Slide bài giảng môn khoa học quản lý: Chương 2: quy luật và nguyên tắc quản lý

01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 1
Chương 2
Quy luật và nguyên tắc quản lý

Quy luật trong quản lý tổ chức

Khái niệm

Đặc điểm

Cơ chế vận dụng quy luật

Các quy luật cơ bản

Nguyên tắc trong quản lý tổ chức

Khái niệm

Căn cứ hình thành nguyên tắc

Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức

Vận dụng các nguyên tắc trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 2

Quy luật trong quản lý

Khái niệm: Quy luật là mối liên hệ bản chất, tất
nhiên, phổ biến, bền vững và thường xuyên lặp đi
lặp lại của các sự vật hiện tượng trong những điều
kiện nhất định.


VD: Quy luật cung, cầu.
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 3

Vì sao phải tuân thủ quy luật?
(Vì sao nhà quản lý không được làm trái quy luật?

Con người không thể tạo ra quy luật

Con người không thể xóa bỏ quy luật

Quy luật tồn tại và hoạt động không phụ thuộc
vào việc con người có nhận thức được nó hay
không.
Quy luật mang tính khách quan, ko thể thay đổi được
nên nhà quản lý ko cần quan tâm tới quy luật?
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 4
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 5
Chú ý: Thừa nhận tính khách quan của quy luật
không có nghĩa phủ nhận vai trò tích cực, chủ
động của con người.
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 6

Cơ chế vận dụng quy luật

Phải nhận thức được quy luật
(Qua hoạt động thực tiễn hoặc khoa học)

Chủ động thực hiện đúng quy luật


Thu thập thông tin phản hồi để phát hiện ra những
vi phạm quy luật.
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 7
Các quy luật cơ bản

Các quy luật kinh tế

Các quy luật tổ chức quản lý

Các quy luật tâm lý

Quy luật cấp độ của nhu cầu
Thu nhập BQ hộ GĐ
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 8

Nhu cầu sinh hoạt: ăn mặc, ở, sinh con cái…

Nhu cầu an ninh, an toàn

Nhu cầu phát triển và hoàn thiện bản thân

Nhu cầu vị thế xã hội, được kính trọng

Nhu cầu để lại danh tiếng
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 9

Quy luật Touqwist
Số lượng
Đường cong xa xỉ
Nhu cầu bức thiết

01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 10
Nguyên tắc quản lý
Khái niệm: Nguyên tắc quản lý là các quy tắc chỉ đạo,
các tiêu chuẩn hành vi mà chủ thể quản lý phải tuân thủ
trong quá trình quản lý để nâng cao hiệu quả của hoạt
động quản lý.
Question: Phân biệt quy luật và ng.tắc?
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 11

Căn cứ hình thành nguyên tắc

Mục tiêu của tổ chức

Đòi hỏi của các quy luật khách quan liên quan đển
hoạt động của tổ chức

Các ràng buộc của môi trường

Thực trạng của tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 12
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức

Nguyên tắc kết hợp hài hòa các loại lợi ích: là
nguyên tắc đòi hỏi trong quản lý tổ chức, chủ thể
quản lý phải biết kết hợp hài hòa các loại lợi ích
của các nhóm lợi ích có liên quan của tổ chức
trên cơ sở khách quan và khoa học.
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 13

Nguyên tắc mối liên hệ ngược: là nguyên tắc đòi

hỏi trong quá trình quản lý tổ chức, chủ thể quản lý
phải nắm được hành vi của đối tượng quản lý thông
qua các thông tin phản hồi. VD: thông tin phản hồi
từ nhân viên, từ khách hàng, từ nhà cung ứng…
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 14

Nguyên tắc khâu xung yếu: đòi hỏi chủ thể quản lý
phải nắm được các khâu xung yếu của tổ chức để
có những tác động có hiệu quả. Nguyên tắc này đỏi
hỏi chủ thể quản lý phải biết tập trung nguồn lực
vào các khâu xung yếu đó.

VD: có những DN khâu xung yếu là công nghệ, hoặc
marketing, hoặc dịch vụ chăm sóc khách hàng…
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 15

Nguyên tắc độ đa dạng cần thiết: là nguyên tắc
đòi hỏi chủ thể quản lý phải có độ đa dạng cao
hơn đối tượng, fải có hệ thống tác động đa dạng
để có thể tác động có hiệu quả lên đối tượng
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 16

Nguyên tắc phân cấp: theo nguyên tắc này, để
quản lý có hiệu quả (đặc biệt là các tổ chức lớn),
chủ thể phải phân cấp việc quản lý cho các phân
hệ, mỗi phân hệ lại chủ thể quản lý (cấp thấp hơn)
với nhiệm vụ và quyền hạn nhất định

Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức

Nguyên tắc thử - sai – sửa: là nguyên tắc thể hiện
việc quản lý tổ chức ko thể cứng nhắc và thành
công trong mọi tác động quản lý. Ng.tắc này đòi
hỏi chủ thể quản lý muốn tác động có hiệu quả
lên đối tượng phải có đủ thời gian, thông qua
nhiêu lần, bằng nhiều cách tác động khác nhau.
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 17
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 18

Nguyên tắc tuân thủ luật pháp và thông lệ XH:

Trong nền KTTT, Nhà nước ko can thiệp vào hoạt
động của các doanh nghiệp

Nhà nước chỉ thực hiện các chức năng QLNN về KT
(Tạo khuôn khổ pháp lý, tạo môi trường vĩ mô về
KT, Ch.trị, văn hóa, xây dựng CSHT…)

Các tổ chức hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và
thông lệ XH
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 19

Nguyên tắc tập trung dân chủ: Là nguyên tắc đòi hỏi
chủ thể quản lý phải kết hợp chặt chẽ giữa tập trung
và dân chủ.


Tính tập trung thể hiện sự thống nhất của quản lý từ
một trung tâm (chế độ thủ trưởng)

Tính dân chủ thể hiện sự tôn trọng quyền chủ động,
sáng tạo của tập thể và cá nhân người lao động.
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 20

Nguyên tắc chuyên môn hóa: công việc quản lý tổ
chức phải được chuyên môn hóa theo chức năng
và năng lực chuyên môn của cán bộ quản lý. Xác
định chức năng, nhiệm vụ một cách rõ ràng giữa
các bộ phận, các cá nhân. Trong phân cấp quản
lý, chú ý sự cân xứng giữa chức năng, nhiệm vụ
với quyền hạn, trách nhiệm và lợi ích.
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 21

Nguyên tắc tiết kiệm và hiệu quả

Tiêt kiệm nguồn lực vốn
(Quay vòng vốn nhanh, tránh bị nợ đọng vốn), nguyên vật
liệu và sức lao động (tăng năng suất, bố trí LĐ hợp lý
để giảm thời gian rãnh rỗi của nhân viên, tận dụng tối
đa khả năng của người LĐ)

Hiệu quả: Mối quan hệ giữa chi phí – kết quả. Sử dụng
các giải pháp tối ưu.
Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
01/06/15 Th.S Nguyễn Quang Huy 22