNG 32
2.1. Gii thiim hu hng 32
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty TNHH Quang Phng 32
2.1.2. C cu b máy t chc ca công ty TNHH Quang Phng 33
2.1.2.1. S đ c cu b máy t chc ca công ty TNHH Quang Phng 33
2.1.2.2. Chc nng, nhim v ca tng b phn 33
2.1.3. Khái quát đc đim ngành ngh hot đng sn xut kinh doanh ca công ty
TNHH Quang Phng 35
2.1.3.1. Khái quát ngành ngh kinh doanh ca Công ty TNHH Quang Phng 35
2.1.3.2. Mô t quy trình hot đng sn xut kinh doanh ca công ty TNHH Quang
Phng 35
2.2. ng sn xut kinh doanh c
n 2011-2013 37
2.2.1. Tình hình tài sn – ngun vn ca công ty 37
2.2.2. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca công ty TNHH Quang Phng 40
2.3.1. Chính sách qun lý vn lu đng ca công ty TNHH Quang Phng 43
2.3.2 Kt cu vn lu đng ca công ty TNHH Quang Phng 44
2.3.2.1. Phân tích tình hình tài sn ngn hn ca công ty TNHH Quang Phng . 44
2.3.2.2. Phân tích ngun vn ngn hn ca công ty TNHH Quang Phng 47
2.3.3. Phân tích tng b phn cu thành vn lu đng ti công ty TNHH Quang
Phng 49
2.3.3.1. Qun lý tin và các khon tng đng tin 49
2.3.3.2. Qun lý các khon phi thu ngn hn 49
2.3.3.3. Qun lý hàng tn kho 51
2.3.3.4. Tài sn ngn hn khác 53
2.3.4. Các ch tiêu tài chính tng hp phn ánh hiu qu sn xut kinh doanh
chung ca công ty TNHH Quang Phng 54
2.3.4.1. Nhóm ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 54
2.3.4.2. Nhóm ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 56
2.3.4.3. Nhóm ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn 57
2.3.4.4. Nhóm ch tiêu qun lý n 58
2.3.5. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 60
2.3.5.1. Nhóm ch tiêu v hiu qu s dng vn lu đng 60
2.3.5.2. Ch tiêu đánh giá công tác qun lý hàng tn kho 63
Thang Long University Library
2.3.5.3. Ch tiêu đánh giá công tác qun lý các khon phi thu 63
2.3.5.4. Ch tiêu đánh giá vic qun lý tin mt ca doanh nghip 64
2.4. hiu qu s dng vng tng
64
2.4.1. Nhng kt qu đt đc 64
2.4.2. Mt s tn ti và nguyên nhân 65
T S GIU QU S DNG VN
NG TM HU HNG 66
3.1. 66
3.1.1. Khái quát v môi trng kinh doanh ca công ty TNHH Quang Phng 66
3.1.1.1. Thun li 66
3.1.1.2. Khó khn 66
3.1.2. nh hng phát trin ca Công ty TNHH Quang Phng trong thi gian ti
67
3.2. Giu qu s dng v 68
3.2.1. Xác đnh nhu cu vn lu đng 68
3.2.2. Qun lý kt cu vn lu đng 70
3.2.2.1. Qun lý tin và các khon tng đng tin 70
3.2.2.2. Qun lý các khon phi thu ngn hn 70
3.2.2.3. Qun lý hàng tn kho 72
3.2.4. Các bin pháp khác 73
3.3. Gin ngh vc 74
DANH MC VIT TT
u vit tt
HTK
Hàng tn kho
NV
Ngun vn
TNHH
Trách nhim hu hn
TSC
Tài sn c đnh
TSL
Tài sn lu đng
VL
Vn lu đng
VLBQ
Vn lu đng bình quân
Thang Long University Library
DANH MNG BI, BIU
Trang
S đ 1.1. S đ phân loi vn lu đng theo các giai đon luân chuyn ca vn 3
Hình 1.1. Mô hình chính sách qun lý VL cp tin 8
Hình 1.2. Mô hình chính sách qun lý VL thn trng 9
Hình 1.3. Mô hình chính sách qun lý VL dung hòa 10
S đ 2.1. S đ c cu b máy t chc ca công ty TNHH Quang Phng 33
S đ 2.2 Quy trình sn xut kinh doanh chung 35
Biu đ 2.1. Biu đ t trng c cu tài sn công ty TNHH Quang Phng giai đon
2011-2013 38
Bng 2.1. Bng t trng ngun vn công ty TNHH Quang Phng 40
giai đon 2011-2013 40
Biu đ 2.2. Biu đ tng trng doanh thu thun và li nhun sau thu ca công ty
TNHH Quang Phng giai đon 2011-2013 42
Hình 2.1. C cu Tài sn-Ngun vn ca công ty TNHH Quang Phng 43
Biu đ 2.4. Biu đ c cu n ngn hn ca công ty TNHH Quang Phng giai đon
2011 – 2013 47
Bng 2.3. C cu các khon phi thu ngn hn ca công ty TNHH Quang Phng giai
đon 2011-2013 50
Bng 2.4. Bng phân tích chi tit kt cu hàng tn kho ti công ty TNHH Quang
Phng giai đon 2011-2013 52
Bng 2.5. C cu tài sn ngn hn khác ca công ty TNHH Quang Phng giai đon
2011-2013 53
Bng 2.6. Các ch tiêu phn ánh kh nng sinh li ca công ty TNHH Quang Phng
giai đon 2011 – 2013 54
Bng 2.7. Các ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán ca công ty TNHH Quang
Phng giai đon 2011-2013 56
Bng 2.8. Hiu sut s dng tài sn ca công ty TNHH Quang Phng 57
Bng 2.9. Các ch tiêu qun lý n ca công ty TNHH Quang Phng 58
giai đon 2011-2013 58
Bng 2.10. Ch tiêu đánh giá các khon phi tr ca công ty TNHH Quang Phng
giai đon 2011-2013 59
Bng 2.11. Các ch tiêu th hin hiu qu s dng vn lu đng ti công ty TNHH
Quang Phng giai đon 2011-2013 60
Bng 2.12. Ch tiêu phn kh nng sinh li vn lu đng ti công ty TNHH Quang
Phng giai đon 2011-2013 60
Bng 2.13. H s đm nhim ca vn lu đng ca công ty TNHH Quang Phng giai
đon 2011-2013 62
Bng 2.14. Vn lu đng ròng ca công ty TNHH Quang Phng giai đon 2011-
2013 62
Bng 2.15. Ch tiêu đánh giá công tác qun lý hàng tn kho ti công ty TNHH Quang
Phng giai đon 2011-2013 63
Bng 2.16. Ch tiêu đánh giá công tác qun lý các khon phi thu ca công ty TNHH
Quang Phng giai đon 2011-2013 63
Bng 2.17. Bng ch tiêu vòng quay tin trung bình ca công ty TNHH Quang Phng
giai đon 2011-2013 64
Bng 3.1. S d bình quân các khon mc nm 2013 ca công ty TNHH Quang
Phng 69
Bng 3.2. T l phn trm các khon mc có quan h cht ch vi doanh thu 69
Bng 3.3. im tín dng 71
Bng 3.4. Bng phân nhóm khách hàng theo t l ri ro 71
Thang Long University Library
LI M U
1.
