hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên việt hưng

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o





KHịAăLUNăTTăNGHIP

 TÀI:

HOÀN THINăKăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀăXỄCă
NHăKTăQUăBỄNăHÀNGăTI CÔNG TY
TRỄCHăNHIMăHUăHNăMTăTHÀNHă
VIểNăVITăHNG



SINHăVIểNăTHCăHIN : TRNăTHANHăLAM
MÃ SINH VIÊN : A17969
CHUYÊN NGÀNH :ăKăTOỄN






HÀăNI - 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG

o0o





KHịAăLUNăTTăNGHIP


 TÀI:

HOÀN THINăKăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀăXỄCă
NHăKTăQUăBỄNăHÀNGăTI CÔNG TY
TRỄCHăNHIMăHUăHNăMTăTHÀNHă
VIểNăVITăHNG



Gingăviênăhngădnă : Th.SăNguynăThanhăThy
Sinhăviênăthcăhin : TrnăThanhăLam
Mã sinh viên : A17969
Chuyên ngành :ăKătoán




HƠăNi - 2014
Thang Long University Library
MC LC
LIăMăU

CHNGă1 1
LụăLUNăCăBNăVăKăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀăXỄCăNHăKTăQU BÁN
HÀNGăTRONGăDOANHăNGHIPăTHNGăMI 1
1.1.ăKháiăquátăchungăvăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquăbánăhƠngătrongă
doanhănghipăkinhădoanhăthngămi 1
1.1.1. Mt s khái nim c bn liên quan đn k toán bán hàng và xác đnh kt
qu bán hàng 1
1.1.1.1. Doanh thu bán hàng và cung cp dch v 1
1.1.1.2. Các khon gim tr doanh thu 1
1.1.1.3. Doanh thu thun 2
1.1.1.4. Giá vn hàng bán 2
1.1.1.5. Chi phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip 2
1.1.1.6. Xác đnh kt qu bán hàng 2
1.2.ăCácăphngăthcăbánăhƠngătrongădoanhănghipăthngămi 2
1.2.1. Phng thc bán buôn 2
1.2.1.1. Bán buôn qua kho 3
1.2.1.2. Bán buôn không qua kho 3
1.2.2. Phng thc gi hàng đi lý hay kí gi hàng hóa 3
1.2.3. Phng thc bán l 4
1.2.3.1. Hình thc bán l thu tin tp trung 4
1.2.3.2. Hình thc bán l thu tin trc tip 4
1.2.3.3. Hình thc bán tr góp 4
1.3ăCácăphngăphápăxácăđnhăgiáăvnăca hƠngăxutăbán 4
1.3.1. Phng pháp giá bình quân 4
1.3.2. Phng pháp Nhp trc Xut trc (FIFO) 5
1.3.3. Phng pháp Nhp sau Xut trc (LIFO) 6
1.3.4. Phng pháp giá thc t đích ếanh 6
1.4.ăNiădungăkătoánăbánăhƠng 7
1.4.1. Chng t k toán 7
1.4.2. Tài khon s ếng 7

1.4.3. Trình t hch toán k toán bán hàng 11
1.4.3.1. K toán bán hàng trong các doanh nghip hch toán hàng tn kho
theo phng pháp kê khai thng xuyên (KKTX) 11
1.4.3.2. K toán bán hàng trong các doanh nghip hch toán hàng tn kho
theo phng pháp kim kê đnh k (KKK) 14
1.5.ăNiădungăk toánăxácăđnhăktăquăbánăhƠng 15
1.5.1. K toán chi phí bán hàng 15
1.5.1.1. Khái nim chi phí bán hàng 15
1.5.1.2. Tài khon s dng 15
1.5.1.3. Phng pháp k toán 16
1.5.2. K toán chi phí qun lý ếoanh nghip 16
1.5.2.1. Khái nim chi phí qun lý doanh nghip 16
1.5.2.2. Tài khon s dng 17
1.5.2.3. Phng pháp k toán 18
1.5.3. K toán xác đnh kt qu bán hàng: 18
1.5.3.1. Khái nim 18
1.5.3.2. Phng pháp xác đnh kt qu bán hàng 18
1.5.3.3. Tài khon s dng 19
1.5.3.4. Trình t k toán xác đnh kt qu bán hàng 19
1.6.ăHăthngăsăkătoánăsădngătrongăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquă
bán hàng 20
1.6.1. Hình thc k toán Nht ký chung 20
1.6.2. Hình thc k toán Nht ký - S cái 21
1.6.3. Hình thc k toán Chng t ghi s 21
1.6.4. Hình thc k toán Nht ký - Chng t 22
1.6.5. Hình thc k toán trên máy vi tính 23
CHNGă2: 24
THCăTRNGăKăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀăXỄCăNHăKTăQUăBỄNăHÀNGă
TIăCỌNGăTYăTNHHăMTăTHÀNHăVIểNăVITăHNG 24
2.1.ăKháiăquátăchungăvăCôngătyăTNHHăMTVăVităHng 24

2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 24
2.1.2. c đim hot đng kinh ếoanh 25
2.1.3. T chc b máy qun lý 26
2.1.4. T chc b máy k toán 27
2.1.5. T chc công tác k toán ti công ty 28
2.2.ăThcătrngăkătoánăbánăhƠngătiăcôngătyăTNHHăMTVăVităHng 29
2.2.1. Các phng thc bán hàng ti Công ty 29
2.2.2. Các phng thc thanh toán ti Công ty 30
2.2.3. Phng pháp xác đnh giá vn hàng xut bán 30
2.2.4. K toán bán hàng ti Công ty 31
2.2.4.1. Tài khon s dng 31
2.2.4.2. Chng t và quy trình luân chuyn chng t 32
Thang Long University Library
2.2.4.3. Trình t hch toán k toán bán hàng 32
2.2.4.4. S k toán s dng trong k toán bán hàng 41
2.3.ăThcătrngăkătoánăxácăđnhăktăquăbánăhƠngătiăcôngătyăTNHHăMTVă
VităHng 50
2.3.1. K toán chi phí bán hàng 50
2.3.2. K toán chi phí qun lý ếoanh nghip 56
2.3.1. K toán xác đnh kt qu bán hàng 63
CHNGă3 65
PHNGăHNGăHOÀNăTHINăKăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀăXỄCăNHă
KTăQUăBỄNăHÀNGăTIăCỌNGăTYTNHHăMTVăVITăHNG 65
3.1.ăánhăgiáăkháiăquátăthcătrngăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquăbánă
hƠngătiăCôngătyăTNHH MTVăVităHng 65
3.1.1. Nhn xét chung 65
3.1.2. Nhng u đim 65
3.1.3. Mt s tn ti 67
3.2.ăMtăsăýăkinăđóngăgópănhmăhoƠnăthinăcôngătácăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácă
đnhăktăquăbánăhƠngătiăcôngătyăTNHHăMTVăVităHng 67

