B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
tài:
PHÁT TRIN HOTăNG KINH DOANH
DCH V TH THANH TOÁN CA NGÂN
HẨNGăTMCPăUăTăVẨăPHÁTăTRIN
VIT NAM - CHI NHÁNH HÀ NI
SINH VIÊN THC HIN
: PHM TH BÍCH LIÊN
MÃ SINH VIÊN
: A17609
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀ NI ậ 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
tài:
PHÁT TRIN HOTăNG KINH DOANH
DCH V TH THANH TOÁN CA NGÂN
HẨNGăTMCPăUăTăVẨăPHÁTăTRIN
VIT NAM - CHI NHÁNH HÀ NI
Giáoăviênăhng dn : Th.S Lê Th Hà Thu
Sinh viên thc hin : Phm Th Bích Liên
Mã sinh viên : A17609
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Qua chng đng hc tp 04 nm trên ging đng i hc Thng Long, em đã
trau di đc cho bn thân nhiu kin thc quý giá làm hành trang cho s nghip sau
này. Cùng vi khong thi gian thc tp ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni, em đã hc hi thêm đc nhiu kinh nghim, đc so
sánh kin thc lý thuyt và thc t.
hoàn thành khóa lun tt nghip này, ngoài s c gng ca bn thân, em còn
nhn đc s quan tâm và giúp đ ca rt nhiu ngi.
Trc tiên, em xin gi li cm n đn Ban giám hiu nhà trng và các thy, cô
giáo – nhng ngi đã to môi trng hc tp, thi c nghiêm túc và truyn đt cho em
nhiu kin thc b ích.
Em xin gi li cm n sâu sc đn ging viên Th.s Lê Th Hà Thu, là ngi trc
tip hng dn em thc hin khóa lun này. Cô đã dành thi gian đnh hng đ tài,
chnh sa cho em tng li nh, nghiêm khc nhc nh đ em hoàn thành tt bài khóa
lun ca mình.
Trong thi gian thc tp ti Ngân hàng TMCP u t và Phát Trin Vit Nam –
Chi nhánh Hà Ni, em đã đc các cán b ca chi nhánh giúp đ hoàn thành k thc
tp và đnh hng cho em v đ tài khóa lun. Em xin gi li cm n đn các anh, ch,
các cô, chú, các bác ti chi nhánh đã giúp đ em tn tình.
Trong quá trình thc hin khóa lun, do còn hn ch v kin thc và kinh nghim
nên khóa lun ca em không tránh khi sai sót. Em rt mong nhn đc s góp ý ca
các thy, cô giáo đ bài khóa lun ca em đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên
Phm Th Bích Liên
LIăCAMăOAN
Em xin cam đoan bài Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin vi s
h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp đc s dng trong bài Khóa lun là có ngun gc
và đc trích dn rõ ràng.
Em xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này.
Sinh viên
Phm Th Bích Liên
Thang Long University Library
MC LC
CHNGă 1. NHNG VNă Că BN V HOTă NG KINH DOANH
DCH V TH THANH TOÁN CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI 1
1.1 Tng quan v th thanh toán 1
1.1.1 Khái nim th thanh toán và đc đim th thanh toán 1
1.1.1.1 Khái nim 1
1.1.1.2 c đim ca th thanh toán 1
1.1.2 Phân loi th thanh toán 2
1.2 Dch v th thanh toán và s cn thit phi phát trin dch v th thanh
toánầầầ 4
1.2.1 Khái nim dch v kinh doanh th thanh toán 4
1.2.2 c đim dch v th thanh toán 5
1.2.3 S cn thit phi phát trin dch v th thanh toán đi vi Ngân hàng
thng mi và nn kinh t 7
1.2.4 Nhng li ích ca dch v th thanh toán 8
1.2.4.1 Li ích đi vi ch th 8
1.2.4.2 Li ích đi vi ngân hàng 9
1.2.4.3 Li ích đi vi c s chp nhn th 9
1.2.5 Các bên tham gia trong hot đng thanh toán th 10
1.2.5.1 T chc th quc t 10
1.2.5.2 Ngân hàng phát hành 11
1.2.5.3 Ch th 11
1.2.5.4 Ngân hàng thanh toán 11
1.2.5.5 n v chp nhn th 12
1.3 Các hotăđng trong dch v th thanh toán 12
1.3.1 Hot đng phát hành th thanh toán 12
1.3.2 Hot đng thanh toán th 13
1.4 Nhng ri ro trong s dng th thanh toán 14
1.4.1 Ri ro gi mo 14
1.4.2 Ri ro tín dng 14
1.4.3 Ri ro v k thut, công ngh 15
1.4.4 Ri ro v đo đc ca nhân viên ngân hàng 15
1.4.5 Ri ro khác 15
1.5 Các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu ca dch v th thanh toán ti Ngân hàng
thngămi 16
1.5.1 Ch tiêu đnh tính 16
1.5.1.1 Kh nng đáp ng nhu cu ca khách hàng 16
1.5.1.2 Thái đ phc v ca nhân viên ngân hàng 17
1.5.1.3 Kh nng m rng th phn thanh toán th ca ngân hàng 17
1.5.1.4 Mc đ hài lòng ca khách hàng đi vi dch v th thanh toán 17
1.5.1.5 Kh nng thu hút khách hàng mi s dng dch v th thanh toán
ca Ngân hàng 17
1.5.1.6 S phát trin ca công ngh thông tin trong dch v th thanh
toán………… 18
1.5.2 Ch tiêu đnh lng 18
1.5.2.1 Li nhun 18
1.5.2.2 Tc đ tng trng s lng th phát hành 20
1.5.2.3 Tc đ tng trng s món thanh toán th 21
1.5.2.4 Tc đ tng trng s máy ATM/s đim chp nhn th POS 21
1.5.2.5 Doanh s thanh toán th 22
1.5.2.6 Tn sut giao dch th thanh toán qua máy ATM/POS 22
1.5.2.7 Doanh s chuyn khon lng qua th 23
1.5.2.8 T l s c xy ra trên tng s ln giao dch 23
1.6 Các nhân t nhăhngăđn hotăđng kinh doanh th thanh toán 23
1.6.1 Nhân t ni b ngân hàng 23
1.6.1.1 iu kin khoa hc – công ngh 23
1.6.1.2 Kh nng v ngun vn 24
1.6.1.3 Trình đ đi ng cán b làm công tác th 24
1.6.2 Nhân t bên ngoài 24
1.6.2.1 iu kin v kinh t 24
1.6.2.2 iu kin vn hóa – xã hi 24
1.6.2.3 iu kin pháp lí 25
1.6.2.4 iu kin v cnh tranh 25
CHNGă 2. THC TRNG HOTă NG KINH DOANH TH THANH
TOÁN TIă NGỂNă HẨNGă TMCPă Uă Tă VẨă PHÁTă TRIN VIT NAM ậ
CHI NHÁNH HÀ NI 26
2.1 Sălc v NgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam ậ Chi nhánh
Hà Niầầầ. 26
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 26
2.1.2 C cu t chc ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam –
Chi nhánh Hà Ni 27
2.1.3 Nhng lnh vc kinh doanh ch đo ca Ngân hàng TMCP u t và
Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni 30
Thang Long University Library