Trong nn kinh t th trng, bt k doanh nghip nào mun tin hành hot đng
kinh doanh đòi hi phi có mt lng vn lu đng nht đnh. Vn lu đng có vai trò
đc bit quan trng, nh hng trc tip đn quá trình sn xut kinh doanh cng nh
hiu qu kinh doanh ca doanh nghip.
Các doanh nghip hin nay hot đng trong điu kin nn kinh t m vi xu th
quc t hóa ngày càng cao và s cnh tranh trên th trng ngày càng mnh m. Do
vy, nhu cu vn lu đng cho hot đng kinh doanh, nht là nhu cu vn dài hn ca
các doanh nghip cho s đu t phát trin ngày càng ln. Trong khi nhu cu v vn
ln nh vy thì kh nng to lp và huy đng vn ca doanh nghip li b hn ch. Vì
th, vic s dng vn lu đng sao cho có hiu qu nht trên c s tôn trng nguyên
tc tài chính, tín dng, chp hành pháp lut luôn là vn đ các doanh nghip quan tâm,
Công ty Trách nhim hu hn Quang Phng cng không ngoi l. Bài khóa lun này
xin trình bày v đ tài Mt s giu qu s dng v
ng tng.
2. Mu
Khóa lun đi sâu vào nghiên cu thc trng, phân tích hiu qu s dng vn lu
đng ti công ty Trách nhim hu hn Quang Phng trong giai đon 2011-2013. T
đó ch ra nhng u và nhc đim và đ ra các gii pháp nhm nâng cao hiu qu s
dng vn lu đng cho công ty.
3. ng m vi u:
i tng nghiên cu ca đ tài: Thc trng s dng vn lu đng ca công ty
Trách nhim hu hn Quang Phng.
Phm vi nghiên cu ca đ tài: Vn lu đng ti công ty Trách nhim hu hn
Quang Phng trong giai đon 2011-2013.
4. u:
Khóa lun ch yu s dng phng pháp phân tích, so sánh thông qua quá trình
điu tra, tng hp, thng kê, k tha và phân tích s liu, thu thp thông tin.
5. Kt cu n
Ngoài phn m đu, danh mc tham kho, kt lun, khóa lun đc chia làm 3
chng:
C s lý lun v vn lu đng và hiu qu s dng vn lu đng
trong doanh nghip.
Thc trng s dng vn lu đng ti Công ty Trách nhim hu hn
Quang Phng.
Mt s gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty
Trách nhim hu hn Quang Phng.
Thang Long University Library
1
N V VU QU S
DNG VNG TRONG DOANH NGHIP
1.1. Tng quan v vng trong doanh nghip
1.1.1. Khái nim và đc đim ca vn lu đng trong doanh nghip
m vng trong doanh nghip
Vn là yu t tin đ ca mi quá trình đu t do vy qun lý và s dng vn
hay tài sn tr thành mt trong nhng ni dung quan trng ca qun lý tài chính. Mc
đích quan trng nht ca qun lý và s dng vn là đm bo quá trình sn xut kinh
doanh đc tin hành bình thng vi hiu qu kinh t cao nht.
Vn là mt phm trù kinh t trong lnh vc tài chính, nó gn lin vi nn sn xut
hàng hóa. Vn là tin nhng tin cha hn là vn. Tin tr thành vn khi nó hot đng
trong lnh vc sn xut lu thông.
Khái nim vn sn xut trong doanh nghip đc hiu là biu hin bng tin ca
toàn b tài sn hu hình và tài sn vô hình đc đu t vào kinh doanh nhm mc đích
sinh li. Vn sn xut đc chia thành hai b phn đó là vn c đnh và vn lu đng.
T trng ca hai loi vn này tùy thuc vào đ dài ca chu k sn xut, trình đ trang
thit b k thut, trình đ qun lý và quan h cung cu hàng hóa.
