giải pháp nâng cao lợi nhuận tại công ty cổ phần thép và vật tư công nghiệp

B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
ăTÀI:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăLIăNHUNăTIăCỌNGă
TYăCăPHNăTHÉPăVÀăVTăTăCỌNGăNGHIP
SINHăVIểNăTHCăHIN :ăNGUYNăQUụăKHỄNH
MÃăSINHăVIểN : A18787
CHUYểNăNGÀNH :ăTÀIăCHệNHă
HÀăNIăậ 2014
B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
ăTÀI:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăLIăNHUNăTIăCỌNGă
TYăCăPHNăTHÉPăVÀăVTăTăCỌNGăNGHIP
Giáoăviênăhngădn : PGS.TS NguynăThăBt
Sinhăviênăthcăhin :ăNguynăQuỦăKhánh
Mƣăsinhăviên : A18787
ChuyênăngƠnh : TƠiăchínhă
HÀăNIăậ 2014
Thang Long University Library
LIăCMăN
Trong quá trình thc tp và hoàn thành khóa lun tt nghip, em đư nhn đc
rt nhiu s giúp đ, tn tình hng dn và góp Ủ nhit tình t nhiu phía.
Trc ht, em xin chân thành cm n s ch bo tn tình ca PGS.TS Nguyn
Th Bt, cô là ngi đư giúp đ, ch bo và đng viên em trong c quá trình thc hin
khóa lun này. Nh có cô mà vi kin thc cng nh kinh nghim còn ít i em đư
hoàn thành đc khóa lun tt nghip này.

Nhân đây, em cng gi li cm n chân thành vi Ban lưnh đo trng i Hc
Thng Long, các thy cô ging dy trong trng đư to điu kin hc tp tt nht,
truyn cho em nhiu cm hng đam mê trong hc tp, xây dng mt môi trng hc
tp lành mnh, giúp em có đc nn tng v chuyên ngành hc nh hin nay đ có th
hoàn thành đ tài nghiên cu này.
 hoàn thành khóa lun này, em cng không quên cm n đn Ban lưnh đo
Công ty C phn Thép và Vt t công nghip. Công ty đư to điu kin thun li giúp
em có nhng t liu thc t đ nghiên cu, áp dng đc lỦ thuyt vào thc tin đ
đúc rút nhiu kinh nghim cho bn thân.
Cui cùng, em xin đc kính chúc các Thy, Cô cùng PGS.TS Nguyn Th Bt
có đc sc khe tt đ tip tc công tác và thành công hn trong s nghip to ln ca
mình. ng kính gi các Bác, các Cô, các Chú, các Anh, các Ch trong Công ty C
phn Thép và Vt t công nghip di dào sc khe, hnh phúc và đt đc nhiu
thành công trong s nghip và cuc sng.
Em xin chân thành cm n!

LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!

Sinh viên


Nguyn QuỦ Khánh

Thang Long University Library
MCăLC

LIăM U
PHNă1. TNGăQUANăCHUNGăVăLIăNHUNăCAăDOANHăNGHIP 1
1.1. KháiănimăvƠăniădungăcăbnăcaăliănhun 1
1.1.1. Khái nim li nhun 1
1.1.2. Kt cu li nhun 2
1.1.3. Ý ngha ca li nhun 3
1.1.3.1. i vi bn thân doanh nghip 3
1.1.3.2. i vi xư hi 3
1.2. Phngă phápă xácă đnhă liă nhună vƠă cácă chă tiêuă liă nhună trongă doanhă
nghip 4
1.2.1. Li nhun t hot đng sn xut kinh doanh 4
1.2.2. Li nhun t hot đng tài chính 8
1.2.3. Li nhun khác 9
1.2.4. Các ch tiêu v li nhun 10
1.2.4.1. T sut li nhun thun trên doanh thu (ROS) 11
1.2.4.2. T sut li nhun thun trên tng tài sn (ROA) 11
1.2.4.3. T sut li nhun thun trên vn ch s hu (ROE) 12
1.3. Cácănhơnătănhăhngătiăliănhunăcaădoanhănghip 14
1.3.1. Nhân t khách quan 14
1.3.1.1. Chính sách kinh t ca Nhà nc 14
1.3.1.2. ng dng khoa hc, k thut và công ngh 15
1.3.1.3. Quan h cung cu và s cnh tranh 15
1.3.1.4. S bin đng ca th trng tin t và lưi sut 16
1.3.1.5. Nhà cung cp 16
1.3.2. Nhân t ch quan 17
1.3.2.1. Quy mô ca doanh nghip 17
1.3.2.2. Trình đ ngun nhân lc 17
1.3.2.3. Tính cht sn phm và tình hình tiêu th sn phm ca doanh nghip 18
1.3.2.4. Giá thành toàn b 19
1.3.2.5. Mi quan h và uy tín ca doanh nghip trên th trng 20

PHNă2. THCăTRNGăLIăNHUNăCAăCỌNGăTYăCăPHNăTHÉPăVÀă
VTăTăCỌNGăNGHIP 21
2.1. GiiăthiuăvăcôngătyăCPăthépăvƠăvtătăcôngănghip 21
2.1.1. Khái quát chung v công ty 21
2.1.2. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty 21
2.1.3. C cu b máy t chc và chc nng nhim v tng ban 22
2.1.4. Khái quát ngành ngh kinh doanh ca công ty 25
2.2. Ktă quă hotă đngă kinhă doanhă caă côngă tyă CPă Thépă vƠă Vtă tă côngă
nghipăquaămtăsănm 26
2.2.1. Khái quát kt qu hot đng kinh doanh ca công ty 26
2.2.2. Khái quát tình hình tài sn – ngun vn ca công ty 30
2.2.3. Mt s ch tiêu tài chính ca công ty 34
2.2.3.1. Ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán 35
2.2.3.2. Ch tiêu đánh giá hiu sut s dng tài sn 37
2.3. ThcătrngăliănhunăcaăcôngătyăCPăThépăvƠăVtătăcôngănghipăgiaiă
đonă2011-2013 38
2.3.1. Li nhun t hot đng sn xut kinh doanh 38
2.3.2. Li nhun t hot đng tài chính 42
2.3.3. Li nhun t hot đng khác 43
2.3.4. Tng hp li nhun ca công ty 44
2.3.5. Các ch tiêu v li nhun 46
2.4. ánhăgiáăcácănhơnătănhăhngăđnăliănhunăcaăcôngătyăCPăThépăvƠă
Vtătăcôngănghip 49
2.4.1. Các nhân t làm tng li nhun ca công ty 49
2.4.1.1. Chính sách bán hàng ca công ty 49
2.4.1.2. Nhà cung cp và mng li tiêu th ca công ty 51
2.4.1.3. Kt cu mt hàng kinh doanh 51
2.4.1.4. Ngun nhân lc 52
2.4.2. Các nhân t làm gim li nhun ca công ty 53