DANH MC BNG BIU, S 
S đ 1.1. Phng thc bán buôn hàng hóa qua kho 12
S đ 1.2. Phng thc bán buôn không qua kho có tham gia thanh toán 12
S đ 1.3. Phng thc bán buôn không qua kho không tham gia thanh toán . 13
S đ 1.4. Phng thc bán hàng tr góp 13
S đ 1.5. Phng thc bán hàng đi lý, ký gi 13
S đ 1.6. Hch toán tng hp k toán bán hàng theo phng pháp KKK, tính
thu GTGT theo phng pháp khu tr 15
S đ 1.7. K toán chi phí bán hàng 16
S đ 1.8. Trình t k toán chi phí qun lý doanh nghip 18
S đ 1.9. Trình t hch toán k toán xác đnh kt qu bán hàng 19
S đ 1.10. Trình đ ghi s k toán theo hình thc: Nht ký chung 20
S đ 1.11. Trình t ghi s k toán theo hình thc: Nht ký - S Cái 21
S đ 2.1. C cu t chc ca công ty TNHH MTV Vit Hng 26
S đ 2.2. T chc b máy k toán ca công ty TNHH MTV Vit Hng 27
S đ 2.3. Quy trình vào phn mm k toán ACsoft 29
S đ 2.4. Quy trình luân chuyn chng t bán hàng 32
Bng 2.1. Phiu xut kho 33
Bng 2.2. Hóa đn GTGT 34
Bng 2.3. Chi tit công n phi thu 35
Bng 2.4. Phiu xut kho 36
Bng 2.5. Hóa đn GTGT ca Công ty TNHH MTV Vit Hng 37
Bng 2.6. Phiu thu Công ty TNHH MTV Vit Hng 38
Bng 2.7. S chi tit TK 214 39
Bng 2.8. Bng tính và phân b khu hao TSC 40
Bng 2.9. S chi tit tài khon 1562 41
Bng 2.10. Th kho 42
Bng 2.11. S chi tit hàng hóa 43
Bng 2.12. S tng hp hàng hóa vt t 44
Bng 2.13. Báo cáo tng hp doanh thu 45

Bng 2.14. S nht ký chung 46
Bng 2.15. S cái TK 156 47
Bng 2.16. S cái TK 632 48
Bng 2.17. S cái TK 511 49
Bng 2.18. S cái TK 131 50
Thang Long University Library
Bng 2.19. Bng thanh toán tin lng 52
Bng 2.20. S chi tit tài khon 242 53
Bng 2.21. S chi tit tài khon 242 nm 2013 54
Bng 2.22. S cái TK 641 55
Bng 2.23. Hóa đn dch v vin thông 57
Bng 2.24. Bng thanh toán tin lng 59
Bng 2.25. Bng tính lng và bo him 60
Bng 2.26. Hóa đn GTGT 61
Bng 2.27. S Cái TK 642 62
Bng 2.28. S cái TK 911 64
Bng 3.1. Bng trích lp d phòng phi thu khó đòi tính đn ht ngày
31/12/2013 70
Bng 3.2. Bng theo dõi chi tit chit khu thanh toán khách hàng 71
Bng 3.3. Bng phân b khu hao TSC và chi phí tr trc 71

LIăCMăN

Li đu tiên em xin đc gi li cm n sâu sc đn quý thy cô trng i hc
Thng Long, các thy cô trong khoa Kinh t - Qun lý vi nhng tâm huyt ca mình
đư truyn đt nhng kin thc quý báu cho chúng em. ó không ch là nn tng cho
quá trình nghiên cu khóa lun mà còn là hành trang vng chc giúp em t tin bc
vào s nghip sau này. c bit, em xin chân thành cm n cô giáo Ths.Nguyn
Thanh Thy, ngi đư tn tình trc tip hng dn, giúp đ em trong sut quá trình
vit bài khóa lun tt nghip này.

Bên cnh đó em cng xin đc gi li cm n chân thành ti Ban giám đc Công ty
TNHH MTV Vit Hng đư cho phép và to điu kin thun li đ e thc tp ti Công
ty. Em xin gi li cm n đn các anh ch phòng Tài chính k toán đư giúp đ em
trong quá trình thu thp s liu.
Cui cùng em xin kính chúc quý Thy, Cô và tp th Công ty TNHH MTV Vit
Hng luôn di dào sc khe, đt đc nhiu thành công trong s nghip.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên thc hin
Trn Thanh Lam

Thang Long University Library
LIăCAMăOAN

Em xin cam đoan khóa lun này là do t bn thân thc hin có s h tr t ging
viên hng dn Ths.Nguyn Thanh Thy. Các s liu, nhng kt lun nghiên cu
đc trình bày trong khóa lun này trung thc và cha tng đc công b di bt c
hình thc nào. Nhng ni dung, s liu phc v cho vic phân tích, nhn xét đc thu
thp t các ngun khác nhau có ghi trong tài liu tham kho.
Nu phát hin có bt k s gian ln nào em xin hoàn toàn chu trách nhim trc
hi đng, cng nh kt qu khóa lun ca mình.