Vn lu đng là giá tr nhng tài sn lu đng mà doanh nghip đã đu t vào
quá trình sn xut kinh doanh, đó là s vn bng tin ng ra đ mua sm các tài sn
lu đng sn xut và các tài sn lu đng lu thông nhm đm bo cho quá trình tái
sn xut ca doanh nghip đc thc hin thng xuyên, liên tc.
tin hành hot đng sn xut kinh doanh ngoài các t liu lao đng các doanh
nghip còn có các đi tng lao đng. Khác vi các t liu lao đng, các đi tng lao
đng (nh nguyên, nhiên, vt liu, bán thành phm…) ch tham gia vào mt chu k
sn xut và không gi nguyên hình thái vt cht ban đu, giá tr ca nó đc chuyn
dch toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Nhng đi tng lao đng nói trên nu xét
v hình thái hin vt đc gi là các tài sn lu đng, còn v hình thái giá tr đc gi
là vn lu đng ca doanh nghip.
Vn lu đng đc chuyn hoá qua nhiu hình thái khác nhau, bt đu là tin t
sang hình thái vt t, hàng hoá d tr. Khi vt t d tr đc đa vào sn xut, chúng
ta ch to thành các bán thành phm. Sau khi sn phm sn xut ra đc tiêu th, vn
lu đng quay v hình thái tin t ban đu ca nó. Quá trình sn xut kinh doanh din
ra liên tc, không ngng, cho nên vn lu đng cng tun hoàn không ngng có tính
cht chu k to thành s chu chuyn ca vn lu đng. Do có s chu chuyn không
ngng nên vn lu đng thng xuyên có các b phn tn ti cùng mt lúc di các
hình thái khác nhau trong sn xut và lu thông.
2
Trong cùng mt lúc, vn lu đng ca doanh nghip đc ph bin khp các giai
đon luân chuyn và tn ti di nhiu hình thái khác nhau. Mun cho quá trình tái
sn xut đc liên tc, doanh nghip phi có đ lng vn lu đng đu t vào các
hình thái khác nhau đó, khin cho các hình thái có đc mc tn ti hp lý và đng b
vi nhau. Nh vy, s khin cho chuyn hoá hình thái ca vn trong quá trình luân
chuyn đc thun li.
Phù hp vi các đc đim trên ca tài sn lu đng, vn lu đng ca các doanh
nghip cng không ngng vn đng qua các giai đon ca chu k kinh doanh: d tr
sn xut, sn xut và lu thông. Quá trình này đc din ra liên tc và thng xuyên
lp li theo chu k và đc gi là quá trình tun hoàn, chu chuyn ca vn lu đng.
Vn lu đng có hai đc đim:
Th nht, vn lu đng tham gia vào mt chu k sn xut kinh doanh và b hao
mòn hoàn toàn trong quá trình sn xut đó. Giá tr ca nó chuyn ht mt ln vào giá
tr sn phm đ cu thành nên giá tr sn phm.
Th hai, qua mi giai đon ca chu k kinh doanh vn lu đng thng xuyên
thay đi hình thái biu hin, t hình thái vn tin t ban đu chuyn sang vn vt t
hàng hoá d tr và vn sn xut, ri cui cùng li tr v hình thái vn tin t. Sau mi
chu k tái sn xut, vn lu đng hoàn thành mt vòng chu chuyn.
1.1.2. Phân loi vn lu đng trong doanh nghip
Trong doanh nghip vn đ t chc và qun lý vn lu đng có mt vai trò quan
trng. Có th nói, qun lý vn lu đng là b phn trng yu ca công tác qun lý hot
đng tài chính ca doanh nghip. Qun lý vn lu đng nhm đm bo s dng vn
lu đng hp lý, tit kim và có hiu qu. Doanh nghip s dng vn lu đng càng
có hiu qu thì càng có th sn xut đc nhiu loi sn phm, ngha là càng t chc
đc tt quá trình mua sm, quá trình sn xut và tiêu th. Do đó, mun qun lý tt
vn lu đng, ngi ta phi tin hành phân loi vn lu đng theo các tiêu thc sau:
:
- Vn lu đng trong khâu d tr sn xut: Bao gm giá tr các khon nguyên vt
liu chính, vt liu ph, nhiên liu, đng lc, ph tùng thay th, công c dng c.
- Vn lu đng trong khâu sn xut: Bao gm các khon giá tr sn phm d dang,
bán thành phm, các khon chi phí ch kt chuyn.
- Vn lu đng trong khâu lu thông: Bao gm các khon giá tr thành phm, vn
bng tin (k c vàng bc, đá quý ); các khon vn đu t ngn hn (đu t chng
khoán ngn hn, cho vay ngn hn ) các khon th chp, ký cc, ký qu ngn hn;
các khon vn trong thanh toán (các khon phi thu, các khon tm ng ).
Thang Long University Library
3
Cách phân loi này cho thy vai trò và s phân b ca vn lu đng trong tng
khâu ca quá trình sn xut kinh doanh. T đó có bin pháp điu chnh c cu vn lu
đng hp lý sao cho có hiu qu s dng cao nht.
- Vn vt t, hàng hoá: Là các khon vn có hình thái biu hin bng hin vt c
th nh nguyên, nhiên, vt liu, sn phm d dang, bán thành phm, thành phm
- Vn bng tin: Bao gm các khon vn tin t nh tin mt tn qu, tin gi
ngân hàng, các khon vn trong thanh toán, các khon đu t chng khoán ngn hn
- Các khon phi thu, phi tr:
Các khon phi thu: bao gm các khon mà doanh nghip phi thu ca khách
hàng và các khon phi thu khác.
Các khon phi tr: là các khon vn mà doanh nghip phi thanh toán cho
khách hàng theo các hp đng cung cp, các khon phi np cho Ngân sách Nhà nc
hoc thanh toán tin công cho ngi lao đng.
- Vn lu đng khác: bao gm các khon tm ng, chi phí tr trc, cm c, ký
qu, ký cc
Cách phân loi này giúp cho các doanh nghip xem xét, đánh giá mc tn kho d
tr và kh nng thanh toán ca doanh nghip.