2.4.2.1. Nhân t lưi vay 53
2.4.2.2. nh hng nn kinh t và các chính sách ca Nhà nc 54
2.4.2.3. i th cnh tranh 54
2.4.2.4. Bin đng t giá và giá nguyên liu tng cao 55
Thang Long University Library
PHNă3. GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăLIăNHUNăTIăCỌNGăTYăCăPHNă
THÉPăVÀăVTăTăCỌNGăNGHIP 56
3.1. nhăhngăphátătrinăcaăcôngătyăCPăThépăvƠăVtătăcôngănghip 56
3.1.1. Khái quát môi trng kinh doanh ca công ty CP Thép và Vt t công
nghip 56
3.1.1.1. Thun li 56
3.1.1.2. Khó khn 56
3.1.2. nh hng phát trin ca công ty CP Thép và Vt t công nghip 57
3.1.2.1. Tm nhìn 57
3.1.2.2. Mc tiêu chin lc 57
3.2. Mtă să giiă phátă tngă liă nhună caă côngă tyă CPă Thépă vƠă Vtă tă côngă
nghip 59
3.2.1. Gii phi tng doanh thu 59
3.2.1.1. La chn và s dng hiu qu vn 59
3.2.1.2. Tìm kim th trng mi, đy mnh công tác tiêu th 61
3.2.1.3. a dng hoá hình thc qung cáo sn phm 62
3.2.1.4. Qun lỦ và d tr hàng tn kho 62
3.2.2. Gii pháp gim chi phí 63
3.2.2.1. Qun lỦ các khon phi thu khách hàng 63
3.2.2.2. Qun lỦ tt nguyên liu đu vào 65
3.2.2.3. Qun lỦ tin lng nhân viên 66
3.2.2.4. Tit kim chi phí bán hàng, chi phí qun lỦ doanh nghip 66
3.2.3. Gii pháp khác 66
3.2.3.1. ào to nâng cao trình đ nghip v cho nhân viên 66
3.2.3.2. Tng cng áp dng khoa hc k thut trong qun lỦ 67

3.3. Kinăngh 68
3.3.1. Kin ngh vi Nhà nc 68
3.3.2. Kin ngh vi b, ban ngành chc nng liên quan 69
TÀIăLIUăTHAMăKHO 73
KTăLUN

DANHăMCăVITăTT

KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
BCKQKD
Báo cáo kt qu kinh doanh
CP
C phn
GTGT
Giá tr gia tng
TNDN
Thu nhp doanh nghip
TNHH
Trách nhim hu hn
TSC
Tài sn c đnh
TSL
Tài sn lu đng

Thang Long University Library
DANHăMCăBNGăBIU

Bng 2.1: Báo cáo kt qu kinh doanh ca Công ty giai đon 2011-2013 27
Bng 2.2: Bng Cân đi k toán ca Công ty giai đon 2011-2013 30

Bng 2.3: T trng c cu tài sn ca Công ty giai đon 2011-2013 31
Bng 2.4: T trng ngun vn Công ty giai đon 2011-2013 33
Bng 2.5: Kh nng thanh toán ca Công ty giai đon 2011-2013 35
Bng 2.6: Hiu sut s dng tài sn ca Công ty giai đon 2011-2013 37
Bng 2.7: Li nhun t hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty giai đon 2011-
2013 38
Bng 2.8: Li nhun t hot đng tài chính ca Công ty giai đon 2011-2013 42
Bng 2.9: Li nhun t hot đng khác ca Công ty giai đon 2011-2013 43
Bng 2.10: Tng hp li nhun ca Công ty giai đon 2011-2013 44
Bng 2.11: Các ch tiêu v li nhun ca Công ty giai đon 2011-2013 46
Bng 2.12: Ch tiêu ROA theo Dupont ca Công ty giai đon 2011-2013 47
Bng 2.13: Ch tiêu ROE theo Dupont ca Công ty giai đon 2011-2013 48
Bng 2.14: Các nhà sn xut cung cp hàng ca Công ty giai đon 2011-2013 51
Bng 2.15: Kt cu mt hàng kinh doanh thép ca Công ty giai đon 2011-2013 52
Bng 2.16: C cu và chi phí lưi vay ca Công ty giai đon 2011-2013 53


DANHăMCăSă,ăBIUă

S đ 2.1: B máy t chc và qun lỦ ca Công ty 23
Biu đ 2.1: Tc đ tng doanh thu ca Công ty giai đon 2011-2013 26
Biu đ 2.2: Tc đ tng li nhun sau thu Công ty giai đon 2011-2013 29
Biu đ 2.3: C cu và tng trng tài sn ca Công ty giai đon 2011-2013 31
Biu đ 2.4: C cu và t trng Ngun vn Công ty giai đon 2011-2013 33
Biu đ 2.5: Kh nng thanh toán ti Công ty giai đon 2011-2013 36
Biu đ 2.6: Li nhun t các hot đng ca Công ty giai đon 2011-2013 45
Biu đ 2.7: Tc đ tng các ch tiêu li nhun ca Công ty giai đon 2011-2013 49


LIăMăU

1. LỦădoăchnăđătƠi
Trong nn kinh t th trng khi tin hành bt c mt hot đng kinh doanh nào,
mi doanh nghip đu phi tính toán đn li nhun mà doanh nghip có th thu t hot
đng đó. Bi di tác đng mnh m bi các yu t kinh t - xư hi, các doanh nghip
mun tn ti và phát trin phi ly hiu qu kinh t làm mc tiêu hàng đu. Chính vì
vy li nhun đc coi là tiêu chí quan trng, là mc tiêu cui cùng ca mi doanh
nghip đu phi hng ti.
Ch khi nào doanh nghip có li nhun thì mi có điu kin tích ly đ tái đu
t m sn xut m rng hot đng sn xut kinh doanh, thc hin các vn đ phúc
li đi vi công nhân viên và đi vi xư hi. T đó nâng cao uy tín và v th ca
doanh nghip trên thng trng cng nh không ngng đáp ng nhu cu ngày càng
cao ca xư hi. Bit đc tm quan trng ca li nhun, song làm th nào đ mang
li li nhun và li nhun đt mc cao li là mt bài toán khó. Do vy, các bin pháp
đ nâng cao li nhun là yêu cu thit yu có tm quan trng đc bit đi vi các
doanh nghip.
Công ty C phn Thép và Vt t công nghip cng không nm ngoài xu th đó.
Trong quá trình hình thành và phát trin ca mình Công ty đư có nhiu bc tin mnh
m, không ngng đi mi và ln mnh đt đc v th vng chc trên th trng kinh
doanh. Tuy nhiên, bên cnh đó Công ty còn tn ti mt s vn đ cn đc khc phc
đòi hi cn có nhng bin pháp cn thit đ ci thin trong thi gian ti nhm nâng
hiu qu kinh doanh, cui cùng là nâng cao đc li nhun ca Công ty.
Nhn thc đc tm quan trng ca li nhun đi vi s ln mnh ca doanh
nghip, trên c s lỦ lun kt hp vi thc tin qua thi gian thc tp ti Công ty C
phn Thép và Vt t công nghip, em đư chn đ tài: “Giiăphápănơngăcaoăliănhună
tiăCôngătyăCăphnăThépăvƠăVtătăcôngănghip” làm đ tài khóa lun tt nghip.
2. Mcăđíchănghiênăcu
Phân tích, đánh giá thc trng li nhun ca doanh nghip, t đó đ xut mt s
gii pháp làm tng li nhun ca công ty C phn Thép và Vt t Công nghip.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
 i tng nghiên cu: tình hình li nhun ti công ty C phn Thép và Vt t