Hà Ni, ngày 5 tháng 7 nm 2014
Sinh viên thc hin
Trn Thanh Lam

DANHăMCăVITăTT

Kýăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
BHXH
Bo him xư hi
BHYT
Bo him y t
CKTM
Chit khu thng mi
CPTM
Chi phí thu mua
DT
Doanh thu
GTGT
Giá tr gia tng
GVBH
Giá vn hàng bán

HTC
Hot đng tài chính
KKK
Kim kê đnh k
KKTX
Kê khai thng xuyên
K/c
Kt chuyn
LIFO
Phng pháp nhp sau xut trc
QLDN
Qun lý doanh nghip
SXKD
Sn xut kinh doanh
TK
Tài khon
TM và DV
Thng mi và dch v
TNHH MTV
Trách nhim hu hn mt thành viên
TK
Tài khon
TTB
Tiêu th đc bit
FIFO
Phng pháp nhp trc xut trc
TSC
Tài sn c đnh

Thang Long University Library
LIăMăU
Trong nn kinh t th trng hin nay, các doanh nghip Vit Nam đư và đang có
nhng bc phát trin mnh m c v hình thc và quy mô hot đng sn xut kinh
doanh. Cho đn nay cùng vi chính sách m ca, các doanh nghip đư góp phn quan
trng trong vic thit lp nn kinh t th trng trên đà n đnh và phát trin. Trong đó
doanh nghip thng mi là mt trong nhng thành phn c bn ca h thng các
doanh nghip. Doanh nghip thng mi đóng vai trò là mt mt xích quan trng
trong nn kinh t, là cu ni gia sn xut và tiêu dùng.
Quá trình kinh doanh ca công ty thng mi có th hiu là quá trình cung cp, d
tr và bán ra các loi hàng hóa. Bán hàng là khâu cui cùng và có tính quyt đnh đn
hiu qu ca quá trình kinh doanh. Các chu k kinh doanh ch có th din ra liên tc,
nhp nhàng khi khâu bán hàng đc t chc tt nhm quay vòng vn nhanh, bù đp

đc chi phí b ra đ t đó thc hin mc tiêu cui cùng là thu đc li nhun, tip
tc chu kì kinh doanh tip theo.
Bên cnh đó, trong điu kin kinh t v mô và vi mô luôn bin đng, s cnh tranh
ngày càng gay gt đư khin cho vic tiêu th hàng hóa ca doanh nghip ngày càng
gp nhiu khó khn th thách. Do đó, đ có th đng vng trên th trng, các doanh
nghip phi t chc tt công tác bán hàng, có chin lc tiêu th thích hp đ công ty
ch đng thích ng và nm bt th trng, huy đng mi ngun lc đu t đ có th
thu đc li nhun cao nht. Trong đó k toán bán hàng là mt công c sc bén và
quan trng hàng đu trong quá trình tin hành qun lý hot đng kinh t. Chính vì vy,
vic hch toán k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng là yêu cu ht sc cn
thit ca doanh nghip thng mi.
Qua thi gian thc tp ti Công ty trách nhim hu hn mt thành viên Vit Hng,
t nhng kin thc đư hc và thc t hot đng ti doanh nghip cùng s hng dn
tn tình ca ging viên Ths Nguyn Thanh Thy, em đư la chn, thc hin đ tài:
"Hoàn thinăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquăbánăhƠngăti Công ty trách
nhim huăhnămtăthƠnhăviênăVităHng".ăVi mc đích là làm rõ c s lý lun và
thc hin ca hch toán k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng, tìm hiu quy
trình, nghip v hch toán và tm quan trng ca nó trong doanh nghip. T đó đa ra
nhn xét đánh giá, nhng kin ngh đi vi doanh nghip v k toán bán hàng và xác
đnh kt qu bán hàng ti công ty.
Trong khuôn kh ca khóa lun này, em xin đc phép gii hn ni dung nghiên
cu nh sau:
- iătngănghiênăcu: K toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng ti Công
ty trách nhim hu hn mt thành viên Vit Hng.
- Phmăviănghiênăcu: K toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng ti Công ty
trách nhim hu hn mt thành viên Vit Hng nm 2013
- Mcătiêuănghiênăcu: Tìm hiu và phân tích thc trng, đng thi đa ra gii
pháp v mt lý lun đi vi k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng ti Công ty
trách nhim hu hn mt thành viên Vit Hng.
- Phngăphápănghiênăcu: Thng kê và phân tích s liu thu thp đc trong

quá trình thc tp, các chng t k toán, s sách ti doanh nghip, t đó đa ra nhn
xét và kt lun.
Kt cu khóa lun gm 3 chng:
Chngă1:ăLýălunăcăbnăvăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquăbán hàng
trongădoanhănghipăthngămi
Chngă2:ăThcă trngăkătoánă bánă hƠngă vƠăxácăđnhăktăquăbánăhƠngă tiă
CôngătyăTNHHăMtăThƠnhăViênăVităHng
Chngă3:ăPhngăhngăhoƠnăthinăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquă
bánăhƠngătiăCôngătyăTNHHăMtăThƠnhăViênăVităHng
Do thi gian thc tp và kin thc còn hn ch nên khóa lun ca em không th
tránh khi sai sót. Em rt mong nhn đc nhng ý kin đóng góp ca thy cô và các
cán b công nhân viên trong Công ty TNHH MTV Vit Hng đ bài vit ca em đc
hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên thc hin
Trn Thanh Lam

Thang Long University Library


1
CHNGă1
LụăLUNăCăBNăVăKăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀăXỄCăNHăKTăQUăBỄNă
HÀNGăTRONGăDOANHăNGHIPăTHNGăMI
1.1.ăKháiăquátăchungăvăkătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđnhăktăquăbán hàng trong
doanhănghipăkinhădoanhăthngămi
1.1.1. Mt s khái nim c bn liên quan đn k toán bán hàng và xác đnh kt qu
bán hàng
1.1.1.1. Doanh thu bán hàng và cung cp dch v
Là tng giá tr các li ích kinh t doanh nghip thu đc trong k k toán phát
sinh t các hot đng sn xut kinh doanh thông thng ca doanh nghip góp phn
làm tng vn ch s hu.
Doanh thu bán hàng đc xác đnh khi đng thi tha mưn tt c các điu kin
sau:
- Doanh nghip chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn vi quyn s hu hàng
hóa cho ngi mua.
- Doanh nghip không còn nm gi quyn qun lý, quyn kim soát hàng hóa.
- Doanh thu xác đnh tng đi chc chn.
- Doanh nghip đư thu hay s thu đc li ích kinh t t bán hàng.
- Xác đnh đc chi phí liên quan đn bán hàng.
1.1.1.2. Các khon gim tr doanh thu
- Chit khu thng mi: Là khon chit khu mà doanh nghip bán gim giá
niêm yt cho khách hàng mua hàng vi khi lng ln theo tha thun v chit khu
thng mi đư ghi trong hp đng kinh t mua bán hoc cam kt mua, bán hàng. Có 2
hình thc chit khu thng mi là bt giá và hi khu:
+ Hi khu: Hay còn gi là gim giá đnh k, tc là bên cung cp hàng hoá,