Tài sn lu đng s đc tài tr bi hai ngun vn đó là vn ch s hu và các
khon n. Trong đó, các khon n tài tr c bn cho ngun vn lu đng ca doanh
Vn lu đng
Vn lu đng trong sn xut
Vn lu đng trong lu thông
Vn
trong
thanh
toán
Vn
trong
sn
xut
Vn
tin
t
Vn
trong
d tr
sn
xut
Vn lu đng đnh mc
Vn lu đng không đnh mc
Vn
trong
thành
phm
4
nghip. Còn ngun vn ch s hu ch tài tr mt phn cho ngun vn lu đng ca
doanh nghip mà thôi. Bi vì ngun vn ch s hu tài tr c bn cho tài sn c đnh.
- Vn ch s hu: Là s vn thuc quyn s hu ca doanh nghip, doanh nghip
có đy đ các quyn chim hu, s dng, chi phi và đnh đot. Tu theo loi hình
doanh nghip thuc các thành phn kinh t khác nhau mà vn ch s hu có ni dung
c th riêng nh: Vn đu t t ngân sách Nhà nc; vn do ch doanh nghip t
nhân b ra; vn góp c phn trong công ty c phn; vn góp t các thành viên trong
doanh nghip liên doanh; vn t b sung t li nhun doanh nghip
- Các khon n: Là các khon đc hình thành t vn vay các ngân hàng thng
mi hoc các t chc tài chính khác; vn vay thông qua phát hành trái phiu; các
khon n khách hàng cha thanh toán. Doanh nghip ch có quyn s dng các khon
n này trong mt thi hn nht đnh.
Cách phân loi này cho thy kt cu vn lu đng ca doanh nghip đc hình
thành bng vn ca bn thân doanh nghip hay t các khon n. T đó có các quyt
đnh trong huy đng và qun lý, s dng vn lu đng hp lý hn, đm bo an ninh tài
chính trong s dng vn ca doanh nghip.
l
Nu xét theo ngun hình thành thì tài sn lu đng s đc tài tr bi các ngun
vn sau:
- Ngun vn điu l: Là s vn đc hình thành t ngun vn điu l ban đu khi
thành lp hoc ngun vn điu l b sung trong quá trình sn xut kinh doanh ca
doanh nghip. Ngun vn này cng có s khác bit gia các loi hình doanh nghip
thuc các thành phn kinh t khác nhau.
- Ngun vn t b sung: Là ngun vn do doanh nghip t b sung trong quá
trình sn xut kinh doanh nh t li nhun ca doanh nghip đc tái đu t.
- Ngun vn liên doanh, liên kt: Là s vn đc hình thành t vn góp liên
doanh ca các bên tham gia doanh nghip liên doanh. Vn góp liên doanh có th bng
tin mt hoc bng hin vt là vt t, hàng hoá theo tho thun ca các bên liên doanh.
- Ngun vn đi vay: Vn vay ca các ngân hàng thng mi hoc t chc tín
dng, vn vay ca ngi lao đng trong doanh nghip, vay các doanh nghip khác.
- Ngun vn huy đng t th trng vn bng vic phát hành c phiu, trái phiu.
Vic phân chia vn lu đng theo ngun hình thành giúp cho doanh nghip thy
đc c cu ngun vn tài tr cho nhu cu vn lu đng trong kinh doanh ca mình.
T góc đ qun lý tài chính mi ngun tài tr đu có chi phí s dng ca nó. Do đó
doanh nghip cn xem xét c cu ngun tài tr ti u đ gim thp chi phí s dng
vn ca mình.
Thang Long University Library
5
Cn c vào thi gian huy đng và s dng, vn ca doanh nghip đc chia
thành hai loi: vn thng xuyên và vn tm thi.
- Vn thng xuyên là loi vn mà doanh nghip có th s dng lâu dài và n đnh.
Nó bao gm vn ch s hu, vn do nhà nc cung cp và vn vay dài hn ca ngân
hàng và cá nhân t chc kinh t khác. Vn này s dng đ to ra ngun nguyên liu
cho các doanh nghip mua sm tài sn c đnh và tài sn lu đng cn thit cho hot
đng kinh doanh.
- Vn tm thi là vn mà doanh nghip có th s dng đ đáp ng các nhu cu có
tính tm thi ca doanh nghip.
Vic phân loi ngun vn lu đng nh trên giúp cho ngi qun lý xem xét huy
đng các ngun vn lu đng mt cách phù hp vi thi gian s dng đ nâng cao
hiu qu t chc và s dng VL trong doanh nghip mình. Ngoài ra nó còn giúp cho
nhà qun lý lp các k hoch tài chính hình thành nên nhng d đnh v t chc ngun
vn lu đng trong tng lai, trên c s xác đnh quy mô, s lng VL cn thit đ
la chn ngun vn lu đng này mang li hiu qu cao nht cho doanh nghip.
1.1.3. Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip
tin hành sn xut, ngoài TSC nh máy móc, thit b, nhà xng doanh
nghip phi b ra mt lng tin nht đnh đ mua sm hàng hóa, nguyên vt liu
phc v cho quá trình sn xut. Nh vy vn lu đng là điu kin đu tiên đ doanh
nghip đi vào hot đng hay nói cách khác vn lu đng là điu kin tiên quyt ca
quá trình sn xut kinh doanh.