2.1.4 Tình hình hotăđng kinh doanh caăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠă
Phát trin Vit Nam ậ Chi nhánh Hà Ni 31
2.1.4.1 Hot đng huy đng vn 31
2.1.4.2 Hot đng cho vay 35
2.1.4.3 Hot đng và dch v khác 38
2.2 Hotăđng thanh toán th ca Vit Nam trong thi gian va qua 41
2.3 Nhngăquyăđnh chung caăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit
Nam ậ Chi nhánh Hà Ni v th thanh toán 42
2.3.1 Trách nhim và quyn hn ca ch th 42
2.3.2 Quyn và ngha v ca Ngân hàng 43
2.4 Thc trng kinh doanh dch v th thanh toán tiăNgơnăhƠngăTMCPău
tăvƠăPhátătrin Vit Nam ậ Chi nhánh Hà Ni 44
2.4.1 Các sn phm th thanh toán 44
2.4.1.1 Sn phm th thanh toán quc t BIDV 44
2.4.1.2 Sn phm th ghi n E – partner 45
2.4.2 Quy trình phát hành th 46
2.4.3 Quy trình thanh toán th 47
2.4.4 Kt qu hot đng kinh doanh th thanh toán 48
2.5 Thc trng hotăđng kinh doanh dch v th thanh toán ti Ngân hàng
TMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam ậ Chi nhánh Hà Ni 50
2.5.1 Kh nng đáp ng nhu cu ca khách hàng ca Ngân hàng BIDV –
Chi nhánh Hà Ni 50
2.5.2 Kh nng m rng th phn, thu hút khách hàng mi ca Ngân hàng
BIDV – Chi nhánh Hà Ni 52
2.5.3 S phát trin ca công ngh thông tin trong dch v th thanh toán ca
Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni 52
2.5.4 S lng th thanh toán 53
2.5.5 Doanh s giao dch phát sinh trên tài khon th 56
2.5.6 Tình hình thanh toán lng qua th 58
2.5.7 Mng li giao dch th ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni 60
2.4.1.3 Doanh s thanh toán th 64
2.4.1.4 Tn sut giao dch th thanh toán 65
2.5.8 Phân tích ma trn SWOT đi vi dch v kinh doanh th thanh toán
ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni 65
CHNGă 3. MT S GII PHÁP NHM PHÁT TRIN DCH V KINH
DOANH TH THANH TOÁN TIăNGỂNăHẨNGăTMCPăUăTăVẨăPHÁTă
TRIN VIT NAM ậ CHI NHÁNH HÀ NI 71
3.1 K hoch trong thi gian ti caăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin
Vit Nam ậ Chi nhánh Hà Ni 71
3.2 Phơnăđon th trng và la chn th trng mc tiêu 71
3.3 Gii pháp nhm phát trin hotăđng kinh doanh dch v th thanh toán
tiăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam ậ Chi nhánh Hà Ni 73
3.3.1 Gii pháp chính sách Marketing dch v th thanh toán ti Chi
nhánh……… 73
3.3.1.1 Chính sách sn phm 73
3.3.1.2 Chính sách giá 73
3.3.1.3 Tng cng công tác Marketing, qung bá, tip th v th 74
3.3.1.4 M rng mng li c s chp nhn th 75
3.3.1.5 Nâng cao cht lng phc v khách hàng 76
3.3.2 Gii pháp v tài chính 77
3.3.3 Gii pháp v k thut công ngh 78
3.3.4 Gii pháp v con ngi 79
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
ATM (Automated Teller Machine)
Banknetvn
BIDV
BIC
VCNT
EDC (Electronic Data Capture)
CMND
CSCNT
FDI (Foreign Direct Investment)
IPO (Initial Public Offering)
NHTTT
NHPHT
NHNN
NHTM
POS (Point Of Sale)
PIN (Pesonal Identification Number)
Smartlink
TDQT
TCKT
XNK
Máy rút tin t đng
Công ty c phn chuyn mch tài chính Quc gia
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
Tng công ty c phn bo him BIDV
n v chp nhn th
Thit b đc th đin t
Chng minh nhân dân
C s chp nhn th
u t trc tip nc ngoài
Phát hành c phiu ra công chúng ln đu
Ngân hàng thanh toán th
Ngân hàng phát hành th
Ngân hàng Nhà nc
Ngân hàng thng mi
im bán hàng có EDC
Mt mã cá nhân
Công ty c phn dch v th Smartlink
Tín dng quc t
T chc kinh t
Xut nhp khu
DANH MCăSă, BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Tình hình huy đng vn ti Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni 31
Bng 2.2: Tình hình d n ca Chi nhánh qua các nm 2011 – 2013 33
Bng 2.3: Tình hình tín dng Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni 35
Bng 2.4: Doanh s kinh doanh ngoi t Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni 38
Bng 2.5: Kt qu doanh thu t dch v ngân qu giai đon 2011 – 2013 39
Bng 2.6: Kt qu hot đng kinh doanh th thanh toán BIDV – Chi nhánh Hà Ni 48
Bng 2.7: Tình hình phát hành th BIDV – Chi nhánh Hà Ni giai đon 2011 – 2013
53
Bng 2.8 : Doanh s giao dch phát sinh trên tài khon th các nm 2011 – 2013 56
Bng 2.9: Tình hình thanh toán lng qua th ti BIDV – Chi nhánh Hà Ni 58
Bng 2.10: ng tin mt qua POS ti BIDV – Chi nhánh Hà Ni 62
Bng 2.11: Tình hình giao dch qua máy ATM 64
Bng 2.12: Tn sut giao dch th thanh toán Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni
65
Bng 2.13: Phân tích ma trn SWOT v hot đng kinh doanh th thanh toán ca Ngân
hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni 66
Biu đ 2.1: T l n xu trên tng d n Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni… 37
Biu đ 2.2: Mng li giao dch th Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni……… 60
S đ 1.1: Phân loi th……………………………………………………………… 2
S đ 2.1: C cu t chc ca Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni………………27
S đ 2.2: Các loi th ca Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni phát hành……….44
S đ 2.3: Quy trình phát hành th ti Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni………46
S đ 2.4: Quy trình thanh toán th ti Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Hà Ni…… 47
Thang Long University Library
LI M U
I. Tính cp thit caăđ tài
Ngay t khi ra đi và phát trin đn nay, hot đng ngân hàng là lnh vc không
th thiu đi vi s phát trin kinh t - xã hi. Nhng nm qua kt qu hot đng kinh
doanh ca ngành Ngân hàng đã đóng góp mt phn ht sc quan trng vào s nghip
phát trin chung ca đt nc.