dch v cn c vào hp đng gim giá vi khách quen, khách thng xuyên, hay
khách hàng mua vi khi lng ln mà chi tr gim cc theo đnh k 1, 3, 6
tháng/ln theo tha thun.
+ Bt giá: Là mt dng gim giá bán vi biu giá đư quy đnh. Nó đc áp
dng cho các trng hp: bán li hàng c khi mua hàng mi, bt giá đ gii phóng
hàng chm luân chuyn, thng cho nhng đi lý tham gia vào quá trình h tr tiêu
th
- Gim giá hàng bán: Là khon gim tr cho ngi mua do sn phm, hàng hoá
kém, mt phm cht hay không đúng quy cách theo quy đnh trong hp đng kinh t.
- Hàng bán b tr li: Là s hàng hóa đư xác đnh tiêu th, đư ghi nhn doanh thu
nhng b khách hàng tr li do vi phm các điu kin đư cam kt trong hp đng kinh
t.


2
- Thu GTGT np theo phng pháp trc tip: Là thu gián thu, đc tính trên
khon giá tr tng thêm ca hàng hóa phát sinh trong quá trình sn xut, lu thông đn
tiêu dùng.
- Thu tiêu th đc bit: Là loi thu gián thu, đánh vào mt s loi hàng hóa mà
Nhà nc không khuyn khích tiêu dùng hoc hàng hóa xa x. Mi mt hàng thuc
din chu thu TTB phi chu thu này mt ln, tc là sau khi mt hàng đó đư chu
thu TTB  khâu sn xut thì không phi chu thu ln th 2 khi lu thông trên th
trng. Song đi vi doanh nghip thng mi thì các khon gim tr doanh thu
không có khon thu này.
- Thu xut khu: là loi thu gián thu; đánh vào hàng hóa xut khu. Thu xut
khu đc tính cn c vào s lng tng mt hàng tính thu và thu sut tng mt
hàng.
1.1.1.3. Doanh thu thun
- Là s chênh lch gia doanh thu bán hàng và cung cp dch v vi các khon
gim tr doanh thu.

1.1.1.4. Giá vn hàng bán
- Là giá mua cha thu GTGT ca hàng mua và toàn b chi phí có liên quan đn
vic mua hàng
1.1.1.5. Chi phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip
- Chi phí bán hàng là biu hin bng tin ca toàn b các hao phí v lao đng
sng, lao đng vt hóa và các chi phí cn thit khác phát sinh trong quá trình bo qun
và tiêu th hàng hóa trong k.
- Chi phí qun lý doanh nghip là toàn b chi phí liên quan đn toàn b hot đng
có tính cht chung toàn doanh nghip không th tách riêng cho bt k hot đng nào.
1.1.1.6. Xác đnh kt qu bán hàng
Kt qu bán hàng biu th kt qu cui cùng hay s tin lưi, l t hot đng bán
hàng ca doanh nghip trong mt kì nht đnh. Kt qu bán hàng chính là phn chênh
lch gia doanh thu thun bán hàng vi tr giá vn hàng bán, chi phí bán hàng và chi
phí qun lý doanh nghip. ây là tiêu chí kinh t tng hp quan trng đ đánh giá hiu
qu kinh doanh ca doanh nghip.
1.2.ăCácăphngăthcăbánăhƠngătrongădoanhănghipăthngămi
1.2.1. Phng thc bán buôn
Bán buôn là vic bán hàng hóa vi s lng ln hoc theo lô hàng cho các t
chc và đc thc hin theo 2 phng thc: bán buôn qua kho và bán buôn vn
chuyn thng.


Thang Long University Library


3
1.2.1.1. Bán buôn qua kho
Là phng thc bán buôn mà hàng hóa đc giao t kho ca doanh nghip. Bán
buôn qua kho đc thc hin theo 2 hình thc:
- Bán buôn qua kho theo hình thc giao hàng trc tip: theo hình thc này hàng

hóa đc xut bán và giao trc tip ti kho ca ngi bán cho ngi mua. Hàng hóa
đc ghi nhn là tiêu th khi bên mua đư nhn hàng và chp nhn thanh toán.
- Bán buôn qua kho theo hình thc chuyn hàng: theo hình thc này thì bên bán
xut hàng t kho chuyn đn cho bên mua theo thi gian và đa đim đư ghi trong hp
đng, hàng hóa vn thuc quyn s hu ca doanh nghip bán. Hàng đc coi là tiêu
th khi bên mua đư nhn đc hàng và đư thanh toán hoc chp nhn thanh toán v s
hàng đư nhn, bên bán mt quyn s hu v hàng hóa đó.
1.2.1.2. Bán buôn không qua kho
Là phng thc bán buôn mà hàng hóa đc giao bán ngay t khâu mua hàng
không qua kho ca doanh nghip, chuyn thng đn cho bên mua. Phng thc bán
buôn này đc thc hin theo 2 hình thc:
- Bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán: theo hình thc này
doanh nghip thng mi ch đóng vai trò là trung gian môi gii trong quan h mua
bán, doanh nghip ch phn ánh doanh thu hoa hng môi gii nhn đc, không ghi
nhn các nghip v mua bán nh hình thc trên.
- Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán: doanh nghip thng mi
phi t chc quá trình mua hàng, bán hàng và thanh toán tin hàng vi nhà cung cp
và khách hàng.
+ Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán theo hình thc trc tip
(bán giao tay ba): theo hình thc này doanh nghip thng mi sau khi nhn hàng 
bên bán, giao hàng trc tip cho khách hàng ca mình. Khi bên mua nhn đ hàng,
thanh toán ngay hoc chp nhn thanh toán thì hàng hóa đc coi là tiêu th.
+ Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán theo hình thc chuyn
hàng: theo hình thc này doanh nghip kinh doanh thng mi sau khi mua hàng
chuyn bán thng cho bên mua ti đa đim đư tha thun trc trong hp đng bng
phng tin vn ti ca mình hoc thuê ngoài. Hàng hóa vn thuc quyn s hu ca
doanh nghip. Hàng đc coi là tiêu th khi bên mua đư nhn đc đ hàng, thanh
toán ngay hoc chp nhn thanh toán và doanh nghip mt quyn s hu v hàng hóa
đó.
1.2.2. Phng thc gi hàng đi lý hay kí gi hàng hóa