Ngoài ra vn lu đng còn đm bo cho quá trình tái sn xut ca doanh nghip
đc tin hành thng xuyên, liên tc. Vn lu đng còn là công c phn ánh đánh giá
quá trình mua sm, d tr, sn xut, tiêu th ca doanh nghip. Vn lu đng luân
chuyn nhanh hay chm còn phn ánh s lng vt t s dng tit kim hay không,
thi gian nm khâu sn xut và lu thông sn phm có hp lý không? Bi vy, thông
qua quá trình luân chuyn vn lu đng còn có th đánh giá mt cách kp thi đi vi
các mt nh mua sm, d tr sn xut và tiêu th ca doanh nghip.
Vn lu đng còn có kh nng quyt đnh đn quy mô hot đng ca doanh
nghip. Trong nn kinh t th trng doanh nghip hoàn toàn t ch trong vic s
dng vn nên khi mun m rng quy mô ca doanh nghip phi huy đng mt lng
vn nht đnh đ đu t ít nht là đ đ d tr vt t hàng hóa. Vn lu đng còn giúp
cho doanh nghip chp đc thi c kinh doanh và to li th cnh tranh cho doanh
nghip.
6
Vn lu đng còn là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phm do đc
đim luân chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Giá tr ca hàng hóa bán ra
đc tính toán trên c s bù đp đc giá thành sn phm cng thêm mt phn li
nhun. Do đó, vn lu đng đóng vai trò quyt đnh trong vic tính giá c hàng hóa
bán ra.
1.1.4. Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng
trong doanh nghip
- Kt cu vng
Kt cu vn lu đng: là quan h t l gia các loi vn lu đng cá bit trong
tng s vn lu đng, t đó giúp ta phát hin ra nhng sai sót, bt hp lý trong c cu
mà điu chnh b sung kp thi.
Kt cu vn lu đng ca các doanh nghip khác nhau thì khác nhau. Theo các
tiêu thc phân loi khác nhau s giúp cho các doanh nghip hiu rõ hn nhng đc
đim riêng v vn lu đng mà mình đang qun lý và s dng, t đó xác đnh đúng
các trng đim và bin pháp qun lý có hiu qu phù hp vi điu kin c th ca
doanh nghip. Mt khác thông qua vic thay đi kt cu vn lu đng ca mi doanh
nghip trong nhng thi k khác nhau có th thy đc nhng bin đi tích cc hoc
nhng hn ch v mt cht lng trong công tác qun lý, s dng vn lu đng ca
tng doanh nghip. Kt cu ca vn lu đng có th chia ra thành 4 loi chính :
Vn bng tin: gm tin gi ngân hàng, tin mt ti qu, tin đang chuyn.
các nc phát trin th trng chng khoán thì chng khoán ngn hn cng đc xp
vào khon mc này. Vn bng tin đc s dng đ tr lng cho công nhân, mua
sm nguyên vt liu, mua tài sn c đnh, tr tin thu, tr n…
Tin mt bn thân nó là loi tài sn không lưi. Tuy nhiên, trong hot đng kinh
doanh ca doanh nghip vic gi tin mt là cn thit. Khi doanh nghip gi đ lng
tin mt cn thit thì doanh nghip không b lưng phí vn tin mt, va có đc li th
trong kinh doanh.
u t ngn hn:
Doanh nghip có th s dng mt phn vn ca mình đ đu t vào chng khoán
ngn hn, đu t ngn hn nh góp vn liên doanh ngn hn… nhm mc tiêu sinh li.
c bit các khon đu t chng khoán ngn hn ca doanh nghip còn có ý ngha là
bc đm quan trng trong vic chuyn hóa gia tin mt và các tài sn có tính lng
kém hn. iu này giúp doanh nghip sinh li tt hn và huy đng đc mt lng
tin đ ln đm bo nhu cu thanh khon.
Các khon phi thu:
Cnh tranh là c ch ca nn kinh t th trng. Các doanh nghip mun đng
vng trong c ch cnh tranh cn phi n lc vn dng các chin lc cnh tranh đa
Thang Long University Library
7
dng, t cnh tranh giá đn cnh tranh phi giá c nh hình thc qung cáo, các dch v
trc, trong và sau khâu bán hàng. Mua bán chu cng là hình thc cnh tranh khá ph
bin và có ý ngha quan trng vi các doanh nghip.
Hàng tn kho:
Trong quá trình sn xut, vic tiêu hao đi tng lao đng din ra thng xuyên
liên tc, nhng vic cung ng nguyên vt liu thì đòi hi phi cách quưng, mi ln ch
mua vào mt lng nht đnh. Do đó, doanh nghip phi thng xuyên có mt lng
ln nguyên vt liu, nhiên liu… nm trong quá trình d tr, hình thành nên khon
mc vn d tr. Vn d tr là biu hin bng tin ca nguyên vt liu chính, nguyên
vt liu ph, nhiên liu, bán thành phm, bao bì, vt liu bao bì… Loi vn này thng
xuyên chim t trng tng đi trong vn lu đng.
- n kt cu vng trong doanh nghip
Có ba nhóm nhân t chính nh hng ti kt cu VL ca doanh nghip.
Các nhân t v mt cung ng vt t nh: khong cách gia doanh nghip vi ni
cung cp; kh nng cung cp ca th trng; k hn giao hàng và khi lng vt t
đc cung cp mi ln giao hàng; đc đim thi v ca chng loi vt t cung cp.
Các nhân t v mt sn xut nh: đc đim, k thut, công ngh sn xut ca
doanh nghip; mc đ phc tp ca sn phm ch to; đ dài ca chu k sn xut;
trình đ t chc quá trình sn xut.
Các nhân t v mt thanh toán nh: phng thc thanh toán đc la chn theo
các hp đng bán hàng; th tc thanh toán; vic chp hành k lut thanh toán gia các
doanh nghip.
1.2. Qung trong doanh nghip
1.2.1. Chính sách qun lý vn lu đng trong doanh nghip
Qun lý vn lu đng là vic các doanh nghip s dng các khon vn bng tin,
hàng tn kho, các khon phi thu, đu t tài chính ngn hn mt cách có hiu qu
nhm ti đa hóa li nhun.