Công nghip.
 Phm vi nghiên cu: a ra tng quan chung ca li nhun và các gii pháp
nhm nâng cao li nhun ti doanh nghip.
 Thi gian nghiên cu: s liu trong 3 nm 2011, 2012, 2013.
Thang Long University Library
4. Phngăphápănghiênăcu.
Phng pháp nghiên cu ch yu trong lun vn ch yu là phng pháp phân
tích, tng hp, khái quát hoá da trên c s các s liu đc cung cp và tình hình
thc t ca Công ty.
5. Ktăcuăcaăkhóaălun
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, lun vn gm ba
phn:
PHNă1: TNG QUAN CHUNG V LI NHUN CA DOANH NGHIP
PHNă2: THC TRNG V LI NHUN CA CÔNG TY C PHN THÉP
VẨ VT T CÔNG NGHIP
PHNă3: GII PHÁP NÂNG CAO LI NHUN TI CÔNG TY C PHN
THÉP VẨ VT T CÔNG NGHIP


1

PHNă1. TNG QUAN CHUNG V LI NHUN CA DOANH NGHIP
1.1. KháiănimăvƠăniădungăcăbnăcaăliănhun
1.1.1. Khái nim li nhun
Lch s đư ghi nhn rt nhiu nhng quan đim ca các nhà kinh t hc v li
nhun, các lỦ lun đó đư ch ra đc nhng khái nim c bn và tng quát ca li
nhun. K tha nhng quan đim, lỦ lun t nhng nhà kinh t hc c đin kt hp vi
vic nghiên cu, tìm hiu v nn sn xut t bn ch ngha, C.Mác là ngi đu tiên
ch rõ đc quan đim và ngun gc ca li nhun mt các khoa hc, sâu sc, hn th
na nó còn có Ủ ngha c v kinh t và chính tr. Theo ông thì: “Giá tr thng d hay

cái phn tri lên trong toàn b giá tr ca hàng hóa, trong đó lao đng thng d hay lao
đng không đc tr công ca công nhân đư đc vt hóa thì gi là li nhun.”
C.Mác đư ch ra rng li nhun là hình thái chuyn hoá ca giá tr thng d, li
nhun và giá tr thng d có s ging nhau v lng và khác nhau v cht. V lng,
nu giá c hàng hoá bng giá tr ca nó thì lng li nhun bng lng giá tr thng
d, nu giá c hàng hoá không đng nht vi giá tr ca nó thì mi t bn cá bit có
th thu đc lng li nhun ln hn hoc nh hn giá tr thng d, nhng trong toàn
xư hi thì tng s li nhun luôn bng tng s giá tr thng d. V cht, giá tr thng
d là ni dung bên trong đc to ra trong lnh vc sn xut, là khon dôi ra ngoài giá
tr t bn kh bin và do sc lao đng đc mua t t bn kh bin to ra. Còn li
nhun là hình thc biu hin bên ngoài ca giá tr thng d thông qua trao đi, phm
trù li nhun đư xuyên tc, che đy đc ngun gc quan h bóc lt t bn ch ngha.
Nhà kinh t hc hin đi P.A.Samuelson và W.D.Nordhaus thì đnh ngha rng:
“Li nhun là mt khon thu nhp dôi ra bng tng s thu tr đi tng s đư chi” hoc
c th hn là “Li nhun đc đnh ngha nh là khon chênh lch gia tng thu nhp
ca mt công ty và tng chi phí”.
Tóm li: Li nhun ca doanh nghip là s tin chênh lch gia doanh thu và chi
phí mà doanh nghip b ra đ đt đc doanh thu đó. Li nhun đc xem là mt ch
tiêu cht lng tng hp phn ánh toàn b kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip. Trong nn kinh t th trng, li nhun đc xem là mc đích kinh
doanh ca doanh nghip và là mt ch tiêu cht lng đ đánh giá hiu qu kinh t ca
các hot đng doanh nghip.
Công thc tng quát đ xác đnh li nhun:
Li nhun =  Doanh thu -  Chi phí
Trong đó: Tng doanh thu là toàn b s tin s thu đc do tiêu th sn phm,
cung cp dch v, hot đng tài chính và các hot đng khác ca doanh nghip.
Thang Long University Library
2

Tng chi chí: là s tin phi tr đ thc hin các hot đng kinh t nh sn xut,

giao dch, nhm mua đc các loi hàng hóa, dch v cn thit cho quá trình sn
xut và kinh doanh.
1.1.2. Kt cu li nhun
Trong nn kinh t th trng thc t cho thy các doanh nghip rt nng đng
trong vic đu t sao cho đng vn ca doanh nghip đc s dng mt các hiu qu
nht. Hot đng ca doanh nghip trong mt kì kinh doanh không ch đn thun là các
hot đng kinh doanh theo đúng nh đng kỦ ngành ngh kinh doanh vi c quan
pháp lut, mà còn bao gm nhiu hot đng khác có tính cht thng xuyên hoc
không thng xuyên. Do đó li nhun ca doanh nghip thu đc cng phong phú và
đa dng theo phng thc đu t ca mi danh nghip. C th, li nhun ca doanh
nghip đc chia thành ba b phn:
Liănhunăcaă
doanhănghip
=
Liănhunătă
hotăđngăsnă
xutăkinhădoanh
+
Liănhunătăhotă
đngătƠiăchính
+
Liănhunăkhác
Li nhun t hot đng sn xut kinh doanh: là khon chênh lch gia doanh
thu tiêu th sn phm, dch v và chi phí đư b ra ca khi lng sn phm hàng hoá
dch v. Li nhun t hot đng sn xut kinh doanh chim t trng chính trong tng
li nhun ca doanh nghip, nó th hin hot đng đu t ch yu ca doanh nghip.
Li nhun t hot đng tài chính: là khon chênh lch gia các khon thu và
chi có tính cht nghip v tài chính hoc kinh doanh v vn đem li. Các hot đng
nghip v tài chính gm các hot đng cho thuê tài chính, hot đng mua bán chng
khoán, mua bán ngoi t, lưi tin gi ngân hàng thuc vn kinh doanh ca doanh

nghip, lưi cho vay vn, li tc c phn và hoàn nhp s d khon d phòng gim giá
đu t chng khoán và li nhun thu đc t vic phân chia kt qu hot đng liên
doanh, liên kt ca doanh nghip vi đn v khác.
Li nhun khác: là khon chênh lch gia thu nhp và chi phí ca các hot đng
khác ngoài các hot đng nêu trên. Li nhun khác là khon li nhun mà doanh
nghip không d tính trc hoc có d tính đn nhng ít có kh nng thc hin hay là
nhng khon li nhun này không mang tính cht thng xuyên.
Vic xem xét cu ca li nhun có Ủ ngha quan trng trong vic cho ta thy
đc các hot đng to ra li nhun. T đó, đánh giá kt qu ca tng hot đng, tìm
ra các mt tích cc cng nh tn ti trong tng hot đng, đ ra các gii pháp kinh
doanh tp trung vn mt cách hp lỦ và ti u nhm khai thác trit đ tim nng ca
hot đng kinh doanh. T nhng đánh giá, phân tích doanh nghip có quyt đnh đu
t ti u cho các hot đng nhm mang li tng li nhun cao nht có th đt đc.
3