Theo hình thc này, doanh nghip thng mi là bên giao đi lý giao hàng cho c
s đi lý, ký gi - bên nhn đi lý. Bên nhn đi lý s trc tip bán hàng, thanh toán
tin hàng cho bên giao đi lý và hng hoa hng đi lý. S hàng gi bán vn thuc


4
quyn s hu ca doanh nghip, cha đc coi là tiêu th. S hàng này đc coi là
tiêu th khi doanh nghip nhn đc s tin do bên nhn đi lý thanh toán hoc chp
nhn thanh toán.
Có 2 hình thc bán hàng đi lý:
- i lý bán hàng đúng giá quy đnh: Giá do bên giao đi lý quy đnh, bên nhn
đi lý ch hng hoa hng đi lý.
- i lý mua bán đt đon: bên nhn đi lý hng chênh lch giá bán.
1.2.3. Phng thc bán l
Bán l là phng thc bán hàng vi s lng nh trc tip cho ngi tiêu dùng.
Bán l đc thc hin theo 3 hình thc:
1.2.3.1. Hình thc bán l thu tin tp trung
Theo hình thc này nhân viên thu ngân  quy chuyên làm nhim v thu tin và
vit hóa đn hoc tích kê thu tin giao cho khách hàng đ khách hàng đn nhn hàng
ti quy do nhân viên bán hàng giao. Cui ca bán hàng, nhân viên thu ngân tng hp
tin, kim tin và lp báo cáo, np tin cho th qu. Nhân viên bán hàng cn c vào
hóa đn hoc tích kê, kim kê hàng hóa ti quy và lp Bng kê hàng hóa bán l trong
ca. K toán bán hàng nhn chng t làm cn c đ ghi s.
1.2.3.2. Hình thc bán l thu tin trc tip
Theo hình thc này nhân viên bán hàng trc tip thu tin và giao hàng hóa cho
khách hàng. Cui ca bán hàng, nhân viên bán hàng kim tin và np tim cho th qu
đng thi phi kim kê hàng hóa tai quy sau đó lp Bng kê hàng hóa bán l và lp
báo cáo tin bán hàng trong ca, np cho k toán bán hàng đ ghi s.
1.2.3.3. Hình thc bán tr góp
Theo hình thc này ngi mua đc tr tin hàng thành nhiu ln, nhng ngoài

s tin gc phi tr thêm lưi tr góp. Hình thc này thun li cho khách hàng mua
nhng mt hàng có giá tr ln. Theo hình thc này, khi hàng hóa đc giao cho ngi
mua, hàng hóa bán tr góp đc coi là tiêu th, bên bán ghi nhn doanh thu theo giá
bán tr tin ngay. Khon lưi tr góp đc ghi nhn vào doanh thu cha thc hin và
đc phân b trong thi gian tr góp.
1.3ăCácăphngăphápăxácăđnhăgiáăvnăcaăhƠngăxutăbán
i vi doanh nghip kinh doanh thng mi, tr giá vn hàng xut bán bao gm:
tr giá mua thc t ca hàng xut bán và chi phí thu mua phân b cho hàng xut bán
trong k.
Tr giá vn hàng xut bán đc tính bng 1 trong 4 phng pháp sau:
1.3.1. Phng pháp giá bình quân
Tr giá vn thc t ca hàng xut bán đc tính theo đn giá bình quân và s
lng hàng hóa xut bán trong k.
Thang Long University Library


5
Tr giá vn thc t ca
hàng xut bán
=
S lng hàng hóa
xut bán
*
n giá bình quân

Trong đó đn giá bình quân có th tính theo 2 cách:
- Phng pháp bình quân c k d tr:
n giá bình
quân c k d tr
=

Tr giá thc t ca hàng
tn đu kì
+
Tr giá hàng nhp kho trong kì
S lng hàng tn kho
đu kì
+
S lng hàng nhp kho trong kì
Phng pháp này thích hp vi doanh nghip có ít chng loi hàng hóa nhng s
ln nhp, xut ca mi loi nhiu.
+ u đim: n gin, d làm, gim nh đc vic hch toán chi tit hàng hóa,
không ph thuc vào s ln nhp, xut ca tng loi hàng hóa
+ Nhc đim: Không phn ánh đc s bin đng giá sau mi ln nhp, công
vic tính giá hàng xut kho dn vào cui tháng, đ chính xác không cao, phi tính giá
theo tng loi hàng hóa.
- Phng pháp bình quân sau mi ln nhp

n giá bình quân sau mi
ln nhp
=
Tr giá thc t hàng tn kho sau mi ln nhp
S lng hàng tn kho thc t sau mi ln nhp
Phng pháp này thích hp vi doanh nghip có ít chng loi hàng hóa và s ln
nhp, xut ca mi loi không nhiu.
+ u đim: Xác đnh đc tr giá vn thc t hàng hóa xut bán kp thi.
+ Nhc đim: Khi lng công vic tính toán nhiu, phc tp và phi tính giá
theo tng loi hàng hóa.
1.3.2. Phng pháp Nhp trc Xut trc (FIFO)
Theo phng pháp này, hàng hóa đc tính giá thc t xut kho da trên c s
gi đnh là s hàng nào nhp kho trc thì s đc xut bán trc mt cách tun t. Vì

vy giá ca hàng xut bán là giá ca hàng hóa nhp trc và hàng tn kho còn li cui
kì là giá ca hàng hóa nhp sau cùng.
Phng pháp này thích hp vi doanh nghip có s ln nhp xut không nhiu,
giá c th trng n đnh và có xu hng gim.
- u đim: Có th tính giá hàng xut kho kp thi.
- Nhc đim: Phi tính giá theo tng loi hàng hóa và phi hch toán chi tit
hàng tn kho theo tng loi giá nên tn nhiu công sc, Giá tr hàng xuât kho không
đc phn ánh chính xác, kp thi vi giá c th trng.