Mi doanh nghip có th la chn mt chính sách vn lu đng riêng bit và
qun lý vn lu đng ti mi doanh nghip s mang nhng đc đim khác nhau.
Thông qua vic thay đi cu trúc tài sn và n, công ty có th thay đi chính sách vn
lu đng.
Vic kt hp các mô hình qun lý tài sn lu đng và mô hình qun lý ngun vn
ngn hn ca doanh nghip có th to ra ba chính sách qun lý vn lu đng trong
doanh nghip: chính sách cp tin (mo him), chính sách thn trng và chính sách
dung hòa.
8
1.2.1.1. Chính sách qun lý vn lu đng cp tin (mo him)
1.1 qu cp tin
Chính sách qun lý vn lu đng cp tin là s kt hp gia mô hình qun lý tài
sn cp tin và n cp tin. Qua mô hình trên ta thy doanh nghip đư s dng mt
phn ngun vn ngn hn đ tài tr cho tài sn lu đng.
Chính sách vn lu đng cp tin có các đc đim:
- Kh nng thanh toán không đc đm bo: qun lý tài sn lu đng theo trng
phái cp tin thng duy trì mc thp nht ca tài sn lu đng, doanh nghip ch gi
trong tay mc ti thiu, da vào chính sách qun lý có hiu qu và vay ngn hn đ
đáp ng mi nhu cu không d báo trc. Do vy, nu qun lý không hiu qu có th
dn ti kh nng doanh nghip mt kh nng thanh toán.
- S n đnh ca ngun vn không cao: do ngun vn huy đng đc ch yu là
ngun ngn hn, có thi gian s dng di 1 nm.
- Thi gian quay vòng tin đc rút ngn: thông qua gim mc trung bình ca phi
thu khách hàng và hàng tn kho, làm tng vòng quay và rút ngn thi gian quay vòng,
do đó rút ngn chu k kinh doanh dn ti rút ngn thi gian quay vòng tin.
- Chi phí thp: qun lý tài sn lu đng và n ngn hn theo trng phái cp tin
s làm gim chi phí. Khon phi thu khách hàng mc thp nên chi phí qun lý cng
mc thp. Hàng lu kho đc gi mc ti thiu giúp làm gim chi phí lu kho
cng nh nhng tn tht do li thi, h hng,… Lưi sut ngn hn thp hn lưi sut
dài hn làm cho phí lưi vay ngn hn thp hn dài hn.
- Ri ro cao: Qun lý tài sn lu đng theo trng phái cp tin có th gp mt s
ri ro nh: không đ tin đ thc hin chính sách qun lý có hiu qu, hàng d tr ca
doanh nghip thp dn đn doanh thu có th b mt khi không ký đc hp đng do
ht hàng. Qun lý n ngn hn theo trng phái cp tin có nhng ri ro xut phát t
điu kin kinh t chung và liên tc có nhu cu tài tr ngn hn, lưi sut cho vay bin
đng làm tng ri ro cho doanh nghip.
- Thu nhp yêu cu cao: qun lý vn lu đng theo trng phái cp tin có doanh
thu d kin cao hn, chi phí qun lý, chi phí lưi vay,… thp hn s làm cho EBT cao
hn.
Nh vy chính sách này tuy đem li li nhun cao nhng ri ro cng cao.
TSL
TSC
NV
NH
NV
DH
Thang Long University Library
9
1.2.1.2. Chính sách qun lý vn lu đng thn trng
1.2 qu thn trng
Chính sách qun lý vn lu đng thn trng là s kt hp gia mô hình qun lý
tài sn thn trng và n thn trng. Qua mô hình trên ta có th thy khi áp dng chính
sách này, doanh nghip đư s dng mt phn ngun vn dài hn đ tài tr cho tài sn
lu đng.
Chính sách qun lý vn lu đng thn trng có các đc đim sau:
- Kh nng thanh toán đc đm bo: Qun lý tài sn lu đng theo trng phái
thn trng duy trì tài sn lu đng mc cao, luôn đ đ đm bo duy trì thanh toán
các khon n ngn hn.
- Tính n đnh ca ngun vn cao: do ngun vn ch yu là dài hn, thi gian s
dng trên 1 nm nên doanh nghip có th s dng ngun vn đu t cho hot đng sn
xut kinh doanh mà cha lo ngay đn vic tr n.
- Thi gian quay vòng tin kéo dài: do hàng lu kho và các khon phi thu khách
hàng tng, làm tng thi gian quay vòng, kéo dài chu k kinh doanh, t đó dn ti tng
thi gian quay vòng tin.
- Chi phí huy đng vn cao: qun lý tài sn lu đng và n ngn hn theo trng
phái thn trng s làm tng chi phí. Phi thu khách hàng mc cao nên chi phí qun lý
mc cao. Hàng lu kho ln làm tng chi phí lu kho và các khon d phòng gim
giá hàng tn kho. Lưi sut cho vay dài hn cao làm tng chi phí lưi vay.
- Hn ch ri ro: qun lý vn lu đng theo trng phái thn trng có th gp phi
mt s ri ro nh: bin đng lưi sut cho vay dài hn,… Bên cnh đó, doanh nghip
cng có th tránh đc mt s ri ro nh bin đng tng giá thành sn phm do lng
hàng d tr mc cao,…
- Thu nhp yêu cu không cao: qun lý vn lu đng theo trng phái thn trng
có doanh thu d kin không cao, các chi phí nh qun lý, lưi vay… cao s làm cho
EBT thp.
Nh vy, chính sách này hn ch ri ro cho doanh nghip, nhng li nhun đem
li không cao.