1.1.3. Ý ngha ca li nhun
1.1.3.1. i vi bn thân doanh nghip
Li nhun ca doanh nghip có Ủ ngha rt ln đi vi toàn b hot đng ca
doanh nghip, vì li nhun có tác đng đn mi hot đng và có nh hng trc tip
đn tình hình tài chính ca doanh nghip. Khi nhìn nhn đánh giá hiu qu hot đng
ca doanh nghip ch tiêu đu tiên cn phi quan tâm đó là li nhun, li nhun cao
chng t doanh nghip đó hot đng sn xut kinh doanh đt hiu qu tt và ngc li.
Hiu qu hot đng sn xut kinh doanh đc th hin qua các yu t chính là mc
np ngân sách nhà nc, đi sng cán b nhân viên và m rng sn xut kinh doanh.
Mc đích sau cùng ca doanh nghip là tng li nhun và gim chi phí, mc đích
ca ngi lao đng là có thu nhp cao. Mà thu nhp ca ngi lao đng, công nhân
viên li là chi phí ca doanh nghip. iu này không hoàn toàn là mâu thun bi khi
doanh nghip b tin ra thuê sc lao đng là thc hin đu t vào sn xut kinh doanh
nhm tìm kim li nhun. Chi phí thuê lao đng s đc bù đp  kt qu lao đng,
nng sut lao đng đc ci thin là điu kin đ doanh nghip tng li nhun. Khi

doanh nghip có li nhun, nó s là ngun tích ly quan trng đ doanh nghip b
xung vn c đnh và vn lu đng, to điu kin đ m rng sn xut kinh doanh và
bù đp nhng thit hi trong kinh doanh. S dng các ngun vn do li nhun đ li
giúp doanh nghip mua sm máy móc thit b, đi mi quy trình công ngh và cng
chính t ngun vn này mà doanh nghip không ngng nâng cao đi sng cán b nhân
viên v mi mt, là đòn by kích thích ngi lao đng đóng góp cho doanh nghip, t
đó thúc đy sn xut kinh doanh phát trin c chiu rng ln chiu sâu.
Không nhng th, li nhun khng đnh v trí ca doanh nghip trên thng
trng. Doanh nghip có li nhun cao chng t doanh nghip hot đng có hiu qu,
s dng vn kinh doanh hp lỦ, trình đ qun lỦ tt, k nng, tay ngh ca nhân viên
có trình đ cao, đa ra th trng ngày càng nhiu sn phm cht lng cao, giá c hp
lỦ. Nh vy mà uy tín, th lc ca doanh nghip ngày càng tng cao và đc khách
hàng, đi tác tín nhim, t đó hot đng sn xut kinh doanh ngày càng thun li, hàng
hóa tiêu th nhanh hn và doanh nghip s d dàng huy đng vn bng cách s dng
các công c tài chính nhm m rng hot đng sn xut kinh doanh.
1.1.3.2. i vi xư hi
Li nhun ca doanh nghip ca doanh nghip không ch là mt b phn ca thu
nhp thun túy ca doanh nghip mà đng thi là ngun thu quan trng ca ngân sách
cho Nhà nc thông qua vic thu thu thu nhp doanh nghip nh vy mà nhà nc có
ngun vn đ xây dng c s h tng, to dng môi trng kinh doanh tt hn cho
doanh nghip và góp phn hoàn thành nhng ch tiêu kinh t ậ xư hi ca đt nc.
Thang Long University Library
4

Trong phm vi toàn b nn kinh t quc dân, li nhun là ngun tích ly c bn
đ tái sn xut nn kinh t xư hi. Mi doanh nghip là mt t bào ca nn kinh t,
thc hin tái sn xut m rng nh vn tích ly đc t li nhun, vi li nhun cao
lng tích ly s ln và tái sn xut m rng s đc thc hin mt cách d dàng, t
đó làm cho nn kinh t ngày càng phát trin. Phn li nhun mà doanh nghip đóng
cho nhà nc s đc dùng đ xây dng c s h tng, xây dng các công trình phúc

li xư hi, gii quyt công n vic làm, tng thu nhp cho ngi lao đng nhm nâng
cao đi sng cho nhân dân, xây dng xư hi ngày càng phát trin, vn minh.
Thông qua vic thu thu t li nhun mà doanh nghip to ra, vic s dng
nhng khon thu đó là mt trong nhng thc đo phn ánh tính hiu qu ca các chính
sách qun lỦ v mô ca Nhà nc. Các chính sách v mô đúng đn s to điu kin
thun li cho các hot đng kinh doanh ca doanh nghip hot đng tt hn, do đó s
cho phép doanh nghip nâng cao đc li nhun t các hot đng ca mình. Ngc
li, nu chính sách v mô không phù hp, tác đng tiêu cc ti hot đng ca doanh
nghip s kìm hưm s phát trin ca doanh nghip, gây thua l hay nh hng không
tt ti li nhun mà doanh nghip đt đc.
1.2. Phngăphápăxác đnhăliănhunăvƠăcácăchătiêuăliănhunătrongădoanhănghip
1.2.1. Li nhun t hot đng sn xut kinh doanh
Công thc xác đnh li nhun t hot đng sn xut kinh doanh:
Liă nhună tă hotă đngă
snăxutăkinhădoanh
=
Doanhă thuă thună tă hotă
đngăsnăxutăkinhădoanh
-
Chiăphíătăhotăđngă
snăxutăkinhădoanh
Trong đó doanh thu thun hot đng sn xut kinh doanh đc xác đnh:
Doanh thu thun
=
Doanh thu bán hàng
và cung cp dch v
-
Các khon gim
tr doanh thu
-