Trong bi cnh nn kinh t toàn cu đang din ra mnh m, s cnh tranh trong
lnh vc Ngân hàng ngày càng tr nên gay gt v mc đ, phm vi và sn phm, dch
v cung ng trên th trng. Cùng vi s phát trin ca nn kinh t th gii, các quan
h mua bán trao đi hàng hóa dch v tng bc phát trin c v s lng và cht
lng. Do đó, đòi hi phi có nhng phng tin thanh toán mi đm bo tính an toàn,
nhanh chóng, hiu qu. Thêm vào đó, th k XX là th k mà khoa hc công ngh có
nhng bc tin vt bc, đc bit là công ngh thông tin. tip thu nhng thành tu
v khoa hc k thut ca các nc phát trin và không b đng ngoài s phát trin kinh
t th gii nói chung, các nc đang phát trin trong đó có Vit Nam đu phi n lc
hi nhp vào xu th chung đó. Th ngân hàng xut hin là s kt hp ca khoa hc k
thut vi công ngh qun lý ngân hàng. Th ngân hàng là sn phm công ngh hin
đi, nó đã và đang tr nên ph bin rt nhiu nc trên th gii.
Ti Vit Nam, nn kinh t ngày mt phát trin, đi sng ngi dân ngày càng
nâng cao, thêm vào đó là xu th hi nhp phát trin vi nn kinh t th gii, vic xut
hin ca mt phng tin thanh toán mi là rt cn thit. Hin nay, s xut hin th
thanh toán đã làm thay đi cách chi tiêu, thanh toán ca cng đng xã hi. Vi các đc
tính vn có và các tin ích mà nó mang li dch v th đang tng bc thu hút đc s
quan tâm ca ngi dân. Th ngân hàng đã nhanh chóng tr thành mt phng tin
thanh toán thông dng các nc phát trin cng nh trên th gii. Nm bt đc c
hi này, Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni đang
tng bc trin khai đ đa dch v th thanh toán là mt trong nhng lnh vc kinh
doanh nhm tng cng nng lc cnh tranh ca mình trong th trng đang có s phát
trin rt nhanh này. Xut phát t nhu cu thc t đó, sau mt thi gian đc tìm hiu
thc t v dch v th ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi
nhánh Hà Ni, em đã la chn đ tài: "Phát trin hotăđng kinh doanh dch v th
thanh toán caăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam ậ Chi nhánh Hà
Ni" làm ni dung chính cho khoá lun tt nghip ca mình.
II. Mcăđíchănghiênăcu
Tng hp nhng lý lun c bn nht ca th thanh toán qua ngân hàng và t thc
tin phát trin hot đng kinh doanh dch v th ti Ngân hàng TMCP u t và Phát
Trin Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni trong thi gian qua, khoá lun đ xut mt s gii
pháp và kin ngh hi vng góp phn đa Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit
Nam nói chung sm tr thành mt ngân hàng phát trin mnh v dch v thanh toán
th trên th trng th Vit Nam nói riêng và trên th trng th ca toàn th gii nói
chung.
III. iătng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Hot đng kinh doanh dch v th.
- Phm vi nghiên cu: Thc trng kinh doanh th ti ngân hàng TMCP u t và
Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Hà Ni t đu nm 2011 đn nay.
IV. Phngăphápănghiênăcu
Khóa lun s dng phng pháp lý lun, kt hp phng pháp thng kê, phân
tích, tng hp so sánh s liu; kt hp nghiên cu lý thuyt vi phân tích thc trng
hot đng dch v th đ đánh giá và đ xut gii pháp nhm phát trin hot đng kinh
doanh dch v th thanh toán ca Ngân hàng TMCP u t và Phát Trin Vit Nam –
Chi nhánh Hà Ni.
V. Kt cu khóa lun
Ngoài phn M đu và phn Kt lun, danh mc tài liu tham kho, danh mc
các bng biu, s đ, khoá lun gm 3 phn chính:
Chngă1:ăNhng vnăđ căbn v hotăđng kinh doanh dch v th thanh
toán ca NHTM
Chngă 2:ăThc trng hotă đng kinh doanh dch v th thanh toán ca
ngơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam ậ Chi nhánh Hà Ni
Chngă3:ăMt s gii pháp và kin ngh nhm phát trin hotăđng kinh
doanh dch v th thanh toán tiă NgơnăhƠngăTMCPăuătă vƠăPhátătrin Vit
Nam ậ Chi nhánh Hà Ni
Thang Long University Library
1
CHNGă1. NHNG VNă Că BN V HOTă NG KINH DOANH
DCH V TH THANH TOÁN CA NGÂN HÀNG THNGă
MI
1.1 Tng quan v th thanh toán
1.1.1 Khái nim th thanh toán và đc đim th thanh toán
1.1.1.1 Khái nim
Nhân loi đã tri qua nhiu thi kì phát trin và mi mt giai đon lch s li có
mt hình thái tin t tng ng. Trc đây khi xã hi cha phát trin ngi ta dùng
nhng hình thc tin t gin đn nh v sò, v hn hay nhng vt giá tr khác làm vt
trao đi, tip đn là vic s dng vàng, bc và tin giy làm phng tin lu thông và
ct tr. Ngày nay hình thái tin t ngày càng đa dng v hình thc và chng loi. Th
thanh toán đc coi là phng tin thanh toán hin đi nht th gii hin nay, ra đi và
phát trin gn lin vi vic ng dng công ngh tin hc trong ngân hàng.
Th thanh toán là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt do ngân hàng
hay các t chc tài chính phát hành cp cho khách hàng. Ra đi t phng thc mua
bán chu hàng hóa bán l và phát trin gn lin vi s ng dng công ngh tin hc
trong lnh vc ngân hàng. Khách hàng có th s dng các dch v th đ thanh toán
tin mua hàng hoá, dch v ti các đn v chp nhn th (VCNT) hay rút tin mt ti
các ngân hàng đi lý, rút tin và thc hin các giao dch ti các máy rút tin t đng
ATM. Tt c đc thc hin trong phm vi s d tài khon tin gi hoc hn mc tín
dng đc kí kt gia ngân hàng phát hành và ch th.
1.1.1.2 c đim ca th thanh toán
Th thanh toán là mt hình thc chuyn tin đin t, là mt trong nhng phng
thc thanh toán không dùng tin mt ti các đim thanh toán có chp nhn th. Th
thanh toán có nhng đc đim sau:
- Th thanh toán không qui đnh thi hn xut trình và ch th có quyn s dng
nó nhiu ln cho đn khi nào s dng ht s tin trên tài khon.
- Th thanh toán là loi th đích danh, không th chuyn nhng bng th tc kí
hu nh séc.
- Th thanh toán làm bng nha theo mu riêng ca tng t chc phát hành.
- Th thanh toán mang tính tin ích: th đc coi là công c thanh toán u vit
nht trong s các công c thanh toán phi thng mi.
2
- Th thanh toán mang tính an toàn và nhanh chóng: thông qua h thng chuyn
tin đin t và h thng thanh toán bù tr liên ngân hang.
- Th thanh toán mang tính linh hot: th thanh toán phát hành rt đa dng, nhiu
chng loi khác nhau thích hp vi mi đi tng trong xã hi.