TSL
TSC
NV
NH
NV
DH
10
1.2.1.3. Chính sách qun lý vn lu đng dung hòa
1.3qu
Da trên c s ca nguyên tc tng thích đc th hin trên mô hình cho thy
tài sn lu đng đc tài tr hoàn toàn bng ngun vn ngn hn và tài sn c đnh
đc tài tr hoàn toàn bng ngun dài hn. Chính sách dung hòa có đc đim kt hp
qun lý tài sn thn trng vi n cp tin hoc kt hp chính sách qun lý tài sn cp
tin vi n thn trng.
Tuy nhiên, trên thc t đ đt đc trng thái tng thích không h đn gin do
vp phi nhiu vn đ nh s tng thích k hn, lung tin hay khong thi gian. Do
vy mà chính sách này ch c gng tin ti trng thái dung hòa ri ro và to ra mc li
nhun trung bình, hn ch nhc đim ca hai chính sách cp tin và thn trng.
1.2.2. Qun lý vn bng tin mt và các chng khoán có tính thanh khon cao
Tin mt ti qu, tin đang chuyn và tin gi ngân hàng, các khon đu t
chng khoán ngn hn là mt b phn quan trng cu thành vn bng tin ca doanh
nghip. Trong quá trình sn xut kinh doanh, các doanh nghip luôn có nhu cu d tr
vn tin mt mt quy mô nht đnh. Nhu cu d tr vn tin mt trong các doanh
nghip thông thng là đ đáp ng yêu cu giao dch hàng ngày nh mua sm hàng
hoá, vt liu, thanh toán các khon chi phí cn thit. Ngoài ra còn xut phát t nhu cu
d phòng đ ng phó vi nhng nhu cu vn bt thng cha d đoán đc và đng
lc trong vic d tr tin mt đ sn sàng s dng khi xut hin các c hi kinh doanh
có t sut li nhun cao. Vic duy trì mt mc d tr vn tin mt đ ln còn to điu
kin cho doanh nghip có c hi thu đc chit khu trên hàng mua tr đúng k hn,
làm tng h s kh nng thanh toán nhanh ca doanh nghip.
Quy mô vn tin mt là kt qu thc hin nhiu quyt đnh kinh doanh trong các
thi k trc, song vic qun tr vn tin mt không phi là mt công vic th đng.
Nhim v qun tr vn tin mt do đó không phi ch là đm bo cho doanh nghip có
đ lng vn tin mt cn thit đ đáp ng kp thi các nhu cu thanh toán mà quan
trng hn là ti u hóa s vn tin mt hin có, gim ti đa các ri ro v lưi sut hoc
t giá hi đoái và ti u hóa vic đi vay ngn hn hoc đu t kim li.
NV
NH
NV
DH
TSL
TSC
Thang Long University Library
11
Mc d tr vn tin mt hp lý cn đc xác đnh sao cho doanh nghip có th
tránh đc các ri ro do không có kh nng thanh toán ngay, phi gia hn thanh toán
nên b pht hoc phi tr lưi cao hn, không làm mt kh nng mua chu ca nhà cung
cp, tn dng các c hi kinh doanh có li nhun cao cho doanh nghip.
Phng pháp đn gin thng dùng đ xác đnh mc d tr ngân qu hp lý là
ly mc xut ngân qu trung bình hàng ngày nhân vi s lng ngày d tr ngân qu.
Ngi ta cng có th s dng phng pháp tng chi phí ti thiu trong qun tr
vn tn kho d tr đ xác đnh mc d tr vn tin mt hp lý ca doanh nghip. Bi
vì gi s doanh nghip có mt lng tin mt và phi s dng nó đ đáp ng các
khon chi tiêu tin mt mt cách đu đn. William Baumol là ngi đu tiên phát hin
mô hình qun lý hàng tn kho EOQ có th vn dng cho mô hình qun lý tin mt. Khi
lng tin mt đư ht, doanh nghip có th bán các chng khoán ngn hn (có tính
thanh khon cao) đ có đc lng tin mt nh lúc đu. Có hai loi chi phí cn đc
xem xét khi bán chng khoán: mt là chi phí c hi ca vic gi tin mt, đó chính là
mc li tc chng khoán doanh nghip b mt đi; hai là chi phí cho vic bán chng
khoán mi ln, đóng vai trò nh là chi phí mi ln thc hin hp đng. Trong điu
kin đó mc d tr vn tin mt ti đa ca doanh nghip chính bng s lng chng
khoán cn bán mi ln đ có đ lng vn tin mt mong mun bù đp đc nhu cu
chi tiêu tin mt. Theo mô hình EOQ, vi gi đnh doanh nghip chi tr tin mt mt
cách n đnh, ta có lng d tr tin mt ti u (M
*
) là:
M
*
=
Trong đó:
M
*
: S lng tin mt d tr ti u.
M
n
: Tng mc tin mt chi dùng trong nm.
C
b
: Chi phí cho mi ln bán chng khoán.
i: Lưi sut (Chi phí lu gi 1 đn v tin mt).
Mô hình trên cho thy nu lưi sut cao, doanh nghip càng gi ít tin mt và
ngc li, nu chi phí cho vic bán chng khoán thanh khon cao thì doanh nghip
càng d tr nhiu tin mt.
D đoán ngân qu là tp hp các d kin v ngun và s dng ngân qu. Ngân
qu hàng nm đc lp va tng quát, va chi tit cho tng tháng và tun. D đoán
các lung nhp ngân qu bao gm lung thu nhp t kt qu kinh doanh; t kt qu
hot đng tài chính; lung đi vay và các lung tng vn khác. Trong các lung nhp
12
ngân qu k trên, lung nhp ngân qu t kt qu kinh doanh là quan trng nht. Nó
đc d đoán da trên c s các khon doanh thu bng tin mt d kin trong k. D
đoán các lung xut ngân qu thng bao gm các khon chi cho hot đng kinh
doanh nh mua sm tài sn, tr lng, các khon chi cho hot đng đu t theo k
hoch ca doanh nghip; các khon chi tr tin lưi phi chia, np thu và các khon chi
khác.