Thu phi np
(nu có)
i vi doanh nghip tính thu GTGT theo phng pháp khu tr, doanh thu bán
hàng cng nh tr giá nguyên vt liu mua vào đ sn xut ra thành phm đem bán đu
đc hch toán không bao gm thu GTGT. Phn thu GTGT này dùng đ khu tr vi
s thu GTGT đu ra ca tr giá nguyên vt liu mà doanh nghip đư mua vào dùng đ
sn xut. Nu thu sut thu GTGT ghi trên hoá đn mua vào cao hn thu sut đư đc
quy đnh ti các vn bn quy phm pháp lut v thu GTGT thì khu tr thu đu vào
theo thu sut quy đnh ti các vn bn quy phm pháp lut v thu GTGT.
Vi doanh nghip hch toán thu GTGT trc tip, thu phi np theo phng
pháp trc tip không phi thu gián thu, s thu phi np s tr vào doanh thu thun
cui k đ xác đnh kt qu kinh doanh. Thu phi np theo phng pháp khu tr
đc theo dõi riêng nên không nh hng đn doanh thu thun cui k vì th tính thu
5

theo phng pháp trc tip s có hin tng đánh trùng thu. Tính thu GTGT theo
phng pháp trc tip thng đc áp dng đi vi nhng c s kinh doanh không có
t cách pháp nhân, nhng c s kinh doanh h gia đình,ầ.và s dng hóa đn bán
hàng thông thng (không tính thu) đ hch toán.
Cách xác đnh c th các khon mc:
 Doanh thu thun: là chênh lch gia tng doanh thu vi các khon gim tr
doanh thu và thu phi np (nu có).
 Doanh thu bán hàng và cung cp dch v đc xác đnh da theo giá tr hp lỦ
ca các khon đư thu đc bng tin hoc s thu đc tin t các giao dch và nghip
v phát sinh doanh nh nh bán sn phm, hàng hóa, bt đng sn đu t, cung cp
dch v.
Các khon gim tr doanh thu gm:
 Chit khu thng mi: Là các khon doanh nghip bán gim giá niêm yt
sn phm, dch v cho khách hàng mua hàng vi s lng ln.
 Gim giá hàng bán: Là s tin gim tr cho khách hàng ngoài hóa đn hay hp

đng cung cp dch v do các nguyên nhân đc bit nh hàng kém cht lng,
không đúng quy cáchầ Ngoài ra sn phm, dch v đc gim giá do u tiên
cho khách hàng có quan h lâu nm vi doanh nghip mua s lng ln hoc
đang trong dp khuyn mi.
 Hàng bán b tr li: là giá tr ca s sn phm, hàng hoá b khách hàng tr li
do các nguyên nhân nh vi phm cam kt, vi phm hp đng kinh t, hàng b
kém, mt phm cht, không đúng chng loi, quy cách mu mư.
 Các khon thu phi np (nu có): thu tiêu th đc bit, thu xut nhp khu,
thu giá tr gia tng theo phng pháp trc tip đc tính trên doanh thu bán hàng và
cung cp dch v thc t mà doanh nghip đư thc hin trong mt k k toán,.
Chi phí hot đng sn xut kinh doanh đc xác đnh:
Chi phí sn xut
kinh doanh
=
Giá vn
hàng bán
+
Chi phí qun lỦ
doanh nghip
+
Chi phí bán hàng
C th:
 Giá vn hàng bán: là tr giá vn ca sn phm, hàng hoá, dch v, bt đng sn
đu t; giá thành sn xut ca sn phm bán trong k. Ngoài ra, trong giá vn hàng
bán còn bao gm tt c các khon chênh lch gia d phòng gim giá hàng tn kho
phi lp  cui niên đ k toán nm nay ln hn so vi nm trc, các khon hao ht,
mt mát ca hàng tn kho sau khi đư tr phn bi thng do các tác nhân gây ra và chi
phí sn xut chung phân b đc ghi nhn là chi phí sn xut kinh doanh trong kì.
Thang Long University Library
6

Trng hp khon d phòng gim giá hàng tn kho đc lp  cui niên d k toán
nm nay nh hn nm trc thì chênh lch ln hn phi đc ghi vào khon gim giá
vn hàng bán.
Giá vn hàng bán đi vi doanh nghip sn xut: là giá thành sn xut sn phm,
lao v, tiêu th trong k bao gm:
 Chi phí nguyên vt liu trc tip.
 Chi phí nhân công trc tip.
 Chi phí tiêu hao hot lc, máy móc.
 Chi phí sn xut chung.
Giá vn hàng bán vi doanh nghip thng mi: là chi phí mua hàng hóa t nhà
sn xut đ tiêu th trong k bao gm:
 Giá mua hàng hóa t nhà cung cp tiêu th trong kì.
 Chi phí phát sinh trong quá trình mua hàng nh: chi phí vn chuyn, bc d,
đóng gói bao bìầ phân b cho hàng hóa tiêu th trong kì.
 Chi phí qun lỦ doanh nghip: là chi phí biu hin bng tin ca toàn b hao
phí có liên quan đn vic t chc, qun lỦ, điu hành hot đng sn xut kinh doanh và
qun lỦ hành chính ca doanh nghip. Trong điu kin bình thng, nhng khon chi
phí này tng đi n đnh qua các k kinh doanh. Tuy nhiên, chi phí này cng đc
phân b tng xng vi lng hàng hóa tiêu th trong k. Chi phí qun lỦ doanh
nghip bao gm:
 Chi phí nhân viên qun lý: gm các khon tin lng, tin công phi tr trc
tip cho nhân viên qun lỦ và các khon trích theo lng theo quy đnh.
 Chi phí vt liu qun lý: chi phí vt liu xut dùng cho công tác qun lỦ
doanh nghip nh vn phòng phm,ầ vt liu s dng cho vic sa cha
cho b phn qun lỦ.
 Chí phí đ dùng vn phòng: chi phí dng c, đ dùng vn phòng dùng cho
công tác qun lỦ.
 Chi phí khu hao TSC: Phn ánh chi phí khu hao TSC dùng chung cho
doanh nghip nh nhà ca làm vic ca các phòng ban, kho tàng, vt kin

trúc, phng tin vn ti truyn dn, máy móc thit b qun lỦ dùng trên vn
phòng,
 Thu phí và l phí: chi phí v thu, phí và l phí nh: thu môn bài, tin thuê
đt, và các khon phí, l phí khác.
7

 Chi phí d phòng: Phn ánh các khon d phòng phi thu khó đòi, d phòng
phi tr tính vào chi phí sn xut, kinh doanh ca doanh nghip.
 Chi phí dch v mua ngoài: các chi phí dch v mua ngoài phc v cho công
tác qun lỦ doanh nghip; các khon chi mua và s dng các tài liu k
thut, bng sáng ch, (Không đ tiêu chun ghi nhn TSC) đc tính
theo phng pháp phân b dn vào chi phí qun lỦ doanh nghip; tin thuê
TSC, chi phí tr cho nhà thu ph.
 Chi phí bng tin khác: các chi phí khác thuc qun lỦ chung ca doanh
nghip, ngoài các chi phí đư k trên, nh: Chi phí hi ngh, tip khách, công
tác phí, tàu xe, khon chi cho lao đng n.
 Chi phí bán hàng: là chi phí biu hin bng tin ca toàn b các hao phí phát
sinh trong quá trình bán sn phm hàng hóa, cung cp dch v và các chi phí cn thit
khác trong k ca doanh nghip. Chi phí bán hàng bao gm:
 Chi phí nhân viên: là các khon phi tr cho nhân viên bán hàng, nhân viên
đóng gói, vn chuyn, bo qun sn phm, hàng hoá, bao gm tin lng,
tin n gia ca, tin công và các khon trích bo him xư hi, bo him y t,
kinh phí công đoàn,
 Chi phí vt liu, bao bì: các chi phí vt liu, bao bì xut dùng cho vic gi
gìn, tiêu th sn phm, hàng hoá, dch v, nh chi phí vt liu đóng gói sn
phm, hàng hoá, chi phí vt liu, nhiên liu dùng cho bo qun, vn chuyn
sn phm, hàng hoá trong quá trình tiêu th, vt liu dùng cho sa cha, bo
qun TSC, dùng cho b phn bán hàng.
 Chí phí dng c, đ dùng: chi phí v công c, dng c phc v cho quá trình
tiêu th sn phm, hàng hoá nh dng c đo lng, phng tin tính toán,