1.1.2 Phân loi th thanh toán
Da vào các tiêu chí khác nhau có th phân chia thành các loi th nh sau:
Săđ 1.1: Phân loi th
(Ngun: Hip hi Th Vit Nam)
a/ Cn c vào công ngh sn xut có 3 loi th thanh toán:
- Th khc ch ni (Embossing Card): ây là loi th s khai ban đu, các
thông tin c bn đc khc ni trên b mt th. Hin nay ngi ta không còn dùng na
vì d làm gi, tính bo mt kém.
- Th bngăt (Magnetic Stripe): đc sn xut da trên k thut th tín vi 2
bng t cha thông tin mt sau ca th. Loi này đã dùng ph bin trong vòng 20
nm nay, nhng đã th hin mt s nhc đim nh kh nng b li dng cao do thông
tin ghi trên th không đc mã hóa, có th đc đc d dàng, th ch mang mt lng
thông tin hn ch không áp dng đc k thut mã hóa an toàn nên có th b n cp
thông tin bng các thit b ni vi máy tính.
TH
THANH
TOÁN
CÔNG
NGH
SN XUT
CH TH
PHÁT
HÀNH
TÍNH
CHT
THANH
TOÁN
MCă
TÍN
NHIM
PHM VI
S
DNG
Th
ghi n
Th tín
dng
Th
bngăt
Th thông
minh
Th ngân
hàng phát
hành
Th do t
chc phi
ngân hàng
phát hành
Th
Vàng
Th
Thng
Th
niăđa
Th
quc
t
Th khc
ch ni
Thang Long University Library
3
- Th thông minh (Smart Card): Th thông minh có nhiu nhóm vi dung
lng nh ca “chíp” đin t là khác nhau. Loi th này đã khc phc đc nhiu
nhc đim ca th t, đm bo tính an toàn cao và có th s dng cho các mc đích
khác nhau nh gi đin thoi công cng, tr cc phí cu đng, mua xng du… Tuy
nhiên chi phí đ sn xut th thông minh vn còn cao.
b/ Phân loi theo phm vi lãnh th
- Th trongănc: Là th gii hn trong phm vi mt quc gia, do vy đng tin
giao dch phi là đng bn t ca nc đó.
- Th quc t: ây là loi th đc chp nhn trên toàn th gii, s dng các
ngoi t mnh đ thanh toán.
c/ Cn c vào ch th phát hành th đc chia làm 2 loi:
- Th do ngân hàng phát hành (Bank Card): là loi th do ngân hàng phát
hành giúp cho khách hàng s dng linh đng tài khon ca mình ti ngân hàng hoc s
dng mt s tin do ngân hàng cp tín dng. Th này hin đang đc s dng rng rãi
nht và có th lu hành trên toàn cu.
- Th do t chc phi ngân hàng phát hành: Là loi th du lch hoc gii trí do
các tp đoàn kinh doanh ln phát hành nh: Dinner Cub, Amex ó cng có th là th
đc phát hành bi các công ty xng du (Oil Company Card), các ca hiu ln
d/ Cn c vào tính cht thanh toán th đc chia làm 2 loi:
- Th ghi n (Debit Card): ây là loi th có liên quan trc tip vi tài khon
tin gi ca ch th. Loi th này khi mua hàng hoá dch v, gii trí nhng giao dch
s dc khu tr ngay lp tc vào tài khon ca ch th và đng thi ghi có ngay
(chuyn ngân ngay) vào tài khon ca ca hàng, khách sn đó. Vic thanh toán liên
quan đn th ghi n đc kt ni vi mt tài khon tin gi không k hn, chng hn
nh tài khon séc (tài khon tin gi phát hành séc) ti ngân hàng. Thay vì đc cp
mt khon tín dng nh các loi th th tín dng, th tr phí thì vi th ghi n ngoi
tuyn (th giao dch t đng ATM), các giao dch thanh toán s rút ngay mt khon
tin t tài khon đc kt ni. Khi thanh toán đòi hi phi đc cp phép ti thi đim
din ra giao dch thông qua vic s dng mã s đnh danh cá nhân (tc mã PIN).
e/ Cn c theo mc đ tín nhim ca ch th và giá tr s dng ca th:
- Th vàng: Là loi th đc phát cho nhng đi tng có uy tín, kh nng tài
chính lành mnh, nhu cu chi tiêu ln. Loi th này có nhng đim khác nhau tu
thuc vào tp quán, trình đ phát trin ca mi vùng nhng chung nht vn là th có
hn mc tín dng cao hn th thng.
4
- Th thng: ây là loi th cn bn nht, ph bin đi chúng nht. Hn mc
ti thiu tu theo ngân hàng phát hành quy đnh.
f/ Theo phm vi s dng:
- Th niăđa: Là loi th đc gii hn s dng trong phm vi mt quc gia, do
vy đng tin đc s dng trong giao dch mua bán hàng hoá hay rút tin mt phi là
đng bn t ca quc gia đó. Loi th này cng có công dng nh nhng loi th trên
nhng hot đng ca nó đn gin hn bi nó ch do mt t chc hay do mt ngân hàng
điu hành t vic t chc phát hành đn x lý trung gian, thanh toán và vic s dng
th b gii hn trong phm vi mt quc gia.
- Th quc t: Là loi th thanh toán không ch dùng ti quc gia nó đc phát
hành mà còn đc dùng trên phm vi quc t. Nó đc h tr và qun lí trên toàn th
gii bi các t chc tài chính ln nh Master Card, Visa hoc các công ty điu hành
nh Amex, JCB, Dinner Club hot đng trong mt h thng nht, đng b.
- Th tín dng (Credit Card): ây là loi th đc s dng ph bin nht, theo
đó ngi ch th đc s dng mt hn mc tín dng quy đnh không tr lãi (nu ch
th hoàn tr s tin s dng đúng thi hn) đ mua hàng hoá, dch v ti nhng c s,
ca hàng kinh doanh, khách sn chp nhn loi th này. Th tín dng là mt hình thc
thay th cho vic thanh toán trc tip. Hình thc thanh toán này đc thc hin da
trên uy tín. Ch th không cn phi tr tin mt ngay khi mua hàng. Thay vào
đó, Ngân hàng s ng trc tin cho ngi bán và Ch th s thanh toán li sau cho
ngân hàng khon giao dch. Th tín dng cho phép khách hàng “tr dn” s tin thanh
toán trong tài khon. Ch th không phi thanh toán toàn b s d trên bng sao kê
giao dch hng tháng. Tuy nhiên, Ch th phi tr khon thanh toán ti thiu trc
ngày đáo hn đã ghi rõ trên bng sao kê. Th tín dng khác vi th ghi n vì tin
không b tr trc tip vào tài khon tin gi ca ch th ngay sau mi ln mua hàng
hoc rút tin mt.
1.2 Dch v th thanh toán và s cn thit phi phát trin dch v th thanh
toán
1.2.1 Khái nim dch v kinh doanh th thanh toán
Cho ti nay vn còn nhiu tranh cãi v khái nim dch v. Theo Philip Kotler -
cha đ ca marketing hin đi đnh ngha dch v nh sau: “Dch v là mi hành đng
và kt qu mà mt bên có th cung cp cho bên kia, ch yu là vô hình và không dn
đn quyn s hu cái gì đó. Sn phm ca nó có th có hay không gn lin vi sn
phm vt cht”.