6
1.3.3. Phng pháp Nhp sau Xut trc (LIFO)
Theo phng pháp này, hàng hóa đc tính giá thc t xut kho da trên c s
gi đnh là s hàng nào nhp kho sau thì s đc xut bán trc, vì vy giá ca hàng
xut bán là giá ca hàng hóa nhp sau và hàng tn kho còn li cui kì là giá ca hàng
hóa nhp kho đu kì.
- u đim: Tr giá vn thc t ca hàng xut bán phn ánh kp thi vi giá c th
trng.
- Nhc đim: Phi tính giá và hch toán chi tit hàng tn kho theo tng loi nên
tn nhiu thi gian, công sc.
1.3.4. Phng pháp giá thc t đích ếanh
Theo phng pháp này, hàng xut kho ca lô hàng nào s đc tính theo giá thc
t nhp kho đích danh ca lô hàng đó.
Phng pháp này thích hp vi doanh nghip có điu kin bo qun riêng tng lô
hàng nhp kho.
- u đim: Công tác tính giá hàng hóa đc thc hin kp thi và thông qua vic
tính giá hàng hóa xut kho, k toán có th theo dõi đc thi hn bo qun ca tng lô
hàng hóa

- Nhc đim:  thc hin đc phng pháp này thì h thng kho tàng ca
doanh nghip phi cho phép bo qun riêng tng lô hàng hóa nhp kho, qun lý khá
phc tp.
Vic áp dng phng pháp xác đnh giá vn hàng bán nào là tùy thuc vào doanh
nghip quyt đnh, nhng cn bo đm nht quán trong k k toán nm và phi gii
trình trong thuyt minh báo cáo tài chính.
- Phân b chi phí thu mua cho hàng tiêu th:
Chi phí thu mua là các khon chi phí liên quan đn quá trình mua hàng và d tr
kho hàng. Chi phí thu mua bao gm:
+ Chi phí vn chuyn, bc d, bc xp hàng mua.
+ Chi phí thuê kho, bưi cha đng trung gian.
+ Phí, l phí cu đng, phà phát sinh khi mua hàng.
+ Phí hoa hng môi gii liên quan đn mua hàng.
+ Chi phí hao ht trong đnh mc hàng hóa trong quá trình thu mua
Cui k, chi phí thu mua đc phân b cho tr giá vn hàng hóa bán ra trong k
báo cáo 100% mc chi phí thc t hoc phân b theo t l hàng bán ra và hàng tn kho
cui k:



Thang Long University Library


7
Chi phí thu mua
đc phân b
cho hàng bán ra
=
Chi phí thu mua hàng
tn đu k

+

Chi phí thu mua phát
sinh trong k
*
Tr giá mua hàng
hóa xut bán
trong k
Tr giá mua hàng hóa
tn đu k
+
Tr giá mua hàng hóa
mua trong k


1.4.ăNiădungăkătoánăbánăhƠng
1.4.1. Chng t k toán
Hch toán chi tit hàng hóa là vic hch toán kt hp gia th kho và phòng k
toán trên cùng c s các chng t nhp, xut kho nhm đm bo theo dõi cht ch s
hin có và tình hình bin đng tng loi hàng hóa v s lng và giá tr. Trong hot
đng doanh nghip kinh doanh thng mi, các nghip v phát sinh liên quan đn vic
nhp, xut hàng hóa đu phi lp chng t đy đ, kp thi, đúng ch đ quy đnh ca
Nhà nc nhm đm bo c s pháp lý đ ghi s k toán.
Theo ch đ chng t k toán ban hành theo quyt đnh s 15/2006/Q-BTC
ngày 20/3/2006 ca B trng B Tài chính, các chng t k toán bán hàng bao gm:
- Phiu nhp kho (Mu s 01-VT)
- Phiu xut kho (Mu s 02-VT)
- Biên bn kim nghim vt t, công c, sn phm, hàng hóa (Mu s 03-VT)
- Phiu báo vt t còn li cui k (Mu s 04-VT)
- Phiu xut kho kiêm vn chuyn ni b (Mu s 03 PXK-3LL)

- Phiu xut kho hàng gi đi lý (Mu s 04 HDL-3LL)
- Biên bn kim kê vt t, công c, sn phm, hàng hóa (Mu s 05-VT)
- Bng kê mua hàng (Mu s 06-VT)
- Hóa đn GTGT (Mu s 01 GTKT-3LL)
- Hóa đn bán hàng thông thng (Mu s 02 GTTT-3LL)
- Bng kê thu mua hàng hóa mua vào không có hóa đn (Mu s 04/GTGT)
- Bng thanh toán hàng đi lý, ký gi (Mu s 01-BH)
- Th quy hàng (Mu s 02-BH)
1.4.2. Tài khon s ếng
K toán bán hàng s dng các tài khon (TK) ch yu nh: TK156, TK157,
TK611, TK131, TK511, TK512, TK521, TK531, TK532, TK632 và mt s tài khon
liên quan khác.
- TK156 - "Hàng hóa": Phn ánh s hin có và s bin đng ca hàng hóa ti kho,
quy theo giá mua thc t. Tài khon này chi tit theo tng kho, quy, tng loi, nhóm
hàng hóa.
TK156 - "Hàng hóa" đc chi tit thành 3 tài khon cp 2:
+ TK 1561: Giá mua ca hàng hóa
+ TK 1562: Phí mua hàng hóa
+ TK 1567: Hàng hóa bt đng sn (BS)