phng tin làm vic.
 Chi phí khu hao TSC: chi phí khu hao TSC  b phn bo qun, bán
hàng, nh nhà kho, ca hàng, bn bưi, phng tin bc d, vn chuyn,
phng tin tính toán, đo lng, kim nghim cht lng.
 Chi phí bo hành: các khon chi phí bo hành sn phm, hàng hoá đư cam
kt trong hp đng nh cho phí sa cha, thay th linh kin h hng.
 Chi phí dch v mua ngoài: Phn ánh các chi phí dch v mua ngoài phc v
cho bán hàng nh chi phí thuê ngoài sa cha TSC phc v trc tip cho
khâu bán hàng, tin thuê kho, thuê bưi, vn chuyn sn phm, tin tr hoa
hng cho đi lỦ bán hàng, cho đn v nhn u thác xut khu.
Thang Long University Library
8

 Chi phí bng tin khác: các chi phí bng tin khác phát sinh trong khâu bán
hàng ngoài các chi phí đư k trên nh chi phí tip khách  b phn bán hàng,
chi phí gii thiu sn phm, hàng hoá, qung cáo, chào hàng, chi phí hi
ngh khách hàng.
V bn cht, chi phí qun lỦ doanh nghip và chi phí bán hàng không làm tng
thêm giá tr s dng ca hàng hóa. Nó là nhng chi phí phc v gián tip cho sn xut
kinh doanh không đc tin hành mt cách liên tc. Hai loi chi phí này đc xem là
chi phí thi k, chi phí làm gim trc tip li nhun trong k ca doanh nghip.
1.2.2. Li nhun t hot đng tài chính
Ngoài lnh vc sn xut kinh doanh, các doanh nghip còn tham gia vào hot
đng tài chính nhm mc đích s dng hiu qu đng vn, tng thu nhp và nâng cao
hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Li nhun hot đng tài chính đc xác đnh
theo công thc sau:
Liănhun t hotă
đngătƠiăchính
=
Doanhăthuăhotăđngă

tƠiăchính
-
Chiă phíă hotă đngă
tƠiăchính
Doanh thu hot đng tài chính bao gm các khon sau:
 Tin lưi: Lưi cho vay, lưi tin gi Ngân hàng, lưi bán hàng tr chm, tr góp,
lưi đu t trái phiu, tín phiu, c tc li nhun đc chia.
 Thu nhp v hot đng đu t mua, bán chng khoán ngn hn, dài hn.
 Thu nhp v thu hi hoc thanh lỦ các khon vn góp liên doanh, đu t vào
công ty liên kt, đu t vào công ty con, đu t vn khác.
 Thu cho thuê tài chính tài sn c đnh.
 Thu nhp v các hot đng đu t khác.
 Lưi t giá hi đoái.
 Chênh lch lưi do bán ngoi t.
 Chênh lch lưi chuyn nhng vn.
 Các khon doanh thu hot đng tài chính khác.
Chi phí hot đng tài chính bao gm các khon sau:
 Chi phí lưi tin vay, lưi mua hàng tr chm, lưi thuê tài sn thuê tài chính.
 Chi phí góp vn liên doanh, liên kt.
 L bán ngoi t.
 Chit khu thanh toán cho ngi mua.
 Các khon l do thanh lỦ, nhng bán các khon đu t.
9

 L t giá hi đoái phát sinh trong k ca hot đng kinh doanh.
 L t giá hi đoái do đánh giá li cui nm tài chính các khon mc tin t
có gc ngoi t ca hot đng kinh doanh.
 D phòng gim giá đu t chng khoán.
Trong các doanh nghip thì hu nh li nhun t hot đng tài chính không
chim t l cao trong tng li nhun ca doanh nghip nhng nó cng đóng vai trò khá

quan trng góp phn nâng cao li nhun cho doanh nghip trong mi kì kinh doanh.
Doanh nghip luôn tìm mi cách đ nâng cao hiu qu s dng vn, tng li nhun
cho doanh nghip bng rt nhiu hình thc đu t. Do đó hot đng đu t tài chính
đc các nhà qun tr rt quan tâm, nu thc s qun lỦ tt và đu t tài chính có hiu
qu thì li nhun mang li t hot đng tài chính s chim mt t trng đáng k trong
tng li nhun ca doanh nghip.
1.2.3. Li nhun khác
Li nhun khác thng là nhng khon lưi phát sinh không thng xuyên, doanh
nghip không d kin trc nhng ít có kh nng thc hin đc. Nhng khon li
nhun khác có th do ch quan hoc khách quan mang đn. Li nhun khác đc xác
đnh theo công thc:
Liănhunăkhác
=
Thuănhp khác
-
Chiăphíăkhác
Thu nhp khác ca doanh nghip bao gm:
 Thu nhp t nhng bán, thanh lỦ TSC.
 Chênh lch lưi do đánh giá li vt t, hàng hoá, tài sn c đnh đa đi góp
vn liên doanh, đu t vào công ty liên kt, đu t dài hn khác.
 Thu nhp t nghip v bán và thuê li tài sn.
 Thu tin đc pht do khách hàng vi phm hp đng.
 Thu các khon n khó đòi đư x lỦ xoá s.
 Các khon thu đc ngân sách nhà nc hoàn li.
 Thu các khon n phi tr không xác đnh đc ch.
 Các khon tin thng ca khách hàng liên quan đn tiêu th hàng hoá, sn
phm, dch v không tính trong doanh thu.
 Thu nhp quà biu, quà tng bng tin, hin vt ca các t chc, cá nhân
tng cho doanh nghip.
 Các khon thu nhp khác ngoài các khon nêu trên.