Thang Long University Library
5
Theo Ngh đnh ca Chính ph s 101/2012/N-CP ngƠyă22ăthángă11ănmă
2012 v hotăđng thanh toán qua các t chc cung ng dch v thanh toán: “Dch
v thanh toán không dùng tin mt bao gm dch v thanh toán qua tài khon thanh
toán và mt s dch v thanh toán không qua tài khon thanh toán ca khách hàng”. T
chc cung ng dch v thanh toán không dùng tin mt gm: Ngân hàng Nhà nc
Vit Nam ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nc ngoài, qu tín dng nhân dân, t chc
tài chính vi mô và mt s t chc khác.
Bn thân ngân hàng là mt loi hình doanh nghip kinh doanh dch v tin t, thu
phí ca khách hàng, đc xét thuc nhóm ngành dch v. Hot đng ngân hàng không
trc tip to ra sn phm c th, nhng vi vic đáp ng nhu cu ca dch v v tin
t, v vn, v thanh toán… cho khách hàng, ngân hàng đã gián tip to ra các dch v
tài chính trong nn kinh t.
Th thanh toán đc hiu nh mt phng tin thanh toán đc s dng đ thc
hin dch v thanh toán bên cnh các phng tin thanh toán khác nh tin mt, séc,
y nhim chi, y nhim thu… Dch v th thanh toán ca ngân hàng chính là dch v
do ngân hàng cung cp trong lnh vc th thanh toán t khâu phát hành, thanh toán đn
khâu h tr trong quá trình s dng ca ch th.
có đc các sn phm đa dng nh hin nay, lnh vc th thanh toán đã tri
qua nhiu giai đon th nghim và phát trin. Thc t cho thy, th thanh toán là mt
phát trin tt yu trong lnh vc tài chính ngân hàng đng thi đã và đang phn ánh
đy đ nhng tin b ca khoa hc k thut và vn minh xã hi. Th thanh toán ra đi
t nhu cu thanh toán và phát trin da trên nn tng công ngh cng nh chin lc
thay th tin mt trong lu thông. h thng th ngày càng hoàn thin và phát trin
hn, lnh vc th thanh toán đã và đang tip thu, ng dng nhng thành tu ca th
gii v khoa hc k thut, nht là v công ngh thông tin. Hin nay, cùng vi mng
li thành viên và khách hàng phát trin hàng ngày, các T chc th quc t đã xây
dng h thng x lý giao dch và trao đi thông tin toàn cu v phát hành, thanh toán,
cp phép, tra soát, khiu kin và qun lý ri ro. Vi doanh s giao dch hàng trm t
ô la M mi nm, th ngân hàng đang cnh tranh quyt lit cùng tin mt và séc
trong h thng thanh toán toàn cu. ây là mt thành công đáng k đi vi mt ngành
kinh doanh mi ch có vài thp k hình thành và phát trin.
1.2.2 c đim dch v th thanh toán
Sn phm dch v nói chung và sn phm dch v th thanh toán nói riêng có
nhng đc đim c bn là tính vô hình, tính không tách ri ca sn phm dch v,
không lu tr đc, khó xác đnh cht lng, không n đnh.
6
- c trng ca dch v ngân hàng mang tính vô hình, khi s dng nhng sn
phm dch v ngân hàng thng không thy rõ hình dng c th ca loi hình dch v
này mà ch cm nhn thông qua các tin ích mà sn phm mang li. gim bt s
không chc chn khi s dng sn phm dch v ca ngân hàng, khách hàng buc phi
tìm kim các du hiu chng t cht lng sn phm dch v nh đa đim giao dch,
mc đ trang b công ngh, uy tín ngân hàng. Vì vy ngân hàng phi không ngng
thay đi v hình thc, đa dng v mu mã, nâng cao cht lng phc v, k thut,
trình đ qun lý, có nhiu tin ích, tính nng linh hot phù hp vi nhu cu thay đi th
trng mi tn ti và phát trin.
- Tính không tách ri ca sn phm dch v ngân hàng đc th hin trong quá
trình cung ng ca ngân hàng. Thc t cho thy, quá trình cung ng và tiêu th sn
phm dch v ngân hàng thng din ra đng vi s tham gia ca khách hàng. Chính
điu này làm cho sn phm dch v ngân hàng không có kh nng d tr. Lý do này
đòi hi ngân hàng phi có h thng cung ng sn phm dch v cng nh phc v
khách hng mt cách chuyên nghip và khoa hc, phng pháp phc v nhanh vi
nhiu quy, đa đim giao dch.
- Tính không n đnh và khó xác đnh: sn phm dch v ngân hàng do nhiu yu
t hp thành: trình đ cán b, k thut, thi gian, khách hàng,… các yu t này li
thng xuyên bin đng, bi vy khó xác đnh mt cách chun xác cht lng dch v.
Do vy cn không ngng nâng cao cht lng đi ng cán b đ hoàn thin dch v.
Ngoài ra, dch v th ngân hàng cng mang nhng đc đim riêng nht đnh.
Hot đng th thanh toán ca ngân hàng phát trin da trên s tin b ca khoa hc
công ngh, do đó yu t công ngh và luôn cp nht, đi mi công ngh đ không b
tt hu là yu t quyt đnh trong cnh tranh. Bên cnh đó, hot đng th thanh toán
không ch đem li nhiu li ích cho ngân hàng mà c đi vi nn kinh t. Thanh toán
bng th s làm thay đi thói quen tiêu dùng tin mt trong dân c, thông qua đó làm
gim khi lng tin mt trong lu thông, hn ch nguy c lm phát nn kinh t. iu
này giúp Ngân hàng Nhà nc s d dàng kim soát đc lng tin cung ng, to
điu kin cho Ngân hàng Nhà nc hoch đnh các chính sách kinh t v mô, hn ch
đc các hot đng kinh t ngm.
Tuy nhiên, trong hot đng th thanh toán cng n cha nhiu ri ro nh ri ro
do gi mo, ri ro tín dng, ri ro v k thut, công ngh… Dch v th cng đòi hi
đi ng cán b gii và luôn đm bo quá trình hot đng thông sut ca dch v, đáp
ng tt nhu cu ca khách hàng và yêu cu ca các t chc th quc t.