8
TK 156
- Tr giá vn thc t ca hàng nhp kho
- Chi phí thu mua hàng hóa
- Tr giá hàng hóa nhn vn góp
- Tr giá hàng hóa đư bán b ngi mua
tr li, nhp kho
- Tr giá vn ca hàng hóa tha phát

hin khi kim kê
- Kt chuyn tr giá vn hàng tn kho
cui k t TK 611 (phng pháp
KKK)
- Tr giá vn thc t ca hàng xut kho
- Gim giá hàng mua đc hng
- Tr giá hàng mua tr li ngi bán
- Chit khu thng mi đc hng
- Tr giá vn th t ca hàng hóa b thiu
ht khi kim kê
- Chi phí thu mua đư phân b cho hàng
hóa đư bán trong k
- Kt chuyn tr giá hàng tn kho đu k
sang TK 611 (phng pháp KKK)
SDCK: Tr giá vn ca hàng tn kho
cui k

- TK157 - "Hàng gi bán": Phn ánh s hàng hóa đư gi bán, ký gi, gi đi lý
hoc chuyn đn cho khách hàng trong k, cha đc xác đnh là tiêu th. Tài khon
này đc chi tit cho tng loi hàng.
TK157
- Tr giá hàng hóa gi bán hoc gi đi
lý
- Kt chuyn tr giá vn hàng hóa gi bán
cha xác đnh là tiêu th cui k (KKK)
- Tr giá hàng hóa gi bán đc coi là tiêu
th
- Tr giá hàng gi bán b khách hàng tr li
- Kt chuyn tr giá vn hàng hóa gi bán
cha xác đnh là tiêu th đu k (KKK)

SDCK: Tr giá hàng gi bán cha đc
khách hàng chp nhn thanh toán

- TK 632 - "Giá vn hàng bán": Phn ánh tr giá vn ca hàng hóa đư đc xut
bán trong k. Tài khon này đc m chi tit theo tng loi hot đng, tng loi hàng
bán và không có s d cui k.
TK632
- Tr giá vn ca hàng hóa đư xut bán
trong k
- Chi phí thu mua phân b cho hàng tiêu
th trong k.
- Trích lp d phòng gim giá hàng tn kho
- Tr giá vn thc t ca hàng hóa, xut bán
trong k (phng pháp KKK)
- Tr giá vn ca hàng hóa đư bán b tr li
và các khon ghi gim giá vn hàng bán
khác
- Hoàn nhp d phòng gim giá hàng tn
kho cui nm tài chính
- Kt chuyn tr giá vn hàng hóa đư tiêu
th trong k sang TK 911


Thang Long University Library


9
- TK 611 - "Mua hàng": Tài khon này ch đc áp dng trong doanh nghip
hch toán hàng tn kho theo phng pháp KKK. Tài khon này s dng đ theo
dõi và phn ánh tr giá hàng hóa mua vào và bán ra trong k bng cách ch theo dõi

hàng hóa nhp kho theo nghip v (ghi theo tr giá mua vào) và hàng hóa xut ra
đc xác đnh da trên c s kim kê, đánh giá cui k ( tn kho). Tài khon 611
không có s d cui k.
TK611
- Kt chuyn tr giá hàng tn kho đu k
t TK 156, TK 157, TK 151
- Tr giá thc t hàng mua vào trong k
- Tr giá hàng bán b tr li
- Tr giá thc t ca hàng xut trong k
- Chit khu thng mi, gim giá hàng
bán ca hàng mua đc hng
- Tr giá thc t ca hàng hóa mua vào tr
li cho ngi bán
- Kt chuyn tr giá vn hàng tn kho cui
k v TK 151, TK 156, TK 157


- TK 511 - "Doanh thu bán hàng và cung cp dch v": tài khon này phn ánh
doanh thu bán hàng thc t ca doanh nghip trong k và các khon ghi gim doanh
thu. Tng doanh thu bán hàng có th là tng giá thanh toán (tính thu GTGT theo
phng pháp trc tip), có th là giá cha bao gm thu GTGT (tính thu GTGT theo
phng pháp khu tr). Doanh thu thc t là doanh thu ca hàng hóa đư đc xác đnh
là tiêu th, khách hàng đư tr tin ngay hoc chp nhn thanh toán.
Tài khon 511 cui k không có s d và đc chi tit thành 5 tài khon cp 2:
+ TK 5111: Doanh thu bán hàng hóa
+ TK 5112: Doanh thu bán thành phm
+ TK 5113: Doanh thu cung cp dch v
+ TK 5114: Doanh thu tr cp. tr giá
+ TK 5117: Doanh thu kinh doanh bt đng sn đu t
+ TK 5118: Doanh thu khác

10
TK 511
- S thu phi np (thu TTB, thu XK,
thu GTGT theo phng pháp trc tip)
tính trên doanh thu bán hàng thc t
trong k
- Các khon gim tr doanh thu: chit
khu thng mi, gim giá hàng bán,
hàng bán b tr li
- Kt chuyn doanh thu thun vào TK 911
đ xác đnh kt qu kinh doanh
- Doanh thu bán hàng và cung cp dch v,
doanh thu bt đng sn đu t ca doanh
nghip thc hin trong k hch toán



- TK 512 - "Doanh thu ni b": Tài khon này dùng đ phn ánh doanh thu ca s
sn phm, hàng hoá, dch v tiêu th trong ni b các doanh nghip. Doanh thu tiêu

th ni b là li ích kinh t thu đc t vic bán hàng hoá, sn phm, cung cp dch
v ni b gia các đn v trc thuc hch toán ph thuc trong cùng mt công ty,
tng công ty tính theo giá ni b.
Tài khon 512 không có s d cui k và đc chi tit thành 3 tài khon cp 2:
+ TK 5121: Doanh thu bán hàng hoá
+ TK 5122: Doanh thu bán thành phm
+ TK 5123: Doanh thu cung cp dch v
TK 512
- S thu phi np (thu TTB, thu XK, thu
GTGT theo phng pháp trc tip) tính trên
hàng hóa tiêu th ni b trong k
- Các khon gim tr doanh thu ni b: chit
khu thng mi, gim giá hàng bán, hàng
bán b tr li
- Kt chuyn doanh thu bán hàng ni b vào
TK 911 đ xác đnh kt qu kinh doanh
- Doanh thu bán hàng và cung cp
dch v ni b ca doanh nghip thc
hin trong k hch toán