Thang Long University Library
10

Chi phí khác ca doanh nghip bao gm:
 Chi phí thanh lỦ, nhng bán TSC và giá tr còn li ca TSC thanh lỦ và
nhng bán TSC.
 Chênh lch l do đánh giá li vu t, hàng hoá, TSC đa đi góp vn liên
doanh, đu t vào công ty liên kt, đu t dài hn khác.
 Tin pht do vi phm hp đng kinh t.
 B pht thu, truy np thu.
 Chi cho vic thu hi các khon n thu khó đòi đư xóa s k toán.
 Các khon chi phí do k toán ghi nhm hay b sót khi vào s.
 Các khon chi phí khác.
Li nhun khác thng chim mt t l nh trong tng li nhun ca doanh
nghip. Li nhun hot đng này thng rt khó d báo trc do vy vic nâng cao li
nhun này không phi mc tiêu hàng đu trong doanh nghip.  nâng cao li nhun
khác các doanh nghip thng có xu hng tìm cách gim các khon chi phí khác hn
là làm tng thu nhp khác.
Nh vy, tng hp li ta có li nhun trc thu thu thu nhp doanh nghip và
đc tính nh sau:
LiănhunătrcăthuăTNDNă=ăLiănhunătăhotăđngăsnăxutăkinhă+ăLiă
nhunătăhotăđngătƠiăchínhă+ăLiănhunăkhác
Sau đó ta có th xác đnh li nhun sau thu ca doanh nghip trong k nh sau:
ThuăTNDN =ăTngăliănhunătínhăthuăxăThuăsutăthuăTNDN
LiănhunăsauăthuăTNDN
=
LiănhunătrcăthuăTNDN
ậ
ThuăTNDN

1.2.4. Các ch tiêu v li nhun
Li nhun là mc tiêu ca doanh nghip và đng thi cng là h qu ca các
quyt đnh qun tr, th hin hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Các t sut li
nhun đo lng mi quan h gia li nhun ròng đói vi doanh thu thun, tng tài sn
có và vn riêng ca doanh nghip.
 đánh giá hiu qu sn xut kinh doanh doanh nghip cn xác đnh t l sinh
li hay t sut li nhun. ây là nhóm ch tiêu phn ánh tng hp nht hiu qu sn
xut kinh doanh và hiu nng qun lỦ ca doanh nghip. T sut li nhun cao cho
thy cho ta thy hot đng sn xut kinh doanh có hiu qu và ngc li. Hn na, t
sut li nhun cho thy rõ hai mt ca doanh nghip, mt mt là tng s li nhun to
đc do các hot đng mang li cao hay thp. Hai là s li nhun to ra do các tác
đng ca chi phí cao hay thp.
11

Do yêu cu nghiên cu phân tích và đánh giá khác nhau ca tng loi doanh
nghip mà có phng pháp tính t sut li nhun khác nhau. Tuy nhiên, nhóm ch tiêu
này ca doanh nghip bao gm 3 ch s c bn chung là: T sut li nhun trên tng
tài sn (ROA), t sut li nhun trên vn ch s hu (ROE) và t sut li nhun trên
doanh thu (ROS).
1.2.4.1. T sut li nhun thun trên doanh thu (ROS)
T sut này phn ánh c mt đng doanh thu thun thì có bao đng li nhun mà
doanh nghip thu đc trong đó. Có th s dng nó đ so sánh vi t s ca các nm
trc hay so sánh vi các doanh nghip khác. ây là ch tiêu tng đi phn ánh quan
h t l gia li nhun sau thu vi doanh thu thun ca doanh nghip đt đc trong
k. T sut li nhun trên doanh thu đc xác đnh bng cách:
Tăsutăliănhunătrênădoanhăthuă(ROS)
=
Liănhunăsauăthu
Doanhăthuăthun
S bin đng ca t s này phn nh s thay đi v hiu qu hay nh hng ca

các chin lc tiêu th, nâng cao cht lng sn phm. T sut này cao, hiu qu sn
xut kinh doanh càng cao. Nu mt doanh nghip có t sut li nhun trên doanh thu
cao hn nm trc thì li nhun ca doanh nghip tng vi tc đ ln hn doanh thu,
điu đó chng t các chin lc kinh doanh tiêu th sn phm ca doanh nghip này
đt kt qu tt hn và ngc li.
Khi so sánh t sut này ca doanh nghip vi chung toàn ngành, mà t sut li
nhun li thp hn chng t doanh nghip bán hàng vi giá thp hn hoc chi phí sn
xut kinh doanh ca doanh nghip cao hn so vi các doanh nghip khác cùng ngành
khin cho li nhun b gim xung, đòi hi doanh nghip phi phân tích và tìm bin
pháp gim các khon chi phí đ nâng cao t l li nhun.
1.2.4.2. T sut li nhun thun trên tng tài sn (ROA)
T sut này cho bit c mt đng tài sn mà doanh nghip dùng vào sn xut
kinh doanh trong k to ra đc bao nhiêu đng li nhun. Công thc xác đnh t sut
li nhun trên tng tài sn nh sau:
TăsutăliănhunătrênătngătƠiăsnă(ROA)
=
Liănhunăsauăthu
TngătƠiăsn
ây là ch tiêu tng hp nht đ dùng đ đánh giá kh nng sinh li ca mt
đng vn đu t ca doanh nghip. Nó th hin vic qun lỦ tài sn, phân phi và sn
xut có hiu qu hay không. Ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng tài sn
tt, đó là nhân t giúp nhà qun tr đu t theo chiu rng nh xây dng nhà xng,
mua thêm máy móc thit b. H s ROA thng có chênh lch gia các ngành. Nhng
Thang Long University Library
12

ngành sn xut, ch to, xây dng, vn ti,ầ thng có ROA nh hn so vi cách
ngành không phi đu t vào tài sn nh ngành dch v, thng mi, qung cáoầ
Ngoài ra ROA cng đc xác đnh bng công thc sau:
ROA

=
Liănhunătrcăthuă+ăLƣiăvay
TngătƠiăsn
Ch tiêu ROA theo công thc trên đc xác đnh bng cách chia li nhun trc
thu và lưi vay (EBIT) cho tng tài sn. Ch tiêu t sut li nhun trên tài sn da theo
công thc trên phn ánh c mt đng tài sn dùng vào sn xut kinh doanh trong k
to ra my đng li nhun trc thu và lưi vay. Tùy vào tính hình c th ca doanh
nghip mà chn li nhun sau thu hay li nhun trc thu và lưi vay chia cho tng
tài sn đ phân tích.
Phân tích ch tiêu ROA theo phng pháp phân tích Dupont
T sut li nhun ca tài sn biu hin mi quan h mt thit gia t sut li
nhun trên doanh thu thun (ROS) và vòng quay ca tng tài sn. Thc vy, t công
thc tính t sut li nhun ca tng tài sn có th suy ra mi quan h đó bng công
thc khai trin di đây:
ROA
=
Liănhunăsauăthu
=
Liănhunăsauăthu
x
Doanhăthuăthun
TngătƠiăsn
Doanhăthuăthun
TngătƠiăsn
ROAă=ăTăsutăliănhunătrênădoanhăthuăthun (ROS) xăSăvòngăquayătƠiăsn
T công thc khai trin trên có th thy đc các nhân t nh hng đn kh
nng sinh li ca tài sn. T sut li nhun trên doanh thu càng cao thì li nhun trên
tài sn càng tng.  có th tng đc ROS thì doanh nghip cn nghiên cu nhng
bin pháp nhm tng doanh thu và quan trng hn là gim chi phí đ tng li nhun
đt đc. S vòng quay tài sn cng là nhân t tác đng đn t sut sinh li trên tài