Thang Long University Library
7
1.2.3 S cn thit phi phát trin dch v th thanh toán đi vi Ngân hàng thng
mi và nn kinh t
Trong vài nm gn đây, dch v th thanh toán ti th trng Vit Nam phát trin
ngày càng mnh, nh s phát trin nhanh chóng ca công ngh thông tin, ng dng
công ngh mi trong các hot đng Ngân hàng và s chuyn hng tp trung ca các
ngân hàng vào lnh vc bán l. Thc t, xu hng s dng các dch v th đã đc các
ngân hàng nm bt và đón đu khá mnh m trong nhng nm qua, bng chng là các
liên minh th đã thu hút hu ht các ngân hàng gia nhp. Th Ngân hàng là mt trong
nhng phng thc thanh toán hin đi, nên d đc th trng chp nhn nht và
nhanh chóng đc ph dng Vit nam. Thc t nhng nm qua cho thy dch v
thanh toán th đã đem li nhiu thành tu đáng k cho Vit Nam nói chung và các
ngân tham gia thanh toán th nói riêng. Thông qua phát hành và thanh toán th, các
ngân hàng đã đem li cho nn kinh t mt lng vn đu t khá ln, mt lng ngoi
t đáng k góp phn vào phát trin kinh t đt nc. Chúng ta có th khng đnh rng
th thanh toán ra đi là mt tt yu ca mt nn kinh t phát trin. Các dch v th
đang ngày mt "đi sâu" vào cuc sng, ngoài các chc nng c bn nh rút tin ti các
cây ATM, hay thanh toán các sn phm, dch v ti các đim POS, còn hng ti các
sn phm chuyên bit nh cho vay mua xe tr góp, vay tiêu dùng…
S phát trin ca hot đng th Ngân hàng ti Vit Nam trong tng lai gn là rt
kh quan do tính tt yu ca vic s dng th ca khách hàng và nhng áp lc đói vi
các NHTM trong vic hình thành và phát trin các loi hình dch v Ngân hàng. Theo
s liu thng kê ca Ngân hàng Nhà nc, tính đn ht quý 3 nm 2013, các t chc
tín dng đã phát hành gn 63 triu th; tng 2,78 triu th (tng đng 4,62%) so vi
cui quý 2 nm 2013. Trong đó th ni đa là 57,23 triu th và 5,7 triu th quc t,
tng 440.000 th (tng đng 8,36%). Nu phân chia theo ngun tài chính, s th ghi
n là hn 58,2 triu th, tng 2,46 triu th; th tín dng 2,27 triu th, tng 180.000
th; th tr trc chim 2,45 triu th, tng 140.000 th. Tc đ tng trng mnh ca
th trng th thanh toán nói trên phn ánh rõ nét xu hng tiêu dùng không bng tin
mt đang ngày càng tr nên ph bin ti Vit Nam.
Phát trin nghip v th s góp phn nâng cao cht lng dch v thanh toán,
tng kh nng cnh tranh, khng đnh thng hiu, uy tín ca ngân hàng trên th
trng trong nc và quc t. u t phát trin th là yêu cu tt yu và hoàn toàn phù
hp vì đa dng hoá nghip v là mc tiêu chung ca mi NHTM. Sn phm th càng
phong phú, nhiu tin ích, phm vi s dng và thanh toán càng ln thì kh nng hi
nhp càng cao. Nghip v th phát trin s to môi trng thun li đ thu hút ngun
vn r, m rng tín dng cng nh tng ngun thu cho các NHTM trong tng lai.
8
1.2.4 Nhng li ích ca dch v th thanh toán
1.2.4.1 Li ích đi vi ch th
Nhanh chóng, thun tin, linh hot
Vi vic s dng th thanh toán, ngi s dng có th cm nhn đc s tin li
ca nó hn hn các phng tin thanh toán khác. Th có kích thc nh gn, do đó
ngi s dng th có th d dàng mang theo khi đi du lch hay công tác xa. Bên cnh
đó, khách hàng còn tránh đc tình trng phi mang theo khi lng ln tin mt,
cng knh và bt tin. Ch th có th s dng th đ thanh toán tin hàng hoá, dch v,
đ rút tin mt hoc tip nhn mt s dch v ngân hàng ti các c s chp nhn thanh
toán th, máy ATM, các ngân hàng thanh toán th trong và ngoài nc. Khi dùng th
thanh toán, ch th có th chi tiêu trc, tr tin sau (đi vi th tín dng), hoc có th
thc hin dch v mua bán hàng hoá ti nhà…Khi thc hin mua bán hàng hóa dch
v, ch th ch cn xut trình th và ký vào hóa đn là có th thc hin mt giao dch.
c bit vi mt s quc gia trên th gii không chp nhn mang quá nhiu tin mt
qua biên gii thì vic s dng th trong thanh toán ngày càng hu ích vì mng li
thanh toán th trên th gii là rt rng.
Ngoài ra, khi s dng th tín dng có th giúp khách hàng điu chnh các khon
chi tiêu mt cách hp lí trong mt khong thi gian nht đnh vi hn mc tín dng,
to nhiu điu kin thun li trong tiêu dùng, sinh hot cng nh sn xut. Khách hàng
có th s dng th đ rút tin mt mt cách nhanh chóng cng nh xem đc s d tài
khon ca mình ti các máy rút tin t đng 24/24 mà không cn thit phi đn ngân
hàng thc hin giao dch nh mt s phng tin thanh toán khác.
An toàn và hiu qu trong s dng
Ngày nay, khi nhu cu thanh toán ca mi cá nhân , t chc ngày càng tng, vic
mang tin mt bên mình gây ra nhiu bt tin và nguy him. Vic s dng th đã hn
ch ti đa nhng ri ro có th xy ra do vic s dng tin mt đem li. Ch th có th
thanh toán ti bt k ni nào mà không cn mang theo tin mt hay séc du lch. Hn
na vi quy trình và nghip v thanh toán th do ngân hàng cung cp, ch th có th
hoàn toàn yên tâm trc nhng nguy c mt, cp th.
Các loi th thanh toán làm bng công ngh cao, ch th đc cung cp mã s cá
nhân nên đm bo bí mt tuyt đi, các khon tin đc chuyn trc tip vào tài khon
cho nên tránh mt mát hoc trm cp. Ngoài ra, th đc ch to da trên k thut mã
hoá t tính và hin đi nht là công ngh s dng các vi mch đin t nên khó làm gi,
đ an toàn cao hn na khi th còn có ch ký ca ch th. Do đó khi mua sm hàng
hoá, dch v ch th phi ký vào hoá đn thanh toán đ ngi bán so sánh vi ch ký
Thang Long University Library
9
mu, đng thi vi nhng thông tin đã đc mã hoá trên th to nên bc tng chc
chn trc nguy c b k gian li dng.
Tit kim và kim soát đc chi tiêu
Khi s dng th, ch th s tit kim đc thi gian và chi phí vn chuyn, kim
đm tin. Khi có nhu cu s dng tin, khách hàng có th ti rút tin mt ti các máy
rút tin t đng vào mi thi đim trong ngày mà không cn đn Ngân hàng hay cn
c vào gi làm vic. Hn na, vi bn sao kê hàng tháng do Ngân hàng gi đn hoc
cn c vào hóa đn rút tin hay thanh toán tin hàng hóa dch v, ch th có th hoàn
toàn kim soát đc chi tiêu ca mình trong tháng, đng thi tính toán đc phí và lãi
phi tr cho mi khon giao dch.