- TK 521 - "chit khu thng mi": Tài khon này dùng đ phn ánh khon chit
khu thng mi mà doanh nghip đư gim tr, hoc đư thanh toán cho ngi mua
hàng do vic ngi mua hàng đư mua hàng (Sn phm, hàng hoá), dch v vi khi
lng ln và theo tho thun bên bán s dành cho bên mua mt khon chit khu
thng mi (ư ghi trên hp đng kinh t mua bán hoc các cam kt mua, bán hàng)
Tài khon 521 không có s d cui k và đc chi tit thành 3 tài khon cp 2:
+ TK 5211: Chit khu hàng hoá
Thang Long University Library

11
+ TK 5212: Chit khu thành phm
+ TK 5213: Chit khu dch v
- TK 531 - "Hàng bán b tr li": Tài khon này dùng đ phn ánh giá tr ca s
sn phm, hàng hoá b khách hàng tr li do các nguyên nhân: Vi phm cam kt, vi
phm hp đng kinh t, hàng b kém, mt phm cht, không đúng chng loi, quy
cách. Tài khon này không có s d cui k.
- TK 532 - "Gim giá hàng bán": Tài khon này dùng đ phn ánh khon gim giá
hàng bán thc t phát sinh và vic x lý khon gim giá hàng bán trong k k toán.
Gim giá hàng bán là khon gim tr cho ngi mua do sn phm, hàng hoá kém, mt
phm cht hay không đúng quy cách theo quy đnh trong hp đng kinh t. Tài khon
này không có s d cui k.
TK 521, 531, 532
- S chit khu thng mi đư chp nhn thanh
- Doanh thu ca hàng bán b tr li, đư tr li
tin cho ngi mua hoc tính tr vào khon
phi thu ca khách hàng v s sn phm, hàng
hoá đư bán toán cho khách hàng
- Các khon gim giá hàng bán đư chp thun
cho ngi mua hàng do hàng bán kém, mt
phm cht hoc sai quy cách theo quy đnh
trong hp đng kinh t
- Kt chuyn toàn b s chit khu
thng mi, gim giá hàng bán,
doanh thu ca hàng bán b tr li
sang Tài khon 511 “Doanh thu bán
hàng và cung cp dch v” đ xác
đnh doanh thu thun ca k báo

cáo.



1.4.3. Trình t hch toán k toán bán hàng
1.4.3.1. K toán bán hàng trong các doanh nghip hch toán hàng tn kho theo
phng pháp kê khai thng xuyên (KKTX)
Hch toán hàng tn kho theo phng pháp kê khai thng xuyên (KKTX) thì
tình hình nhp, xut, tn kho hàng hóa trên s k toán đc theo dõi, phn ánh thng
xuyên, liên tc, có h thng. Các tài khon hàng tn kho dùng đ phn ánh s hin có,
tình hình bin đng, tng, gim ca hàng hóa nên giá tr hàng hóa trên s k toán có
th xác đnh đc  bt c thi đim nào trong k hch toán.
Phng pháp KKTX thích hp trong các doanh nghip sn xut và các đn v
kinh doanh thng mi các mt hàng có giá tr ln, tn sut nhp, xut kho không
nhiu.
- Trình t hch toán k toán bán hàng ti doanh nghip kinh doanh thng mi
tính thu GTGT theo phng pháp khu tr.




12
S đ 1.1. Phng thc bán buôn hàng hóa qua kho
K/c các khon gim tr DT cui k

TK 1561 TK 632 TK 911 TK511 TK 131 TK 532, 531, 521

DT bán hàng b tr
TK 157 K/c doanh thu li, CKTM, gim giá
thun DT bán hàng

Xut kho Ghi nhn K/c GVHB cha thu
gi bán GVHB
TK 111, 112
Xut kho bán
trc tip TK 3331
TK 1561,157 DT bán hàng
Thu GTGT thu tin
TK 1562 đu ra
Hàng bán
Phân b CPTM b tr li
cho hàng bán ra

Gim thu GTGT khi doanh thu gim

S đ 1.2. Phng thc bán buôn không qua kho có tham gia thanh toán
K/c các khon gim tr DT cui k

TK 111,112,131 TK 632 TK 911 TK511 TK 131 TK 532, 531, 521

DT bán hàng b tr
TK 157 K/c doanh thu li, CKTM, gim giá
thun DT bán hàng
Chuyn thng GVHB cha thu

K/c TK 111, 112
TK 133 GVHB
TK 3331
Thu GTGT Bán hàng
đu vào Thu GTGT thu tin
đu ra

Tr giá vn ca hàng
bán giao tay ba
Gim thu GTGT khi doanh thu gim









Thang Long University Library


13
S đ 1.3. Phng thc bán buôn không qua kho không tham gia thanh toán

TK 5113 TK 111, 112, 131 TK 641

TK 133
TK 3331
Thu GTGT
Thu GTGT đu vào
phi np

Hoa hng môi gii
đc hng Chi phí môi gii

S đ 1.4. Phng thc bán hàng tr góp
TK 1561 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112
DT tính theo
K/c doanh thu thun giá bán tr ngay
Ghi nhn
GVHB S tin thu ngay
K/c GVHB khi bán tr góp
TK 3331

Thu GTGT
phi np TK 131
TK 1562 TK 515

Phân b CPTM K/c DT TK 3387 S tin còn phi
cho hàng bán ra t HTC thu ca khách hàng
Tin lưi Lãi bán hàng
nhn đc tr góp


S đ 1.5. Phng thc bán hàng đi lý, ký gi
Ti đn v giao đi lý
TK 1561 TK 632 TK 911 TK 511 TK 131 TK 641

TK 157 TK 3331
Hoa hng tr cho
Xut kho đi lý
gi bán Ghi nhn K/c GVHB thu GTGT
GVHB phi np TK 133

K/c doanh
thu thun Thu GTGT đu vào

TK 1562 Doanh thu bán hàng TK 111, 112
không thu GTGT
Phân b CPTM Tin hàng thc thu
cho hàng bán ra