sn. C th, nu doanh thu thun ln và tng tài sn nh thì s vòng quay ln. Trong
thc t, hai ch tiêu này thng có mi quan h cùng chiu, khi tng tài sn tng thì
doanh thu thun cng tng, ví d nh khi doanh nghip ni lng chính sách tín dng
thng mi giúp doanh nghip bán đc nhiu hàng hn dn đn khon phi thu
khách hàng tng t đó tng doanh thu thun. Mun tng s vòng quay tài sn doanh
nghip cn phân tích các nhân t liên quan đ đa ra đc nhng mt li và hi nhm
nâng cao s vòng quay ca tài sn thích hp.
1.2.4.3. T sut li nhun thun trên vn ch s hu (ROE)
T sut này cho bit c mt đng vn ch s hu mà doanh nghip b ra trong
k to ra đc bao nhiêu đng li nhun. T sut này cng cho bit mc đ hiu qu
13

ca doanh nghip trong vic to ra thu nhp cho nhng c đông ca h. Công thc xác
đnh t sut li nhun trên vn ch s hu nh sau:
Tăsutăliănhunătrênăvnăchăsăhuă(ROE)
=
Liănhunăsauăthu
Vnăchăsăhu
Ch tiêu này càng cao chng t vic s dng vn ch s hu đt hiu qu, có
ngha là doanh nghip đư cân đi mt cách hài hòa gia vn c đông, li nhun đ li
và phn vn vay đ khai thác li th cnh tranh ca doanh nghip trong quá trình huy
đng vn đ m rng doanh nghip. Phân tích ch tiêu ROE góp phn nâng cao kh
nng đu t ca doanh nghip, giúp nhà qun tr có quyt đnh đúng đn đ tng vn
ch s hu phc v cho mc đích sn xut kinh doanh. Trên ht, đây là h s quan
trng nht đi vi các c đông nm gi các c phn thng, nó cho thy kh nng sinh
li trên vn đu t ca h trong công ty. Nu ROE ca doanh nghip cao s giúp thu
hút đc nhiu nhà đu t tham gia góp vn, giá mi c phiu s lên cao. Ngc li,
ROE ca doanh nghip thp và gim qua các nm thì s khó có th thu hút vn đu t,
doanh nghip s khó khn hn trong vic m rng kinh doanh.
Phân tích ch tiêu ROE theo phng pháp phân tích Dupont

T sut sinh li ca vn ch s hu phn ánh mi quan h mt thit gia t sut
sinh li ca trên doanh thu thun vi vòng quay tài sn và h s tài sn trên vn ch s
hu. Ta có th thy rõ mi quan h này thông qua công thc sau đây:
ROE
=
Liănhunăsauăthu
x
Doanhăthuăthun
x
TngătƠiăsn
Doanhăthuăthun
TngătƠiăsn
Vnăchăsăhu
ROE = ROS x Săvòngăquay tƠiăsnăxăHăsăTƠiăsn/ăVnăchăsăhu
Mun thay đi giá tr ca ROE ta phi tìm cách thay đi giá tr ca các t s
thành phn. Hay nói mt cách rõ ràng hn đ tng ROE, doanh nghip có 3 s la
chn c bn đ tng ch tiêu ROE. Mt là, doanh nghip có th gia tng kh nng cnh
tranh, nhm nâng cao doanh thu và đng thi tit gim chi phí, nhm gia tng li
nhun. Hai là, doanh nghip có th nâng cao hiu qu kinh doanh bng cách s dng
tt hn các tài sn sn có ca mình, nhm nâng cao vòng quay tài sn. Ba là doanh
nghip có th nâng cao hiu qu kinh doanh bng cách vay n thêm vn đ đu t và
gim bt vn ch s hu cho phù hp vi nng lc hot đng hay nói cách khác là s
dng hiu qu đòn by tài chính ca doanh nghip. Nh vy, trên c s nhn din các
nhân t s giúp cho các nhà qun lỦ doanh nghip xác đnh và tìm bin pháp khai thác
các yu t tim nng đ tng t sut li nhun vn ch s hu, góp phn làm tng hiu
qu kinh doanh cho doanh nghip.
Thang Long University Library
14

1.3. Cácănhơnătănhăhngătiăli nhunăcaădoanhănghip

Li nhun là mt ch tiêu tng hp do vy nó chu s tác đng ca rt nhiu nhân
t, ngoài các nhân t bên trong có th thy rõ là doanh thu và chi phí tác đng đn li
nhun mà còn có nhng nhân t bên ngoài không thuc tm kim soát ca doanh
nghip. Tt c nhng nhân t đó có th tác đng có li hoc bt li đn hot đng kinh
doanh ca doanh nghip.
Vic nhn thc đc tính cht, mc đ nh hng ca tng nhân t đn kt qu
kinh doanh là bn cht ca vn đ phân tích kinh t và ch trên c s đó ta mi có cn
c khoa hc đ đánh giá chính xác, c th công tác ca doanh nghip. T đó các nhà
qun lỦ s đa ra đc nhng quyt đnh thích hp đ tng cng, khai thác các nhân
t làm tng, thúc đy sn xut kinh doanh đt hiu qu cao và làm gim, loi b tác
đng nhân t làm gim li nhun ca doanh nghip. Thông thng ngi ta thng
chia các nhân t nh hng ti li nhun thành hai nhóm: nhóm nhân t khách quan và
nhóm nhân t ch quan.
1.3.1. Nhân t khách quan
1.3.1.1. Chính sách kinh t ca Nhà nc
Vai trò ch đo ca Nhà nc trong nn kinh t th trng đc th hin thông
qua vic điu tit các chính sách hot đng kinh t v mô. Nhà nc đnh hng,
khuyn khích hay hn ch hot đng ca các t chc kinh t nói chung và doanh
nghip nói riêng bng các chính sách lut l và các công c tài chính. Trong đó thu là
công c giúp cho Nhà nc thc hin tt công vic điu tit v mô ca mình. Thu và
các chính sách kinh t khác nh lưi sut, quy ch qun lỦ và bo h ca Nhà nc đu
nh hng rt ln đn vn đ đu t, tiêu dùng xư hi, giá c hàng hóa, dch v trên th
trng. Vì vy nó tác đng rt ln đn mi hot đng ca doanh nghip và nh hng
đn li nhun ca doanh nghip.
Yu t lm phát cng nh hng rt ln đn vic hoch đnh chin lc và sách
lc kinh doanh ca doanh nghip. Nu lm phát gia tng s làm tng giá c và yu t
đu vào, kt qu dn ti s làm tng giá thành và tng giá bán. Nhng tng giá bán li
khó cnh tranh vi cái doanh nghip khác trên th trng. Mt khác, khi có yu t lm
phát tng cao, thì thu nhp thc t ca ngi dân li gim đáng k và điu này li dn
ti làm gim sc mua và nhu cu thc t ca ngi tiêu dùng. Nói cách khác khi có

yu t lm phát tng cao thì thng khó bán đc hàng hóa dn ti thiu ht tài chính
cho sn xut kinh doanh, vic t chc thc hin chin lc kinh doanh khó thc thi
đc. Vì vy vic d đoán chính xác yu t lm phát là rt quan trng trong điu kin
nc ta hin nay. Nhà nc cn có phi có nhng chính sách đ điu hành, kim ch lm
phát ti mc ti thiu đ yu t này không làm nh hng ti nn kinh t xư hi.