1.2.4.2 Li ích đi vi ngân hàng
- Ngân hàng phát hành th (NHPHT): Thc hin tham gia thanh toán th, ngân
hàng có th đa dng hoá các dch v ca mình, thu hút đc nhng khách hàng mi
làm quen vi dch v th và các dch v khác do ngân hàng cung cp, va gi đc
nhng khách hàng c. Bên cnh đó còn góp phn hin đi hóa ngân hàng, đa thêm
mt phng thc thanh toán mi phc v khách hàng buc ngân hàng phi không
ngng nâng cao trình đ cán b công nhân viên, đu t thêm trang thit b k thut
công ngh đ cung cp cho khách hàng nhng điu kin tt nht trong thanh toán, đm
bo uy tín, s an toàn, hiu qu trong kinh doanh th. Mt khác thông qua hot đng
phát hành, thanh toán th ngân hàng có th thu hút mt ngun vn ln đ b sung vào
ngun vn ngn hn t hot đng thu phí và lãi do vic phát hành th mang li. Cng
thông qua đó, uy tín và danh ting ca ngân hàng đc nâng lên nh vic cung cp các
dch v đy đ (full service).
- Ngân hàng thanh toán th (NHTTT): Ngân hàng thu hút đc nhiu khách hàng
đn vi ngân hàng mình, s dng các sn phm do ngân hàng cung cp. T đó làm
tng doanh thu, tng li nhun thông qua hot đng thu phí chit khu đi lí t hot
đng thanh toán đi lí. Qua đó cng làm tng uy tín ca ngân hàng trong nn kinh t.
1.2.4.3 Li ích đi vi c s chp nhn th
Tng doanh s bán hàng hóa dch v và thu hút khách hàng
Chp nhn thanh toán th là mt hot đng trong chin lc mà c s chp nhn
th đáp ng tt nht nhu cu ca khách hàng. Chp nhn thanh toán th là cung cp
cho khách hàng, đc bit là khách du lch hay nhà đu t nc ngoài mt phng tin
thanh toán đn gin, tin li. Do đó, kh nng thu hút khách hàng s tng lên dn ti
khi lng hàng hóa dch v cung ng cng tng lên.
10
An toàn, đm bo và gim chi phí bán hàng
Trong giao dch đc thanh toán bng th, s tin trong giao dch đc tr ngay
vào tài khon ca VCNT. Hn na th có tính bo mt rt cao nên cho dù cha đc
thanh toán ngay thì thanh toán th cng có ít nguy c b mt cp hn so vi s dng
séc hay tin mt. Cùng vi vic chp nhn thanh toán th, các VCNT s gim đc
mt lng đáng k các chi phí cho vic kim kê, vn chuyn và bo qun tin,…do
vy gim đc chi phí bán hàng.
Thu hi và quay vòng vn nhanh chóng
Vic chp nhn thanh toán th giúp các c s đa dng hóa các phng thc thanh
toán, gim tình trng tr chm ca khách hàng. Khi d liu v giao dch th đc
truyn qua h thng máy móc ti NHTTT thì tài khon ca VCNT lp tc đc ghi
có. VCNT có th s dng ngay s tin này nhm mc đích quay vòng vn hoc mc
đích khác.
Hng u đãi t phía Ngân hàng phát hành và Ngân hàng thanh toán th
Khi chp nhn thanh toán th, các VCNT s nhn đc rt nhiu u đãi t
chính sách khách hàng ca Ngân hàng. Các c s s đc Ngân hàng cung cp máy
móc thit b cho vic thanh toán th mà không cn b vn đu t. Trong nn kinh t th
trng, hu ht các c s kinh doanh đu hot đng vi phn ln lng vn vay t
Ngân hàng. Vic thit lp mi quan h trc tip vi Ngân hàng giúp các VCNT đc
hng các khon u đãi tín dng t phía Ngân hàng.
1.2.5 Các bên tham gia trong hot đng thanh toán th
Hot đng phát hành, s dng và thanh toán th ngân hàng có s tham gia cht
ch ca 5 thành phn c bn là: T chc th quc t, ngân hàng phát hành th, ngân
hàng thanh toán th, ch th và các đn v chp nhn th. Tng ch th đóng vai trò
quan trng khác nhau trong vic phát huy ti đa vai trò làm phng tin thanh toán
hin đi ca th ngân hàng.
1.2.5.1 T chc th quc t
T chc th quc t là đn v đu não, qun lý mi hot đng phát hành và thanh
toán th. ây là Hip hi các t chc tài chính, tín dng ln, có mng li hot đng
rng khp và đt đc s ni ting vi thng hiu và các loi sn phm đa dng. Ví
d t chc th Visa, t chc th MasterCard, công ty th American Epress, công ty th
JCB,… T chc th quc t đa ra nhng quy đnh c bn v vic phát hành, s dng
và thanh toán th, đóng vai trò trung gian gia t chc và các công ty thành viên trong
vic điu chnh và cân đi các lng tin thanh toán gia các công ty thành viên.
Thang Long University Library
11
1.2.5.2 Ngân hàng phát hành
Th thanh toán ra đi trc tip t mi quan h gn bó gia ngi mua hàng, các
đn v cung ng hàng hóa, dch v và các t chc tài chính - tín dng. Ngân hàng phát
hành là ngân hàng đc s cho phép ca t chc th, công ty th trao quyn phát hành
th mang thng hiu ca nhng t chc và công ty này. Ngân hàng phát hành quy
đnh các điu khon, điu kin s dng th cho ch th tuân th.
Ngân hàng phát hành là ngân hàng có tên in trên th do ngân hàng đó phát hành
th hin th đó là sn phm ca mình. Ví d Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam đc
phép phát hành th Visa, MasterCard, American Expess, phát hành th tín dng quc
t có tên Vietcombank Visa, Vietcombank MasterCard và Vietcombank American
Expess. Bên cnh đó, ngân hàng phát hành có quyn ký kt hp đng đi lý vi bên
th ba, là mt ngân hàng hay t chc tài chính - tín dng nào khác trong vic thanh
toán hoc phát hành th tín dng.
1.2.5.3 Ch th
Ch th là nhng cá nhân hoc ngi đc y quyn (nu là th do công ty y
quyn s dng) đc ngân hàng phát hành th, có tên in ni trên th và s dng th
theo nhng điu khon, điu kin do ngân hàng phát hành quy đnh. Theo thông l,
mi ch th chính có th phát hành thêm mt th ph. Tuy nhiên, ch th chính và ch
th ph cùng chi tiêu trên mt tài khon. Ch th ph cng có trách nhim thanh toán
các khon phát sinh trong k, nhng ch th chính là ngi có trách nhim thanh toán
cui cùng cho ngân hàng.
Ch th s dng th ca mình đ thanh toán hàng hóa, dch v ti các ni cung
ng hàng hóa có chp nhn th, ng tin mt ti các đim ng tin mt thuc h thng
ngân hàng hoc s dng th đ thc hin các giao dch ti máy rút tin t đng ATM.
i vi th tín dng, sau mt khong thi gian nht đnh tùy theo quy đnh ca tng
ngân hàng phát hành, ch th s nhn đc sao kê. Sao kê là bn thông báo chi tit
toàn b các giao dch chi tiêu s dng th, s d n cui k, ngày đn hn thanh toán
cng nh s tin thanh toán ti thiu bt buc, các khon lãi và phí phát sinh và các
thông báo liên quan đn vic s dng th. Cn c vào thông tin trên sao kê, ch th s
thc hin thanh toán khon tín dng th đã s dng cho ngân hàng phát hành th.