Trên c s so sánh các lung nhp và lung xut ngân qu, doanh nghip có th
thy đc mc d hay thâm ht ngân qu. T đó thc hin các bin pháp cân bng thu
chi ngân qu nh tng tc đ thu hi các khon n phi thu, đng thi gim tc đ
xut qu nu có th thc hin đc hoc khéo léo s dng các khon n đang trong
quá trình thanh toán. Doanh nghip cng có th huy đng các khon vay thanh toán
ca ngân hàng. Ngc li khi lung nhp ngân qu ln hn lung xut ngân qu thì
doanh nghip có th s dng phn d ngân qu đ thc hin các khon đu t trong
thi hn cho phép đ nâng cao hiu qu s dng s vn tm thi nhàn ri ca mình.
Hot đng thu chi vn tin mt ca doanh nghip din ra hàng ngày, hàng gi;
hn na vn tin mt là mt loi tài sn đc bit có kh nng thanh toán cao, d dàng
chuyn hoá sang các hình thc tài sn khác, vì vy doanh nghip phi có bin pháp
qun lý, s dng vn tin mt mt cách cht ch đ tránh b mt mát, li dng. Các
bin pháp qun lý c th là:
Th nht, mi khon thu chi vn tin mt ca doanh nghip đu phi thc hin
thông qua qu, không đc thu chi ngoài qu, t thu t chi.
Th hai, phi có s phân đnh trách nhim rõ ràng trong qun lý vn tin mt,
nht là gia th qu và k toán qu; phi có các bin pháp qun lý bo đm an toàn
kho qu.
Th ba, doanh nghip phi xây dng các quy ch thu chi bng tin mt đ áp
dng cho tng trng hp thu chi. Thông thng các khon thu chi không ln thì có
th s dng tin mt, còn các khon thu chi ln cn s dng hình thc thanh toán
không dùng tin mt.
Qun lý cht ch các khon tm ng tin mt, cn xác đnh rõ đi tng tm ng,
mc tm ng và thi hn thanh toán tm ng đ thu hi kp thi.
1.2.3. Qun lý hàng tn kho
Tn kho d tr ca doanh nghip là nhng tài sn mà doanh nghip lu gi đ
sn xut hoc bán ra sau này. Trong các doanh nghip tài sn tn kho d tr thng
ba dng: nguyên vt liu, nhiên liu d tr sn xut; các sn phm d dang và bán
Thang Long University Library
13
thành phm; các thành phm ch tiêu th. Tu theo ngành ngh kinh doanh mà t
trng các loi tài sn d tr trên có khác nhau.
Vic qun lý tn kho d tr trong các doanh nghip là rt quan trng, không phi
ch vì trong doanh nghip tn kho d tr thng chim t l đáng k trong tng giá tr
tài sn ca doanh nghip. iu quan trng hn là nh có d tr tn kho đúng mc, hp
lý s giúp cho doanh nghip không b gián đon sn xut, không b thiu sn phm
hàng hoá đ bán, đng thi li s dng tit kim và hp lý vn lu đng.
i vi mc tn kho d tr nguyên vt liu, nhiên liu thng ph thuc vào:
quy mô sn xut và nhu cu d tr nguyên vt liu cho sn xut ca doanh nghip, kh
nng sn sàng cung ng ca th trng, chu k giao hàng, thi gian vn chuyn và giá
c ca các loi nguyên vt liu.
i vi mc tn kho d tr bán thành phm, sn phm d dang ph thuc vào:
đc đim và các yu cu v k thut, công ngh trong quá trình ch to sn phm, đ
dài thi gian chu k sn xut sn phm, trình đ t chc quá trình sn xut ca doanh
nghip.
i vi tn kho d tr sn phm thành phm, thng chu nh hng bi các
nhân t nh s phi hp gia khâu sn xut và tiêu th sn phm
- Phng pháp tng chi phí ti thiu
Mc tiêu ca vic qun tr vn tn kho d tr là nhm ti thiu hoá các chi phí
d tr tài sn tn kho trong điu kin vn đm bo cho các hot đng sn xut kinh
doanh đc tin hành bình thng.
Vic lu gi mt lng hàng tn kho làm phát sinh các chi phí. Tn kho càng
ln, vn tn kho d tr càng ln thì không th s dng cho mc đích khác và làm tng
chi phí c hi ca s vn này.Vì vy, doanh nghip cn xem xét mc d tr hp lý đ
gim tng chi phi d tr tn kho ti mc thp nht. Phng pháp qun lý d tr tn
kho theo nguyên tc trên đc gi là phng pháp tng chi phí ti thiu.
- Phng pháp tn kho bng không
Phng pháp này cho rng các doanh nghip có th gim thp các chi phí tn
kho d tr đn mc ti thiu vi điu kin các nhà cung cp phi cung ng kp thi
cho doanh nghip các loi vt t, hàng hoá khi cn thit. Do đó có th gim đc các
chi phí lu kho cng nh các chi phí thc hin hp đng. Phng pháp này có u
đim to điu kin cho doanh nghip có th dành ra mt khon ngân qu s dng cho
đu t mi; tuy nhiên phng pháp này li làm tng các chi phí phát sinh t vic t
chc giao hàng đi vi các nhà cung cp.
- Qun lý d tr theo phng pháp c đin hay đt hàng hiu qu nht – EOQ
(Economic Odering Quantity)