1.2.5.4 Ngân hàng thanh toán
Ngân hàng thanh toán là ngân hàng chp nhn các loi th nh mt phng tin
thanh toán thông qua vic ký kt hp đng chp nhn th vi các đim cung ng hàng
hóa, dch v trên đa bàn. Trong hp đng chp nhn th ký kt vi các đn v cung
ng hàng hóa, dch v, ngân hàng thanh toán th cam kt:
12
Chp nhn các đn v này vào h thng thanh toán th ca ngân hàng.
Cung cp các thit b đc th t đng cho các đn v này kèm theo nhng
hng dn s dng hoc chng trình đào to nhân viên v cách thc vn hành cùng
vi dch v bo trì, bo dng đi kèm trong sut thi gian hot đng.
Qun lý nhng giao dch có s dng th ti nhng đn v này.
Thông thng, ngân hàng thanh toán thu t các đn v cung ng hàng hóa, dch
v có ký kt hp đng chp nhn th vi hi mt mc phí chit khu (discount rate)
cho vic x lý các giao dch có s dng th ti đây. Mc phí này cao hay thp ph
thuc vài tng ngân hàng và vào mi quan h chin lc đi vi các đn v khác nhau.
Trên thc t, rt nhiu ngân hàng va là ngân hàng phát hành va là ngân hàng
thanh toán th. Vi t cách là ngân hàng phát hành, khách hàng ca h là ch th còn
vi t cách là ngân hàng thanh toán, khách hàng là các đn v cung ng hàng hóa, dch
v có ký kt hp đng chp nhn th.
1.2.5.5 n v chp nhn th
Các đn v cung ng hàng hóa, dch v ký kt hp đng chp nhn th nh mt
phng tin thanh toán đc gi là đn v chp nhn th. Các ngành kinh doanh ca
các đn v chp nhn th tri rng t nhng ca hiu bán l, nhng nhà hàng n ung,
khách sn, sân bay… Ti nhiu nc trên th gii, khi th ngân hàng đã tr thành mt
phng tin thanh toán thông dng, chúng ta có th nhìn thy nhng biu trng ca th
xut hin thng ti các ca hàng. Vit Nam, các đn v chp nhn th tp trung ch
yu ti nhng ngành hàng, dch v có thu hút nhiu khách nc ngoài nh nhng ca
hàng ti các trung tâm thng mi; nhà hàng, khách sn ln; đi lý bán vé máy bay…
tr thành đn v chp nhn th đi vi mt loi th ngân hàng nào đó, nht
thit là đn v này phi có tình hình tài chính tt và có nng lc kinh doanh. Cng nh
vic ngân hàng phát hành thm đnh khách hàng trc khi phát hành th cho h, các
ngân hàng thanh toán cng s ch quyt đnh ký kt hp đng chp nhn th vi nhng
đn v kinh doanh hiu qu, có kh nng thu hút nhiu giao dch s dng th.
1.3 Các hotăđng trong dch v th thanh toán
1.3.1 Hot đng phát hành th thanh toán
Nghip v phát hành th ca ngân hàng bao gm vic qun lý và trin khai toàn
b quá trình phát hành th, s dng th và thu n khách hàng. Mi mt phn đu liên
quan rt cht ch đn vic phc v khách hàng và qun lý ri ro cho ngân hàng. Các t
chc tài chính, ngân hàng phát hành th phi xây dng các quy đnh v vic phát hành,
s dng th và thu n. Phát hành th bao gm phát hành mi và phát hành li.
Thang Long University Library
13
Phát hành th mi: Khi khách hàng có nhu cu s dng th, ngân hàng hng
dn khách hàng làm đn theo mu và np cho ngân hàng. Cán b thm đnh thc hin
thm đnh h s yêu cu phát hành th và phân loi khách hành theo các hng đc bit
(VIP), hng 1 hoc hng thng trình cp trên có thm quyn phê duyt. Sau khi thm
đnh h s khách hàng, nu h s đm bo yêu cu thì ngân hàng gi h s v trung
tâm phát hành th (phi có xác nhn). Ti trung tâm, các thông tin v khách hàng s
đc cá nhân hoá, sau đó gi th kèm theo s PIN cho ch th thông qua NHPH. Nhn
đc th t trung tâm, NHPH xác nhn bng vn bn có ch ký ca trng phòng
nghip v hoc ngi đc u quyn cho trung tâm th.
Khi đc trao quyn s hu th, khách hàng đc gi là ch th, ngân hàng đc
gi là ngân hàng phát hành (NHPH). Trong quá trình s dng th, ch th có quyn s
dng th đ thanh toán hàng hoá và dch v hoc rút tin ti máy rút tin t đng
(ATM), yêu cu đc gii trình khi có thc mc đi vi bng kê giao dch do NHPH
gi. NHPH có ngha v phi gii quyt thu đáo các thc mc ca khách hàng, phi
kp thi thanh toán cho các CSCNT, NHTT, hng dn h thc hin đúng quy trình
nghip v trong thanh toán th đm bo an toàn cho khách hàng và ngân hàng.
Phát hành, thay th, in li th, nâng cp th: Ti chi nhánh phát hành, khi nhn
đc yêu cu in li th, thay th th và nâng cp th ca khách hàng thì phi kim tra
li các điu kin đm bo nh tin ký qu, tài sn th chp (nu cn) trong trng hp
nâng cp th, to d liu thay th gi ni in th đ thc hin. Sau khi in xong, chi
nhánh phát hành kim tra tình trng th nh trong trng hp nhn th mi.
In th k hn mi: Hàng tháng, ni in th in ra danh sách các ch th s ht hn
vào tháng sau đ các chi nhánh phát hành thông báo cho ch th và ch th s có ý
kin v vic tip tc s dng hay chm dt. Nu không có ý kin gì ca ch th thì
vic s dng mc nhiên chm dt. Trong trng hp tip tc s dng thì x lý tng
t nh phát hành li.
1.3.2 Hot đng thanh toán th
Hot đng phát hành và thanh toán th khác nhau mi quc gia, mi ngân hàng
v th tc và các điu kin do các yu t ràng buc v pháp lut, chính tr, trình đ
phát trin dân trí hay điu kin kinh t xã hi.
Ti ngân hàng thanh toán: khi tip nhn hóa đn và bng kê, ngân hàng phi tin
hành kim tra tính hp l ca các thông tin trên hóa đn. Nu không có vn đ gì, ngân
hàng tin hành ghi n vào tài khon ca mình và ghi có vào tài khon ca CSCNT.
Vic ghi s này phi tin hành ngay trong ngày nhn hóa đn và chng t ca
CSCNT. Sau đó ngân hàng thanh toán tng hp d liu, gi đn trung tâm x lý d